Mugabe wil einde aan terreur
Makkelijk
geregeld.
i
i
Nederlandse leeuw verovert Noord-Frankrijk
Buitenland
litse bedrijven aan
landpaal genageld
Armoe in China
Onafhankelijkheid Atjeh
voor Jakarta geen optie
Mensapen in
groot gevaar
Geen overleg
gijzeling Jolo
HG 13 MEI 2000
en verkracht meisje van vijf
ie Oostenrijkse politie heeft een twaalfjarige jongen uit
■arresteerd wegens verkrachting van een meisje van vijf
jongen heeft na aanvankelijke ontkenningen toegege-
rij het kind dinsdag seksueel heeft misbruikt. Hij heeft
[de politie verteld dat hij het meisje naar een garage
lokt en dat hij zich daar aan haar heeft vergrepen. Na de
iting zocht de politie eerst naar een volwassen verdach-
ak heeft in Oostenrijk grote opschudding veroorzaakt
xussie over zwaardere straffen voor seksuele delin-
vveer doen oplaaien. De jongen, die uit Albanië afkom-
ras onder behandeling wegens psychische problemen.
|il Tijgers aan de rand van Jaffna
De Tamil-rebellen hebben gisteren gezegd dat zij de
ia in het noorden van Sri Lanka tot op een kilometer
iderd en op het punt staan hun vroegere bolwerk op
'ringsleger te heroveren.Via hun radiozender hebben de
ngstijgers van Tamil Eelam (LTTE) de bevolking opge-
de stad te verlaten omdat LTTE-strijders haar ieder mo-
innen binnentrekken. De regering in Colombo heeft
ven dat de verdedigers van de stad onder zwaar mortier-
itig olielek op Noordzee
Greenpeace heeft gisteren gemeld dat een boorplat-
ide Noordzee ernstig olie lekt. Volgens de milieuorgani-
die vervuiling symptomatisch voor de permanente ver-
iging van de Noordzee door de olie- en gasindustrie. Bij
;ste ongeluk stroomde van het Deense olieplatform Arne
1 Iriehonderd kilometer ten noordwesten van het eiland
leduizend ton olie in zee. De lekkage werd pas gisteren
maar heeft zich al afgelopen zondag voorgedaan.
Pakistan: Coup was rechtmatig
ld. Het Pakistaanse hooggerechtshof heeft gisteren ge
il dat de staatsgreep die in oktober werd gepleegd tegen
g Nawaz Sharif rechtmatig was. Tegelijk sprak het hof uit
nilitaire machthebber Pervez Musharraf over uiterlijk
rde democratie moet herstellen. Volgens het hof moet
•r aan drie jaar genoeg hebben om de noodzakelijke eco-
jhe en politieke hervormingen door te voeren. Musharraf
M emier Sharif op 12 oktober af, nadat hij door de rege-
rai der was ontslagen als legerchef.
.gveld op grens Israël-Jordanië
m_« Israël en Jordanië gaan op hun gezamenlijke grens
»gveld aanleggen. De twee landen hebben hiertoe eerder
el eek een overeenkomst gesloten, zo maakte de Israëlische
r Barak gisteren bekend. Het vliegveld krijgt twee aan-
en vertrekhallen, aan elke kant van de grens een. Barak
jl( e het vliegveld 'een symbool en een vrucht van de vrede,
n de burgers van beide landen kunnen profiteren'. Israë-
nilieugroepen overwegen naar de rechter te stappen om
eg van het vliegveld te voorkomen. Het zou een ernstige
png vormen voor de flora en fauna in de Aravawoestijn.
in 'betrokken' bij persvrijheid
d Daags nadat de Moskouse politie gewapend binnen-
een van Ruslands belangrijkste mediaconsortia heeft
int Poetin gisteren gezegd dat hij zich hetrokken voelt bij
:herming van de persvrijheid. „De vrijheid van menings
in de persvrijheid zijn constante waarden", aldus de
Russische president. De inval bij Media-MOST, dat zich
io, televisie en krant kritisch opstelt tegenover de rege-
vam Poetin gisteren op een golf van kritiek te staan. Criti-
in het harde optreden een voorbode voor het muilkorven
irnalisten onder de nieuwe president.
alië kampt met overstromingen
ihu» Na aanhoudende droogte wordt het zuiden van So-
ïu geteisterd door overstromingen. Abdi Nur Darow, de
neur van het district Tigieglo, zei gisteren dat drie kinde-
verdronken en dat 52 huizen zijn verwoest door de
omingen. Zo'n 1.800 ton graan, meel en suiker is wegge-
uit een pakhuis, aldus Darow. Ook in Baidoa, de hoofd-
n de regio Bay, worden woonwijken bedreigd door over
igen die het gevolg zijn van 24 uur durende stortregens.
r geen akkoord Israël-Palestina
mVandaag had een akkoord klaar moeten zijn dat het
erk moet worden van de voor 13 september geplande
ussen Israël en de Palestijnen. Maar gisteravond was er
«n zicht op zo'n basisakkoord. „Niets gaat zoals het zou
ngaan", aldus Nabil Amr, een adviseur van Palestijnse
ent Arafat. Dat op 13 september een vredesverdrag kan
n getekend, gelooft niemand meer.
peter van nuusenburg
ital grote Duitse onder
en is gisteren aan de
)aal genageld. De on-
ingen weigeren deel te
aan het fonds voor de
oosstelling van dwang-
rs gedurende de nazi-
Münchense dagblad
tsche Zeitung publiceer-
lijst van ook internatio-
kende bedrijven die, on-
ïerhaalde aanmaningen
der anderen bondspresi-
au, nog geen pfennig in
ds hebben gestort. Daar-
loren de supermarktke-
i, de sportartikelenfabri-
lidas, de confectieketen
meubelfabrikant IKEA
ault Duitsland,
fonds werd eerder dit
moeizame onderhande-
ussen de regeringen van
nd, de Verenigde Staten
dvocaten van de slacht-
in het leven geroepen,
drijfsleven en de Duitse
zouden elk vijf miljard
jdragen. De naar schat-
tot anderhalf miljoen
i hoogbejaarde overle-
i uit vooral Oost-Europa
i uit het fonds een be-
n pensioen krijgen,
dat veel bedrijven wei-
e betalen, komt men nu
dljard mark tekort. De
an om de portemonnee
a houden lopen uiteen,
ie krant. Sommige on-
lers hebben helemaal
reageerd op de brieven
initiatiefnemers. Ze gaan
lelijk van uit dat de tijd,
de leeftijd van de slacht-
in hun voordeel werkt,
n weigeren deel te ne-
Zimbabwaanse boeren bereid grond op te geven
men, omdat ze geen dwangar
beiders te werk hebben gesteld.
Weer anderen wijzen erop dat
de onderneming pas na de oor
log is gesticht.
De initiatiefnemers, onder
wie de reuzen DaimlerChrysler,
Siemens en verzekeringscon
cern Allianz, zeggen dat deelna
me een kwestie van solidariteit
is. Het Duitse bedrijfsleven
moet de last van het oorlogs
verleden gezamenlijk dragen,
menen ze. Daarnaast attende
ren ze de collega's op de schade
die het imago van alle Duitse
bedrijven bij een fiasco oploopt
in het buitenland.
Begin dit jaar stonden er in
de belangrijkste Amerikaanse
kranten al grote advertenties,
waarin de oorlogspraktijken
van onder meer Daimler, Bayer
en Ford aan de kaak werden ge
steld. „Dat kan het bedrijfsle
ven zich niet permitteren", al
dus de regeringsonderhande
laar, graaf Lambsdorff. De initi
atiefnemers hebben gedreigd
de namen van de niet-betalers
volgende week openbaar te ma
ken, maar de Süddeutsche Zeit
ung is hen voor geweest.
De tijd dringt, aldus Lambs
dorff. Op 2 juni komt de Ameri
kaanse president Clinton naar
Berlijn. Het is de bedoeling dat
dan de stichtingsakte van het
fonds tijdens een korte plech
tigheid wordt ondertekend. Als
de ontbrekende twee miljard
mark dan nog niet binnen zijn,
staat Duitsland voor de hele
wereld in zijn hemd. Onderne
mers die hopen dat minister
van financiën Eichel dan zal bij
springen, kregen onlangs nul
op het rekest. Eichel weigert be
drijven die niet aan hun morele
verplichting voldoen, uit de
brand te helpen.
De president van Zimbabwe, Mugabe, heeft zich giste
ren uitgesproken tegen het geweld waarmee acties tegen
blanke grootgrondbezitters gepaard gaan. Mugabe zei
dat het geweld moet stoppen. Een nieuwe organisatie
van boeren, de regering en Zimbabwanen die claims leg
gen op landerijen, gaat de omstreden grond herverdelen,
aldus het staatshoofd.
harare Rtr-apren belegerd door oorlogsvete
ranen. Tot nu toe heeft presi-
Al geruime tijd worden honder- dent Mugabe de actievoerders
den bedrijven van blanke boe- steeds gesteund. De belegeraars
hebben al drie blanke boeren
vermoord. Ook een aantal
zwarte activisten van de politie
ke oppositie heeft het leven ge
laten.
Mugabe, die samen met zijn
ZANU-partijapparaat achter de
gewelddadige campagnes tegen
blanke boeren zit, had tot giste
ren niets ondernomen om het
geweld in te dammen. Gisteren
sprak hij zich echter duidelijk
uit tegen het gebruik van ge
weld. Hij deed dat na een ont
moeting met vertegenwoordi
gers van zowel blanke boeren
als zwarte Zimbabwanen die
stellen dat ze recht hebben op
landbouwgrond omdat ze van
1965 tot 1979 hebben gevoch
ten tegen het blanke minder
heidsregime in wat toen nog
Rhodesië heette.
Boerenleiders verklaarden
gisteren dat ze bereid zijn direct
land van blanke boeren aan de
regering "bver te dragen. In ruil
daarvoor moeten het geweld
stoppen, zo zeiden ze.
Nick Swanepoel, hoofd van
een boerendelegatie die met
Mugabe heeft gesproken, zei
dat er niet over compensatie
was gesproken. Maandag zal
worden overlegd over de details
van de overdracht van de
grond.
m
Peking Een oude man vraagt voorbijgangers om geld in het centrum van de Chinese hoofdstad Peking. De grote steden in China worden overstroomd door mensen die, door werk
loosheid en armoede gedreven, het platteland verlaten. De steden hebben hen echter weinig te bieden. foto epa Stephen shaver
den haag anp
Indonesië sluit een referendum
over onafhankelijkheid voor de
roerige provincie Atjeh catego
risch uit. Een oplossing voor
het conflict in de provincie
moet worden gezocht binnen
het Indonesische staatsver
band. De Indonesische minis
ter van buitenlandse zaken, Al-
wi Shihab, heeft dat gisteren in
Den Haag gezegd.
Shihabs uitlatingen maken
duidelijk hoe miniem de speel
ruimte is voor de partijen om
tot een oplossing van het con
flict te komen. Gisteren sloten
Jakarta en de Beweging Vrij At
jeh (GAM) een 'humanitaire
overeenkomst' die de provincie
een bestand van ten minste
drie maanden moet opleveren.
De overeenkomst werd in Ge-
nève getekend. De rebellen ver
klaarden eerder dat ze hun stre
ven naar een zelfstandig Atjeh
nooit te zullen opgeven.
Voor minister Shihab is ech
ter duidelijk dat de GAM genoe
gen moet nemen met de voor
stellen die de regering al eerder
deed: beperkt zelfbestuur, ver
mindering van de Indonesische
troepen in Atjeh en een groter
aandeel van de olie- en gaswin-
sten uit Atjeh voor de plaatselij
ke bevolking.
Shihab was gisteren in Ne
derland voor besprekingen met
onder meer zijn Nederlandse
ambtgenoot Van Aartsen. Ook
is hij dit weekeinde bij een con
gres in Den Haag over de relatie
tussen Indonesië en de Europe
se Unie.
Bel gratis de ZelffServiceLijn: 0800-0429.
Met de ZelfServiceLijn van KPN Telecom kunt u gewoon vanuit uw luie
stoel 24 uur per dag informatie opvragen. Zo kunt u heel gemakkelijk,
en wanneer het u uitkomt, alles te weten komen over de actuele telefoon
tarieven. Maar u kunt ook uw VoordeelNummers instel
len of een NummerWeergave-abonnement aanvragen.
godewaersvelde cees v. zweeden
correspondent
Ze plaatsen geen bommen, zoals de
Bretonnen en Corsicanen. Maar ook de
Vlamingen in Frankrijk voelen zich in
hun voortbestaan bedreigd. Wie in
Noord-Frankrijk Vlaams wil horen,
moet naar het bejaardentehuis. Intus
sen is een andere taal in deze Franse
uithoek bezig aan een opmars: Alge
meen Beschaafd Nederlands.
Met zijn lange baard en donderende
stem heeft Ghislain Gouwy iets weg van
een natuurlijk leider. Voor de Fransen
die zich Vlaming noemen, is hij dat de
laatste decennia ook geweest. Gouwy's
ogen spuwen vuur als hij over de min
derheden in Frankrijk spreekt.
In 1978 was hij een der oprichters van
het Vlaamstalige radiostation Uylenspie-
gel. De eerste drie jaar van zijn bestaan
moest de zender voor de politie verbor
gen worden gehouden. Maar Gouwy
verkoos de repressie van toen boven de
schijnheiligheid van nu. „We worden nu
getolereerd", zegt hij. „We worden geto
lereerd zoals prostitutie. Ze kunnen ons
ieder moment weer verbieden."
Gezeten achter een glas hoogblond bier
zou Gouwy voor een militante Belgische
Vlaming kunnen doorgaan. De plek die
hij heeft uitgekozen voor zijn monoloog
is de uitspanning Het Blauwershof in
het nietige dorp Godewaersvelde. Boven
de tap hangt de Vlaamse vlag, naast de
deur een t-shirt met het wapen van
Vlaanderen erop. De muziek is Vlaams
en op de menukaart staat: 'Vlaanderen
leeft'.
Maar Godewaersvelde ligt in Frankrijk
en de 73-jarige man onderscheidt zich
in één essentieel opzicht van een Belgi
sche Vlaming: hij spreekt geen Vlaams.
Dat maakt hem representatief voor de
Franse Vlamingen. Van de 80.000 Fran
sen die zich 'Vlaming' noemen, beheerst
nog slechts de hoogbejaarde minder
heid het geliefde dialect.
Gouwy zelf is het levende bewijs van de
geslaagde assimilatie van de Vlamingen
(en andere minderheden) door de Fran
se staat. Die assimilatie begon 366 jaar
geleden met de oprichting van de Aca
démie Fran^aise, die de Franse taal
moest zuiveren van regionale en buiten
landse onreinheden. Ze kwam in een
stroomversnelling onder het schrikbe
wind van Robespierre aan het einde van
de 18de eeuw. In die tijd verschenen op
de muur van de school in de dorp
Berthen teksten als: 'Verboden met ste
nen te gooien en Vlaams te spreken'.
Gouwy's vader was een Belgische Vla
ming, zijn moeder een Frangaise. Om
dat moeder alleen Frans sprak, was dat
de taal rond de keukentafel, net als op
school en later op het werk. Toen hij ook
nog eens voor zijn werk tien jaar naar
Parijs moest, verdween het laatste grein
tje Vlaams uit zijn vocabulaire.
Maar alles is niet verloren. In Het Blau
wershof hangt een affiche waarvan de
tekst (in het Frans) luidt: „Laten we Ne
derlands leren; Nederlands is de moder
ne versie van het Vlaamse dialect van
Frankrijk".
De aanwezigheid van de Lage Landen is
het meest tastbaar in Bailleul, een stadje
met 14.000 inwoners. Aan het stadhuis
wappert naast de Franse driekleur ook
de Vlaamse vlag. Binnen zetelt een bur
gemeester die alles heeft gedaan om de
taal van Vondel te bevorderen. Zelf
spreekt hij het niet, maar hij wil wel dat
zijn onderdanen Nederlands leren.
Op de negen lagere scholen is Neder
lands al een verplicht vak en voor de ou
deren is er sinds kort een Nederlandsta
lig cultureel centrum in Bailleul. De ra
tio is in één woord uit te drukken: geld.
„We hebben nog wel cursisten die Ne
derlands willen leren om de cultuur van
hun ouders of grootouders beter te leren
kennen", zegt het hoofd van het cen
trum. „maar de meesten hebben Neder
lands nodig om een baan te kunnen vin
den aan de andere kant van de grens."
Hoewel de werkloosheid in Frans Vlaan
deren dit jaar tot 12 procent is gedaald,
is dat nog altijd bijna drie keer zo hoog
als in Belgisch Vlaanderen. In sommige
sectoren, zoals de bouw en de zorg, be
staat 'over de grens' een permanent te
kort aan arbeidskrachten.
Vooralsnog is Nederlands alleen ver
plicht in Bailleul en Wervicq-Sud (Zuid-
Wervik), maar als keuzevak wordt het
door steeds meer basisscholen aangebo
den. In 1996-'97 volgden 875 kinderen
vrijwillig Nederlandse les, vorig jaar wa
ren het er al 3.893.
Voor het middelbaar en universitair on
derwijs geldt hetzelfde, na de zomerva
kantie zullen dertig middelbare scholen
Nederlands als keuzevak bieden, acht
meer dan nu. En op de Universiteit Lille
III groeide het aantal studenten met Ne
derlands als hoofdvak in vijf jaar van 18
naar 25.
„Zelfs bij Auchan (een supermarktketen)
worden nu cursussen Nederlands gege
ven", zegt Francis Persyn, een Franse
onderwijsinspecteur in Noord-Frankrijk.
„Winkelpersoneel wordt terecht geacht
klanten uit België en Nederland in hun
eigen taal te woord te staan."
Ghislaine Gouwy zou deze woorden
nauwelijks kunnen geloven. Belangrijker
nog: hij zou ze ook niet kunnen ver
staan. Want anders dan Gouwy spreekt
Francis Persyn Nederlands.
Verscheidene soorten mens
apen worden met uitsterven
bedreigd. De laatste jaren zijn
de populaties van onder meer
chimpansees. gorilla's en
orang-oetans drastisch gedaald.
Dat is bekendgemaakt op een
internationale bijeenkomst van
deskundigen, die deze week in
de Amerikaanse staat Illinois
werd gehouden.
Het blijkt met de apen veel
slechter te gaan dan werd aan
genomen. Van sommige soor
ten zijn nog maar enkele hon
derden exemplaren in leven.
Vooral in politiek onrustige lan
den in Afrika en Azië worden
zowel de dieren zelf als hun
leefgebieden bedreigd.
Het kappen van bossen en de
toename van de jacht brengen
schade toe aan de natuurlijke
leefomgeving van de mens
apen. Ook wordt hun omgeving
bedreigd door oorlogshandelin
gen en doordat in sommige
landen miljoenen mensen op
drift zijn geraakt. Deze vluchte
lingen zijn voor hun voeding,
brandstof en onderdak aange
wezen op dezelfde bossen als
de apen.
De ernstigst bedreigde aap is
misschien wel de bonobo. Deze
dwergchimpansee - die nauw
verwant is aan de mens - leeft
alleen in Congo. De burgeroor
log in dit land en de jacht kost
het leven aan vele bonobo's,
maar over hun precieze aantal
is niets bekend. De oorlog
maakt elk onderzoek in het veld
onmogelijk.
Schüssel vraagt
EU-leiders op
bezoek in Wenen
WENEN-BRUSSEL ANP-Rtr
De Oostenrijkse kanselier
Schüssel heeft de regeringslei
ders van de Europese Unié gis
teren uitgenodigd voor een be
zoek aan zijn land. Ze kunnen
zich dan persoonlijk een beeld
vormen van de situatie. De
veertien overige lidstaten heb
ben hun relaties met Wenen op
een laag pitje gezet sinds de ex
treem-rechtse FPÖ is toegetre
den tot de regering.
De Oostenrijkse kanselier
verwijt de overige EU-lidstaten
voor de zoveelste keer dat ze de
dialoog uit de weg gaan. Niet
alleen de EU-leiders, ook ande
re Europese politici zijn wel
kom voor een bezoek aan We
nen, waar ze kunnen praten
met de regering, president Kles-
til en de oppositiepartijen, zo
liet hij weten. Premier Kok
maakte gisteren zeer duidelijk
dat hij niet zal ingaan op de op
roep van Schüssel, die hij 'nog
al een open deur' noemde. „Er
zal geen contact zijn op officieel
niveau", aldus Kok.
MANILLA AP
Filipijnse onderhandelaars zijn
er gisteren niet in geslaagd in
gesprek te komen met de isla
mitische rebellen die op het
zuidelijke eiland Jolo 21 gijze
laars vasthouden. Ze hadden
donderdag nog contact met de
rebellen maardie namen de be
nen toen er, naar verluidt toe
vallig, militairen in de omge
ving opdoken. Gisterochtend
leek het contact weer hersteld,
maar van onderhandelingen is
het niet gekomen. Wel hebben
de gijzelnemers brieven van
hun gijzelaars aan de onder
handelaars van de regering
meegegeven.
Tienduizenden
op de vlucht in
Sierra Leone
FREETOWN-NEW YORK DPA-Rtr-AFP
Tienduizenden mensen zijn in
Sierra Leone op de vlucht gesla
gen voor de gevechten tussen
rebellen van het Revolutionair
Verenigd Front (RUF) enerzijds
en regeringstroepen en militai
ren van de Verenigde Naties
aan de andere kant.
Unhcr, de vluchtelingenorga
nisatie van de Verenigde Naties,
toonde zich gisteren zeer onge
rust. Volgens de Unhcr is sfeer
in de hoofdstad Freetown ge
spannen. De afgelopen dagen
zijn zeker 20.000 mensen uit
omliggende dorpen naar de
hoofdstad uitgeweken.
In de stad Waterloo, op hon
derd kilometer ten zuidoosten
van Freetown, zijn ook tussen
de 15.000 en 20.000 vluchtelin
gen aangekomen. De rebellen
van het RUF hebben de naam
bijzonder gewelddadig te zijn.
Tijdens de burgeroorlog hakten
ze bij veel van hun slachtoffers
oren of ledematen af.
