Zeskampgevoel in Stockholm
f
TV-
WEER
Het Gesprek van de Dag
Het gelijk van Oltmans
Alle hoop op 'een ballade die explodeert'
ZATERDAG 13 ME! 2000
-fc13
Ziel en zaligheid
In het VPRO-mediaprogramma Het Blauwe Licht bogen presenta
toren Anil Ramdas en Stephan Sanders zich deze week met hun
gasten over een fragment uit het televisieprogramma Monte Carlo:
Carlo Boszhard overvalt spelletjesleider Martijn Krabbé met vragen
over het drama in zijn privéleven. Het tweetal ontmoette elkaar
voor het eerst op de veelbesproken huisparty waar Joop van den
Ende zijn terugtreden bekend maakte. Het klikte meteen tussen de
jonge helden van het televisie-amusement, dus waarom niet door
gepraat met de televisiecamera's erbij, zodat wij in de huiskamer
ook kunnen kennisnemen van het leven en het lijden dat achter
die altijd opgewekte grimas schuil blijkt te gaan.
In een notedop: Krabbe's vrouw vertelt dat ze zwanger is, laat in
het midden van wie, verlaat haar man, man mag kindje niet zien,
man bedroefd, publiek applaudisseert.
Kan dat allemaal maar zo op televisie, is dat niet heel erg fout, zo
luidde de uitgangspositie van de tiuee niet meer zo jonge helden
van het televisie-intellect.
Wist Krabbé bijvoorbeeld dat hij deze vragen zou krijgen?
De publiciste Loewenthal en de televisiejournalist Barend mogen
antivoorden. Loewenthal vindt het allemaal oninteressant en gê
nant bovendien. Barend vindt dat eerste ook, maar van hem mag
het en het maakt hem bovendien niet uit of Krabbé tevoren wist
waar hij aan begon. Als een vraag hem niet bevalt kan hij dat zeg
gen en het antwoord schuldig blijven, maar dat heeft 'ie niet ge
daan. En dat applaus, ach, zo gaat dat in dat soort programma's.
Daar is een opnameleider die zijn draaiboek in de lucht zwaait en
dan weet het publiek dat het moet klappen en dat gebeurt dan
ook.
Exit kwestie.
Was er eigenlijk wel een kwestie?
Jazeker, maar daar hoorden we niks over.
Wat is het verschil tussen een geletterd typje dat over zijn ziel en
zaligheid mag verhalen en een olijke spring-in-het-veld die het
zelfde doet?
Het ene las je ooit alleen bij Bibeb in Vrij Nederland, waarna alle
kwaliteistbladen en VPRO's Zomergasten volgden.
Het andere las je ooit alleen bij Henk vander Meyden, waarna alle
geïllustreerde weekbladen volgden en inmiddels de volledige Ne
derlandse pers.
Ramdas en Sanders worden aan het einde van dit seizoen van de
buis gehaald.
Krabbé en Boszhard gaan voorlopig nog even door.
wil buys
Warme weer houdt aan
De zomer haalt er zijn neus
voor op: in de bloeimaand is
het volstrekt uniek. In De Bilt
steeg de temperatuur gisteren
wederom tot dik 25 graden
(Nieuw-Vennep 25,1 graad)
waarmee de achtste zomerse
dag op rij een feit werd. Over
het tijdvak 1901-2000 is zo'n
lange ongeslagen reeks nog niet
eerder voorgekomen. In de zo
mer van 1975 is het op 18 da
gen achtereen meer dan 25 ge
weest (29 juli-15 augustus) en
in 1976 op 17 dagen (23 juni-9
juli). De langste reeks vijfen
twintigplussers in mei bedroeg
7 en dateert van slechts 2 jaar
geleden: 9-15 mei 1998. Opmer
kelijk is ook dat mei 2000 op
1992 na de maand is met het
grootste aantal zomerse dagen.
De reeks zomerse dagen kan
nog groter worden want tot en
met dinsdag houdt het warme
weer aan. Daarna gaat de be
zem door de drukverdeling met
als resultaat dat de meizomer in
duigen valt. Vandaag, landelijke
fietsdag, draait het opnieuw om
zomerse condities. In het groot
ste deel van het land is het
overwegend zonnig, de wind is
hooguit matig uit het oosten en
de temperaturen lopen bij ons
op tot 23-25 graden. De glorieu
ze meizomer is het gevolg van
een atmosferische hogedruk-
blokkade. Het zwaartepunt be
vindt zich dit weekeinde boven
de Noordzee en Denemarken.
Ook zondag draait het dan ook
weer om zon en hoge tempera
turen: 24-26 graden. Doordat
het nauwelijks waait en de
luchtvochtigheid toeneemt kan
het voor het gevoel drukkend
warm zijn. In de kustgebieden
is enige afkoeling door zeewind
mogelijk. De temperatuur van
het zeewater is 11 graden. De
buienkansen blijven klein.
Op maandag en dinsdag aan
houdend zomers warm. On
dertussen voltrekken zich wij
zigingen in de drukverdeling
die tot het einde van de mei
zomer zullen leiden. Op het
midden van de Atlantische
Oceaan ontwikkelt zich een
krachtig hogedrukgebied.
terwijl een IJslandde-
pressie naar Scandi-
navië koerst. Daar
door vanaf woens
dag westelijke
winden en aan- M
voer van koele m
lucht (kwik zakt m
naar 14 graden)
met wolkenvelden en
periodiek regen.
COMMENTAAR
De Staat der Nederlanden moet journalist Willem Oltmans acht
miljoen gulden schadevergoeding uitkeren. Mocht hij daarover be
lasting veschuldigd zijn, dan moet de Staat bijbetalen, zodat Olt
mans netto acht miljoen in handen krijgt. Met die bindende uit
spraak van een arbitragecommissie onder aanvoering van oud-El-
sevier-topman Pierre Vinken is gisteren eindelijk recht gedaan.
De Staat, in het bijzonder het ministerie van buitenlandse zaken,
heeft Oltmans tientallen jaren gedwarsboomd, getreiterd en belas
terd. Als gevolg daarvan kon hij zijn beroep niet normaal uitoefe
nen en derfde hij veel inkomen, zelfs zodanig dat hij de laatste ja
ren is aangewezen op een bijstandsuitkering. Het was dan ook vol
komen logisch dat Oltmans, toen hij schriftelijk bewijs van het on
frisse overheidsoptreden in handen had gekregen, de Staat in 1991
voor de rechter sleepte om schadevergoeding af te dwingen,
De Haagse bureaucratie wilde echter ook toen van geen wijken
weten. De procedure bij de rechter-commissaris werd eindeloos
gerekt. Op een gegeven moment wilde premier Lubbers de zaak af
doen met een betaling van honderdduizend gulden. Oltmans wei
gerde omdat hem dat bedrag schandelijk laag voorkwam. Om de
zelfde reden verwierp hij het aanbod van minister van buitenland
se zaken Van Mierlo om met de betaling van een miljoen gulden
een streep onder het conflict te zetten. Ook daarin had hij gelijk.
Met redenen omkleed heeft de arbitragecommissie hem nu im
mers het achtvoudige toegekend.
Eindelijk kan de getergde journalist nu, een maand voor zijn 75ste
verjaardag, onbezorgd zijn memoires gaan voltooien. Voor Olt
mans zelf is dat een welverdiende overwinning, maar niet voor
hem alleen. Het oordeel van de arbitragecommissie valt ruimer te
interpreteren.
In feite ging het conflict tussen Oltmans en de Staat vanaf het al
lereerste begin in de jaren vijftig over persvrijheid. De Nederlandse
regering worstelde met Indonesië om het bezit van (toen nog)
Nieuw-Guinea. De Amsterdamse journalist deed alleen maar zijn
werk toen hij de Indonesische president Soekarno daarover inter
viewde. Voor minister Luns (Buitenlandse Zaken) was dat aanlei
ding over Oltmans een banvloek uit te spreken die hem sindsdien
is blijven achtervolgen. Dat viel en valt niet anders te zien dan als
een onacceptabele aantasting van de persvrijheid. Volkomen te
recht is de Staat daarvoor nu gevoelig op de vingers getikt.
Eurovisie Songfestival levert weer vermakelijke plaatjes op
"i—
eko
Dp
een
trede
Alle ingrediënten zijn weer aanwezig voor een ouderwets gezellige afle
vering van het Eurovisie Songfestival: povere liedjes, zenuwachtige jon
ge meisjes, gedoe om jurken, dreigende verkoudheden en een ware golf
van hooikoorts. De Europese liedjescarrousel draait in het Zweedse
Stockholm voor het 45ste jaar zijn rondje. Een paar honderd miljoen kij
kers volgen nauwgezet de verrichtingen van de 24 deelnemers. En seri
eus: onze nationale trots Linda Wagenmakers mag zich rekenen tot het
selecte gezelschap van favorieten.
Even buiten het centrum van
Stockholm staat een enorm
grote witte bol. Het is met recht
een van de meest ingenieuze
evenementenpaleizen van de
wereld. Bruce Springsteen
speelde er eens voor ruim zes
tienduizend bezoekers. Van
avond zit de zaal iets minder
vol. Maar het enthousiasme zal
er niet minder om zijn. Het Eu
rovisie Songfestival is weer he
lemaal in. Van heinde en verre
zijn de liefhebbers naar deze
stad afgereisd om het allemaal
live te aanschouwen.
Zanger en muzikant Jan Rot is
een van hen. Hij werd door het
televisieprogramma Netwerk
tot deskundige gebombardeerd
en keek deze week gefascineerd
toe hoe het songfestivalcircus
in elkaar zit. „Ik krijg er altijd
een zeskampgevoel van," zegt
Rot. „Het leuke is dat er zoveel
mensen bij elkaar zijn die niks
kunnen. Al die zangeressen
zouden jouw buurvrouw kun
nen zijn, alleen hebben ze nou
een foute jurk aangekregen."
„De middelmaat komt hier bo
ven. En dat moet ook zo. Als je
mensen als Eros Ramazzotti,
Anouk en U2 zou sturen, krijg
je een heel raar festival waar
niemand naar kijkt. Het song
festival geeft ons stof om de
volgende dag lekker over te
zeuren. Na afloop roepen we
allemaal: tante Mien zingt beter
dan die mevrouw uit dat land.
De imposante Globe Arena in Stockholm.
We moeten het songfestival zo
houden: er moeten niet te veel
echte artiesten komen."
De Zweedse televisie pakt flink
uit met de 45ste aflevering van
het liedjescircus. De begroting
bedraagt ruim achttien miljoen
gulden. Daarmee is het de
duurste songfestivalfinale ooit.
Ondanks dat hoge bedrag zit er
geen orkest in de Globe Arena;
alle artiesten treden op met ge
luidsbandjes. Zo raakt het festi
val ook dit jaar weer een stukje
folklore kwijt. Zingen in het En
gels is sinds vorig jaar toege
staan. Dat moet iedereen gelij
ke kansen geven op de over
winning.
Televoting is een ander ver
schijnsel dat het Songfestival is
binnengeslopen. En dat heeft
een desastreus effect: bijna alle
componisten mikken op de
muzikale smaak van de massa,
wat resulteert in een nog grote
re eenheidsworst dan in het
verleden. De pareltjes worden
zeldzamer, het aantal favorie
ten groter. Nederland deelt die
eer dit jaar met de bijdragen uit
Groot Brittannië, Duitsland,
Noorwegen en Estland.
Linda Wagenmakers verdedigt
de Nederlandse eer met verve.
Ze straalde een en al professio
naliteit uit deze week. Er is hard
gewerkt om de act met de ex
travagante jurk van Jan Aarnt-
zen optimaal te krijgen. Het
koppie van Linda doet het uit
stekend op het televisiescherm.
Als ze dezelfde bevlogenheid
heeft als bij de nationale voor
ronde in Rotterdam, dan kan de
NOS zich alvast zorgen gaan
Stefan Raab: parodie voor Duitsland.
maken over het 46ste songfesti
val, op Hollandse bodem.
„Het songfestival is een enorm
platform waar je een liedje kunt
neerzetten," zegt Ellert 'Spargo'
Driessen, componist van de
Nederlandse troef No goodby
es. „Het is een popliedje waarin
ik heb geprobeerd het camp-
gevoel van het festival te laten
doorklinken. Kijk: geld en roem
kun je hier niet vergaren. Maar
het songfestival heeft altijd iets
magisch gehad. Het is nog altijd
de moeite waard omdat er zo
veel miljoenen mensen naar
kijken."
Vergeleken met voorgaande
edities is er weinig veranderd.
Er wordt veel vals gezongen,
veel geschreeuwd ook en qua
kleding staat de kijker-het nodi
ge te wachten. Langzaam maar
Linda Wagenmakers, foto anp
zeker dringt door dat het toch
vooral om een televisie-evene
ment gaat. Steeds meer landen
stoppen veel spektakel in hun
liedje. Zo gaan de Zweden hef
tig te keer met vuurwerk, ma
ken de Duitsers er een flitsende
show van en tovert Nederland
twee dansers met buiken als
wasbordjes onder een reusach
tige jurk vandaan. Het levert
vooral vermakelijke plaatjes op.
De winnaar voorspellen is
moeilijker dan ooit. Vorig jaar
bleek dat bij televoting de
vriendjespolitiek tussen landen
onderling een grote rol speelt.
Het is de vraag of dat ook dit
jaar weer gebeurt. „Als de men
sen op een land stemmen in
plaats van op een liedje, is het
de vraag waar Nederland staat
in het hele Eurovisiegebeuren,"
zegt tekstschrijver I
van No goodbyes.
Zijn maatje Driesse
bang voor de gevol L,
eventuele misser hi
geen catastrofale ge
beweert hij. „Ik het Op
ander in mijn portf
Bij een lage noterin ~V(
imago hooguit evei
op."
het allemaal zo'n v; Qrza
pen: „Ik vind Linda
ge artiest en het lie< v
Maar het zit handig
martin hermens
Iter
ver!
Charmed: drie swingende Noorse meiden, met een pak
kend deuntje. foto ap
Europa maakt zich op voor het
jaarlijkse avondje hilariteit.
Vanuit de imposante Globe
Arena in Stockholm zendt de
Zweedse omroep SVT van
avond het Eurovisie Songfesti
val uit naar 32 landen.. De pre
sentatie is in handen van Ari-
ders Lundin en Kattis Ahlström,
twee doorgewinterde krachten
van de Zweedse televisie. Wie
doen er mee en wat voor soort
liedje zingen ze?
1. Israël: Sameach door de
groep Ping Pong.
Banaal lied van de jonge gene
ratie van Israël die eindelijk
eens gehoord wil worden.
2. Nederland: No goodbyes
door Linda Wagenmakers.
Volgens Linda (24) een ballade
die explodeert. Volgens mij een
jurk die openbarst en dan ei
gentijds swingt. Getipt als win
naar.
3. Groot Brittannië: Don't play
that song again door Nicki
French.
Het vreselijkste liedje dat Enge
land ooit naar een songfestival
stuurde. Nicki (35) is te oud
voor dit soort liedjes.
4. Estland: Once in a lifetime
door Ines.
Keurig, braaf en lief met een
vleugje Abba. Ines (18) zingt
over de geneugten van 17 zijn.
5. Frankrijk: On aura le ciel
door Sofia Mestari.
Eigenzinnig lied, intrigerende
stem. Alleen is Sofia (19) er nog
niet uit in welke toonsoort ze
wil zingen.
6. Roemenië: The moon door
de groep Taxi.
Poëtisch bedoeld, maar dankzij
de moeilijke maatsoort-wisse
lingen enigszins chaotisch lied
je.
7. Malta: Desire door Claudette
Pace.
Zonnig niemendalletje van 32-
jarige televisiepresentatrice uit
Malta. Klinkt een beetje als
BZN.
8. Noorwegen: My heart goes
boom door de groep Charmed.
Hopeloos ouderwets, maar wel
een pakkend deuntje van drie
swingende meiden met girl po
wer.
9. Rusland: Solo door Alsou.
Hijgerige Britney Spears-variant
van 16 jaar zingt deuntje van
twee Amerikanen. Erg voorspel
baar.
.10. België: Envie de vivre door
Nathalie Sorce.
Krakkemikkige songfestival-
hymne met gospel-invloeden,
traditionele opbouw en een
goedbedoelde boodschap.
11. Cyprus: Nomiza door het
duo Voice.
Intrigerende coupletten. Daar
na zakt de boel in. Dramatiek
druipt ervan af.
12. IJsland: Teil me door het
duo Einar Telma.
Vrolijk jaren zestig deuntje met
Beatles-invloeden.
13. Spanje: Colgado de un sue-
no door Serafin Zubiri.
Typisch plaspauze-lied. Niets
zeggend, eentonig.
14. Denemarken: Fly on the
wings of love door de Olsen
Brothers.
Na 22 jaar proberen mogen ze
eindelijk eens meedoen. Vaag
folkloristisch liedje dat alsmaar
voortkabbelt.
15. Duitsland: Wadde hadde
dudde da door Stefan Raab.
Parodie op discomuziek uit de
jaren zeventig met lekkere rap
erin. Bedoeld als protest tegen
de vrije taalkeuze op songfesti
val. Gaat hoog scoren.
16. Zwitserland: La vita cosé
door Jane Bogaert.
Éx-miss Zwitserland en voor
malig Playboy-model (33) zingt
klassiek Italiaans songfestival
lied.
17. Kroatië: Kada zaspu andeli
door Goran Karan.
Oeverloos, oubollig lied vol
Kroatische kampvuur-melan-
cholie. Goran is de grootste
popster in zijn land en ook aan
hanger van Hare Krishna.
18. Zweden: When spirits are
calling my name door Roger
Pontare.
Stoer mannenlied dat almaar
doordendert. Strijdlustige drie
minuten met veel visuele effec
ten en in Noordlapse kleder
dracht.
19. Macedonië: 100% te ljubam
door de groep XXL.
Kleurloos meedeinertje in de
categorie pukkeltjes-pop.
20. Finland: A little bit door Ni
na Aström.
Beetje saai liedje geschreven
door twee Nederlanders. Meest
opvallend is de vioolpartij.
21. Letland: My star door de
groep Brainstorm.
Eigenzinnige popsong van Let
se band.Buitenbeentje dat voor
verrassing kan zorgen.
22. Turkije: Yorgunum anla
door Pinar Ayhan SOS Band.
Charmant en karaktervol liedje
met tango-, fado- en flamenco
invloeden. Mag hoog eindigen.
23. Ierland: Millennium of love
door Eamonn Toal.
Johnny Logan-kloon trekt de
hele trukendoos open voor een
weinig bevlogen en vreselijk
kleverige songfestivalballad.
24. Oostenrijk: All to you door
de groep Rouder Girls.
De Supremes zijn terug in vol
ornaat. Sterke stemmen voor
een mager liedje. Wel een vro
lijke afsluiting.
martin hermens
Glitter en verkrotting
Twee weken geleden schreef ik dat alleen
toneel en kleedkamers van het theater in
Tilburg aan mijn acteurseisen voldeden.
Daar kwamen wat reacties van ongeloof
op. Er moesten toch meer behoorlijke
V. podia zijn. Helaas lieve vrienden Als je
wilt weten hoe de mensheid over arties
ten denkt dan moet je de kleedkamers in
oude schouwburgen gaan bekijken. Een
kleine rondleiding.
In Goes, de Prins van Oranje als ik me goed
herinner, was eraan de achterkant van het
toneel een luik in de vloer. Onder dat luik
was een keldertje, bereikbaar via een lad
der. Dat keldertje was dan de kleedkamer.
Het zaaltje in Sneek had twee kleedkamer
tjes. Dat was het goede nieuws. Maar als de
lampen op het toneel doofden dan gingen
ook de lampen in de kleedkamers uit. Dat
was het slechte nieuws. In Alkmaar had je
het Wapen van Heemskerk, die ballententen
JOOST PRINSEN
hebben altijd weidse namen. De doorgang tussen to
neel- en kleedkamers was zo nauw dat er regelma
tig worstelpartijen uitbraken tussen acteurs die het
toneel op en andere die het toneel af moesten. In
Bergen op Zoom denderde in het eerste kwartier van
de voorstelling de bowlingballen boven het toneel.
De man die de bowlingzaal uitbaatte, wilde tussen
acht en half negen geen inkomsten missen. En de
uitbater van de toneelzaal wilde niet later dan
kwart over acht beginnen.
Het is bijna nier voor te stellen hoe schrijnend in een
schouwburg het verschil is tussen de gouden glitter
aan de publiekskant en de verkrotting aan de ac
teurskant. Aan uw oog onttrokken door deuren
waarop 'Dienst' staat of'Niet voor publiek toeganke
lijk'. Ik neem u mee naar het oude Gouda. Daar kon
je vanuit de kleedkamers het toneel alleen bereiken
via een tochtig pakhuis. Wee de actrice die hartje
winter in een zomerjurkje door dat pakhuis moest.
De eerste keer dat ik daar speelde, vielen er tijdens
de voorstelling van tijd tot tijd stukken kalk uit het
plafond. De volgende dag beklaagde ik me hierover
bij de regisseur Wim Sonneveld..Gouda zeker", zei
hij. „Klopt", zei ik. Daarop zei de oude cabaretier, en
ik citeer hem letterlijk: „Wie in Gouda gezond en
wel het eind van de voorstelling haalt, mag niet
mopperen.
Ik geef toe dat er sinds Sonneveld het nodige veran
derd is. Veel oude varkensstallen zijn opgeknapt en
de nieuwe theaters bieden doorgaans een heel be
hoorlijk onderkomen. Maar of al die bouwheren
wezenlijk anders denken over artiesten, ik weet het
niet. Laat mij mijn rondleiding eindigen in het Bel
gische Turnhout. In de jaren tachtig mocht ik mee
spelen in een voorstelling die de nieuwe schouwburg
aldaar feestelijk zou openen. Op de grote dag kregen
wij van de directeur een trotse rondleiding door het
wat uitzijn krachten gegroeide gebouw. Rond een
uur of zeven zochten wij de kleedkamers op. Tever
geefs. Er waren geen kleedkamers. De architect was
vergeten ze te ontwerpen.
No Gooc
als comrri
De Haarlemse tekf Ne
John O'Hare en zij aai
componist Ellert I mv
hoorden begin de: ,0°'
hun grote verbazir n'b
songfestivallied A'i &ar<
was omgebouwd t
commerciële jingli
internetbedrijf Wo n n
Met overgave zonj ?s c
eens World Onlintle
van No goodbyes, i1001
met de makers var 'erc
was gesproken. M m
ra haast zich te on en
dat een rel was gel ?fI.
zaak is uiteindelijk
regeld. World Onli Jja'
dat de rechten al g e
waren. Toen dat ni ee
hebben ze een aar
daan en zijn we sn
overeenstemming
Niemand heeft baiy
rel. Een goed resul I
songfestival staatv 'i
een voorop."
O'Hare („Het is hii O)
groot feest") genie
teugen tijdens dei
dingen van het soi et 1
in Stockholm. Als s eze
van de Nederlands 1aa
laat hij zich meeslt
de prettige mallen f
het grote Europese
tijn begeleidt. O'H
Driessen zonden c
jaar een nummer:
dat reikte niet vei
vijftiende plaats,
bleek te ingewikkf
songfestival. Daai
goodbyes bewust
gehouden. De tel
veel mogelijk
spreken. Ook mei
het Engels wat mil
machtig zijn. Een
voor het grote pul
De Haarlemmer
lijk nuchter onder j
van No goodbyes.
ineens in de bel.
maar in de muziel
zo weer verandert
O'Hare die zijn w<
tekstschrijver ook:
komst zal blijven
ren met vertaalwei
