eiden Regio
Meer invloed
gemeente op
Sportbedrijf
Hortus kan honderd jaar vooruit
ïrhuisvesting wordt
jr georganiseerd'
gen van telefoon beroofd
Grofvuillijn
12 mei gesloten
ergen post voor Jan Postma
DAG 11 MEI 2000
Bureau: 'Leiden moet banden aanluilen
Vervolg van voorpagina
De risico-analyse bij het Sportbedrijf, die een groot aan
tal onvolkomenheden in de regels bij de gemeentelijke
dienst aan het licht brengt, is mede op aandringen van
de Stadsbank gehouden. De bank beheert de verzeke
ringsportefeuille van de gemeente. Door veranderde
wetgeving zijn overheden vaker en sneller aansprakelijk.
Sindsdien neemt het aantal claims en de hoogte van de
toegekende schadevergoedingen toe. Met de huidige
verzekeringsportefeuille 'kan niet langer volstaan wor
den', meent de Stadsbank.
LEIDEN ROBBERT MINKHORST
Ook het college zegt zich nu be
wust te zijn van de risico's, die
de organisatorische onvolko
menheden bij het Sportbedrijf
met zich meebrengen. „We
moeten scherp onze verant
woordelijkheden in de gaten
houden", zegt wethouder
Pechtold (D66/sport). „Uit de
risico-analyse komen tal van
zaken naar voren, waarvan het
goed is dat we er nu eens terde
ge bij stilstaan." Hij verklaart
dat er tot nu toe geen grote pro
blemen zijn ontstaan bij het
Sportbedrijf, maar dat die wel
op de loer liggen, met name
vanwege de veranderde regel
geving.
Het Sportbedrijf functioneert
in de praktijk als een volledig
zelfstandig bedrijf, maar mist
daarvoor 'allerlei noodzakelijke
functies', constateert Aon Risk
Consultants (ARC), die het risi
co-onderzoek uitvoerde. „Het is
ons opgevallen dat de gemeen
te het Sportbedrijf vrijwel op ei
gen benen laat staan en een ge
ringe betrokkenheid heeft bij
het beheersbaar maken van ri
sico's." Het bureau acht het
'zeer wenselijk' en 'van groot
belang' dat Leiden de banden
aanhaalt.
Te meer omdat de verant
woordelijkheden die B en W het
Sportbedrijf hebben gegeven,
onduidelijk zijn. ARC twijfelt
aan de volledigheid en rechts
geldigheid van de mandaatre
geling. Toegekende bevoegdhe
den blijken in strijd met de Ge
meentewet. In het rapport
wordt aanbevolen de regeling
'kritisch door een jurist te laten
beoordelen'.
Dezelfde verwarring bestaat
over huurcontracten tussen het
Sportbedrijf en verenigingen.
Wie aansprakelijk is voor scha
de en ongevallen, is daardoor
nogal eens onduidelijk. Mede
werkers sluiten daarbij met gro
te regelmaat op eigen houtje
contracten af, waardoor de po
sitie van het Sportbedrijf bij een
geschil extra ongunstig wordt.
ARC stelt voor om voortaan
strikte richtlijnen te hanteren.
De beroerde archivering bij
het Sportbedrijf vergroot de ri
sico's nog meer. De kans dat
dossiers zoekraken, is aanzien
lijk. „En wanneer belangrijke
stukken niet getraceerd kunnen
worden, loopt het Sportbedrijf
het risico dat belangrijk bewijs
materiaal niet geproduceerd
kan worden met als gevolg dat
een schadeclaim niet weerlegd
kan worden."
ARC heeft de indruk dat me
dewerkers van het Sportbedrijf
de veiligheid van bezoekers vol
doende waarborgen, maar be
wijzen van hun inspecties in
zwembaden, sporthallen en an
dere accommodaties lijken nog
wel eens onvindbaar. In het
rapport staat dat een rechter bij
een ongeval door een kapot ap-
'Fraude plegen
niet moeilijk'
LEIDEN
Het is bij het Sportbedrijf re
latief eenvoudig om fraude
te plegen of geld te laten
verdwijnen. Het rapport sig
naleert een fors aantal te
kortkomingen in verder vol
strekt onduidelijke beveili
gingsprocedures. Toch gaat
er niet vaak iets mis, maar
dat is volgens de onderzoe
kers de verdienste van de
medewerkers van het Sport
bedrijf. „Het is vooral te
danken aan de integriteit
van het personeel dat het
Sportbedrijf nauwelijks met
fraude is geconfronteerd.
Aan deze situatie dient drin
gend aandacht te worden
besteed", meldt het rapport.
De 'spelregels' kloppen
niet. Wie verantwoordelijk is
voor het kasgeldbeheer, is
onduidelijk. Kassen in ac
commodaties staan op een
gemakkelijk toegankelijke,
opvallende plaats en zijn
niet afgesloten. Aon Risk
Consultants: „Het komt voor
dat een medewerker zich al
leen in de ruimte bevindt en
even weg moet. Het is dus
voor een buitenstaander
heel eenvoudig om de kas te
legen." Personeel brengt
geld zelf naar de bank. Veili
ger is het om opbrengsten
via een geldtransport te la
ten ophalen.
„Er gelden geen eenduidi
ge spelregels ten aanzien
van net omgaan met geld,
het aannemen van giften, de
controle op uitgaven, het
omgaan met de kas, de sleu
tels van de kluis, kortom
datgene dat nodig is om te
voorkomen dat medewer
kers frauduleus handelen of
in de verleiding daartoe ge
bracht worden", meldt het
rapport verder.
paraat dc bewijslast en aan
sprakelijkheid bij het Sportbe
drijf neerlegt.
Agressie in met name zwemba
den is 'een groot probleem',
waar het Sportbedrijf slecht op
is voorbereid. Cursussen om
personeel te leren omgaan met
geweld 'vormen nog geen vast
onderdeel van de bedrijfsvoe
ring'. Dat zou wel moeten, vol
gens ARC. Een 'gevoelig onder
werp' is het hinderlijke en
agressieve gedrag van met na
me Marokkaanse jongeren.
ARC raadt aan dat bespreek
baar te maken en in samenwer
king met politie en maatschap
pelijk werk een aanpak van het
probleem op te stellen.
Profs in Akademie
AMSTERDAM HANS JACOBS
Vier hoogleraren van de Uni
versiteit Leiden zijn gekozen tot
lid van de Koninklijke Neder
landse Akademie van Weten
schappen (KNAW). In de afde
ling Letterkunde is prof. dr. R.
Kruk, hoogleraar Arabische taal
en cultuur het nieuwe lid. De
professoren dr. P. Baas (syste
matische plantkunde), dr. ir. J.
reiber (medische beeldverwer
king, in het bijzonder cardio
vasculair apparaat) en dr. C.
van de Velde (algemene heel
kunde, in het bijzonder heel
kundige oncologie) zijn geko
zen in de afdeling Natuurkun
de. De Akademie telt in totaal
zo'n 200 gewone leden, voor
staande geleerden werkzaam
op alle terreinen van weten
schappelijk onderzoek.
Vakmanschap!
GLAS- EN
SCHILDERWERKEN
TEL 589 88 87
woorden die de ac-
van Ernst Young
wijd aan de rommeli-
satie van het gemeen-
lerhuisvestingsproject,
loor burgemeester en
•rs overgenomen. Dat
een brief die het colle-
i aan de raad heeft
De slechte manier
iet project was georga-
was een belangrijke
ran het uit de hand lo-
kosten van de stad-
juwing.
vorige week gereed ge-
iroorlopige rapportage
huisvestingsproject,
de accountants erop
het huidige project zo
jelijk af te sluiten. Het
grote huisvestings-
de bouw van een
antoor voor het Cen-
rk en Inkomen (CWI)
ation - zou vervolgens
n moeten worden ge-
n een projectontwikke-
eerste advies nemen B
ider dralen over, op de
de bouw van het CWI
tbesteed aan een pro-
ikkelaar heeft het colle-
len antwoord,
constateerden de ac-
s een probleem in de
de projectstructuur:
paar jaar geleden nog
luidelijk was wie waar-
antwoordelijk was, was
ifgelopen jaren steeds
worden. Ook het advies
verantwoordelijkheden
emaal helder in beeld
;n, wordt door het col-
;r direct' opgevolgd,
wordt ook de aanbe-
n de raad goed en ge-
de hoogte te houden
rgemeester en wethou-
harte onderschreven,
lie laatste toezegging
college aan de kern
ritiek die de gemeente-
ift op de gang van za-
het huisvestingspro-
itiek wegen de chaoti-
;anisatie op het stad
ie overschrijdingen van
oenen een stuk minder
in het feit dat de raad
;e tijd niet van op de
gesteld. Of de belofte
pad in de toekomst wél
te informeren veel in
maken, zal vanavond
Commissie:
geen nader
onderzoek
De commissie voor de reke
ningen heeft geen behoefte
aan een nader onderzoek
naar de gang van zaken rond
de miljoenenoverschrijdin
gen bij de gemeentelijke
herhuisvesting. Alleen de
fracties van LWG/De Groe
nen en de SP drongen giste
ren nog aan op een dergelijk
onderzoek. Voor de rest is
de politiek van mening dat
de stukken die burgemeester
en wethouders vorige week
openbaar hebben gemaakt,
voldoende informatie bie
den om daarop een oordeel
te baseren.
Hoe dat oordeel luidt, lie
ten de verschillende partijen
gisteravond opnieuw niet
horen.
Opvallend was dat bij de
behandeling van de herhuis
vesting in de commissie
PvdA-wethouder Baaijens
de honneurs waarnam voor
de WD'er Vos, die door
ziekte is geveld. Die situatie
leidde aan het begin van de
behandeling nog tot enige
verwarring: Wijfje (PvdA)
vroeg zich hardop af waar
om de eerstverantwoordelij
ke wethouder voor de huis
vesting niet aanwezig was.
„Ik zag hem net nog'op de
gang lopen", voegde hij er
aan toe. De WD'er had zich
echter netjes afgemeld voor
de vergadering.
Mocht Vos vanavond on
verhoopt weer verstek laten
gaan, dan zal hij opnieuw
worden vervangen door
Baaijens.
jarige Leidenaar heeft
aangifte gedaan van
met geweld. De jongen
linsdagmiddag op de
imerweg toen een on-
man naast hem kwam
Via een metalen wenteltrap komen bezoekers bij de loopbrug helemaal boven in de kas. Daar vandaan hebben zij een zeer fraai uitzicht op de
enorme kuipplanten. foto hielco kuipers
CASPER WICHERS
De Leidse Hortus Botanicus
heeft er sinds vandaag een
nieuwe winterkas en een herin
gerichte voortuin bij. Behalve
de 'botanische' vernieuwingen
zijn er ook een cursusruimte,
een cafetaria en een winkeltje
bijgekomen. Verder zijn de sa
nitaire voorzieningen aange
past aan de eisen van deze tijd.
Met 90.000 bezoekers per jaar is
dat geen overbodige luxe.
Volgens kaschef Art Vogel
gaat er een jarenlange wens in
vervulling. Al een hele tijd is er
sprake van ruimtegebrek. Re
gelmatig hoort hij bezoekers
van de academische planten
tuin klagen: „Er is zo veel, maar
je ziet zo weinig." Aan die situ
atie is nu een einde gekomen.
De nadruk bij de vernieuwin
gen ligt op presentatie van de
collectie aan het publiek.
De winterkas is een welkome
aanvulling op de eeuwenoude
Orangerie, die in de winter on
derdak biedt aan niet de win
terharde, monumentale kuip
planten. Inmiddels is deze
ruimte 'barstensvol'. De bouw
van een kas voor een nieuwe
wintertuin was dan ook nood
zakelijk. De winterkas - ontwor
pen door Hubert Jan Henket -
is dertien meter hoog, twaalf
meter breed en veertig meter
moeten blijken. B en W stellen
de raad in ieder geval voor om
de nieuwste toezeggingen 'mee
te nemen' in de discussie die
vanavond in de commissie fi
nanciën wordt gevoerd over de
overschrijdingen.
fietsen en zijn mobiele telefoon
uit zijn zak stal. De jongen zette
daarop de achtervolging op de
dader in en wist hem in de Pas
teurstraat te achterhalen. Daar
op sloeg de dief de jongen in
zijn gezicht. Het slachtoffer
heeft de dader toen laten gaan.
Wegens vervanging van de telefooncentrale is vrijdag
12 mei de grofvuillijn de hele dag gesloten.
Dienst Milieu en Beheer
Leiden
lang. „Voor de komende hon
derd jaar is er dus voldoende
plaats", aldus Vogel.
De kuipplanten, waarvan
sommigen een hoogte kunnen
bereiken van zeseneenhalve
meter, staan op de begane
grond. De zwaarste exemplaren
wegen drieduizend kilo en
moeten, indien nodig, met een
vorkheftruck worden verplaatst.
Op de eerste verdieping, die
ook voor invaliden bereikbaar
is, staan de driehonderd jaar
oude cycaspalmen. Art Vogel
vertelt er vol enthousiasme
over. „Vroeger kon je ze nauwe
lijks vinden. Ze waren ergens in
het oude kassencomplex ver
stopt." Ze verdienen volgens
hem echter een waardiger
plaats, want hij heeft alle reden
om aan te nemen dat zij uit de
privéverzameling van Koning
Willem II komen. In de Amster
damse Hortus zijn identieke
exemplaren, waarvan schrifte
lijk vaststaat dat ze uit de ko
ninklijke collectie afkomstig
zijn. ,Als ik de tijd heb, zoek ik
het nog eens helemaal uit."
Op de tweede verdieping ko
men levende steentjes (kleine
vetplantjes uit Zuid-Afrika) en
op de derde en kleinste verdie
ping kan men de vleesetende
planten bewonderen. Als letter
lijk hoogtepunt kunnen belang
stellenden vanaf een loopbrug,
helemaal boven in de kas, een
blik werpen op de gigantische
kuipplanten.
De vernieuwde voortuin be
vindt zich op de plek waar de
Hortus in 1590 ooit is begon
nen. Het ontwerp is van van
MTD Buys en Van der Vliet
Landschapsarchitecten en is
gebaseerd op een afbeelding uit
1739, toen Adriaan van Royen
prefect was. De beplanting zal
voor een groot deel bestaan uit
soorten van Aziatische afkomst.
Een deel ervan wordt verkregen
doordat de Hortus zelf 'in het
wild' planten verzamelt. Tijd en
geld spelen daarbij een belang
rijke rol. Vogel heeft al verschil
lende reizen gemaakt. Elke reis
komt hij wel terug met nieuwe,
nog onbeschreven planten of
gewassen. Daarnaast bestelt de
plantentuin zaden uit zoge
naamde zaadlijsten. Die wor
den door zo'n zeshonderd in
ternationale botanische tuinen
jaarlijks opgesteld en verspreid.
De zaden die daarop worden
vermeld kunnen worden ge
oogst.
Als thema voor de beplanting
van de voortuin die binnen nu
en twee maanden grotendeels
moet worden voltooid, is geko
zen voor 'overleven'. Aan de
hand van verschillende voor
beelden zullen diverse overle
vingsstrategieën van planten -
met tekst en uitleg - worden ge
presenteerd.
Vanaf zaterdag zijn de nieu
we wintertuin en voortuin da
gelijks tussen tien en zes uur
toegankelijk voor het publiek.
Leidse agenten leren van hun Amerikaanse collega's de fijne kneepjes van het surveilleren per mountain
bike. foto dick hogewoninc
weer redelijk veilig op straat,
vooral ook in het centrum. Het
toverwoord daarvoor: de fiets-
politie. Straks ook in Leiden.
Tien jaar terug begon Bill
Schmid van de Philadelphia-
police in navolging van zijn
collega's in Seattle op beschei
den schaal de surveillance op
mountainbikes. „Ze wilden er
aanvankelijk niet aan, op het
hoofdbureau. Maar nu kunnen
ze er niet meer van buiten.
Zo'n 140 man maakt intussen
deel uit van deze bereden bri
gade die dag en nacht actief is
in de binnenstad. De cijfers
spreken voor zich. Vorig jaar
daalden de misdaadcijfers .op
nieuw met acht procent."
Schmid is momenteel met twee
collega's in Leiden om tien
agenten van Hollands Midden
de fijne kneepjes van het sur
veilleren per mountainbike bij
te brengen. Hij doet dat op ver
zoek van Hanneke Brouwer,
plaatsvervangend chef in Lei
den die op dienstreis in de VS
in aanraking kwam met dit fe
nomeen. „Ik kom hier niet om
de Hollanders te leren fietsen",
lacht Schmid (47). „Ik heb in
middels begrepen dat iedereen
hier fietst; in tegenstelling tot
bij ons. Ik begrijp dat al die
aandacht die we in de pers krij
gen, vooral dóar op gericht is.
Amerikanen die Hollanders le
ren fietsen. Maar zo is het na
tuurlijk niet. Wat wij doen, is
laten zien wat de politie effec
tief met de fiets kan doen. Hoe
je die kan gebruiken in de uit
oefening van het beroep. Op
dat front hebben wij wél erva
ring."
De voordelen zijn evident, zegt
hij, terwijl hij op de parkeer
plaats in de duinen de verrich
tingen volgt van zijn instruc
teurs en hun pupillen. „In een
steeds drukker wordende city
kun je met de auto niet overal
terecht en ben je te voet te
langzaam. De snelle fiets is het
antwoord. Je bent, met je spe
ciale kleding, goed zichtbaar
voor het publiek. Je bent ook
direct aanspreekbaar. Onder
zoek wees uit dat daar enorm
veel vertrouwen van uitgaat.
Flus, de criminaliteitscijfers da
len."
Zoals het een echte, positief in
gestelde Amerikaan betaamt,
steekt hij de loftrompet over
het initiatief van Hollands Mid
den. „Noem het maar visie. Ze
zijn de eersten in Nederland. In
Amerika verspreidt het zich als
een olievlek. Bike-police heeft
de toekomst, geloof mij maar."
In de Streets of Phildelphia
kunnen ze er niet meer van
buiten.
AD VAN KAAM
later een compleet (indianen)
volk bijkans ten gronde zouden
richten, daar ging dr. Jeremy
Bangs, de aanjager achter het
behoud van de 'Leidse' muren
gemakshalve aan voorbij. Net
zo goed als aan het feit dat die
stukken steen in Leiden toch
vooral dienst doen als open
baar toilet en onder de graffiti
zitten. Maar dit terzijde.
Bangs, directeur van de Stich
ting Pilgrim Museum, kreeg het
in elk geval voor elkaar om via
een gerechtelijke procedure
voorlopig uitstel van de sloop
te krijgen. En inmiddels is de
lobby binnen de VS pas goed
op gang gekomen. Zo zijn er
twee speciale web-sites ge
opend die betrekking hebben
op de muren. De ene geeft in
formatie, de andere behelst een
petitie die via e-mail onderte
kend kan worden.
En nu is er dus ook die oproep
aan de 1.4 miljoen leden van de
United Church of Christ om
zelf actie te ondernemen en
een persoonlijke brief te schrij
ven. Gericht: Aan Jan Postma,
Aan Jan Postma, Aan Jan Post
ma, Aan Jan Postma, Aan Jan
Postma, Aan Jan Postma, Aan
Jan Postma, Aan Jan Postma,
Aan Jan Postma, Aan Jan Post
ma, Aan Jan Postma, Aan Jan
Postma, Aan Jan Postma, Aan
Jan Postma, x 1.4 miljoen.
Philadelphia
Dat het in de Streets of Phila
delphia niet pluis'was, daarvan
deed de zanger Bruce Spring
steen ooit gewag in het titel
nummer van de gelijknamige
film. Maar inmiddels schijnt er
het nodige veranderd te zijn
aan het imago van deze Ameri
kaanse miljoenenstad. Het is er
r"
paar muren aan het Vrouwen
kerkhof. Dat waren de restan
ten van de Onze Lieve Vrouwe-
kerk waar de Pilgrim Fathers
baden alvorens zij in 1620 met
de Mayflower afreisden naar
Plymouth, Massachusetts en
daar de grondslag legden voor
het moderne Amerika zoals wij
dat kennen. Nog elk jaar vieren
ze aan de overkant op grootse
wijze Thanksgiving Day, ter na
gedachtenis aan die Pilgrims.
Van wie, beweert men daar,
presidenten als Roosevelt en
Bush rechtstreeks afstammen.
De vroegste sporen van de Pil
grims mogen daarom nooit
verloren gaan, vindt de UCC.
Het is al erg genoeg dat Leiden
ooit de werkmanshuisjes van
de uit Engeland overgewaaide
Pilgrims sloopte. Dat ze zelf in
hun koloniale (bekerings)drang
llemaal meedoen, kan
tma zijn borst nat ma-
jgt hij deze zomer 1.4
1 poststukken.
iet zoveel als het aantal
at de United Church of
elt. Dat is ook niet toe
iet bestuur van die kerk
imelijk bij monde van
igers Andrew Lang en
Winslow al zijn zesdui-
ingregaties in de Ver-
iStaten opgeroepen om
se burgemeester te be-
met protestbrieven. Of
nails. Of met beide.
:r gaande? Een half jaar
n stonden de Ameri-
kranten op hun achter-
len. In vlammende arti-
eroordeelden zij de ge-
2 Leiden wegens de
ïomen sloop van een
