Kimono, draagbare kunst
Cultuur Kunst
Klashorst
wellicht nog
vandaag vrij
Johan Kaartprijs voor Mini en Maxi
Eenzijdige en rauwe Lou Reed
Willinks beste
jaren in Boijmans
Nederlander koopt voor drie ton
schilderij op internetveiling
21
SAN FRANCISCO
DEN HAAG
De Amsterdamse kunstschilder
Peter Klashorst, die in Senegal
vastzit omdat hij naaktmodel
len heeft geschilderd, komt ver
moedelijk vanmiddag op vrije
voeten.
De onderzoeksrechter in Da
kar heeft dinsdagmiddag beslo
ten de Nederlander in afwach
ting van nader onderzoek vrij te
laten. „Alleen de procureur-ge
neraal kan daar tot woensdag
middag twaalf uur plaatselijke
tijd nog een stokje voor ste
ken", meldt een woordvoerder
van het ministerie van Buiten
landse Zeiken in Den Haag.
Volgens de zegsman moet
nog worden bepaald of tegen
de kunstenaar een nader on
derzoek volgt. „Als hij vrijkomt,
moet Klashorst mogelijk zijn
paspoort inleveren, maar kan
hij zich verder vrij bewegen tot
dat het onderzoek in zijn zaak
is afgerond. Datzelfde is nu al
van kracht voor zijn metgezel
Gert \leyerink", aldus de zegs
man.
Een woordvoerder van de
Amsterdamse Galerie Donker
sloot, die nauw contact met
Klashorst en Meyerink onder
houdt, bevestigt dat er schot in
de zaak zit. „Vanavond hopen
wij meer te weten", zegt hij.
Klashorst werd bijna twee
weken geleden in Dakar gear
resteerd, omdat hij naakte mo
dellen had laten poseren. In het
islamitische land is dat verbo
den. Hij wordt ook verdacht
van het aanzetten tot prostitu
tie.
Vorige week donderdag werd
Carel Willinks de Nederlander na lang lang
zelfportret 'Jo- soebatten overgeplaatst van
hannes' uit een verblijf met vijftig medege-
1937, te zien vangenen naar een cel met vier
in Boijmans. andere bewoners. Bovendien
foto wfa/ kreeg hij een bed met matras,
frank van redelijke sanitaire voorzienin-
rossum gen en de gelegenheid om te
sporten.
aikido, origami. In het kader
Ofleeuwen betrekkingen is 2000
^en tot Japan-jaar. Een uitge-
pDment om een aantal typi-
;eePnse cultuuruitingen eens
nd er de loep te nemen. In afle-
kimono.
e meest kleurrijke Picasso, de ele-
intste Botticelli. Daarmee kan een
iginele, handgemaakte kimono
ch zonder twijfel meten. Draagbare
inst is een uitvinding van de Japan-
sinds de achtste eeuw is dit katoe-
'n of zijden gewaad het Japanse
l'j^ edingstuk bij uitstek. Hoewel, toe-
geven moet worden dat het straat
geld van het moderne Japan ook al
lang gedomineerd
wordt door maat
pakken, jeans en
trendy t-shirts. Want
droegen Japanse
hofdames in de
achtste eeuw wel
twaalf kimono's, ie
der met zijn eigen
kleuren en decora
ties, over elkaar
heen, in de loop der
eeuwen is dat aantal
drastisch afg'eno-
N h men. Vandaag de
Ki *r dag speelt dit tradi
tionele kledingstuk,
waarvan de waarde
O tot ruim twintigdui-
yf* n u zend gulden kan op
lopen, nog vrijwel
uitsluitend een rol
tijdens officiële gele
genheden.
1 dat is niet geheel onbegrijpelijk,
ndt Peter Benoist, die samen met
jn Japanse vrouw al jaren kimono-
uu, tows organiseert. Want zo mooi en
egant als dit kledingstuk toont, zo
ripraktisch is het vaak tijdens de da-
Hijkse bezigheden. „Ze zijn erg
'etsbaar", legt hij uit, „waardoor je
niet zo snel de afwas mee gaat
aan doen. Bovendien duurt het wel
en voordat je een kimono aange-
okken hebt."
laar komen ze eenmaal te voor
rijn en verlevendigen ze en-masse
-t Japanse straatbeeld - tijdens de
ieuwjaarsviering bijvoorbeeld, of bij
MUZIEK RECENSIE
RENÉ MEGENS
Concert door Lou Reed Band Lou Reed (zang, gitaar). Mi
ke Rathke (gitaar), Fernando Saunders (bas. gitaar) en Tony
Smith (drums, zang) Gehoord: Muziekcentrum Fnts Philip»
Eindhoven Herhaling: 10/5 Carré, Amsterdam
An evening with...' meldt het te prijzige entree
kaartje. Een dergelijke aankondiging verwacht
je bij Neil Diamond of Art Garfunkel. En niet bij
Lou Reed. Maar de New Yorker liet het toch af
drukken. Het is ongetwijfeld ironisch bedoeld,
want van gezellige gezapigheid is geen sprake
bij het eerste Nederlandse optreden van Reed
tijdens een uitgebreide Europese tournee. Inte
gendeel: de inmiddels 58-jarige ex-voorman
van de Velvet Underground laat zich in Eindho
ven van zijn recalcitrante kant zien.
Alleen tijdens de twee toegiften is er sprake
van een cohesie van band en publiek. In de
twee uur daarvoor brengt Reed een bak 'kolere-
herrie', zoals ze dat in Eindhoven noemen. Dat
doet hij met dezelfde begeleiders als waarmee
hij in '97 'Perfect night. Live in London' opnam.
Dat album is een oase aan nuances in vergelij
king met een niet slechte, maar bepaald niet
perfecte avond in Eindhoven.
In Brabant kiest Reed voor de kick ass-vari-
ant. Samen met Mike Rathke klinkt hij als een
weerbarstige puber die de effectapparatuur van
zijn gitaar niet met rust kan laten. Die rauwe
rampetamprock herinnert aan de wijze waarop
Crazy Horse, vier andere ouwe rockers, tekeer
kunnen gaan. Maar die eenzijdige aanpak doet
onrecht aan het verfijnde werk van een levende
legende. Een hoogtepunt in de anti-macho af
deling is het titelnummer van 's mans laatste al
bum 'Ecstasy', Hierin gebruikt Reed zijn linker
sleutelbeen als percussie-instrument.
Dit pseudo-zelfkastijdende gebons is bijna
het toppunt van show. Want Reed speelt de nu
kkige muzikant, opererend zonder noemens
waardige lichtshow. Jiskefet is soms niets verge
leken met de zich als een non-atleet bewegende
Reed. Zo spraakzaam en humoristisch Reed
was op zijn live-album Take no prisoners' uit
'78, zo nors is hij nu. Wat is er vorige week bij
Reeds bezoek aan de paus gebeurd? vraag je je
af. In negen kwartier richt hij misschien even
veel woorden tot het publiek.
Dat volk wordt teveel bestookt met materiaal
van 'Ecstasy'. Alsof dat album behoort tot Reeds
mijlpalen. Ondanks een paar sterke nummers
legt 'Ecstasy' het af tegen werkstukken als 'Ber
lin' en 'Magie and loss'. Het kent ook geen Vel
vet Underground-kJassiekers als 'Rock roll' en
'I'll be your mirror'. Dit werk schittert door af
wezigheid. Slechts aan het slot van een redelijk
concert met teveel gemiste kansen is er plaats
voor 'Sweet Jane' en een brute versie van 'Vi
cious'.
Drie grote tentoonstellingen
ROTTERDAM ANP
Niet de meeste, maar misschien wel de mooiste.
Dat zegt museum Boijmans van Beuningen over
de ongeveer veertig werken van de Nederlandse
schilder Carel Willink (1900-1983) die ter ere van
zijn honderdste geboortedag worden getoond. De
tentoonstelling is nog tot 12 juni in Rotterdam te
zien.
Op minstens drie plekken in het land wordt dit
voorjaar met exposities gevierd dat Albert Carel
Willink een eeuw geleden (op 7 maart) in Amster
dam ter wereld kwam. Het Frisia Museum in
Spanbroek heeft met 120 werken de grootste ex
positie, die eerder deze maand opende. In het
Westfries Museum in Hoorn is verder een foto- en
schilderijententoonstelling.
De wat sobere expositie in Boijmans concen
treert zich op zelfportretten en architectuurschil
derijen die Willink maakte in de jaren twintig tot
vijftig. Het museum laat twee werken uit eigen
collectie zien. De rest is afkomstig van andere Ne
derlandse musea en particulieren zoals Willinks
weduwe Sylvia Willink-Quiël.
Als entree rijn er enkele experimentele portret
ten te zien uit een periode dat Willink zich het
(magisch) realisme nog niet had eigengemaakt. In
enkele wat mindere schilderijen daarna is lang
zaam de overgang te zien die de kunstenaar
maakte naar de stijl waar hij (vooral in Nederland)
beroemd mee werd. In deze werken, Spezria
(1931) of De bank van Philadelphia (1928), is nog
niet het onheilspellende, verlatene en soms wat
kille te zien dat werken van Willink kenmerkt.
De expositie wordt gedragen door de zelfpor
tretten en schilderijen van gebouwen en land
schappen uit de jaren dertig en veertig. Het gele
huis bijvoorbeeld uit 1934, of het sinistere Stads
gezicht uit 1934: een sombere verlaten straat in
een helder licht. Volgens Boijmans maakte Willink
in die twee decennia zijn beste werk.
Het Rotterdamse museum kreeg de volle mede
werking Willinks weduwe. Ze haalde voor de gele
genheid zelfs het schilderij Johannes in haar huis
kamer van de muur om het bij Boijmans tentoon
te stellen. Verder geeft zij een lezing en schreef ze
een hoofdstuk in de expositiecatalogus. De mede
werking staat in contrast met de verhouding die
zij heeft met het Frisia Museum. Sylvia Willink is
naar verluidt gebrouilleerd met D. Scheringa, ei
genaar van deze kunstinstelling. Het museum
krijgt van de weduwe bijvoorbeeld geen toestem
ming om schilderijen af te beelden in een catalo
gus.
De Nederlandse kunstliefhebber Rob Keere-
weer heeft via een veiling op internet voor bijna
3 ton een 'wild abstract' schilderij gekocht in de
hoop dat het een werk van wijlen modernis
tisch meester Richard Diebenkorn is.
Dat is gisteren meegedeeld door de verkoper
uit Sacramento, in de staat Califomië, die alleen
bekend is onder zijn internetnaam 'Golfpoorly'.
Het startbod van slechts 25 dollarcent bij de
veiling liep snel op. 'Golfpoorly' zelf legde de
hand op het schilderij bij de leegverkoop van
een huis in Berkeley, Californië een aantal jaren
geleden.
Het gaat om een oranje-groen abstract werk,
mogelijk een schilderij uit 1952 van de in 1993
overleden kunstenaar Diebenkorn, afkomstig
uit Berkeley. De verkoper zei dat hij het werk in
zijn vrijgezellentijd had gekocht op een rom
melmarkt in die plaats. Na zijn huwelijk wilde
rijn echtgenote het schilderij niet in huis heb
ben, omdat het volgens haar was gemaakt door
een 'prutser'. Het schilderij werd verbannen
naar de garage.
Kunstkenners zegen dat het werk inderdaad
een Diebenkorn kan zijn. Als dat zo is, is het
mogelijk meer dan 4 miljoen gulden waard. De
bieder heeft het tot dusver alleen op zijn com
puterscherm gezien. Diebenkorn overleed in
1993. In 1998 bracht het werk 'Horizon-Oceaan
Zicht' van zijn hand bijna 10 miljoen gulden op.
een trouwerij - dan laten ze een on
uitwisbare indruk achter: het com
plete kleurenspectrum passeert de
revue. En de geschilderde of gebor
duurde versiersels zijn van een artis
tieke verfijning waaraan menig mod
ekoning nog een puntje kan zuigen.
Die kleuren en versiersels zijn overi
gens niet zonder betekenis. Een ken
ner kan aan de hand van een kimorto
van alles vertellen over de drager er
van. Want naar gelang de leeftijd, so
ciale status en de huwelijkse staat
van de drager schrijft de traditie an
dere kleuren en decoraties voor. Elk
seizoen en evenement vraagt om zijn
eigen kimono. Die regels dient men
strikt na te leven. „Tijdens de herfst
is het bijvoorbeeld absoluut onge
past om een kimono met zomer- of
lentebloemen te dragen vertelt Be
noist. En om het nog complexer te
maken kan ook de obi, de zijden
band die de kimono op rijn plek
houdt, op meer dan honderd ver
schillende manieren gestrikt worden,
elk met zijn eigen betekenis.
Hetzelfde geldt voor de afbeeldingen
die dit gewaad vaak opsieren. Een
bruid draagt bijvoorbeeld tijdens de
trouwerij vrijwel altijd een kimono
met daarop kraanvogels. „De kraan
vogel is in Japan het symbool van le
venslang geluk", licht Benoist toe. En
ook een waaier van dennennaalden
is een veelvuldig voorkomende deco
ratie, die wijst op het belang om op
de toekomst gericht te zijn, de mooie
dingen die komen. Daarbij houden
de mannen hun prachtige versiersels
gek genoeg voor de buitenwereld
verborgen. Die berinden zich name
lijk aan de binnenkant van hun ki
mono. Benoist: „Alleen de drager
weet hoe ze eruit zien. De Japanse fi
losofie is dat zolang hij maar wéét
van zijn mooie decoraties, ze op hem
zullen afstralen."
ROPY VAN DER POLS
Ooit vroegen Peter de Jong en
Karei de Rooij zich af welke
prijs er in vredesnaam voor hun
clownswerk was. Inmiddels
grossieren ze als het duo Mini
Maxi in de bekroningen. Giste
ren kwam er in de Koninklijke
Schouwburg een mooie bij: de
Johan Kaartprijs 1999-2000
voor blijspel- en kluchtkunst,
uitgereikt door jurylid John
Lanting, zelf winnaar in
1986/1987.
„Er bestaat geen prijs voor
ons, dachten we echt", herin
nert Karei de Rooij zich. Collega
Peter de Jong: „Ik ben, in tegen
stelling tot Karei, absoluut geen
volleerd musicus. Maar we kre
gen wel ooit de Gouden Noten
kraker van de Toonkunste-
naarsbond. In Cannes was er
opeens een prijs op een thea
terfestival. We hadden nooit tv
gedaan en in Montreux kwam
de Gouden Roos. We zijn ooit
begonnen teksten te schrijven,
maar daar zijn we gelukkig mee
opgehouden. Te min, vonden
we. En dan krijgen we in Sche-
veningen de Cabaretprijs. En
nu de Johan Kaartprijs. Extra
mooi, omdat ik me nog altijd
herinner hoe ik voor het eerst
Johan Kaart, samen met mijn
moeder, zag als Doolittle in My
fair Lady. Fantastisch."
De Johan Kaartprijs is een
initiatief van theaterproducent
Jacques Senf en bestaat sinds
1975. In dit geval, volgens het
juryrapport, uitgereikt aan een
duo dat 'de grenzen van de hu
mor voortdurend aftast en ver
legt'. De prijs bestaat uit een
'kopje' van de fameuze blijspel-
Mini en Maxi vieren hun prijs in de Koninklijke Schouwburg.
foto harmen de jong/wfa
acteur, gemaakt door beeld
houwer Pieter de Monchy. In
dit geval hadden het er twee
moeten zijn, maar ze waren er
niet. Nog niet klaar.
Dus brachten twee voormali
ge winnaressen. Martine Bijl en
Trudy Labij, hun eigen exem
plaren maar van huis mee. Voor
de foto. Die van Trudy Labij
had in twintig jaar tijd (ze kreeg
'm destijds voor de eerste op
voering van Annie Schmidt 'Er
valt een traan op de tompoes')
aardig wat glans verloren. Het
'kopje' bleek dan ook een tijdje
bij haar in de tuin te hebben
gestaan.
Mini Maxi werden be
kroond voor zowel hun totale
oeuvre als voor hun huidige
voorstelling 'Split'. Die is nog
tot en met 13 mei in Den Haag
te zien, daarna nog tot 10 juni
in Amsterdam, Enschede en Et-
ten-Leur.
shuis krijgt Van Ruysdael
feet Mauritshuis in Den Haag heeft een landschap op
Salomon van Ruysdael (1600/3-1670) gekregen. Het
feicht op Beverwijk vanaf het Wijkermeer, waar
maakt rond 1661. Het museum kreeg het paneel van
b dankzij bemiddeling van de American Friends of
huis. Het kunstwerk is vanaf 2 juni voor het publiek
imon van Ruysdael is de vader van de bekendere Ja-
kuritshuis heeft al rijf andere werken van Salomon
'icasso voor 70 miljoen verkocht
egcen schilderij van de wereldberoemde Spaanse
rQC >lo Picasso heeft gisteren op een veiling in New York
70 miljoen gulden opgeleverd. Een nog anonieme
iereid bij veilinghuis Christies 28,6 miljoen dollar te
r het doek met de naam 'Nature morte aux tulipes'.
vervaardigde kunstwerk toont naast tulpen ook een
n Marie-Thérèse Walter, dè toenmalige minnares
tenaar. Het schilderij is volgens experts representa-
van de belangrijkste artistieke en creatieve perio-
iven van de Spanjaard. Het 130 bij 98 centimeter
"V tek was geregeld in musea over de hele wereld te
foto reuters
Peter Benoist wordt door zijn vrouw Yunko in kimono geholpen.
lusic Man' genomineerd
I De onder meer door Joop van den Ende Theater-
beproduceerde musical 'The Music Man' is gisteren
jc genomineerd voor acht Tony Awards. De nomina-
per andere voor de beste mannelijke en vrouwelijke
Jspectievelijk vervuld door Graig Bierko en Rebecca
n onv Awards zijn de belangrijkste Amerikaanse prij-
Yisicalproducties. De Tony Awards worden uitgereikt
i Battle in het LVC
LVC is vrijdagavond tijdens de Hiphop Special het
optredens van de beste hiphop-groepen uit Rotter-
isterdam. Uit Rotterdam komen onder anderen Mike
■Eni-less, Amsterdam vaardigt DJ Precise en
van de Zombie Squad af. Leiden is met Dipped en
jiptures vertegenwoordigd. Op het podium van het
trum aan de Breestraat staat een microfoon waar-
bliek.'zijn ding kan doen'. Iedereen die het leuk
fcn stift een zogenaamde tag' op een muur te zetten,
In keer zijn gang gaan. De Hiphop Battle in het LVC
Ï3.00. De zaal sluit om 04.00 uur.
