EU verdeeld
over sancties
tegen Wenen
indeswehr gaat
•s onder het mes
Poetin in het zadel, twijfels blijven
Trojan: 'In Nederland lullen ze maar wat'
are gevechten rond
velaars op Filipijnen
Buitenland
Nieuwe premier Kasyanov kundig technocraat
Vier ETA-kogels vellen
journalist in Baskenland
Menigte slaat blanke
boer in Zimbabwe dood
iIDAO 8 MEI 2000
iniërs doodden Turkse journalist'
ai De vooraanstaande Turkse journalist Ugur Mumcu is
3 vermoord door Iraniërs. Drie zaterdag gearresteerde
chten van de moord hebben dat gezegd, zo meldt de
e krant Milliyet. Volgens de krant behoren de arrestanten
n kleine, verboden islamitische organisatie, Tevhid-Selam,
in Turkije een moslimstaat wil maken. Drie arrestanten
den de politie dat ze een bom hadden gegeven aan twee
irs, die daarmee de journalist doodden.
irboot Ambon zinkt: zeker 38 doden
g a_. Ten minste 38 mensen zijn gisteren verdronken nadat
i zwaar beladen veerboot bij het Indonesische eiland Am-
gezonken. Nog zo'n zeventig mensen worden vermist,
I het Indonesische persbureau Antara. De veerboot was op
Gudang Arang op Ambon naar Waipirit op het eiland
Ier bekent moord op dochter
L» Tijdens een test met een leugendetector heeft een in-
van het Belgische Doornik zaterdag bekend dat hij zijn
er heeft vermoord. In oktober 1995 werd de toen 16-jarige
ne Lekeuche dood gevonden onder een brug langs de
Doornik-Bergen. Haar vader werd meteen aangehou-
slioofdverdachte, maar ontkende alles. Een jaar na de
1 speelde de man een hoofdrol in de Witte Beweging in
w iik. Deze beweging ijverde na het bekend worden van de
Dutroux voor een hervorming van de Belgische justitie.
VO raakte in Kosovo maar weinig
irk NAVO-vliegtuigen hebben in Kosovo maar een frac-
57 i de Servische militaire doelen geraakt die hoge NAVO-
onarissen noemden na de oorlog in Kosovo. Dat meldt
het Amerikaanse weekblad Newsweek. Volgens een ge-
rJgehouden rapport van het Amerikaanse leger heeft de
-luchtvloot slechts veertien tanks, achttien pantservoer-
en twintig stuks artillerie met zekerheid vernietigd. Vlak
NAVO-bombardementen zei de chefstaf van het Ameri-
e leger, generaal Shelton, dat 120 tanks, 220 pantservoer-
en 450 stuks artillerie waren vernietigd.
tenlanders verlaten Sierra Leone
^wn De Amerikaanse en Britse regeringen hebben hun
Irs opgeroepen Sierra Leone te verlaten. Ook hebben beide
W i de bezetting van hun ambassades tot een minimum be-
Gisteren vertrok een eerste groep van 25 Amerikanen per
pter naar het naburige Guinee. De Britse regering stuurt
irineschepen en enkele honderden soldaten naar het
Afrikaanse land als 'voorzorgsmaatregel'. Het geweld in
Leone is opgelaaid nadat rebellen van het Verenigd Revo-
aire Front zeker driehonderd leden van de VN-vredesmis -
Iden ontvoerd.
ninaliteit VS daalt opnieuw
igton Voor het achtste achtereenvolgende jaar is de
teit in de Verenigde Staten gedaald en wel met zo'n zeven
it. Dat blijkt uit vandaag vrijgegeven gegevens van de re-
p ïedienst FBI over het jaar 1999. De daling tcu opzichte
198 is waarneembaar in alle vier de categoriën die de FBI
T ert voor de zware misdrijven: moord, verkrachting, mis-
ling en roofovervallen. President Clinton zei in een reac-
het niettemin nodig is het wapengeweld verder terug te
N
istanen op de vlucht voor droogte
L! Naar schatting een rhiljoen Pakistaner} zjjn op de
geslagen voor de droogte die vooral de noordelijke pro-
Baluchistan treft. Ze trekken volgens de Pakistaanse au-
ten naar vluchtelingenkampen op zoek naar voedsel en
Het Pakistaanse leger is bezig hulppakketten te droppen,
tse omroep BBC meldde gisteren dat de situatie door de
te met de dag erger wordt.
JOLO DPA-Rtr-AFP
pijnse leger heeft giste-
ig strijd geleverd met de
>che rebellen die 21 gij
gevangen houden op
delijke eiland Jolo. De
inen, onder wie Franse,
en Finse toeristen, ble-
yt 5edeerd en zijn door le
de rebellengroep Abu
m dieper de jungle in ge-
ijk wist Manilla 3.000
van de voormalige se-
ische beweging Moro
al Bevrijdingsfront te
en de ruim 2.000 rege-
'aten op Jolo te onder-
Ze proberen de Abu
:adicalen in te sluiten,
is de leider van de ont-
Galib Andang alias
idant Robot, zal de cri-
het militair ingrijpen
zeker een half jaar langer du
ren.
De Europese Unie gaat zich
steeds intensiever bemoeien
met het drama. De EU maakte
gisteren bekend dat haar topdi
plomaat Javier Solana naar de
Filipijnen gaat met een bood
schap voor de regering.
De gezondheidstoestand van
de gijzelaars gaat ondertussen
hard achteruit. Amerikaanse te
levisiebeelden toonden de wan
hopige en totaal uitgeputte ge
vangenen. De Duitse Renate
Wallert heeft last van een hoge
bloeddruk en krijgt mogelijk
een hartaanval als zij nog lan
ger wordt vastgehouden.
Vanochtend werd bekend dat
Abu Sayyaf een Filipijnse man
heeft vrijgelaten drie maanden
in gijzeling is gehouden. De
man kwam gisteren vrij nadat
losgeld was betaald.
ftplicht wordt 'sluipend' afgeschaft
JPETER VAN NUUSENBURG
litse leger moet ingrij-
Jrorden hervormd. Een
Isie van de Duitse rege-
ller voorzitterschap van
Isident Richard von
pker komt met voorstel-
jde strijdkrachten fors in
pen en andere taken te
Bundeswehr moet van
I naar 240.000 man wor-
Uggebracht. En in plaats
conventionele strijd-
1 Duitsland in de toe-
vooral eenheden op de
ioeten brengen voor in-
jisisgebieden.
neest omstreden deel
hervormingen, die later
Jiaand officieel worden
jnteerd, betreft de 'slui-
1 afschaffing' van de
flicht. In de plannen van
eiszacker is voor nog
pO.OOO dienstplichtigen
lOOO) plaats.
petekent het einde van
poe. Sinds de Tweede
Wereldoorlog zijn alle demo
cratische Duitse partijen het er
over eens, dat dienstplichtigen
de kern van het leger moeten
vormen. De 'staatsburger in
uniform' moest na de nazi-ja-
ren de beroepssoldaat vervan
gen, die de Pruisische militaire
tradities en de uitwassen daar
van belichaamde.
De commissie-Weizsacker
werd vorig jaar ingesteld door
minister van defensie Schar-
ping. Formeel was het haar op
dracht om een reorganisatie en
modernisering van het leger te
onderzoeken. Scharping hoopt
met de aanbevelingen echter
ook ingrijpende bezuingingen
af te slaan. Minister van finan
ciën Eichel wil fors snoeien in
de defensiebegroting en heeft
daarbij de steun van kanselier
Schroder. De legertop wijst de
bezuinigingen af, omdat ze ten
koste zouden gaan van de in
zetbaarheid van de Bundes-
wehr. Het leger zou nu al niet
aan de NAVO-verplichtingen
kunnen voldoen.
RTR Reuters
MOSKOU FRANK HENDRICKX
CORRESPONDENT
President Poetin heeft onmiddellijk na
zijn inauguratie Mikhail Kasyanov als
nieuwe premier naar voren geschoven.
De 42-jarige Moskouse econoom is een
favoriet van het binnen- en buitenland
se zakenleven. De a-politieke 'meester-
onderhandelaar' moet het economische
herstel van Rusland gaan leiden.
Als Kasyanov de goedkeuring krijgt van
het parlement, heeft Rusland in elk ge
val een premier die weet wat overleven
is. In 1995 werd Kasyanov benoemd tot
onderminister van financiën. In die
functie zag hij vijf premiers en een ba
taljon ministers komen en gaan, maar
zelf bleef hij steeds op zijn plek. Zijn po
sitie als 'financieel diplomaat' was on
omstreden.
De in een voorstad van Moskou geboren
Kasyanov heeft zich in het verleden na
genoeg afzijdig gehouden van de
machtsstrijd in het Kremlin. Namens
Rusland onderhandelde hij met verte
genwoordigers van het Internationale
Monetaire Fonds en met buitenlandse
schuldeisers. De vloeiend Engels spre
kende Kasyanov wist de enorme schul
denlast terug te dringen en op voordeli
ge wijze te herstructureren.
Na de economische crisis van 1998
groeide de rol van de technocraat. Zo
kwam hij tot een vergelijk met het IMF,
wat een stabiliserend effect had op de
koers van de roebel. Mede daardoor be
gon de Russische economie voor het
eerst in jaren weer te groeien.
Poetins keuze voor Kasyanov komt niet
als verrassing, maar is niet geheel on
omstreden. Hij behoort niet tot het se
lecte groepje Petersburgse vertrouwelin
gen van de president, die zich bezighou
den met de ontwikkeling van een nieuw
economisch beleid. Critici menen dat de
benoeming van Kasyanov een tege
moetkoming is aan oligarchen als Bere-
zovski en Abramovich, de zakenlieden
die profiteren van hun politieke invloed
en de slechte marktregulering in Rus
land.
Michail Kasyanov, de nieuwe premier van Rusland.
foto reuters
MOSKOU FRANK HENDRICKX
CORRESPONDENT
In het gerenoveerde Grote Pa
leis van het Kremlin is Vladimir
Poetin gisteren beëdigd als
nieuwe president van de Russi
sche federatie. Met de steun
van de bevolking, het parle
ment en het leger heeft hij bijna
onbeperkte macht in handen
gekregen. Poetin wil het nor
male leven herstellen, maar de
twijfels over zijn democratische
gezindheid houden aan.
De sobere ceremonie maakte
duidelijk dat een nieuw tijdperk
is begonnen. De oude en de
nieuwe president stonden gis
teren naast elkaar en het con
trast was groot. Jeltsin kwam
moeilijk uit zijn woorden, hield
soms secondenlang de ogen ge
sloten en maakte nogmaals
duidelijk dat het president
schap zijn krachten heeft ge
sloopt. Poetin was uiterlijk on
bewogen als altijd. Met energie
ke pas liep hij langs de honder
den genodigden. Naast Jeltsin
zag hij er jong, energiek en ge
zond uit.
„Een nieuwe generatie Russi
sche politici is aan de macht
gekomen", zei Jeltsin, nadat
zijn opvolger de eed had afge
legd. „Een generatie politici die
trouw is aan democratische
waarden en minder getekend
door oude gewoontes." Poetin
zelf sprak van een historische
dag. „Voor het eerst in de ge
schiedenis van Rusland is de
macht overgedragen op een de
mocratische wijze. We hebben
bewezen dat Rusland werkelijk
een democratisch land is."
Hoewel Poetin gisteren pas offi
cieel aantrad, heeft hij de
macht al enkele maanden in
handen. Jeltsin verraste de we
reld op oudejaarsdag door af te
treden. In augustus 1999 was
Poetin al tot premier benoemd,
als volstrekt onbekende voor
malige KGB-agent. Er is onder
zijn leiding een nieuw, maar
enigszins twijfelachtig elan ont
staan in het land. Uit een re
cente opiniepeiling blijkt dat
een meerderheid van de bevol
king weer gelooft, dat Rusland
een supermacht is. Onder Jel
tsin was die gedachte een illu
sie.
Poetin is een man met wie we
zaken kunnen doen, is de alge
mene opvatting. De nieuwe
president bewees dat door nog
voor zijn inauguratie het ont
wapeningsverdrag Start-2 door
het parlement te loodsen. In
middels is ook duidelijk dat Po
etin de vrije markt omhelst en
economische hervormingen
nastreeft. Dat hij Kasyanov tot
premier heeft benoemd beves
tigt dat.
Vraagtekens staan echter nog
steeds achter de democratische
principes van Poetin. In het ene
interview noemde hij de vrije
pers 'een van de belangrijkste
instrumenten op de samenle
ving gezond te houden'. Vervol
gens noemde hij een journalist
die negatief berichtte over Tsje
tsjenië, 'een verrader' en pleitte
hij voor de uitbreiding van de
geheime dienst.
Hij zei een afkeer te hebben van
totalitarisme, maar noemde de
oppositie 'een fysieke pijn, zo
als wanneer een orgaan niet
goed functioneert'.
Gisteren zocht Poetin weer toe
nadering tot politieke tegen
standers. „Ik richt me tot ieder
een die op andere kandidaten
heeft gestemd. Iedereen heeft
zijn eigen ervaring en mening,
maar we moeten samenwerken.
Ik ben ervan overtuigd dat jullie
stemden voor een normaal le
ven". De vraag blijft wat Poetin
daar onder verstaat.
In de Europese Unie groeit de verdeeldheid over de
sancties tegen de centrum-rechtse regering in Wenen.
Zeven lidstaten zijn op zoek naar een uitweg. Ze vrezen
dat de Oostenrijkse bevolking anders de EU de rug zal
toekeren. Nederland hoort tot de landen die de sancties
willen volhouden tot de extreem-rechtse FPÖ uit de Oos
tenrijkse regeringscoalitie stapt.
FURNAS PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
„Er is geen reden om onze lijn
te verlaten, maar ik breng de
discussie wel over aan premier
Kok", zei minister van buiten
landse zaken Van Aartsen giste
ren na afloop van tweedaags in
formeel overleg met zijn Euro
pese collega's in Furnas, op de
Portugese eilandengroep Azo-
ren. Volgens Van Aartsen was
het gesprek over de sancties te
gen Oostenrijk voor iedereen
moeilijk.
De Oostenrijkse minister van
buitenlandse zaken Ferrero
Waldner vond bij haar collega's
uit Italië, Groot-Brittannië, Fin
land, Ierland, Spanje, Dene
marken en Griekenland enig
gehoor met haar pleidooi voor
meer soepelheid. Volgens
Waldner zorgen de sancties te
gen Oostenrijk voor groeiend
onbegrip bij de bevolking, ter
wijl de regering in Wenen een
pro-Europese koers vaart. „Het
moment waarop we deze sanc
ties ter discussie moeten stel
len, nadert snel", beaamde de
Italiaanse minister Dini.
Het Duitse blad Die Welt
schreef dat een meerderheid
van de EU-lidstaten af wil van
de per 31 januari ingestelde
sancties (onder meer bevriezing
van de bilaterale contacten).
Het klimaat verhardde echter,
toen de Oostenrijkse kanselier
Schlüssel afgelopen vrijdag een
volksraadpleging over het EU-
lidmaatschap aankondigde. Dat
werd aanvankelijk opgevat als
een ultimatum. Minister Ferre
ro Waldner deed in Portugal
haar best de schade te beper
ken. „Zo'n referendum houden
we liever niet", benadrukte ze.
heeft hij onder het Franco-be
wind vijf jaar in de gevangenis
gezeten. Al een paar keer waren
door ETA-sympathisanten aan
slagen met benzinebommen
gepleegd op zijn huis. Lopez de
la Calle, bestreed in zijn colums
het ETA-geweld.
De reacties op de moord
toonden gisteren opnieuw aan
dat de politieke verdeeldheid in
Spanje en Baskenland over het
nationalistische conflict groter
is dan ooit tevoren. Overal wer
den spontaan protesten georga
niseerd, maar alle partijen ga
ven daaraan hun eigen inkleu
ring. De landelijke partijen eis
ten opnieuw het aftreden van
de gematigde Baskische min
derheidsregering van Juan José
Ibarretxe. Hij wordt ervan be
schuldigd gemene zaak te ma
ken met de ETA.
BARCELONA HENK VAN DEN BOOM
CORRESPONDENT
In een politiek hopeloos ver
deeld Baskenland is gisteren
opnieuw een dodelijk slachtof
fer gevallen: de 62-jarige jour
nalist José Luis Lopez de la Cal
le. Door hem vier kogels door
hoofd en borst te jagen ver
moordde de terreurbeweging
ETA hem voor zijn huis in de
Baskische plaats Andoain, ten
zuiden van San Sebastian. Het
is de vierde dode sinds de ETA
eind vorig jaar een einde maak
te aan een veertien maanden
oud bestand.
Lopez de la Calle was colum
nist van de Madrileense krant
El Mundo en medeoprichter
van de Baskische vredesbewe
ging 'Foro de Ermua'. Als lid
van de communistische partij
Tem/ijl vertrekkende president Jeltsin toekijkt, onderhoudt diens opvolger Poetin zich op het Kremlin-terrein
met partiarch Alexy van de Russisch-orthodoxe kerk foto epa
nen verantwoordelijk voor de
aanval op de boerderij.
Een woordvoerder van de op
positionele Beweging voor De
mocratische Verandering zei
dat de aanval was ingegeven
door politieke motieven. Dunn
was actief in de oppositie.
Dunn is de derde blanke boer
die het leven heeft gelaten. Het
politiek gemotiveerde geweld in
Zimbabwe heeft in totaal zeker
negentien mensen het leven ge
kost.
Een woedende menigte heeft
gisteren in Zimbabwe een blan
ke boer zo mishandeld dat hij
kort daarna in een ziekenhuis
in de hoofdstad Harare is over
leden. Een zegsman van de kli
niek heeft de dood van Alan
Dunn bekendgemaakt.
De menigte viel met knuppels
Dunns landgoed Maasplein
aan. Zijn vrouw en kinderen
konden vluchten. Volgens de
politie zijn vermoedelijk vetera-
Van Aartsen ziet Frans-Duitse coup achter overplaatsing EU-topambtenaar
Het Nederlandse kabinet is
nog steeds woedend dat de Ne
derlandse topambtenaar bij de
Europese Unie, Carlo Trojan,
per 1 juni wordt overgeplaatst
Volgens Trojan zelf is er niets
aan de hand. Volgens hem
kletsen ze maar wat in Neder
land.
FURNAS PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
Dat de belangrijkste Neder
landse ambtenaar bij de Euro
pese Unie is overgeplaatst, is
mogelijk (mede) te danken aan
Frans-Duitse machinaties. Car
lo Trojan wordt EU-vertegen-
woordiger bij de Wereldhan
delsorganisatie (WTO) in Genè-
ve. Het kabinet-Kok ziet daarin
mede de hand van de Franse
president Chirac en de Duitse
bondskanselier Schroder.
Staatssecretaris van buiten
landse zaken Benschop is ge
vraagd de zaken op een rijtje te
zetten.
Minister Van Aartsen (buiten
landse zaken) vroeg in het
weekeinde alvast opheldering
aan zijn Franse en Duitse colle
ga's. Ook vindt hij dat voorzitter
Prodi van de Europese Com
missie naar Den Haag moet ko
men om persoonlijk tekst en
uitleg te geven. „Tot dat is ge
beurd, blijft de relatie met de
commissievoorzitter belast", al
dus Van Aartsen.
Het middelpunt van de rel
staat een beetje verloren in de
lobby van hotel Terra Nostra in
Furnas, de plaats op de Azoren
waar vijftien ministers van bui
tenlandse zaken twee dagen
vergaderen over de toekomst
van Europa. Minister Van
Aartsen heeft zojuist in de ho
telbar zijn wrevel over de over
plaatsing van Carlo Trojan (58)
nog eens dik in de verf gezet.
Maar de secretaris-generaal zelf
doet of zijn neus bloedt.
„De lucht in het Breydelge-
bouw (het hoofdkwartier van
de Europese Commissie in
Brussel, red.) begon me een
beetje tegen te staan", zegt hij
glimlachend. „Ik had behoefte
aan wat berglucht. Ik ben zeer
gelukkig met mijn nieuwe baan.
Ik heb daar zelf om gevraagd
trouwens."
- Waarom is premier Kok dan
zo verbaasd en boos over uw
overplaatsing? Het Nederlandse
kabinet roept zelfs Commissie
voorzitter Prodi op het matje.
„Waarom Kok boos is, moet u
hem zelf maar vragen. Dat is
zijn zaak. Ik heb twintig jaar
een weekendhuwelijk gehad en
in die periode eigenlijk maar
- Was dat proces clan nu afge
rond?
„Er is gezegd: dit i;
iets."
tijdelijk
Ontspannen staan minister Van Aartsen (links) en EU-topambtenaar Trojan naast elkaar. Ze zeggen echter
zeer uiteenlopende dingen. foto gpd peter-vincent schuld
anderhalf jaar met mijn vrouw kabinet te danken. Prodi zou
kunnen samenwonen. Ik vind die functie pas hebben aangebo-
het leuk nu eens iets samen den,' nadat Kok vorige week
met mijn echtgenote te kunnen dinsdagavond in een telefoonge-
gaan doen." sprekzo'n beetje was ontploft.
- Volgens Van Aartsen hebt u „Zegt Van Aartsen dat? Ach, er
uw nieuwe baan - vertegen- wordt zo veel gekletst. Ik ben
woordiger van de Europese op eigen kracht secretaris-ge-
Commissie bij de WTO - aan het neraal bij de Europese Com
missie geworden en ik besluit
ook op eigen kracht wat ik ga
doen. Er is een tijd van komen
en een tijd van gaan. Ik heb
Prodi acht maanden geleden la
ten weten dat ik beschikbaar
was om de overgang naar de
nieuwe Commissie te begelei
den."
- Waarom heeft Prodi niet ge
woon gezegd dat cle overplaat
sing naar Genève op uw eigen
verzoek was? In Brussel bena
drukte hij dat de benoeming
van een nieuwe secretaris-gene
raal geheel zijn eigen initiatief
was.
„In het bericht dat onder het
personeel is verspreid, staat het
wel goed. Bovendien: ik kijk
nooit terug. Ik wil me zo goed
mogelijk voorbereiden op mijn
nieuwe baan. Ik ben volledig
sereen met de nieuwe situatie
en absoluut solidair met de Eu
ropese Commissie".
- Het kabinet had graag eerder
geweten dat u uw invloedrijke
baan zou verliezen. Nu moet
achteraf nog om wisselgeld wor
den gevraagd.
„Ik hoef Kok helemaal niet in te
lichten! Ik ben een Europees
ambtenaar. Bovendien: ik lees
nooit wat men over mij schrijft.
Dat kan me geen bal schelen.
Ze lullen maar wat."
