Prijspeil drijft resultaat
Shell naar nieuw record
Unilever neemt voortouw in ovemamerace
Economie
Glasrecycling vraagt
om steun Jorritsma
Lufthansa bereid tot
gesprekken met KLM
Deeltijd in wet verankerd
1
'RIJDAG 5 MEI 2000
'Oneerlijke buitenlandse concurrentie
amersfoort anp
Buitenlandse concurrentie be
dreigt de Nederlandse bedrij
ven die glas verwerken voor
hergebruik. Hun afnemer, de
Nederlandse glasindustrie, kan
veel goedkoper glas kopen in
Duitsland, Frankrijk en België.
De Nederlanders blijven daar
door met overschotten zitten.
De branche wil dat minister
Jorritsma (economische zaken)
te hulp schiet met een jaarlijkse
bijdrage van elf miljoen. Pas als
de 'oneerlijke concurrentie' op
de Europese markt ongedaan is
gemaakt, is de hulp niet meer
nodig.
De VAOP, een koepelorgani
satie voor de afvalverwerking,
heeft bij Jorritsma geklaagd.
Buitenlandse subsidiesystemen
zorgen er voor dat de glasindu
strie daar lage prijzen kan beta
len aan verwerkers.
Nederland koos in 1997 voor
een systeem waarbij gemeenten
op eigen kosten glas gescheiden
inzamelen. De glasbranche be
taalt het vervoer en de verwer
king. Deze aanpak moest tot la
gere kosten leiden dan in het
buitenland. De Europese markt
gooit echter roet in het eten. De
VAOP wil nu dat er één uniform
systeem komt in Europa.
VAOP-directeur Van der Veen
vreest echter dat dat nog jaren
kan duren.
Daarom is de hulp van Jor
ritsma nodig. EZ onderzoekt
wat er aan de hand is. Eind juni
worden de resultaten bekend.
Gezien dat tijdstip - vlak voor
de zomervakantie - zou het H.
Evenhuis van de VAOP niet ver
bazen als de sector nog lang in
onzekerheid verkeert.
FRANKFURT RICHARD MOOYMAN
Bij de Duitse luchtvaartmaat
schappij Lufthansa is de KLM
welkom voor gesprekken over
eventuele samenwerking. ,,Als
de KLM ons benadert, zijn we
bereid te praten", aldus be
stuursvoorzitter Rausch, voor
afgaand aan de presentatie van
de jaarcijfers die een bruto
winst van bijna twee miljard
mark lieten zien.
De KLM moet op zoek naar
een nieuwe Europese partner
nu de samenwerking met Alita
lia is stukgelopen. Ook de Italia
nen moeten nu een partner
vinden, maar Lufthansa ziet
Alitalia bij voorbaat niet zitten.
„We bedienen de Italiaanse
markt liever zelf', zo zei Rausch
grappend. Lufthansa voelt zich
niet verantwoordelijk voor het
stuklopen van de bijna-fusie.
Voor de KLM was één van de
breekpunten het gebrek aan
groeiperspectief op de Milanese
luchthaven Malpensa.
Lufthansa heeft met enkele
andere vliegmaatschappijen al
les in het werk gesteld om de
groei van Malpensa te dwars
bomen, maar dat is volgens
Rausch niet de oorzaak van de
ruzie tussen KLM en Alitalia.
„Er zijn andere oorzaken, maar
dat gaat ons verder niet aan."
De KLM heeft overigens al eer
der oriënterende gesprekken
gevoerd met het veel grotere
Lufthansa voordat de lucht
vaartmaatschappij in zee ging
met Alitalia. De Italianen zitten
nu in een alliantie met United
Airlines en Singapore Airlines
(Star Alliance).
De Duitse luchtvaartmaat
schappij wil een forse schade
claim indienen bij de Italiaanse
regering vanwege de recente
gedwongen verhuizing van het
Milanese stadsvliegveld Linate
naar Malpensa. De Italiaanse
maatschappij heeft besloten de
220 miljoen gulden, die de KLM
had uitgetrokken voor de ont
wikkeling van Malpensa, voor
lopig niet terug te geven. In
middels heeft Alitalia dit schrif
telijk bevestigd. De KLM bestu-
deert de inhoud brief en wil
geen commentaar geven.
JURIDISCH BELICHT
Met ingang van 1 juli 2000 is de
Wet Aanpassing Arbeidsduur
(WAA) van kracht. De werkgever
zal door deze nieuwe wet een
verzoek van de werknemer, om
meer of juist minder uren te
werken, vaak moeten honore
ren. Slechts op basis van zwaar
wegende bedrijfsbelangen kan
de werkgever zo'n voorstel af
wijzen. Het aantal arbeidsuren
dat werkgever en werknemer
aanvankelijk overeenkwamen
komt hiermee op losse schroe
ven te staan.
Met de WAA, als eerste onder
deel van de Algemene Wet Ar
beid en Zorg, is het lang be
sproken recht op deeltijdwer
ken in de wet verankerd. Een
werknemer kan op basis van
die wet een wijziging in de ar
beidsduur voorstellen. En de
werkgever kan dat alleen afwij
zen wanneer hij zich beroept
op zwaarwegende bedrijfsbe
langen. In de wet zijn voorbeel
den van zulke belangen opge
nomen.
Zo kan de werk
gever een verzoek
om langer te mo
gen werken wei
geren wanneer
hierdoor in het
bedrijf ernstige fi
nanciële of orga
nisatorische pro
blemen ontstaan.
Andere reden is
dat er onvoldoen
de werk voorhan
den is. Argument
kan ook zijn dat de vastgestelde
formatieruimte of personeels-
begroting wordt overschreden.
Dit speelt met name bij de
overheid.
Minder werken kan de werkge
ver weigeren wanneer hierdoor
ernstige problemen in de be
drijfsvoering dreigen te ont
staan (de vrijkomende uren
kunnen bijvoorbeeld niet of
moeilijk worden ingevuld). Of
wanneer door de inwilliging
ernstige roostertechnische pro
blemen rijzen. De werkgever
mag eveneens weigeren wan
neer de vermindering ten koste
zou gaan van de veiligheid. Zo
moet een piloot een minimaal
aantal vlieguren maken. En kan
bij defensie- en politieperso
neel een verzoek om werkver-
mindering afketsen omdat deze
eenheden volledig inzetbaar
moeten zijn.
Het recht op uitbreiding van ar
beidstijd kan overigens worden
uitgesloten bij CAO of bij over
eenkomst met de onderne
mingsraad. Dit geldt nadrukke
lijk niet voor het recht op ver
mindering. De nieuwe wet geldt
niet voor werkgevers met min
der dan tien werknemers.
De werknemer moet zijn voor
stel om te 'minderen' minimaal
vier maanden voor de ingangs
datum schriftelijk bij de werk
gever indienen en moet op die
dag tenminste één jaar in
dienst zijn. In beginsel kan de
werknemer maar één keer in de
twee jaar een wijzigingsvoorstel
doen.
Om de werknemer te bescher
men mag een dergelijk verzoek
nooit reden zijn voor ontslag.
Bovendien hoeft de werknemer
geen redenen te noemen voor
het verzoek. Worden die wel ge
noemd dan mag de werkgever
er zijn instemming niet van la
ten afhangen.
Overigens is de werkgever niet
helemaal machteloos. Zo mag
hij de spreiding van de voorge
stelde uren wijzigen, wanneer
hij daarbij een doorslaggevend
belang heeft.
Over het verzoek
moet overleg
worden ge
pleegd. Uiterlijk
één maand voor
de voorgestelde
ingangsdatum
moet er een be
sluit vallen. Ge
beurt dit niet,
dan wordt de ar
beidstijd van
rechtswege aan
gepast aan de
wens van de werknemer. De
werkgever moet de beslissing
schriftelijk kenbaar maken en
ook zijn redenen voor een (ge
deeltelijke) weigering vermel
den.
In het laatste geval kan de
werknemer de zaak voorleggen
aan de kantonrechter. Ik kan
mij voorstellen dat werkne
mers, die hechten aan een on
gehinderd carrièrepad, hiervoor
niet zo snel zullen kiezen. Zo'r
geschil komt de onderlinge vei-
houdingen doorgaans niet te
goede.
Wat wellicht ook gebeurt is dal
een werknemer, voor wie het
ontslag al in de lucht hangt, een
verzoek tot aanpassing van de
arbeidstijd indient. De werkge
ver zal er een kluif aan hebben
om bij de kantonrechter hard te
maken dat het ontslag (in veel
gevallen ontbinding van de ar
beidsovereenkomst) niets te
maken heeft met het verzoek
tot aanpassing van de arbeids
duur.
Bonden akkoord met sociaal plan CBS
«hferlen-voorburg De vakbonden en het ministerie van econo
mische zaken zijn het eens geworden over een sociaal plan voor
CBS in Heerlen en Voorburg. Door dit plan zijn gedwongen ont
slagen vrijwel uitgesloten, zo maakte CNV-bond CFO gisteren
bekend. Ruim een jaar geleden kondigde minister Jorritsma een
iforse reorganisatie aan bij het CBS. Na protest was een gedwon
gen verhuizing van het CBS-kantoor in Heerlen naar de Rand
stad van de baan. Wel bleef het plan om vierhonderd van de
2.500 bestaande banen in Voorburg en Heerlen te schrappen
overeind. Honderd nieuwe functies komen ervoor in de plaats.
Ruim tweehonderd mensen maakten gebruik van een vrijwillige
Wrtrekregeling.
Lichte omzetstijging uitzendbureaus
voorburg Ondanks de bloeiende economie is de omzet van
uitzendbureaus in het vierde kwartaal 1999 maar met een pro
cent gestegen. Over heel 1999 lag de omzet twee procent hoger
dan in 1998. In 1999 kwam de omzet uit op meer dan veertien
miljard gulden. Dit heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek
gisteren bekendgemaakt. Grote ondernemingen met meer dan
honderd uitzendkrachten in dienst lieten een slechter beeld
zien dan de rest. Hier bedroeg de omzetstijging over het hele
jaar 1,4 procent. In totaal waren de uitzendbureaus in het vier
de kwartaal goed voor bijna 190.000 volledige banen.
Omzet TNO stijgt negen procent
pELFTDe omzet van het onderzoeksinstituut TNO is in 1999
met negen procent gestegen tot 968 miljoen gulden. TNO
schrijft de stijging in het jaarverslag toe aan het extra onder
zoekswerk dat steeds meer Nederlandse bedrijven aan TNO uit
besteden. De omzetstijging is nog gedrukt omdat de kosten van
enkele verhuizingen van instituten hoger uitvielen dan was ver
wacht. Op de totale omzet voor winstuitkering boekte TNO een
winst van 17,1 miljoen gulden. Dat is een stijging van 2,2 mil
joen in vergelijking met 1998. Het aantal medewerkers nam in
1999 toe van 4.800 tot ruim 5.100.
Pensioenfondsen zoeken samenwerking
utrecht Drie grote pensioenfondsen in de bouw en de groot-
en kleinmetaal onderzoeken de mogelijkheid van samenwer
king. Het Bedrijfspensioenfonds Bouw, BPMT (kleinmetaal) en
PMI (grootmetaal) hopen zo het vermogensbeheer te professio
naliseren en de risico's beter te spreiden. De fondsen willen
vooral investeren op automatiseringsgebied. De pensioenfond
sen hebben samen een vermogen van 100 miljard, dat deels is
Delegd in beursgenoteerde bedrijven. De autonomie van de
iondsen op het gebied van pensioenregelingen zoals die in af
zonderlijke CAO's wordt afgesproken blijft bestaan.
Rouwen doorbetaald bi modebranche
jjTRECHTDe 80.000 werknemers in de modezaken krijgen recht
jop rouwverlof. Bij het verlies van een eerstegraads familielid
!(ouders of kinderen) kunnen zij een nog onbekend aantal da
gen betaald verlof opnemen. Dat zijn de werkgevers en bonden
in de nieuwe CAO overeengekomen. Bestuurder Philippo van
FNV Bondgenoten spreekt van een unieke afspraak tussen bon
den en werkgevers omdat voor het eerst rouwverloof bij CAO
jwordt geregeld. Coördinator Van der Sterren van de Stiching
Rouwverwerking waarschuwt dat werkgevers niet te sjar moe
iten omgaan met de regeling. „Het is niet zo dat een werknemer
ba het rouwverlof weer zonder problemen aan het werk kan."
Liever ziet zij een flexibel verlof. Werknemers zouden dan in het
leerste jaar verspreid verlofdagen moeten kunnen opnemen.
Connexxion neemt diensten SSK over
[Haarlem Vervoerder Connexxion neemt de exploitatie van de
buslijndiensten IJmuiden-Haarlem-Hoofddorp en Heerhugo-
waard-Alkmaar-Schiphol over van het touringcarbedrijf SSK. De
ibussen en chauffeurs blijven in dienst van SSK (Schiphol Shutt
le Katuin). De buslijnen worden binnenkort opgenomen in de
dienstregeling van Connexxion. Hoeveel met de overname is
gemoeid, wil Connexxion niet kwijt. De busdienst IJmuiden-
Haarlem-Hoofddorp gaat drie keer per dag heen en terug. Van
de bus maken vooral medewerkers van het VNU-tijdschriften-
hoofdkantoor in Hoofddorp gebruik. Bus nummer 100 vertrekt
vijf keer per dag van Heerhugowaard en gaat via Langedijk en
Alkmaar naar de luchthaven. De bezettingsgraad van beide
jdiensten schommelt rond de veertig procent.
Microsoft vervangt wachtwoorden
redmond Het softwarebedrijf Microsoft gaat de wachtwoorden
ïn het besturingssysteem Windows vervangen door een irisscan,
Vingerafdruk en stemherkenning. Het bedrijf heeft een samen
werking aangekondigd met I/O Software, dat de benodigde
jtechniek in huis heeft. De nieuwe techniek kan onder meer
iworden gebruikt voor het inloggen op de computer, maar ook
voor het veilig afhandelen van transacties op internet. Wanneer
Windows wordt uitgerust met het nieuwe systeem, is niet be
kend.
Omzet stijgt met 87 procent tot 76.5 miljard gulden
Een medewerker van Shell houdt toezicht op een van de olieraffinagecomplexen in het Rijnmondgebied.
Shell heeft het afgelopen kwartaal het nettoresultaat
ruimschoots zien verdubbelen tot bijna 7,5 miljard gul
den. Daarmee schrijft de oliemaatschappij aan het begin
van het millennium de beste kwartaalcijfers uit haar ge
schiedenis. De omzet steeg met 87 procent ten opzichte
van het eerste kwartaal van 1999 tot ruim 76,5 miljard
gulden.
resultaat tot ruim 5,7 miljard
gulden. De productie steeg
door nieuwe velden in Austra
lië, Egypte, Oman en de VS. De
olieproductie lag zes procent
hoger dan in 1999, het effect
van desinvesteringen en pro
ductieverminderingsafspraken
in het kader van hoge olieprij
zen buiten beschouwing gela-
Belangrijkste oorzaak van het
recordresultaat zijn de zeer ho
ge olie- en gasprijfcen. De ge
middelde prijs van Brent-olie
was afgelopen kwartaal 26,95
dollar per vat, in plaats van de
11,30 dollar per vat van het eer
ste kwartaal het jaar daarvoor.
Een stijging van 138 procent.
In de afdeling Exploratie en
Productie verdriedubbelde het
Alleen de olieraffinage gooide
roet in het eten. In het segment
olieproducten zakte het resul
taat met zestien procent tot
ruim 1,1 miljard. De duurdere
olie die in deze tak tot een hoge
grondstoffenrekening leidde en
de aanzienlijke daling van ver
koopmarges vormden grote
struikelblokken. De verwerkte
hoeveelheden lagen twaalf pro
cent lager dan in het eerste deel
van 1999, onder meer door on
derhoudswerk en sluiting van
de Shell Haven-raffinaderij eind
1999.
Ook de marges in de afdeling
Chemie stonden onder druk
van hoge grondstoffenprijzen.
Toch steeg het kwartaalresul
taat met 22 procent vergeleken
met dezelfde periode vorig jaar
tot bijna 541 miljoen gulden,
door het welvaren van de be
fore ANP
langrijke economieën. De afzet
van chemieproducten was vier
procent hoger dan in 1999. In
het eerste kwartaal nam Shell
een bijzondere last voor het
stopzetten van de Carilon-acti-
viteiten.
Verder nam Shell op het ge
bied van gas en electriciteit op
groei gerichte activiteiten ter
hand. Zo is voor veertig procent
deelgenomen in Pulse Energy.
Vanaf januari gaat het bedrijf
gas en stroom verkopen aan
consumenten in Australië. In
de restcategorie, waaronder de
steenkoolactiviteiten, draaide
Shell opnieuw met verlies. Het
segmentresultaat kwam uit op
honderd miljoen gulden nega
tief.
IQNOMISCH KORT
EUTSCHE BANK, de grootste
nk ter wereld, heeft de winst
bor belasting in het eerste
Wartaal zien stijgen met 76,3
focent tot een recordbedrag
an 1,64 miljard euro (3,6 mü-
jrd gulden). Het resultaat na
elasting ging omhoog met 40
rocent naar 960 miljoen euro.
|,1 miljard gulden). De Duitse
ank verwacht voor de rest van
It jaar een wat minder sterke
_jinststijging.
et Zweeds-Finse papiercon-
érn STORA ENSO, wereld
iarktleider in de papierindu-
(rie, heeft in het eerste kwar-
ial zijn winst voor belastingen
n minderheidsbelangen bijna
ardubbeld van 233 miljoen eu-
b begin vorig jaar tot 451 mil-
2fen euro (994 miljoen gulden),
e omzet steeg met 14 procent
it 3 miljard euro 6,6 miljard
lilden).
t Duitse bouwconcern
•chtief, voor 48 procent eige-
ar van BALLAST NE DAM,
:eft vorig jaar een stijging van
e nettowinst geboekt van bijna
hJ) procent van 187 tot 205 mil-
;ntjen euro. De omzet groeide
ce*et 33 procent tot 8,4 miljard
f^uro. Dit jaar moet het meer
cenCn 10 miljard euro worden.
Iet Britse concern WHIT-
KEAD heeft in het afgelopen
pekjaar een stijging van de
nnst voor belasting geboekt
iet 7.1 procent tot 1,5 miljard
irsiilden. De omzet groeide met
.4 procent tot 13,4 miljard,
rhitbread wil zich concentre-
in op hotels en restaurants en-
iièrkoopt zijn bierdivisie. Er lo-
en onderhandelingen met het
D.cfelgische Interbrew. Ook Hei-
feken zou interesse hebben.
Ketchup-reus Heinz liep al eens blauwtje bij Bestfoods
Over één ding zijn Amerikaanse
analisten het eens. Bestfoods
heeft zijn langste tijd als onaf
hankelijk voedingsmiddelen
concern gehad. De vraag is al
leen wie er met de smakelijke
kluif vandoor gaat. Slaagt Uni
lever erin de Ainerikanen te
paaien of gebruikt Bestfoods de
Nederlands-Britse gigant om bij
een eventuele derde partij een
nog hogere koopprijs af te
dwingen?
Unilever verstoort met zijn
hongerige blik naar Bestfoods
(in ojis land vooral bekend
door Knorr en Conimex) de rust
in levensmiddelenland. Waren
in de jaren '80 (vijandige) over
names aan de orde van de dag,
de afgelopen vijftien jaar bleef
groot wapengekletter uit.
Voedingsreuzen als Unilever,
Nestlé en Philip Morris boerden
goed, maar zagen tegelijkertijd
hun aandeelhouderswaarde ge
staag dalen. Vooral de laatste
jaren ruilden beleggers de Oude
Economie in voor lucratievere
techno-fondsen. Om de aan
deelhouder toch tevreden te
stellen, keerde Unilever vorig
jaar een giga-dividend van zes
tien miljard uit.
Desondanks ging de koersero-
sie door. Het aandeel Unilever
viel in bijna anderhalf jaar terug
van 82,88 naar 40,99 euro (13
maart). Bestfoods verging het
niet veel beter. Na een laatste
piek in november (ruim 59 dol
lar) duikelde het aandeel naar
dik 35 dollar begin maart.
Sindsdien is er sprake van enige
opleving, maar dan vooral om
dat de beleggersliefde voor
technologie flink is bekoeld.
De producten van Bestfoods, zoals Knorr en Conimex, zouden uitstekend passen bij de producten waarin
Unilever zich specialiseert zoals soepen en sauzen. Zo wordt sinds vorig jaar volgens een nieuw concept
soep in glas gemaakt naast de traditionele soep in blik.
FOTO ANP
De aandeelhouders van Best
foods willen graag meer waar
voor hun geld. Analisten schat
ten dan ook dat het verzet van
Bestfoods-topman Shoemate
tegen een Unilever-overname
vooral bedoeld is voor de
bühne. Het bod (66 dollar per
aandeel) lag immers al dik der
tig procent boven Bestfoods
slotkoers van maandag.
Shoemate mag dat te weinig
vincfen, beleggers zien de over
name wel zitten, zeggen Ameri
kaanse analisten. Woensdag
wisselden tien miljoen stukken
van eigenaar. „En die kopers
zijn geen lange-termijn-inves-
teerders maar mensen die bin
nen afzienbare tijd snel winst
denken te maken." Het aandeel
Bestfoods spoot na het bekend
worden van Unilevers bod ruim
21 procent omhoog naar een
recordkoers van dik 61 dollar.
De druk op Shoemate zal daar
door alleen maar toenemen.
Maar hoewel Unilever Best
foods confronteerde met een
deadline tot gistermiddag, wil
het tegelijkertijd de deur open
houden.
De Nedèrlands-Britse ervarin
gen met vijandige overnames
zijn namelijk wisselend. In 1986
ving het op die manier bot bij
Richardson-Vicks (Clearasil, Oil
of Ulay) dat geschrokken on
derdak kreeg bij concurrent
Procter Gamble. Als redder in
nood boekte Unilever meer
succes. Na een vijandig bod van
American Brands vervulde de
levensmiddelengigant de rol als
redder in de nood en sloot het
het belaagde Chesebrough-
Pond's (vaselines en Pond's
crèmes) in de armen.
De indruk is dat bestuursvoor
zitter Shoemate namens Best
foods er nog het beste uit hoopt
te slepen. Is het niet bij Unile
ver, dan wel bij een ander. In
het laatste jaarverslag verklaar
de hij beschikbaar te zijn voor
iedere partner die Bestfoods
een sterkere winstgroei en de
aandeelhouders meer waarde
kan bezorgen.
Bestfoods praatte vorig jaar al
met Heinz, overigens zonder
resultaat. Analisten scharen de
ketchupreus echter in hetzelfde
rijtje als Bestfoods zelf, name
lijk in dat van 'gegeten worden'.
Unilever hoort met Philip Mor
ris en Nestlé tot het selecte
groepje 'eters', die de komende
tijd met een goed gevulde oor
logskas de markt kunnen af
struinen.
