Sri Lanka wil hulp India bij evacuatie w Labour maakt zich op voor 'mayor' Ken Livingstone 'Groot nadeel is dat we niet meer arm zijn' Buitenland Oplossing in Zimbabwe blijft vooralsnog uit Raketten op Bagdad Geen doorbraak in gesprek over conflict Noord-Ierland 'ENSDAG 3 MEI 2000 sraëlische raket mist schip VS net tSHiNGTONEen Israëlische raket is vorige maand naast een nerikaans marineschip neergekomen. De raket werd tijdens -n proef afgevuurd, en stortte in het oosten van de Middel- idse Zee neer. De bemanning kreeg het gevoel dat ze onder lur werd genomen, aldus de Washington Post van gisteren. De iricho-raket werd op 6 april vanaf een basis in Israël gelan- 3it \perd. De radar op de kruiser ontdekte het projectiel net na de icering. Volgens een bemanningslid leek het in eerste instan- of het schip het doel was. De Amerikaanse marine is kwaad b Israël. De kruiser was samen met twee andere boten op weg een gezamenlijke oefening met de Israëlische marine. ,,Ze ïsten ^us ^at we er warenaldus een woordvoerder. MAfieboortecijfer Oost-Europa daalt neve Als er niets wordt gedaan aan de dramatische daling in het geboortecijfer, dan zouden de Oost-Europese landen gen 2050 wel eens eenderde minder inwoners kunnen heb- ne 1 ;n. Dat melden de Verenigde Naties. De daling van het ge- Jr ir00rtecijfer zette in met het wegvallen van het IJzeren Gordijn, p zette in de tien jaar daarna door. In de ex-DDR daalde het Jjfer in 1993 zelfs naar een dieptepunt van 0,83 kinderen per rouw. Pas als er 2,1 kinderen per vrouw geboren worden, ver- jngt een bevolking zichzelf. Het geboortecijfer daalde vooral b sterk door de gestegen werkloosheid en daling van de koop- racht. Voorts zorgen de nieuwe vrijheden voor andere levens- jijlen, waardoor mensen voor minder kinderen kiezen. Armeense president ontslaat regering pEVANDe Armeense president Kotsjarian heeft gisteren pre- tier Aram Sarkisian en diens kabinet ontslagen. Sarkisian was fcn half jaar geleden aangesteld, nadat de vorige premier - Sar- isians broer Vazgen - in het parlementsgebouw in de hoofd- 15 pd Jerevan was doodgeschoten. Uit vrees voor protesten wer en gisteren rond het parlement verscherpte veiligheidsmaatre- elen getroffen. In een verklaring die op de televisie werd voor- 'Hezen, stelde de president dat Sarkisian er niet in was geslaagd {en reeks sociale en economische kwesties' op te lossen. De resident heeft nog geen opvolger aangewezen voor Sarkisian. fel stelde hij een vertrouweling aan als minister van defensie. 5 CSU wil verbod op 1 mei-acties |rlun De Duitse oppositiepartij CSU wil extremistische groe- pn verbieden I mei-optochten te houden. Aanleiding is het ge- jeld dat maandag op verschillende plaatsen in het land uitbrak n demonstraties van extreem-links en neonazi's. Het geweld R ereikte maandagavond een 'hoogtepunt' in Berlijn, waar de plitie in de wijk Kreuzberg slaags raakte met linkse relschop- èrs. De hele nacht bleef het onrustig. Toen gisteren de balans pn worden opgemaakt bleken 226 politieagenten gewond te Sn geraakt. Zo'n vierhonderd relschoppers werden gearres- ferd. CSU-voorman Goppel vergeleek de straatgevechten met Jn burgeroorlog, en zei dat een rechtsstaat niet kan toestaan at kleine groepen voor zoveel onrust zorgen. [N vragen hulp voor Afghanistan ^mabad De Verenigde Naties hebben gevraagd om zo'n vier iiljoen gulden hulp voor de door ernstige droogte getroffen ge- jeden in Afghanistan. VN-coördinator De Mul zei in de Pakis- anse hoofdstad Islamabad dat in het zuiden van Afghanistan jjna drie miljoen mensen door de hongerdood worden be- teigd. Volgens De Mul gaat het om de ergste droogte in het hd sinds 1971. Het grootste deel van de-oogst is mislukt, en >el waterbronnen zijn opgedroogd. Pas in november wordt "eer substantiële regenval verwacht in de getroffen regio. Ook e Afghaanse Talibanregering heeft onlangs hulp gevraagd om hongersnood in het zuiden van het land te bestrijden. /eer vis in Hongaarse rivier Tisza ^edapest In de Hongaarse rivier Tisza, die dit jaar tot drie keer e vervuild is geraakt door gif en zware metalen, is gisteren ber vis uitgezet. Volgens deskundigen is in de rivier weer wat ven geconstateerd, wat het uitzetten van zo'n 100.000 vissen chtvaardigt. De Tisza, die door Roemenië, Hongarije en Joe- tslavië stroomt, werd in januari ernstig vervuild door water dat as vergiftigd met het dodelijke cyanide. Het giftige water wam vrij, nadat de dam van een spoelwaterbassin van een pemeense mijn instortte. Ook in maart braken twee damwan- p in Roemenië, waardoor lood- en zinkhoudend water de (sza instroomde. De Tisza mondt uit in de Donau, en is een i de langste rivieren van Europa. .andloze Brazilianen bezetten grond isilia Landloze boeren hebben gisteren overheidsgebouwen boerderijen in zestien Braziliaanse staten bezet. Met de ac- zette de radicale beweging van landloze boeren MST haar 12^en voor een herverdeling van het land en meer geld voor de fmen kracht bijDe grond in Brazilië is grotendeels in handen tn een kleine groep grootgrondbezitters. De MST heeft aange- indigd dat ze haar acties zal intensiveren, zolang president prdoso weigert met de MST-leiders te praten. Inmiddels zijn al bnderden aanhangers van de beweging gearresteerd. Bij ge- """jchten met de politie zijn tientallen landloze boeren gewond jraakt. De televisie toonde onder meer beelden van rellen in c zuidelijke stad Curitiba. frouw geëxecuteerd in Arkansas rner In de Amerikaanse staat Arkansas is gisteren voor het rst sinds 1845 weer een vrouw geëxecuteerd. De 28-jarige ver- :egster Christina Marie Riggs had zelf om de doodstraf ge- lagd. Riggs had in 1997 haar twee kinderen van 5 en 2 ge- Mfod. Tijdens haar proces zei ze dat ze toen depressief was, en '**4t zij na de dubbele moord zelfmoord wilde plegen. De aan- agers betwijfelden dat. Volgens hen wilde Riggs van haar kin- fren af, omdat die haar ervan weerhielden 's avonds uit te lff|an. Riggs kreeg in de gevangenis van Varner een dodelijke in- rtie toegediend. Haar advocaat zei later dat de staat haar bij kar oorspronkelijke plan had geholpen. Mensenrechtengroe- Jn hadden ertoe opgeroepen de doodstraf om te zetten in le- DÊnslang, maar Riggs weigerde een gratieverzoek in te dienen. 'resident Argentinië vraagt vergiffenis |0ENOS_i Argentinië moet om vergiffenis vragen voor het feit dat k na de Tweede Wereldoorlog veel nazi's heeft opgenomen. jt zei president De la Riia gisteren tijdens een herdenkingsbij- -Jnkomst voor de slachtoffers van de opstand in het getto van |/arschau. De la Rüa heeft er spijt van dat overlevenden van de blocaust in zijn land moesten samenleven met fascistische isdadigers. Argentinië was een van de favoriete toevluchtsoor voor aanhangers van de verslagen Hitler. In de jaren negen- CUk leverde Buenos Aires alsnog een paar kopstukken uit, zoals f Duitser Erich Priebke en de Kroaat Dinko Sakic. In de jaren stig was Adolf Eichmann al uit Argentinië ontvoerd door de gjjaëlische geheime dienst. a wT LONDEN HARM HARKEMA CORRESPONDENT Livingstone is de naam, Ken Livingsto ne. En als de voortekenen niet bedrie gen, brengt 'Red Ken', zoals hij sinds jaar en dag wordt genoemd, Tony Blairs Labour morgen een slag toe waarvan de zwakke Conservatieve op positie alleen maar kan dromen. Dan wordt het vorige maand verstoten La- bourlid, tot afschuw van Blair en de zijnen, vrijwel zeker gekozen tot mayor (burgemeester) van Londen. Zijn voorsprong op de concurrentie, onder wie de officiële Labourkandi- daat Frank Dobson, is immens. Vol gens de laatste voorspellingen krijgt Livingstone 51 procent van de stem men, terwijl nummer twee, de Conser vatief Steven Norris, het met 17 pro cent moet doen. Pas daarna komt Dobson, met slechts 14 procent. Nogal een achterstand, zo moest de bescher meling van Blair toegeven. Dat het zo ver gekomen is, heeft Labour aan zich zelf te wijten. Zelfoverschatting ging hand in hand met onderschatting van Livingstone en het electoraat. Toen Labour in 1997 ging regeren, was duidelijk dat er een Groot-Londense gemeenteraad moest komen, geleid door een rechtreeks gekozen burge meester. Livingstone meldde zich met een, maar duidelijk werd ook dat Blair diens kandidatuur per se wilde voor komen. Red Ken immers was begin ja ren tachtig voorzitter van de Groot- Londense gemeenteraad, en joeg daar met zeer linkse, geldverslindende poli tiek de toenmalige Conservatieve rege- ring-Thatcher zó tegen zich in het har nas, dat ze de raad in 1986 ophief. Sindsdien wordt de stad geregeerd door de 32 deel-gemeenten en de landsregering. Niet alleen Thatcher had een hekel aan Livingstone, ook het gematigde deel van Labour kon zijn bloed wel drinken. Red Ken kreeg met zijn loony left de schuld van de verkiezingsneder laag die Labour in 1986 leed. Hij verte genwoordigt dan ook alle linksigheid waartegen Blair jaren vocht in zijn strijd om Labour om te vormen tot een brede middenpartij. Livingstone heeft daarom veel vijanden, die hem haten. Volgens hen is Red Ken in wezen een meedogenloze egotripper, die bij wijze van spreken zijn moeder zou vermoor den als hij daar voordeel uit zou kun nen trekken. De Londense Labour-leden trokken zich van al deze overwegingen eerder dit jaar niets aan, en dreigden Livings tone met een ruime meerderheid tot de officiële kandidaat te kiezen. Slechts via een door de Labour-top uitgedacht bizar puntensysteem, kon Dobson alsnog officiële Labour-kandi- daat worden. Bekijk het dan maar, dacht Livingstone, en hij ging vervol gens de verkiezingsstrijd in als onaf hankelijk kandidaat. De harde aanval len van Blair en Dobson lijken contra productief, nu de kiezers zich met hun steun voor de underdog keren tegen de bijkans ziekelijke dwang die de par tijtop over de basis probeert uit te oe fenen. Livingstone lijkt voor menigeen bo vendien de held die de zittende macht durft te trotseren. En de man is ge haaid genoeg om dat vakkundig uit te buiten. Hij staat geregeld klaar met een aardige quote. Zoals: ,,Ik heb se riemoordenaars en huurmoordenaars ontmoet, maar niemand heeft mij zo'n angst aangejaagd als Thatcher." Dat gaat er in het anti-Conservatieve Lon don in als koek. Verder hoeft Livings tone vrijwel niets te doen. Gratis publi citeit krijgt hij van zijn tegenstanders, die voortdurend uitleggen waarom Ken geen burgemeester moet worden. En de arme Dobson? Die deelde vorige week in de metro blikjes sardientjes uit. De boodschap: met Livingstone als burgemeester wordt het nog voller in de metro dan het nu al is. Stad Jaffna bijna in handen van Tamils De Srilankaanse president Kumaratunga heeft India ge vraagd te helpen bij de evacuatie van ten minste 40.000 militairen, die onder de voet gelopen dreigen te worden in en rond de noordelijke stad Jaffna. Dit is gemeld door een Srilankaans televisiestation. De soldaten worden be dreigd door de Tamil-Tijgers, die alles in het werk stellen Jaffna op het regeringsleger te heroveren. overeenkomst uit 1987 naar Sri Lanka werd gestuurd om de re bellen te ontwapenen. De In diase militairen werden na drie jaar teruggeroepen. In India wonen 52 miljoen Tamils, die' oude banden hebben met de> COLOMBO AP Aanhangers van veteranenleider Hunzvi belegerden gisteren in Harare het gebouw van het Zimbabwaanse hooggerechtshof. Hunzvi stond daar terecht wegens fraude met verzekeringsdeclaraties. De veteranen werden verjaagd door de oproerpolitie. foto reuters juda ncwenya HARARE Rtr-AFP De Zimbabwaanse regering heeft gisteren zes uur lang gesproken over de gespannen situatie in het land, maar het is onbekend wat de vergadering heeft opgeleverd. Mi nisters wensten zich na afloop niet inhou delijk uit te laten over de gesprekken. Van daag praat het invloedrijke politbureau van de regerende ZANU-PF partij van president Mugabe over de landkwestie. Daarna maakt de partij waarschijnlijk ook het verkiezingsprogramma bekend voor de. algemene verkiezingen, die moge lijk volgende maand worden gehouden. Onduidelijk is echter nog steeds wanneer de stembusgang precies zal plaatshebben. De oppositie toonde zich teleurgesteld dat er na de kabinetsbespreking geen definitief antwoord op die vraag is gegeven. Aanhangers van Mugabe zouden gisteren weer een lid van de oppositie hebben doodgeslagen. De broer van het slachtoffer, Elliot Pfebver, verklaarde dat zijn broer Matthew de confrontatie met zo'n vierhon derd ZANU-PF aanhangers niet had over leefd. Zijn lichaam werd in het oosten van het land gevonden. De bezettingen van boerderijen van blanken en de intimidatiecampagne die de aanhangers van Mugabe de afgelopen we ken hebben gevoerd, hebben tot nu toe aan zeker vijftien mensen het leven gekost. Van het platteland kwamen berichten dat de ve teranen, van wie sommigen samen met Mugabe in de onafhankelijkheidsoorlog hebben gevochten, ook hun aanvallen op zwarte medewerkers van blanke boeren hebben opgevoerd. De Srilankaanse regering wei gerde commentaar, maar Indi aas ambassadepersoneel ont kende niet dat de regering in Colombo India om hulp had gevraagd. De Indiase ambassa deur Menon zou voor overleg zijn teruggeroepen naar New Delhi. Het televisiestation bracht het nieuws terwijl Ku maratunga met vooraanstaande oppositieleiders sprak, in de hoop wegen te vinden om Jaff na tegen de rebellen te verdedi gen. De Tamil-Tijgers vechten al jaren voor een eigen staat. Eerder riep de Nationale Sangha Raad, een invloedrijk college van boeddhistische monniken, verrassend op tot interventie van het Indiase le ger. Ook de krant Island, die de oppositie steunt, zei dat met onmiddellijke ingang buiten landse hulp moet worden ver zocht om te voorkomen dat Jaf fna zal vallen. De krant zei daarbij aan India te denken, maar riep ook de Verenigde Staten op te hulp te schieten. De oproep van de monniken is verrassend, omdat zij krach tig protesteerden toen het In diase leger op basis van een 3,2 miljoen Srilankaanse Ta mils. De herovering van Jaffna zou voor de Tamilrebellen een enorme opsteker zijn. Inname van de strategisch belangrijke stad zou echter ook het einde kunnen betekenen van de vre desonderhandelingen die Noorwegen op touw probeert te zetten. Ook de pogingen van de Srilankaanse president om gematigde Tamils over de streep te trekken met een voor stel voor autonomie maakt dan waarschijnlijk geen kans meer. De rebellen namen in het weekeinde de belangrijke mari nebasis Pallai in, en zijn nu nog maar 25 kilometer verwijderd van Jaffna, dat in 1995 in han den viel van het Srilankaanse leger. Gisteren vielen de rebel len een basis ten zuiden van Jaffna aan, in de hoop een be langrijke bevoorradingsroute over zee in handen te krijgen. Bronnen zeiden dat het leger stand hield. Oud-rebellen in Sierra Leone gijzelen VN'ers NEW YORK-FREETOWN ANP-AFP-Rtr Oud-rebellen in het West-Afri kaanse Sierra Leone hebben ze ker twintig VN-medewerkers gegijzeld. Onder hen zijn blauwhelmen en burgermede werkers uit Kenya, Rusland en India. De VN-Veiligheidsraad en secretaris-generaal Annan hebben de gijzeling scherp ver oordeeld en onmiddellijke vrij lating geëist: Unamsil-bevelhebber Jetley verklaarde contact te hebben opgenomen met de oud-rebel lenleider Sankoh. Hij moet er voor zorgen dat zijn mannen de VN-medewerkers vrijlaten. Jet ley zei echter het idee te heb ben dat Sankoh niet uit is op handhaving van de vrede. De VN in Sierra Leone moeten de vredesakkoorden van Lomé waarborgen. Die maakten in ju li 1999 een einde aan een bloe dig conflict, dat sinds 1991 tien duizenden mensen het leven heeft gekost. Rebellen bestoken Russische posten in Tsjetsjenië sleptsovskaja ap Tsjetsjeense rebellen hebben dinsdag acht Russische posten aangevallen en daarbij op een haar na de Russische regerings vertegenwoordiger voor Tsje tsjenië, Kosjman, gemist. Kosj- man ontsnapte aan een aanval van de rebellen omdat hij een militaire commandopost in het bergdorp Sjatoi verliet tien mi nuten voor die werd bestookt. In de nacht van maandag op dinsdag werden vijf Russische posten aangevallen en het cen trale commando in Grozny, waar een militair omkwam. De Russen claimen de rebellen te hebben gedecimeerd, maar die slagen er nog steeds in slagen aan de Russen toe te brengen. bagdad Onder het toeziend oog van Sad dam Hussein, rechts op het nachtkastje, rui men een vader en zoon in Bagdad de ravage op die is ontstaan toen een raket hun huis trof. Het projectiel maakte deel uit van een golf van zes raketten, die volgens het Iraakse re gime zijn afgeschoten door het vanuit Iran georganiseerde verzet. Het buurland, waar mee tussen 1980 en 1988 een bloedige oorlog werd uitge vochten, krijgt meestal de schuld. Bij de aan val van gisteren vielen acht gewonden, foto epa karim sahib LONDEN ANP-Rlr De Britse premier Blair en zijn Ierse ambtgenoot Ahern heb ben gisteren in Londen gespro ken met enkele partijen in het Noord-Ierse conflict. De pre miers probeerden de vredesbe sprekingen weer vlot te trekken, maar zoals al werd verwacht le verden de ontmoetingen geen doorbraak op. De leider van de Noord-Ierse protestanten, Trimble, toonde zich na afloop van zijn korte gesprek met Blair en Ahern teleurgesteld. Trimble zei dat hij geen concreet ant woord had gekregen op de vra gen die hij had, en dat zijn par tij 'niet de enige kan zijn die concessies moet doen'. Adams, de leider van het ka tholieke Sinn Féin, zei dat hij het in februari opgeschorte zelfbestuur van Noord-Ierland zo snel mogelijk weer in ere wil herstellen, maar dat er 'nog heel wat te doen is'. Volgens Adams is er voorlopig echter geen zicht op een verklaring van de IRA over verdere ontwa pening, hét grote struikelblok. De gesprekken worden waar schijnlijk morgen voortgezet in Belfast. Het vredesproces ver keert al geruime tijd in een im passe. In februari schortte Lon den het kortstondige zelfbe stuur van de provincie op. Dat gebeurde nadat er geen voor uitgang was geboekt over een van de belangrijkste hete hang ijzers, de inlevering van wapens door de IRA en andere milities. BRUGGE VERVOLG VAN VOORPAGINA De val van de Muur in 1989 luidde vol gens Von der Gablentz een nieuwe pe riode in. ,,Wat 45 jaar niet mogelijk was, kan nu wel: de Europese integratie voortzetten. Dit is een unieke kans die we moeten benutten." De Europese staats- en regeringsleiders talmen echter, terwijl de steun onder de bevolking voor de 'hereniging' van de Unie verpietert. ,,Dat was voorspel baar", verzucht Von der Gablentz. „Op dit moment komen alle problemen naar boven die de hereniging bemoeilijken. Werknemers vrezen concurrentie van de lagere lonen in Oost-Europa; boeren zijn bang voor hun EU-subsidies, terwijl lan den als Spanje, Portugal en Griekenland hun steunfondsen al zien verwateren." De mens is van nature conservatief en wil behouden wat hij heeft. Dat geldt ook voor de EU, analyseert de rector. „Destijds dwongen de wederopbouw, de Koude Oorlog en de Marshall-hulp tot samenwerken. Dat is gelukt, we we ten nu dat de EU werkt. Maar tegelijker tijd is dat ook ons nadeel: het Westen heeft gevestigde belangen." Ter illustratie vertelt Von der Gablentz het verhaal van een oude Oost-Europese rabbijn. 'Hoe komt het dat rijken minder bereid zijn tot delen dan armen?', kreeg deze geestelijke als vraag voorgescho teld. 'Heel eenvoudig', antwoordde de rabbijn. 'Kijk uit het raam en wat zie je daar? Andere mensen. Draai je nu om en kijk in de spiegel. Je ziet alleen jezelf. Het verschil tussen beide vensters is een dun laagje zilver: onze welvaart'. Von der Gablentz: „Ziehier het probleem van de gevestigde belangen." Als Duitser weet hij waarover hij praat. „Bij de hereniging van Duitsland is on danks dezelfde taal, dezelfde culturele achtergrond, de enorme transfer van geld en de gigantische investeringen, de psychologische barrière tussen de 'Os- sis' en de 'Wessis' groter geworden." Von der Gablentz herinnert zich nog goed het spandoek dat in de winter van 1990 in Oost-Duitsland verscheen. „De tekst was heel geestig: 'Kommt die D- Mark, bleiben wir. Kommt Sie nicht, dann kommen wir'. Dat was om Kohl onder druk te zetten de D-Mark en de Ost-Mark 1 op 1 te wisselen. Een econo mische ramp, maar anders was er een volksverhuizing op gang gekomen." Von der Gablentz wil het gezegd heb ben: „De les is: aanvaard je de eenheid of sluit je de grenzen? West-Duitsland kon zijn grenzen niet meer sluiten en moest de eenheid - in alle opzichten - herstellen. Dat geldt ook voor de hereni ging van Europa: het is noodzakelijk maar de moeilijkheden dreigen ons bo ven het hoofd te groeien." Een weinig opwekkend beeld: bange bur gers, dralende leiders in het Westen en de nieuwkomers in het Oosten hebben het idee dat ze 80.000 pagina's Europese wetsteksten door hun strot geduwd krij gen. „Het grote nadeel is dat we niet meer al lemaal arm zijn, zoals vijftig jaar gele den. Voordeel is dat we nu weten hoe- het anders kan. De onrustgevoelens bij de burger kun je niet wegnemen. Het Westen zegt: wij zijn een leuke club en als jullie de regels niet aanvaarden blijf dan maar buiten. In het Oosten zeggen ze: jullie leggen ons het resultaat van jul lie zonden uit het verleden op. De on derhandelingen met de kandidaat-lan den komen inderdaad neer op een soort dictaat. Niet leuk maar het moet, anders loopt de boel in het honderd." „De hereniging van Europa is meer dan de uitbreiding. We moeten samen met de nieuwe groep landen nadenken over de problemen van de toekomst. Nieuwe projecten, dat geeft de mensen het idee dat ze er echt bij horen." Hoe maakt de EU die reuzensprong? „Door de regeringsleiders onder hun neus te wrijven dat ze ook verantwoor delijkheid voor de lange termijn dragen. Door het bedrijfsleven in te schakelen met het perspectief van een enorme markt die nog alles kan opnemen. Maar ook door een brede discussie aan te zwengelen. Ik herinner mij de jaren zes tig, toen het voor regeringen door druk van de industrie vrijwel onmogelijk was om milieumaatregelen in te voeren. De Club van Rome heeft die impasse met haar rapport doorbroken. Zoiets zou nu moeten gebeuren rond de noodzaak van de hereniging van Europa." Ter 'aanmoediging' wijst Von der Ga blentz op het belang van een groter Eu ropa voor Nederland. „De Europese Unie is een godsgeschenk voor de klei nere naties. Nu kunnen ze volop mee praten over zaken die beslissend zijn voor hun toekomst, anders maken de groten de dienst uit."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 5