CGB boos over loochenen gereformeerde belijdenis
A
Kampslachtoffer Leo Geleijnse wijst weg naar verzoening
Geloof Samenleving
Orthodox Pasen in Jeruzalem
Standaardwerk ovei
religieuze stromingeiG
bij elke druk dikker
MAANDAG 1 MEI 2000
kAN
VANDAAG
1 Vandaag 428 jaar geleden, op 1 mei 1572, stierf
paus Pius V, de man die koningin Elisabeth van
Engeland excommuniceerde. Haar antiroomse
en anti-Spaanse houding was Pius V een doorn
in het oog. Zij verschafte hulp aan de opstandige (protes
tante) Nederlanden en liet haar (katholieke) rivale Maria
Stuart onthoofden. Onvergeeflijk in de ogen van Pius V,
die zelf op zijn beurt niet te beroerd was om in 1561 een
slachting te veroorzaken onder protestante groepen Wal
denzen in Calibrië. Desondanks werd Pius V heilig ver
klaard. Gisteren was zijn feestdag.
1 mei is ook de feestdag van de heilige Fiorina van Auverg-
ne uit de vierde eeuw, een maagd die de marteldood stierf
in het naar haar genoemde dal in Puy de Döme.
Bijbel naar fabeltjesland?
leiden Heeft het volk Israël wel in Egypte geleefd? Is Jericho in
de tijd van Jozua verwoest, heeft er ooit een intocht in het Be
loofde Land laatsgevonden. Bij de historische betrouwbaarheid
van de bijbel worden steeds meer vragen gesteld. En vooraan
staande theologen als Kuitert en Labuschagne zien het 'boek
der boeken' als een subjectief geloofsdocument, waarin wij
geen vaste normen voor onze tijd kunnen ontlenen. Reden voor
de Hervormde Marewijkgemeente in Leiden om oudtestamenti
cus dr. M. Paul uit te nodigen voor een lezing. Paul studeerde in
1988 af in Leiden en is nu predikant in Dirksland. Hij houdt zijn
lezing op woensdagavond 3 mei in gebouw de Goede Herder
aan de Oude Vest 13. De bijeenkomst begint om half acht, de
zaal is een half uur eerder open.
Grafstenen voor anonieme verslaafden
Amsterdam Het drugspastoraat in Amsterdam heeft op be
graafplaats Sint Barbara 28 grafstenen ingewijd van voorheen
'anonieme' graven van overleden drugsverslaafden. Nabestaan
den waren uitgenodigd om bij de ceremonie aanwezig te zijn.
De drugsgebruikers, van wie de meesten aan aids zijn overle
den, waren van gemeentewege begraven. De graven hadden
geen steen, omdat er geen nabestaanden waren of die er niet
voor konden of wilden betalen. Het drugspastoraat heeft bij
fondsen en kloosterordes geld geworven om de graven alsnog
van een teken te voorzien. De inwijding gebeurde in een ge
bedsdienst, waarin bij elk graf het onzevader en het weesge
groet werden opgezegd en rozen werden gelegd.
Hirsch Ballin 'ridder Heilig Graf
berkel-enschot Oud-minister van justitie en CDA-senator
Hirsch Ballin is een van de achttien nieuwe leden van de ridder
orde van het Heilig Graf van Jeruzalem. De nieuwe ridders, on
der wie ook CDA-Europarlementariër Maria Martens, worden
op 13 mei tijdens een plechtige viering in de kathedraal van
Roermond in de orde opgenomen. De rooms-katholieke ridder
orde voert zijn ontstaan terug op de kruistochten. In een docu
ment uit 1103 verleent Boudewijn I, de jongere broer van kruis
vaarder Godfried van Bouillon, de patriarch van Jeruzalem vol
macht om een wacht van priesters en ridders rond het graf van
Jezus in te stellen. De orde zet zich nog steeds in voor kerk en
christenen in het Heilig Land.
SoW-kerken: geen schuldbelijdenis
utrecht De Samen-op-Wegkerken zien geen heil in een een
malige schuldbelijdenis tegenover het joodse volk. De Her
vormde, Gerëformeerde en Lutherse Kerken blijven, ondanks
verzoeken om zo'n speciale boetedoening, bij hun beleid om te
werken aan een 'radicale omkeer' in hun verstandhouding met
het jodendom. Vorig jaar hielden christelijke organisaties op de
drempel van het nieuwe millennium enkele boetevieringen,
waarin schuld werd beleden voor eeuwen van christelijke jo
denhaat. De Samen-op-Wegkerken waren daar niet bij betrok
ken, omdat ze zo'n gebaar te eenmalig vinden. „Iets wat zo diep
geworteld is in onze geschiedenis vraagt om meer dan een een
malig belijden of een akte van schuld", aldus de kerken in een
verklaring.
Bond tegen vloeken wil meer steun
Amersfoort De voorbede van de kerken voor de Bond tegen
het vloeken gaat lang niet altijd gepaard met een geldelijke bij
drage. Voorzitter B. Wiegeraad heeft een beroep gedaan op de
kerken om samen met de bond schouder aan schouder te staan
in de strijd tegen het misbruik van de Naam des Heeren. Te
midden van hoon en spot is er een groeiende sympathie voor
fcde strijd tegen het misbruik van Gods Naam, aldus Wiegraad.
,,Waar andere instellingen met een christelijke signatuur het
moeilijk hebben om te overleven in een steeds onchristelijker
maatschappij, blijkt het respectvoor de bond juist toe te ne
men."
'Jezus volgens Den Heyer niet meer dan een vroom mens uit het jaar nul'
nukerk* anp
Een visie die lijnrecht ingaat tegen de klassieke
gereformeerde belijdenis heeft na het recente sy
nodebesluit over de omstreden nieuwtestamenti-
cus C. den Heyer een legitieme plaats in de Gere
formeerde Kerken. „Zal zich dit niet moeten we
ken", vraagt het behoudende Confessioneel Ge
reformeerd Beraad zich bezorgd af.
De synode had kritiek op de afwijkende visie
van Den Heyer op de verzoeningsleer, maar oor
deelde dat de Kamper hoogleraar binnen de
ruimte was gebleven van het formulier dat hij als
gereformeerd ambtsdrager heeft ondertekend.
„Helaas is de ruimte die het formulier biedt, door
het jongste synodebesluit oeverloos geworden",
zegt voorzitter dominee A. de Ruiter.
Nu de synode de visie van Den Heyer gedoogt
is het ondertekeningsformulier, dat het gerefor
meerde belijden beoogt hoog te houden, volgens
De Ruiter een fossiel geworden. In zijn omstre
den boek over verzoening stelt Den Heyer dat de
klassieke verzoeningsleer, die stelt dat Jezus door
zijn kruisdood de zonden van de hele wereld op
zich heeft genomen, niet als dogma in het Nieu
we Testament terug te vinden is.
Voor de omstreden theoloog is Jezus Christus
niet meer dan 'een vroom mens uit het jaar nul',
aldus De Ruiter. En die visie is nu, door het be
sluit van de synode, net zo veel waard als het al
oude geloof in Jezus' verzoenend lijden, klaagt
hij. „Wij staan voor de vraag: is het ooit in de
kerkgeschiedenis gebeurd dat een kerk twee to
taal verschillende visies op Jezus Christus hat
Het CGB hoopt nog op een herbezinning
de synode, maar legt zich intussen morrend
bij het feit dat in de Gereformeerde Kerken
tegengestelde opvattingen plaats is. De bel
dende gereformeerden zullen zich daarom st<
meer als een aparte stroming opstellen, kond
De Ruiter aan. Tijdens bijeenkomsten op 15
en 17 juni en wellicht een extra leden vergade
in september kan de achterban opnieuw
stem laten horen.
Jeruzalem Bezoekers branden kaarsen en bidden in de Kerk van het
Heilige Graf in Jeruzalem. De stad wordt overstroomd met pelgrims
tijdens de paasvakantie. Het afgelopen weekeinde vierden orthodoxe
christenen over de hele wereld Pasen. De Kerk van het Heilige Graf
staat op de plaats waar Jezus zou zijn begraven en na drie dagen weer
opgestaan uit de dood. foto reuters
KAMPEN ANP
„Een verfijning van de kaart
van religieus Nederland." Zo
noemt co-auteur M. Ipenburg
de derde, uitgebreide druk
van het standaardwerk Weg
wijs in religieus en levensbe
schouwelijk Nederland. Meer
allochtone kerken, meer evan
gelische gemeenten en meer
groeperingen op esoterisch
vlak: het boek is weer dikker
geworden.
Met medesamensteller E.
Hoekstra heeft Ipenburg op
nieuw adresboeken, websites
en alle gemeentegidsen van
Nederland doorgevlooid om
zelfstandige religieuze en le
vensbeschouwelijke groepe
ringen op het spoor te komen.
Ipenburg schat dat er daarvan
in Nederland ongeveer 2000
zijn. Het boek vermeldt er nu
750, dus denkt hij alweer
hardop aan een volgende druk
in 2002.
Orthodox-protestantse af
splitsingen, geheime soefi-or-
den, barden en druïden:
Hoekstra en Ipenburg willen
ze allemaal kennen. In verge
lijking met de vorige druk uit
1995 zijn er vooral veel Afri
kaanse kerken en evangelische
en pinkstergemeenten bijge
komen. Ook hindoeïstische en
boeddhistische organisaties
zijn ruimer vertegenwoordigd.
De 700.000 moslims moeten
het doen met een algemeen
hoofdstuk over de islam en de
vermelding van afsplitsingen
als alevieten en ahmadi's. Het
boek somt volgens Ipenburg
geen afzonderlijke moskeet
ganisaties op, omdat dat ge
zelfstandige groeperingen z
met een eigen leer en ritueli
De criteria voor vermeld
zijn dat de betreffende beu
ging zich beroept op een 1 iU
ger wezen of een goeroe, e
bepaalde leer verkondigt
samenkomsten organise
waarin bepaalde rituelen w<f j
den voltrokken. Het mediii
Jomanda voldoet volgens
samenstellers niet aan al
criteria en moet het doen nr1^
een korte verwijzing in h
hoofstukje genezingsbewegf™
gen. Ze is bovendien op h£7
retour, weet het handboek
melden.
Een betrekkelijk recent
schijnsel als de Toronto BI
sing in evangelische krii
heeft de nieuwe druk gehaal
De groeiende populariteit v;
Een cursus in wonderen, ei
bijbel voor spirituele zelfsi
die, noopt wellicht tot verm
ding in de volgende edit
Ook Landmark, een soc
massale therapie gericht
persoonlijke veranderir
komt misschien in aanmea
king. De samenstellers zulli I
dan wel melding maken vi-^
de groeiende kritiek op de c
ganisatie.
Er is in Nederland efV
vruchtbare voedingsbodejieti
voor religiositeit, constaterGp,
de samenstellers. „Met ietwL,
overdrijving gesteld: bijna elfm'
religieuze of levensbeschol16
welijke opvatting is in well h
vorm dan ook in ons land v^e
tegenwoordigd." T
HG:
itge
iek
kof
DOKKUM ANP
Vergeven, verzoenen, vergeten. Die
drie begrippen spelen een sleutelrol in
het boek van Loes van der Til 'Verge
ven - vergeten. Vergeet het maar' over
het leven van Leo Geleijnse uit het
Friese Engwierum. Hij zat als kind in
een Japans interneringskamp.
Geleijnse (71) had een groot aandeel
in de komst in 1997 van de Japanse
kardinaal Shirayanagi naar Nederland.
Tijdens dat bezoek vroeg de aartsbis
schop van Tokio vergiffenis aan de Ne
derlandse slachtoffers van de Japanse
misdaden tijdens de Tweede Wereld
oorlog.
„Ook ik zit niet te juichen als ik aan
Japanners denk", erkent Geleijnse in
het boek. Het eerste exemplaar werd
vrijdag in Dokkum aangeboden aan
Hélène van Balluseck van de Stichting
400 jaar Nederland-Japan. Maar „ik
heb me verzoend met de vijand. Om
dit te bereiken moet je aan de absolute
voorwaarde voldoèn om iemand te
vergeven. De weg schoonmaken voor
de ontmoeting." Geleijnse maakt er
geen geheim van dat hij veel steun
heeft aan het christelijk geloof.
Claudine Massako Meijer, in Indo
nesië geboren en voortgekomen uit
een relatie met 'vijand' de Japanner,
zegt in haar bijdrage dat ze zich bijna
niet kon voorstellen dat een voormalig
krijgsgevangene zich had verzoend
met de vijand. Uit haar werk in de
stichting Sakura, die Nederlanders
steunt die zijn verwekt door een Ja
panse militair, weet zij dat er nog veel
mensen rondlopen met een verschrik
kelijk haatgevoel tegen de Japanners.
De redemptoristenpater Herman
Peters, die als priester in Dokkum
nauw met Geleijnse heeft samenge
werkt, zegt in het boek dat hij van ie
mand weet die op de grond spuugde,
zodra hij een auto van een Japans
merk voorbij zag rijden. Hoewel derge
lijke haatgevoelens diep geworteld
zijn, is Peters van mening dat er een
doorbraak moet komen. „Je kunt toch
niet tot je dood met deze gevoelens
blijven rondlopen."
Toen het eerste boek van Geleijnse,
'Trapsgewijs naar het hoogste', in een
Japanse vertaling uitkwam, heeft kar
dinaal Shirayanagi meteen zeventig
exemplaren gekocht om die aan jonge
ren te geven. Hij streeft naar openheid
en probeert geschiedvervalsing in Pg(
land te voorkomen. Tijdens een ójer
moeting met Japanse jongeren
Geleijnse ook zelf gemerkt dat zij ffve
van zijn verhaal begrepen. De Twe^n(
Weredloorlog is bij de meeste Japc^ r
jongeren niet bekend.
Geleijnse, die niet altijd door L
scheidenheid wordt geremd, ein(n£
het boek met een citaat van de |W(
faamde oorlogstraumatoloog prof.gtL
J. Bastiaans. Aan deze man heeftgu
veel te danken: 'Menig staatsman^
regeringsleider heeft niet kunnen
reiken wat Geleijnse wel heeft bereif ej
leg
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met maandag.
Noorwegen:
In het zuiden perioden met regen,
vooral langs de zuidwestkust. El
ders overwegend droog en van tijd
tot tijd zon. Met een oostelijke wind
temperatuur op veel plaatsen oplo
pend tot tussen de 12 en 18 gra
den.
Zweden:
Zonnige perioden en in het westen
kans op een bui. Eerst nog een for
se oostenwind. Maxima uiteenlo
pend van een graad of 6 in het
noorden tot 15 graden in het zui
den.
Finland:
Geregeld zon en droog. Middagtem-
peratuur oplopend tot omstreeks
10 graden.
Denemarken:
Soms wat zon, maar overwegend
bewolkt en van tijd tot tijd buien
met kans op onweer. Vooral maan
dag nog warm met maxima rond 20
graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ierland:
Rustig en vrijwel overal droog. Ge
regeld zon, maar tijdens de nacht
en ochtend kans op mist. Middag-
temperatuur tussen 12 en 18 gra
den.
België en Luxemburg:
Meest droog en geleidelijk meer
zon. Middagtemperatuur omstreeks
17 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zonnige perioden. In het oosten
van tijd tot tijd meer bewolking en
mogelijk een regen- of onweersbui.
Middagtemperatuur omstreeks 20
graden.
Zuid-Frankrijk:
Flink wat zon en vrijwel overal
droog. Maxima omstreeks 22 gra
den.
Spanje:
Half tot zwaar bewolkt en buien,
ook met onweer. Van het noordoos
ten uit geleidelijk droger en meer
zon. Middagtemperatuur veelal tus
sen 20 en 25 graden, maar langs
de Golf van Biskaje hier en daar wat
frisser.
Portugal:
Veel bewolking en van tijd tot tijd
regen, ook kans op onweer. Later
van het noorden uit wat droger en
meer zon. Maxima ongeveer 20 gra
den.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Flinke zonnige perioden en droog.
Middagtemperatuur ongeveer 22
graden.
Marokko:
Westkust: afwisselend zon en wol
ken en soms enkele buien, mis
schien met onweer. Maxima rond
18 graden.
Tunesië:
Zonnige perioden en kans op een
regen- of onweersbui. Vooral maan
dag warm, met op veel plaatsen
maxima rond 30 graden.
Madeira:
Meest bewolkt en een toenemende
kans op regen, misschien ook on
weer. Maxima rond 18 graden.
Canarische Eilanden:
Maandag geregeld zon. Later meer
bewolking en een toenemende kans
enkele regen- of onweersbuien.
Middagtemperatuur tussen 18 en
22 graden.
Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt en van tijd
tot tijd buien, ook met onweer.
Vooral in het westen ook zonnige
perioden. Middagtemperatuur om
streeks 20 graden, maar bij langdu
rige buien wat lager.
Oostenrijk:
Wisselend bewolkt en enkele regen-
of onweersbuien. In het oosten
eerst nog zon. Maxima rond 20 gra
den, in het oosten eerst nog war
mer.
Zwitserland:
Afwisselend zon en wolken en soms
een bui, misschien met onweer.
Middagtemperatuur rond 19 gra
den.
Polen:
Flink wat zon. Maandag nog warm
met maxima van om en nabij de 25
graden. Dinsdag met een aanwak
kerende noordoostenwind een flink
stuk koeler en in het zuiden of wes
ten mogelijk een bui.
Tsjechië en Slowakije:
Geleidelijk minder zon en meer
wolken. Een toenemende kans op
een regen- of onweersbui, maandag
vooral in Tsjechi en dinsdag ook in
Slowakije. Maandag nog maxima
rond 25 graden, dinsdag enkele
graden lager.
Italië:
Zonnige perioden en maandag op
de meeste plaatsen droog. Dinsdag
een toenemende kans op een lokale
regen- of onweersbui, in het zuiden
mogelijk een fikse bui. Maxima om
streeks 24 graden.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon en dinsdag kans
op een bui, mogelijk met onweer.
Maxima rond 22 graden.
Griekenland en Kreta:
Nu en dan zon en van het westen
uit een toenemende kans op regen-
of onweersbuien met lokaal veel
neerslag. Middagtemperatuur on
geveer 22 graden.
Malta:
Geregeld zon. Maandag nog droog,
dinsdag kans op een (onweers)bui.
Maxima rond 21 graden.
Turkije en Cyprus:
Zonnige perioden. Ook kans op een
regen- of onweersbui; maandag
vooral landinwaarts en dinsdag ook
langs de kust in het zuiden en wes
ten en op Cyprus. Middagtempera
tuur veelal iets boven de 20 gra
den.
Weerrapporten 300408 u
wind temp neersl
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Barcelona
8oedapest
Brussel
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas
Locarno
Londen
Luxemburg
Mad(id
Mallorca
onbewolkt o 2
licht bew. o2
DINSDAG 2 MEI 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 06.08 Zon onder 21.05
Maan op 05 55 Maan onder 18.49
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 03.19 15.35 02.52 15 08
Laag 11.26 00.00 11.07 23 41
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
aflB
bewolkt
onweer
W warmtefront
regen
sneeuw
V koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19
temperatuur
luchtdruk in
1000 hecto pascal
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071- 5323 508
Familieberichten: 023- 5317 337
023- 5320216
Redactie: 071-5321 921
Hoofdredactie: 071-5315 921
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071-5356 230
RUBRIEKSADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17
071- 5143 545
ABONNEMENTEN
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
- /3*
Abonnees die ons een machtiging verstrekket—
het automatisch afschrijven van het
abonnements- geld, ontvangen 1,- kortint
betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenlan
worden verzonden geldt een toeslag v<
aan portokosten per verschijndag.
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSETTEBAN
Voor mensen die moeilijk lezen, slechte o
hebben of blind zijn (of een andere
leeshandicap hebben), is een samenvattii
van het regionale nieuws uit het Leidsch
Dagblad op geluidscassette beschikbaar,
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Lectuur, Grave)
K
N H U I Z
Warschau licht bew.
Wenen zwaar bew.
Zurich zwaar bew.
Bangkok zwaar bew.
8uenos Aires onweer
Casablanca zwaar bew.
Johannesburg zwaar bew.
Los Angeles onbewolkt
1.1 22 ll 0.0 New Orleans onbewolkt
T.l 23 12 0.0 New York half bew.
16 9 00
36 26 0.1
24 18 0.0
19 13 0.1
11 10 0.0
20 15 0.0
24 13 0.0
14 8 0.0
23 14 0.0
22 12 0.0
onbewolkt
licht bew.
regenbui
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonderd
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111
