Denksport
ZATERDAG 29 APRIL 2000
BRIDGE
Uiteindelijk waren 70 paren uitgeselecteerd
om aan de finale van het grote TAS-toer-
nooi, de Open Nederlandse Kampioen
schappen, mee te mogen doen. Niet min
der dan 12.000 paren hadden zich eerder
aangemeld voor de voorrondes. In de uit
stekend verzorgde finale in het grote
bridgecentrum in Zoetermeer werd vanaf
het begin strijd geleverd tussen de grote
kanshebbers. In een spannende eindronde
wisten Nico Klaver en bondscoach Erik
Kirchhoff aan het langste eind te trekken
vlak voor het meesterklasse-paar Maas-
-Ramondt. De grote scores werden ook nu
weer voor het grootste deel door goed bie
den behaald. En meestal werd moed be
loond. In spel 1 bijvoorbeeld had Noord:4
A 7 6 2;f AHVB7;4 10 6 B 8.Zuid
was de gever en OW waren kwetsbaar. Na
passen van Zuid opende West 1 Dat kon
een vierkaart zijn. Noord moest passen en
West bood 1 SA. Zuid kwam er in met 2
West pas; Noord? Zuid heeft eerst gepast en
daarna niet-kwetsbaar 2 geboden. Dat
kan met weinig punten. Moet Noord nog
bieden? OW hebben tenminste 17 punten
en Zuid zal wel een lange ruitenkaart heb
ben, die niet helemaal dicht is. Voor een
SA-contract is dat niet geschikt. Het lek
voor NZ zal wel in klaveren zitten. Moet
Noord passen of kan hij nog een poging
wagen? De overmoedigen boden 3 SA en
kregen het lid op de neus. De moedigen
boden 2 V en werden beloond, want Zuid
kwam langs met 2 waarna Noord het
karwei kon afmaken met 4 De pessimis
ten bleven in 2 en mochten dat contract
maken voor een zeer slechte score. Dit was
het spel. A 7 6 2
ahvb7
¥10962
a98
h73
f ¥53
w *17* at 5 2
z v 10 9 6 5 4
«b1095
¥84
vb743
A2
Ook na de uitkomst met klaveren is 4 4 nog
steeds te maken. Na klaverenaas speelt de
leider eerst drie rondes harten. Oost kan
wel introeven, maar Zuid zal overtroeven.
Nu schoppenboer voor. West zal een hon-
neur in moeten leggen voor het aas. Oost
heeft geen troeven meer en de verliezende
klaveren kan weg op harten. De leider geeft
alleen een troefslag en twee ruitenslagen af.
3 SA ging twee down. En 2 leverde maar
90 punten op, omdat Oost na de schop
penstart nog een introever kreeg. De verlie
zende klaveren kon de leider niet wegge
werkt krijgen. Oost kreeg daarbij ook het
loon voor het 1 SA-bod, want als Oost past,
komen NZ heel gemakkelijk in de schop-
'penmanche.Ook in spel 13 werd moed be
loond. West had daar: è9; ¥Vl0 432;47
6 4 2 B 9 4. Noord was de gever en allen
waren kwetsbaar. Na passen van Noord
opende Oost met 1 4» Zuid pas; West?
West heeft maar 3 punten en het stan
daardbod is uiteraard pas. Maar daarna
hebben NZ het erg gemakkelijk. Ze kunnen
precies bepalen tot hoever ze zullen gaan.
Aan tafel bood West 1 NZ pasten hierna
steeds. Oost bood meteen 4 een splinter
moet goede hartensteun. West bood uiter
aard slechts 4 het eindbod. Dit was het
spel: h 10 6 3
v 10 4 3 2 t a 9 7 5
7 6 4 2 w *~t *v
b 9 4 z ahv8
v542
b 8 6
a93
653
Tegen goede tegenstanders bleef Oost zit
ten in 1 4» omdat 'ook Noord paste. Maar
veel NZ-paren werden door Noord gered,
toen deze na pas van West nog langs kwam
met 1 Oost kon een informatiedoublet
plaatsen. Toen was het voor West niet
moeilijk om alsnog hoog in harten te bie
den. Door het gunstige hartenzitsel werden
aan veel tafels zelfs 12 slagen door OW ge-
maakt.In het derde spel had Zuid: 4 A B 6
¥V4;fAHB 10 5 4 3;4 V.West was de
gever en niemand was kwetsbaar. OW bo
den niet mee. Noord opende met 1 Zuid
2 Noord 2 SA; Zuid Zit er een slem in? 2
SA geeft 12-14 punten aan. Het kan zijn
slem in ruiten of zelfs in SA. Daarvoor zal
Noord tophonneurs moeten hebben. Om
Noord aan de praat te krijgen is 3 4 het ge-
eigende bod. Dat bod geeft punten in
schoppen aan en een vierkaart met langere
sterke ruitens en een sleminvite. Noord 4 4»
(klaverencontrole, vier schoppens en sle
minteresse). Dat was een gunstig ant
woord, want zo telde klaverenvrouw ook
mee. Zuid vroeg verder met 4 Noord 4
(hartencontrole). Toen was de tijd rijp voor
het vragen van azen: 4 SA. Met 5 gaf
Noord maar een aas aan, schoppenheer,
hartenaas of klaverenaas. De uitkomst met
schoppen tegen slem is hierdoor gepa
reerd. Moet Zuid passen, 6 bieden of zelfs
6 SA proberen? De punten van Noord lig
gen waarschijnlijk gunstig. Ook hier was
het gelijk voor de moedigen. Zuid bood 6
SA en dit was het spel:
t a 9 7 3
W*7D 476
z *109763
ahb10543
V
Het slem in ruiten is altijd gemaakt. 6 SA
kan alleen gemaakt worden zonder schop
penstart. Maar deze start was met het bie
den bijna onmogelijk gemaakt. De normale
start met 10 leverde 12 slagen op. Acht
keer werd 6 SA geboden en gemaakt.
Twaalf keer werd 6 geboden en gemaakt.
En 15 keer kwamen NZ niet verder dan een
manche. Tijdens deze finale werd steeds
zeer agressief geboden en veelal met goed
resultaat. Het Open Nederlands Kampioen
schap staat ook open voor niet-leden van
de Bond. En voor iedereen is het elk jaar
een prachtige ervaring.
PUZZEL
Oplossing
nummer 16
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week zijn:
BEZOEKSTER en FASCINEREN
Kruiswoordraadsel
nummer 17
Horizontaal:
1. Gunstig; 8. teer; 9. cijfer; 10. belasting
voor het gebruik van een weg; 12. ijske
gel; 13. gemalin van Iason; 15. uithangte
ken van een drogist; 16. melkgerecht; 18.
welriekende gomhars; 20. gast; 21. glan-
dula; 22. luizenei; 24. boom; 26. keur
merk; 28. rijstbrandewijn; 30. plaats; 33.
muzieknoot; 34. oorlogsschip; 35. dap
per; 36. bijwoord; 37. lusthof; 39. kreupel;
40. soort slee; 42. familielid; 45. sneeuw-
hut; 48. jongen; 49. ambtsgewaad; 51.
stad in Zuid-Korea; 53. Europeaan; 54.
brede landweg; 55. zuil; 56. al; 57. zeil;
58. kleine hoeveelheid donzige stof; 60.
een zekere; 61. duikeend.
Verticaal:
1. Bezem; 2. gele verfstof; 3. muzieknoot;
4. onderdeeltje; 5. voegwoord; 6. punt
van een lijst; 7. vrouwelijke godheid; 8.
specerij; 11. doceren; 12. schaakterm; 14.
oppervlaktemaat; 15. overeenkomst; 16.
oord; 17. vreemde munt; 19. beoefenaar
van de beschrijvende volkenkunde; 23.
deel van een trap; 25. afgeknotte boom
stam; 27. mosselnet; 28. gegroet; 29.
onheilsgodin; 31. familielid; 32. deel van
een schip; 33. projectieplaatje; 38. deel
van een breviergebed; 39. afmeting; 41.
barst; 43. geestelijke; 44. boosheid; 46.
dwaas; 47. visuil; 49. ontwikkelingslijn;
50. verlaagde toon; 52. god van de ver
nietiging; 54. Europeaan; 58. lidwoord;
59. voorzetsel.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de volgende vakjes: 41
52 6 18 8 11 29 22 49 en 51
23 61 20 38 59 26 58
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 25 gulden verloot.
U QBBBQ UULJUÜ U
QQQQ UUUUU UIILJU
UULJU LJULJULJ UUULJ
U BBUQB BQQDB B
Winnaars
De winnaars zijn:
T. Franken, Meidoornlaan 15,
Sassenheim (cryptogram).
K. Schoonderwoerd, Lammen-
schansweg 39, Leiden (kruis
woord).
Cryptogram nummer 17
Horizontaal:
5. Het is om te huilen, zo miserabel! (10); 7. Het lied
van de bakker? (8); 9. Middenstander? (13); 11. Maakt
zij reclame voor de reiniging? (14); 13. Men gaat
eronder om te slapen (4); 14. Stekelige plaats (5); 15.
Dichter met een huis (4); 16. De slaapplaats van
engelen? (8); 18. Staat om van te gruwen (6); 19.
Openingen om te bezuinigen (12); 21. Spookachtig
brein (5); 22. Gekookte maat om erin te lopen (6).
Verticaal:
1. Enthousiast acteren? (3,4,6); 2. Een vlammend
kunstwerk? (16); 3. Het is slecht spul, dat weet ieder
een! (10); 4. Lezing van een populair deuntje (6); 6.
Tip voor kerkgangers? (15); 8. Fleurig deel van een
kompas (4); 10. Laten zich zien als voorstellingen
(11); 12. Schreeuwende misdaad bij brand (5); 15.
Vreemde lellebel (8); 17. De instrumenten van zan
gers (6); 20. Om zelf in te rijden (4).
DAMMEN
Op het moment dat deze ru
briek werd gemaakt waren er
vijf ronden gespeeld in het na
tionaal titeltoernooi. Kijkend
naar die eerste schermutselin
gen vielen mij drie dingen op.
Eindigde Ron Heusdens vorig
jaar nog op een (gedeelde)
tweede plaats, dit jaar lijkt hij in
de juiste vorm te steken om ho
ger te kunnen reiken. Feit is ook
dat een groot deel van de 'ge
vestigde orde' de kat uit de
boom kijkt en vooral speelt om
niet te verliezen. Spelers als
Hans lansen, Scholma en
Heusdens natuurlijk uitgezon
derd. Waarmee dan meteen het
derde punt, het hoge percenta
ge remises, verklaard is.
De debutanten in dit NK heb
ben het rekenen buiten de par
tijen om gelukkig (nog) niet tot
kunst verheven en damden er
in die eerste vijf ronden lustig
op los. Al in de openingsronde
gaven de nieuwkomers Dolfing
en Van Ballegooijen het goede
voorbeeld.
Wit: M. Dolfing; zwart: M. van
Ballegooijen (NK 2000). Partij:
I. 34-29 17-22 2. 32-28 11-17
3. 37-32 6-11 4. 41-37 1-6 5.
46-41 20-25 6. 39-34 22-27 7.
31x22 18x27 8. 32x21 17x26 9.
44-39 15-20 10. 38-32 19-24
II. 43-38 14-19 12. 50-44
10-14 13. 49-43 16-21 14.
36-31 11-16 15. 41-36 7-11 16.
31-27 12-17 17. 29-23 5-10 18.
27-22 10-15 19. 23-18 2-7 20.
36-31 4-10 21. 47-41 8-12 22.
m
m
m
m
m
m
a
i
D
m
E
111
E
tl
D
lllllll
lllllll
"E
H
m
-
II
m
m
L
-
El
a
E
II
E
E
D
U
Diagram nr. 1
41-36 12x23 23. 33-29 24x33 24.
38x18 20-24 25. 43-38 15-20
26. 38-33 (zie diagram 1) 3-8
27. 42-38 10-15 28. 34-29 8-12
29. 29-23 21-27 30. 32x21 16x27
31. 37-32 26x37 32. 22x42 13x22
33. 36-31 17-21 34. 28x26 19x37
35. 38-32 37x28 36. 33x22 12-17
37. 42-38 17x28 38. 38-33 7-12
39. 33x22 12-17 40. 39-34 17x28
41. 26-21 9-13 42. 34-29 24x33
43. 35-30 25x34 44. 40x38 11-16
45. 21-17 20-24 46. 48-42
15-20 47. 44-39 14-19 48.
31-27 28-32 49. 17-12 32x34
50. 12-7 24-30 51. 27-22 6-11
52. 7-1 30-35 53. 1x40 35x44 54.
42-38 en wit gaf het op. Tijd:
1.50/1.42 uur.
Een ronde later herstelde Dolf
ing zich door een zege op Jan
Mente Drent. Dat geschiedde in
de volgende (cijfer) stand: wit
25, 31, 35, 36, 38, 39, 40, 42, 43,
45; zwart 6, 12, 13, 14, 16, 19,
22, 23, 24, 29. Drent speelde
Diagram nr. 2
hier 38. 39-33? en Dolfing liet
zich dit buitenkansje niet ont
glippen: 22-28! 39. 33x22 23-28
40. 22x33 24-30 41. 25x23 19x26
en tien zetten later was de winst
een feit. Ook Hans Jansen deed
goede zaken in de tweede ron
de door de winst op Auke
Scholma. In de volgende stel
ling profiteerde Jansen opti
maal van Scholma's tijdnood
(zie diagram 2).
Jansen vervolgde hier met 42.
27-22 en liet Scholma geen
keus: 21-27 43. 32x12 23x41 44.
12-7 19-23 45. 7-2 3-8 Het is
duidelijk dat Scholma hier geen
al te grote illusies meer gehad
moet hebben. De volgende zet
moet echter toch als een mo
kerslag zijn aangekomen: 46.
34-29! 23x32 47. 33-29 24x33
48. 22-18 13x22 49. 2x4 16-21
(zelfs het eindspel klopt keurig)
50. 26x17 20-24 51. 4-10 en
zwart gaf het op.
Nog een voorbeeld van de
vaardigheid die Hans Jansen ij
Hengelo ten toon spreidde, d'
keer tegen Mani van Ballegoo
en in de vijfde ronde. Ook
volsta ik met het geven van
cijferstand: wit 18, 26, 27,
33, 35, 44, 50; zwart 3, 4, 16,
25 en een dam op 47. Ond
druk van de klok en de stand
het bord verliest Van Ball
gooijen zijn alom bekende koe
bloedigheid en grijpt mis:
44-39 16-21? 48. 27x16 19-1
waarop Jansen simpel
29-24 liet volgen en de punte
kon bijschrijven.
Ter afsluiting opnieuw een n
niatuur van de bekende probl
mist Dik van den Berg, die
van fraaie en leuke compositi
op zijn naam heeft staan. In
in 1999 door de auteur gepub
ceerde werkstukje kan wit a<
zet winnen (zie diagram 3).
Let u vooral op het eindspel!
SCHAKEN
De deelname van het compu
terprogramma Fritz SSS* aan
het komende Nederlands kam
pioenschap heeft een grote
hoeveelheid reacties opgele
verd. Inmiddels zijn er ook wat
nieuwe feiten naar boven geko
men. Zo zijn enkel een paar
topspelers benaderd over het
deelnemen van het computer
programma. De overige deelne
mers moesten genoegen ne
men met de mededeling dat het
stikken of slikken was. Het idee
voor computerdeelname komt
uit de hoed van Genna Soson-
ko. De voormalig Russische
grootmeester had zelf geen zin
in deelname en gaf de wildcard
terug met de vraag waarom de
KNSB geen computer liet deel
nemen. Daarop is Jaap van de
Herik gebeld en die was van
zelfsprekend zeer enthousiast.
De KNSB is daarna verder ge
gaan met het idee en het ver
volg is bekend.
Er is een protestactie gestart op
internet (www.schaakprotest-
.nl). Daar worden argumenten
tegen het deelnemen van Fritz
gegeven en er is een lijst met
namen van mensen die tegen
deelname van een computer
programma zijn. Indien u ook
tegen bent kunt u via e-mail
uw naam toevoegen. Verder
zijn er krantenartikelen te vin
den over dit onderwerp en een
greep uit de vele reacties.
Jonkman - De Vreugt
Scandinavisch
I.e4 d5 2.exd5 Dxd5 3.Pc3 Da5
4.d4 Pf6 5.Lc4 Lf5 6.Pf3 c6
7.Ld2 e6 8.Pd5
Normaal wordt hier 8.De2 ge
speeld. De tekszet is echter ook
niet zonder vergif.
8...Dd8 9.Pxf6+ Dxf6 10.De2
Lxc2
Zwart neemt een pion mee,
maar verwaarloost daarbij zijn
ontwikkeling. 10...Lg4,10...Ld6
of 10...Pd7 waren degelijker
voortzettingen.
II.0-0 Ld6 12.d5 cxd5 13.Lxd5
Pc6?
Dit is zeker teveel gevraagd.
12...Pd7 verdiende de voorkeur,
waarna wit zijn pion terugwint
met 13.Lxb7 Tb8 14.Lc3.
14.Lxc6+ bxc6 15.Dc4 Dxb2
lö.Tacl?
Wit had een stuk kunnen win
nen met 16.Dxc6+ Ke7 17.Lcl.
16...Lg6 17.Dxc6+ Ke7 18.Tfdl
Thd8 19.La5 f6 20.Pd4 Tdc8?
(Zie diagram 1)
Laat een fraai dameoffer toe.
Na 20...Le8 had zwart nog kun
nen doorvechten.
21.Dxd6+ 1-0
Na 21...Kxd6 22.Pc6+ kan zwart
het mat nog maar twee zetten
uitstellen.
In het "Hoornse Paard", het
clubblad van 0-0-0 uit Alkmaar
publiceerde Albert van der Mei
den een gemiste kans op een
fraaie winst. In de wedstrijd
0-0-0 3 - Bergen 1 speelde Van
der Meiden met zwart tegen A.
Blonk (Zie diagram 2).
Er is een merkwaardige materi
aalverhouding op het bord ge
komen: wit heeft vijf pionnen
voor een toren.
27...TC4 28.Dg3 Txc2
Zwart is terecht niet bang voor
een witte toren op el.
29.Tel Tel 30.Ldl Txdl??
Zonder nadenken door zwart
gespeeld. De penning van de
witte toren wordt immers in
stand gehouden, waardoor
31.Txe3+ niet mogelijk is. He
laas opende wits laatste zet de
derde rij erl wit speelde 31.Dxe3
met directe winst. Na 30...Tfl
was er een fraaie plaatje ont
staan, waarbij zwart de felicita
ties in ontvangst had kunnen
nemen (Zie diagram 3).
FILATELIE
Oplossing
nummer 16
Horizontaal:
4. Schijfrem; 6. bureaula; 8.
omstandigheid; 10. kijkerspu
bliek; 13. kunstbroeder; 15.
ontroerd; 17. kok; 18. vier
stemmig; 19. minister.
Verticaal:
1. Schuimwijn; 2. zijvertrek
ken; 3. treurnis; 5. Miami; 7.
sirene; 9. heler; 11. uitgebreid;
12. weekdier; 14. narrig; 16.
detail; 17. komst.
Denemarken brengt 9 mei de tweede van
de vier voor dit jaar geplande 20-ste-eeuw-
series in roulatie. Elke serie bestaat uit vier
zegels met steeds dezelfde thema's: voor
pagina's van kranten, politieke tekeningen,
de Deense film en communicatie.
Evenals de eerste serie is ook deze weer bij
zonder geslaagd. Afgebeeld worden de
voorpagina van het dagblad Politiken van
15 juni 1915, die geheel in het teken staat
van het vrouwenkiesrecht (4,00 kr.); een
politieke prent die op het zogenaamde
Kanslergade-compromis van 30 januari
1933 slaat, het eerst compromis over een
politieke middenweg, basis voor veel latere
regeringen (5,00 kr.); een affiche van de
Deense film Pat en Patachon uit 1927
(5,50 kr.) en de voorplaat van het tijdschrift
Radio Weekrevue uit 1925 (6,75 kr.).
Verder verschijnen: een postkaart (CP29)
waarop de gehele voorpagina van Politiken
staat (5,00 kr.), een souvenirmap (SM37,
21,25 kr.), een postzegelboekje met tien ze
gels van 5,00 kr. en natuurlijk een fdc.
Een blik vooruit. Deel drie van deze reeks
verschijnt 23 augustus met als onderwer
pen: de bevrijding in 1945, de nieuwe
grondwet uit 1953, de film Café Paradis uit
1950 en de uitbreiding van het Deense tv-
-net omstreeks 1957.
Het vierde en laatste deel is voor 8 novem
ber gepland: Denemarkens toetreding tot
de EEG in 1972, de jeugdrevolte van 1969,
de eerste film van Olsen Bande uit 1968 en
het huidige internet.
In Duitsland ritselt het tegenwoordig van
de series. Van de vijf emissies die 13 april
aan de loketten kwamen horen er drie thuis
in een serie. De bruggenserie werd uitge
breid met een 100 pf.-zegel die het 'Blaues
Wunder' bij Dresden toont; in de serie Lan-
desparlemente is de Landtag van Nordr-
hein-Westfalen in Düsseldorf (llOpf.) aan
de orde en in de nog jonge serie Kulturstift-
ung der Lander verschenen twee zegels:
110 pf., Verjaging uit het paradijs, een
skulptuur van Leonard Kern (1588-1662)
en 220 pf., een zilveren tafelbron van Mel-
chior Gelb (1581-1654).
Verder werd een 110 pf.-zegel gewijd aan
het 750 jarig bestaan van Greifswald (stads
gezicht) en nog een 110 pf.-zegel aan de
wereldtentoonstelling EXPO 2000 in Han
nover. Deze laatste zegel zit ook zelfklevend
in boekjes van tien stuks.
De Fin Tommi Makinen behaalde vorig jaar
opnieuw het wereldkampioenschap ralley-
-rijden.
Finland heeft 3 maart de viervoudige we-
reldkamioen geëerd met een velletje waarin
twee 3,50 Fim.-zegels waarop Makinen en
een Mitsubishi-racewagen.
Op 15 maart verschenen drie emissies: een
boekje met vier permanente 1 kl.-zegels
(vier motieven) gewijd aan de cartoons de
Mummins, een 3,50 Fim.-zegel met een
moerasdotterbloem (Caltha palustris) en
een boekje met vier 3,50 Fim.-zegels (vier
motieven) met als titel 'Het heilige jaar
2000'. De opnamen voor de zegels zijn ge
maakt in de dom van Turku.
Koningin-moeder Elisabeth, die in augus
tus honderd jaar hoopt te worden, zal zeker
in de loop van dit jaar door veel, vooral Ge-
menebestlanden postaal worden geëerd.
Eiland Man nam alvast een voorproefje
met de uitgifte van twee strippen en een
velletje. In de eerste strip zegels van 22 p,
26 p en 30 p met beelden van 'mum' uit
1923, 194b en 1944 en in de tweede strip
zitten zegels van 44 p, 52 p en 64 p met
to s uit 1948, 1985 en 1988. In het velli
zit een zegel van 1 pond met een foto
1999.
Britse klokkenbouwers komen aan bod
een serie van zes zegels, waarop uurwerl
staan afgebeeld: 22 p, John Harris
(1693-1776), 26 p, George Daniels (*191
29 p, John Harrison, 34 p, Thomas Mui
(1715-1794), 38 p, John Arnold (1736-17
en 44 p, Thomas Earnshaw (1749-1829).
Slowaldje (thema): 1 januari, 'schoonh
van het vaderland': rivieren, Vah (10 sk.)
Dunajec (12 sk.); 1 februari, permane
zegel 'steden', St. Agidius-kerk en raadh
van Bardejov (0,50 sk.); 15 februari, pas
Christus met doornenkroon (4 sk.); 15
bruaii, int. jaar van de mathematiek, j
tretten (5 sk.) en 15 februari, vrouwenb
ketbal, Euroliga 2000, korf met wereld
(4 sk.).
