De hele wereld in je binnenzak Multi Media Ken uw muis Delta Force 2: nooit onsmakelijk Kies wijzer voor internet U P T (Wanadoc - 1 4 6 ZATERDAG 29 APRIL 2000 UU R In bijna elk huishouden staat tegenwoordig een personal computer. Maar wat doen we er mee en wat kunnen we er mee? In de rubriek PC Wijzer elke week een onderwerp voorde thuiscomputeraar. Vragen en suggesties kunt u sturen naar: internetredactie@damiate.hdc.nl De eerste computermuis was een lompe baksteen aan een kabeldik snoer. Dus niks ergo nomisch ontwerp, draadloos, laser, extra knoppen en scroll- wieltjes. Toch was het in de ontwikkeling van de computer een enorme stap vooruit van telmachine naar verlengstuk van het lichaam. Niemand kan meer zonder muis en dat is pre cies waarom de muisarm te genwoordig zo veel beeld schermwerkers velt. Wie veel met computers werkt kan zich beter aanleren snel toetscombinaties te gebruiken. Dat doorbreekt de statische houding die muisarm veroor zaakt. Dus niet naar de muis grijpen als .je iets wil opslaan maar gewoon Ctrl-S drukken. Ingewikkelder functies zitten verborgen in de menu's. Die haal je naar beneden door Alt plus de onderstreepte letter te toetsen. Wil je weten hoeveel woorden je Word-bestand heeft? Tik Alt-X (menu Extra) en dan 'r' voor submenu 'woor den tellen'. Als je een setje veel gebruikte toetscombinaties in je hoofd hebt gaat het nog snel ler ook dan met de muis. De meeste mensen gebruiken hun muis maar half. In de com binatie met Alt, Shift en Ctrl- -toetsen zitten veel onbekende mogelijkheden in het apparaat je verborgen. Een rij bestanden in een map selecteren? Klik op de eerste van de rij, houdt Shift ingedrukt en klik op de laatste. Alles ertussen is nu geselec teerd. Staan de benodigde be standen niet netjes onder el kaar, gebruik dan de Ctrl-toets. Houdt die ingedrukt terwijl je de gewenste bestanden selec teert, tot alle benodigde bestan den blauw zijn. Iedereen weet dat je geselec teerde bestanden met de muis knop ingedrukt kan slepen om te ergens anders neer te zetten. Druk je tijdens het slepen ook nog de Ctrl-toets in dan ver plaats je de bestanden niet maar kopiëer je ze. Ze blijven dus ook bestaan op de plaats waar ze vandaan komen. Het spaart veel tijd om uit te zoeken welke handige toets-muiscom- binaties er nog meer bestaan voor allerlei dagelijkse hande lingen. De mooiste uitvinding sinds de muis is de wielmuis. Gek ge noeg zijn er nog altijd compu ter-gebruikers die het zonder wieltje doen. Die moeten, als ze pagina's tekst over hun scherm willen laten rollen, eerst met hun muis mikken op het mi nuscule knopje in de schuifbalk rechts. Wielmuisgebruikers niet. Die rollen moeiteloos en zonder omslachtig gepriegel door meterslange webpagina's. Sommige scrollmuizen hebben een extra knop waarmee je een lange lap tekst automatisch over het scherm kan laten rol len. Je stelt dan de scroll-snel- heid in en kan in je stoel ach terover leunen: de tekst rolt op leessnelheid over het scherm. Nieuw is de muis zonder bewe gende delen. Dit apparaat heeft geen balletje aan de onderkant maar een lichtbron en een ca meraatje. Dat levert een grotere precisie op. Je hebt geen muis- mat meer nodig. En je hoeft nooit meer een onwiilige muis open te draaien om met een nagel de zwarte stofkorsten van de dichtgeslibte rollertjes te krabben. SILVAN SCHOONHOVEN Microsoft doet met Pocket PC nieuwe aanval op de handheldmarkt LONDEN JAN VAN DER NAT Een nieuw en keihard bewijs dat toeval niet bestaat. De ochtend na dat Microsoft in de be kende stijl van het be drijf, gelijktijdig in Lon den en New York, de software heeft gepresen teerd voor de Pocket PC, staat in de wekelijkse computerbijlage van The Daily Telegraph een antieke foto van Bill Ga tes en Paul Allen. Precies 25 jaar geleden was een computer met de naam Altair voor het duo de start van het wereldwij de concern. Gates en Allen hebben inmiddels een stapje te rug gedaan en dus was het aan de nieuwe top man Steve Ballmer (in New York) en Michel La- combe, president voor Europa, Africa en het Midden Oosten (in Lon den) om het nieuwste snufje op het gebied van de personal computer te presenteren. Zoals gebruikelijk neemt Microsoft geen halve maatregelen bij de pre sentatie van producten, waarmee men denkt de wereld te kunnen ver overen. Alsof er geen rechtszaken lopen, alsof een opsplitsing niet dreigt en alsof de koers van het aandeel Microsoft niet on der zeer zware druk staat, wordt flink uit gepakt bij de presentatie van Pocket PC en wordt een deel van de vakpers naar de Britse hoofdstad gehaald voor de lance ring van wat de draagbare pc van de (naaste) toekomst moet worden. Op zich is de software onder de naam Pocket PC een voortzetting van wat Mi crosoft al bracht onder de naam Windows CE, het besturingssysteem waarop een deel van de 'binnenzakcom puters' al een tijdje draait. Diverse mer ken bouwden Windows CE in en voor veel gebruikers was dat prettig, omdat de overeenkomsten met de software in de desktop of laptop - Windows 95 of 98 im mers - groot waren. Maar Windows CE is niet voldoende ge bleken om de concurrentie van 3Com (Palm) en Psion de kop in te drukken. En dat is natuurlijk wat Microsoft wil. De grootste qua besturingssyteem, inmid dels de grootste qua internet-browser, wil ook de belangrijkste speler worden in de markt van de mini-pc. En wil je dat worden, dan moet je meer bie den dan die concur renten. Die zullen in de ko mende jaren betrek kelijk alleen staan en ongetwijfeld proberen een slag te winnen, zoals 3Com met de in troductie van de eer ste Palm met een kleurenscherm en Psion met de Revo. Het zal een flinke klus worden, want toppro- ducenten van de zak computer als Hewlett Packard (Jornada), Casio (Cassiopeia), Compaq (iPAQ en Ae ro) en Symbol hebben zich amechtig in de armen gestort van Mi crosoft. Ongetwijfeld zullen andere volgen, zodat er ook op dit ge bied bijna een mono poliepositie zal ont staan met naast het almachtige concern verhoudingsgewijs kleine bedrijven, om dat de Palm en Psion voorlopig nog popu lair zullen blijven. Agenda Voor de meesten zijn die apparaatjes ook voldoende, want de voornaamste applicatie is de zogenoem de PIM, de personal information mana ger met agenda en adressenbestand. Een route plannen, een eenvoudig spelletje spelen, nieuws lezen en e-mailen kan ook allemaal. Op zich lijkt er dus geen reden te zijn om massaal over te stappen op een pc'tje met de nieuwe software van Microsoft. Tenzij je natuurlijk veel meer wilt. Als je bijvoorbeeld ook de attach ments van je e-mail wilt lezen, internetsi tes wilt bezoeken, video's wilt bekijken, MP3 wilt beluisteren of een boek wilt le zen. Dat zijn functies, waarmee Pocket PC geen moeite heeft. Een belangrijke tegenwerping van dat al les is uiteraard de maat van het beeld scherm. Dat is en blijft natuurlijk beperkt. Prima voor de standaardfuncties, maar internetten en een boek lezen? Het lijken geen toepassingen, die massaal navolging N zullen krijgen. Maar het kan. Natuurlijk ga je geen uur zitten surfen op het inter net met zo'n klein ding. Maar even be- SuhsmlimQ to rh.inniT'. OxHriBBnt&nj amazon.com gony USA PocketPCw*b 4b to paalde zaken bekijken (beurskoersen, nieuws, enz) kan heel goed. En een boek lezen? Ja, dat kan ook. Een speciaal stukje software (Reader) maakt dat mogelijk. De tekst is net zo scherp, zo niet scherper als in een echt boek en bladzijden omslaan doe met een druk op de knop. Vo6r wie is de Pocket PC bestemd? Voor lopig, zo lijkt het met name voor de za- kemman die veel onderweg is en gewoon wil doorwerken. Bij deze groep is uiter aard de laptop zeer ingebrugerd, maar de zakcomputer kan bijna hetzelfde en is op reis; veel handiger. Maar uiteraard moet er e en doorbraak komen naar de 'gewo ne' consument. De zogenoemde 'early ada ptors' - zij die altijd met alles de eer sten willen zijn - is uiteraard een gemak kelijk doel. Maar daarna? Dat zal wellicht nog; even duren, want de Pocket PC kost in cle basisuitvoering voorlopig nog rond de duizend gulden, terwijl de topmodel len voor het dubbele in de winkel liggen. En 1 daarmee ben je er natuurlijk niet als je - weg van het bureau - verbinding wilt malleen met de buitenwereld, want daar- voo r is een modem of een andere vorm van communicatie nodig. Toch neemt dat allemaal niet weg dat de doorbraak een kwestie van tijd is. Nodig omi de consument te overtuigen van het nutEn dat zal geen 25 jaar duren. FRANK BUURMAN Het Amerikaanse softwarehuis NovaLogic is bijzonder eigenzin nig. In de spellenindustrie zijn de driedimensionale kaarten, waar van de Voodoo de bekenste is, al lang een standaard geworden. No vaLogic trekt zich daar echter niets van aan en gebruikt nog steeds zijn zogenaamde Voxel-engine. Daar werden zeker in het verleden uitstekende resultaten bereikt, maar anno 2000 doet het ge mis van de 'polygonen', de driedimensionale stukjes informatie, zich steeds sterker voelen. Toch ziet een spel als Delta Force 2, over een commando-eenheid, er zeer aanvaardbaar uit. Maar het had allemaal nog veel mooier kunnen zijn als NovaLogic niet zo eigenwijs was geweest. Delta Force 1 was een jaar geleden een aangena me verrassing in het genre 'tactisch schietspel'. Het smaakte naar meer en NovaLogic heeft dus allerlei nieuwe missies bedacht voor de stoere mannen van Delta Force. Als commando moet de speler behalve zijn wapens ook zijn hoofd ge bruiken. Met alleen maar schieten op alles wat beweegt los je ook in Delta Force 2 niets op. Het gaat om het besluipen en indien mogelijk geruisloos uitschakelen van de vijand, want zodra er alarm geslagen is komen de terroristen van alle kanten aanrennen en wordt het heel moeilijk om de missie nog succesvol af te ronden. In een van de eerste missies moet de speler enkele Scud-installaties in een be sneeuwd landschap (niet Irak dus) ver nietigen. Een kwestie van patrouilles ont wijken en naar de eerste installatie slui pen. Daar kunnen twee vijanden met het telescoopgeweer worden uitgeschakeld, waarna het een kwestie is van wachten tot de andere boeven komen aangesneld, die vanuit een hinderlaag te grazen kun nen worden genomen. Wat dan nog rest is het opblazen van de raketten.Delta Force 2 is een stuk moeilijker dan deel 1. De vijanden zijn slimmer dan ooit en de speler loopt regelmatig in een hin derlaag. En wje sneuvelt moet ge woon opnieuw beginnen. Missies waarbij gijzelaars moeten worden gered zijn extra moeilijk, omdat deze de reddingsactie wel moeten overle ven. Er zijn in totaal 40 missies, waarvan er 20 zijn gekoppeld in campagnes. Maar er kunnen ook zelf missies worden gemaakt. Een erva ring op zich zijn de multiplayer-spellen, op internet via NovaWorld. Niet minder dan 50 spelers kunnen aan een spel meedoen, en elkaar zelfs via de stem orders of aanwijzingen geven. Delta Force 2 is een sfeervol spel, vooral ook dankzij het goede geluid. Weliswaar moeten er heel wat vijanden neergemaaid worden, maar onsmakelijk wordt het nooit. Er zijn geen slach tingen in de stijl van Quake of Unreal. Wie deel 1 goed vond zal deel 2 zeker kunnen waarderen, ondanks het gemis van die aantrekkelijke polygo nen. Min. systeemeisen: Pentium 200, 64 Mb Ram, Windows 95/98. Prijs: 99 gulden. Beschikbaar ge steld door Infogrames. Iedereen wil graag internet in huis halen, maar voor de begin ner is een pc en zelfs een ge bruikersvriendelijke Apple nog steeds een moeilijk technisch apparaat. Er moet software worden geïnstalleerd, en de ge bruiker moet leren om te gaan met elektronische post en dat soort zaken. Bovendien is er een groot aanbod aan internet- providers, de bedrijfjes die hun klanten op internet zetten. Veel providers zijn tegenwoordig gratis, maar er zijn ook alterna tieven, zoals internet via de ka bel, dat goedkoop is bij inten sief gebruik omdat er geen tele foontikken worden betaald. Een beginneling maakt nog wel eens de fout om de software van verschillende gratis provi ders door elkaar te installeren, en dat kan grote problemen op leveren. De Consumentenbond voorziet in het gebrek aan kennis met een boek en een cd-rom: 'Alle ins en outs van internet' is de naam van het boek, en de cd- rom heet 'Kieswijzer Internet'. De cd-rom is een perfecte op stap voor de 'digibeet', want wie het schijfje in de computer stopt hoeft verder nauwelijks iets te doen. De informatie rolt bijna vanzelf over het scherm, zonder dat er iets op de harde schijf wordt geïnstalleerd. Han dig zijn de keuzeschermen voor een provider: geef aan wat je precies wilt met internet, en de meest geschikte toegangver schaffers komen vanzelf tevoor schijn. De cd-rom bevat verder een cursus surfen voor beginners, een cursus e-mail, informatie over kopen op internet, interes sante websites, tests uit cle Consumentengids en no g meer toepasselijke zaken. Ove r het algemeen is de informat ie vrij beknopt, hetgeen als voQrdeel heeft dat de gebruiker ge-en el lenlange teksten op zijn 1 beeld scherm hoeft te lezen. W ie meer wil weten koopt naimelijk het bijbehorende boek, dat een goede combinatie vorm't met de cd-rom. Het boek bevat informa. tie in toegankelijke taal over dezelfde onderwerpen, maar gaat vaak veel dieper in op de aspecten van internet. Zo is er veiel aan dacht voor elektronische post, de belangrijkste interne t-toe- passing. Verrassend is die me dedeling dat het e-mailjpro- gramma Eudora de bes;te bevei liging biedt: het versleutelt boodschappen zodat kwaadwil lenden die de post ondierschep pen de berichten niet kunnen lezen. Ook is het makkelijk om met Eudora ingesproken be richten te versturen. De meeste 'internetters' zullen tegenwoor dig Outlook Express van Micro soft gebruiken, omdat dat toch al in Windows 98 zit, maar er zijn dus goede alternatieven. Het boek gaat ook uitgebreid in op de risico's van internet, met name als het gaat om virussen en elektronisch betalen. Ook is er veel aandacht voor het zelf publiceren op internet en de werking van de programma's op de computer: zo wordt uit gelegd hoe meerdere e-mail- adressen op een enkele compu ter kunnen worden beheerd. Het boek en de cd-rom zijn ge schikt voor pc- en Applegebrui- kers. Het boek kost 34,50 gulden, de cd-rom 39,95 gulden. Bestel len kan bij de Consumentenbond via nummer 070-4454545. SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN VAN DER Wakkere ISDN-kaart Elke moderne pc heeft tegenwoordig energiebesparende voor zieningen. Als het apparaat enige tijd niet wordt gebruikt, valt- als het ware in slaap en gebruikt dan aanzienlijk minder stroon dan wanneer de harde schijf volop draait en allerlei andere in wendige apparaten van stroom moeten worden voorzien. Het nadeel van zo'n slapende pc is echter wel, dat-ie de telefoon niet meer hoort. Als er een gesprek (of een dataverbinding) vai buitenaf binnenkomt, dan maft het ding daar meestal hardnek kig doorheen. Digi International heeft om die reden een passieve ISDN-kaart uitgebracht, die in staat is de computer in zo'n geval wakker te maken. Het apparaat reageert, neemt de telefoon aan en ver werkt zowel telefoongesprekken als faxen. In combinatie met een geluidskaart kan het ding ook werken als antwoordappara j' en als ISDN-telefoon. De Digi DataFire Micro V heeft een ad viesprijs van 149 gulden. Indonesische keuken Wie Indonesisch kookt kan niet om de producten van Conimex heen. Elke regel matige bezoeker van kruide nier en supermarkt kent de schappen met de in oranje verpakte producten van het bedrijf, zoals ketjap en se roendeng. Conimex is er nu ook op internet. Op de web site is vanzelfsprekend alles te vinden wat met oosters koken samenhangt: vele re cepten, speciale ingrediën ten en dergelijke. Verder veel reisinformatie en Aziatische wetenswaardigheden. En n tuurlijk ontbreken de onver mijdelijke spelletjes en de gelukskoekjes niet. www.conimex.nl eft Internet-pc Computerfabrikant Gateway heeft een zeer compacte Windows-pc aan het pakket toegevoegd. De Astro, zoals het model heet, is vooral bedoeld voor gebruik met het internet. Het gaat om een complete multimedia-pc met een geïntegreer de monitor, een Intel Celeron 400 MHz-processor en een hard schijf van meer dan vijf Gigabyte. Gateway mikt vooral op one varen computergebruikers die zich zo min mogelijk om de techniek willen bekommeren, op studenten en op mensen die een tweede pc voor in de slaapkamer of woonkamer zoeken. De Astro kost nog net geen tweeduizend gulden. Het apparaat onder meer te zien bij de Primafoonwinkels en in de eigen showrooms van Gateway. MP3-speler met 64Mb soort machientjes was, kon met een verbeterde uitvoe ring van dat apparaat, uitgdtes rust met een groter intern geheugen: 64Mb. Deze op slagcapaciteit maakt het m< i. gelijk om meer dan een uui aan digitale muziek op het toestel te bewaren. Extra op slagcapaciteit is verkrijgbaaW( op SmartMedia-geheugen kaartjes, die nu maximaal 32Mb groot zijn, maar bin nenkort ook nog eens in ca paciteit zullen verdubbelen De Yepp E+, zoals het appa raat heet, is shockproof en heeft geen bewegende dele Het apparaat heeft een ad viesprijs van 599 gulden. In korte tijd zijn de speciale afspeelapparaatjes voor ge luidsbestanden in het MP3- formaat, die vooral te vinden zijn op het internet, erg po pulair geworden. Samsung, dat met de Yepp een van de eerste aanbieders van dit cali obi Minigeheugenchip Samsung, een van de grootste producenten van geheugenchip iar met name het populaire SRAM, is er in geslaagd een zeer klein chip te ontwikkelen van 8 megabyte. De chip heeft maar een kwart van de grootte van de huidige SRAM-chips. Dat maakt d chip bij uitstek geschikt voor toepassing in kleine apparaten, zoals zaktelefoons. Samsung maakt gebruik van een nieuwe techniek, die Tape Ball Grid Array wordt genoemd. Het komt bij deze techniek op neer dat er geen stukje printplaat meer wordt gebruikt, maar een zogenaamde polymide tape. Daar door ontstaat een chip van 8 bij 8 millimeter, kleiner dus dan een vierkante centimeter. Een extra voordeel is dat de chip snurn is, en weinig stroom gebruikt. Daardoor kunnen de mobiele t( lefoons weer kleiner worden gemaakt en met meer geheugen worden uitgerust. Maar ook in andere apparaten, zoals zakcoi puters, zal de minigeheugenchip mimte kunnen besparen. Informatie: www.samsung.nl Wachtlijst Casema Kabelexploitant Casema heeft een wachtlijst inge voerd voor haar internet dienst Cable Wanadoo Basic. De wachtlijst, die naar ver wachting twee maanden zal bestaan, is noodzakelijk om het netwerk voor de bestaan de abonnees te verbeteren. Er zijn veel klachten bij Casema binnengekomen over de traagheid en onbe trouwbaarheid van internet op de kabel. Dit heeft overi gens geen gevolgen gehad voor de populariteit, want er melden zich maandelijks duizenden belangstellenden aan. Het voordeel van inter net op de kabel is dat er geen telefoonlijn wordt gebruikt °d De snelle groei heeft echtei11- volgens Casema tot gevolg gehad dat de kwaliteit is acla': tergebleven. Overigens hee Casema ook duurdere inte diensten, onder de naam Wanadoo Plus en Wanado Premium, waarvoor geen wachtlijst bestaat. Hierbij wordt een andere techniek|ïes gebruikt. Informatie: www.casema.nl PUZZEL Kruiswoordraadsel HORIZONTAAL: 1. Snob; 7. japon; 8. deel van een breviergebed; 10. op de manier van; 12. strafwerktuig; 13. stukgoed; 16. draagtoestel; 18. International Air Traffic Association; 20. Duits lidwoord; 21. moedervarken; 23. steler; 26. gaan; 28. loot; 30. Duits persbureau; 32. gevleugelde geest in het Perzische volksgeloof; 34. deel van 2 3 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 het been; 35. lading. VERTICAAL: 1. Aardkluit; 2. manillahennep; 3. muzieknoot; 4. voegwoord; 5. ketting zonder einde; 6. Organisatie der Verenigde Volken; 7. rivier in Oostenrijk; 9. echtgenoot; 11. buisverlichting; 14. wilde marjolein; 15. loofboom; 17. Engels bier; 19. dicht; 21. reinigingsmiddel; 22. extreem; 24. rivier in Pakistan; 25. akkoord; 20 21 22 23 24 25 26 27 27. monnikskleed; 29. snavel; 31. brander; 33. persoonlijk vnw. (Fr.); 34. bazige vrouw. Oplossing van vrijdag: Horizontaal: 1. Toverbal; 5. kolenaak; 6. ooms; 8. tras; 10. pezen; 12. tango. Verticaal: 1. Tekort; 2. valeta; 3. rondo; 4. alarm; 7. onzin; 9. spijt; 11. neo. 28 29 30 31 32 33 34 35 !tl Ja.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 20