'Nederland mag niet klagen
over invloed binnen NAVO'
Bellen met 10%
Kies zelf uw 10
voordeelnummers.
Buitenland
Acties bij Daewoo
Lockerbie-proces wordt
niet verder uitgesteld
Steentjesrage teistert
Belgische spoorwegen
Sezer nog net geen president Turkije
'Westen schept vertekend beeld van Zimbabwe'
JDAG 28 APRIL 2000
IA oefende in Britse leger
iden» Leden de IRA namen in de jaren vijftig dienst in het le-
van hun vijand, Groot-Brittannië, om zo een gedegen mili-
:e opleiding te krijgen. Dit blijkt uit documenten van het Brit-
ninisterie van defensie. Toen de Britten lucht kregen van de-
braktijken werd niet ingegrepen, uit angst voor een schan-
?1. Noord-Ierse dienstplichtingen in het Britse leger werden
^'endien door de IRA benaderd om informatie te verzamelen,
blijkt uit documenten van het Britse ministerie van defensie,
vandaag zijn vrijgegeven.
chael Heseltine stapt uit politiek
ÉDe vroegere Conservatieve Britse vice-premier Michael
ie heeft zijn vertrek uit de politiek aangekondigd. Hij is
ilgende verkiezingen voor het Lagerhuis geen kandidaat
eseltine veroorzaakte in 1990 de val van premier Marga-
,Thatcher. De 67-jarige politicus zei gisteren: ,,Het is mij niet
?even op een bankje achter in het Lagerhuis te wachten op
t de partijleiding zegt". Heseltine geldt als kopstuk van de
{i-Europese vleugel in zijn partij.
halfabetisme in de wereld neemt af
tARHet analfabetisme in de wereld is sinds 1950 flink afge-
men. In Afrika is het percentage van de bevolking dat niet
p lezen en schrijven gedaald van 84 naar 39 procent. Dit blijkt
een rapport dat de directeur-generaal van de Unesco, Koi-
jro Matsuura, gisteren presenteerde in de Senegalese hoofd
ei Dakar. In Azië is 25 procent analfabeet, in Zuid-Amerika en
Caribisch gebied 12 procent.
'eer kranten verboden in Iran
ERan De rechtbank voor de pers in Teheran heeft gisteren
twee belangrijkste overgebleven hervormingsgezinde kran-
van Iran, Sobh-e Emruz en Mocharekat, een verschijnings-
jbod opgelegd. In minder dan een week zijn nu zestien dag
den en tijdschriften verboden. In Iran is een machtsstrijd
ji de gang tussen de hervormingsgezinde president Khatami
conservatieve geestelijken rond geestelijk leider Khamenei.
krant Mocharekat wordt uitgegeven door de broer van de
isident.
ijken gevonden bij Ugandese sekte
iipala Politie en brandweer hebben gisteren 55 lijken opge
ven bij een huis bij de Ugandese hoofdstad Kampala dat
fd gehuurd door sekteleiders die al zeker 924 mensen de
Dd in hebben gejaagd. Dat heeft een politiewoordvoerder ge
ld. Op 17 maart kwamen 530 mensen om toen een kerk van
Beweging voor Herstel van de Tien Geboden in de as werd
anker tast ambities Giuliani aan
5hington Rudy Giuliani's gooi naar een zetel in de Ameri-
inse Senaat is plotseling onzeker geworden. De Republikein-
Durgemeester van New York maakte gisteren bekend dat hij
istaatkanker heeft. De 55-jarige Giuliani, in de race om het
iatorschap van de staat New York vooralsnog de tegenstan-
van First Lady Hillary Rodham Clinton, zei twee tot drie we-
k nodig te hebben om te beslissen wat de diagnose inhoudt
jir zijn kandidatuur.
ieuw vredesgesprek Ulster
|den De Britse premier Blair en zijn Noord-Ierse ambtge-
Dt Ahern proberen vanaf komende dinsdag in Londen de
tgelopen vredesbesprekingen over Noord-Ierland vlot te
kken. Beiden zullen dinsdag aparte besprekingen voeren met
evaardigden van de Noord-Ierse partijen, zo is gisteren in
fiden bekendgemaakt.
natste Kaw-indiaan gestorven
ftHA» De laatste volbloed Kaw-indiaan, William Mehojah, is
82-jarige leeftijd in de Amerikaanse staat Nebraska overle-
1. Dat heeft JoAnn Obregon, een lid van de stamraad, giste-
gezegd. Volgens Obregon staan nu nog zo'n 2.500 mensen
egistreerd als Kaw, maar de meesten hebben maar een frac-
Kaw-bloed.
pnieuw moorden in Belgrado
:rado* De serie moorden in de Joegoslavische hoofdstad
grado is gisteren uitgebreid met twee nieuwe gevallen. De
igste slachtoffers zijn de in de onderwereld bekende zakep-
n Zoran Uskokovic en zijn chauffeur. Beiden werden door
irbijrazende schutters in een auto doodgeschoten, aldus de
liozender B2-92. Afgelopen dinsdag werd de directeur van
ntvaartmaatschappij JAT doodgeschoten.
eorge Habash stapt op
aascus George Habash is gisteren opgestapt als leider van
radicale Palestijnse factie Volksfront voor de Bevrijding van
estina (PFLP). Naar verwachting zal zijn naaste medewerker
i Ali Mustafa vandaag worden benoemd tot zijn opvolger.
73-jarige Habash kampt met hartproblemen. Hij leidde het
LP sinds de oprichting in 1967. Het Front werd in 1970 in een
p berucht toen het drie westerse vliegtuigen kaapte.
ader Elian wint tussentijds proces
ftNTADe Amerikaanse familie van de Cubaanse jongen
In Gonzalez krijgt geen bezoekrecht. Ook het verzoek om een
ïtrale persoon als voogd voor de jongen aan te stellen is afge-
ken. Het hof van beroep in Atlanta gaf Elians vader het recht
partij op te treden in de rechtzaak rond zijn zoon. Het hof
haalde wel het standpunt dat Elian in de VS moet blijven zo-
g de juridische procedure over zijn toekomst loopt.
idonesië wil eilanden verhuren
^rta De Indonesische regering studeert op een plan om ei-
jden te verhuren. De archipel, die in een diepe economische
is verkeert, beschikt over zo'n tienduizend onbewoonde ei-
pen. Jakarta hoopt door de verhuur van de eilanden hun
|nomische ontwikkeling te stimuleren, aldus persbureau An-
k. Er hebben zich al belangstellende bedrijven op het gebeid
l visserij, zeetoerisme en natuurbehoud gemeld.
Moddergooien voor Schotse rechtbank
soesterberg marjolun de cocq
Een Schotse rechter heeft giste
ren een verzoek om uitstel van
het Lockerbie-proces afgewe
zen. Komende woensdag begint
de rechtszaak tegen twee Li-
biërs die worden verdacht van
de bomaanslag in 1988 op een
Boeing van PanAm boven het
Schotse plaatsje Lockerbie. De
rechter benadrukte dat de ver
dachten een voor het Schotse
recht 'ongeëvenaard lange' pe
riode van 416 dagen in voorar
rest zitten in de voormalige
luchtmachtbasis Kamp van
Zeist. Het tijdelijke Schotse ge
rechtshof dat voor het Locker
bie-proces in Kamp van Zeist is
ondergebracht, kreeg gisteren
een verre van vlekkeloze vuur
doop. Beklagenswaardig',
noemde de rechter het partijtje
moddergooien van aanklagers
en advocaten.
De aanklagers hadden ge
vraagd het proces acht weken
op te schorten. Ze stellen dat de
advocaten van de Libiërs veel te
laat zijn gekomen met een lijst
van 119 getuigen, van wie er 88
voor het Schotse openbaar mi
nisterie volslagen nieuw zijn.
Hoofdaanklager Colin Boyd be
gon gisteren voorzichtig en zei
het „diep te betreuren" dat hij
extra tijd moest vragen om de
getuigen een verklaring af te
nemen. „Dat is op geen enkele
manier toe te schrijven aan een
fout van het OM, maar alleen
aan de daden van de verdedi
ging", zo vervolgde Boyd.
Liefst vijf 'aanslagenin een week tijd
Inchon Stakende arbeiders van de in moeilijkheden verkerende Zuid-Koreaanse autofabriek Daewoo probeerden gisteren een politiebureau bin
nen te komen. Ze meenden dat daar gearresteerde vakbondsleiders werden vastgehouden. De politie hield echter tand. foto epa kim jae-hwan
Generaal Wesley Clark neemt afscheid
Kleinere bondgenoten zoals Nederland hebben geen re
den tot klagen over hun relatief geringe invloed op de
NAVO-bombardementscampagne, vorig jaar in Kosovo.
De Nederlandse zeggenschap was volledig in overeen
stemming met de militaire bijdrage van Den Haag. Als
bondgenoten een grotere vinger in de pap willen, moe
ten ze zorgen voor meer slagkracht.
middelgroot land als Nederland
is altijd wat ontevreden omdat
grotere landen meer invloed op
de besluitvorming hebben", zei
hij in een toelichting. PvdA-
fractievoorzitter Melkert uitte
eerder soortgelijke kritiek.
Onzin, luidde gisteren de
boodschap van Clark. „De be
sluitvorming binnen de NAVO
was fundamenteel gezond. De
alliantie beslist bij unanimiteit,
maar de invloed van bondge
noten is ook afhankelijk van
hun militaire bijdrage." Neder
land werd niet over het hoofd
gezien, aldus de generaal. „ik
had tijdens de operatie fre
quent telefonisch contact met
de Nederlandse chef defensie
staf."
Als de Europese Unie serieus
werk maakt van de versterking
berden paul koopman
correspondent
De NAVO-opperbevelhebber in
Europa, de Amerikaanse gene
raal Wesley Clark, zei dat giste
ren bij zijn afscheid van het
hoofdkwartier in het Belgische
Mons (Bergen).
Clark leidde vorig jaar de
operatie 'Allied Force' die presi
dent Milosevic in 78 dagen op
de knieën dwong. Na de Servi
sche terugtrekking uit Kosovo
groeide echter de kritiek op de
gevolgde strategie en de selectie
van doelen (onder meer een te
levisietoren in Belgrado).
In een notitie van.het kabinet
hekelde premier Kok de recht
streekse bemoeienis van de VS,
Groot-Brittannië en Frankrijk
bij de selectie van doelen. „Een
Clark tijdens zijn afscheidsgesprek met de pers.
foto reuters
van zijn militaire slagkracht, zal
ook de invloed van Europese
bondgenoten op de besluitvor
ming binnen de NAVO toene
men, verwacht Clark. „Die be
sluitvorming wordt dan nog
evenwichtiger, we kunnen dan
als NAVO met een krachtiger
stem spreken."
Clark wordt komende woens
dag als hoogste bevelhebber in
Europa opgevolgd door zijn
landgenoot generaal Joseph
Ralston. Deze functie van 'SA-
CUUR' valt traditioneel toe aan
een Amerikaan. Het politieke
leiderschap van de NAVO wordt
door een Europeaan vervuld,
sinds vorig jaar door de Schot
George Robertson.
brussel marc peeperkorn
correspondent
Kinderen die een steentje of
muntstuk op de spoorrails leg
gen. Geintje, goedkoop ver
maak tijdens de paasvakantie,
zou je zeggen. Maar bij dc Bel
gische spoorwegen NMBS den
ken ze daar inmiddels heel an
ders over. „Normaal gebeurt dit
hooguit twee keer per maand.
Afgelopen week was het vijf
keer raak, met een dode machi
nist als gevolg. We kunnen al
leen maar hopen dat deze
steentjesrage snel voorbijraast."
Leen Uytterhoeven van de
NMBS somt de trieste reeks nog
maar eens op. Vorige week
dinsdag begon het met de be-
tontegels die drie kinderen -
twee broertjes van acht en ne
gen jaar en een vriendje van
dertien - op de spoorlijn tussen
Namen en Charleroi legden.
Een paar tegels op de rails om
uit elkaar te laten spatten en
eentje tussen de wissel. Gevolg:
frontale treinbotsing, één dode,
drie zwaargewonden en acht
tien passagiers met lichte kneu
zingen en snijwonden. De ou
ders van de kinderen hangt een
miljoenenclaim boven het
hoofd.
„Diezelfde avond al kregen we
een melding van een tweede
steentjesincident, in Gembloux.
Kleine keitjes gelukkig, die nor
maal als ballast tussen de rails
liggen. Vorige week vrijdag was
de spoorlijn bij Antwerpen-
Zuid aan de beurt, zaterdag
Luik en eergisteren Lokeren",
somt Uytterhoeven op. „Alle
maal zonder ernstige gevolgen,
maar ik hou mijn hart vast voor
vandaag en morgen. Imitatie
lijkt hier zeer duidelijk aan de
orde. We staan vrijwel machte
loos tegenover dit soort na
bootsingsgedrag."
Nieuw is dit gedrag allerminst
voor de Belgische spoorwegen.
„We zien hetzelfde bij zelf
moorden. Als er eentje voor de
trein springt, kun je er zeker
van zijn dat de dagen erna nog
enkelen zullen volgen", weet
Uytterhoeven uit ervaring.
Idem met bommeldingen op
stations: één gek heeft vele vol
gelingen. Dat is een ongewild
effect van de berichtgeving er
over, stelt Uytterhoeven vast. In
cijfers: jaarlijks plegen circa
honderd mensen zelfmoord op
de Belgische spoorrails. Het
aantal bommeldingen lag vorig
jaar op 39.
Het spoor trekt nu eenmaal
meer dan alleen passagiers aan,
zegt Uytterhoeven berustend.
Voeg dat bij de gemakkelijke
bereikbaarheid van de rails, en
het probleem is daar. „We kun
nen niet overal afrasteringen
plaatsen. En om de honderd
meter iemand langs het spoor
posten, is eveneens een onhaal
bare zaak." Wat dan wel? „Hek
ken plaatsen bij de gevoeligste
plekken, bij dorpen en steden
dus. Maar die plekken moeten
we eerst in kaart brengen."
Is de aanpak van de Nederland
se NS - machinisten bezoeken
scholen rond de spoorlijnen en
wijzen op de gevaren - mis
schien een goed idee? Uytter
hoeven: „Tot 1998 kende de
NMBS een dergelijk program
ma, maar dat is geschrapt we
gens reorganisatie en bezuini
gingen. We denken er nu over
deze schoolbezoeken opnieuw
in te voeren." Eén lichtpuntje
ziet ze wel: „De paasvakantie is
voorbij. En dat is een periode
waarin de kans op dit soort
steentjesincidenten groter is."
Parlement stemt maandag opnieuw
istanbul «jessica lutz
correspondent
Opperrechter Ahmet Necdet
Sezer heeft gisteren in het Turk
se parlement de eerste ronde
van de presidentsverkiezing ge
wonnen. Hij haalde echter nog
niet de tweederde meerderheid
die nodig is om in één keer te
worden gekozen. Wel kon hij
bogen op een ruime meerder
heid: 281 van de 530 parle
mentsleden steunden Sezer.
De beste van zijn mededin
gers kwam niet verder dan 61
stemmen. .Gezien deze voor
sprong is het vrijwel zeker dat
Sezer aanstaande maandag in
de tweede ronde tot tiende pre
sident van Turkije wordt geko
zen. Daarmee slaat het land een
nieuwe koers in.
De uitkomst van de stem
ming van gisteren moet een op
luchting zijn geweest voor de
vijf partijleiders van regering en
oppositie, die Sezer hadden
voorgedragen. Direct na de
voordracht meldden zich 13
andere kandidaten. Een aantal
trok zich weer terug, maar het
was niettemin een duidelijk
protest van de parlementsle
den. Ten eerste tegen het feit
dat een kandidaat van buiten
het parlement was gelanceerd,
en bovendien tegen het voldon
gen feit waarmee de partijlei
dingen de gewone parlementa
riërs hadden geconfronteerd.
Hadden deze opstandige ge
voelens zich - zoals werd ge-
vréesd - weerspiegeld in het
stemgedrag, dan waren de frac
tieleiders niet meer zo zeker ge
weest van hun gezag. Ook het
kabinet had dan in een lastig
parket gezeten, want de meeste
kandidaten die tegen Sezer in
stelling werden gebracht, kwa
men uit de regeringspartijen.
De uitkomst van de stem
ming is echter niet alleen inge
geven door gezagsgetrouwheid.
Alom werd namelijk zo positief
gereageerd op de onverwachte
kandidatuur van Sezer, dat het
wel erg ongepast zou zijn voor
de volksvertegenwoordigers om
niet naar de stem van hun ach
terban te luisteren. Sezer is po
liticus noch (ex-)militair, maar
voorzitter van het Constitutio
nele Hof. Hij geldt als volstrekt
eerlijk en betrouwbaar en heeft
bedenkingen bij de grote in
vloed van het leger op het
landsbestuur.
Ambassadeur ChidjauziHu wil misverstanden rechtzetten
Met VoordeelN
Nederland belt i
uw 10 favoriete telefoonnummers binnen
Nederland voortaan met 10% korting (max. 1 mobiel nummer). Bel gratis 0800-0429
en volg de simpele instructies. De eenmalige administratiekosten (f 10,-) worden op uw
telefoonnota in rekening gebracht. U hebt al 3 voordeelnummers? Dan kunt u ze nu
gratis uitbreiden naar 10. U betaalt dus niet opnieuw de eenmalige administratiekosten.
De oppositie in Zimbabwe vreest dat het gisteren
aangekondigde harde politieoptreden tegen politiek
geweld eerlijke verkiezingen onmogelijk maakt. De
stembusgang is uitgesteld tot augustus. „Het is niet
juist dat de politie zowel de regeringspartij ZANU-PF
als ons de schuld geeft van het geweld. Alleen onze
aanhangers worden gedood", aldus oppositieleider
Morgan Tsvangirai. Gisteren onderhandelden Britse
en Zimbabwaanse ministers in Londen over een op-
lossing voor de landkwestie in Zimbabwe. Londen
heeft geld toegezegd, maar het overleg over de voor-
ïi< waarden liep gisteren op niets uit. De Zimbabwaanse
ambassadeur in Genève gaf gisteren een toelichting
op de actualiteit.
i geneve bob kroon
h correspondent
De voor volgende maand geplande algemene verkie
zingen in Zimbabwe worden uitgesteld. „De herinde
ling van de kiesdistricten vergt meer tijd dan voor
zien". zei Zimbabwes permanente vertegenwoordiger
bij de Verenigde Naties in Genève, luitenant-kolonel
b.d. Boniface Chidjauziku, gisteren in een gesprek met
enkele buitenlandse correspondenten in Zwitserland.
Verder draagt het politieke geweld „van beide zijden""
niet bij aan een gunstig klimaat voor een volksstem
ming, voegde hij eraan toe.
Chidjauziku heeft zich tot taak gesteld het 'vertekende
beeld' van zijn land in de westerse media recht te zet
ten. Zoals de 'misvatting' dat de herindeling van de
kiesdistricten een poging is om een dreigende verkie
zingszege var i de oppositiepartij MDC te voorkomen.
Of de gewraakte opmerking van president Mugabe, dat
de blanke planters vijanden van het volk zijn. Die op
merking is volgens Chidjauziku uit zijn verband gerukt,
want de president doelde alleen op blanke grootgrond
bezitters, die zich „tegen het volk hebben gekeerd".
Chidjauziku ontkent met klem dat de regering van Mu
gabe achter de gewelddadige bezetting van bijna dui
zend landbouwbedrijven zit, acties waarbij tot dusver
re drie blanke boeren en een negen zwarte landarbei
ders zijn omgekomen. De oppositie is volgens Chidjau
ziku trouwens ook niet vrij te pleiten van geweldple
gingen.
De wortel van alle kwaad, aldus de ambassadeur, ligt
in de erfenis van het blanke grootgrondbezit uit de
Britse koloniale tijd. „De helft van het nationale land
bouwareaal, zo'n 14 miljoen hectaren van de beste
grond, was in bezit van 6.000 blanke boeren. Ongeveer
600,000 zwarte boertjes moesten zich in leven zien te
houden met de andere helft, die aanmerkelijk minder
vruchtbaar is."
Volgens dc ambassadeur wisten veel blanke herenboe
ren niet eens wat ze met al dat land aan moesten:
„Sommigen hebben er maar wildparken van ge
maakt". Dat verklaart misschien, dat Zimbabwe nu
meer olifanten (72.000 volgens het Wereldnatuur-
fonds) telt dan blanken (70.000).
Gevraagd naar Mugabes geldverslindende militaire
steun aan het regime van Laurent Kabila in buurland
Congo, erkent de ambassadeur dat „bepaalde groepe
ringen" in Zimbabwe het hiermee ook niet eens zijn.
In Congo heeft Mugabe 11.000 man troepen ingezet
ten koste van 500 miljoen dollar, ofwel een derde van
de staatsbegroting van dit jaar. Dat is inderdaad niet
niks, vindt ook de ambassadeur, „maar in Congo
draagt mijn land bij aan een Afrikaanse oplossing van
een Afrikaans probleem". Van hardnekkige bewerin
gen dat Mugabes militaire commandanten zich ter
plaatse verrijken aan Congolese diamanten, wil hij
niets weten.
