'Europese legers
naar Zimbabwe'
Bosnische moslims nu aan de beurt voor tribunaal
Buitenland
Angolezen op dieet
van gras en wormen
Grote droogte in India
ware straffen voor
paanse ETA-jagers
Britten woest over levenslang voor zonderlinge boer
INDERDAG 27 APRIL 2000
'och geen jodenster Duitse honden
rlun» Tegenstanders van een verbod op vechthonden, dat de
meente Berlijn wil invoeren, hebben na protesten afgezien
n hun plan om hun honden bij een betoging uit te dossen
et Davidsterren. De organisatoren van de mars menen dat het
rbod neerkomt op 'hondenracisme' en wilden daarom hun
mden een jodenster om doen op dezelfde manier als de nazi's
it met mensen plachten te doen.
>ok tribunaal voor Kosovo
istina Er komt in juni een speciale rechtbank in Kosovo voor
1 berechting van oorlogsmisdaden in de Joegoslavische pro-
ncie. De rechtbank zal zich concentreren op wreedheden die
1998 en 1999 zijn begaan in de strijd tussen Albanezen en
e^rviërs. Dat heeft Rols Welberts, directeur mensenrechten van
missie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking
Europa (OVSE) in Kosovo, gisteren laten weten.
ieslag op komst op bezit Soeharto
karta Het openbaar ministerie in Jakarta zal binnen enkele
igen beslag leggen op tegoeden en bezittingen van voormalig
esident Soeharto van Indonesië, zo is gisteren bekendge-
aakt. Het beslag houdt verband met het onderzoek naar cor-
iptie in de hoogste regionen van het bewind van Soeharto, die
mei 1998 aftrad. Zeer veel geld uit de staatskas zouden via
fdadigheidsinstellingen van de familie Soeharto zijn verduis-
rd. De oud-president weigert tot nu toe mee te werken aan
it fraudeonderzoek.
znar opnieuw regeringsleider
*drid Jose Maria Aznar is gisteren door het Spaanse parie
ent herkozen als premier. Van de 350 leden van het Congres
Afgevaardigden stemden er 202 voor Aznar. Vandaag be-
ligde koning Juan Carlos de 47-jarige Aznar als regeringslei-
r. Later maakt hij de namen van de nieuwe kabinetsleden be-
ind. Aznars conservatieve Volkspartij (PP) won de verkiezin-
in van 12 maart.
Nederlandse xtc onderschept in Italië
iest De Italiaanse douane heeft bij de noordelijke stad Udine
n transport onderschept van 330.000 uit Nederland afkomsti-
xtc-tabletten. De pillen zouden zijn bedoeld voor de Ameri-
anse markt. Een Brit en een Australiër zijn gearresteerd. De
luane spreekt van een van de belangrijkste Europese xtc-
ngsten. De pillen zaten verstopt in een personenwagen.
Terrorist Bin Laden is in Kosovo'
■cradoDe door de Amerikanen gezochte Saudische terro-
t/miljonair Osama bin Laden heeft zijn toevlucht gezocht in
>sovo. Dat meldde gisteren het officiële Joegoslavische pers-
ireau Tanjug. Volgens Tanjug steunt Bin Laden ook een groep
n zo'n 500 gewapende moslims die in Kosovo en in zuidelijk
rvië actief zijn. Voor zover bekend hield Bin Laden zich de af
lopen jaren op in Afghanistan. De VS houden hem verant-
Dordelijk voor aanslagen op Amerikaanse ambassades in Afri-
waarbij in 1998 ruim 200 doden vielen.
Jeding doordrenkt met cocaïne
ramariboDe Surinaamse politie heeft een Nederlander aan
houden, in wiens koffer kleding zat die was doordrenkt met
caïne. Het was kennelijk de bedoeling het verboden spul na-
rhand via een chemisch proces vrij te krijgen. De man werd
de luchthaven van Paramaribo gearresteerd, toen hij naar
nsterdam wilde vertrekken.
ader Elian stapt naar hof in Atlanta
ami De vader van het Cubaanse bootvluchtelingetje Elian
eft het hof van beroep in de Amerikaanse stad Atlanta ge-
aagd hem te erkennen als enige persoon die in de lopende
chtsprocedure namens zijn zoon mag spreken. Hij eist boven-
?n dat men hem en zijn zoon met rust laat. Elian en zijn vader
bben de luchtmachbasis Andrews bij Washington verruild
or het afgelegen conferentieoord Wye River in de staat Mary-
ïd. Daar wachten ze de lopende procedures af, in de hoop dat
vervolgens de thuisreis naar Cuba kunnen aanvaarden.
I
:el0na henk van den boom
respondent
rechtbank in Madrid heeft
eren de vijf hoofdpersonen
de 'vuile oorlog' tegen de
kische terreurorganisatie
veroordeeld tot gevange-
itraffen van 67 tot 71 jaar.
het vonnis tegen de politie-
ïsen is een van de zwartste
Izijden uit de jonge Spaanse
iiocratie afgesloten, aldus
imentatoren.
p de avond van 15 oktober
werden de ETA-leden Jose
onio Lasa en Jose Ignacio
ala, die naar Frankrijk wa-
gevlucht, door een com-
ido van de Guardia Civil
idnapt en teruggebracht
een kazerne op Spaans
idgebied. Ze werden vol
de officier van justitie „op
ende-eeuwse manier ge
leld en verhoord".
ien ze dreigden te bezwij-
werden ze door hun ont-
ders overgebracht naar een
lerbergzaam gebied aan de
ere kant van Spanje, waar
luandaap
Verenigde Naties luiden noodklok
Behalve aan voedsel is er ook
behoefte aan zaden en land
bouwwerktuigen, opdat ont
heemden naar veilige gebieden
kunnen trekken en daar hun ei
gen voedsel kunnen verbou
wen, aldus de VN.
De VN hebben donoren dit
jaar 258 miljoen dollar (617 mil
joen gulden) gevraagd voor An
gola, tegen 110 miljoen dollar
(263 miljoen gulden) vorig jaar.
Hulporganisaties hebben zich
door het grote aantal landmij
nen en door overvallen ge
noodzaakt gezien hulp via de
lucht te gaan vervoeren, waar
door de aanvoer veel duurder is
geworden.
De burgeroorlog in Angola
brak in 1975 uit, kort nadat An
gola onafhankelijk was gewor
den van Portugal. De strijd her
leefde in december 1998, vier
jaar nadat de guerrillabeweging
Unita en de regering een vre
desakkoord hadden gesloten,
dat echter slechts tot een zeer
wankele vrede leidde.
Vrees voor escalatie van geweld
Door de burgeroorlog uit hun
huizen verdreven gezinnen in
Angola houden Zichzelf in leven
door wormen en gras te eten.
Dat hebben de Verenigde Na
ties gisteren laten weten. Vol
gens de VN is de situatie in An
gola alarmerend en moeten er
dringend maatregelen worden
genomen om een ramp te voor
komen.
Naar schatting van de Ango
lese regering heeft de burger
oorlog zo'n 3,8 miljoen men
sen, ofwel eenderde van de be
volking, uit hun huizen verdre
ven. Een groot deel van hen
woont in provisorische kampen
en is om te overleven vrijwel
volledig afhankelijk van hulp.
Het VN-kantoor in de hoofd
stad Luanda meldt dat er snel
meer hulp moet worden aange
voerd en dat de ontheemden
weg moeten uit de 'slecht be
heerde' tijdelijke opvangkam
pen, waar de sanitaire omstan
digheden 'verschrikkelijk' zijn.
Groot-Brittannië, Duitsland en Portugal treffen militaire
voorbereidingen om blanken te kunnen helpen vluchten
uit Zimbabwe, mocht de situatie daar verder uit de hand
lopen. Dat meldde vanochtend de Duitse krant Frank
furter Allgeineine.
kaart hebben gebracht, die mi
litair beveiligd kunnen worden
ten behoeve van eventuele
vluchtelingen, aldus de Frank
furter Allgemeine. Het Duitse
ministerie van buitenlandse za
ken wilde geen commentaar
geven op het bericht.
In Zimbabwe worden sinds
februari zo'n duizend boerde
rijen van blanken bezet door
zwarte activisten die worden
aangevuurd door president
Mugabe. Twee boeren die ban
den hadden met de oppositio
nele Beweging voor Democrati
sche Verandering (MDC) zijn
vermoord, evenals vijf zwarte
FRANKFURT-HARARE AP-AFP-Rtr
Volgens de krant wil Groot-Brit
tannië een snelle-reactiemacht
naar het buurland Mozambi
que sturen, om de 25.000 Brit
ten onder de 270.000 blanken
in Zimbabwe zo nodig te kun
nen beschermen. Een woord
voerder van het Britse ministe
rie van buitenlandse zaken ont
kende het bericht en een
woordvoerder van het ministe
rie van defensie noemde het
bericht 'onzin'.
Ook het Duitse en het Portu
gese leger zouden routes in
buurlanden van Zimbabwe in
MDC-aanhangers.
MDC-leider Morgan Tsvan-
girai verklaarde gisteren dat zijn
beweging niet van zins is nog
langer het willoze slachtoffer te
zijn van de aanhang van presi
dent Mugabe. „De MDC zal
niet langer achterover leunen
en toekijken hoe onze aanhan
gers worden vermoord. We zul
len een strategie ontwikkelen
om onszelf te beschermen en
we zullen het geweld naar hun
voordeur brengen." Waarne
mers vrezen voor escalatie van
het geweld.
De economie van het land
heeft inmiddels ernstig te lijden
van de crisis. Het aanbod van
tabak, het voornaamste land
bouwproduct, bedraagt op vei
lingen nog maar 30 procent van
de normale hoeveelheid.
Overbevolking
van bedreigde
diersoorten
edmonton anp
gadota De Indiase deelstaten Rajastan en Gujarat lijden onder de ernstigste droogte sinds honderd jaar. Vrouwen moeten lange afstanden afleggen om het weinige water dat er
nog is in kruiken naar hun dorpen te dragen. foto epa arko datta
Het gaat zo goed met de
natuurbescherming in het
Canadese Elk Island Natio
nal Park dat er voedselte
kort dreigt voor de dieren.
De beheerders overwegen
roofdieren los te laten om
de wildstand in toom te
houden.
Elk Island National Park
is ongeveer 194 vierkante
kilometer groot, ruwweg
3,5 keer zo groot als de Ho
ge Veluwe. Het is het enige
omheinde nationale na
tuurgebied in Canada. De
federale overheid voert er
een stringent beheer om
het leefgebied voor de
1.600 wapitiherten, 850 bi
zons en 300 elanden zo op
timaal mogelijk te houden.
Het park is in 1906 ge
opend ter bescherming van
het met uitsterven bedreig
de wapitihert. Het dierenle
ven heeft zich echter zo
goed ontwikkeld dat nu
overbevolking dreigt. De
aantallen herten, elanden
en bizons zijn nu zo groot
dat ze meer van de vegeta
tie opeten dan er aangroeit.
Het park wordt dus kaalge
vreten en daardoor dreigt
op termijn de hongerdood
voor dieren.
Vragen over rol
Nederlander in
wereldoorlog
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De Israëlische justitie heeft in
1960 het officiële verslag van de
verhoren van oorlogsmisdadi
ger Adolf Eichmann gecensu
reerd. Ze wilde daarmee infor
matie tegenhouden over de rol
van de Nederlands-joodse za
kenman Jaac van Harten in het
Derde Rijk.
Van Harten is in 1973 in Isra
el overleden. „Was hij een held,
die een groot aantal Hongaarse
joden van de ondergang heeft
gered, of een nazi-collaborateur
die in zijn biografie zijn helden
dom heeft verzonnen?", vraagt
vandaag het Israëlische dagblad
Ha'aretz in een kort artikel op
de voorpagina. De krant zal
morgen uitvoeriger op de zaak
ingaan. Volgens Ha'aretz blijkt
uit onlangs boven water ge
bracht materiaal dat Van Har
ten onder bescherming stond
van Kurt Becher, een SS-officier
die optrad als een van de voor
naamste adviseurs in het Derde
Rijk. De Nederlander zou een
sleutelrol hebben gespeeld in
het plan van de nazi's om grote
hoeveelheden vals Brits geld in
omloop te brengen. Hij zou
daarmee zichzelf aanzienlijk
hebben verrijkt.
ze door het hoofd werden ge
schoten en in een kuil met on
gebluste kalk begraven om de
sporen uit te wissen. Pas veel
later zijn hun lijken gevonden
op aanwijzing van een andere
politieman.
De moord op Lasa en Zabala
is slechts een hoofdstuk uit de
'vuile oorlog' die de Guardia Ci
vil in de jaren tachtig met me
deweten van de socialistische
regering-Gonzalez voerde.
Daarbij werden achttien ETA-
leden vermoord. Er waren spe
ciale geldpotjes om de illegale
strijd tegen de ETA te bekosti
gen. Al eerder werd oud-staats
secretaris Rafael Vera veroor
deeld wegens zijn bestuurlijke
aandeel in de GAL, zoals de ge
heime commando's werden ge
noemd. Ex-premier Felipe Gon
zalez is buiten schot gebleven.
De hoofdpersoon in het pro
ces, die gisteren tot 71 jaar ge
vangenisstraf werd veroordeeld,
is het voormalige hoofd van de
Guardia Civil, generaal Enrique
Galindo. Hij was verantwoorde
lijk voor de jacht op de ETA.
grabovica harald doornbos
correspondent
Het gonst van de geruchten onder de
moslims in Bosnië. Wie is de volgende
die een enkeltje Nederland krijgt? Het
Joegoslavië-tribunaal in Den Haag en
de NAVO-troepen in Bosnië zijn zeer
actief. Gemiddeld wordt één verdachte
per maand gearresteerd en naar de ge
vangenis in Scheveningen overge
bracht. Tot nu toe waren dat Serviërs,
maar dat lijkt te gaan veranderen. Het
tribunaal onderzoekt de door moslims
begane massamoord in het dorpje
Grabovica. Daar werden in september
1993 zeker 32 Kroaten in koelen bloe
de vermoord.
Omdat niet duidelijk is wie de ware
schuldige is aan de slachtpartij in
Grabovica, probeert iedereen elkaar
via de media de schuld in de schoenen
te schuiven. Volgens sommigen was
het de eerste generaal van het door
moslims gedomineerde Bosnische re
geringsleger, Sefer Halilovic, die bevel
gaf tot de 'zuivering' van Grabovica.
Dit omdat Grabovica het enige overge
bleven Kroatische dorpje was langs de
voor de moslims uiterst belangrijke
hoofdweg Sarajevo-Mostar.
Het dorp werd te meer een doorn in
het oog van de moslims, omdat de
dertig Kroatische soldaten van het
HVO (het leger van de Bosnische Kroa
ten) er veelvuldig konvooien van het
Bosnische leger tegenhielden of be
roofden. Zeker nadat twee Bosnische
soldaten door de HVO-eenheid waren
doodgeschoten en van een brug waren
gegooid, leek de maat vol. Sefer Halilo
vic ontkent echter in alle toonaarden
dat hij iets met Grabovica van doen
heeft gehad.
Anderen menen dat niet Halilovic het
bevel tot de moorden gaf, maar Zulfi-
kar Alispago, bijgenaamd Zuka. Maar
ook Zuka, die tijdens de oorlog com
mandant was van het Bosnische leger
in de nabijgelegen stad Jablanica, ont
kent alles. Hij verwijst voor de schuld
naar een beruchte crimineel uit Sara
jevo: Ramiz Delalic, bijgenaamd Celo
(de Kale). Celo zou met een groep sol
daten uit Sarajevo zijn gekomen om de
Kroaten een lesje te leren.
Bewijzen zijn er echter nog tegen nie
mand. Wel hebben alle drie de man
nen in de media toegeven dat ze bang
zijn voor het tribunaal in Den Haag en
onrustig slapen.
Hoe het ook zij, er liggen voor de mos
lims enkele lastige vragen. Wie gaf van
hogerhand de opdracht om de Kroa
ten in Grabovica uit de weg te ruimen?
Wellicht de huidige commandant van
het Bosnische leger, Delic? Of mis
schien zelfs de Bosnische president
Izetbegovic? En dan is er ook nog de
zaak van twaalf Joegoslavische militai
ren, allen Serviërs, die in 1992 zonder
enige vorm van proces zijn geëxecu
teerd in Sarajevo. Ook hiervan weet
plotseling niemand meer wie de ver
antwoordelijkheid droeg.
„Izetbegovic naar Den Haag", over
weegt de 58-jarige moslim Hajrudin
Rudic. „Als hij ervan wist, is hij schul
dig en dan moet hij worden gearres
teerd." Andere moslims zien dat an
ders. „Blijf van mijn president af zegt
de 29-jarige winkelier Haso. „Izetbego
vic heeft niets fout gedaan, zeker niet
als je het afzet tegen wat de Serviërs en
Kroaten op hun geweten hebben."
In Grabovica zelf, bijna honderd kilo
meter ten westen van Sarajevo, weten
de huidige inwoners dat hun dorp de
laatste tijd nogal negatief in het
nieuws staat. Het kapotte en groten
deels platgebrande gehucht is de smet
op het blazoen van Bosnië's moslims,
zeggen ze allemaal. De massamoord
toont aan dat ook de moslims, de gro
te slachtoffers van de Bosnische oor
log, zelf niet vrijuit gaan.
Toegegeven, Grabovica is van een an
dere orde dan bijvoorbeeld Srebreni
ca, waar 7.000 moslims werden ver
moord door Serviërs; of Mostar, waar
Kroaten ongeveer 3.000 moslims ver
moordden. Maar de 32 doden van
Grabovica blijven er 32 te veel. „I let is
een schande wat hier is gebeurd", zegt
de eigenaar van Grabovica's enige ca
fé, zelf een moslim. „De Kroatische
bevolking was absoluut niet schuldig.
Ze zijn vermoord door een groep los
geslagen gekken uit Sarajevo. Ik hoop
dat degene die hier de opdracht toe
heeft gegeven, naar Den Haag gaat."
De mensen die nu in de provisorisch
gerepareerde Kroatische huizen wo
nen, zijn allen moslims die door de
Kroaten zijn verdreven uit de stad
Stolac. Daar richtten Kroaten indertijd
een bloedbad aan onder de meerder
heid van moslims. „Ik woon nu in een
Kroatisch huis in Grabovica, Kroaten
wonen nu in mijn huis in Stolac", zegt
de moslim Mujo, die zijn tuin staat te
schoffelen. Een 49-jarige vrouw,
Jadranka, overkwam hetzelfde. „Ik
werd verdreven uit Stolac en kwam in
augustus 1993 hier terecht. )nze men
sen zijn dood of vluchteling, en bij de
vijand zijn ze dood of vluchteling. Dat
is alles."
Wie echt op z'n telefoonrekening wil besparen, kiest voor het allerlaagste tarief
in het gebied waarbinnen u het meeste belt. Met VoordcelNummers belt u name
lijk binnen de eigen regio gedurende het hele weekend en iedere nacht van 24.00
tot 8.00 uur voor slechts 1,8 ct/min. Bel de ZelfServiceLijn voor het instellen van
uw eigen VoordeelNummers: 0800-0429.
Tarieven gebaseerd op VoordeelNummers binnen
VoordeelNummers f 10,-). Iedere nacht van 24.00 tot
ct/min Doordeweeks van 8.00 tot 20.00 uur 5 ct/min
24.00 uur 2,7 ct/min. Starttarief met VoordeelNumme
eigen regio (eenmalige administ
8.00 uur en gedurende het gehele
's Avonds van 20.00 t
s: 9 cent per gesprek.
Het gegeven is klassiek. Bij een
inbraak in een woning schiet de
bewoner de inbreker dood. De
bewoner krijgt levenslang we
gens moord. Het vonnis leidt
tot grote beroering. Mag een
mens zich tegenwoordig in zijn
eigen huis niet eens meer ver
dedigen tegen indringers?
De veroordeelde in kwestie is
de 55-jarige alleenstaande boer
Tony Martin uit Emneth» in het
Engelse graafschap Norfolk. In
de nacht van 20 augustus vorig
jaar werd hij wakker van gelui
den beneden. Met een geweer
ging hij kijken wat er er loos
was. Hij stuitte op drie inbre
kers en schoot onmiddellijk.
Twee wisten te ontkomen, van
wie eentje in zijn been werd ge
raakt. Nummer drie, de 16-jari-
ge Fred Barras, was minder ge
lukkig. Hij was dood.
Toen Tony Martin werd gear
resteerd, wist hij zich moreel
gesteund door zeer veel Britten.
Zijn populariteit kreeg een extra
impuls toen in januari de twee
nog levende inbrekers voor de
rechtbank moesten verschij
nen. Ze bleken in hun leven een
spoor van vernielingen en in
braken te hebben getrokken, en
hadden al tientallen veroorde
lingen achter de rug.
Enkele weken geleden begon
het proces tegen Martin en toen
bleek dat zijn slachtoffer, Fred
Barras, ook niet zo n lieve jon
gen was geweest. Ondanks zijn
slechts 16 jaren was Fred zeer
bekend bij de politie. Al op zijn
12de kwam hij in aanraking
met de politie; hij bracht het tot
29 veroordelingen wegens in
braak, geweldpleging en fraude.
Ook kwam naar buiten dat de
politie vreesde voor het leven
van Martin. In het woonwagen
kamp van Barras en door de
twee nog levende inbrekers zou
dodelijke wraak zijn gezworen.
De arme Tony Martin was nu
de martelaarsstatus nabij.
Gaandeweg het proces ech
ter, bleek dat ook Martin niet
helemaal jofel is. De boer is op
z'n minst zonderling. Zijn boer
derij is een smerige, afgeleefde
bende. Bovendien was Martin,
na enige eerdere diefstallen
waarvan hij het slachtoffer was,
min of meer geobsedeerd ge
raakt door het fenomeen in
braak. Tegen buurtgenoten had
hij gezegd, dat hij geen enkel
vertrouwen had in de politie en
dat hij het recht voortaan in ei
gen hand zou nemen. Om goed
voorbereid te zijn, sliep Martin
altijd met zijn laarzen en kleren
aan. Een vergunning voor het
geweer had hij niet.
Tijdens het proces zei Martin
dat hij doodsbenauwd was ge
weest en geschoten had uit
zelfverdediging. Maar de jury
hechtte meer waarde aan het
feit dat Barras in zijn rug was
geschoten, en achtte moord be
wezen. De rechter gaf Martin
levenslange gevangenisstraf.
Dat was vorige week, maar
het rumoer is bepaald niet ver
stomd. Vrijwel alle grote sensa
tiekranten zijn begonnen met
een actie voor de veroordeelde
en voor het recht om indringers
in je eigen huis van jetje te ge
ven. Dinsdag bijvoorbeeld
opende er een met een foto van
het bebloede hoofd van de 84-
jarige weduwe Mary Gill, die in
haar woning in elkaar was ge
slagen door een inbreker. De
kop: 'Dit is waarom Martin de
trekker overhaalde'. In haar zie
kenhuisbed kon de onfortuinlij
ke vrouw nog net uitbrengen
„Tony Martin had helemaal ge
lijk toen hij de mannen neer
schoot die bij hem inbraken. Ik
wou dat ik de kans had gehad
hetzelfde te doen."
Chocolademagnaat Sir Heter
Cadbury heeft onthuld dat zijn
geweer, dat 40 jaar lang 's
nachts geladen naast zijn bed
stond, vorig jaar is gestolen, sa
men met de familiejuwelen.
Sindsdien staat er een kruis
boog bij het nachtkastje. „Ik zal
niet aarzelen die te gebruiken
als ik bezocht word door een
inbreker", aldus Sir Peter.
De kwestie zal de Britse ge
moederen nog geruime tijd be
zighouden, al was het maar
omdat Tony Martin beroep
heeft aangetekend tegen zijn
veroordeling.
