Acht grote tunnels
in Europa onveilig
Vietnam draagt resten van
Amerikaanse soldaten over
mr
erzilver nü Air Miles
i uw bestek is gratis.
Buitenland
Honden met jodenster tegen fokverbod
Nog geen datum voor sluiting Tsjemobyl
hekelen Rusland om
treden in Tsjetsjenië
Vier vriendjes mogen
Elian in VS bezoeken
Aanklager vraagt uitstel
van proces Lockerbie
Turkije krijgt mogelijk smetteloze president
Italiaanse kabinet kan
morgen al struikelen
NSDAG 26 APRIL 2000
[Jfj n tij
>er opposanten Zimbabwe gedood
RE2 Politiek geweld in Zimbabwe heeft nog eens twee aan-
^ers van de oppositionele Beweging voor Democratische
Kndering (MDC) het leven gekost. Dat heeft partijwoord
der Sibanda gisteren gezegd. Het ene slachtoffer werd
ndag met een bijl doodgeslagen, omdat hij niet kon bewij-
iat hij lid was van regeringspartij ZANU-PF. Het tweede
itoffer overleed aan schotwonden.
otest tegen persbreidei Iran
Het verschijningsverbod van een aantal liberale kran-
n tijdschriften in Iran heeft gisteren in en buiten dat land
irotesten geleid. In Teheran gingen zo'n tweeduizend stu-
en de straat op. Buitenlandse persorganisaties namen
eens stelling tegen de beknotting van de persvrijheid. De
ise onderminister van buitenlandse zaken Sarmadi zei dat
I ervormingen doorgaan, ondanks het optreden van de con-
ïtieve justitie tegen de pers.
iwan vreest weer intimidatie China
China heeft het aantal luchtmachtoefeningen bij de
it van Taiwan de afgelopen weken opgevoerd, mogelijk als
i van grote militaire oefeningen om Taiwan te intimideren,
leeft een Taiwanese legerwoordvoerder gisteren gezegd.
Chinese leger houdt van tijd tot tijd oefeningen rond de
it van Taiwan om het eiland eraan te herinneren dat het
naar officiële onafhankelijkheid moet streven. China be-
uwt Taiwan als afvallige provincie.
e« eds minder ontwikkelingshulp VS
3NGTON De Amerikaanse overheid heeft steeds minder
voor ontwikkelingshulp. In de begroting voor 2001 is 11,1
ird dollar (zo'n 25 miljard gulden) opgenomen, een diepte-
Dat is slechts 0,1 procent van het bruto nationaal pro-
Nederland behoort met 0,8 procent tot de vier landen die
leeste geld geven aan de Derde Wereld.
[Vermont mogen homo's trouwen
fPELiER Vermont is de eerste Amerikaanse staat waar men-
fan hetzelfde geslacht met elkaar in het huwelijk kunnen
1 in. Het parlement van de staat keurde die mogelijkheid gis-
i goed. Gouverneur Dean tekent de wet waarschijnlijk deze
l De eerste homohuwelijken kunnen dan vanaf 1 juli wor-
aangegaan.
likking in kabelbaanzaak
;h» De nabestaanden van de twintig slachtoffers van het
Ibaanongeluk in Italië in 1998 hebben ingestemd met een
kingsvoorstel van de Amerikaanse marine. De families krij-
ilk twee miljoen dollar (4,8 miljoen gulden) als compensa-
lor hun verlies. Het ongeluk werd veroorzaakt door een
rikaanse marinier die tijdens een oefenvlucht te laag vloog
kabels van een kabelbaan doorkliefde.
jentijnse oud-officieren vast
3s aires Vijf Argentijnse oud-legerofficieren zijn in hechte-
inomen. Ze zouden verantwoordelijk zijn voor de dood of
lissing van dertig politieke gevangenen ten tijde van de mi-
e junta, tussen 1976 en 1982. De vijf kunnen vanwege een
390 stammende amnestieregeling niet meer worden ver-
maar ze kunnen wel worden gedwongen opheldering te
over de gebeurtenissen van destijds.
T-directeur in Belgrado gedood
»do« De directeur van de Joegoslavische luchtvaartmaat-
opij JAT, Zivorad Petrovic, is gisteravond in Belgrado door
kenden doodgeschoten. Het is de zoveelste keer dat een
nde Serviër in het openbaar wordt gedood. In februari
de Joegoslavische minsiter Bulatovic (defensie) vermoord,
Ie weken daarvoor de beruchte Servische militieleider Ar-
De nu gedode Petrovic was een trouwe aanhanger van de
islavische president Milosevic.
g geen eisen ontvoerders Maleisië
'RADe Filipijnse ontvoerders van 22 toeristen en horeca-
nemers van het Maleisische eiland Sipadem hebben tot nu
een eisen gesteld. Een politiecommandant zei vandaag dat
iders tot nu toe geen contact hebben opgenomen met de
riteiten. De gijzelaars zijn door hun ontvoerders naar het
flijke Filipijnse eiland Sulu gebracht. De ontvoerders beho-
Dt de radicaal-islamitische Abu Sayyaf-groep, die in het
in van de Filipijnen vecht voor een islamitische staat.
igen vast na schietpartij dierentuin
iNGTONDe politie van de Amerikaanse hoofdstad Was-
on heeft gisteren een 16-jarige jongen gearresteerd. Hij
t verdacht van betrokkenheid bij de schietpartij bij de die-
lin, waarbij maandag zeven kinderen gewond raakten. Vol
de politie hield de schietpartij vrijwel zeker verband met
teit tussen jeugdbendes.
veler verwachting in
de Commissie voor de
nrechten van de Verenig-
iies met een ruime meer-
d Rusland lik op stuk ge-
vanwege „grove schen-
ivan de mensenrechten"
tsjenië. Een resolutie van
opese Unie werd gisteren
nève aangenomen. On-
fel verzet van Rusland
We hebben een leuke cadeautip voor moederdag.
Onze bestekken! En die kunt u tijdelijk hélemaal
met Air Miles betalen. Een paar voorbeelden.
Verzilverd dinercouvert Versailles of Orléans
j Nu 150 Air Miles zonder bijbetaling
Roestvrijstalen taartschep Nice of Cannes
11 Nu 90 Air Miles zonder bijbetaling
Ook bij verzilvering van Bonus punten krijgt u flink
wat extra korting op al ons bestek. Alle informatie
vindt u in uw winkel.
-Ofte
Duitse politici en joodse orga
nisaties hebben gisteren felle
kritiek geuit op de organisato
ren van een demonstratie te
gen een fokverbod voor be
paalde hondenrassen, zoals
pitbulls. De organisatoren wil
len hun honden volgende
maand tijdens een 'protest
mars door Berlijn een joden
ster te laten dragen. Ze vinden
dat het fokverbod neerkomt
op racisme.
Paul Spiegel, de voorzitter
van de Centrale Raad van Jo
den in Duitsland, sprak van
„walgelijk slechte smaak" en
kondigde juridische stappen
aan. Een afgevaardigde van de
Groenen in het Berlijnse
stadsbestuur, Claudia Haem-
merling. heeft hondeneige
naars opgeroepen zich van
het plan te distantiëren.
Autoclubs komen met testrapport
De kisten met resten van Amerikaanse militairen werden gisteren bij de overdracht in Vietnam bedekt met
Amerikaanse vlaggen. foto reuters jason reed
VIETNAM ANP-Rtr
De Vietnamese autoriteiten
hebben gisteren de stoffelijke
resten van zes Amerikanen
overgedragen aan vertegen
woordigers van de Amerikaanse
overheid in Hanoi. De overblijf
selen zijn van soldaten die tij
dens de Vietnamoorlog het le
ven lieten. Nader onderzoek
moet uitwijzen of de identiteit
van de zes kan worden achter
haald, zo meldt het Japanse
persbureau Kyodo.
Sinds de jaren zeventig zijn
stoffelijke resten van 554 in
Vietnam vermiste Amerikanen
gevonden en geïdentificeerd.
Nog altijd worden 1.519 Ameri
kaanse militairen in Vietnam
vermist. Een team Amerikaanse
en Vietnamese experts zoekt
naar hun overblijfselen. Overi
gens zijn ook nog steeds
300.000 Vietnamezen zoek, al
dus Hanoi. Op 30 april is het 25
jaar geleden dat de laatste Ame
rikanen Vietnam verlieten na de
val van Saigon.
De overdracht van de stoffe
lijke resten had gisteren plaats
ia het bijzijn van de Ameri
kaanse senator en oorlogsvete
raan John McCain. Hij zat tij
dens de Vietnamoorlog vast in
het 'Hanoi Hilton', de toenma
lige gevangenis in de huidige
hoofdstad van het verenigde
Vietnam. McCain en zijn vrouw
bezochten later het meer in het
centrum van Hanoi. Daar land
de hij in 1967 met een parachu
te nadat zijn vliegtuig was neer
geschoten.
Nguyen Ba Hung, directeur
van het officiële Vietnamese
bureau voor oorlogsvermisten,
verwierp aantijgingen van een
groep Amerikaanse veteranen
die vindt dat Vietnam te weinig
meehelpt om de vermiste Ame
rikanen te vinden. Hij zei om
gekeerd juist te rekenen op
meer Amerikaanse hulp om de
Vietnamese vermisten te ach
terhalen. Bovendien zou er
meer hulp moeten komen voor
mensen die nog altijd lijden on
der de gevolgen van het massa
le gebruik van het ontblade-
ringsmiddel Agent Orange,
vindt hij.
De veiligheid van verkeerstunnels in Europa laat sterk te
wensen over. Onderzoek van de Europese tak van de
AIT/FIA, de internationale koepel van automobielclubs,
geeft aan acht van de 25 belangrijke tunnels het predi
kaat 'slecht' of 'zeer slecht'.
brussel anp ende Crapteig (Oost-Zwitser
land), de tunnel onder de Tyne
bij Newcastle (Engeland) en de
Fourvière (bij het Franse Lyon).
Opmerkelijk is dat vijf van de
acht tunnels maar één tunnel
buis hebben, waardoor mensen
bij een brand nauwelijks kans
hebben te ontsnappen.
Met name de rampen in de
Mont Blanc- en de Tauerntun-
nel hebben de aandacht voor
veiligheid versterkt. Bij de twee
tunnelbranden kwamen vorig
jaar 53 mensen om het leven.
Ook twee Belgische tunnels
komen op de lijst van onder
zochte passages voor: de Brus
selse Leopold Il-tunnel en de
Craeybeckx-tunnel bij Antwer-
De onderzoekers beoordeelden
de tunnels op onderhoud, ver
keersleiding, vluchtmogelijkhe-
den, brandgevaar, ventilatiesys
temen en rampenplan. De ver
keerstunnels maken alle deel
uit van belangrijke doorgaande
routes.
De Alfonso XIII (westelijk van
Andorra) komt als slechtste uit
de bus, met als tweede de
Fornaci-tunnel aan de Italiaan
se Rivièra. Beide waren volgens
de inspecteurs zeer slecht. Ge
woon slecht scoorden zes tun
nels: de San Salvatore (Zwitser
land, ten zuiden van Lugano),
de Perjen (Tirol), de Isla Bella
pen. Beide zijn volgens de AIT-
/FIA van aanvaardbaar niveau.
De Gubrist-tunnel bij het Zwit
serse Zürich kwam als veiligste
uit de bus, gevolgd door de En
gelberg-tunnel tussen de Duitse
steden Karlsruhe en Stuttgart.
De Nederlandse auto- en toe
ristenorganisatie ANWB spreekt
van een bedenkelijke situatie.
De bond vindt dat de Europese
Commissie moet zorgen dat re
gelmatig onafhankelijke veilig
heidsinspecties worden gehou
den. De ANWB bekijkt nog of
leden zullen worden gewezen
op alternatieve routes.
Met het oog op de veiligheid
vindt de bond het onaanvaard
baar dat vijf tunnelbeheerders
weigerden aan het onderzoek
mee te werken. Zo bleven de
Britse Dartford-tunnel, de Ban-
zole, San Domenico, Gran Sas-
so en Ceis-tunnel (alle Italië)
buiten de inspectie.
washington ap
Het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken staat
toe dat vier Cubaanse speelka
meraadjes het 6-jarige boot-
vluchtelingetje Elian in de Ver
enigde Staten komen opzoeken.
De kinderen mogen twee we
ken blijven, zo zei gisteren
woordvoerder James Rubin van
het ministerie.
De vader van Elian, Juan Mi
guel Gonzalez, had de Ameri
kaanse autoriteiten gevraagd de
vriendjes van zijn zoon te laten
overkomen. Gonzalez wil Elian
mee terug nemen naar Cuba,
maar moet in de VS blijven zo
lang de zaak onder de rechter
is. Rubin merkte op dat het mi
nisterie bijna drie weken gele
den al visa heeft verstrekt aan
een Cubaanse kinderarts, een
kleuterjuf en een neefje van
Elian. Ze hebben dat visum nog
niet gebruikt, maar mogen dat
alsnog doen, wanneer ze maar
willen.
Het Amerikaanse leger maak
te gisteren bekend dat Elian en
zijn vader niet langer op de
luchtmachtbasis Andrews bij
Washington verblijven. Het is
echter onduidelijk waar ze naar
toe zijn gebracht.
Uit protest tegen het hardhan
dige weghalen van Elian bij zijn
oudoom in Miami staakten gis
teren Cubaanse Amerikanen in
Little Havana, de Cubaanse
wijk van de stad. Winkels ble
ven gesloten, zakenmensen en
scholieren van Cubaanse komaf
bleven thuis. Elders in Miami
viel van de staking overigens
niets te merken.
Verdediging komt met 119 nieuwe getuigen
waren er 25 stemmen voor de
resolutie. Zeven landen stem
den tegen en negentien ont
hielden zich van stemming.
Volgens westerse diplomaten
heeft de Commissie voor de
Mensenrechten daarmee een
deel van haar geloofwaardig
heid herwonnen. China ont
sprong de dans vorige week
nog. Het slaagde er toen met
een procedurele manoeuvre in
een kritische Amerikaanse reso
lutie te blokkeren.
tsjernobyl Bij de herdenking
van de kernramp in Tsjernobyl
heeft premier Joesjtsjenko van
Oekraïne nog steeds geen datum
genoemd voor de sluiting van de
kerncentrale. „Tsjernobyl zal wor
den gesloten", zei hij gisteravond
alleen maar. De ramp met de cen
trale voltrok zich op 26 april
1986. Door het ongeluk ver
spreidde zich straling over een
groot deel van Europa. Volgens
officiële cijfers zijn meer dan
4.000 mensen die bij de opui-
mingsoperatie waren betrokken
overleden en zijn meer dan
70.000 inwoners van Oekraïne
door de ramp invalide geraakt.
Veel anderen lijden nog onder de
sluipende gevolgen van de stra
lingsramp. Op de foto steekt een
meisje een kaars aan bij het ge
denkteken voor de omgekomen
brandweerlieden.
Milieuorganisatie Greenpeace
concludeert in een gisteren in
Amsterdam gepresenteerd rap
port dat Rusland al zijn kerncen
trales kan sluiten. Als het land de
talloze lekken in z'n gas- en olie
leidingen zou dichten, scheelt dat
anderhalf keer zo veel energie als
de kerncentrales produceren. Het
Westen geeft Rusland geld om
zijn 29 kerncentrales op te knap
pen. Volgens Greenpeace kan dat
geld beter worden gebruikt om de
lekkende pijpleidingen te repare
ren.
foto reuters gleb garanich
istanbul jessica lutz
correspondent
Met Ahmet Necdet Sezer krijgen de Turken
een president van vlekkeloze reputatie. Met
niet eerder vertoonde eensgezindheid
steunden zelfs de oppositieleiders gisteren
de kandidaat van de regering.
Met Sezer kiest het parlement morgen voor
het eerst een president die geen banden
onderhoudt met de politiek en bovenal
wordt gezien als een eerlijk man. Maar An
kara is een wespennest en critici waarschu
wen dan ook tegen al te veel optimisme.
Tot ieders verrassing suggereerde premier
Ecevit afgelopen maandag om de voorzitter
van het Constitutionele Hof, Ahmet Necdet
Sezer, te kandideren voor het president
schap. Tijdens een toen al negen uur du
rend beraad hadden de drie partijen van de
regeringscoalitie niet anders gedaan dan
weigeren eikaars kandidaten te steunen.
Niemand had aan de 59-jarige Sezer ge
dacht.
's Lands hoogste rechter oogste een jaar ge
leden alom waardering met zijn kritiek op
de buitengewoon machtige positie van het
leger en het ondemocratische gehalte van
de grondwet. Dat verklaart waarom de
grootste oppositiepartij, de ultra-islamiti
sche Partij van de Deugd, zijn kandidatuur
steunt, ook al was hij de man die de Wel
vaartspartij, de voorganger van de Partij
van de Deugd, verbood.
Sezer is, gezien zijn huidige functie en zijn
vlekkeloze reputatie, een man tegen wie
ook het leger niets kan inbrengen. Eerder
deze maand zei de chef van de generale
staf, generaal Kivrikoglu, dat hij de keuze
van een president nauwgezet zou volgen.
Kemal Köprülü, de algemeen coördinator
van de liberale denktank Ari Hareketi,
noemt Sezer een superkandidaat. „Sezer is
een man met principes, moraal en ethiek,
die bovendien opgeleid is binnen de staat.
Hij is een man van de wet. Wie weet wor
den we onder hem in de komende jaren
een echte rechtsstaat."
De huidige president, Suleyman Demirel,
treedt op 16 mei af. Voor die tijd moet er, in
maximaal vier ronden, een nieuw staats
hoofd worden gekozen. In 1980 kwam het
tot een militaire staatsgreep doordat het
parlement er toen na vijf maanden en 115
stemronden nog niet uit was. De toenmali
ge grondwet stelde geen limiet aan het aan
tal stemmingen.
Nog gisteren hekelde de president in spe de
bevoegdheden die de grondwet aan het
staatshoofd toekent. Volgens Sezer over
schrijden die bevoegdheden de grenzen
van de parlementaire democratie. De presi
dent kan wetgeving blokkeren, hij kan
mensen benoemen op sleutelposten in de
bureaucratie en hij is voorzitter van de Na
tionale Veiligheidsraad, het 'overlegorgaan'
van regering en leger, waarin de nationale
politiek grotendeels wordt bepaald.
De laatste twee sterke, politieke presiden
ten, wijlen Turgut Ozal en Suleyman Demi-
rel, hebben van het presidentschap boven
dien een instituut gemaakt dat zich ook in
de buitenlandse politiek mengt. Een presi
dent die zoveel mag, moet kunnen worden
berecht, vindt Sezer. Maar op landverraad
na kan de Turkse president van niets wor
den beschuldigd. Zijn immuniteit strekt
zich in de praktijk ook uit tot zijn vrienden,
hoe corrupt die ook zijn.
Dit soort kritiek is precies de reden waarom
rechter Sezer niet zonder slag of stoot tot
president zal worden gekozen, meent Er-
han Göksel, directeur van het opinie-on
derzoeksbureau Verso. „De deur van een
ex-politicus als Demirel staat altijd open
voor politici. Met hem kunnen ze hun
zaakjes regelen. Maar bij een rechter zullen
ze niet snel binnenstappen, nog los van het
feit dat hij niets zal willen ritselen." Geen
wonder dus dat verscheidene leden vah de
regeringspartijen zich gisteren alsnog kan
didaat stelden, ondanks de steun van hun
partijleiding aan Sezer.
Bij de eerste stemming moet Sezer het op
nemen tegen zes mededingers uit het par
lement. De meningen zijn verdeeld over
wat er gebeurt, als hij niet de benodigde
tweederde van de stemmen haalt. Premier
Ecevit ging daar gisteravond niet vanuit,
maar hij zou het, gezien de toegezegde
steun van alle vijf partijen in het parlement,
als een motie van wantrouwen kunnen op
vatten. Ecevit zou dan kunnen kiezen: öf
zelf aftreden öf Sezer terugtrekken als kan
didaat om een regeririgscrisis te voorko
men. Het is ook mogelijk dat Ecevit voet bij
stuk houdt en wacht tot de derde of vierde
stemronde, waarin slechts een gewone
meerderheid nodig is. De tweede ronde is
gepland voor 1 mei, de derde voor 5 en de
laatste voor 9 mei.
den haag marjolun de cocq
De Schotse hoofdaanklager Co
lin Boyd heeft gisteren gevraagd
om uitstel van het Lockerbie-
proces. Volgende week zou de
zaak beginnen tegen twee Li-
biërs die worden verdacht van
de bomaanslag in 1988 op een
Amerikaanse Boeing 747 boven
het Schotse Lockerbie. Het
Schotse openbaar ministerie
heeft enkele weken extra voor
bereidingstijd gevraagd, omdat
de verdediging een lijst met 119
nieuwe getuigen en nieuw be
wijsmateriaal op tafel heeft ge-
legd.
Boyds verzoek wordt mor
genmiddag behandeld tijdens
een openbare hoorzitting in
Kamp van Zeist bij Soesterberg.
De luchtmachtbasis is speciaal
voor het Lockerbieproces tot
Schots gerechtshof omge
bouwd. Het proces was op ver
zoek van de verdediging al twee
maal uitgesteld en lijkt een zaak
van extreem lange adem te
worden. De aanklagers zijn van
plan meer dan duizend getui
gen op te roepen. Volgens
bronnen bij de verdediging
overstijgt het aantal getuigen
voor de Libiërs eveneens de
duizend.
Britse nabestaanden reageer
den gisteren nuchter. „We heb
ben natuurlijk liever geen nieu
we uitstel", zei woordvoerder
Jim Swire. „Maar als de reden is
dat het OM pas nu de volledige
getuigenlijst heeft gekregen,
hebben we er vrede mee. Dan is
het in het belang van het recht
en de bewijsvoering."
rome* hans geleunse
correspondent
In Italië is vanmiddag een nieu
we centrum-linkse regering be
ëdigd. Maar de kans is groot dat
die onmiddellijk weer valt.
Verscheidene leden van rege
ringspartijen hebben aange
kondigd dat ze morgen bij de
vertrouwensstemming in het
parlement zullen tegen de nieu
we regeerploeg van premier
Amato zullen stemmen of hele
maal niet naar 's lands verga
derzaal zullen komen.
Volgens peilingen tijdens het
afgelopen paasweekeinde on
der de 630 parlementsleden
kon premier Amato op dat mo
ment op een meerderheid van
slechts vijf zetels rekenen. Maar
tijdens zijn formatiepoging ont
stond er enorme ruzie in het re
geringskamp. Enkele van de
kleine coalitiepartijen voelden
zich tekortgedaan bij de minis
terskeuze.
In een poging toch iedereen
te vriend te houden, moest
Amato zijn voornemen laten
varen om een afgeslankte rege
ring te presenteren. Zijn kabi
net telt nu met 24 bewindslie
den slechts één minister min
der dan dat van zijn voorgan
ger, de vorige week afgetreden
Massimo D' Alema.
Waarnemers voorspellen het
einde van de huidige centrum
linkse coalitie - die vanaf de
verkiezingen van 1996 vier ka
binetten heeft geleverd - als
Amato's regering morgen niet
de goedkeuring van het parle
ment kan wegdragen.
