Eindpunt dreigt voor stoomtrein
Rookverbod op het werk
Ijspaleis
WOENSDAG 26 APRIL 2000
COMMENTAAR
Wassenaarse advocaat probeert oud materieel op NS-spoor te houden
MENSELIJK M
Juryleden in het Amerikaan
Louisville hebben een mun
geworpen om te bepalen of
verdachte PHILIP J. GIVEN ,n(
moord of doodslag schuldij [h
De jury verklaarde hem set jr
aan moord. De rechter heel ag
nieuw proces gelast toen h< be
gang van zaken ter kennis i
gekomen. De juryleden ha< ,tf
al negen uur vergaderd, toe hC
vrijdag besloten met een m nSl
hun oordeel te bepalen. Vo
juryvoorzitter David Melton ,r
ten zij dat dat geoorloofd w
omdat ze er allen mee had< rER
ingestemd. De advocaat va
vens noemde het 'alarmere
dat de juryleden dat dachti j
,,lk denk dat zij aan verstai j j,
verbijstering leden."
Dagboeken
die de per
soonlijke
zorgen van
Beatles
manager
BRIAN
EPSTEIN
onthullen,
gaan mor
gen bij
Christie's
in Londen
onder de
hamer. De dagboeken latei nu
hoe Epstein van 15-jarige ete
schooljongen uitgroeide tolir
dekker en manager van de e o
cesvolste Britse popgroep,
dagboeken worden verkoel
Epsteins voormalige chauf
en bodyguard Bryan Barret [er
bestrijkende jaren 1949tiva
1963, en vertellen over Br edi
ongelukkige schooltijd, zijibe
strijd om in het reine te ko igh
met zijn homoseksualiteit ele
aanvallen van depressie. Emii
gaf de papieren enkele ma op
voordat hij in 1967 aan ee esl
overdosis stierf in bewarin ;el<
Barret. ier
dl
is i
Popartiesten zijn in de wei r
komen tegen de voorgenot
aanleg van een vuilstort bij
van de bekendste national
ken in de VS. Op twee kiloiHO
van het JOSHUA TREE Na^
Park in California moet de
ste stortplaats van het lam te
men, waar dagelijks 20.00 |ar
afval kan worden gedumpt
der de artiesten is de popg £U
U2, die zich ooit in het par lnt
fotograferen voor de hoesv jat
album The Joshua Tree. 0( ,n
Burdon, oud-voorman van or
Animals, is tegen de komsljet
de vuilnisbelt. Hij woont in
Springs, niet ver van het pi
;jiti
Bijna 45 procent van de N «ari
landers viert zaterdag KOI reen
GINNEDAG, terwijl 42 pr( «h.
van de bevolking zegt dat
doen en 13 procent het no
weet. Dat blijkt een markt w*c
zoek dat InterviewNSS he<1521
gevoerd voor de Staatslote ilisc
Van de feestvierders is 10 rs,b
cent actief in een verenigt ™c
zijn wijk. Bijna de helft va jT
ondervraagden viert Konir land
dag met het gezin. Vriendi js va
staan op de tweede plaats ieiaa
30 procent van de ondervr ten
den hangt de vlag uit, en o
veer evenveel mensen heb-en
een staatslot voor de trekki n m.
van zaterdag. De hoofdprij dei
miljoen gulden. >29
Kogel doorb(
vliegtuigbo
Een tas met luiers was giflj
de redding van een AmerT
se vliegtuigpassagier. Alsf"
niet onder zijn stoel hadi
staan, was hij geraakt dol
kogel uit een pistool i
ruim, die de bodem van I
bine doorboorde. Het pil
zat in de bagage van eenf
passagier.
Volgens de luchtvaartma
schappij Alaska Airlines i
het toestel op het punt te
trekken van de luchthavt
Portland (Oregon). De pj
giers konden met aanziei
vertraging met een ander
stel naar hun bestemmin
Het pistool zat in de bag.
een 66-jarige vrouw. Die
strijd met alle regels het 1
geladen en ongezekerd ii
bagage gestopt en bove
niet aan het personeel g
dat zij een wapen in ha
had. De vrouw is aange
De roker komt in Nederland steeds meer in de verdrukking. Terwijl
postbeambte Nanny Nooijen voor de rechtbank in Breda een klin
kende overwinning op haar rokende collega's behaalde, werd be
kend d^t functionarissen van tabaksfabrikant Niemeyer voor de
rechter commissaris in Assen onder ede moeten vertellen wat zij
weten van de schadelijke gevolgen van roken. Een miljoenenclaim
van zieke rokers hangt in de lucht.
Het Nederlands Astmafonds stelt deze week zelfs een telefoon
nummer open waar mensen hun beklag mogen doen over tabaks
rook op het werk. Met het vonnis van de rechtbank in de hand
kunnen werknemers in heel het land een rookvrije plek afdwingen.
Nederland lijkt dus in rap tempo de Verenigde Staten achterna te
gaan waar rokers vogelvrij zijn verklaard.
De zaak van Nanny Nooijen toont in elk geval het onvermogen van
rokers en niet-rokers aan om er samen uit te komen. Deze slogan
kan na de uitspraak van gisteren .in de prullenmand. Rokers en
niet-rokers hebben dusdanig tegengestelde belangen dat de oplos
sing blijkbaar van hogerhand moet komen.
Dat de rechter gevoelig is voor de argumenten van de niet-roker, is
logisch. Het zijn de rokers die overlast veroorzaken. Nooijen wist
voor de rechtbank aannemelijk te maken dat ze wegens haar ge
zondheid gevoelig is voor tabaksrook. Maar het opzienbarende
van de uitspraak is wel dat zij volgens de rechtbankpresident ook
zonder gezondheidsklachten gelijk had gekregen. PTT Post had het
belang van de niet-rokers voorop moeten stellen.
De jacht op de roker is geopend. Werkgevers doen er daarom ver
standig aan creatieve oplossingen te bedenken waar beide partijen
mee kunnen leven. Het alternatief is een gang naar de rechter, on
der druk van ernstig verstoorde werkverhoudingen. In de praktijk
betekent een en ander een rookvrije werkplek, met een speciale en
fatsoenlijk ingerichte ruimte voor rokers.
Binnenkort is het voorbij. Dan rijdt er geen historisch treinmaterieel meer over NS-spoor. Minister
Netelenbos van verkeer en waterstaat liet onlangs weten dat alleen treinen met ATB-systeem (Auto
matische Treinbeïnvloeding) nog op de baan mogen verschijnen. De historische treinen zijn echter
niet in het bezit van deze installaties, die al gauw een half miljoen gulden per stuk kosten.
Tros plugt Jan Keizer
Hij heeft een stem waarvan er dertien in een dozijn gaan. Hij zingt
liedjes zonder enige emotie. En als hij al zingend zijn handen laat
spreken, dan wijst hij voortdurend aan hoe groot de vis was die hij
gevangen heeft. Maar ja, wat wil je ook bij een Volendammer? Jan
Keizer, zanger van BZN.
De Tros is gek op Jan Keizer. Dus vertoonden ze een half uur film
van de zanger die Franse chansons zong, met Parijs als decor. Kei
zer had de mooiste plekjes mogèn uitkiezen, naar verluid. Dus za
gen we twaalf keer de Eiffeltoren, zeven keer de Nötre Dame, drie
keer de Sacre Coeur en achttien keer de Seine. De Are de Triomphe
kwam maar één keer in beeld: daar houdt Jan niet zo van. De ene
keer zat Jan op een rondvaartboot en zwaaiden de mensen op de
oever naar hem, de volgende keer zat Jan op de kade en zwaaide hij
naar de mensen in de rondvaartboot.
jan Keizer op z'n Frans heette het. (De grootste familie van Neder
land is niet vies van een dubbelzinnigheidje.) De liedjes die hij zong
waren allemaal al eens beter gezongen door anderen. Le métèque,
Musica, Si j'étais président, (Je n'est rien: Jan had er niets aan toe te
voegen, behalve misschien dat rare accent waardoor het allemaal
net geen Frans was.
Guitig mannetje trouwens, die Jan. Kijk, daar zit hij ondereen
brug, verkleed als clochard, met een fles wijn aan de mond. En daar
komt hij grijnzend achter een boom vandaan. En dan laat hij zich
weer portretteren door zo'n kladschilder aan de Seine, aan wie hij
zich voorstelt als Jean Empereur. Grapje. En terivijl hij model zit
zingt hij. ..Lalalalala la la la, lalalalala lala."
Het was Jan z'n droom om een keer een solo-cd te maken, had de
omroepster verteld. En als je een reputatie hebt, een paar centen en
een platenmaatschappij, dan komt zo'n droom wel uit.
Blijkbaar was de Tros er veel aan gelegen om Jan te helpen zijn
droom te gelde te maken. Om te beginnen mocht Jan gisteravond in
het spelprogramma Match Win aantreden. En daarna kregen we
dat halfuurtje film van Jan in Parijs. Gemaakt door de productie
maatschappij van Ivo Niehe. In opdracht van de Tros? Niks hoor.
Gewoon in opdracht van de platenmaatschappij. Die de filmpjes
van Parijs ook handig gebruikte in de Sterblokjes rond Jan Keizer
op z'n Frans.
Een klusje voor het Commissariaat voor de Media, lijkt mij. Hoe
wel... Dit kun je niet eens sluikreclame meer noemen.
April eindigt warm
Het is de laatste tijd opmerke
lijk warm op het Europese vas
teland. Op paaszondag steeg de
temperatuur in Berlijn tot 29,6
graden. Zo'n hoog paasmaxi-
mum was daar in 170 jaar niet
voorgekomen. Nog iets warmer
werd het in Potsdam met 30
graden precies. Gisteren nam
de warmte tijdelijk af, maar de
verwachting is dat het kwik nog
voor het einde van de week op
nieuw boven de 25 graden
staat. In ons land zijn de ther
mometers eveneens op dreef.
Gistermiddag werd op Schiphol
20 graden en in Bloemendaal
20,2 graden gemeten. De ver
schillen met het doorgaans
warmere zuiden waren gering,
want 's lands hoogste maxima
kwamen uit op omstreeks 21
graden. Vandaag wordt de 20
graden opnieuw bereikt en
overschreden, en ook voor de
komende tijd ziet het er ther
misch goed uit. We blijven ech
ter kwetsbaar voor énkele bui
en. daar het overgangsgebied
tussen warme en koele lucht-
massa's zich de buurt van of
boven ons land weet te hand
haven. Morgen is de buienkans
tot laat in de middag klein. Het
weerbeeld wordt gekenmerkt
door enkele wolkenvelden, af
gewisseld door zonneschijn. De
temperatuur stijgt tot om
streeks 22 graden, en er waait
een zwakke tot matige wind,
eerst uit het oosten, later aan
zee uit het noorden tot noord
oosten. Door tijdelijke drukstij-
gingen boven de Duitse Bocht
kan het aan de kust enige tijd
wat harder gaan waaien. In het
binnenland stijgt de tempera
tuur morgen tot plaatselijk 25 a
26 graden. Op vrijdag worden
opnieuw middagtemperaturen
tot 22, 23 graden verwacht, en
in het binnenland zelfs een
paar graden meer. Het zuid
westen, vooral Zeeland en
een deel van Zuid-Holland,
is het meest kwetsbaar
voor buien. Op zaterdag,
Koninginnedag, ligt er
een zwakke storing bo
ven onze
Het gevolg
buienkansen toene
men, maar als de
zon meewerkt
wordt het waar
schijnlijk wel
weer meer dan
20 graden. Kort
om een warm
slot van de
maand april.
Als advocaat van de belangen
vereniging Historisch Railver-
voer Nederland probeert de
Wassenaarse advocaat Laurens
Jan Pit nog te redden wat er te
redden valt. Hij is het volstrekt
niet eens met de wetswijziging,
die het railmusea onmogelijk
maakt om na 1 januari 2001
over het spoorwegnet van de
NS te rijden. Inmiddels heeft hij
in de wandelgangen gehoord
dat er wellicht nog een tijdje
een uitzondering voor het oude
materieel zal worden gemaakt.
Maar uiteindelijk zal het doek
toch vallen, vreest hij. Daarom
is Pit een bezwaarprocedure
begonnen tegen de Rijksver
keersinspectie, de instantie die
de beschikking over de ATB fei
telijk heeft uitgevaardigd.
„Ik heb goede hoop dat ik deze
zaak zal winnen. Het punt is
namelijk dat je het historisch
karakter aantast als je wordt
verplicht om deze grote instal
laties in te bouwen. Bij een
stoomlocomotief moet je bij
voorbeeld het gehele remsys-
teem vervangen. Dat is een
enorme technische ingreep.
Een ander aspect is dat er geen
moderne, compacte ATB-in
stallaties voorhanden zijn. In
het oude materieel is meestal
geen ruimte voor deze vorm
van beveiliging.
En ik denk ook niet dat de in
dustrie zo'n relaiskast voor zo
weinig opdrachtgevers wil ont
wikkelen. Je praat immers over
een bedrag van minimaal een
half miljoen gulden per stuk. En
ook al heb je deze apparatuur,
dan nog kun je er niks mee,
want stoomlocs hebben bij
voorbeeld geen 'boordspan-
ning'. En elektriciteit is nu een
maal nodig om de apparatuur
van stroom te voorzien, anders
werkt die niet."
Netelenbos helpt met haar oe
kaze het historisch railvervoer
in ons land om zeep, zegt Pit.
„Met name de Stoom Stichting
Nederland is dan gedoemd om
Ook het gerestaureerde pronkstuk van de Nederlandse Spoorwegen, de befaamde 'Jumbo' 3737, zou voor zijn incidentele ritjes buiten het Spoor
wegmuseum niet meer welkom zijn op het gewone spoorwegnet, als de automatische beveiliging op de stoomlocomotief verplicht zou worden.
foto anp
alle activiteiten te stoppen. De
ze club van stoomliefhebbers
heeft als enige railmuseum
geen eigen baanvak, en rijdt
daarom een paar keer per jaar
met grote locs over het hoofd-
net van de NS," zegt Pit.
De advocaat vindt het op zich
te prijzen dat ATB verplicht
moet worden ingevoerd. „Per
slot van rekening is het meren
deel van alle spoorwegongeluk
ken de laatste decennia ge
beurd op lijnen waar geen au
tomatische treinbeïnvloeding
was geïnstalleerd. Anderzijds
houden ritten met historisch
railmaterieel nauwelijks risico's
in. Het gaat immers maar om
een paar goed georganiseerde
extra treinen per jaar."
Mocht Pit de bezwaarprocedu
re verliezen, dan spant hij een
rechtszaak aan. Nederland zou
anders het eerste land in Euro
pa zijn waai- een minister op
deze manier spoorwegclubs te
genwerkt. Volgens Pit mag in
Engeland en Frankrijk histo
risch treinmaterieel probleem
loos zonder automatische be-
veiligingssystemen rondrijden.
Mocht het ministerie toch aan
het langste eind trekken, dan
rijden straks alleen nog maar
oude machines op de museum-
lijnen tussen onder meer Apel
doorn en Dieren (VSM), Schin
op Geul en Simpelveld (ZLSM),
Goes-Borsele (SGB), Veendam
en Musselkanaal (STAR) en
Haaksbergen en Boekelo (MBS)
Zelfs de videocamera dampt in een ruimte waar het continu twaalf graden onder nul is, maar die winterse condities in Madurodam zijn no
dig om de succesvolle expositie van ijssculpturen in het miniatuurstadje in goede staat te houden. De tentoonstelling is al de meest succes
volle in de geschiedenis van Madurodam. Sinds de deuren op 1 maart open gingen, hebben bijna 200.000 mensen de ijspaleizen gezien. Ei
genlijk zou de expositie op 7 mei worden gesloten, maar Madurodam overweegt een verlenging. foto dijkstra
Maar dat gebeurt dan wel met
het wettelijk voorgeschreven
slakken gangetje van 40 kilome
ter per uur. Voor een roetuit-
brakende, luid sissende, en met
honderd kilometer per uur
voorbijdenderende stoomloco
motief moeten de liefhebbers
dan naar het buitenland.
Website helpt
gegeneerde Brit
met kwaaltjes
Mensen die niet met een 'gê
nant' kwaaltje naar de huisarts
durven, kunnen nu terecht op
internet. Een dokter uit Oxford
heeft een site opgezet, waarop
tientallen kwalen en problemen
kunnen worden opgezocht die
veel mensen te beschamend
vinden om ermee naar de dok
ter te gaan.
De site heet toepasselijk embar
rassing problems en is te vinden
op www.embarrassingproblem-
s.co.uk. De pagina's bieden uit
leg en advies over zaken varië
rend van snurken en winderig
heid tot een gebogen penis en
een jeukende anus. Daarnaast
wordt ook geadviseerd over de
beste manier om de problemen
toch aan de huisarts voor te
leggen.
De site volgt op een boek met
dezelfde titel, waarin de Britse
arts 'genante' kwalen uit de
doeken doet. Veel mensen lo
pen onnodig lang rond met
klachten, omdat zij het onge
makkelijk vinden om deze met
een arts te bespreken. Volgens
de arts kan dit niet alleen leiden
tot lichamelijk ongemak, maar
ook tot gevaarlijke situaties om
dat ernstige ziektes soms niet
op tijd worden ontdekt.
Im Mantilla
Vrouwen in Sevilla dragen op Witte Donderdag de
mantilla. Dat is die prachtige sluier van zwarte kant
die, bevestigd aan een fraai bewerkte kam, fier bo
ven het hoofd begint en over de schouders eindigt.
Ze zijn van alle leeftijden, de senoras van de
mantilla, maar ze zien er allemaal als herbo
ren uit, als ze statig door de smalle straten
van de oude stad wandelen. Vaak aan de
arm van een man die voor de gelegenheid
van de heilige week, de Semana Santa, even
eens in het zwart gaat. „Ze schrijden voort
als een bruid", zegt mijn vrouw over haar
seksegenoten. Zo is het. In het diepe zuiden
van Spanje ligt de verbeelding een week vol
uit op straat. Alle winkels zijn potdicht,
maar de deuren van de kerken wijd open.
Daarbinnen staan praalbaren opgesteld. Een
smartelijke Jezus aan het kruis, of gegeseld
door Romeinse legionairs in een oerwoud van
kaarsen en overdadig zilverbeslag. Die kaar
sen worden ontstoken als tegen de avond tel
kens weer de processie begint. Eindeloze stoe
ten van broederschappen trekken door de
buurten met monotoon tromgeroffel, zwarte
kruisen en zwijgende massa's, vele rijen dik.
HAN MULDER
Soms klinkt snerpend melancholiek trompetgeschal
van een fanfare. De melodieën zijn steeds hetzelfde.
Wie die week in Sevilla of in Granada in de bus zit,
hoort ze via de luidspreker. Andalusië dompelt zich
in het jaarlijkse bad van extase en blij gestemde
droefenis. Spanje heeft aan lijden op zijn tijd nooit
te veel broertjes dood. Klein en groot steken zich en
masse in witte, purperen en zwarte pijen. Met daar
boven een hoge kap die in een punt eindigt als een
kegel. Die kap bedekt het hele gezicht, behalve twee
gaatjes voor de ogen. Aan de voeten identieke san
dalen. Ze lijken in dat gewaad allemaal op elkaar,
maar iedere trotse moeder herkent zonder aarzelen
haar eigen kind. Ze komt met snoep naar de optocht
en licht ten behoeve van de lekkernij behendig de
kap van zón wezentje in pij op. En ja hoor, het is al
tijd haar José of haar Carmencita en niemand an
ders. Een Spaanse moeder kan niet missen in de
Passieiveek. Mijn bewondering voor de madre espa-
nola grenst aan die voor de pinguinmoeder. Die
herkent op een ijsschots aan de zuidpool vol tien
duizenden nogal identieke soortgenoten zonder
mankeren het eigen nageslacht. Sevilla is vol zwart,
paars, wit of rood gepunte pinguïns. Maar over de
mantilla raak ik niet uitgepraat. Zij verzinnebeeldt
een ijdel spel van schoonheid en verbeelding. Iedere
vrouw is mooier mét dan zonder, misschien wel om
dat ze nog ongenaakbaarder wordt voor ons bleek-
gezichten uit het noorden, trots op onze roodver
brande neus, trofee van de eerste mediterrane lente
zon. Van de mantilla is het één stap naar Maria zelf,
want het gaat eigenlijk om haar en niemand an
ders. De pracht en praal om de Heilige Maagd is al
tijd het mooiste, omdat de Spaanse mannen dat zo
willen. Onder de baar, door zware kleden aan het
oog onttrokken dragen zij haar door Sevilla, de ge
kroonde Maria, moeder aller moeders. Ook in Span
je staan de kerken tamelijk leeg, gaat nog maar één
Spanjaard op de drie geregeld naar binnen. Maar
één week per jaar is Spanje devoot en prettig be
zwaard, want niets beurt meer op dan collectief lij
den. Daarna mag de mantilla iveer een jaar in de
kast. samen met de zwarte japon en het zwarte pak
van el senor. Ik zag op een terras een jonge vrouw
met mantilla op het hoofd en tevens een telefoon
aan het oor gedrukt. Dat was even schrikken, maar
de mantilla zal dat winnen. Eén keer per jaar de ge
lukkigste dag herbeleven, al doe je maar alsof, dar
gaat niet met een mobieltje. Dat doe je met een
mantilla.
