Kunstenaars houden
veiling voor borgsom
'let
oog van Brasaï: een zeldzaam talent
Kopergirls halen twee wereldtitels weg in Birmingham
Van der Ploeg wil de Tweede Kamer als museum
Cultuur Kunst
Het klikt niet bij het duo
Galama Van Merwijk
New-Yorkers wijzen nieuw
Guggenheim Museum af
Tom Jones
in bloei van
derdejeugd
SDAG 25 APRIL 2000
etaald muziek ophalen via internet
mkfurt Bertelsmann Online (BOL), de virtuele boek- en mu-
fcwinkel van de Duitse uitgever Bertelsmann, wil in de loop
i dit jaar muziek aanbieden die je kunt 'downloaden', ofwel
halen via internet. Het wil samenwerken met Getmusic, een
- «enwerkingsverband tussen Bertelsmann en de filmstudio
muziekuitgever Universal. Voor het downloaden moet wel
ivoon worden betaald, aldus een woordvoerder.
Cultuur Actie: muziek en twirl
1EN De Anjer Cultuur Actie begint dit jaar op 19 mei met een
[reden van de drie orkesten van K&G in de Pieterskerk. Op
erdag 20 mei is er vanaf 13.30 uur een twirl-demonstratie op
Beestenmarkt. Die middag zijn er ook demonstraties en
rkshops onder de deskundige leiding van de Andora's, Gol-
i Green Stars, de Kopergirls en Twirlstars Ons Buiten. Een
J ek later spelen muziekgroep De Sleutels en muziekvereniging
iuw Leven op de Beestenmarkt. De Anjer Cultuur Actie wordt
9 juni afgesloten met een taptoe op de Garenmarkt. Tijdens
evenement zijn onder meer de Pom-pomgroep Heavy Metol
de junioren en senioren van K&G te zien. Bijna alle optre-
u is zijn gratis te bezoeken, alleen voor de concerten in de Pie-
ikerk moet worden betaald. De kaarten daarvoor kosten tien
den per stuk en zijn ondermeer verkrijgbaar bij VW Leiden
imotie, sigarenmagazijn Van der Nat en sigarenmagazijn
lemon.
uti kandidaat voor Orkest New York
^iyork De Italiaan Riccardo Muti is de belangrijkste kandi-
H it voor de functie van chef-dirigent van het Filharmonisch
est van New York. Dat schrijft The New York Times op basis
[igoedgeïnformeerde kringen in de muziekwereld. De functie
gJhet New Yorkse orkest is vanaf 2002 vacant. De 58-jarige Mu-
jljnu chef-dirigent van de Opera van Milaan. Zijn salariseisen
■liden nog een probleem zijn. Hij wil een hoger honorarium
ide ongeveer 2,9 miljoen gulden die de huidige chef-diri-
i it, de Duitser Kurt Masur, ontvangt. Het chef-dirigentschap
T ihet New Yorkse orkest wordt gerekend tot de belangrijkste
cties in de klassieke muziek.
Élène Nolthenius overleden
vuk» Schrijfster Hélène Wagenaar-Nolthenius is zaterdag na
i kortstondige ziekte in haar woonplaats overleden. Ze werd
jaar. Hélène Nolthenius studeerde muziekwetenschappen in
echt en promoveerde in 1948 op 'De oudste melodiek van
-j-ië', een studie over de invloed van de franciscaanse bewe
id i op de muziek van Italië. Veel opgang maakte haar studie
r de muziek en maatschappij in Italië in de dertiende eeuw,
l~. ecento' (1951). Behalve muziek en en cultuurhistorische
schreef zij romans en verhalen die zich meestal in Italië
In 1958 werd zij buitgewoon en in 1966 gewoon
r igleraar in Utrecht in de muziekgeschiedenis van de oudheid
I ie middeleeuwen. Ze bekleedde deze leerstoel tot 1976. In
8 werd haar studie over Franciscus van Assisi, 'Een man uit
dal van Spoleto', genomineerd voor de AKO-literatuurprijs.
2-2J ig jaar kreeg Nolthenius de Anna Bijns Prijs, een tweejaar -
2-2; ie prijs voor de vrouwelijk stem in de letteren.
JGlLïtvrijdngsf'estival in Rotterdam
rERDAMHet Bevrijdingsfestival Zuid-Holland wordt vrijdag
ei gehouden in de Laurenskerk en op het plein tegenover de
Rotterdam. Het thema van het festival is dit jaar „'Vrijheid
[je door'. Op het plein begint om 13.15 uur een poppro-
nma met onder anderen Kane, City to City, Project 2000 en
Tiësto. In de kerk is een speciaal themaprogramma met on-
meer kinderactiviteiten, een internet-expositie, straatthea-
rappers, schrijvers en nog veel meer. Het festival is gratis
jankelijk.
tgeverij SUN overgenomen
ig en Uitgeverij SUN in Nijmegen is overgenomen door Ko-
klijke Boom Pers uit Meppel. De uitgeverij blijft als zelfstan-
i werkmaatschappij in Nijmegen gevestigd. SUN is in de ja-
zeventig als Socialistiese Uitgeverij Nijmegen opgericht
een groep studenten. De uitgeverij gaf de eerste jaren
tal marxistisch-leninistisch getinte pamfletten en boeken
Toen het fonds zich uitbreidde, veranderde de directie de
m in Uitgeverij SUN dat zich heeft ontwikkeld tot een toon
gevende uitgever op het gebied van filosofie, kunst, sociale
inschappen, geschiedenis en architectuur.'
leiden/birmingham*
onno havermans
Ouders, zussen een vriendjes krijgen
er geen genoeg van. Telkens weer kla
tert het applaus, waarna de meiden
van de Kopergirls nog maar een keer
hun schorre kelen schrapen voor het
eigen Leidse kampioenslied. 'O wat
zijn we goed, o wat zijn we goed. Dat
heb je in jaren niet gezien, zo goed, .zo
goed!' En daar is geen woord verkeerd
bij, want de Kopergirls haalden tijdens
de Paasdagen twee wereldtitels op het
wereldkampioenschap twirling in Bir
mingham, Engeland.
Moe maar voldaan sloten ze gister
avond bij het Leidse buurthuis 't
Spoortje hun familie in de armen. Zo
wel het 36 leden tellende pompon
team als het large twirlingteam, dat
zestien dames groot is, mogen zich
vier jaar lang de beste van de wereld
noemen. „Dit is echt subliem", stelt
trainer/choreograaf Dion Hoppen
brouwer simpel vast.
Zijn zus en mede-trainster Jenny
legt uit dat de hoofdprijzen op een
vierjaarlijks WK gewoonlijk voor de
Amerikanen zijn. Zij zijn tenslotte de
uitvinders van de sport. „En dan komt
er zo'n klein landje en dat haalt zo
maar even twee wereldtitels weg. Dit
hadden we echt nooit verwacht." Re
den voor Dion Hoppenbrouwer om
onderweg van de Kanaaltunnel naar
Leiden even mobiel contact te zoeken
De Leidse Kopergirls vieren feest. Ze haalden tw<
Idtitels op het wereldkampioenschap twirling. foto henk bouwman
met de regiopolitie Hollands Midden, stadsgrens gereed houdt om de bus intocht in Leiden-Noord te geven,
die een wagen met zwaailicht aan de met wereldkampioenen een gepaste Behalve de teams, hebben ook de
solisten van de Kopergirls hun beste
beentje voorgezet in Birmingham. Het
is niet alles goud wat er blinkt, maar
de bronzen medailles van Wendy
Marks, het duo van Wendy met Kim
van Oosten en het small pomponteam
van acht junioren mogen er natuurlijk
ook wezen.
Daarnaast sommen Dion en Jenny
Hoppenbrouwer nog diverse individu
ele prestaties van hun pupillen op. De
Kopergirls behoren niet langer tot de
Nederlandse, maar tot de wereldtop,
dat moge duidelijk zijn. „En dat in een
paar jaar tijd", verzucht voorzitter Rie
Coelen. „Vier jaar geleden hadden we
een duo op het wereldkampioen
schap, nu gingen we met vier teams en
een reeks solisten." Het betekent een
topjaar in het twintigjarige bestaan
van de vereniging.
Bij twirling gaat het om de techniek
met de batons, legt Dion uit. Batons
zijn stokjes die veel weg hebben van
de attributen van marjorettes. Maar
met de dames die voor de fanfare uit
marcheren hebben de twirlsters wei
nig van doen. Twirling doet denken
aan ritmische gymnastiek met een
zweem ballet en een beetje kunst
schaatsen. Pompon is een variant die
doet denken aan het enthousiasme
waarmee cheerleaders in Amerika
wedstrijden American football en bas
ketball opluisteren. „Het gaat erom in
een paar minuten zoveel mogelijk spe
cial effects te laten zieen", aldus Dion.
Schilder Peter Klashorst nog steeds vast in Senegal
amsterdam
De Nederlandse schilder Peter Klashorst is zaterdag ge
arresteerd in Dakar in Senegal, omdat hij naakte model
len liet poseren voor zijn schilderijen. Vandaag beslist de
rechter-commissaris of de schilder, die nog steeds vast
zit, voor de rechter moet verschijnen.
schilderijen van te maken. In
het streng islamistische Senegal
zou het verboden zijn naakte
vrouwen als model te gebrui
ken.
Klashorst meldde zijn arres
tatie via een fax aan de Amster
damse Gallery Donkersloot. De
schilder zegt dat in totaal acht
mensen zijn opgepakt, onder
wie de vrouwen die model voor
hem stonden. Ook zij konden
zondag huiswaarts keren. Per
soneel van de Nederlandse am
bassade is volgens een woord
voerder van Buitenlandse Za
ken de hele dag met de zaak be
zig geweest.
Klashorst schilderde al lange
tijd in Senegal tot hij kort gele
den naar Nederland terugkwam
met de helft van het werk dat
Het ministerie van buitenland
se zaken in Den Haag bevestigt
de aanhouding van Klashorst,
die wordt verdacht van twee
strafbare feiten. Hij zou de 'sek
suele moraal' in het land heb
ben overtreden en kunstwerken
hebben gemaakt die hij naar
het buitenland bracht. Ook een
vriend van de schilder werd
aangehouden, maar hij is een
dag later vrijgelaten. Er wordt
geprobeerd om Klashorst op
borgtocht vrij te krijgen.
De politie hield de Nederlan
der aan nadat ze op zijn logeer
adres foto's en negatieven had
gevonden waarop naakte vrou
wen waren afgebeeld. Klashorst
gebruikte de beelden om er
hij daar had gemaakt. Dit week
einde ging hij terug om de rest
van zijn doeken op te halen,
maar werd door de politie op
gepakt.
Klashorst maakte naam in het
schilderscollectief 'After Natu
re' dat in 1989 werd opgericht
en in 1993 ter ziele ging. In het
collectief, dat bekend werd met
naturalistische oliewerken op
linnen, zaten onder anderen
Bart Domburg en Jurriaan van
Hall.
Collega's van Klashorst hou
den morgenavond in Amster
dam een kunstveiling met eigen
werk. Met de opbrengst ervan
hopen ze een deel van de borg
som te bekostigen. Aanvanke
lijk zou de veiling maandag
plaatsvinden. Maar omdat de
opkomst tegenviel, werd de vei
ling uitgesteld. Onder anderen
Herman Brood en Jan Cremer
hebben belangeloos werk ter
beschikking gesteld. De organi
satoren streven naar een op
brengst van 25.000 gulden.
Jeroen van Merwijk en Bavo Galama.
foto lex van rossen
theater recensie
tuum eerbetoon aan schilder/schrijver/beeldhouwer/fihner/fotograafin Centre Pompidou in Parijs
ad\
cees vanzweeden
schreef, beeldhouwde,
lerde en filmde, maar Bra-
ng vooral de geschiedenis
een begenadigd fotograaf,
het eerst is een groot deel
ijn oeuvre voor een expo-
bijeen gebracht. In het
e Pompidou in Parijs,
asso begreep niets van
„Je hebt de beschikking
een goudmijn, maar je
een zoutmijn te ex-
zei de schilder in
tegen hem. De goudmijn
Picasso op doelde, was de
lerkunst. Vanaf de dag
ip Brasaï zijn atelier bin-
ep, wist Picasso dat deze
Hongaar een begena-
Pr\< ichilder kon worden. Maar
TT lats van goud koos Brasaï
de fotografie,
zou lang duren voordat
van zijn werk kon leven,
bij zijn dood was hij een
geworden. Hij had de
en gefotografeerd die Pi-
in zijn Parijse periode
emaakt. Hij had tal van fo-
ken gepubliceerd. Hij had
het befaamde tijdschrift
ir's Bazaar de halve we-
tfgebeuld. En hij was on-
_ze heiden met de eerste
v01 Prix voor de fotografie,
jisbipvel het Museum of Mo-
Art in New York hem
in 1968 met een beschei-
'le xpositie bewierookte, zou
pas postuum recht wor-
iedaan. Op de zesde ver-
ig van het pas gerestau-
De foto 'Verliefd paar' van Brasai hangt in het Centre Pompidou in Parijs. foto cpd
reerde Centre Pompidou zijn positie bestaat uit foto's, maar de film waarmee Brasaï in 1956
nu 530 werken bijeen gebracht, Brasaï was meer dan een foto- een gouden palm oogstte op
die een volledig beeld geven graaf. Hij tekende, beeldhouw- het festival van Cannes (Tant
van de kunstenaar. de, schreef, filmde. Tot de geëx- qu'il y aura des bêtes).
Het grootste deel van de ex- poseerde werken behoort ook Brasaï werd in 1899 als Gyula
Halasz geboren in Brasso, een
plaatsje in Transylvanië, dat nu
tot Roemenië behoort maar
toen Hongaars was. Als 5-jarig
jongetje zette hij voor het eerst
voet in Parijs, in het kielzog van
zijn vader, een leraar Frans. In
1930 maakte hij een reportage
over nachtelijk Parijs, die twee
jaar later in boekvorm gepubli
ceerd werd onder de titel 'Paris
de nuit'. Het was in datzelfde
jaar dat Gyula Halasz het pseu
doniem Brasaï' aannam.
De oorlog bracht leed en ver
driet. Hij verloor zijn jongste
broer, die zijn leven liet op de
verschroeide aarde van Rus
land. En hij kon niet publice
ren, omdat hij weigerde aan de
Duitse bezetters toestemming
te vragen te fotograferen. Maar
in 1943 vroeg Picasso hem de
beelden in zijn Parijse atelier te
fotograferen, een opdracht die
Brasaï ruim drie jaar bezig zou
houden.
Na de oorlog kwam zijn loop
baan als fotograaf in een
stroomversnelling. Hij begon
voor Harper's Bazaar fotorepor
tages te maken in de verste uit
hoeken van de wereld. Maar
zijn geprefereerde jachtterrein
bleef de Franse hoofdstad. In
1960 baarde hij opzien met een
expositie van foto's van de le-
proze muren van Parijs, opge
smukt met graffiti.
Brasaï stierf op 7 juli 1984 in
Beaulieu-sur-Mer.
De expositie in het Centre
Pompidou, dat op dinsdagen is
gesloten, duurt tot 26 juni.
wunand zeilstra
'De omgekeerde wereld', cabaretpro
gramma van en door Jeroen van Merwijk
en Bavo Galama. Gezien: 22/4, schouw
burg Leiden.
Omdat heel veel cabaretiers op
de solotoer zijn, heeft een duo
al gauw een streepje voor. Des
noods een gelegenheidsduo,
zoals dat bijvoorbeeld dit sei
zoen door Bavo Galama en Je
roen van Merwijk wordt ge
vormd. Maar helaas, dit krediet
verdienen de beide heren niet:
hun samenwerking is een
moeizaam geheel dat maar ma
tig kan boeien.
Van Van Merwijk weten we
dat hij per definitie chagrijnig
en tegendraads kan zijn. Het is
zijn handelsmerk. Toch keert
zich dat in zijn nadeel, wanneer
het gaat lijken alsof hij er hele
maal geen zin meer in heeft.
Dan slaat lamlendigheid toe, en
dit programma zit daar gevaar
lijk dicht bij.
Voor Bavo Galama resteert
nog de ondankbare en enigs
zins merkwaardige taak om een
soort bemiddelaar te zijn tus
sen onwillige artiest en lauw
reagerend publiek. Dat hij in
een nummer na de pauze be
kent ook niet alles van zijn col
lega te begrijpen, is in dit ver
band veelzeggend. Het is net
alsof beiden zelf ook aanvoelen
dat hun samenwerking niet
echt klikt. Dus maken ze er
maar een grap van - onder het
motto: de aanval is de beste
verdediging.
Afgezien van deze bezwaren
zijn er gelukkig toch nog enkele
nummers bij die het program
ma voor een echte afgang be
hoeden. Soms is het sarcasme
van Van Merwijk namelijk wel
leuk, zoals de uitspraak: 'twee
vijftigers bij een concert van
Rob de Nijs die roepen 'we
want more' - dat is pas erg
hoor'. De omgekeerde 'Zuider-
zeeballade' is ook een voor
beeld van een aardig program-
ma-onderdeel. Door het broei
kaseffect stijgt de zeespiegel
waardoor Emmeloord weer on
der water komt te liggen. En de
parodie op Freek de Jonge mag
er ook zijn.
Ter afsluiting is er zelfs een
meezinger. 'De mooiste plek op
aarde/ dat ben jijje gezicht
een gedicht/ je linkerdij een
schilderij/ De mooiste plek op
aarde/ dat ben jij'. Maar deze
snel in elkaar geflanste truc om
het toch nog gezellig te maken,
is natuurlijk te doorzichtig.
New York als het Operagebouw
voor de Australische stad Syd
ney. Gehry, die ook het Gug
genheim Museum in de Baski-
sche stad Bilbao heeft ontwor
pen, omschrijft zijn gebouw als
een 'zilveren wolk, een wolken
krabber van gebroken glas om
zwachteld door uitgestrekte
ronddraaiende linten van ti
taan'.
Het huidige Guggenheim
Museum is gevestigd in een ge
bouw van Frank Lloyd Wright
op Fifth Avenue. Het is de be
doeling dat hier kunstwerken
die vóór 1945 zijn gemaakt te
zien blijven. In het nieuwe ge
bouw wordt de nieuwste kunst
getoond.
Veel inwoners van New York
keren zich tegen de bouw van
een nieuw Guggenheim Muse
um aan de oevers van de Hud
son. Zij menen dat het gebouw
van 45 verdiepingen dat de Ca
nadese architect Frank Gehry
heeft ontworpen het gezicht op
de stad ernstige schade toe
brengt.
Voorstanders van het ont
werp erkennen dat het uiterlijk
van New York zal veranderen.
Maar het gebouw, dat moet
verrijzen in de schaduw van
Brooklyn Bridge, zal de stad
volgens hen ten goede komen
en even bepalend zijn voor
chillende sectoren uit de
enleving, bijvoorbeeld be-
sgroepen of senioren,
I pi ten de gelegenheid krijgen
"'exposities samen te stellen
in het Tweede-Kamerge-
iv. Ze kiezen de kunstwer-
dan in samenspraak met
speciale conservator. Dit is
van de voorstellen die
issecretaris Van der Ploeg
den
3 9
(Cultuur) doet in zijn nota 'Ver
mogen om te kiezen'. Die nota
gaat binnenkort naar de Twee
de Kamer.
De bewindsman wil zoals be
kend kunst uit de depots halen
en aan een zo breed mogelijk
publiek laten zien. De Tweede
Kamer is als 'huis van de de
mocratie' bij uitstek geschikt
voor zogenoemde collectiemo
biliteit, aldus Van der Ploeg.
De bewindsman lichtte
maandag in Tokio alvast een
tipje van de sluier op. Hij was
in Japan in het kader van de
herdenking van de 400-jarige
betrekkingen met dat land. Hij
ontdekte dat de Japanners ook
al op eigen wijze aan 'collectie
mobiliteit' doen, door bijvoor
beeld exposities in warenhui
zen te houden. Dat gebeurt
dan vaak door kranten, die er
dan zelf meteen aandacht aan
geven, aldus een enthousiaste
Van der Ploeg.
In zijn nieuwe nota stelt hij
verder voor selecties uit de na
tionale kunstverzameling, of
wel 'Collectie Nederland', te
presenteren op Schiphol. Ook
de toekomstige Floriade in de
Haarlemmermeer biedt per
spectief voor collectiemobili
teit. Daar moet een tentoon
stelling van stukken uit het Zui
derzeemuseum komen. Van
der Ploeg wil ook een gedrags
code die de onderlinge ruil van
bruiklenen, door musea onder
ling vergemakkelijkt.
Bovendien wil hij de hele
'Collectie Nederland' op inter
net zien te krijgen. Een gebrui
ker moet straks alleen nog
maai- de naam van een kunste
naar hoeven aan te klikken om
te weten te komen waar hij
kunstwerken van deze artiest
kan zien en verdere informatie
over hem of haar kan verwer
ven.
Het precieze prijskaartje van
de plannen wordt op Prinsjes
dag gepresenteerd, maar Van
der Ploeg denkt zeker 8 miljoen
gulden nodig te hebben.
muziek» recensie
louis du moulin
Tom Jones in Ahoy' in kader van 'World
Wide Tour'. Met elfkoppige begeleidings
groep. Gehoord: 22/4.
Terwijl binnen Tom Jones al is
begonnen, verwisselt voor de
poorten van Ahoy' nog menig
toegangsbewijs voor een woe-
kerbedrag van eigenaar. Maar
wie op dat 'zwarte marktplein'
al gauw 250 piek voor een
kaartje moet neertellen, zal
toch geen spijt krijgen van die
dure noodgreep. Want wat de
zingende sex bomb uit Zuid-
Wales op deze zaterdagavond
voor Ahoy' in petto heeft, is ab
solute topklasse: een vooral vo
caal imponerende krachttoer,
waarmee hij eigenlijk voortdu
rend de spot drijft met de 59 ja
ren die z'n paspoort vermeldt.
Tom Jones is dankzij de mu
zikale verjongingskuur, waar
z'n jongste (duetten) album
'Reload' voor staat, weer net zo
'hot' als tijdens z'n eerste glo
riedagen halverwege de jaren
zestig. Verschil met toen is al
leen dat hij nu een nog betere
performer is.
Z'n lichaamstaal is er minder
uitbundig op geworden, maar
de accenten die hij plaatst - in
middels een stuk molliger maar
nog wel 'in shape' - zijn wel
trefzekerder. Daarbij laat Tiger
Tom zich niet meer meeslepen
door de publieke hysterie die
kleeft aan het imago dat hij dik
drie decennia cultiveerde, maar
waarvan hij zo langzamerhand
afscheid wil nemen: dat van de
superbronstige knuffelbeer die
zich op het podium maar wat
graag laat bekogelen met aller
hande lingerie van 'overhitte'
vrouwelijke fans en daarmee
ook geregeld z'n zweetdruppels
afveegt. Vandaar dat het afgela
den Ahoy' hem geen enkele
keer meer ziet buldten om een
pikant stuk ondergoed op te ra
pen, maar wel door de knieën
kan zien gaan voor de in veel
mindere mate toegeworpen
bloemen.
In de bloei van z'n derde
jeugd (na de tweede, in 1988 in
gezet met de Prince-troef 'Kiss')
wil Tom Jones in de eerste
plaats op zijn stem leunen. Dat
bijzondere instrument, waar
mee hij op elk lied zijn eigen
stempel kan drukken, heeft
wonderwel aan kracht nog geen
spatje ingeboet en wordt bo
vendien thans bewuster dan
ooit gebruikt.
Oud of nieuw, het maakt hem
in de roes van de huidige suc-
cesgolf niets uit. Voor klassie
kers als 'I'll never fall in love
again' en 'Green green grass of
home', door hem reeds duizen
den malen vertolkt, gaat hij ge
woon net zo diep als voor on
langs geadopteerde songs als
'Burning down the house' en
'Mama told me not to come'.
Op deze wereldtournee moet
hij het voor wat betreft het (hip
pere) repertoire van 'Reload'
wel stellen zonder de specifieke
'tegenstemmen' die op de plaat
voor extra glans zorgen (zoals
Stereophonies, The Cardigans,
Robbie Williams). Dat gemis
wordt toch niet helemaal ge
compenseerd door de drie
koorzangeressen die in dit ver
band als z'n sparringspartners
fungeren. Ook een beetje goed
koop: de reprise van actuele
single 'Sex bomb' als derde toe
gift. Maar goed, na zo'n weer
galoos optreden zij hem dat
schoonheidsfoutje natuurlijk
snel vergeven.
