PC
Op zoek naar meer gebmiksgemak
Een oer-Nederlands kaartspel
uu
Illustraties bewerken
wemmen met de zeekat
Multi Media
fERDAG 22 APRIL 2000
R
bijna elk huishouden staat tegenwoordig een personal computer,
aar wat doen we er mee en wat kunnen we er mee? In de rubriek
PC Wijzer elke week een onderwerp voor de thuiscomputeraar.
Vragen en suggesties kunt u sturen naar:
internetredactie@damiate.hdc.nl
/ooi ze al niet meegeleverd zijn
ran een nieuwe computer krijg
Tien lerlei foto- en teken-pro-
nma's wel gratis bij een
we printer, digitale camera
:anner. Maar wat kan je er-
3
belangrijkste onderscheid
omputergrafici maken is
in een vector- en een bit-
j-afbeelding. Meestal zijn
iprogramma's goed in het
te en foto-programma's in
weede. Wie het ver wil
ippen in beeldbewerking
e computer heeft dus bei-
odig; liefst twee program
die ook nog een beetje
len samenwerken. Wat is
irschil tussen een bitmap
en vector?
digitale foto's zijn bitmaps,
bitmap is een mozaïek van
i, zwarte of gekleurde
dpuntjes, pixels. Hoe meer
ist ii Is nodig zijn om een af
ding te beschrijven, hoe
noo itailleerder die is. Een foto
een te lage resolutie (met
luid einig beeldpuntjes) ziet er
t op kerig uit. Dat betekent dat
deze e afbeeldingen die toch
Iden rp moeten zijn veel pixels
us veel geheugen vergen,
foto die ook op A4-for-
nog geen blokjes mag
vei inen neemt tientallen me
tes in beslag. De grootte
lenl een bitmap wordt vaak ge-
?wii :n in aantal pixels in de
t dit ie keer het aantal in de
ider dte. Een computerscherm
een bitmap) meet bijvoor-
,g5 800 x 600 pixels, of 1024 x
Ie hoort ook vaak spreken
DPI, dots per inch. Dat is
lantal puntjes op één lijn
:a. 2,5 centimeter. Een foto
afdrukt met een kwaliteit
1200 DPI is haarscherp.
;je af met een kwaliteit van
;n) fits 50 DPI dan worden de
'urde blokjes duidelijk
baar. Hoe lager het aantal
...l jes per inch, hoe lager de
eft iteit.
xb2 lector-illustratie ziet een
g m dding niet als een verza-
lise ig puntjes, maar als een
'wiskundige figuren: cir-
eens in een boek meegezwommen met zeekatten, rondge-
en bij het wrak van de Roompot, ontdekt hoe de anemoon
I z'n kostje komt? Je kunt er natuurlijk over fantaseren, maar
I verder kom je niet. Maar het wordt allemaal levensecht met
:d-rom 'De interactieve duikgids' van Kosmos-Z&K Uitge-
>s Je ziet de zeekatten zwemmen en bij dat wrak kun je rond-
en: videobeelden scheppen een levendige illusie.
:r dan 250 soorten dieren en wieren in de Nederlandse kust-
eren worden er volgens de uitgever op de cd-rom beschre-
En dat klopt ook wel. Maar de suggestie dat ze ook allemaal
rideo werden vastgelegd, klopt niet. Gewoon een kwestie
tellen.
j{ programmastructuur is eenvoudig en de zoekfuncties zijn
a idig, stelt de uitgever. Niettemin voert een surftochtje over
d rom tot onverwachte uitkomsten. Soms zijn daar prettige
j assingen bij.
interactieve duikgids' suggereert dat alleen sportduikers er
lj2 aan zouden hebben, maar de naarp is misleidend. Bijeen-
racht door de wetenschappers van het Expertisecentrum
rTaxonomische Identificaties (ETI) van de Universiteit van
jsterdam, is de informatie ook voor anderszins in het onder
erleven geïnteresseerden van belang. Niet-duikers moeten
sowieso met de illusie doen. De prijs van dit interactieve
is 79,90 gulden
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN VAN DER NAT
kels, lijnen, krommen, kleur
vlakken. Dit soort afbeeldingen
wordt gebruikt voor tekeningen
die er strak en schematisch uit
moeten zien. De zogenaamde
infographics in deze krant zijn
meestal gemaakt als
vector-tekeningen: grafieken,
kaartjes, het weerbericht. Een
van de voordelen van een vec
tor-tekening is het formaat.
Een grote cirkel kan (als geome
trisch figuur) met een paar sim
pele getallen worden beschre
ven. Middelpunt, straal, mis
schien de dikte van de omtrek
lijn, de kleur: dat is het wel zo'n
beetje. Niet meer dan een paar
Kilobytes. Moet je diezelfde cir
kel beeldpuntje voor beeld
puntje beschrijven, zoals een
bitmap-bestand dat doet, dan
kost dat veel meer geheugen en
schijfruimte. Een ander voor
deel: je kan een vectorbestand
in afmeting opblazen zonder
dat de figuur er blokkeriger op
wordt. Zonder kwaliteitsverlies
dus. De losse elementen in een
vector-illustratie blijven boven
dien als losse onderdelen te be
werken: je kan eindeloos blijven
duwen en trekken aan een vec
tortekening. Daar staat tegen
over dat foto's vrijwel niet als
vector te beschrijven zijn. Fo
to's zijn niet opgebouwd uit
wiskundige figuren maar uit
subtiele kleurovergangen.
Programma's die met bitmaps
kunnen werken hebben meest
al namen als Paint, PaintShop,
Photopaint of Paintbrush. Het
enige echte professionele foto-
-bewerkingsprogramma blijft
PhotoShop: dit pakket is enorm
veelzijdig maar niet goedkoop.
is echter recentelijk ook een
wat goedkopere 'light-versie' op
de markt gebracht. Bekende
vectorprogramma's zijn Free
hand, llustrator en CorelDraw.
Door een bitmap- en een vec
torprogramma slim samen te
laten werken kan je foto's, tekst
en lijntekeningen in elkaar
schuiven. Alles is dan mogelijk.
SILVAN SCHOONHOVEN
De computer ziet er in de toekomst heel anders uit
U P
PAUL HOUKES
De apparatuur rondom ons kén erg veel,
maar kunnen mensen er mee over weg?
Het gebruik van computers is nog veel te
ingewikkeld. In laboratoria zoeken ingeni
eurs naar betere manieren van contact tus
sen mens en machine.
Het is mooi dat er tegenwoordig allerlei ap
paraten zijn die nuttige dingen voor ons
kunnen doen, maar de bediening van die
dingen laat nogal eens te wensen over.
Heel veel mensen vinden personal compu
ters, videorecorders, digitale klokthermo-
staten en tal van andere apparaten thuis
lastig te bedienen. Het aansluiten van een
pc is met gekleurde stekkertjes en vooraf
geïnstalleerde software wel wat gemakkelij
ker geworden, maar wie nog nooit een
computer van dichtbij heeft gezien en nog
nimmer een muis in handen heeft gehad,
die wacht toch nog een behoorlijke klus
voordat de eerste brief is afgedrukt of de
eerste website gevonden.
Bijna alle grote bedrijven die zich met de
ontwikkeling van zulke apparaten bezig
houden, doen onderzoek naar manieren
om het gebruik gemakkelijker te maken. In
het Congresgebouw in Den Haag werd aan
dat thema onlangs een internationale con
ferentie gewijd: 'Human Factors in Compu
ting Systems'. Op dit jaarlijkse evenement
komen ontwerpers en onderzoekers bij el
kaar om te praten over gebruiksgemak en
nieuwe manieren om de zogenoemde ge
bruikersinterface - de manier van commu
niceren tussen mens en machine - te ma
ken.
Eén van de bedrijven die veel investeert in
onderzoek op dit terrein is het computer
bedrijf IBM. In laboratoria op verschillende
plaatsen ter wereld worden nieuwe manie
ren bestudeerd om wat in het jargon 'ease
•of use' wordt genoemd te verbeteren. Be
langrijk daarbij is om de toekomstige ge
bruikers van een product in een zo vroeg
mogelijk stadium, nog in de ontwerpfase,
bij de ontwikkeling te betrekken.
Tony Temple, vice-president van IBM en
voortrekker op het gebied van gebruiksge
mak, voorspelt dat in de toekomst hele
nieuwe wegen worden ingeslagen. „De tra
ditionele manier om een computer te be
dienen voldoet niet meer, vooral omdat dat
apparaat er straks heel anders zal uitzien.
De functies van een desktop-pc of note
book wordt steeds meer overgenomen
door kleine apparaatjes die niet meer op
een computer lijken. Daar moet je dus
nieuwe gebruikersinterfaces voor ontwik
kelen. En die moeten ook beter aansluiten
op wat mensen van nature gewend zijn om
te doen".
John Karat, stafmedewerker van IBM's
Watson Research Center, vindt dat er al erg
veel geleerd is van de manier waarop men
sen met technische apparaten willen wer
ken. De spraaktechnologie neemt een
steeds belangrijker plek in, maar de ont
wikkeling daarvan is nog lang niet afge
rond. „En je kunt ook niet élke interactie
met een computer via spraak laten verlo
pen. Daar is dat gewoon niet geschikt
voor".
IBM is vooral op zoek naar nieuwe manie
ren waarop de computer - of een willekeu
rig apparaat waar de traditionele compu
terfuncties in zijn ondergebracht - kan rea
geren op zijn gebruiker. Zo'n apparaat zal
veel meer zélf ontdekken waar de gebruiker
behoefte aan heeft. In de laboratoria wordt
onder meer geëxperimenteerd met een
computermuis die de gemoedstoestand
van de gebruiker registreert. Dat gebeurt
door het nieten van de hartslag, transpira
tie, temperatuur en andere factoren. Een
systeem dat 'merkt' dat de gebruiker tij
dens het werken geïrriteerd raakt, kan daar
op inspelen door bijvoorbeeld wat meer
hulp of uitleg te geven over de functie die
op dat moment wordt gebruikt.
Draagbaar
Veel onderzoek is gericht op de manier
waarop straks allerlei nieuwe, mobiele ap
paraten moeten worden bediend. Dat kan
een slimme organiser zijn, maar ook de
draagbare pc, waaraan IBM al geruime tijd
werkt. Dit complete Pentium-systeem is zo
compact, dat het met een clip aan de
broekriem kan hangen. De interactie met
de gebruiker gebeurt via een piepklein,
doorzichtig schermpje dat voor één oog
hangt, met gesproken commando's en via
een klein kastje met knopjes en draaiwiel-
tjes, dat in de hand wordt gehouden.
Tony Temple: „Dit is nog maar een proto
type van waar het straks heengaat. Het
schermpje, dat nu aan een koptelefoon is
bevestigd, kan in de toekomst ingebouwd
worden in de rand van een gewone bril".
De dagen van de desktop-pc zijn geteld,
voorspelt Temple. „Je krijgt straks allerlei
apparaten zonder scherm of toetsenbord.
Daarbij gelden alle oude manieren van
werken niet meer. Het is voor ons een uit
daging om uit te zoeken hoe je dat soort
dingen zo makkelijk mogelijk kunt bedie
nen".
3D Huis Totaal
Huis en tuin lijken met de
dag belangrijker te worden,
zelfs voor mensen die niet
zoveel tijd hebben. TLC
Domus springt er gretig op
in met 3D Huis Totaal de
Luxe, waarmee de gebruiker
met behulp van zijn pc een
binnehuisarchitect wordt.
Een droomhuis ontwerpen,
de badkamer veranderen,
babykamer inrichten, meu
bels verplaatsen, een vloer
leggen, virtueel is alle moge
lijk. Zelfs aan de buitenkant
van het huis kan iets gedaan
worden. Het programma be
gint met het maken van een
plattegrond, waarna de ver
schillende vertrekken netjes
kunnen worden ingevuld.
Aan de hand van echte foto's
kan de zaak worden gedeco
reerd. Het afstemmen van
kleuren is eenvoudig. Als het
werk is voltooid kan de de
ontwerper met de muis door
zijn virtuele droomhuis gaan
wandelen. Zelfs aan lichtin
val is gedacht. Ook rekent de
computer de kosten uit.
Min. systeemeisen: Pentium
100,16 Mb Ram, Windows
95/98. Prijs: 99 gulden.
PrintMaster Photo Pro
Fotoprogramma's zijn er
volop maar dat heeft TLC
Domus er niet van weerhou
den om zijn PrintMaster
Photo Pro op de markt te
brengen. Een digitale doka
voor beeldbewerking en fo
tocreaties, aldus wordt het
programma omschreven.
Met het pakket is inderdaad
veel mogelijk. De nieuwste
retoucheertecnieken zijn in
gebouwd, en er kan zo onge
veer alles met foto's worden
gedaan. Omzetten naar
wenskaarten, posters, kalen
ders, collages en nog veel
meer. Met het digitale foto
album kan het werk over
zichtelijk worden bewaard.
Presentaties maken is een
fluitje van een cent. Het pro
gramma werkt het best in
combinatie met scanner en
digitale camera.
Min. systeemeisen: Pentium
133,16 Mb Ram, Windows
95/98. Prijs: 89 gulden.
Kindersoftware
De nieuwe website Maki.nl
richt zich speciaal op kinder
software. Deze nieuwe
dienst is bedoeld voor ou
ders met kinderen in de leef
tijd van 2 tot 12 jaar en voor
leerkrachten op de basis
school. De maker, Maki Me
dia, stelt onafhankelijke, be
trouwbare informatie te ge
ven. Hoofdredactrice is An-
nemarie Walker die al vijf
jaar kindersoftware recen
seert voor CompuKids en
OudersOnline. Op de websi
te zijn recensies van softwa-
retitels en websites voor kin
deren te vinden. Verder
nieuws, interviews en prakti
sche tips. Ook veel achter
grondinformatie over recen
te ontwikkelingen zoals de
beveiliging van internet te
gen kindonvriendelijke web
sites. En een complete data
base met veel oudere artike
len.
www.maki.nl
Parlo Italiano?
Habla Espanol?
'Hallo, talenknobbel. Where are
we now all the way busy with?'
U kent'm vast wel, die radio-
commercial. Geen Nederlander
wil in het buitenland voor schut
staan en het liefst vloeiend in
het Italiaans, Spaans of Oez-
beeks een hapje eten of een kop
koffie bestellen. Traditioneel
willen wij graag de taal spreken
van het land waar we zijn en
vermoedelijk is er dan ook geen
tweede plek ter wereld waar ta
lencursussen zó populair zijn.
Software-ontwikkelaars spelen
en in ruime mate op
Bij Davilex verscheen onlangs
de reeks Taalcursus in het
Spaans, Engels, Frans en Itali
aans. Met deze serie bewijst het
bedrijf uit Houten dat het bestu
deren van een taal absoluut
geen kwestie hoeft te zijn van
saaie boeken. Gebaseerd op de
befaamde Wat Hoe-boekjes,
word je op een prettige manier
wegwijs gemaakt in de gekozen
taal. Een goede basis voor een
vakantie. Veel video- en geluids
fragmenten, leuke spelletjes en
rie Talk to Me, of zoals ons Ita
liaanse testexemplaar heet 'Par
lo Italiano'. Dit programma zet
hoog in op spraakherkennings
technologie en wie ooit een he
kel had om een taal onder de
knie te krijgen, komt zonder
twijfel op die mening terug. De
interactieve werkwijze maakt
Domus zich op de jeugd. Dat
gebeurt met Engels voor Kids 1
en 2 voor de groep van respec
tievelijk 7-9 jaar en 10-12 jaar.
een studie gewoon vreselijk leuk Als geen ander begrijpt men bij
en door de spraakherkenning TLC Domus dat je vooral de
wordt de perfectie van de uit
spraak maximaal benaderd.
Vooral in een Latijnse taal als
het Italiaans is het aanbrengen
van de juiste klemtonen van het
grootste belang en dat kost met
dit programma geen moeite.
Fouten in de uitspraak worden
onmiddellijk herkend door het
Spoken Error Tracking System
jongste kinderen moet laten
spelen en dat kan dan ook met
dit programma. Zinnetjes kun
nen worden ingevuld op leuke
achtergronden en bijna alles
werkt met plaatjes, omdat luis
teren en spreken nu eenmaal
de belangrijkste onderdelen
van een taal zijn. Uiteraard zijn
onderdelen als video en spelle-
FRANK BUURMAN
Klaverjassen is waarschijnlijk
een typisch Nederlands kaart
spel. Vandaar dat je het nooit
als computerspel aantreft bij de
vele kaartspelletjes die er voor
de pc bestaan. Bij Pride Interac
tive uit Ede vonden ze het hoog
tijd om daar iets aan te doen en
dat resulteerde in Klaverjassen
de Luxe, van de hand van ASF
Software. Het is nu mogelijk om
in je eentje te klaverjassen (en
overigens ook te pesten en te
van de computerspelers laat wel
eens te wensen over (zo gebruikt
toepen), met een computermaat de computer soms een aas om
en twee computertegenstan
ders. Zelfs seinen, verzaken en
vals spelen zijn mogelijk, zolang
de oppositie het maar niet
merkt.
Klaverjassen op de pc zal nooit
het kaarten met echte mensen
kunnen vervangen, maar er kan
in ieder geval goed mee geoe
fend worden. De intelligentie
(SETS) en er wordt ook op de in- tjes niet vergeten. Kinderen die
tonatie gelet. Via een enorme
hoeveelheid oefeningen krijg je
een taal goed onder de knie. En
serieus met dit programma aan
de slag gaan, hebben in korte
tijd een aardige basis van het
op een serieuze manier. Met een Engels te pakken.
internetaansluiting wordt het al
lemaal nog leuker, want her
haaldelijk wordt verwezen naar
taalkundige bronnen op het net.
De reeks Talk to Me heeft twee
niveaus: een voor beginners en
ook nog eens tal van toeristische een voor gevorderden en in de
tips maken deze serie tot een
nuttige aanschaf. En dat voor
Davilex - Praktische Talencur
sus. Min. systeemeisen: Penti
um, Windows 95/98, 16 Mb
Ram. Prijs: 19,95 gulden.
Denda - Talk to Me. Min. sys
teemeisen: Pentium, 16 Mb
Ram, Windows 95/98, geluids-
slechts twee tientjes.
Op een heel ander niveau staan
de uitgaven van Denda in de se-
doos zit een headset. Naast Itali- kaart en speakers noodzakelijk,
aans zijn er ook uitgaven Engels, Prijs: 69,95 gulden.
Duits, Frans en Spaans.
Omdat je er niet vroeg genoeg
mee kunt beginnen, richt TLC
TLC Domus - Engels voor Kids.
Min. systeemeisen: Pentium II
233 Mhz, 32 Mb Ram, Windows
95/98. Prijs: 49,95 gulden.
Utrecht/Rotterdams
een slag te spekken, terwijl die
aas ook een slag kan winnen),
maar op zo'n moment kan je je
maat natuurlijk ongestraft de
huid volschelden.
Klaverjassen kent veel soorten
spelregels, zoals Rotterdams,
Amsterdams en Utrechts, en die
zijn allemaal instelbaar. De
kaarten zien er mooi uit en er
kan zelfs worden gekozen voor
verschillende driedimensionele
omgevingen voor de partijtjes.
Menselijke spelers kunnen ook
tegen elkaar spelen in een net
werk, maar dan kun je beter het
echte spel kaarten gebruiken dat
als bonus in de doos zit. Interes
santer is spelen op internet: zo
zou je een potje kunnen spelen
met je gezellige neven in bij
voorbeeld Canada. De computer
houdt natuurlijk keurig de stand
bij (inclusief roem) en wie daar
geen vertrouwen in heeft kan al
tijd nog zijn eigen klaverjasblok
uitprinten.
Pride zorgt ook voor een specia
le website,
www.klaverjassen.nl, waar nieu
we typisch Hollandse kaartspe
len kunnen worden opgehaald.
Min. systeemeisen: Pentium 133,
32 Mb Ram, Windows 95/98.
Prijs: 49,95 gulden. Beschikbaar
gesteld door Mind Multimedia,
Ede.
u
tiotli
aord
and)
iteir woordraadsel
^de Z^NTAAL: 1 OP ^eze P'aats: 4 nauw; 8. rivier in Oostenrijk;
rondissement; 11. nachtspiegel; 12. Russisch voor vrede; 14. persoonlijk vnw
"hl jbelse plaats; 17. schoorsteenzwart; 18. menigte; 20. voorzetsel; 21. rund,
mpe oorse godheid; 23. komisch; 24. bontsoort; 26. bijbelse stad; 28. Noach
pans bordspel; 31mannelijk dier; 33. honingdrank; 34. ooit; 35. kalium
loleilCAAL: 1. Modieus gekleed; 2. dochter van Cadmus; 3. voegwoord;
'arsmast; 6. behoeftig; 7. voor; 9. kind (Eng.); 12. veranderen; 13. kleine
:hans; 15. fiche; 16. muziekterm; 17; bedorven; 19. Russische straaljager;
lard; 26. stonde; 27. hertachtig dier; 29. haarverzorgingsmiddel; 30. uitroep van
Pos ,32. Frans lidwoord; 33. familielid
ssing van vrijdag:
u
^el ontaai: 1. Papbrood; 5. stappers; 6. dolk; 8. even; 10. onwel; 12. alles.
CfS MW
MAhJPJt OOK AVO
é£JAT
