Rabbijnen optimistisch over Nederlands jodendc'
'Voor profetieën Nostradamus bestaat geen sleuti
Geloof Samenleving
VRIJDAG 21 APRIL 2000
VANDAAG
21
APRIL
Vandaag 927 jaar geleden, op 21 april 1073,
stierf paus Alexander II (Anselmo da Baggio),
die met steun van hervormingsgezinde partij
en en de Noormannen een straf beleid voerde
tegen handel door geestelijken. Hij versterkte de positie
van de paus tegenover de wereldlijke macht. En dat bracht
hem onder meer in conflict met de Duitse Hendrik I. Late
re pausen hebben het estafettestokje van Alexander II
overgenomen in wat na zijn dood de 'investituurstrijd' is
gaan heten. Het ging daarbij om het recht van de paus om
bisschoppen te benoemen.
Op 21 april 1815 stierf de heilige Conradus van Parzham,
een broeder kapucijn en veertig jaar lang portier bij het
Beierse klooster Altötting. Men zegt dat hij de toekomst
kon voorspellen en gedachten kon lezen.
Geestelijken vernieuwen geloftes
rome De Sint Pieter in Rome stroomde gisteren vol met gees
telijken. Tijdens de heilige mis op Witte Donderdag vernieuwen
kardinalen, bisschoppen en priesters hun geloftes van celibaat,
armoede en gehoorzaamheid. foto ap
Open dag in Leidse moskee
leiden Op de geboortedag van de profeet Mohammed, zater
dag 22 april, zet de Mima Sinan Moskee aan de Curaijaostraat 3
de deuren open voor belangstellenden. Doel van de open dag is
het wegnemen van de drempel bij Nederlanders om contact te
zoeken met de moslimgemeenschap in Leiden. De gasten wor
den ontvangen met Turkse hapjes en Turkse thee en kunnen
vragen stellen aan de mensen van de moskee. De open dag
duurt van 12.00 tot 17.00 uur.
Paasjubel bij het ochtendgloren
lisse Voor de veertiende keer alweer wordt op eerste paasdag
op het terrein van tuincentrum Overvecht aan de Heereweg in
Lisse een paasjubel gehouden. Vanaf zes uur is er voor de deel
nemers een kop koffie en een krentenbol. Het zingen, begeleid
door de gospelgroep Sound of Joy uit Sassenheim, begint een
half uur later. Dominee J. Rinzema uit Noordwijkershout houdt
een korte meditatie.
Paasbrunch bij de Fakkel
alphen aan den run Christengemeente De Fakkel in Alphen aan
den Rijn houdt zondag 23 april een paasbrunch in de aula van
het Groene Hart Lyceum aan de Tolstraat. Er wordt een sketch
opgevoerd over het thema 'Eerst zien, dan geloven' en er wor
den praiseliederen gezongen met begeleiding van een combo.
De brunch duurt van half twaalf tot een uur.
Krönungsmesse in Noordwijk
noordwij Het dames- en herenkoor van de parochie van Sint
Jeroen, onder leiding van dirigent C. Borger, voert op eerste
paasdag de Krönungsmesse van Mozart en het Alleluia van
Handel op. Voorganger in de dienst, die om tien uur begint, is
W. Kleijn.
Paasdienst in Maranathacentrum
katwuk Organist Diederik Schuitemaker en een trompettrio
werken op eerste paasdag mee aan de dienst in het Maranatha
centrum aan de Poolster in Katwijk. Zij begeleiden ook de sa
menzang, de paasjubel die om kwart voor tien begint. In de
dienst preekt dominee B. Weegink vervolgens over het thema
'Pasen, goed werk voor klokkenluiders'.
BEROEPINGSWERK
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen: naar Den Haag-Loosduinen, mw. H. Kamphuis en M.J.T.
Burema (beiden parttime) te IJsselstein.
OUD GEREFORMEERDE GEMEENTEN IN NEDERLAND
Beroepen: te Ede, D. Monster te Barneveld.
AMSTERDAM ANP
Vooraanstaande rabbijnen zijn optimistisch over
de toekomst van het Nederlandse jodendom. Het
aantal leden van joodse gemeenten groeit, steeds
meer joden krijgen interesse in hun eigen erf
goed en honderden jongeren zijn zich bewust
van hun identiteit.
Dat blijkt uit interviews met negen rabbijnen in
het kwartaalblad Joods Journaal. Het joodse le
ven bestaat in Nederland al zo'n 400 jaar. Vol
gens de orthodoxe rabbijn I. Vorst is er alle reden
te veronderstellen dat het blijft voortbestaan.
Maar ondanks alle inspanningen moet er nog
veel meer gebeuren, waarschuwt hij. Vorst denkt
daarbij vooral aan de bestrijding van de assimila
tie, de aanpassing aan de cultuur.
Enkele rabbijnen wijzen in dat verband op het
hoge percentage gemengd gehuwden, dat de
joodse identiteit kan verzwakken. Aan de andere
kant is het volgens de orthodoxe rabbijn R. Evers
vaak de niet-joodse partner die graag wil bijdra
gen aan de bloei van de joodse gemeenschap. ,,Ik
ken vele gemengd gehuwde gezinnen die veel
joodser leven dan voljoodse gezinnen", bena
drukt de liberale rabbijn D. Lilienthal.
Volgens zijn collega A. Soetendorp besluit een
groeiend aantal gemengd gehuwden bovendien
hun kinderen een joodse opvoeding te geven.
Maar het blijft de vraag of het ooit mogelijk zal
zijn ook de kinderen met alleen een joodse vader
als jood te erkennen. Lilienthal ziet hier geen
groot probleem, maar aan een automatische er
kenning zoals van de kinderen van een joodse
vrouw is volgens hem nog niemand toe.
De orthodoxe jongerenrabbijn M. Sebbag be
nadrukt dat God niet van gedachten verandert.
Er zijn mensen die kinderen van een joodse va
der als jood erkennen en mischien gaat dat on
der maatschappelijke druk vaker gebeuren. Maar
Gods wet is eeuwig en dat zal altijd zo blijven, al
dus Sebbag. Als een joodse man trouwt met een
niet-joodse vrouw, betekent dat volgens Vorst
een onherstelbaar verlies voor het joodse volk
omdat zijn kinderen niet joods zijn.
Rabbijn Evers roept al zijn geloofsge
zich te keren tegen alle vormen van a
me. Hij vreest over niet al te lange tiji
behoorlijke eruptie van antisemitisme ij -
Met de omstreden Oostenrijkse politil
Haider is volgens Evers een nieuwe op
maakt naar het bekende oude Europe
mitisme. A
Daarentegen ziet Soetendorp in de"
renswaardige' deelname van de partij vj |0rg
aan de regering geen opmars van het oi ste
pese antisemitisme. Volgens hem vont jrét
geen gevaar voor de joden als zodanig, ;n,
een gevaar voor minderheden en buit j|c n
in Oostenrijk. torr
ïdel
„Beste mensen, het einde der tijden is nabij." Zo
begint filosoof en parapsycholoog Hein van Dongen
zijn lezing over profeten en zieners, waarin hij vooral
veel aandacht besteedt aan Nostradamus. De woorden
worden uitgesproken met ironie, want hij gelooft maar
mondjesmaat in onheilsscenario's. Ter illustratie
houdt hij een boekje omhoog waarop zijn openingszin
in grote letters op de omslag is te lezen„jaarlijks
verschijnen er veel van dit soort boeken. Interpretaties
van zieners als Nostradamus en anderen, vertaald naar
deze tijd. Het aardige is", zegt Van Dongen, „dat wat
hier staat vorig jaar werd gepubliceerd, en nu alweer
achterhaald is. De enkele specifieke uitspraak die erin
verwerkt is, blijkt niet te zijn uitgekomen."
l
BUi
AMSTERDAM
ONNO VAN 'T KLOOSTER
„Er zijn drie soorten voorspel
lingen", zegt van Dongen voor
een zaal met ongeveer 40 toe
hoorders in het Amsterdamse
cultureel centrum De Griffioen
van de Vrije Universiteit. „Men
sen die plotseling een beeld of
meerdere beelden doorkrijgen
noemen we zieners. Anderen
bedienen zich van mantische
methoden. Dat houdt alles in
van het tellen van de blaadjes
van een bloem, tot het gebrui
ken van de tarot, I Tjing en as
trologie om de toekomst te
voorspellen. De derde variant
heet 'creatieve verbeelding'.
Daarbij gaat het om mensen die
aan de hand van bestaande
dingen ontwikkelingen in de
toekomst voorzien."
Creatieve verbeelding is, vol
gens Van Dongen, niet iets van
zieners en 'mantische voorspel
lers', maar moet wel worden
vermeld als vorm van toekomst
voorspellen. Want dat is het
tenslotte. Het wordt de toe
hoorders, overwegend studen
ten, duidelijk dat Van Dongen
een filosoof is, een wetenschap
per, en niet louter een adept
van Nostradamus. Van Dongen
praat zacht, kijkt vaak naar be
neden en probeert uiterst zorg
vuldig en wetenschappelijk ver
antwoord het 'profeteren' als
vakgebied te schetsen. Hij geeft
drie tot vier lezingen per week,
maar dat is niet aan zijn pre
sentatie af te zien.
Naast filosoof is van Dongen
parapsycholoog. Dat laatste,
benadrukt hij, is iets anders dan
paragnost. Een parapsycholoog
onderzoekt parapsychologische
fenomenen. Een paragnost on
dergaat de fenomenen, en/of
doet er iets mee. Hij of zij past
een 'gave' toe. Bijvoorbeeld om
de toekomst te voorspellen, dat
wat zoek is terug te vinden, of
mensen te genezen. Van Don
gen houdt het op onderzoeken.
Eind vorig jaar promoveerde hij
aan de Universiteit van Amster
dam op het proefschrift 'Geen
gemene maat', dat inmiddels
ook in boekvorm (uitgeverij
Damon) is verschenen. Het
gaat over de verschillende
maatstaven die mensen hante
ren van verschillende culturen
en achtergronden. Voordien
schreef Van Dongen het boekje
'Paranormaal', over paranor
male verschijnselen, en samen
met Hans Gerding later 'Voer
tuig van de ziel', over het fijn-
stoffelijk lichaam. En Van Don
gen publiceert in het esoteri
sche thematijdschrift Prana en
het Tijdschrift voor Parapsy
chologie.
Profeteren moet, zegt hij, vol
doen aan bepaalde eisen, voor
dat we het als zodanig mogen
benoemen. Hij somt zes criteria
op. De eerste is dat een voor
spelling niet 'in de lijn der ver
wachtingen' mag liggen. Dit
jaar de dood voorspellen van de
ruim 90-jarige prinses Juliana
bijvoorbeeld, is geen kunst. Een
voorspelling moet ook 'gewaar
merkt' zijn. Met andere woor
den: bedrog moet worden uit
gesloten. Wie achteraf zegt het
met zijn voorspellingen steeds
goed te hebben, valt buiten Van
Dongens categorie van echte
zieners. De volgende eis is dat
een voorspelling niet het resul
taat mag zijn van een rationele
analyse. Dat spreekt. Net als eis
nummer vijf. die behelst dat
een echte voorspelling ondub
belzinnig is.
Geen versluierde taal waardoor
meerdere interpretaties moge
lijk zijn. Daar loopt de bekend
ste voorspeller uit de geschie
denis, Nostradamus, al tegen
de lamp. Zijn in kwatrijnen ver
stopte profetieën zijn voor al
lerlei uitleg vatbaar. Het is ook
van belang, vervolgt Van Don
gen, dat het onderwerp van een
voorspelling niet de kans krijgt
Hein van Dongen: „Zieners zien de toekomst vaak in beelden. Daar staat geen datum bij."
het voorspelde waar te gaan
maken. Nostradamus vergaarde
grote bekendheid met de voor
spelling dat koning Hendrik II
in een toernooi het leven zou
laten. Hendrik II wist dit en
ging tegen alle adviezen toch
het toernooi in. Het is dat Nos
tradamus de hele wijze waarop
de koning aan zijn eind zou ko
men zeer nauwkeurig voorspel
de....
Over de laatste eis struikelen de
meeste zieners: een voorspel
ling moet specifiek zijn. 'Er zul
len rampen gebeuren dit jaar',
valt natuurlijk buiten de boot.
'Op 5 mei 2000 zal in Californië
een aardbeving plaatsvinden',
is wel een echte voorspelling.
Het jammerlijke is volgens Van
Dongen, dat waar voorspellers
sporadisch specifiek zijn, z,e
ook direct kwetsbaar worden.
„Waarschijnlijk komt dat om
dat zieners vaak in 'beelden' de
toekomst zien. Daar staat geen
datum bij. Bovendien krijgen ze
meestal hun boodschappen
ook nog eens op symbolische
wijze door. Dan wordt het een
kwestie van interpretatie. Dat
maakt het lastig, maar mensen
denken nu eenmaal in symbo
len. En die symbolen zijn door
drenkt van de culturele achter
grond van iemand. Denk bij
voorbeeld aan de openbaringen
van Johannes. Kortom, de eis
dat een voorspelling ondubbel
zinnig moet zijn kan wel eens te
veel gevraagd zijn", zegt Van
Dongen.
De in kwatrijnen geschreven
profetieën van Nostradamus -
eigenlijk Michel de Nostre-Da-
me - de Frans joodse arts, as
troloog en ziener uit de zestien
de eeuw, zijn ontelbare malen
herdrukt, vertaald en becom
mentarieerd. Zij zijn geschre
ven in een zonderlinge mengel
moes van onbegrijpelijk en ge
brekkig Frans, doorspekt met
woorden ontleend aan het
Grieks, Latijn, Provengaals en
Portugees, en daardoor voor
velerlei uitleg vatbaar. Nostra
damus werd als ziener en man-
tisch voorspeller (hij gebruikte
ook astrologie) een legendari
sche figuur. Tijdens de Tweede
Wereldoorlog werden zijn pro
fetieën door beide strijdende
partijen als propagandamateri
aal benut.
Van Dongen: „Nostradamus is
een bijzondere man en ziener
geweest. Maar ik ben sceptisch.
Z'n teksten bieden weinig hou
vast. Mensen zoeken daarom
naar een sleutel voor zijn werk.
Een aantal maal al dachten ze
die te hebben gevonden. Tel
kens tevergeefs. Ik denk dat er
helemaal geen sleutel is. Hij
kreeg zijn visioenen in wille
keurige volgorde door, verslui
erd en verhuld in symboliek. En
dat lezen we terug in zijn ge
schriften. Meer is er niet. Je
FOTO united pho
moet een man als No s/
zien in de context vai f|
waarin hij leefde. Hij
de oud Franse taal, vi
vaak naar middeleeu
tuur en gebruikt cons
belse symboliek. Daa
hij het vrijwel alleen i
rampen en koningen
kijkt de wereld dus va
eigen beperkte ervari
Zo moeten we zijn vo
gen ook zien. Bovend
grote spongen nodig L
profetieën te 'vertalei I
bijvoorbeeld pest gelj
met aids. Of van de rif
ter, de naam Hitler n
zo verder."
Voor Van Dongen gal
iets te ver. Hij gelooft
voorspellingen, maai
constateren dat ze zei
nauwkeurig genoeg a
mee aan te vatten. Ei|
zeker voor de veel t
Nostradamus.
li
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Noorwegen:
Aan de kusten wisselvallig met
wolken en regen. Landinwaarts
droger en af en toe zon. Maxima
van 8 graden in het noorden tot
15 graden in het zuiden.
Zweden:
Wisselvallig weer met af en toe
zon. Middagtemperatuur van 6
graden in het noorden tot 16 gra
den in het zuiden.
Finland:
Geregeld zon en kans op een bui.
Maxima van 5 graden in het noor
den tot bijna 20 graden in het
zuidoosten.
Denemarken:
Bewolkt en nat. Maxima ongeveer
16 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wisselend bewolkt en buien.
Middagtemperatuur van 11 gra
den in Schotland tot ongeveer 15
graden in de omgeving van Lon
den.
België en Luxemburg:
Afwisselend zon, wolken en bui
en. Zacht met maxima van 18 tot
22 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Bewolkt en regenachtig. In het
uiterste westen en oosten ook pe
rioden met zon. Maxima van 14
graden aan de westkust tot 24
graden in de oostelijke departe
menten.
Zuid-Frankrijk:
In het westen wolken en een en
kele bui. Naar het oosten toe
droog en flink wat zon. Maxima
iets boven de 20 graden.
Spanje:
Perioden met zon maar op veel
plaatsen ook kans op een regen-
of onweersbui. Maxima in het
noordwesten ongeveer 19 graden,
elders 22 tot 27 graden.
Portugal:
Geregeld zon en een enkele bui.
Maxima uiteenlopend van 16 gra
den in het noorden tot 20 in het
zuiden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Perioden met zon en meest
droog. Middagtemperatuur onge
veer 25 graden.
Marokko:
Westkust: flinke perioden met
zon en droog. Maxima van 20 gra
den in het noorden tot 28 in het
zuiden.
Tunesië:
Droog en flink wat zon. Maxima
van 24 graden aan de noordkust
tot 30 in het zuiden.
Madeira:
Perioden met zon. Maxima iets
boven de 20 graden.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden en
droog. Maxima 22 tot 26 graden.
Duitsland:
Flink wat zon, maar in het noor
den en westen meer bewolking en
van tijd tot tijd buien. Middag-
temperatuur ,20 tot 25 graden.
Oostenrijk:
Vrij zonnig en warm. Maxima
rond 25 graden.
Zwitserland:
Perioden met zon en droog. Maxi
ma 20 tot 25 graden.
Polen:
Flink wat zon en vrijwel overal
droog. Maxima tussen 20 en 24
graden.
Tsjechië en Slowakije:
Droog en flink wat zon. Middag
temperatuur tussen 20 en 25
graden.
Hongarije:
Droog weer met veel zon en maxi
ma rond 25'graden.
Italië:
Vrij zonnig en vrijwel overal
droog. Maxima 20 tot 27 graden.
Corsica en Sardinië:
Flink wat zon en waarschijnlijk
droog. Maxima ruim boven de 20
graden.
Griekenland en Kreta:
Geleidelijk minder buien en
steeds meer zon. Maxima tussen
19 en 25 graden.
Malta:
Zonnig en droog. Maxima ropd 25
graden.
Turkije en Cyprus:
Vrijdag nog enkele buien. Zater
dag vanuit het westen meer zon.
Maxima tussen 21 en 25 graden.
ZATERDAG 22 APRIL 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 06.28 Zon onder 20 48
Maan op 00.00 Maan onder08.41
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 06.56 19.15 06.29 18.48
Laag 02.45 15.26 02.26 15.07
•m G
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
18 10 0.0
19 10 0,0
26 15 0.0
as»
bewolkt
onweer
V warmtefront
0)
regen
sneeuw
koufront
Aft.
opklaringen
flhfe hagel
lagedruk
mist
windrichting
ft hogedruk
zonnig
19 temperatuur
luchtdruk in
1000 hecto pascal
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/ vr.18.00—19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
e. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin-en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
,Rii
ïferl
kre
TELEFAX
Advertenties: 071 - 5323 5( j
Familieberichten: 023- 53!
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071-53151
ADVERTENTIE!
Maandag t/m vrijdag v
071-5356 230
RUBRIEKSADVERTEfR
Maandag t/m vrijdag v
071-5143 545
ABONNEMENT!
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtigin r I
het automatisch afschrijven vanl ,UJ
abonnements- geld, ontvangen!
betalinq.
PER PI
Ijnd,
LEIDSCH DAGBLAD OP CA!
Voormensen die moeilijk
hebben of blind zijn (of et
leeshandicap hebben), is e
van het regionale nieuws uit h
Dagblad op
informatie
(Centrum v
Weerrapporten 210408 u
Amsterdam regenbui
ind temp neersl
max min mm
2 17 11 1.4
:2 17 10 01
2 18 9 0.0
1 20 10 0.0
Vlissingen licht bew
Maastricht regen
Aberdeen licht bew
Athene zwaar bew
Barcelona licht bew
18 10 0.0
16 10 1,5
17 10 1.8
20 10 0.0
15 10 3.2
19 12 0,0
14 7 0.4
Buenos Aires
Casablanca
Johannesburg
Los Angeles I
New Orleans
New York
Tel Aviv
Toronto
K
N H U I
19 13 1.0 Tunis
11 0.0 Vancouver
21 12 0.0
30 18 0.0
16 10 0.0
24 14 0.0
14 11 32.0
10 7 16.2
22 14 0.0
16 8 0.0
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezon
feestdagen). -
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.