een kritiek op bestuur universiteit, maar toch.
worden
Zoning Acht-hert mag niet vergeten
Drie weken cel voor caissière
Meer aandacht voor
allochtone ouderen
Leiden Regio
r§'!
Op weg naar het EK
er ir weken na verduisteren
d Leidse reisorganisatie
lONDERZOEK
IH30ZH3CIN0
JSDAG 19 APRIL 2000
den haag/leiden cerberus
Voor verduistering van 4500
gulden is een 18-jarige voorma
lige caissière uit Leiden door de
Haagse politierechter veroor
deeld tot een celstraf van zes
weken, waarvan de helft voor
waardelijk. De opgelegde straf
is gelijk aan de eis van de offi
cier van justitie.
De ex-caissière van een Leid-
se supermarkt werd op 9 juni
afgelopen jaar op heterdaad be
trapt toen zij een bedrag van
1500 gulden wilde wegnemen.
Achteraf zegt de supermarkt
een veel groter bedrag uit de
kassa te missen. De jonge
vrouw werd tot de verduistering
aangezet door haar aan cocaïne
verslaafde vriend. „Ik kan moei
lijk nee zeggen", verklaarde zij
haar gedrag. Achteraf schaamt
zij zich zo dat zij haar voormali
ge baas niet meer onder ogen
durft te komen.
De officier van justitie zei dat
de schulden van haar vriend
voor de vrouw geen excuus zijn
om een greep in de kassa te
doen. De officier nam het haar
extra kwalijk dat zij het vertrou
wen had beschaamd dat haar
werkgever in haar gesteld had.
De politierechter was het met
de officier eens. „Als winkeliers
er niet meer van uit kunnen
gaan dat caissières betrouw
baar zijn, dan loopt alles in het
honderd." Bij de hoogte van de
straf wilde zij geen rekening
houden met de verslaving van
de inmiddels ex-vriend. De
vriend is voor het uitlokken van
de verduistering en een afper
sing overigens veroordeeld tot
een celstraf van zes maanden.
Stichting Dienstverlening Lei
den (SDL) besteedt deze week
ruime aandacht aan 'ouder
worden in een multiculturele
samenleving'. Het onderwerp
ligt de instelling, die zich bezig
houdt met ondersteuning van
ouderen en mensen met een
handicap, na aan het hart. Al
een fors aantal jaren heeft SDL
speciale ouderenwerkers in
dienst voor Marokkaanse, Turk
se en Surinaamse ouderen. Nu
de dienstencentra De Ronde
dans en Zijloever tien jaar be
staan, besloot de SDL het jubi
leum aan te grijpen om op fees
telijke wijze aandacht te beste
den aan ouderen van buiten
landse afkomst.
Gisteren, tijdens een bijeen
komst in de Rondedans, geven
welzijns- en zorginstellingen
Natuur en landschap
in de woonomgeving
Inzendingen gevraagd
voor de Landschapsprijs
Zuid-Holland 2000
daartoe het startsein met de op
richting van het Stedelijk Plat
form Allochtone Ouderen Lei
den. De ouderen zelf vieren
morgen feest. Ze krijgen in de
Rondedans een Marokkaanse
theeceremonie aangeboden,
een optreden van de Surinaam
se groep De Kapelka's en kun
nen bovendien een blik werpen
op de tentoonstelling 'Ouder
worden wereldwijd'. „Het
wordt een feest met weinig
praatjes zegt Marjan Boer van
SDL. „Wethouder Baaijens, die
ook langskomt, mag zelfs niet
speechen. Het zou allemaal
veel te lang duren - er moet in
zo'n geval in drie talen worden
getolkt - en daar zitten de gas
ten vast niet op te wachten."
Leiden telt - volgens de meest
recente gegevens - zo'n vier
honderd Marokkaanse 50-plus-
sers, rond de 130 Turkse en
naar schatting 230 Surinaamse.
Voor zo ver de noodzaak be
staat, maken ze nog maar
mondjesmaat gebruik van de
voorzieningen. Als relatieve
'eenlingen' voelen ze zich bij
voorbeeld niet bijzonder op
hun gemak in verzorgingshui
zen. Ze spreken bovendien niet
of nauwelijks de Nederlandse
taal. „We moeten er voor zor
gen dat we er - als zorgverle-
nende instellingen - op inge
steld raken dat deze groepen in
de toekomst meer en meer hulp
nodig hebben", aldus Boer.
on oneel ziet universiteitsraad niet zitten
01 dezeggenschap van de Leidse universiteit
iet slop. Althans, wat het wetenschappelijk
el betreft. Van de acht personeelszetels
er in de nieuwe universiteitsraad straks
zes bezet. Een verkiezing is niet eens no-
ker
rd
0
le
aui midige raad telt nog vertegenwoordigers
1 ve e personeelspartijen. Twee daarvan beslo-
PP® Dr de verkiezingen van dit voorjaar samen
aa i tot Personeel Leidse Universiteit. De PLU
:h vorige week terug omdat alleen de lijst-
daadwerkelijk in de raad wilde gaan zit-
Jaardoor bleef slechts de zeskoppige lijst
AbvaKabo/FNV over.
t l i universiteitsraad overlegt het college van
r met studenten en personeel over het te
voeren beleid. Concrete besluiten worden er ech
ter niet meer genomen, sinds drie jaar geleden de
wet Medezeggeschap Universiteits Bestuur
(MUB) werd geïntroduceerd.
Veel onderzoekers en docenten zien het nut
van de universiteitsraad daardoor niet meer in.
De raadsleden hebben vaak een achterstand in
kennis op de bestuurders, waardoor hun advie
zen aan het college dikwijls achterhaald of onvol
ledig zijn. Enkele van de zittende leden voelen
zich bovendien door het college niet serieus ge
nomen.
Toch heeft geen van de betrokkenen openlijk
kritiek op het universiteitsbestuur. In een open
brief aan de 'universitaire gemeenschap' schrij
ven vertegenwoordigers van PLU dat kandidaten
afhaakten wegens de hoge werkdruk en twijfel
aan de rol van de raad. Ook zouden sommigen
zich door de 'werkomgeving' onder druk gezet
voelen. Navraag /levert daarvan echter geen enkel
voorbeeld op.
„Het is altijd wel zo dat de directie niet zo blij
is met mensen die kritiek uiten", zegt het huidige
raadslid Anne Zïindvlict, studiecoördinatrice psy
chologie. Ze heeft het zelf niet meegemaakt,
maar ze 'voelt 'wel dat het de leden niet altijd in
dank wordt afgenomen'. „Ik zal niet zeggen dat
het college direct mensen onder druk zet, maar
iemand die zich kandidaat wilde stellen heeft dat
wel zo gevoeld en zich daarom teruggetrokken."
Voorzitter Hans van der Linden, die werkt aan
zijn afstudeer scriptie geschiedenis, betreurt de
geringe belangstelling van het personeel voor de
universiteitsraad. Hij kan zich voorstellen dat
PLU er de brui aangeeft, maar volgens hem ligt
de schuld niet bij het college van bestuur. „De
raad is niet al tijd zo'n flitsend orgaan als vroeger.
Door de invoering van de MUB ligt er meer
macht bij de faculteiten. Ook maakt het college
gebruik van andere adviesorganen met minder
scherpe tanden. Ik kan me dat voorstellen. Wij
hebben een meer politiek gehalte, de raad moet
vooral controleren, want dat kunnen die advies
organen niet. Als je ziet hoeveel personeel de
universiteit heeft, dan geeft het een triest gevoel
dat er niet eens verkiezingen nodig zijn voor de
zetels in de raad. Maar het is geen typisch Leids
probleem. In Delft en Wageningen gaat het ook
slecht."
De studenten moeten wel naar de stembus om
hun vertegenwoordigers te kiezen. Er heeft zich
zelfs een vierde partij gemeld, maar daar is Van
der Linden evenmin blij mee. „Die extra lijst be
staat uit mensen die zeggen dat ze de boel een
jaar lang willen opschudden om dan weer te ver
dwijnen. Ik geloof daar helemaal niet in."
met hun dagelijkse beslomme
ringen, maar enkele Mixteken
nemen inmiddels deel aan ons
onderzoek."
Dat onderzoek gaat in de ko
mende jaren veel meer omvat
ten dan het bestuderen van de
beeldverhalen over Acht-hert
en andere vorsten. Vooral het
onderzoek naar archeologische
vindplaatsen in het gebied van
de Meeteken is nog relatief on
derontwikkeld. Jansen: „In
Mexico zijn ruim dertigdui
zend archeologische vindplaat
sen bekend. Door gebrek aan
geld en personeel zijn er maar
weinig goed onderzocht, waar
bij dan nog de meeste aan
dacht uitgaat naar de geschie
denis van de Azteken en de
Maya's. In een relatief arm
land als Mexico wordt archeo
logie pas echt interessant als
het ook vanuit toeristisch oog
punt iets oplevert." Met Leids
geld wordt nu een kaart met
archeologische vindplaatsen in
het Mixteekse gebied gemaakt,
waarna Leidse en Mexicaanse
onderzoekers op zoek zullen
gaan naar overblijfselen uit
pre-koloniale tijden. „We we
ten nog zoveel niet", zegt Jan
sen. „Hoe is het rijk ontstaan?
Hoe heeft de politieke organi
satie zich ontwikkeld? En hoe
kon het volk in een gebied, dat
nu zo arm is, zoveel welvaart
bereiken?"
Jansen heeft in Mexico inmid
dels genoeg goodwill gekweekt
om zijn onderzoek zonder pro
blemen te kunnen voortzetten.
De Mexicaanse overheid sprak
enkele jaren geleden haar
waardering voor het onderzoek
uit door Jansen een belangrijke
ridderorde te verlenen. Jansen:
Al onze bevindingen over de
beeldhandschriften zijn in het
Spaans gepubliceerd, zodat de
studie ook voor niet-indianen
in Mexico toegankelijk is.
Langzamerhand ontstaat meer
aandacht voor de vroegere in
diaanse beschavingen. Hope
lijk leidt het onderzoek tot wat
meer respect voor de huidige
generatie Mixteken. Dat zou
een prachtig resultaat zijn."
uit de Leidsch Dagblad
ANNO 1900
Donderdag 19 April
LEIDEN - Een der oudste, zoo niet de oudste der
nog bestaande Leidsche Branderijen en Distilleerde
rijen is ter ziele. Het is de welbekende Distilleerderij
'Het Anker', aan de Oude Heerengracht bij het voor
malige Heerenpoortje en aldaar gevestigd geweest
sedert 1646. In het begin dezer eeuw was de zaak
eigendom van de firma Van den Aardwegh Co. en,
gedurende de laatste veertig jaren, successievelijk
van de firma's Boelen Verschuyl en W. Verschuyl
Co. En thans wordt deze oude, alom zoo welbeken
de en gerenommeerde zaak geliquideerd, wegens
het overlijden van den laatsten firmant.
Met 'Het Anker' verdwijnt alweder een der in onze
dagen zoo zeldzaam geworden bronnen van de een
maal beroemd geweest zijnde Leidsche jenever. An
dere centra van fabricage hebben Leiden op dit ge
bied verdrongen en ook de Exporthandel, waarin, nu
dertig jaar geleden, de oude, gerenommeerde zaak
aan de Oude Heerengracht een eereplaats bekleed
de, is naar elders verplaatst. Maar wie zich nog din
gen van vóór dertig jaar herinneren kan en Leidenaar
is, zal ongetwijfeld weten van de lange rijen met dui
zenden bij duizenden Exportkisten, die soms van de
Poort tot aan de Haven stonden opgestapeld, wach
tende op verscheping.
Sic transit, enz.
ANNO 1975
Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 In zwart wit) op testuren naar het leidsch
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 AB leiden of door contante betaling aan de balie van het leidsch
Dagblad aan de Roosevellstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
laginsigne voor Leidenaar
J. Heshusius ontving vanmorgen het Draaginsigne Ge-
*en, een rijksonderscheiding voor mensen die bij de
erk. (vervulling gewond zijn geraakt. Burgemeester Postma
het ereteken uit tijdens een bijeenkomst in het stadhuis,
usius kreeg de onderscheiding vanwege een ongeluk in
in voormalig Nederlands-Indië. Hij was als ordonnans op
jaar Bandoeng toen het pantservoertuig, waarin hij reed,
ff k islip raakte. Heshusius liep bij het ongeluk levensbedrei-
intern letsel op en moest lange tijd in het ziekenhuis ver-
fstii n.
iskermis op Nieuwe Beestenmarkt
De traditionele paaskermis staat van vrijdag 21 april tot
df ét maandag 24 april, tweede paasdag, wederom op de
jte Beestenmarkt. Vrijdag is de kennis geopend van 15 tot
zaterdag van 11 tot 24 uur en eerste en tweede paasdag
3 tot 23 uur. Het lunapark bestaat onder meer uit een reu-
ij voor kinderen, de octopus, een twister en botsauto's.
Ie vertrouwde poffertjeskraam en zuurstokkentent ontbre-
liet.
n di
iijk
.s^° [duistering van een be-
aan an ruim 10.400 Zwitserse
'vai"van reisorganisatie Ex-
Tours Travel ltd uit
is een 60-jarige inwoner
11 eda op een celstraf van
01 ken komen te staan. De
politierechter achtte
tn dat de man geld van
,5] der in zijn zak gestoken
de eis van officier van
ontkent de Bredanaar
et bedrag van omgere-
niim 14.000 gulden te
hebben toegeëigend. Hij zou
slechts door financiële proble
men niet meer in staat zijn ge
weest zijn crediteuren te beta
len. De officier was het niet met
hem eens. „U hebt als tussen
persoon geld geïnd en moest
dat afdragen. U hebt dat geld
opzettelijk voor u zelf ge
bruikt." De man, die inmiddels
bankroet is, reageerde emotio
neel. „Doordat ik privégeld heb
gebruikt om mensen te betalen,
zit ik nu zelf in de bijstand en
sta ik terecht voor oplichting."
De man legt zich niet neer bij
zijn veroordeling en gaat in ho
ger beroep.
leiden Het Europees kampioenschap voetbal kan niet zonder ballen-
jongens en -meisjes. Menig scholier droomt er van om de;:e zomer
doorgeschoten ballen aan vedetten als Patrick Kluivert of (3oudewijn
Zenden terug te kunnen geven. Zo'n 150 enthousiaste, m;iar ook wat
zenuwachtige vmbo-scholieren van het Visser 't Hooft Lyceum trap
pelden gisteren dan ook om in hun gymzaal te laten zien hoe behen
dig ze zijn met de bal. Sponsor Coca Cola selecteerde daar zestien
leerlingen die doorgaan naar een tweede selectiedag op 14 mei in de
Amsterdamse Arena. De leerlingen uit de eerste en tweede klassen
konden op vijf onderdelen punten scoren. Zoals hier bij een kopgalg
waar scholieren met een welgemikte kopbal het belletje aan de galg
probeerden te luiden. foto hielco kuipers
Maarten Jansen ontcijferde Mixteeks beeldverhaal
Zaterdag 19 april
LEIDEN - Het Provinciale Statenlid Leendert Jonker
(PvdA) heeft op een plaatselijke vergadering van zijn
partij in Leiden kritiek uitgeoefend op de wijze waar
op Leiden zich op initiatief van het huidige (linkse)
college heeft teruggetrokken uit het streekenergie-
bedrijf Rijnland. Leiden heeft zich van deze ge
meenschappelijke regeling gedistantieerd, omdat
het met de andere gemeenten niet eens kon worden
over de datum van ingang en de financiële conse
quenties daarvan. Volgens Jonker heeft de houding
van Leiden irritaties opgewekt in de omliggende ge
meenten, met name ook bij partijgenoten. Het initi
atief van het college van B. en W. in Warmond om
het overleg over gewestvorming te heropenen, is me
de daardoor op de lange baan geschoven. "Dat is
jammer voor de samenwerking met de omliggende
gemeenten, die nodig is, al was het maar om te ko
men tot een regionaal bouwbeleid", aldus Jonker.
Het statenlid was van mening dat er toch stappen
moeten worden genomen om tot een gemeenschap
pelijk energieregeling te komen en dat het Leidse
college initiatieven zou moeten ontplooien tot sa
menwerking.
OEGSTGEEST - Gisteren is de Lagere Agrarische
School in gebruik genomen, ledereen, die bij dit
land- en tuinbouwonderwijs is betrokken, is erg blij,
omdat nu wordt beschikt over aanzienlijk meer ruim
te, ook buiten, waar de benodigde kassen zullen
worden gebouwd. De nieuwe school, die nu 220
leerlingen telt, heeft tien leslokalen.
KEULEN - Een snel om zich heen grijpende vuurzee
heeft vannacht een ramp veroorzaakt op het Neder
landse Rijncruiseschip Prinses Irene', dat lag afge
meerd in Keulen. Van de 97 passagiers - merendeels
minder validen - en de 11 bemanningsleden, zijn er
vermoedelijk 24 om het leven gekomen. Enkele tien
tallen passagiers liepen verwoningen op.
LEIDEN - Wie
gisteren het
schoolplein van
de Willem de
Zwijgerschool
opwandelde,
waande zich in
het verleden.
Alle leerlingen
van de school,
en dat zijn er
bijna tweehon
derd, hadden
zich gestoken in
oud-Hollandse
kleren en vier
den op die ma
nier het 20-jarig
bestaan van de
school.
foto archief
leidsch dagblad
iar het front der wetenschap, dat is het streven van de
lla' liversiteit Leiden. En met succes. Niet zelden brengen
fidse onderzoekers opmerkelijke resultaten onder de
acht. Maar ook onderzoeken die minder opvallen dragen
an een inzichtelijker samenleving. In Onderzoek houdt
-dwarsdoorsnede van de Leidse wetenschap tegen het
L Elke week vertelt een andere onderzoeker over zijn of
ar werk. Vandaag Maarten Jansen, die de Selden-codex
ontcijferde.
iaanse beschaving van
xteken dreigt te verdwij-
)e Selden-codex, een
enoud beeldverhaal vol
den, samenzweringen,
en ander drama, is één
weinige bewaarde
53i' len van de vroege ge-
denis van dit volk. Arche-
159l en cultuurhistoricus
riES 'en Jansen ontcijferde het
3.3fli verhaal en beschreef de
iedenis die de Mixteken
™et meer bekend was. Jan-
oopt bij te dragen aan de
cipatie van het indiaans-
caanse volk.
lden-codex is onderdeel
in serie van vijf boeken
ertenhuid uit de vijftien-
ging" iw. Al eeuwenlang wer-
edoor niemand meer be-
n. Om het werk te kun-
Rpolntcijferen leefde Jansen
lostl jdlang tussen de Mixte-
"1 'eefde er de taal die, in
idere vorm, ook eeuwen
casS En al in het gebied ge-
zen en werd. In een tijdsbe-
and an vijfentwintig jaar ont-
£3 le hij de boeken stukje
'bes hikje, waarbij het verhaal
Mixteken zich langzaam
ectJem ontvouwde.
ixteekse geschiedenis
|Dj, i de negende eeuw na
tus aan met het ontstaan
^schillende kleine staten
zuidwesten van het hui-
lexico. Een echte een-
"^^ormde het volk slechts
de regering van Acht-
'e legendarische vorst die
Handschriften veel aan-
ndt krijgt.Acht-hert kun je
ijken met Alexander de
zegt Jansen. „Hij was
ige vorst in de Mixteekse
iedenis die het hele volk
zich had. Daarom ver-
hij voor latere vorsten,
die vergeefs naar eenheid
streefden, een voorbeeldfunc
tie." Jansen ontdekte in de
beeldverhalen echter ook de
schaduwzijden van de legen
darische vorst. „Acht-hert
doodde onder meer zijn half
broer en zijn oude geliefde.
Nadat hij zijn roem vergaard
had, raakte hij langzaam ver
strikt in verschillende intriges.
Uiteindelijk werd hij omge
bracht. En het rijk, dat hij zo
knap tot een eenheid had ge
maakt, viel al snel na zijn dood
weer uit elkaar. Noem hem
maar een tragische held."
Ondanks de relativiteit van zijn
heldenstatus fungeerde Acht-
hert als voorbeeld voor latere
Mixteekse vorsten. De boeken
met beeldverhalen, die in op
dracht van latere Mixteekse
vorsten werden gemaakt,
moesten de band tussen die
vorsten en de grote Acht-hert
bewijzen. „Zo legitimeerden
deze vorsten hun macht", zegt
Jansen. „Waarschijnlijk werd
tijdens belangrijke gebeurte
nissen uit de boeken voorgele
zen, waarbij de vorst van dat
moment werd betiteld als af
stammeling van de groten uit
de Mixteekse geschiedenis."
Ook bood het verhaal van
Acht-hert de verklaring voor
het uiteenvallen van het Mix
teekse rijk en onderstreepten
vorsten het belang van hereni
ging. Zover zou het echter
nooit meer komen: na de dood
van Acht-hert in 1115 tot de
komst van de Spanjaarden in
Mexico in 1519 zouden de ver
schillende Mixteekse konings
huizen nooit meer een eenheid
vormen. En na de komst van
de Spaanse kolonisator ging
het al helemaal bergafwaarts
met de Mixteekse beschaving.
Maarten Jansen.
De Spanjaarden streefden naar
een verenigd Mexico en deden
verwoede pogingen de ver
schillende indiaanse culturen
te onderdrukken. Jansen: „De
indianen in Mexico worden nu
nog beschouwd als tweede
rangs burgers. Ook de Mixte
ken worden gediscrimineerd.
Door de enorme erosie in het
gebied waar de Mixteken wo
nen, wordt het bovendien
steeds moeilijker om in hun
onderhoud te voorzien. De be
volking trekt massaal naar de
Verenigde Staten."
Jansen hoopt de Mixteken met
zijn studie naar de Selden-
codex enig gevoel voor eigen
waarde terug te geven, „Er is
nu nauwelijks aandacht voor
hun eigen cultuur. Kinderen
krijgen onderwijs in de Mexi
caanse geschiedenis, maar ho
ren niets over wat hun eigen
achtergronden zijn." Jansen
stimuleert onderzoek door de
lokale bevolking. „Dat komt
langzaam op gang. Veel men
sen hebben het er druk genoeg
