Cultuurmix is het nieuwe toverwoord in trends
'Ik zei net tegen m'n vrouw: hij brandt lekker'
0
Gematigd stokef
is gevaarlijk
Trends
Berenbeurs
Nijntje-veif
Sa
'E
DINSDAG 18 APRIL 2000
Cultuurmix wordt het tover
woord in de komende jaren.
Ook in de mode en het interi
eur. Het hoofddoekje is ko
mende zomer dé hit voor ie
dereen en in een beetje trendy
interieur hangt een Turkse
lamp aan het plafond. De tr
endsetters van de toekomst
zoeken hun heil in 'vreemde'
culturen. 'Die oude Turkse
Mercedes is hartstikke trendy!'
Het blanke Nederlandse meisje
met rastakapsel heeft haar in
trede in de reclame gemaakt.
Bij H&M is het hoofddoekje dé
grote hit voor komende zomer
en een beetje (mode)merk
huurt tegenwoordig jongeren
met een buitenlands uiterlijk in
om zijn nieuwe collectie te pre
senteren. Thee drinken doen
we uit een Marokkaans glas en
aan het plafond hangt, heel
trendy, een originele Turkse
lamp.
Cultuurmix lijkt het toverwoord
te worden in dit eerste decenni
um van de nieuwe eeuw. We
combineren erop los, laten ons
beïnvloeden door alle mogelijke
culturen om ons heen en creë
ren zo onze eigen identiteit.
Het is natuurlijk niet zo vreemd
dat de komst van andere cultu
ren invloed heeft op de maat
schappij. De grote smeltkroes
die ons land in de afgelopen
decennia is geworden laat zijn
sporen na op vele terreinen.
Was het eerst voornamelijk op
culinair vlak, inmiddels vinden
we ook tal van invloeden terug
in de mode en het interieur. En
als we de trendwatchers mogen
geloven staan we nog maar aan
het begin van een hele grote
cultuurmix. Het is niet eens zo
vreemd om te denken dat de tr
endsetters van de toekomst de
jongeren zijn wiens (over)
grootouders niet van de Neder
landse klei komen.
Trendsettende jongeren heb
ben hun roots liggen in landen
als Suriname, Turkije, Marokko
en de Antillen. Landen met ei
gen gewoonten en typische
kenmerken. Met eigen kleedge
drag en eigen interieur. In de
grote steden loopt het percen
tage allochtone inwoners (jon
geren) flink op. Het zal niet lang
meer duren alvorens maar liefst
de helft van de bevolking van
Rotterdam en Amsterdam zijn
roots elders heeft liggen.
Op culinair gebied zijn we in
middels al heel wat gewend. We
eten net zo makkelijk een falafel
op straat als dat we Turks
brood op de markt kopen. En
ook het lamsvlees (van de au
tochtone slager) wordt steeds
populairder.
Zoals de invloed van onze al
lochtone medeburgers zijn in
trede in de keuken heeft ge
daan, zo is die invloed ook
langzaam de mode ingeslopen
en sinds kort ook het interieur.
Hoofddoekjes zijn deze zomer
dé hit voor iedereen. En in een
beetje trendy interieur past mi
nimaal een Marokkaans theeg-
Bij H&M is het hoofddoekje dé grote hit voor komende zomer.
foto r(
las of een Turkse lamp. Ook
henna-tattoo's zijn razend po
pulair.
Je pikt uit wat je om je heen
ziet, je aanspreekt en zo creëer
je je eigen identiteit. Turkse
meisjes bijvoorbeeld met
hoofddoek, maar wel in spijker
broek en leren jas. Of een Ne
derlands meisje met rastakapsel
dat zich kleedt in een kleurige
sari en sportschoenen draagt.
In de toekomst zullen we steeds
meer elementen uit eikaars cul
turen overnemen. Uiteindelijk
zal niet eens meer helemaal te
achterhalen zijn waar bepaalde
trends vandaan komen.
Allochtone en autochtone jon
geren zullen eikaars stijlen en
gewoonten mengen tot een
nieuwe mix of stroming", zegt
Karlijn Renzenbrink van het
blad Strictly, dat veel onderzoek
doet onder de eigen lezers in de
categorie 18 tot 23 jaar. „Omdat
iedereen gaat mixen, zal in de
toekomst niet eens meer te her
leiden zijn waar bepaalde in
vloeden vandaan komen. Er is
nu al sprake van een taaimix.
Nederlandse jongeren gebrui
ken woorden uit de rapscene.
Iedereen weet dat doekoe geld
betekent. Voor hoofddoekjes
geldt hetzelfde verhaal. Afkom
stig van allochtone meisjes die
ze dragen vanuit hun geloofs
overtuiging. Al of niet in combi
natie met westerse kleding. Je
ziet nu dat Nederlandse meisjes
die combinatie overnemen. Ge
woon omdat 't leuk staat. Het
zelfde geldt voor henna-versie
ringen."
Ook de Rotterdamse trend-ana
liste Justien Marseille meent dat
we steeds meer zullen gaan
mixen. „Niet per se de cultuur,
maar eerder de stijlelementen",
zegt ze. „Zeker omdat meelo
pen met de meute steeds meer
wordt gezien als iets dat niet
goed is. Daarom moet je verder
reiken om die stijlelementen te
zoeken. Als je de straat op wilt
als trendy meisje, kun je niet
volstaan met alleen H&M. Dan
zul je verder moeten zoeken. Je
moet laten zien datje een eigen
idee hebt. Dan ga je zoeken bij
een Turkse winkel en kijk je om
je heen wat meisjes uit andere
culturen dragen en doen."
„Ook in andere dingen zie je
dat we naar elkaar kijken", ver
volgt Marseille. „Creoolse vrou
wen zijn veel trotser op hun li
chaam, ook al zit er een spekje,
aan. Veel jonge Creoolse meis
jes die wat forser van postuur
zijn zien er eigenlijk helemaal
niet zo slecht uit. Dat verandert
de houding van Nederlandse
meisjes, die constateren dat een
spekje niet iets is om je voor te
schamen. Je hoeft je lichaam
niet te verbergen onder wijde
kleding."
Karin van Paassen, die haar ei
gen bemiddelings- en advies
bureau runt en actief is op vele
terreinen in de stad Rotterdam:
„Mensen pikken elementen uit
andere culturen die ze interes
sant vinden. Allochtonen ne
men dingen uit de westerse cul
tuur over en andersom. En on
getwijfeld zal die invloed groei
en."
Van Paassen noemt onder meer
de haardracht: dreads en re
laxen (stijl maken). En li
chaamsversieringen als pier
cings en henna. „Concreet zal
alle invloed vooral terug te vin
den zijn in accessoires, de klei
ne dingen", zegt ze. „De mix
die jezelf samenstelt is een code
die je afgeeft aan de buitenwe
reld. Door bepaalde keuzes te
maken laat je zien waar je voor
staat. Met die keuzes kun je
overigens wel spelen. De ene
dag gebruik je bijvoorbeeld veel
elementen uit de skatewereld,
terwijl je er de volgende dag als
een kakker kunt bijlopen. Op
die manier speel je met de ver
schillende stijlen en maak je
een eigen identiteit. Een voor
beeld is een islamitisch meisje
in westerse kleding én hoofd
doekje, dat zegt 'ik ben een mo
derne vrouw, maar heb wel be
paalde tradities, normen en
waarden die ik zeker durf te ui
ten."
Je eigen weg gaan wordt vol
gens Justien Marseille sowieso
dé grote trend. Niet hip zijn,
daar gaat het om. Gewoon lek
ker je eigen weg zoeken. „Je
hebt grote kans dat deze trend
duidelijk gepresenteerd zal
gaan worden als trend. Non
mode als trend."
Marseille: „Voorbeeld. Laatst
stond hier een hele oude Mer
cedes voor de deur van twee
Turkse jongens. Zo'n auto waar
wij nu helemaal van uit ons dak
gaan. Voor die jongens is die
zelfde auto echter gewoon oud
en tweedehands. Wat zie je nu
gebeuren? Trendy Rotterdam
mers nemen zo'n oude auto
over van Turken omdat-ie weer
helemaal in is."
„Ander voorbeeld. In traditio
nele Turkse koffiehuizen in de
stad vind je nogal eens oude
meubels. Bedrijfjes als Beljon,
gespecialiseerd in tweedehands
design, kopen die meubels op
en verkopen ze weer aan hun
trendy klanten. Allochtonen
zelf zullen zich juist gaan afke
ren van allerlei traditionele ken
merken in hun huis. Geen op
zichtige lampen en klokken
meer, maar Hema-glaswerk op
tafel. Alleen zal die Hema tegen
die tijd alleen nog maar Turkse
glazen verkopen omdat Neder
landers dat helemaal trendy
vinden."
Karlijn Renzenbrink van Strictly
stelt dat vooral allochtonen die
het niet zo breed hebben meer
traditioneel blijven wat betreft
de inrichting van hun huizen.
„Natuurlijk werkt het ook an
dersom", gaat Renzenbrink ver
der. „Nederlanders staan te
genwoordig meer open voor in
vloeden van andere culturen.
Ook in hun interieur. Dit komt
doordat ze meer zijn gaan rei
zen naar allerlei exotische be
stemmingen. Daarnaast gaan
Nederlanders ook steeds meer
de schoonheid van andere cul
turen zien. Dit komt ook door
de vele woontijdschriften en
woonprogramma's. En je hebt
nu ook al winkels als World of
Wonders in Amsterdam. Die in
teresse zie je dus ook in de win
kels, tijdschriften en op tv.
Daardoor zullen de Nederlan
ders 't ook eens in eigen huis
uitproberen."
Jelka Wittebol, eigenaar van Co-
lorique, interieurwinkel en
(stoffen)groothandel in Amster
dam: „Je merkt dat mensen
steeds meer open staan voor
andere dingen. We reizen meer,
ontdekken andere culturen.
Niet alleen in het buitenland,
maar ook op de hoek van de
straat in je eigen woonplaats. Er
zijn allerlei toko's, op de markt
kun je exotische kruiden kopen.
Ook een blad als Allerhande
van Albert Heijn geeft recepten
voor gerechten uit andere cul
turen. Door dat alles staan we
meer open voor invloeden van
elders. Ook in het eigen interi
eur."
Wittebol verkoopt kleurrijke
stoffen en accessoires. De stof
fen uit met name India laat ze
verwerken tot onder meer gor
dijnen, spreien, kussens, klam-
boe's, kleden en hanglampen.
Justien Marseille: „Bepaalde
trends wijzen op maatschappe
lijk veranderingen. Het gedrag
van de voorlopers is een sig
naal. Dat zegt iets over wat er
aan het veranderen is. De eerste
mensen die de Marokkaanse
theeglazen in huis hadden
toonden daarmee aan dat er
een verandering op komst was.
In die zin dat er meer invloed
van allochtone mensen te be
merken is in het gewone dage
lijks leven. Degenen die als eer
sten met die theeglaasjes kwa
men aanzetten moesten ze ko
pen in allochtone winkeltjes.
Autochtonen gingen allochtone
'Blokkertjes' binnen en hebben
daarmee een maatschappelijke
trend gezet naar meer culturele
openheid."
„Het heeft er ook mee te maken
waar je woont. Op de Nieuwe
Binnenweg bijvoorbeeld zit je
midden tussen de allochtone
winkeltjes. De autochtone be
woners in deze buurt, waaron
der veel studenten en kunste
naars, vinden het heel gewoon
om een Marokkaans 'Blokker-
tje' binnen te lopen. Of hun
vlees bij een allochtone slager
te kopen."
Een steekproef onder een klei
ne honderd autochtone en al
lochtone jongeren (zowel wer
kend als studerend) tussen de
20 en 27 jaar in Rotterdam leert,
dat ook zij van mening zijn dat
de invloed onderling alleen
maar zal toenemen, wat ze ove
rigens een heel goede ontwik
keling vinden. Vooralsnog uit
die invloed zich voornamelijk
in haardracht, henna en hoofd
doekjes. Opvallend feitje is, dat
alle ondervraagden allereerst
letten öp kwaliteit als het om
kleding gaat. Dan komt comfort
en pas daarna de prijs.
Alle ondervraagde jongeren
zeggen accessoires in huis te
hebben die oorspronkelijk uit
een andere cultuur komen.
Vooral kleine frutsels, die wel in
Nederland zijn gekocht. Daar
naast zijn ze allemaal de me
ning toegedaan dat de verschil
len die er nu nog zijn in het in
terieur in de toekomst minder
worden. En zo denken ook de
trendwatchers.
JOYCE VAN DER BURG»
EN EVELIEN BAKS
Marokkaanse glazen zijn helemaal in.
De brandweer in actie met de ramoneur bij een schoorsteenbrand.
Ze zaten net tien minuten gezellig bij
de open haard de krant te lezen. „Ik
zei nog tegen m'n vrouw: 'hij brandt
lekker', toen de achterbuurman aan
belde. 'Weet je wel dat je schoorsteen
in de brand staat', zei hij. De rook
was bij hem naar binnengekomen,
zijn rookmelder was afgegaan."
P. Polkamp uit Apeldoorn kwam
meteen in actie. Hij gooide de bran
dende blokken in een emmer ('geluk
kig had ik een ijzeren staan'), deed de
klep van de schoorsteen dicht en
haalde uit de garage wat zand om
over de vuurplaats te strooien. Een
andere buurman had inmiddels de
brandweer gebeld. Die opende de
schoorsteenklep waarna het vuur
weer oplaaide. Met een ramoneur,
een lange ijzeren ketting met daaraan
weer kleine kettinkjes, veegden de
brandweerlieden de schoorsteen
schoon.
Hoe de brand is ontstaan blijft een
raadsel. Polkamp heeft een onder-
houdsabonnement bij een erkend
bedrijf en is een ervaren stoker. Elke
dag steekt hij de haard aan met
droog eiken- of beukenhout. De ka
chel is ook na de brand nog goedge
keurd.
Nederland telt 750.000 open haarden
en allesbranders. Die zorgen jaarlijks
voor zo'n 1800 schoorsteenbranden.
Dat is iets minder dan in vooraf
gaande jaren en veel minder dan
vroeger. In de jaren dertig, de tijd
van de kolenbranders, waren
schoorsteenbranden een alledaagse
gebeurtenis. Alleen Amsterdam al
telde zo'n 1500 schoorsteenbranden
per maand!
Een schoorsteenbrand moet niet
worden onderschat. Zeker als de
brand onopgemerkt blijft is het ge
vaar groot. Het giftige koolmonoxide
kan het huis binnendringen en de
kans is aanwezig dat door de hitte
ook andere delen van het huis vlam
vatten.
Vaak krijgen vogels de schuld van
schoorsteenbranden. Zij zouden
met hun nesten voor verstoppingen
zorgen. Inderdaad kunnen vooral
kraaien fantastische bouwsels sa
menstellen. Een ervaren schoor
steenveger wist te vertellen dat hij
wel eens niet alleen dikke takken uit
een schoorsteen heeft verwijderd,
maar bijvoorbeeld ook nylonkousen
en zelfs een colablikje.
Toch zijn het vooral mensen die
schoorsteenbranden veroorzaken.
Allesbranders zijn daarbij de groot
ste boosdoeners, omdat eigenaren
die term wat al te letterlijk opvatten.
REDACTIE: MARGOT KLOMPMAKER 023j
Op tweede paasdag wordt in
Rotterdam de grootste beren-
beurs van Nederland gehou
den. Teddyberen zelf maken is
een gewilde hobby en vele deel
nemende berenmaaksters staan
op internationale beurzen in
Engeland, Amerika en zelfs in
Japan. Talloze musea in de we
reld, die zich specialiseren in
teddyberen, herbergen vele
Hollandse 'kunstenaarsberen'.
Beren maken is een ambachte
lijke kunst geworden. Ans Jan
sen uit Haarlem is de ontdek
king van dit jaar. Veel van haar
teddybeertjes zijn al verhuisd,
ook naar het buitenland.
De teddybeer heeft zijn naam te
danken aan president Roose
velt. Het verhaal in het kort: de
president ging een keer op jacht
m, ,e,
Beer Dylan uit de collectie van
Helga Torfs. foto pr
en weigerde tijdens eenj,
partij een beer neer te sc|
die, mager en uitgeput,
bonden zat aan een booi
verhaal haalde de krantei |e
verbeeld in een cartoon,
het voorval een overweld
belangstelling. Het stimii
de geboorte van de beer,
maakt door Rose Michto j"
Brooklyn. Zij zette de bes a
etalage van haar winkel,
Prompt werd de beer veri
en bleek behoefte aan
Rose vroeg toestemmin
president om de beer ziji
te mogen geven. Dat moi
dus werden de beren ver
digd onder de naam 'Ter
Bears', wat later 'Teddy-
werd.
Naast de handgemaakte! jj]
uit Nederland, België, Ei
land, Amerika en Duitsla
op de berenbeurs ook be
de merken zoals Steiff,1
hought en Hermann a;
Ook is er volop materiaal
zelf beren, zoals mohair,
nen, bladen, boeken, en;
een taxateur, die oude be
hun waarde sqhat, en
rendokter.
(De Grote Berenbeurs wi
gehouden op maandag2
2e Paasdag) in 'De Doe
aan het Schouwburgplei
Rotterdam. De openings
zijn van 11.00-17.00 uur,
treekaartjes kosten fl
plussers betalen fl 5,-, ku
tot 12 jaar fl 2,-. Voor me
formatie: tel. 0578-620511
0578-621477, internet: w
.niesjewolters.nl)
Precies 45 jaar geleden schreef
Dick Bruna het eerste boekje
over Nijntje. Sindsdien hebben
miljoenen Nijntje-boekjes hun
weg over de hele wereld gevon
den. De eenvoud van de verha
len en de tekeningen met hun
heldere kleuren spreekt kinde
ren bijzonder aan. Als gevolg
van dit succes is een breed sca
la' aan nijntje-producten ont
wikkeld. Nieuw is de Nijntje-
verf.
Vanzelfsprekend voldoet de
verf aan de normen in de Wa
renwet Besluit Speelgoed. De
Nijntje-verf is watergedragen
(acryl), bevat weinig oplosmid
del en is daardoor minder mi
lieubelastend. Andere prettige
eigenschappen: snel drogend,
geurarm en niet vergelend.
De verf is geschikt voor diverse
toepassingen in de baby-, peu
ter- of kinderkamer. Een rood
met geel stoeltje, een groen ta
feltje met bruine knop, een wit
met blauw bedje enzovoorts.
De Nijntje zijdeglans lakverf is
verkrijgbaar in de zes ori T
kleuren geel, rood, groei
blauw, bmin en grijs, ba
vuld met zwart en wit.
lijn wordt gecompleteen
een grondverf. Een bliki
cc kost 24,95 gulden. Da
ook een vel zelfklevende
tje-decoraties.
Geverfd hout, afgetrapte schoenen
en zelfs een waterbed zijn al eens
aangetroffen.
Bij een schoorsteenbrand is het al
tijd verstandig de brandweer te bel
len. Die kan dan met de ramoneur
de brandende aanslag uit de schoor
steen vegen. Vooral het opvangen
van het roet onderaan de schoor
steen is niet bijster populair onder
brandweerlieden. „Het is vies werk,
maar je weet in ieder geval zeker dat
je onder de douche moet", zegt G.P.
Koppers, directeur van het Natio
naal Brandweerdocumentatiecen
trum in Amsterdam.
De ramoneur, de lange ijzeren ket
ting met zijtakken, hoort nog steeds
tot de standaarduitrusting van een
brandweerwagen. Met smaak vertelt
Koppers van die keer dat een Neder
landse brandweerwagen geëxpor
teerd werd naar een tropisch land,
waar ze van schoorstenen nooit
hebben gehoord.
„Jarenlang hebben ze daar met de
ramoneur in de wagen rondgereden.
Ze dachten dat die in Nederland ge
bruikt werd voor het uitdelen van
lijfstraffen aan mensen die fikkie
hadden gestookt."
BEREND VAN DESANDE*
In het voorjaar neemt de kans
op schoorsteenbranden toe.
De oorzaak is het gematigd
stoken van de kachel. Volgens
de brandweer kan het lager
draaien van de kachelknop
zelfs tot levensgevaarlijke situ
aties leiden. Bij brand kunnen
koolmonoxidedampen jzich
door scheuren in de schoor
steen'in de woning versprei
den.
De brandweerspecialist:
„Door niet volop te stoken
wordt de capaciteit van een
kachel niet volledig benut en
zet zich aan de binnenkant
van de schoorsteen een soort
teer, creosoot, af. Dat vat
vlam, waardoor de schoor
steen in brand vliegt." Behalve
de brand zelf levert het vuur
ook een gevaarlijk bijproduct
op. Door de ontwikkeling van
grote warmte in de nauwe
schoorsteen ontstaan de
scheuren die de koolmonoxi
de vrij spel geven in de wo
ning.
Nederland telt ongeveer 1800
schoorsteenbranden per jaar,
waarbij het zwaartepunt ligt in
de provincies Gelderland en
Overijssel. Gelderland is kop
loper met 19 branden per
100.000 inwoners. Overijssel
volgt met 17. Het landelijk ge
middelde is 12. Zuid-Holland
bi]
gz
aj'
telt slechts 6 schoorsteei
branden per 100.000 inv
ners.
Een andere, veel voorko
de, maar minder seizoe^
bonden oorzaak van
steenbrand is het gebru
de verkeerde brandstof
open haard of allesbr.
De brandweerman: „Eif
komen alleen berk, eikf
vruchtboomhout in aan jjl
king. Vurenhout, waar) )eg
hars in zit, zorgt voorve )e
zetting aan de binnenfc
de schoorsteen wat tot!
kan leiden. Een goede v
branding is herkenbaai
een mooie blauwe vlam
brandweer adviseert de
schoorsteen twee keer:
te (laten) vegen als deze
hele jaar door voor de h
verwarming in huis woi REN
bruikt.
Nederlandse schoorster^ q,
zijn volgens een wooré e|c
der van TNO vaak viezei ,etj
in andere landen. Datki
door het zuinige stookj)
Het is aan te bevelen on ne^
een goed geventileerde
het vuur lange tijd hoog
stoken. Daardoor ontsli v
minder rookaanslag in( orc
schoorsteen.
la
Jop
BEREND VANDESANDE
U
E
Anagram
Op elke verticale regel dient een woord van vier een van vijf en een
van zes letters te worden ingevuld. Het woord van vijf letters
bestaat uit de letters van het voorgaande woord plus 1het woord
van zes letters bestaat uit de vijf letters van het voorgaande woord
plus 1Als de hele puzzel juist is ingevuld, vormen de letters in de
vet omlijnde kolom een woord.
1Kalmte - vis - winterjas;
2. wapen - reptiel - karaktertrek;
3. makker - soort viool - judomat;
4. deel v.e. kachel - toonladder - verhoudingsmaatstaf;
5. bakmiddel - drukte - te vorderen;
6. soort hond - serie - vogel;
7. voorteken - maalwerktuig - tweearmige disselboom;
8. tropische boom - breedvoerig - kan voor waswater;
9. pluim - wal - lofwaardig;
10. weg met bomen - een klap geven - neusklank.
Oplossing van maandag:
Horizontaal: 1Rog; 5. rug;
7. kakelen; 8. reu; 9. die; 11. witje;
14. si; 16. de; 17. ore; 18. kor;
19. in; 20. ar; 22. terra; 25. ode;
27. dop; 29. enteren; 30. alt;
31mee.
Verticaal: 2. Oke; 3. gauw; 4. rest;
5. rede; 6. uni; 8. ros; 10. ene;
12. Irene; 13. joker; 15. ion;
16. dra; 19. Ido; 21. rijp; 22. tent;
23. roef; 24. adem; 26. del;
28. One.
HEINZ
ake
