Leiden Regio
Leidenaar
voelt zich
onveilig
Pleidooi voor een schoner Bevrijdingsplein
Visio helpt blinden en slechtzienden
tyioeten uit flzfKzn
'Campagne Proefdiervrij gekenmerkt door leugen en bedrog'
Fanclub kroonprins is
niet welkom in Leiden
INSDAG 18 APRIL 2000
Mobiele telefoons gestolen
jfiDEN r Een 17-jarige Leidse is gistermiddag op de Plesmanlaan
0p haar fiets klemgereden door twee jongens op een scooter en
beroofd van haar mobiele telefoon. Een 25-jarige Leidenaar
overkwam gisteravond ongeveer hetzelfde. Hij stak de Ringkade
over en daarbij werd zijn telefoon door een passerende fietser
uit zijn handen getrokken.
Woningbrand Calandstraat
t In een woning aan de Calandstraat woedde gisteren
rond het middaguur een uitslaande brand. Het vuur werd door
buren ontdekt, de bewoonster was niet thuis. De huizen van
omwonenden, die uit voorzorg werden ontruimd, liepen rook
schade op. Kortsluiting op zolder is waarschijnlijk de oorzaak
ran de brand.
Kortsluiting in busmotor
ifiDENEen chauffeur van een lijnbus van Connexxion zag zich
gisteren rond het middaguur genoodzaakt zijn voertuig aan de
leant te zetten op de Langegracht. Door kortsluiting in de motor
kon hij niet verder. De passagiers konden veilig uitstappen en
zijn met een andere bus verder vervoerd. De chauffeur kon het
mur zelf doven.
Cijfers criminaliteit grote steden bekend
Opvallend veel Leidenaars (41,4 procent) voelden zich
het afgelopen jaar wel eens onveilig. Dat is veel hoger
dan het landelijk gemiddelde (30,8) en ook meer dan in
de andere grote steden. Dat blijkt uit de cijfers over cri
minaliteit in de 25 grote steden.
LEIDEN/DEN HAAG
pweg naar Nagasaki: Mount Fiji.
temd is dat. Als je wakker bent, kun je enorm genieten van het
tzicht uit een Jumbo. Maar 's nachts, als je langzaflm indommelt,
hief telkens weer de angstige gedachte door je hoofd dat je met
azend kilometer per uur op elfduizend meter hoogte over bevro-
vlakten van Siberië raast. En krijg je het gevoel alsof elk mo-
mt de bodem uit het vliegtuig kan verdwijnen.
'kker slapen is er dus niet bij tijdens de vlucht naar Japan, in het
van de Leidse culturele en economische delegatie. En er zijn
er meer die daar last van hebben. Het gezelschap
rond de wethouders Melanie Schultz en Alexander
Pechtold ziet er na elf uur vliegen 's middags bij de
douane uit als een plukje acteurs uit Les Miséra-
bles, maar dan na afloop van de theatertournee.
Wat de uitdrukking 'van hier rot Tokyo' betekent,
begint langzaam tot hun clubje door te dringen.
Zeker op het gebied van jetlags.
,,Als je nou maar niet weer gedonder krijgt met die
föhn zegt één van de delegatieleden loom gieche
lend tegen de fotograaf „Ja, dat was wat", rakelt
die, nog steeds een tikkeltje, verwonderd, één van
zijn belevenissen op. „Op Schiphol was geen trans
formator om de spanning van 220 naar 110 volt te
krijgen. Dus kocht ik maar een föhn. Daar zit na
melijk ook zo'n omvormer in, en die kan ik in geval
nood eruit slopen. Maar die kerel bij de douane bleef er maar
er doorzagen over wat ik ermee moest. Vreemd, hè?"
■rest van liet gezelschap kijkt naar de kale schedel van defoto-
vtfen besluit dat ook hij buitengewoon moe is.
HANS JACOBS
Leiden zit in de kopgroep, maar
scoort minder dan uitschieter
Schiedam (55,1). In Amster
dam, Haarlem en Den Haag
zijn minder onrustgevoelens.
Minister Van Boxtel (groteste
den) ziet het toenemen van het
aantal geweldsdelicten (Leiden
zit hierbij in de middenmoot)
als oorzaak van de onveilige ge
voelens, die in tegenspraak zijn
met de afnemende criminali
teit. „Het is natuurlijk vervelen
der een klap op je hoofd te krij
gen dan wanneer je fiets wordt
gestolen. Daar komt het waar
schijnlijk door", aldus de be
windsman.
Wat betreft diefstal van rij
wielen scoort Leiden overigens
ook slecht. De kans dat iemand
in Leiden zijn fiets kwijtraakt is
groter dan in vergelijkbare an
dere grote steden. Leiden zit in
de kopgroep, waarin niet geheel
verrassend, ook de andere uni
versiteitssteden zitten. In Lei
den was 18,5 procent van de
bevolking in 1999 slachtoffer
van fietsendiefstal. Dat is be
duidend meer dan het landelijk
gemiddelde (11,8), maar min
der dan in Groningen (27,2),
Amsterdam (24,6) en Utrecht
(24,5). In Den Haag (14,9) en
Haarlem (11,1) zijn fietsen veili
ger voor slotenknippers.
Autodieven en -krakers zijn
in Leiden eveneens bovenge
middeld bezig. Eén vijfde van
de Leidenaars (21,5 procent)
heeft te maken gehad met 'au
todelicten zoals de politie dat
noemt. Niet iedereen heeft een
auto, dus het aantal mensen
dat daadwerkelijk bij de verze
kering heeft moeten aanklop
pen is hoger geweest. Het gaat
daarbij niet alleen om het ste
len van de auto, maar ook om
inbraken om de autoradio mee
te nemen. Leiden steekt overi
gens gunstig af bij sommige an
dere steden. Koploper is Eind
hoven (30,6), Den Haag (27,7)
zit ook hoog, terwijl Almelo
hekkensluiter is (13,3 procent).
In de showroom
van Visio kun
nen blinden en
slechtzienden
terecht voor
grote en ge
merkte uitvoe
ringen van on
der meer gezel-
schapsspelle-
tjes foto hiel-
co kuipers^
LEIDEN CONNIE VAN UFFELEN
Sprekende wekkers, televisieloepen en bal
len met geluidjes. Ze zijn te vinden bij Vi
sio, de instelling voor revalidatie van
slechtzienden en blinden. Zo'n duizend
mensen weten de instelling in het Poortge
bouw, de oude toegang van het vroegere
Academisch Ziekenhuis, aan de Rijnsbur-
gerweg al te vinden. Maar velen ook nog
niet. „Enkele huisartsen dachten vorig jaar
bij een bijscholingscursus dat Visio een fy-
siotherapie-instelling is", zegt afdelings
manager E. van der Herk. Vandaar dat Visio
in de regio weer een posteractie is begon
nen. Om een wat grotere naamsbekend
heid te krijgen. „We horen vaak: had ik
maar eerder geweten dat jullie er zijn."
In het Poortgebouw toont Visio eenvou
dige hulpmiddelen die het leven voor blin
den en slechtzienden wat makkelijker ma
ken. Dat begint al bij binnenkomst: een ge
ribbelde vloer 'wijst' bezoekers de weg naar
de Visio-informatiebalie op de tweede ver
dieping. Een belletje met omroepstem in
de lift laat weten op welke verdieping ze
zijn. In een showkamer toont Visio spelle
tjes die extra groot zijn, speciale loepen, te
lefoons en magnetrons met gemerkte
knopjes, maar ook horloges en wekkers die
hardop 'zeggen' hoe laat het is. Visio ver
koopt deze artikelen niet, maar kan ze op
verzoek bestellen.
Daarnaast biedt Visio voorlichting, ad
vies, oogonderzoek en begeleiding bij reva
lidatie. Niet alleen aan volwassenen, maar
ook aan kinderen. Zo kunnen kinderen in
een speciale 'speel-o-theek' onder begelei
ding op een glijbaan klauteren en schom
melen op een speciale schommel met
stoeltje en veiligheidsgordels. „Blinde of
slechtziende kinderen schijnen schomme
len echt héél eng te vinden", zegt Van der
Herk. „We proberen ze vaardigheden aan
te leren bij het voelen. Als je bijvoorbeeld
iets voor kinderen neerlegt, dan pakken ne
gen van de tien kinderen het op om het te
bekijken en te voelen. Blinde kinderen we
ten niet eens dat er iets ligt. Die moet je le
ren de omgeving te kennen op de tast." Als
kinderen gaan ballen, kan een bal met een
geluidje erin al veel helpen.
De iets oudere jeugd kan bij Visio in con
tact komen met lotgenoten in praat- en
doegroepen. Deze maken onder meer uit
stapjes. Voor volwassenen die zijn uitbe-
handeld bij de oogarts pakt Visio de revali
datie op. Zo krijgen ze kooktraining, hulp
bij persoonlijke verzorging en bij de bedie
ning van apparatuur. Slechtzienden krijgen
ook tips over de hoeveelheid licht in hun
huis en over het werken met contrasten.
Met een witte muur zie je een donkere kast
beter dan een lichte. En melk in een blau
we beker zie je beter dan in een witte.
Wie vragen heeft of hulp wil kan elke dag
op afspraak bij Visio terecht: telefoon
5251515. De instelling wordt vanuit de
AWBZ gefinancierd en daarom zijn er aan
de dienstverlening geen kosten verbonden.
Zonder afspraak kan iedereen op woensdag
tussen 9.30 tot 12.00 uur binnenlopen.
Actie vereniging wekt woede
LEIDEN ROBBERT MINKHORST
iag
ro: TACO VAN DER EB
De protestactie van de vereniging
Proefdiervrij tegen het gebruik van
(genetisch gemanipuleerde) proefdie
ren, afgelopen zaterdag op de Beesten
markt in Leiden, was kwetsend, mislei
dend en leugenachtig. Dat stellen de
directeuren van het bio-farmaceuti-
sche bedrijf Pharming en de Vereni
ging Spierziekten Nederland. De be
langenvereniging heeft inmiddels een
klacht ingediend bij de Reclame Code
Commissie.
In landelijke en regionale dagbladen
(waaronder het Leidsch Dagblad)
plaatste Proefdiervrij advertenties. In
deze advertentie poseert een jongetje,
temidden van een aantal konijnen.
Volgens het bijschrift heeft Dicky 'een
enge spierziekte, de ziekte van
Pompe'. Pharming melkt konijnen die
een menselijk eiwit produceren. Dat
eiwit blijkt in sommige gevallen te hel
pen. Volgens Proefdiervrij is echter
een diervriendelijk alternatief voor
handen, gemaakt van gistcellen.
Bij de Vereniging Spierziekten Ne
derland zijn de afgelopen dagen meer
dere telefoontjes van radeloze ouders
binnengekomen, zegt woordvoerder E.
van Uden. „U kunt zich voorstellen
dat ouders op tilt slaan als ze dit lezen
of horen." „Dit is toch van de gekke",
vindt directeur IJsbrand Poortman van
de vereniging. „Een stap verder is dat
wij enge mensen zijn. Je zal het maar
zijn. Je hebt een progressieve spier
ziekte, met een dramatisch en fataal
verloop, je bent dan een engerd. Dit
bezorgt ons uitermate veel werk en el
lende."
De belangenvereniging stelt dat de
beweringen van Proefdiervrij onjuist
zijn. Directeur Poortman heeft als spe
ciaal aandachtsgebied onderzoek en
ontwikkeling. Toen hij over de gistcel
len hoorde, liet hij 'spoorslags' uitzoe
ken of het verhaal van Proefdiervrij
klopte. Er zijn inderdaad gistcellen die
hetzelfde eiwit maken, maar dat is niet
geschikt voor mensen. Het is zelfs ge
vaarlijk wanneer ze worden gebruikt
als medicatie, leerde Poortman.
Pharming verdient een pluim voor
het baanbrekend onderzoek dat het
bedrijf verricht, vindt de vereniging.
Om die reden vond zaterdag een be
scheiden tegendemonstratie plaats in
het LUMC. Poortman: Er is een thera
pie voor de ziekte van Pompe onder
weg, en wij zijn hoopvol gestemd."
Vier patiënten in het Rotterdamse
Sophia kinderziekenhuis reageerden
positief op de therapie met het eiwit.
„Zij waren anders nu dood geweest."
Ook Pharming is boos over de actie
van Proefdiervrij.„Het jongetje in de
krant is geen Pompe-patiënt", weet
Directeur G. van Beynum van Phar
ming. „Ik heb boze en verdrietige pati
ënten en familieleden daarover aan de
telefoon gehad." De campagne ken
merkt zich door 'leugen en bedrog',
vindt de directeur van Pharming, „en
daar houd ik niet van."
„Het is niet onze bedoeling geweest
om mensen te kwetsen", reageert
woordvoerder Marja Zuidgeest van
Proefdiervrij op de kritiek. „Als dat is
gebeurd, spijt ons dat oprecht." Dat
het jongetje in de advertentie zelf niet
lijdt aan de ziekte van Pompe, doet
niet ter zake, vindt ze. „We kunnen de
ziekte allemaal krijgen. Het gaat om de
boodschap. Bedrijven moeten niet al
tijd naar dieren grijpen als zich een
probleem voordoet. De alternatieven
die er zijn, worden niet verder uitge
zocht."
*»Ln
rke oos is niet het juiste woord,
èleurgesteld, bedroefd - dat
i misschien betere termen
de gemoedstoestand van
-eidenaar Van Nie te omschrij-
1SU en als hij weer eens een rond-
heeft gemaakt door Zuid
west, de wijk waar hij nu al
'eer vijf jaar woont. „Want
ZOi oorgaans woon ik hier met
eel plezier, hoor", verkondigt
ij als hij met een weids gebaar
et prachtige uitzicht toont dat
jn flat hem over de stad biedt.
)p zich is het namelijk een
looie wijk. Alleen die troep
n en nabij het Bevrijdings-
ein. Daar erger ik me aan.
'at vind ik zo jammer, die rot-
ooi op straat."
chteloos weggeworpen blik-
s, plastic zakken die zich in
e struiken vlechten, bij de
lilcontainers neergezette do-
D0k
zen met oude kranten die los
komen en vervolgens over het
plein waaien; hij snapt niet dat
mensen zo laks kunnen zijn.
„Ze kwakken het zomaar weg.
Zonder er bij na te denken. Dat
is nog het ergste: het gebrek
aan verantwoordelijkheidsge
voel. Ze realiseren zich niet dat
een ander dat maar weer moet
opruimen. Terwijl het toch een
kleine moeite is om je rommel
in een prullenbak te stoppen."
Als het om pure laksheid gaat,
richt Van Nie zijn pijlen vooral
op de jeugd. „Je ziet het gebeu
ren. Ze maken zo'n Snickerreep
open en zonder zich te realise
ren wat er gebeurt, vliegt het
papiertje door de lucht. Even
daarna gevolgd door het lege
colablikje. Ze hebben het zelf
niet eens door. Het is gewoonte
geworden. Ja, ik spreek ze er
De buurt of de jeugd af en toe mobiliseren om het zwerfvuil te verzamelen, zoals hier in Vlietwijk, mis
schien is dat een idee in Zuid-West? foto archief
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in
de Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad
n Eric-Jan Berendsen
wel eens op aan. Zo van: 'zeg
jongens, dat kan ook anders,
hoor'. Moet je natuurlijk wèl
uitkijken tegen wie je dat zegt.
Anders weet je het wel."
Volgens Van Nië zijn het niet
alleen kinderen die rotzooi ma
ken. „Laatst kijk ik uit mijn
raam en zie dat de containers
op het Bevrijdingsplein om
acht uur 's ochtends keurig
worden geleegd. Een uur later
loop ik voorbij en uitgerekend
op dat moment zet een man
een hele berg afval tegen de zij
kant van die nog lege contai
ners. Ik was net te laat om zijn
kenteken te noteren. Dat is
geen laksheid. Die vent was ge
woon te beroerd om die spul
len in de bak te deponeren.
Met als gevolg dat het vuil een
uur later over het hele plein
kroop. Tot in de slotën van de
Montgommerystraat aan toe."
Hij heeft er foto's van gemaakt.
Als het onomstotelijk bewijs
dat-ie niet zomaar wat uit zijn
duim zuigt. „Ja, ik ben al vaker
bij wijkbeheer geweest. Die
reageren bij een klacht meestal
meteen. Twee uur later is de
troep weg. Maar wat er in die
struiken ligt, tja, daar is vaak
niet tegenaan te schoffelen. Je
kunt moeilijk op elke hoek van
de straat een man met een hark
neerzetten. Hoewel, je zal het
altijd zien. Zijn ze toevallig daar
net aan het schoffelen in de
struiken langs de Van Rand
wijkstraat."
Bij het wijkteam van Stadsdeel
Zuid haalt Jan Scharloo eerst
de wenkbrauwen op, maar bij
het aanstippen van de foto's
gaat bij hem een lichtje bran
den. „Oh, die meneer. Ja, die
loopt hier wel eens binnen.
Nou, hij wordt keurig op zijn
wenken bediend, hoor. Als hij
een klacht heeft, gaat er direct
een medewerker achteraan.
Dagelijks rijden er vier wagens
door Leiden om verkeerd aan
geboden vuilnis te verwijderen.
Want mensen zijn hardleers. Of
hebben een slechte mentaliteit.
Ze nemen niet eens de moeite
om de kraakwagen te bellen.
Terwijl die toch gratis is. Ze zet
ten de boel zomaar buiten. En
staat er één doos verkeerd bij
een container, dan denken de
mensen die daarna komen dat
dat ding vol is. Plaatsen ze öök
hun spullen ernaast Tja, als
het dan gaat waaien, ligt het
plein weer vol. Daar valt niet
tegenop te werken."
Scharloo bestrijdt overigens dat
het een rotzooi is in de wijk.
„Laatst had ik een collega op
bezoek uit Rotterdam. Die
prees onze straten, plantsoe
nen en speelterreintjes. Vanwe
ge de netheid. Konden ze in
zijn stad een voorbeeld aan ne
men. Maar ik geef toe: het Be
vrijdingsplein is een constante
bron van zorg. Vooral als het
bij de winkels druk is geweest
in het weekeinde.
Hoewel hij evenmin een pas
klare oplossing voor handen
heeft, doet wijkbewoner Van
Nie de gemeente gratis nog de
volgende suggestie aan de
hand. „Herinrichten dat plein.
En meer toezicht. In Frankrijk
vegen en spuiten ze de straten
in de steden elke dag. Mis
schien is dat wat. Het gaat per
slot om het woongenot."
AD VAN KAAM
LEIDEN ONNO HAVERMANS
Een mobiel clubhuis en twaalf
zijden jurken met een doorsnee
van drie meter elk zijn meer
dan Leiden op Koninginnedag
kan bergen. De Willem-Alexan
der Voor Vrije Keuze Vereniging
is niet welkom op 29 april. Tot
teleurstelling van Eindhovenaar
Johan Vlemmix, die al een diep-
lader had besteld om alle attri
buten naar de Sleutelstad te
verslepen. „Koninginnedag is
een dag waar wij bij horen te
zijn. Maar ik heb een brief van
de gemeente Leiden gehad dat
het niet doorgaat. Het is te
druk."
Vlemmix stond vijf jaar gele
den aan de wieg van de Willem-
Alexander en Emily Vereniging.
Hij was wel even teleurgesteld
toen de kroonprins zijn relatie
met de Nijmeegse tandarts
dochter verbrak. Maar omdat
de ruim honderd leden niet van
opheffing wilden weten! doopte
hij zijn fanclub om, in de over
tuiging dat 'Alex' zijn partner
niet opgedrongen moet krijgen.
Zoals Vlemmix nimmer iets te
gen de zin van de kroonprins
wenst te doen. „Als hij het niet
meer leuk vindt, stop ik er
mee."
De Argentijnse Maxima Zor-
reguieta valt trouwens net zo in
de smaak als Emily Bremers.
„Ze is helemaal anders. Maar ze
is zeer geschikt. En het is zijn
eigen vrije keuze hè, daar gaat
het om." Met het oog op een
koninklijk huwelijk heeft Vlem
mix zelfs al een kerk in het
Zeeuwse Oost-Renesse gekocht,
waar op de heuglijke dag een
groot feest zal worden georga
niseerd. De voorzitter van de
fanclub wil het huwelijk opluis
teren met 250 bruidjes, van wie
er zich al 145 bij hem hebben
aangemeld.
Nu het mobiele clubhuis niet
mag, overweegt Vlemmix een
greep uit dat gezelschap te
doen en op Koninginnedag met
een touringcar vol lïruidjes naar
Leiden te rijden. Niet dat hij
daar iemand voor de voeten wil
lopen. Wel zonde trouwens dat
het mobiele clubhuis niet mag,
want „die wagen was nogal
duur." De leden van de vereni
ging voelen dat overigens niet
in hun portemonnee. Zij beta
len slechts één gulden contri
butie per jaar. Vlemmix bekos
tigt zijn hobby uit eigen zak. „Ik
heb vroeger in het onroerend
goed gezeten, ik bezit nog een
paar panden."
Deskundige onderzoekt agressieve husky
PüNACKERlammeren had doodgebeten.
Eerder had hij ook in Voorscho
ten al twee schapen te pakken
gehad. De hond was begin deze
maand uit Leiden ontsnapt. In
totaal heeft hij voor tussen de
10.000 en 12.000 gulden schade
aangericht. In overleg met de
huskyvereniging heeft de politie
besloten de hond een week te
laten observeren door een des
kundige.
Een gedragsdeskundige gaat
beslissen over het lot van een
Leidse husky die afgelopen
weekeinde in Pijnacker vijftien
schapen doodbeet. De deskun
dige geeft volgende week een
oordeel over de hond: afmaken
of heropvoeden. De husky werd
zaterdag gevangen in Pijnacker,
waar hij vijftien schapen en
