William Alsop aan de slag
met masterplan Rotterdam
,y.r'-
Hoogleraar bepleit speciaal rouwverlof
fe
Binnenland
DAG 17 APRIL 2000
Md?a,
Tip 1
LzJjMUl
Sn li voedt ■ziedpuuwvux. tAiuid in itn lieoadoppt. Sn nowAwxcd ^tputorfctn cLcaut
A\j^AzwvuAxd nidz) mid *vun. <Mcecut impoaxsOii vtrtduzrit ttn *pzcicdt AtAuxAuiedin^..
1. yjbirrt. Auzaatooa, tinpcdi A^coocbmaXl. fyeotiid Aid AtoocLdiz^ voA/jtru) dut
CUXAUUp/ZÓn^tn op*
X. fffSvvc wed d
X- Snif dit 4
b
f
tn -mW<: Ati/t/c, tin /co-
cLt ondzot- tn Ao
On^tvitz. w C*wa* 'Xcxntj vtxn.
'Zdn xf cm in.
dt* udlindzn ud ldj<oxut. J)it wowxLtn cLt OAZn tn dut Aoo-
pvuzdAlcuxsO. Md Vtn Atdpl itntdzn wvuxjAsfd u* Aid Aüxcept cx^..
Md twiz lo/zprdpoO Joxnt u dut oo^ti wodttn.
bSj n6c ontpjiooéd li op Ad Acuopit, mcuxJi X é<dzt*m djizpW'(ddpi*0 tn
■VOUW dt/lt cdd cuorvpptz) own Ajd li.
J. Srmeut wed lifted ovtw* Aid Axooddeza tn Az/j, Avd Aiojxpt Ad-X^ nAinudtn on
Avudjt o-vtn op* i Ï0 S. St *On\cd<tdpM
itn voo/ovtzwcx/Lwi
Het ontbijt op z'n paasbest,
St. Dalfour confiture
Gemaakt volgens authentiek
Frans recept. Kies uit
diverse smaken.
Pot 284 gram
van 2.99 voor
lif
Chivers marmelade
Originele Engelse marmelade.
Pot 450 gram
van 3.59/2.99 voor
iSf
Calvé pindakaas
Normaal of met nootjes.
Pot 600 gram
van 4.49/3.99 voor
w
Penotti Chocolatti
Luxe chocoladepasta in de
smaken melk, puur, witte
chocolade of praliné.
Pot 300 gram
van 3.59 voor
"iff *9
Campina Grasboter superieur
De lekkerste roomboter!
Direct smeerbaar.
Pakje 250 gram
van 2.99 voor
<^£Z>
Hf
Konmar koffie Royaal verfijnd
Met een verfijnde krachtige
smaak en een vol aroma.
Pak 250 gram
van 3.69 voor
Lavazza Black Pack espresso koffie
Mmmm! Proef het fijne
aroma van deze heerlijke
Italiaanse espresso.
Pak 250 gram
van 5.39 voor
"W
Nescafé a la Carte
Keuze uit ruim 10 smaken.
O.a. Irish coffee, cappuc'cino
ofamaretto. -
Per doosje A /iff
van 4.99 voor •Tt'TV
r
Tropicana vruchtensap
Sprankelend koelvers sap
in 5 smaken. In het koelvak.
Literpak
van 4.95 voor
Vff
Danerolles rozijnenbroodjes ~T~w*rf
Zelf de meest verse rozijnen broodjes
bakken. U vindt ze in het koelvak.
Blikje a 6 stuks
van 4.19 voor
Vff
Boutet champagne
Brut of demi-sec.
Fles 75 cl van 35.95 voor
Coppenrath Wiese taart
Kies uit de smaken perzik/chocolade,
perzik/frambozen, aardbeien/slagroom of
Schwarzwalderkirsch.
In de diepvries.
Per stuk, 500 gram
van 5.99 voor
mtt
i
^wtujc dt cLeuj-
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Uiei
Centraal Station en omgeving volledig vernieuwd
William Alsop houdt van aanpakken. Dus begon de En
gelse stedenbouwkundige en architect, vorige week uit
verkoren om het masterplan voor het Centraal Station-
gebied in Rotterdam te maken, diezelfde week al met
zijn eerste workshop. Er is werk aan de winkel. Alsop wil
geen moment verloren laten gaan. Het station is veel te
klein. De hogesnelheidslijn en RandstadRail (de nieuwe
metroverbinding tussen Rotterdam en Den Haag via de
oude Hofpleinlijn) moeten er worden ingepast. Er ko
men zevenhonderd woningen bij. Kantoren zullen in het
plangebied verrijzen. Plus een groot aantal winkels en
wat urban entertainment.
diept. Er kan hier veel meer dan
de mensen op lokaal niveau ge
neigd zijn te denken."
ROTTERDAM BEN MAANDAG
De gemeente Rotterdam, ont
wikkelaar Amvest en investeer
ders NS en ING hebben met el
kaar afgesproken dat ze de ko
mende tien, vijftien jaar als
consortium tot elkaar zijn ver
oordeeld bij de ontwikkeling
van het gebied. Een project dat
naar schatting aan investerin
gen een miljard gulden ruim zal
overstijgen. Het bureau Alsop
Störmer werd gekozen uit een
laatst overgebleven groepje van
vijf gerenommeerde architec
ten. Rem Koolhaas, Norman
Foster, het Amerikaanse SOM
en Juan Busquets hadden het
nakijken.
Hoe heeft u de mensen van het
consortium kunnen overtuigen?
Onschuldige blik: „Ik heb geen
enkele poging gedaan ze te
overtuigen."
Wat deed u dan wel?
„Ik heb ze gezegd dat ik geen
pretentie heb de antwoorden
voor het gehele gebied al te we
ten. Voor ons is elk project weer
een ander project en daardoor
niet te vergelijken met het vori
ge. Ik weet het gewoon nog
niet. Een ander punt dat het
consortium misschien beviel is
dat ik het programma dat ze
voor het gebied hebben opge
steld te weinig ambitieus vond.
Ik heb wat voorwerk gedaan en
heb me voorafgaand aan de
presentatie in Rotterdam ver-
Zoals?
„Ik heb de afgelopen tijd een vi
sie op Rotterdam ontwikkeld.
Het is natuurlijk de gateway
voor Holland, voor de Rand
stad. We beleven nu de tweede
golf van de hoogtijdagen van de
spoorwegen. De eerste was bij
de introductie van de trein, in
de negentiende eeuw. Nu is de
tweede golf. Er wordt hard ge
werkt aan de verbinding tussen
Londen en de Kanaaltunnel.
Wanneer die klaar is, kan ik hier
vanuit Londen met de trein ko
men, in een uur of drie, van
deur tot deur. Ik denk dat het
gebied Amsterdam, Rotterdam,
Brussel, Lille en Parijs straks het
politieke én economische po
werhouse van Europa wordt.
Daarvan moet Rotterdam een
belangrijk onderdeel worden.
Wanneer we dit deel van de
stad goed krijgen, dan zal dat al
een belangrijke bijdrage leve
ren."
William Alsop houdt wel van
Nederland. Hij werkt in Almere
aan een centrum voor urban
entertainment (amusement). In
Groningen is hij supervisor bij
een huisvestingsproject. „Ne
derlanders hebben de juiste
combinatie van twee verschil
lende dingen", zegt hij. „Ze zijn
doelgericht, pragmatisch inge
steld en niet bang een uitdaging
aan te gaan. Ze zijn niet te be
roerd om over het onmogelijke
na te denken. Dat kan ik waar
deren."
Hij voelt zich hier op zijn ge
mak, zegt hij. In Rotterdam
meer dan in Amsterdam. „Rot
terdam heeft veel meer poten
tie. In Amsterdam bekruipt me
een gevoel van claustrofobie.
Ingesloten door de historie."
Alsop wil voor Rotterdam een
masterplan ontwikkelen door
met zoveel mogelijk mensen te
spreken. „Tijdens de eerste vijf
of zes maanden zullen we om
de week een workshop houden.
In Nederland heet tegenwoor
dig alles een workshop. Maar ze
bedoelen dan gewoon een dis
cussiebijeenkomst.
Alsop wil dat er tijdens zijn
bijeenkomsten écht wordt ge
werkt. „Ik wil de mensen laten
tekenen. Laten ze hun echte
ambities maar tonen, laten ze
maar op papier zetten wat ze
willen. Dat is iets wat ik voor el
kaar kan krijgen." Opeens is die
ironie verdwenen. Met een ern
stige blik: „Ik kan je verzekeren
dat er weinig troostelozer is dan
een volkshuisvestingsproject uit
de jaren zestig, dat afglijdt naar
verpaupering. Met mensen die
daar wonen heb ik gewerkt. Ze
zijn eerst heel vijandig, willen
niet meewerken. Maar aan het
eind van de bijeenkomst zijn ze
gemotiveerd, verdedigen ze de
plannen die met elkaar zijn
ontwikkeld. Dat werkt: laten de
mensen hun verlangens zelf op
papier zetten. Misschien moet
je ze daartoe soms dwingen."
Hoe dat proces in Rotterdam
zal uitpakken weet hij nog niet.
„Maar ook hier wil ik zo inter
actief mogelijk bezig zijn. Dat
betekent niet dat je je opstelt
als een serviel persoon, maar je
kunt aan zo'n proces wel wat
visie toevoegen en het sturen.
Zo gaan we eerst informatie
verzamelen en daarmee aan de
slag."
Alsop wil praten met beleids
makers, met betrokkenen, met
plannenmakers, maar ook met
omwonenden, mensen die met
alle ingrijpende veranderingen
direct te maken krijgen. Het
moet allemaal resulteren in een
masterplan, dat in oktober of
november klaar moet zijn.
Het lijkt of William Alsop als
een onbeschreven blad aan het
proces begint. Maar dat is
schijn. Natuurlijk heeft hij er
gens in z'n achterhoofd al de
contouren van hoe het moet
worden klaarliggen. Eerst moet
dat station maar onder handen
worden genomen, zegt hij. „Die
mobility hub is het hart van het
plan. Het gaat erom dat we dat
zo flexibel vormgeven dat het
ook voorbereid is op vormen
van openbaar vervoer die we
nu nog helemaal niet kennen.
Laten we eerst maar eens lucht
en licht in die ondergrondse
wereld krijgen. Wanneer we dat
op z'n plaats hebben, kunnen
we verder. Wat zou je ervan
vinden om een kanaal vanaf het
CS te maken, zodat je met een
watertaxi zo naar Hotel New
York kunt varen? Het klinkt gek,
maar het is iets om over na te
denken."
William Alsop, in blauw col
bertje, bovenste knoopje van
het overhemd open, zilveren
ring aan zijn pink en met een
pakje Benson Hedges binnen
handbereik, oogt ontspannen.
De tijd om plannen te maken
lijkt nog ruim. Maar dat is
schijn. Hij zegt: „De hogesnel
heidslijn komt in 2005. Dat is al
heel dicht bij. Na het maken
van het masterplan moet je dus
onmiddellijk aan de slag met
het station. Dat zouden we zelf
graag willen maken, omdat we
alle ervaring daarvoor in huis
hebben."
En daarna? „Misschien dat
mijn rol dan beperkt wordt tot
die van esthetisch politieagent
voor het gebied. Proberen geïn
teresseerde en enthousiaste ar
chitecten te verzamelen om de
rest van het gebied in te vullen.
Het is de hoogste tijd voor een
nieuwe generatie architecten."
Het Centraal Station van Rotterdam, vlak voor de officiële opening in mei 1957. Het ruim veertig jaar oude station is te krap geworden om er
straks ook de hogesnelheidstreinen en de metrotreinen uit Den Haag te kunnen ontvangen. Niet alleen het station maar ook de stationsomgeving
gaan op de schop. archieffoto anefo
'Nabestaanden denken na drie dagen nog niet aan werken
DEN HAAG ANOUK MIDDELKAMP
Een zwangere vrouw krijgt zestien weken
zwangerschapsverlof om aan de nieuwe si
tuatie te wennen. Een werknemer die een
familielid verliest, heeft recht op drie dagen
verlof en moet daarna weer aan de slag.
Veel te kort, vindt bijzonder hoogleraar ver
liesverwerking J. van den Bout. Hij pleit
daarom voor rouwverlof. „Nabestaanden
denken na drie dagen nog niet aan wer
ken."
Bloemen van de zaak bij de begrafenis en
een telefoontje van de directeur. Kort na
het overlijden van een dierbare heeft de na
bestaande niet te klagen over belangstelling
vanuit zijn werk. Maar wat als hij na een
week vrijaf nog niet in staat is te werken?
Strijkt de directeur dan met de hand over
zijn hart of moeten er vrije dagen worden
opgenomen? Volgens een enquête van de
Landelijke Stichting Rouwverwerking ver
liest zeven procent uiteindelijk zijn baan
omdat het rouwproces niet met het werk te
combineren is.
Professor Van den Bout bevestigt dat er
veel problemen zijn rond de omgang met
rouwende werknemers. „Werkgevers los
sen het probleem op de korte termijn vaak
wel op, maar komen in de problemen als
de rouwende langer nodig heeft dan de
drie dagen die in de CAO staan." Werkge
vers maken dan vaak gebruik van de Ziek
tewet. „Maar rouwen is geen ziekte", zegt
Van den Bout. „Het is een proces dat bij
het leven hoort. Net als het krijgen van kin
deren, waar je wel drie maanden vrij voor
krijgt."
De hoogleraar pleit dan ook voor een
'rouwverlof, waar werknemers gebruik van
kunnen maken als zij langer dan drie dagen
nodig hebben om het verlies te verwerken.
„Ie kunt nabestaanden wel verplichten
weer snel aan het werk te gaan, maar als ze
de hele dag zitten te huilen, schiet niemand
daar iets mee op. En vaak komt de echte
klap pas later, dan stort de rouwende als
nog in. Dan ben je veel verder van huis. De
werknefner extra tijd gunnen, is een inves
tering die zich op de lange termijn terugbe
taalt."
Volgens Van den Bout is het moeilijk een
-vaste termijn voor rouwverlof aan te geven.
„Elk rouwproces is verschillend. De ene
werknemer voelt zich na een maand alweer
de oude en de andere heeft misschien een
jaar nodig om het verlies te verwerken.
Maar ik denk dat drie maanden een goed
uitgangspunt is." De hoogleraar stelt dat
niet iedereen rouwverlof nodig heeft.
„Sommige mensen beschouwen werk als
een goede afleiding. Het rouwverlof moet
een recht zijn en geen plicht."
Van den Bout raadt bedrijven aan een
duidelijk rouwbeleid op te zetten. Hierin
moet onder andere worden vastgelegd wat
er gebeurt als er een directe collega over
lijdt. „De werknemers gaan vaak wel geza
menlijk naar een begrafenis, maar na een
paar weken wordt het onderwerp veelal let
terlijk doodgezwegen. De directe collega's
kijken echter wel tegen dat lege bureau
aan. Nazorg is heel belangrijk."
Het chemiebedrijf DuPont de Nemours
uit Dordrecht beschikt al een tijdje over
een beleid dat speciaal is ontwikkeld voor
ingrijpende situaties op de werkvloer. „We
gebruiken het protocol bijvoorbeeld bij
plotseling overlijden of als een werknemer
zelfmoord heeft gepleegd", zegt j. van Gilst,
bedrijfsarts en hoofd van de Arbodienst.
„Na het incident halen we de directbetrok-
kenen direct bij elkaar om erover te praten.
Zo voorkom je dat verhalen gaan rondzin
gen en kun je collega's die dat willen hulp
aanbieden." Die hulp bestaat meestal uit
een gesprek met een bedrijfsmaatschappe
lijk werker. Als dit niet helpt, kan de Arbo
dienst de werknemer doorverwijzen naar
een psycholoog.
