Dagje hoppen langs Leidse musea
Jan Keizer is
weer helemaal
terug met BZN
Cultuur Kunst
Springpopfestival komt niet helemaal tot leven
De verloren liefdes en sterke zelfspot van Onno Innemee
Wispelwey verbluffend
Anouk absolute top
Pritzkerprijs Koolhaas
)ieptepunt in evangelie
naar intens bewogen
hoogtepunt gezongen
\tJDAG 17 APRIL 2000
muziek* recensie
hans keijzers
Springpop: Fresh Frozen, Saens Verzet,
Smogus, Mashed Potatoes, The Cry Ugly,
The Living Leftovers, Griffin. Gezien
15/4, Antonius Zalencentrum, Leiden.
„We zijn net in Amerika ge
weest en het surfen lukte niet
zo best", Peter van der Meer
van Mashed Potatoes introdu
ceert het lekkere surfnummer-
tje 'Malibu'. De Noordwijker-
houters houden zich zaterdag
met hun powerpop moeiteloos
staande op het Springpopfesti-
val. Druk bezocht kan je het
festival niet noemen, maar voor
Mashed Potatoes zijn aardig
wat mensen voor het podium
Het is het betere hangfestival,
waar je een lekker biertje doet
aan de zijkant van de zaal of
lekker leunt tegen de bar in het
aanliggende zaaltje. Beetje een
landerige stemming dus en
daar hebben The Cry Ugly en
vooral The Living Leftovers last
van. In '96 deed The Cry Ugly
nog een greep naar een plaatsje
op het Werfpoppodium en als
je die band vergelijkt met nu is
er een duidelijke opgaande lijn
te bespeuren. De kabbelende
lijnen van weleer hebben
plaatsgemaakt voor frisse, toe
gankelijke, melodieuze Britpop.
De vraag is hoe je je onder
scheidt in het vroeger zo drukke
segment, waar de loop nu een
beetje uit is. Meestal met goede
liedjes, en met 'I already know'
ondersteund door zwierige key
boardpartijen heeft de band er
één. 'At the station' heeft wel
weer al te opzichtige Beatles-
verwijzingen. „Steek je vinger
eens op Monica, dit nummer is
speciaal voor jou geschreven",
roept de bassist in pak. Het
meisje durft haar hand niet om
hoog te steken, maar is zicht
baar geraakt.
De Living Leftovers kijken te
gen een hele lege voorzaal aan
en het knappe is dat ze na een
minuut of twintig toch goed de
stemming er in krijgen. Nou is
het verdraaid moeilijk om bij
deze grauwe sixties-garage-
-punk, ondersteund door een
authentiek Vox-orgeltje, met
zwiepend onderstel, stil te blij
ven staan. Drummer Nico van
Malssem rommelt op zijn tijd
wel wat op de vierkante meter,
opzienbarend genoeg stoort het
eigenlijk nauwelijks. Zanger
Pief Fraanje gooit zijn blikkerig
klinkende stem, maar ook zijn
flitsende overstuurde mond
harmonica partijen de zaal in.
'In for a game' spettert en het
Who's covertje 'Hand around'
is een zeer prettig tussendoor
tje. Springpop komt zaterdag
niet helemaal tot leven en dat is
jammer want de bands waren
van voldoende niveau.
Een kleurplaat als catalogus en een helm van papier
Het museumweekeinde heeft zaterdag en zondag on
danks het mooie weer zo'n 17.000 bezoekers naar de
Leidse musea getrokken. Dat is minder dan vorig jaar
(20.000). Grote belangstelling was er dit jaar voor de ten
toonstelling 'Asterix en Europa' in het Rijksmuseum van
Oudheden.
„Marije, nu mag hij." Maar Ma-
rije denkt er niet aan het jonge
tje achter haar de ruimte te ge
ven. Daarvoor is het allemaal
veel te leuk. Op de dwarsdoor
snede van een kunststof Griek
se zuil is voor de Asterix-ten-
toonstelling in het oudheden-
museum een moderne variant
van het spel 'Electro' gemaakt.
Zoek de twee plaatjes die iets
met elkaar gemeen hebben: de
drukbehangen dame uit de As-
terixstrip en de foto van de op
gegraven sieraden en, voila, het
knippert weer vreselijk verleide
lijk. Het zal nog wel even duren
voor Marije het jongetje achter
haar aan de beurt laat om zijn
eerste schreden op het pad van
de vergelijkende archeologie te
zetten. Meestal niet langer dan
een paar minuten. Want de
twee zalen gewijd aan het op-
dondertje uit Gallië staan bol
van de vragen, weetjes, op
drachten en allerlei andere za
ken die de nieuwsgierigheid
van het kind prikkelen. Het
loopt als een trein.
Om twaalf uur gisteren ston
den voor de nog dichte deuren
van het Rijksmuseum van Oud
heden al zo'n vijftig kinderen
door hun ouders getrakteerd op
een dagje museumhoppen. Zo
lang de deuren nog dicht zijn
wordt de collectie Pokémon
kaarten aan een zoveelste in
spectie onderworpen. Maar
eenmaal binnen wint de kleine
Galliër het makkelijk van Japan
se cartoonfiguurtjes.
Daarbij scheelt het natuurlijk
wel dat het oudhedenmuseum,
net als bijna alle musea in Ne
derland in het Museumweek
einde, gratis (of voor bijna niks)
toegankelijk is. Trends zetten
zich bij dit twintigste museum-
weekeinde onverminderd
voort. Wie verzekerd wil zijn
van een goede klandizie richt
zich op de jonge, speelse on
derzoekende geest.
In het Penningkabinet enter
taint kapitein Van Kinsbergen
in achttiende eeuws kostuum
een gehoor dat zich aan zijn
kleurplaat vastklampt als een
museumbezoeker aan zijn cata
logus. Het gaat over de reis die
zijn schip de Leimuiden fataal
werd. Daar kwamen de golven
(plantenspuit) en de wind (ven
tilator) en het schip leed schip
breuk voor de kust van een Afri
kaans eiland. De enig overge
bleven goudbaar kan worden
gevonden met behulp van een
schatkaart een potlood en een
klein beetje doorzettingsvermo
gen.
In een vitrine, fraai uitgelicht,
op een fris bedje van blauw flu
weel ligt de enige overgebleven
VOC-baar. Hoe leg je een kind
uit wat 4,9 kilo aan goud is? Een
willekeurige moeder: „Dan
moet je denken aan zo'n vijf
pakken melk."
Kinderen zijn ook in Museum
Boerhaave de grootste cultuur
consumenten. Als ze bij de
voorstelling van Dr. Magneto
zitten kun je de stemmen van
de ander bezoekers horen gal
men als in een zwembad. Bij
Volkenkunde wordt het verhaal
van 'Kantjil het slimme dwerg
hertje en de tijger' verteld. En
het museum heeft een Origami-
aanschuifworkshop. Hoe vouw
je van een vel krantenpapier je
eigen samoeraihelm? Echt druk
is het niet. Het lijkt erop alsof
Asterix in Oudheden het stokje
van Kuifje in Volkenkunde heeft
overgenomen.
In de Hortus is het rustig. En
dat hoort. Eerst langs de nog
gesloten wintertuin, een glazen
villa voor tropische reuzen, dan
langs een troosteloos voorge
borchte van modder en water,
waar de voortuin wordt herin
gericht, totdat je uieindelijk in
het paradijs van de tropische
kassen en de Japanse tuin be
landt. Eindbestemming: een stil
plekje in de zon.
Maar de jonge geest laat zich
zomaar niet beteugelen en als
Drukte in het Rijksmuseum tijdens de eerste dagen van de tentoonstel
ling 'De Glorie van de Gouden Eeuw' waarvoor de bezoekers in het
Museumweekeinde extra moesten betalen. foto anp
er weer een hokje of gaatje is
ontdekt dat verder onderzoek
behoeft, wordt de ouder als bal
last meegesleurd op de volgen
de ontdekkingsreis. „Mam, dat
hebben we nog niet gezien."
Dat wordt vanaf het bankje ge
pareerd met de wijze woorden.
„Nou dat zien we later dan wel
weer."
Landelijk trok het museum
weekend zaterdag en zondag
900.000 bezoekers. Dat is net zo
veel als vorig jaar. Er deden
ruim 550 musea mee aan de
20ste editie van de museumda-
gen. Doorgaans heeft het muse
umweekend nogal te lijden van
fraai lenteweer. „Mensen kie
zen dan toch sneller voor een
terrasje", verklaart C. Keijzer
van de organisatie. Volgens
haar kozen veel mensen de af
gelopen dagen voor de combi
natie museum en fiets- of wan
deltocht.
'Stone' Mick Jagger maakt
filmkomedie van eigen leven
Rocklegende Mick Jagger gaat
een film opnemen over zijn
eigen leven. De Rolling Sto-
nes-zanger heeft zelf het script
geschreven. Hij vond zijn le
vensgeschiedenis blijkbaar zo
grappig dat hij er een komedie
van gemaakt heeft. Jagger wil
Trainspotting-acteur Ewan
McGregor vragen voor de
hoofdrol. Komend najaar be
ginnen de opnames van de
film over „de risico's en val
kuilen van een leven aan de
top van de rock-'n-rollwe-
reld."
concert recensie
paulien koopmans
Concert: 'The best days of my life' door
BZN. Gehoord: 14/4, Stadsgehoorzaal,
Leiden.
Fotograferen is toegestaan. Eén
fan van BZN laat zich dat geen
twee keer zeggen en schiet tij
dens het concert 'The best days
of my life' met gemak een rolle
tje vol. Voor het foto-album. De.
fan neemt een strategische po
sitie in, zodat hij er aan het slot
van het concert in slaagt tussen
zijn idolen op het podium te
belanden.
BZN zorgde voor een avond
vol variatie. Nummers van hun
nieuwste cd ('Lay your hands
upon my shoulders', 'Heat me
up') werden afgewisseld met
veel oude bekende liedjes
('Mon amour' en 'Nathalie'), er
was een Abba- en een Elvis-
-medley en twee Franstalige
nummers van de recente so-
lo-cd van Jan Keizer (L'aven-
ture).
Het duurde even, maar na de
pauze komt het publiek een
beetje los. Dat gebeurt vooral
na de hilarische act van Jan Kei
zer waarin hij, in een wit wes
ternjurkje, een imitatie geeft
van 'het zusje van Elvis Presley'.
Daarna zit de stemming er goed
in en gaan er steeds meer voet
jes van de vloer.
Het is overduidelijk: Jan Kei
zer is weer helemaal terug. Niet
lang geleden onderging hij een
geslaagde hartoperatie, inmid
dels springt hij weer als een
jonge hond over het podium.
Dat is maar goed ook, want na
drie decennia popmuziek is
BZN nog steeds succesvol. Hun
concerttours zijn altijd tol de
laatste plaats uitverkocht. Dok
de Stadsgehoorzaal in Leiden
zat vrijdagavond zo goed als
vol.
Hoewel het concert geen ech
te uitschieters kende, was hel
van een constant hoog niveau.
De muzikale uitvoering was pri
ma in orde. Vooral bij een
nummer als 'Musica' van de cd
'L'aventure' valt weer eens op
hoe goed de stemgeluiden van
Jan Keizer en Carola harmonie-
ren. Leuk is ook de manier
waarop zij inspelen op het pu
bliek. Ze delen knipogen uit,
schudden handen en zwaaien
naar hun fans. En het publiek
toont zijn waardering door af
en aan te draven met rozen en
cadeautjes. Voor Jan en Carola,
de overige bandleden komen er
een beetje bekaaid vanaf.
wijnand zeilstra
latei eiimg; 'Kip zonder kop', soloprogramma van en door On-
lfociemee Regie: Hans Riemens Gezien- 15/4, LAKtheater,
Leiden.
man gaat wekelijks naar de kapper,
wordt hij aangenaam met shampoo ver-
ild. Maar na verloop van tijd zegt de lieftalli-
pster: 'Onno, wanneer koop je nou eens zelf
ondeuse?' Die Onno is Onno Innemee die
Kip zonder kop' zijn eerste solovoorstelling
presenteert. De anekdote is de grap van een lo
ser, en dat personage kennen we van Innemee.
Ook als solist speelt hij die rol kennelijk graag.
Hij doet dat goed. Hij kent zijn eigen sterke punt
dat hij hier in dit programma rijkelijk uitbuit.
'Kip zonder kop' zit vol verloren liefdes. En als
er al van een relatie sprake is, dan laat de ge
speelde scène weinig ruimte voor illusies over ge
luk. Het is een vorm van zelfspot die Innemee
slim weet te doseren. Soms zijn er andere scènes,
zoals bijvoorbeeld de infomatica-les van een
stotterende docent. In dat geval komt er welis
waar geen mislukte liefde aan bod, maar centraal
staat toch een figuur die je om zijn onbeholpen
heid min of meer uitlacht.
Zijn triestheid zou een hoogtepunt moeten be
reiken, als hij aan de zaal vraagt, of er iemand
voor vijfentwintig gulden bereid is om met hem
iets te gaan drinken. Er roept echter direct ie
mand 'ja', wat eigenlijk niet de bedoeling is. Dap
per probeert hij hierop improviserend in te gaan,
wat niet echt overtuigend lukt. Hier wreekt zich
zijn nog beperkte ervaring als solist.
Toen Innemee nog deel uitmaakte van het duo
Basterd, speelde hij al vaak de underdog. Maar
ja, iedereen moet tegenwoordig zo nodig op de
solotoer. Nu zien we een variant op die rol. Al
leen is een solist kwetsbaarder. Hij loopt met dit
programma het risico dat de verschillende num
mers steeds meer van hetzelfde dreigen te wor
den. In 'Kip zonder kop' is hij daaraan nog ont
komen. Het geheel zit onderhoudend in elkaar.
Gewoon luchtig vertier met een heel licht tra
gisch ondertoontje vol zelfspot. Zou Innemee
echter op deze weg voortgaan, dan komt het
punt van verzadiging al vrij snel in zicht.
li dy van der spek
Cellosuites van J.S.Bach door
Vispelwey. Gehoord: 16/4, Stads
gehoorzaal, Leiden.
7 rli -
bevi
Vat( left slechts Pieter Wispel-
bloemrijke toelichting bij
:d te lezen om precies te
wat hij de luisteraar wil
meebeleven. Dat is heel
en het lukt hem al
met verve. Niet voor niets
ft hij 'Ga nu maar vlug te-
aar de muziek, die Godzij-
minder hoogdravend is
Ie woorden tot welke ze
verleiden kan'. Want een
dat de cellosuites van
Wispelwey's spel, zijn
len en zelfs zijn ademha-
lezielen. Zo krijg je elk
ste detail van Bachs mees-
irk multi-zintuigelijk aan-
ct.
inlijk is het beneden Wis-
ïy's waardigheid om maar
'an de zes suites te spelen.
zich niet verleiden om
te doen aan marathons
'ij zes verschillende cellis-
Ik een suite voor hun reke-
nemen. Zoals onlangs ge
le in de Kleine Zaal van
Concertgebouw. All over
forld speelt Wispelwey alle
'ites op zijn twee authen-
instrumenten. In een heel
'visie, waarin Bach voorop
Maar direct daar achter-
och wel Pieter Wispelwey!
Dat Wispelwey de drie Suites
I, III en VI niettemin in een op
treden wil spelen, heeft te m^-
ken met hun onderlinge ver
wantschap. De zesde lijkt een
uitvergroting van de eerste. En
de derde in C heeft diezelfde
'openheid, rijkdom en groot-
moed' om zijn eigen woorden
maar weer te gebruiken. Wis
pelwey betast de snaren niet,
glijdt niet zoekende van de een
naar de.andere noot, nee de
vingers van zijn linker hand
fungeren als exact wegwijze ha
mertjes die de snaar op de hon-
derste millimeter nauwkeurig
raken. Zijn zekerheid is verbluf
fend. En intrigerend daarbij is
z'n onmetelijke inlevingsver
mogen in elke frase van de
steeds terugkerende (gestileer
de) dansen. Hoofd- en bijzin
nen, accenten, komma's en
punten worden uiterst beel
dend hoorbaar, vervolgens
voelbaar gemaakt. Elke prelude
geeft hij genuanceerde spirit en
spanning, waardoor de aan
dacht bij de luisteraar geen mo
ment gaat dwarrelen.
De zesde suite heeft Bach ge
schreven voor een 5-snarige
cello, de violoncello piccolo. In
deze suite verlokt Wispelwey
zijn instrument tot bruisend
symfonisth spel dat op- en uit
stijgt boven dit 'recentelijk' ge
babbel. Zijn spel zweeft tussen
exactheid en extase in een ver
leidelijk wankel evenwicht.
Rotterdam De Haagse zangeres Anouk is met vier TMF-awards de
grote winnaar geworden van het jaarlijkse prijzenfeest van de mu
ziekzender TMF. Voor de kijkers van deze muziekzender is zij niet al
leen de beste zangeres van het afgelopen jaar, maar had ze ook de
beste live act, de beste single ('R U Kiddin me) en de beste videoclip
(The Dark). De uitverkiezing is gebaseerd op twee stemrondes. Daar
aan deden ruim 100.000 TMF-kijkers mee. Die bleven ook diep onder
de indruk van Marco Borsato. Sinds vijfjaar geleden TMF met het
prijzenfestival is begonnen vinden ze hem 's lands beste zanger.
Daarnaast beloonde het TMF-publiek ook nog zijn album 'Luid en
Duidelijk' met een award. Andere Nederlandse bands en artiesten die
in de prijzen vielen, zijn onder andere: Volumia! (beste popgroep),
Vengaboys (beste dance act), Romeo (beste R&B act) en Def Rhymz
(beste rap act). Van de buitenlandse popartiesten bestempelde het
TMF-publiek Britney Spears als beste zangeres en kreeg Ronan Kea
ting de award voor beste mannelijke artiest. Ook zijn single 'When
you say nothing at all' viel in de prijzen.
muziek» recensie
ïffect
pj angeles De Nederlandse architect Rem Koolhaas krijgt dit jaar
'ritzker Architectuurprijs. Het is voor het eerst dat een Nederlan-
deze prestigieuze onderscheiding krijgt. Koolhaas krijgt de prijs
rzijn futuristische en onconventionele ontwerpen, aldus de jury.
voorzitter van de jury, J. Carter Brown, noemde de 56-jarige
ilhaas „de leider van een spectaculair oneerbiedige generatie van
lerlandse architecten." Een van Koolhaas' bekendste gebouwen
hoo': e Kunsthal in Rotterdam. Ook bouwde hij het Educatorium, een
tifunctioneel gebouw van de Universiteit van Utrecht. Buiten
erland werkte hij aan projecten in onder meer de Verenigde Sta-
[evoe frankrijk, Portugal, Zuid-Korea en Duitsland. Aan de prijs is een
5 van 100.000 dollar (bijna 230.000 gulden) verbonden.
foto ap
pleit
setz'. En 'Weg, weg mit dem,
kreuzige ihn' gaf de beangsti
gende overtuiging van deelne
men aan dit vonnis. Tijdens het
laatste koraal lijkt 'geloven' on
vermijdelijk. Zo onherroepelijk
en evocatief gezongen!
Van het orkest overtuigde de
ze maal op bijzondere indrin
gende wijze de eerste cellist
Fred Pot die elke gemoedstoe
stand op een treffende manier
schilderde. Van de concert
meester ging weinig opzienba
rends uit. Dynamisch in een
donker gloeiend coloriet speel
den de twee hobo's met fagot in
de eerste altaria. De evangelist
James Doing zingt opmerkelijk
soepel zonder enige moeite of
ongemak. Zeer aangenaam om
naar te luistere^ maar juist
door dat gemak grijpt het je
weinig aan.
Bas Ramselaars stem is wel
haast te donker en te laag voor
de Christuspartij: niettemin
zong hij zeer gewetensvol en
integer. De emotionele tenora
ria's zijn op het lijf van, of liever
gezegd voor de dramatische pe
netrante stem van Bernard Loo-
nen geschreven. De sopraan
Christine Wolff zong evenals
Bruce-Payne voor 't eerst met
Bachkoor Holland. Met haai-
wat scherpe vibratieloze stem
wist zij weinig extra diepgang in
de tekst te leggen. Vooral in de
rol van Pilatus overtuigt de ba
riton Matrijs van de Woerd
door zijn beeldende kracht.
lidy van der spek
Johannes Passion door Bachkoor
en het Concertgebouw Kameror-
i Daniel Reuss, m m.v Christine
sopraan, Sally Bruce-Payne, alt, Ja-
toing. tenor (evangelist), Bernard
'rdai tenor' Mattijs van de Woerd, ba-
Bas Ramselaar, bas-bariton (Chris-
j ij), Aart Bergwerff, orgel. Gehoor:
15/4, Pieterskerk, Leiden.
It Sally Bruce-Payne, om-
door Bachkoor Holland
et Concertgebouw Kamer-
maakte van het absolute
epunt in het evangelie
Johannes een intens be-
n hoogtepunt. De aria i
aatste woorden van de
rige Jezus 'Es ist voll-
it' zong zij zo superieur, zo
iorp oelend zonder enige over-
ordti ng, dat de stilte die Daniel
teen eerbiedig inlaste natuur-
onvermijdelijk erbij
le. Hier 'zongen' twee
Bruce-Payne met An-
Pols (viola da gamba) de
'oorbij. Deze schoonheid
iet hoogste niveau werd
of meer omlijst door twee
ting erend gezongen koralen
ruir teines Herzens Grunde' en
Ie Ni If Christe, Gottes Sohn'.
Reuss voor de pauze nog
duii lukte wat betreft transpa-
iooi sen homogeniteit, hoezeer
lirectie daartoe aanleiding
lerei bereikte hij na de pauze
lervvel. Als een
pte zee woedde de turba
t lijdbkoor) 'Wir haben ein Ge-
In het Rijksmuseum van Oudheden mochten kinderen potten beschilderen.
foto henk bouwman
