in de weg'
'Gekrakeel
over WAO staat oplossing
'Cybercops' willen
internet op in strijd
tegen kinderporno
Binnenland
Helpende hand uit Limburg voor actievoerders Schiphol
Koningskwestie mag gekozen formateur niet dwarsbomen
IRDAG 15 APRIL 2000
hen ondersteunen."
- Hoogervorst wil dat werkge
vers WAO''ers in dienst kunnen
nemen zonder dat hen dat een
cent kost.
„Ik ben erg enthousiast over
dat idee. Werkgevers zijn huive
rig om WAO'ers in dienst te ne
men. In het plan van Hooger
vorst hoeven zij een tijdje geen
loon te betalen. De WAO'er zelf
krijgt een bonus van ons bo
venop zijn uitkering. Werkge
vers kunnen zo gevaarloos be
kijken of het wat wordt alvorens
ze een WAO'er definitief aanne
men."
- Maakt u zich grote zorgen over
de groei van de WAO?
„Ik vind dat je het probleem
niet moet overdrijven. De be
roepsbevolking is sinds begin
jaren '90 flink gegroeid. Het is
dus logisch dat het aantal
WAO'ers de laatste tijd weer is
opgelopen. De kosten zijn ech
ter met een kwart gedaald. Nie
mand beseft dat."
„Tegelijkertijd hebben we een
gespannen arbeidsmarkt en
dan is 900.000 arbeidsonge
schikten wel erg veel. We moe
ten proberen die mensen bij de
werkgevers te krijgen die zitten
te springen om arbeidskrach
ten. Verder is het cijfer van
900.000 discutabel. In het getal
zitten bijvoorbeeld 100.000
geestelijk gehandicapten. In het
buitenland krijg je geen uitke
ring, maar zit je in een inrich
ting."
„Naast deze zogenoemde Wa-
jongers en nog wat andere
groepen, hebben we ruim
700.000 WAO'ers. Daarvan heb
ben er 200.000 al werk. Die zou
den eigenlijk van het totaal
moeten worden afgetrokken.
Van de overige WAO'ers zit al
twee derde langer dan zes jaar
in de WAO. Daarvan zeg ik niet:
laat maar zitten. Maar het is wel
erg moeilijk een baan te vinden
voor iemand die langdurig niet
meer werkt en die ook nog eens
een ziekte of een handicap
heeft. Blijf het probleem dus in
de juiste proporties zien. We
moeten wel blijven proberen
hen aan het werk te helpen,
maar we moeten er niet te veel
van verwachten."
TILBURG FERDI SCHROOTEN
De 'cybercops' van h^t Korps
Landelijke Politie Diensten
(KLPD) willen zich op inter
net kunnen voordoen als kin
deren om betrokkenen bij
kinderporno in de val te kun
nen lokken. Met deze omstre
den undercover-methode,
die nu in Nederland nog ver
boden is, heeft de FBI in de
Verenigde Staten al de eerste
successen geboekt.
Technisch gezien is het ook
voor digitale rechercheurs
een koud kunstje zich achter
de computer voor te doen als
potentiële slachtoffertjes. Op
die manier kan de politie 'di
gitaal vermomd' makers, ver
kopers en verzamelaars van
kinderporno in kaart brengen
en ontmaskeren. Internet
wordt immers niet alleen ge
bruikt voor de verspreiding
van kinderporno, maar ook
voor het leggen van contac
ten met potentiële slachtof
fertjes.
Een digitale vermomming als
kind is voor de politie in Ne
derland nu echter nog verbo
den, omdat infiltranten ver
dachten niet mogen uitlok
ken en zo verleiden tot straf
bare feiten. Maar Richard
Vriesde, die leiding geeft aan
het project 'digitaal recher
cheren' van de KLPD, vindt
dat politieagenten zich op in
ternet wel moeten mogen uit
geven als bijvoorbeeld achtja
rigen. „Er wordt intern bij
ons over gediscussieerd. Er is
meer nodig om de mensen
achter kinderporno te pakken
dan alleen doen alsof je een
geïnteresseerde volwassene
bent", aldus Vriesde deze
week op een symposium in
Tilburg over criminaliteit en
internet.
Over de methodes die de cy
bercops momenteel gebrui
ken in de strijd tegen kinder
porno, zwijgt Vriesde. „Gaat
u er maar vanuit dat we ge
bruik maken van alle moge
lijkheden die de wet ons toe
staat", doelt de KLPD'er op
de wet Bijzondere Opspo
ringsbevoegdheden (BOB).
Die regelt sinds 1 februari on
der meer onder welke voor
waarden politiemensen un
dercover mogen gaan, pseu-
dokopen mogen doen en
burgerinfiltranten mogen in
zetten. Die mogelijkheden
gelden ook voor internet.
Ze zouden ingezet kunnen
worden bij een onderzoek
naar de pedofielenvereniging
Marlijn. Die loodst volgens
het Meldpunt Kinderporno
scholieren via de eigen inter
netpagina naar sites met kin
derporno, Het meldpunt wil
justitie inschakelen tegen de
ze 'digitale kinderlokkerij',
die het voorportaal van kin
derporno zou zijn. Vriesde
wil bevestigen noch ontken
nen' dat zijn cybercops mo
menteel de handel en wandel
van 'Martijn' onderzoeken.
Mr. Leonie Siemerink, werk
zaam aan de Universiteit Lei
den bij het departement
recht en computerweten
schappen, denkt dat de poli
tie nu al aan het experimen
teren is met de omstreden di
gitale undercover-methode.
„Het zal wel tot een proef-
zaak voor de rechter komen,
die dan mag oordelen of de
gebruikte methode geoor
loofd is. De politie zal er in
zo'n geval alles aan doen om
aan te tonen dat de methode
informatie heeft opgeleverd
die op een andere manier
niet te verkrijgen is."
Volgens Siemerink, die een
boek heeft geschreven over
infiltratie en (pseudo)koop
op internet, is digitale crimi
naliteit niet aan te pakken
door alleen te surveilleren
vanachter de computer. „Om
contact te maken, moet je iets
te bieden hebben. Anders
ben ie niet interessant en bo
vendien maakt het je in een
wereldje als dat van kinder
porno verdacht. Bij kinder
porno komt het er vaak op
neer dat je eerst foto's en
films moet aanbieden die nog
niemand heeft, voordat je
een voet tussen de deur
krijgt."
In Amerika heeft die aanpak
al diverse malen succes ge
had. Zo heeft de FBI zich in
een zaak op internet voorge
daan als een achtjarig kind.
Op die manier slaagde de fe
derale opsporingsdienst erin
een afspraak te maken met
een maker van kinderporno,
die op basis van het 'under-
coverbewijs' ook is veroor
deeld.
PvdA-Kamerlid José Smits komt met voorstel
e tv,
'me
(j politieke gekrakeel over
,0 staat een echte oplos-
n de weg", vindt PvdA-
<le-Kamerlid José Smits,
likjf iet Binnenhof wordt er
ns haar te emotioneel
iet probleem gepraat en
e weinig oog voor de op-
die de praktijk al
i aai Vol8ende week
Smits met een voorstel
et groeiend aantal ar-
ongeschikten af te rem-
Dezelfde week komt coa-
enoot WD samen met
Avo DA met een notitie en
nteert staatssecretaris
ervorst (sociale zaken)
uniddels uitgelekte plan-
nrvorst wil zieke werkne-
He niet meewerken aan
erstel het recht op loon-
etaling en uiteindelijk op
W-uitkering ontzeggen.
logelijkheid bestaat al en
DElJt ook toegepast. Als een
ïemer zegt dat hij ziek is
is het niet, dan moet hij
oor worden gestraft. Maar
dat van het plan van
ervorst uitgaat, staat me
minder aan. Niemand gaat met
plezier de WAO in. Soortgelijke
signalen sturen we ook af op
werkgevers: als jullie niet ge
noeg doen om zieke werkne
mers weer aan de slag te krij
gen, moeten jullie meer beta
len. Daarmee misken je dat er
bij werknemers en werkgevers
wel degelijk veel bereidheid is
iets te doen aan de WAO. Arbo-
diensten die ervoor moeten
zorgen dat zieke werknemers
worden behandeld en zo niet in
de WAO belanden, kosten veel
geld. Veel kleinere bedrijven
hebben daar het geld niet
voor."
- Wat is daar aan te doen
„Ik voel ervoor een fonds op te
richten waar werkgevers kun
nen aankloppen die meer wil
len doen, maar die een duur Ar-
bo-contract niet kunnen beta
len. In tal van bedrijfstakken,
zoals de drogisterij, wordt op
WAO-gebied samengewerkt. Zo
worden er afspraken gemaakt
om zieken die niet meer in het
eigen bedrijf kunnen terugke
ren, elders te plaatsen. In CAO's
worden al afspraken gemaakt
om meer WAO'ers in dienst te
nemen. Die initiatieven moeten
we ondersteunen met over
FOTO ANP RAYMOND RUTTING
boven het vlieglawaai uit. „Ga niet als
stemvee mee met het kabinet."
Den Haag kan in ieder geval duizen
den protestkaarten tegemoet zien. Het
comité is het overschrijden van mi-
lieugrenzen door Schiphol meer dan
beu, aldus Swart. „Er wordt maar ge
doogd en gedoogd. We zijn het voDe-
dig zat." Het comité heeft geen plan
nen voor harde acties. Dat is volgens
Swart meer een taak voor Milieudefen
sie. „Maar wat niet is, kan nog ko
men", zo klinkt het dreigend.
:t plein voor Schiphol voerden verschillende organisaties gisteren actie ter gelegenheid van de oprichting van het Comité Schiphol Anders.
ïrzet tegen de groei van Schiphol
aatste tijd ingezakt. Groeperin-
it de rest van Nederland schieten
1/1 moeide milieu- en bewonersor-
ities uit de regio nu te hulp. Zelfs
uit Deventer, Hengelo en Sittard
mee aan het nieuwe Comité
bol Anders.
vlE ctiecomité tegen de groei van het
erkeer presenteerde zich gisteren
t winderige plein voor Schiphol
Plaza. Woordvoerster Els Swart is trots
op de steun uit alle delen van het land.
„Het is uniek dat mensen uit heel Ne
derland meedoen, van Groningen tot
Maastricht." Behalve milieu- en bewo-
nersgroepen komen ook verpleeghui
zen, bejaardencentra en scholen in het
geweer tegen Schiphol, aldus Swart.
Milieudefensie, de Werkgroep Vlieg
verkeer Bijlmermeer en de Amstel-
veense afdeling van de Nederlandse
Vereniging van Migrainepatiënten zijn
ook van de partij. Niet alle deelnemers
hebben direct last van Schiphol, zo
geeft Swart toe. „Maar op steeds grote
re afstand ondervinden mensen hin
der van Schiphol. Zelf woon ik in Hei-
loo. Het wordt daar steeds erger. En in
andere delen van het land beseft men
ook dat het zo niet langer kan. Er moet
een einde komen aan het lawaai, de
vervuiling en de onveiligheid."
Het plaatselijke verzet tegen de groei
van Schiphol is volgens Swart wat in
gezakt. „Dat is het gevaar als het alle
maal zo lang gaat duren." Met hulp
van met name de Socialistische Partij
en groepen buiten de regio wal ze de
weerstand nieuw leven inblazen.
GroenLinks en de PvdA-jongeren heb
ben zich al bij het comité aangesloten.
Zelf is Swart lid van D66, maar haar
partijgenoten in Den Haag luisteren
volgens haar niet naar de bezwaren te
gen verdere uitbreiding van Schiphol.
Niettemin doet ze per megafoon een
dringende oproep aan de niet aanwe
zige D66-parlementariërs. „Doe ook
eens wat", zo klinkt het hartstochtelijk
heidsgeld."
- Het lijkt wel ofu af wilt van de
ingezette lijn om de verant
woordelijkheid voor de groei
van de WAO bij de werkgever te
leggen.
„Integendeel. Ik neem afstand
van de toon die doorklinkt in
onze WAO-maatregelen, maar
ik ben het eens met de maatre
gelen zelf. Als een werkgever
onwillig is, laat hem dan maar
betalen. Een werknemer die
echt niet meer wil werken, heeft
geen recht meer op inkomens
bescherming, zo simpel is het.
Maar we moeten niet alleen
straffen. Het is niet misselijk
wat er allemaal op werkgevers
afkomt. De Pemba-regeling
(een bonus-malusregeling voor
bedrijven waar veel personeel
in de WAO terechtkomt, red.)
kan ze enorm veel geld kosten.
Ik geloof in dat systeem. Maar
als je zo'n prikkel oplegt, moet
je ondernemers tegelijk helpen
als ze wel willen maar niet kun
nen."
„Daarnaast zitten de grootste
problemen juist in overheids
sectoren als onderwijs en zorg.
In het bedrijfsleven worden
veel initiatieven genomen. De
overheid als werkgever laat het
„Een werknemer die echt niet meer wil werken, heeft
Kamerlid José Smits:
scherming.
echter afweten. Bijvoorbeeld op
scholen. Die krijgen amper geld
om Arbo-diensten in te huren.
Minister Hermans vindt dat
hun budget groot genoeg is,
maar van dat geld moeten ook
invalkrachten worden betaald
en de schoonmaakdienst. Dan
geen recht meer op inkomensbe-
FOTO GPD JEROEN POORTVLIET
schiet de hulp aan zieke werk
nemers erbij in. Als scholen sa
men afspraken maken er meer
aan te doen, dan moeten wij
OPINIE
DEN HAAG ANS BOUWMANS
'adag na dag wordt het spektakel over
icht van Beatrix op het Binnenhof
[oerd. De geest is uit de fles. Na twintig
in de progressieve opinieleiders in
il 2 land de koele kikker van Huis ten
zoeken hebben in de Nederlandse politiek.
De Graaf is een opportunist, foeteren
orangisten. Maar je kunt een politicus niet
verwijten, dat hij gebruik maakt van de
omstandigheden.
Vooral niet omdat het thema dat De Graaf
heeft aangeroerd, helemaal past in de
staatsrechtelijke traditie van D66. Alhoewel
hij nu verder gaat dan ooit, is het niet de
eerste keer dat De Graaf pleit voor inperking
van de bevoegdheden van de koningin. Er
woedt al jarenlang een discussie over de rol
van de koningin, maar die beperkte zich tot
haar invloed op kabinetsformaties.
Nu wil De Graaf dat de monarch niet
langer deel uitmaakt van de regering. Ze
mag nog blijven waarschuwen en
aansporen, maar haar formele plek zou ze
moeten opgeven. De gedachte erachter is
dat de koningin nu te veel invloed heeft op
de ministers. Ze zou te veel gezag ontlenen
aan haar positie. Dat is een heel plausibele
Een kwajongensachtige Democraat werpt een steen in de Hofvijver Beatrix heeft te
lange armen. Zeker verkeerd gegeten, orakelt de braafste Hendrik uit het parlement.
De Graaf wil ons koningshuis amputeren, sputtert de spreekbuis der liberalen. Ach,
praten moet kunnen, zegt de politieke baas van de majesteit. Zolang je maar van
mijn Bea afblijft! Alle poppen zijn aan het dansen in Den Haag. Maar te vrezen valt
dat de kans op echte veranderingen in de monarchie in schrille tegenstelling staat
tot de overdonderende media-aandacht voor de koningskwestie.
gedachte, alhoewel het ook kan liggen aan
de dwingende persoonlijkheid van Beatrix.
De ministers zijn verantwoordelijk,
ongeacht de adviezen of aansporingen van
de koningin. De koningin heeft zoveel
ruimte als politici haar toestaan. Het idee
dat onze ministers met knikkende knieën bij
de koningin op de thee zouden gaan, is een
gruwel. Dan wordt het land door de
verkeerde mensen geleid.
Om de monarch uit de regering te
verwijderen moet de grondwet worden
veranderd. Daarvoor is twee keer een
tweederde meerderheid nodig in Tweede
Kamer en Senaat. De kans daarop is
miniem, gezien de tegenstand van WD en
CDA. Wat wel snel geregeld kan worden is
de rol van Beatrix bij formaties, iets waar
men ook in de PvdA wel voor voelt.
De huidige ophef zorgt ook voor
polarisatie. Het gevaar dreigt dat de PvdA nu
niet echt positie durft te kiezen. De sociaal
democraten willen wel, maar partijleider
Kok is als premier ook de hoeder van het
koningshuis. En hoe harder de kritiek op de
koningin, hoe groter de kans dat WD, CDA
en de kleine christelijke partijen elk voorstel
afwijzen omdat het beschouwd wordt als
een aantasting van de monarchie.
Het zou jammer zijn als de nu wat
overdreven publiciteit ertoe leidt, dat er
niets verandert. Ook al ben je geen
republikein, toch zou je als
volksvertegenwoordiger tegen de
ondemocratische manier moeten zijn
waarop de formatie nu geregeld is. Een via
erfopvolging aangewezen persoon heeft
immers een vinger in de pap bij de
totstandkoming van een nieuwe regering.
Binnen het huidige stelsel is het heel goed
mogelijk voor de Tweede Kamer zelf een
formateur te kiezen. Daarvoor hoeft de
grondwet niet te worden veranderd. Het is
zelfs al eens uitgeprobeerd in 1971. Alleen
moesten de fracties toen met hangende
pootjes naar Juliana, omdat ze toch een
koninklijk duwtje nodig hadden.
Alle volksvertegenwoordigers zijn het aan
de democratie verplicht het niet te laten bij
een mislukte poging van negenentwintig
jaar geleden. Hoe goed of onpartijdig de
koningin het de afgelopen formaties ook
heeft gedaan. Er blijft altijd een mysterieus
waas rondom haar optreden. En de Kamer
heeft er ondanks de verantwoording
achteraf door de formateur geen controle
over. Daar moeten we vanaf. Het is te hopen
dat de koninklijke hype deze hoognodige
verandering niet in de weg staat.
Ans Bouwmans is parlementair redacteur
van deze krant
