Naar de supermarkt voor boodschappen en bezinni
Geloof Samenleving
Grote schoonmaak buiten helpt schoonmaak binne
l N
ZATERDAG 15 APRIL 2000
VANDAAG
15
Vandaag 208 jaar geleden, rond de 15de april
1792, hervatten de Hernhutters na aanvankelij
ke moeilijkheden hun zendingsarbeid aan
Kaap de Goede Hoop. Hernhutters vormden
sinds hun stichting door Nikolaus Ludwig graaf von Zin-
zendorf in 1722, een evangelische broedergemeente. Von
Zinzendorf bouwde op zijn landgoed Berthelsdorf de kolo
nie 'Hernhut' voor uitgeweken Boheemse Broeders, die
een piëtistisch-lutherse leer aanhingen. Hun ledental be
draagt tegenwoordig circa 500.000. In Nederland zijn on
der meer gemeenten te vinden in Zeist, Haarlem en Am
sterdam.
Vandaag vieren veel moslims Al Aschur, of Asoera-dag.
Het is een vastendag, door Mohammed zelf ingesteld,
waarop ook armenbelasting wordt ingezameld. Op deze
dag zou de uittocht onder leiding van Mozes uit Egypte
zijn begonnen. Noach zou op een 15de april de laatste
maaltijd op zijn Ark hebben genuttigd.
15 april is in ieder geval de katholieke feestdag van de zes-
de-eeuwse heilige monnik Paternus van Llanbadarn uit
Wales, die daar samen met anderen het grote klooster van
Padarn stichtte.
Vandaag 479 jaar geleden, op 16 april 1521,
verscheen Maarten Luther (1483-1546) voor
de Rijksdag in Worms en verklaarde voor de
keizer en vorsten dat hij zijn principiële g
16
APRIL
schriften niet wilde herroepen, omdat zij op de bijbel wa
ren gegrond. Daarna werd de rijksban over hem uitgespro
ken. Luther was nu vogelvrij verklaard. Vrienden verbor
gen de hervormer op de burcht Wartburch bij Eisenbach.
Hij verbleef er een jaar en vertaalde intussen het Nieuwe
Testament in het Duits.
Op 16 april 1783 stierf de beschermheilige van de zweivers
en armen, bedelmonnik Benedictus of Benoit Labre. Naar
hem zijn Labrehuizen genoemd, waar zwervers voor over
nachting terechtkunnen.
Bad reinigt van zonden
f;
dhaka Tienduizenden pelgrims in Bangla Desh namen giste
ren een bad in de rivier Brahmaputra ter gelegenheid van het
Hindufeest Astami Snan. Volgens hindoe s reinigt een bad in de
heilige rivier op deze dag de gelovige van zonde. foto ap
Mozaïeken van de schepping
leiden De wereld zoals die in den beginne is geschapen is het
onderwerp van kleurrijke tegels, die deze week in het trottoir
voor de Petruskerk aan de Lammenschansweg zijn gelegd. De
mozaïeken van glasscherven zijn gemaakt door jongeren van de
parochie. Wethouder Jan Laurier onthult ze komende zondag
rond kwart over elf, na de eucharistieviering van tien uur. De te
gels moeten een blijvende herinnering vormen aan de opdracht
van de mens om de schepping te koesteren.
Pastor verbeeldt lijden in pastel
alphen aan den run Pasteltekeningen van pastor Godfried Claas-
sen van de parochie H. Michaël en Bernardus in Hazerswoude-
Rijndijk zijn tot en met vrijdag 21 april te bezichtigen in de H.
Pius K-kerk aan de Van Nesstraat 2 in Alphen. De pastor heeft
in dzeven tekeningen het lijden van de mens geprobeerd te ver
beelden. De tekeningen zijn zaterdag en zondag te zien bij de
vieringen, vanaf maandag elke ochtend tussen half tien en
twaalf uur. Bezoekers van de expositie moeten dan wel even
aanbellen op de Van Nesstraat 4.
BEROEPINGSWERK
Beroepen: te 's-Gravenhage t.b.v.
ziekenhuispastoraat in zieken
huis Bronovo/Nebo als pred. voor
bijz. werkz.heden, mw. J.W.
Steenbergen te Haarlem, die dit
beroep heeft aangenomen; te
Renkum (p.t.), D.M. van der Wel,
kand. te Zeist.
GEREFORMEERDE KERKEN
(VRIJGEMAAK)
Beroepen: te Pijnacker-Noot-
dorp, G.J. Pruijssen, kandidaat te
Amsterdam.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Nieuwerkerk (Zld),
G. Clements te Eist.
emmeloord gpd
Naast de drankenafdeling van de Cl000 in Emmeloord is
een deur naar de eerste etage. Daar bevinden zich kan
toren, een kinderspeelplaats en een kleedruimte voor
het personeel. Boven een van de deuren aan de lange
gang hangt een kruisbeeld. Daarachter gaat een stilteka
mer schuil. Personeel en klanten van elke overtuiging
zijn welkom.
niet twijfelen, maar rechtuit."
Hij constateert dat de laatste
tijd meer mensen opener en
eerlijker over God praten, zoals
in de sport. ,,Ik schaam me er
niet voor. Iedereen zit wel eens
moeilijk, en dan is het goed om
een plaats te hebben om te bid
den." De kerken stromen lang
zaam leeg, maar belangstelling
voor bezinning is er wel, denkt
hij. „Misschien vormt dit een
aanzet voor terugkeer naar de
kerk."
De aankleding van de ruimte
heeft Greidanus zelf bedacht.
Met de houten vloer en het
schuin oplopende houten pla
fond heeft hij een warme sfeer
willen creëren. Tegen de ach
terwand hangen een Christus
beeld en twee donkerrode doe
ken. Acht bidstoelen met bij
passende bekleding staan er
voor.
Eigenlijk had hij er zeven, het
getal van de volheid. De achtste
kreeg hij van een klant. Een
Mariabeeld en een standaard
om kaarsen te branden voltooi
en het geheel. Alles komt uit
Montpellier, via een bedrijf uit
Nijmegen dat kapelinrichtingen
opkoopt. „Ik mag nog schilde
rijen van een kruisgang uitzoe
ken van een parochie uit de
polder", vertelt hij. Vanwege de
sluiting van kerken is er veel
materiaal over.
Personeel of klanten van een
andere geloofsrichting zijn
Een schaatstocht bij Inzeil op
jeugdige leeftijd veranderde
veel in het leven van Sijbolt
Greidanus. De destijds 18-jarige
Fries kwam met vrienden langs
een ijzergieterij. Uit nieuwsgie
righeid namen ze een kijkje.
Het eerste dat hen opviel was
de kapel, vooraan in de fabriek.
Terwijl ze stonden te kijken,
kwam de directeur tekst en uit
leg geven. „Hij had een plaats
voor God in de fabriek gemaakt,
omdat hij het aan Hem te dan
ken had dat hij het bedrijf zo
lang mocht leiden."
Op de jonge Greidanus
maakte het grote indruk. Het
katholicisme sprak de boeren
zoon uit Wommels toch al meer
aan dan het gereformeerde ge
loof waarin hij was opgevoed.
Hij maakte de overstap en be
loofde God dat hij een zelfde
bezinningsruimte zou maken,
als hij ooit een eigen bedrijf zou
bezitten.
Drie jaar geleden kreeg hij de
kans de supermarkt in Emme
loord te kopen. Tijd om zijn be
lofte aan God na te komen.
„Toevallig werd in de kerk ge
sproken over mensen die moed
hebben. Dat heeft me over de
streep getrokken." Met zijn per
soneel heeft hij geen overleg ge
had over de plannen. „Dan zijn
er misschien tegenstanders en
ga je twijfelen. En ik wil juist
eveneens welkom in de kamer.
Zelfs bidden naar Mekka be
hoort tot de mogelijkheden.
..Als werkgever ben ik verplicht
allochtonen ruimte te bieden
voor gebed. Als ze ergens an
ders heen moeten, kost dat tijd.
Nu heb ik het binnen het be
drijf."
Zelf zit hij dagelijks om zes
uur 's morgens en tien uur 's
avonds in zijn stiltekamer.
Soms maakt hij er tijdens het
werk ook even gebruik van. „Als
ik met een probleem zit waar ik
Gods hulp bij vraag." Hij vindt
dat de ruimte vergelijkbaar is
met een fitnesszaal of een bil
jartkamer in andere" bedrijven
en benadrukt dat de plek voor
bezinning geen reclamestunt is.
Belangstelling is er tot nu toe
genoeg. In de paar weken dat er
mensen terecht kunnen, zijn er
zo'n honderd geweest, zegt hij.
„Een enkeling komt drie keer
per dag. Dat vind ik mooi."
Personeelslid VViebe Blokland
heeft er ook al een keer gezeten.
Hij vindt het initiatief van zijn
baas 'heel goed'. Hij plaatst wel
een kanttekening: „Ik ben zelf
rooms-katholiek, dus de inrich
ting bevalt mij wel. Anderen
voelen zich soms minder
thuis." Zijn collega Geke Geer-
lings bijvoorbeeld. „Misschien
komt dat wel weer", zegt ze
voorzichtig.
Hoeveel het pets
bruik maakt van c
ruimte weten ze nii
toch iets persoonlij!
vertel je niet aan iede
Klanten vragen h
naar. Voor de grap hi
legen Greidanus gez<
supermarkt een nie
vaartsoord dreigt i
„Straks komen er he
sen en kunnen we
gaan verkopen", lach
De grote schoonmaak is aan de gang. Over de
hele wereld worden joodse huizen helemaal om
gekeerd. Boeken worden van hun planken ge
haald, meubels verschoven, bedden omgedraaid.
Sommigen halen het gasfornuis uit elkaar. De ijs
kast wordt naar voren gehaald. Het berghok en
de schuur krijgen een beurt.
Het is geen gewone schoonmaak, maar echt één
waarbij ieder hoekje worden uitgemest. En dat
alles om chameets te vinden en op te ruimen.
Chameets: al het voedsel dat is gegist of gerezen.
Behalve de schoonmaak van het
<huis worden ook potten, blikken,
flessen en tubes geïnspecteerd.
Brood, bier, paneermeel, maar
ook tandpasta met verdikkings-
middel, tomatensaus, jam, lijm,
noem maar op: het gaat allemaal
Zweg.
Volgende week woensdagavond
begint Pesach, het joodse Pasen,
LIJ en dan mag er acht dagen lang
geen chameets worden gegeten.
UJ Ie mag het zelfs niet in je bezit
hebben. Woensdagochtend
X wordt het laatste beetje chameets
- meestal een paar broodkrui-
<mels - bijeengeveegd en ver
brand. De matze-tijd is aange-
broken.
Met Pesach wordt de uittocht uit
Egypte herdacht. Omdat het een
van de belangrijkste joodse fees-
ten is, laten we het bijbelgedeelte
deze week voor wat het is. (Leviti-
cus 8aat deze week verder over ri-
tuele onreinheid). Het verhaal
van de uittocht staat in het gelijk-
Lam namige bijbelboek Exodus, dat
maanden geleden is gelezen.
Maar de herdenking en viering ervan vindt pas
nu plaats. Tijdens een feest dat acht dagen duurt
en wordt gekenmerkt door een speciale maaltijd,
die seider wordt genoemd.
De seider wordt op de eerste avond van het feest
gehouden en vaak'nog een keer op de tweede
avond. Het is een ongewone maaltijd. Omdat het
een avond van gebeden, liederen en vertellingen
is. Omdat het een avond is waar
op allerlei voedsel op tafel komt
dat symbool staat voor één as
pect van het verhaal. Omdat het
een avond is waarbij van de aan
wezigen wordt verwacht dat ze
zich zo inleven in het verhaal
van bevrijding uit slavernij, dat
hef wordt alsof ze de uittocht
zelf hebben meegemaakt. Om
dat het een avond is die allerlei
mogelijkheden geeft om na te
denken wat slavernij, bevrijding,
verlossing, vervreemding, woes
tenij, zoeken, Beloofd Land, wet,
zelfverwerkelijking, traditie, cul
tuur, behoud van identiteit,
spanning tussen individu en ge
meenschap, leiderschap, religi
euze opdracht, wonder, vernieti
ging, straf, overwinning, ingrij
pen van God, dwarsheid, koppigheid, greep wil
len houden op anderen, loslaten enzovoorts voor
je betekenen.
Van welke beperkingen heb je jezelf bevrijd?
Waar zit je nog iri vast? Welke verslaving heb je
nog niet afgeschud? Door wie laat je je leiden bij
de zoektocht naar vervulling? Op welke manier
ben je nuttig en dienstbaar voor anderen? Geloof
je in wonderen? Zie je ze in je eigen leven gebeu
ren? Alles komt in de gebeden en liederen nog
eens aan de orde, Mozes en de farao, de tien pla
gen waarmee God de farao op de knieën dwingt,
de doortocht door de gespleten Rietzee, de ach
tervolging door het Egyptische leger dat verdrinkt
als de zee zich weer sluit, de behouden aankomst
aan de overkant.
Het laatste avondmaal dat Jezus en de apostelen
nuttigden was een seidermaaltijd. Dat verklaart
ook de wijn en het breken van
het brood waarover wordt ge
sproken. Het brood dat Jezus
brak was een matze. het enige
brood dat zich laat breken. Tij
dens de seider worden vier gla
zen wijn gedronken. Een vijfde
glas staat gevuld op tafel voor
de profeet Elia. De profeet die
de komst van de messias aan
kondigt. Tijdens de seider
wordt op een gegeven moment
de deur van het huis geopend,
in de verwachting dat de pro
feet zijn opwachting zal ma
ken.
Een van de meest inspirerende
woorden staat, een beetje ver
stopt, in het Exodusverhaal. In
het 38ste vers van hoofdstuk 12
wordt verteld dat de Benee Jisraeel, de Zonen van
Israel/Jakob, niet alleen uit Egypte wegtrokken.
Een 'gemengde menigte', door mij graag vertaald
als 'een stelletje ongeregeld' trok met de nako
melingen van Abraham, Izaak en Jakob mee weg.
Samen zullen de Benee Jisraeel uiteindelijk met
dat stelletje ongeregeld bij de berg Sinaï van God
horen hoe zij het beste hun leven kunnen inrich
ten. Het joodse volk is niet etnisch zuiver - God
zij dank. Verwantschap is belangrijk, maar een
gezamenlijke geschiedenis en een gezamenlijke
levenswijze zijn nog net iets belangrijk
'zootje ongeregeld', de massa waarbij
zich kan aansluiten die genoeg heeft
tuur en die de moed heeft het onzeker
die 'gemengde menigte' hoort erbij.
Tijdens Pesach moet al het chameets
verwijderd. Het gaat niet zomeer om i
zaam emmertje met sop. De chameet
de rabbijnen, staan voor de opgeblazi
de mens, voor het ego, voor de neigin
borst te kloppen, de neiging om heel
zelf te denken. Het verwijderen van hl
uit het huis is dus ook een symbolisch
een keer per jaar terug te keren tot sol
derigheid, eenvoud. Alle psychische e
nele rommel die in een jaar tijd aan oi
soonlijkheid is vastgekoekt wordt
De grote schoonmaak buiten helpt ee
maak binnen. Het blijkt een energievr
waardevol proces. Misschien dat daai
meest geassimileerde en geseculeerdf
ven 'seideren'.
Soms wordt God helemaal weggeschi
'haggada', het boek dat tijdens de seidi
gebruikt. Er zijn communistische, soi'
en anarchistische haggadas. Soms wt
vrouwelijke aspect van God benadruk!
nistische haggadas. Soms wordt de ti
naar het huidige Israël het centrale thi
nistische haggadas. Op talloze manier
de centrale oproep - 'laat mijn volk gai
centrale proces van uittocht, doortocb
tocht geherinterpreteerd en hergebruil
dictatuur en bevrijding zijn van alle tij<
Tijdens de seider moet iedereen zoveel
vragen stellen. De boodschap is duidt
schudden van slavernij en dictatuur, h
en verwerkelijken van vrijheid en verlo
slechts mogelijk als men zich bewust
mechanismen van onderdrukking en
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Noorwegen:
Wisselend bewolkt en van tijd tot
tijd regen, in het noorden (natte)
sneeuw. Maxima uiteenlopend
van iets boven het vriespunt in
het noorden tot 10 graden langs
de zuidwestkust.
Zweden:
Zaterdag nog wat zon. Verder
meest bewolkt en buien, in het
noorden ook met sneeuw. Mid-
dagtemperatuur tussen 2 en 12
graden.
Finland:
Wisselend bewolkt en soms een
bui, in het noorden ook sneeuw.
Zondag tijdelijk droog en wat
zon. Middagtemperatuur van 2
graden in het noorden tot rond
10 in het zuiden.
Denemarken:
Overwegend bewolkt en regen
achtig. Zondag later op de dag
van het zuiden uit opklaringen.
Misschien veel wind. Zaterdag
maxima rond 11 graden, zondag
iets later.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wisselvallig met enkele buien, in
het noorden ook met winterse
neerslag. Tussendoor ook wat
zon. Middagtemperatuur-tussen
6 en 11 graden.
België en Luxemburg:
Zaterdag bewolkt, perioden met
regen en tijdelijk veel wind. Zon
dag geleidelijk droog en van het
zuiden uit meer zon. Middag
temperatuur ongeveer 11 gra
den.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Zaterdag nog meest bewolkt en
een aantal buien, misschien met
onweer. Zondag op de meeste
plaatsen droog en meer zon
Maxima tussen 9 en 16 graden.
Zuid-Frankrijk:
Wisselvallig met soms wel zon,
maar ook een aantal regen- en
onweersbuien. Middagtempera
tuur tussen 15 en 19 graden.
Spanje:
Wisselend bewolkt met vooral
fikse buien in het noorden en
westen. Langs de zuidelijke en
oostelijke Costa_s juist meer
zon. Middagtemperatuur van 13
graden langs de Golf van Biskaje
tot ruim boven de 20 aan de Cos
ta del Sol.
Portugal:
Wisselend bewolkt en buien,
vooral op zondag. Ook veel wind.
Middagtemperatuur omstreeks
16 graden, maar zondag in het
noorden lager.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Geregeld zon en waarschijnlijk
droog. Middagtemperatuur onge
veer 19 graden.
Marokko:
In het zuiden vrij zonnig. Naar
het noorden toe meer bewolking
en een toenemende kans op een
regen- of onweersbui. Maxima
tussen 18 en 25 graden.
Tunesië:
Vrij zonnig en in het noorden
eerst misschien nog een bui.
Maxima op veel plaatsen meer
dan 25 graden.
Madeira:
Zaterdag kans op een bui. Zon
dag meest droog en meer zon.
Maxima rond 18 graden.
Canarische Eilanden:
Zonnige perioden en een toene
mende kans op een bui. Middag
temperatuur tussen 20 en 25
graden.
Duitsland:
Wisselend bewolkt en vooral za
terdag buien met kans op on
weer. Zondag droger en meer
zon. Maxima omstreeks 14 gra
den, maar in het zuiden lokaal
hoger.
Oostenrijk:
Wisselend bewolkt en vooral in
het westen en zuiden enkele bui
en. Middagtemperatuur in de da
len omstreeks 18 graden.
Zwitserland:
Half tot zwaar bewolkt en buien,
ook met onweer, windstoten en
plaatselijk veel neerslag. Mid
dagtemperatuur omstreeks 15
graden.
Polen:
Enkele buien, misschien met on
weer. Tussendoor ook wat zon.
Middagtemperatuur zaterdag on
geveer 18 graden, zondag een
fractie lager.
Tsjechië en Slowakije:
Zonnige perioden en kans op een
regen- of onweersbui. Middag
temperatuur zaterdag rond 20
graden, zondag iets lager.
Italië:
Afwisselend zon en bewolking en
vooral zaterdag kans op een re-
gen- of onweersbui, in het noor
den misschien met veel neer
slag. Middagtemperatuur om
streeks 20 graden.
Corsica en Sardinië:
Geregeld zon en een kleine kans
op een bui. Maxima tussen 18
en 22 graden.
Griekenland en Kreta:
Zonnige perioden en plaatselijk
een bui. Middagtemperatuur
rond 22 graden.
Malta:
Flink wat zon en mogelijk een
bui. Middagtemperatuur iets bo
ven 20 graden.
Turkije en Cyprus:
Flink wat zon. Zondag lokaal
misschien een bui, verder droog.
Middagtemperatuur meest tus
sen 20 en 25 graden, in het zui
den hier en daar nog hoger.
Weerrapporten 140417 u
ZONDAG 16 APRIL 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 06.41 Zon onder 20.38
Maan op 17.56 Maan onder06.19
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 02.55 15.20 02.28 14.53
Laag 10.44 00.00 10.25 23.41
MAANDAG 17 APRIL 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 06.38 Zon onder 20.40
Maan op 19.10 Maan onder06.40
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 03.41 16.01 03.14 15.34
Laag 00.45 11.40 00.26 11.21
Amsterdam hall be
Eelde licht bew w3 10 3 23
Eindhoven halt bew. w 2 8 4 7 7
Den Helder half bew w4 8 3 38
Rotterdam licht bew. nw3 8 3 48
Twente half bew. w2 8 3 7,2
Vlissmgen licht bew nw 2 8 5 10
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071 -5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma\ t/m/ vr. 18 00-19 30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J Bouterse (adjunct)
J. Kiel adjunct
10
56
Athene
Barcelona
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Genève
Helsinki
Innsbruck
6 1 3.6
22 14 0.0
20 10 0.0
12 7 1.0
18 8 0.5
10 8 38
6 2 14.0
24 16 0.0
8 0 4,1
8 7 1.0
bewolkt
2£
onweer
V warmtefront
regen
em
sneeuw
V koufront
mi
opklaringen
#>-
hagel
lagedruk
mist
windrichting
hogedruk
zonnig
19
temperatuur
mnn luchtdruk in
1000 hecto pascal
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
REDACTIE
A Maandag, chef eindredactie algemeen
T Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D C van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie kunst
W Spierdijk, chef sportredactie
E Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W F Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties 071- 5323!
Familieberichten: 023- 53!
023- 5320 216
Redactie. 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315
ADVERTENTIE
Maandag t/m vrijdag
071-5356 230
i RUBRIEKSADVERTf
071 -5128 030 Maandag t/m vrijdag
071-5143 545
ABONNEMENT!
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een mach tigij
het automatisch afschrijven vanl
abonnements- geld, ontvangeai
betaling.
VERZENDING PERI
Voor abonnementen die per p
worden verzonden geldt een
aan portokosten per verschijn
LEIDSCH DAGBLAD OP
Voor mensen die moeilijk Ie
hebben of blind zijn (of een tl
leeshandicap hebben), is
van het regionale nieuw
Dagblad op geluidscassetteM
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken L{
u
Locarno
Londen
Luxemburg
Z I E K E N H
U I
Stockholm
Warschau
14 10 00 Casablanca
27 24
18 12
20 14
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth1 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonl
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.1
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
Sybolt Greidanus in de bezinningsruimte boven zijn supermarkt: „Misschien vormt dit de aanzet voor een terugkeer naar de kerk.