Naar de supermarkt voor boodschappen en bezinni Geloof Samenleving Grote schoonmaak buiten helpt schoonmaak binne l N ZATERDAG 15 APRIL 2000 VANDAAG 15 Vandaag 208 jaar geleden, rond de 15de april 1792, hervatten de Hernhutters na aanvankelij ke moeilijkheden hun zendingsarbeid aan Kaap de Goede Hoop. Hernhutters vormden sinds hun stichting door Nikolaus Ludwig graaf von Zin- zendorf in 1722, een evangelische broedergemeente. Von Zinzendorf bouwde op zijn landgoed Berthelsdorf de kolo nie 'Hernhut' voor uitgeweken Boheemse Broeders, die een piëtistisch-lutherse leer aanhingen. Hun ledental be draagt tegenwoordig circa 500.000. In Nederland zijn on der meer gemeenten te vinden in Zeist, Haarlem en Am sterdam. Vandaag vieren veel moslims Al Aschur, of Asoera-dag. Het is een vastendag, door Mohammed zelf ingesteld, waarop ook armenbelasting wordt ingezameld. Op deze dag zou de uittocht onder leiding van Mozes uit Egypte zijn begonnen. Noach zou op een 15de april de laatste maaltijd op zijn Ark hebben genuttigd. 15 april is in ieder geval de katholieke feestdag van de zes- de-eeuwse heilige monnik Paternus van Llanbadarn uit Wales, die daar samen met anderen het grote klooster van Padarn stichtte. Vandaag 479 jaar geleden, op 16 april 1521, verscheen Maarten Luther (1483-1546) voor de Rijksdag in Worms en verklaarde voor de keizer en vorsten dat hij zijn principiële g 16 APRIL schriften niet wilde herroepen, omdat zij op de bijbel wa ren gegrond. Daarna werd de rijksban over hem uitgespro ken. Luther was nu vogelvrij verklaard. Vrienden verbor gen de hervormer op de burcht Wartburch bij Eisenbach. Hij verbleef er een jaar en vertaalde intussen het Nieuwe Testament in het Duits. Op 16 april 1783 stierf de beschermheilige van de zweivers en armen, bedelmonnik Benedictus of Benoit Labre. Naar hem zijn Labrehuizen genoemd, waar zwervers voor over nachting terechtkunnen. Bad reinigt van zonden f; dhaka Tienduizenden pelgrims in Bangla Desh namen giste ren een bad in de rivier Brahmaputra ter gelegenheid van het Hindufeest Astami Snan. Volgens hindoe s reinigt een bad in de heilige rivier op deze dag de gelovige van zonde. foto ap Mozaïeken van de schepping leiden De wereld zoals die in den beginne is geschapen is het onderwerp van kleurrijke tegels, die deze week in het trottoir voor de Petruskerk aan de Lammenschansweg zijn gelegd. De mozaïeken van glasscherven zijn gemaakt door jongeren van de parochie. Wethouder Jan Laurier onthult ze komende zondag rond kwart over elf, na de eucharistieviering van tien uur. De te gels moeten een blijvende herinnering vormen aan de opdracht van de mens om de schepping te koesteren. Pastor verbeeldt lijden in pastel alphen aan den run Pasteltekeningen van pastor Godfried Claas- sen van de parochie H. Michaël en Bernardus in Hazerswoude- Rijndijk zijn tot en met vrijdag 21 april te bezichtigen in de H. Pius K-kerk aan de Van Nesstraat 2 in Alphen. De pastor heeft in dzeven tekeningen het lijden van de mens geprobeerd te ver beelden. De tekeningen zijn zaterdag en zondag te zien bij de vieringen, vanaf maandag elke ochtend tussen half tien en twaalf uur. Bezoekers van de expositie moeten dan wel even aanbellen op de Van Nesstraat 4. BEROEPINGSWERK Beroepen: te 's-Gravenhage t.b.v. ziekenhuispastoraat in zieken huis Bronovo/Nebo als pred. voor bijz. werkz.heden, mw. J.W. Steenbergen te Haarlem, die dit beroep heeft aangenomen; te Renkum (p.t.), D.M. van der Wel, kand. te Zeist. GEREFORMEERDE KERKEN (VRIJGEMAAK) Beroepen: te Pijnacker-Noot- dorp, G.J. Pruijssen, kandidaat te Amsterdam. GEREFORMEERDE GEMEENTEN Beroepen: te Nieuwerkerk (Zld), G. Clements te Eist. emmeloord gpd Naast de drankenafdeling van de Cl000 in Emmeloord is een deur naar de eerste etage. Daar bevinden zich kan toren, een kinderspeelplaats en een kleedruimte voor het personeel. Boven een van de deuren aan de lange gang hangt een kruisbeeld. Daarachter gaat een stilteka mer schuil. Personeel en klanten van elke overtuiging zijn welkom. niet twijfelen, maar rechtuit." Hij constateert dat de laatste tijd meer mensen opener en eerlijker over God praten, zoals in de sport. ,,Ik schaam me er niet voor. Iedereen zit wel eens moeilijk, en dan is het goed om een plaats te hebben om te bid den." De kerken stromen lang zaam leeg, maar belangstelling voor bezinning is er wel, denkt hij. „Misschien vormt dit een aanzet voor terugkeer naar de kerk." De aankleding van de ruimte heeft Greidanus zelf bedacht. Met de houten vloer en het schuin oplopende houten pla fond heeft hij een warme sfeer willen creëren. Tegen de ach terwand hangen een Christus beeld en twee donkerrode doe ken. Acht bidstoelen met bij passende bekleding staan er voor. Eigenlijk had hij er zeven, het getal van de volheid. De achtste kreeg hij van een klant. Een Mariabeeld en een standaard om kaarsen te branden voltooi en het geheel. Alles komt uit Montpellier, via een bedrijf uit Nijmegen dat kapelinrichtingen opkoopt. „Ik mag nog schilde rijen van een kruisgang uitzoe ken van een parochie uit de polder", vertelt hij. Vanwege de sluiting van kerken is er veel materiaal over. Personeel of klanten van een andere geloofsrichting zijn Een schaatstocht bij Inzeil op jeugdige leeftijd veranderde veel in het leven van Sijbolt Greidanus. De destijds 18-jarige Fries kwam met vrienden langs een ijzergieterij. Uit nieuwsgie righeid namen ze een kijkje. Het eerste dat hen opviel was de kapel, vooraan in de fabriek. Terwijl ze stonden te kijken, kwam de directeur tekst en uit leg geven. „Hij had een plaats voor God in de fabriek gemaakt, omdat hij het aan Hem te dan ken had dat hij het bedrijf zo lang mocht leiden." Op de jonge Greidanus maakte het grote indruk. Het katholicisme sprak de boeren zoon uit Wommels toch al meer aan dan het gereformeerde ge loof waarin hij was opgevoed. Hij maakte de overstap en be loofde God dat hij een zelfde bezinningsruimte zou maken, als hij ooit een eigen bedrijf zou bezitten. Drie jaar geleden kreeg hij de kans de supermarkt in Emme loord te kopen. Tijd om zijn be lofte aan God na te komen. „Toevallig werd in de kerk ge sproken over mensen die moed hebben. Dat heeft me over de streep getrokken." Met zijn per soneel heeft hij geen overleg ge had over de plannen. „Dan zijn er misschien tegenstanders en ga je twijfelen. En ik wil juist eveneens welkom in de kamer. Zelfs bidden naar Mekka be hoort tot de mogelijkheden. ..Als werkgever ben ik verplicht allochtonen ruimte te bieden voor gebed. Als ze ergens an ders heen moeten, kost dat tijd. Nu heb ik het binnen het be drijf." Zelf zit hij dagelijks om zes uur 's morgens en tien uur 's avonds in zijn stiltekamer. Soms maakt hij er tijdens het werk ook even gebruik van. „Als ik met een probleem zit waar ik Gods hulp bij vraag." Hij vindt dat de ruimte vergelijkbaar is met een fitnesszaal of een bil jartkamer in andere" bedrijven en benadrukt dat de plek voor bezinning geen reclamestunt is. Belangstelling is er tot nu toe genoeg. In de paar weken dat er mensen terecht kunnen, zijn er zo'n honderd geweest, zegt hij. „Een enkeling komt drie keer per dag. Dat vind ik mooi." Personeelslid VViebe Blokland heeft er ook al een keer gezeten. Hij vindt het initiatief van zijn baas 'heel goed'. Hij plaatst wel een kanttekening: „Ik ben zelf rooms-katholiek, dus de inrich ting bevalt mij wel. Anderen voelen zich soms minder thuis." Zijn collega Geke Geer- lings bijvoorbeeld. „Misschien komt dat wel weer", zegt ze voorzichtig. Hoeveel het pets bruik maakt van c ruimte weten ze nii toch iets persoonlij! vertel je niet aan iede Klanten vragen h naar. Voor de grap hi legen Greidanus gez< supermarkt een nie vaartsoord dreigt i „Straks komen er he sen en kunnen we gaan verkopen", lach De grote schoonmaak is aan de gang. Over de hele wereld worden joodse huizen helemaal om gekeerd. Boeken worden van hun planken ge haald, meubels verschoven, bedden omgedraaid. Sommigen halen het gasfornuis uit elkaar. De ijs kast wordt naar voren gehaald. Het berghok en de schuur krijgen een beurt. Het is geen gewone schoonmaak, maar echt één waarbij ieder hoekje worden uitgemest. En dat alles om chameets te vinden en op te ruimen. Chameets: al het voedsel dat is gegist of gerezen. Behalve de schoonmaak van het <huis worden ook potten, blikken, flessen en tubes geïnspecteerd. Brood, bier, paneermeel, maar ook tandpasta met verdikkings- middel, tomatensaus, jam, lijm, noem maar op: het gaat allemaal Zweg. Volgende week woensdagavond begint Pesach, het joodse Pasen, LIJ en dan mag er acht dagen lang geen chameets worden gegeten. UJ Ie mag het zelfs niet in je bezit hebben. Woensdagochtend X wordt het laatste beetje chameets - meestal een paar broodkrui- <mels - bijeengeveegd en ver brand. De matze-tijd is aange- broken. Met Pesach wordt de uittocht uit Egypte herdacht. Omdat het een van de belangrijkste joodse fees- ten is, laten we het bijbelgedeelte deze week voor wat het is. (Leviti- cus 8aat deze week verder over ri- tuele onreinheid). Het verhaal van de uittocht staat in het gelijk- Lam namige bijbelboek Exodus, dat maanden geleden is gelezen. Maar de herdenking en viering ervan vindt pas nu plaats. Tijdens een feest dat acht dagen duurt en wordt gekenmerkt door een speciale maaltijd, die seider wordt genoemd. De seider wordt op de eerste avond van het feest gehouden en vaak'nog een keer op de tweede avond. Het is een ongewone maaltijd. Omdat het een avond van gebeden, liederen en vertellingen is. Omdat het een avond is waar op allerlei voedsel op tafel komt dat symbool staat voor één as pect van het verhaal. Omdat het een avond is waarbij van de aan wezigen wordt verwacht dat ze zich zo inleven in het verhaal van bevrijding uit slavernij, dat hef wordt alsof ze de uittocht zelf hebben meegemaakt. Om dat het een avond is die allerlei mogelijkheden geeft om na te denken wat slavernij, bevrijding, verlossing, vervreemding, woes tenij, zoeken, Beloofd Land, wet, zelfverwerkelijking, traditie, cul tuur, behoud van identiteit, spanning tussen individu en ge meenschap, leiderschap, religi euze opdracht, wonder, vernieti ging, straf, overwinning, ingrij pen van God, dwarsheid, koppigheid, greep wil len houden op anderen, loslaten enzovoorts voor je betekenen. Van welke beperkingen heb je jezelf bevrijd? Waar zit je nog iri vast? Welke verslaving heb je nog niet afgeschud? Door wie laat je je leiden bij de zoektocht naar vervulling? Op welke manier ben je nuttig en dienstbaar voor anderen? Geloof je in wonderen? Zie je ze in je eigen leven gebeu ren? Alles komt in de gebeden en liederen nog eens aan de orde, Mozes en de farao, de tien pla gen waarmee God de farao op de knieën dwingt, de doortocht door de gespleten Rietzee, de ach tervolging door het Egyptische leger dat verdrinkt als de zee zich weer sluit, de behouden aankomst aan de overkant. Het laatste avondmaal dat Jezus en de apostelen nuttigden was een seidermaaltijd. Dat verklaart ook de wijn en het breken van het brood waarover wordt ge sproken. Het brood dat Jezus brak was een matze. het enige brood dat zich laat breken. Tij dens de seider worden vier gla zen wijn gedronken. Een vijfde glas staat gevuld op tafel voor de profeet Elia. De profeet die de komst van de messias aan kondigt. Tijdens de seider wordt op een gegeven moment de deur van het huis geopend, in de verwachting dat de pro feet zijn opwachting zal ma ken. Een van de meest inspirerende woorden staat, een beetje ver stopt, in het Exodusverhaal. In het 38ste vers van hoofdstuk 12 wordt verteld dat de Benee Jisraeel, de Zonen van Israel/Jakob, niet alleen uit Egypte wegtrokken. Een 'gemengde menigte', door mij graag vertaald als 'een stelletje ongeregeld' trok met de nako melingen van Abraham, Izaak en Jakob mee weg. Samen zullen de Benee Jisraeel uiteindelijk met dat stelletje ongeregeld bij de berg Sinaï van God horen hoe zij het beste hun leven kunnen inrich ten. Het joodse volk is niet etnisch zuiver - God zij dank. Verwantschap is belangrijk, maar een gezamenlijke geschiedenis en een gezamenlijke levenswijze zijn nog net iets belangrijk 'zootje ongeregeld', de massa waarbij zich kan aansluiten die genoeg heeft tuur en die de moed heeft het onzeker die 'gemengde menigte' hoort erbij. Tijdens Pesach moet al het chameets verwijderd. Het gaat niet zomeer om i zaam emmertje met sop. De chameet de rabbijnen, staan voor de opgeblazi de mens, voor het ego, voor de neigin borst te kloppen, de neiging om heel zelf te denken. Het verwijderen van hl uit het huis is dus ook een symbolisch een keer per jaar terug te keren tot sol derigheid, eenvoud. Alle psychische e nele rommel die in een jaar tijd aan oi soonlijkheid is vastgekoekt wordt De grote schoonmaak buiten helpt ee maak binnen. Het blijkt een energievr waardevol proces. Misschien dat daai meest geassimileerde en geseculeerdf ven 'seideren'. Soms wordt God helemaal weggeschi 'haggada', het boek dat tijdens de seidi gebruikt. Er zijn communistische, soi' en anarchistische haggadas. Soms wt vrouwelijke aspect van God benadruk! nistische haggadas. Soms wordt de ti naar het huidige Israël het centrale thi nistische haggadas. Op talloze manier de centrale oproep - 'laat mijn volk gai centrale proces van uittocht, doortocb tocht geherinterpreteerd en hergebruil dictatuur en bevrijding zijn van alle tij< Tijdens de seider moet iedereen zoveel vragen stellen. De boodschap is duidt schudden van slavernij en dictatuur, h en verwerkelijken van vrijheid en verlo slechts mogelijk als men zich bewust mechanismen van onderdrukking en WEEROVERZICHT BUITENLAND Weersvooruitzicht HWS Geldig tot en met zaterdag. Noorwegen: Wisselend bewolkt en van tijd tot tijd regen, in het noorden (natte) sneeuw. Maxima uiteenlopend van iets boven het vriespunt in het noorden tot 10 graden langs de zuidwestkust. Zweden: Zaterdag nog wat zon. Verder meest bewolkt en buien, in het noorden ook met sneeuw. Mid- dagtemperatuur tussen 2 en 12 graden. Finland: Wisselend bewolkt en soms een bui, in het noorden ook sneeuw. Zondag tijdelijk droog en wat zon. Middagtemperatuur van 2 graden in het noorden tot rond 10 in het zuiden. Denemarken: Overwegend bewolkt en regen achtig. Zondag later op de dag van het zuiden uit opklaringen. Misschien veel wind. Zaterdag maxima rond 11 graden, zondag iets later. Engeland, Schotland, Wales, Ier land: Wisselvallig met enkele buien, in het noorden ook met winterse neerslag. Tussendoor ook wat zon. Middagtemperatuur-tussen 6 en 11 graden. België en Luxemburg: Zaterdag bewolkt, perioden met regen en tijdelijk veel wind. Zon dag geleidelijk droog en van het zuiden uit meer zon. Middag temperatuur ongeveer 11 gra den. Noord- en Midden-Frankrijk: Zaterdag nog meest bewolkt en een aantal buien, misschien met onweer. Zondag op de meeste plaatsen droog en meer zon Maxima tussen 9 en 16 graden. Zuid-Frankrijk: Wisselvallig met soms wel zon, maar ook een aantal regen- en onweersbuien. Middagtempera tuur tussen 15 en 19 graden. Spanje: Wisselend bewolkt met vooral fikse buien in het noorden en westen. Langs de zuidelijke en oostelijke Costa_s juist meer zon. Middagtemperatuur van 13 graden langs de Golf van Biskaje tot ruim boven de 20 aan de Cos ta del Sol. Portugal: Wisselend bewolkt en buien, vooral op zondag. Ook veel wind. Middagtemperatuur omstreeks 16 graden, maar zondag in het noorden lager. Mallorca, Ibiza, Menorca: Geregeld zon en waarschijnlijk droog. Middagtemperatuur onge veer 19 graden. Marokko: In het zuiden vrij zonnig. Naar het noorden toe meer bewolking en een toenemende kans op een regen- of onweersbui. Maxima tussen 18 en 25 graden. Tunesië: Vrij zonnig en in het noorden eerst misschien nog een bui. Maxima op veel plaatsen meer dan 25 graden. Madeira: Zaterdag kans op een bui. Zon dag meest droog en meer zon. Maxima rond 18 graden. Canarische Eilanden: Zonnige perioden en een toene mende kans op een bui. Middag temperatuur tussen 20 en 25 graden. Duitsland: Wisselend bewolkt en vooral za terdag buien met kans op on weer. Zondag droger en meer zon. Maxima omstreeks 14 gra den, maar in het zuiden lokaal hoger. Oostenrijk: Wisselend bewolkt en vooral in het westen en zuiden enkele bui en. Middagtemperatuur in de da len omstreeks 18 graden. Zwitserland: Half tot zwaar bewolkt en buien, ook met onweer, windstoten en plaatselijk veel neerslag. Mid dagtemperatuur omstreeks 15 graden. Polen: Enkele buien, misschien met on weer. Tussendoor ook wat zon. Middagtemperatuur zaterdag on geveer 18 graden, zondag een fractie lager. Tsjechië en Slowakije: Zonnige perioden en kans op een regen- of onweersbui. Middag temperatuur zaterdag rond 20 graden, zondag iets lager. Italië: Afwisselend zon en bewolking en vooral zaterdag kans op een re- gen- of onweersbui, in het noor den misschien met veel neer slag. Middagtemperatuur om streeks 20 graden. Corsica en Sardinië: Geregeld zon en een kleine kans op een bui. Maxima tussen 18 en 22 graden. Griekenland en Kreta: Zonnige perioden en plaatselijk een bui. Middagtemperatuur rond 22 graden. Malta: Flink wat zon en mogelijk een bui. Middagtemperatuur iets bo ven 20 graden. Turkije en Cyprus: Flink wat zon. Zondag lokaal misschien een bui, verder droog. Middagtemperatuur meest tus sen 20 en 25 graden, in het zui den hier en daar nog hoger. Weerrapporten 140417 u ZONDAG 16 APRIL 2000 Zon- en maanstanden Zon op 06.41 Zon onder 20.38 Maan op 17.56 Maan onder06.19 Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 02.55 15.20 02.28 14.53 Laag 10.44 00.00 10.25 23.41 MAANDAG 17 APRIL 2000 Zon- en maanstanden Zon op 06.38 Zon onder 20.40 Maan op 19.10 Maan onder06.40 Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 03.41 16.01 03.14 15.34 Laag 00.45 11.40 00.26 11.21 Amsterdam hall be Eelde licht bew w3 10 3 23 Eindhoven halt bew. w 2 8 4 7 7 Den Helder half bew w4 8 3 38 Rotterdam licht bew. nw3 8 3 48 Twente half bew. w2 8 3 7,2 Vlissmgen licht bew nw 2 8 5 10 LEIDSCH DAGBLAD (Opgericht 1 maart 1860) KANTOOR Rooseveltstraat 82 071 -5356 356 Postadres: Postbus 54, 2300 AB Leiden ABONNEESERVICE Abonnementen 071-5128 030 Geen krant ontvangen? Bel voor nabezorging: Ma\ t/m/ vr. 18 00-19 30 uur en Zaterdag 10.00-12.00 DIRECTIE B.M. Essenberg, W.M.J Bouterse (adjunct) J. Kiel adjunct 10 56 Athene Barcelona Boedapest Bordeaux Brussel Cyprus Dublin Frankfurt Genève Helsinki Innsbruck 6 1 3.6 22 14 0.0 20 10 0.0 12 7 1.0 18 8 0.5 10 8 38 6 2 14.0 24 16 0.0 8 0 4,1 8 7 1.0 bewolkt 2£ onweer V warmtefront regen em sneeuw V koufront mi opklaringen #>- hagel lagedruk mist windrichting hogedruk zonnig 19 temperatuur mnn luchtdruk in 1000 hecto pascal HOOFDREDACTIE J.G. Majoor, T van Brussel (adjunct) L.F. Klein Schiphorst (adjunct) REDACTIE A Maandag, chef eindredactie algemeen T Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en Veenstreek D C van der Plas, chef eindredactie regio J. Rijsdam, chef redactie kunst W Spierdijk, chef sportredactie E Straatsma, chef redactie Regio Leiden R I.M. van der Veer, chef redactie Duin- en Bollenstreek W F Wegman, chef redactie Leiden TELEFAX Advertenties 071- 5323! Familieberichten: 023- 53! 023- 5320 216 Redactie. 071- 5321 921 Hoofdredactie: 071- 5315 ADVERTENTIE Maandag t/m vrijdag 071-5356 230 i RUBRIEKSADVERTf 071 -5128 030 Maandag t/m vrijdag 071-5143 545 ABONNEMENT! bij vooruitbetaling: per maand (acceptgiro) per kwartaal (acceptgiro) per halfjaar (acceptgiro) per jaar (acceptgiro) Abonnees die ons een mach tigij het automatisch afschrijven vanl abonnements- geld, ontvangeai betaling. VERZENDING PERI Voor abonnementen die per p worden verzonden geldt een aan portokosten per verschijn LEIDSCH DAGBLAD OP Voor mensen die moeilijk Ie hebben of blind zijn (of een tl leeshandicap hebben), is van het regionale nieuw Dagblad op geluidscassetteM informatie 0486-486486 (Centrum voor Gesproken L{ u Locarno Londen Luxemburg Z I E K E N H U I Stockholm Warschau 14 10 00 Casablanca 27 24 18 12 20 14 ONGEVALLENDIENST Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth1 24 u. per dag. Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezonl feestdagen). Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst.1 INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: tel. 071-5178178. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel 071-5454545. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131. Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111. Sybolt Greidanus in de bezinningsruimte boven zijn supermarkt: „Misschien vormt dit de aanzet voor een terugkeer naar de kerk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 14