'Pronken met andermans veren' Kunst is voor mij een soort van toneelspel Cultuur Kunst Museumarchitectuur kan imago Leiden versterken Romantiek in Wassenaar Levensverhaal Von Siebold als jongensboek Koningin gastconservator bij het Stedelijk Museum JBWj UaPKIUUUU 't Ha Voici taliaanse schrijver Bassani overleden p 0, De Italiaanse schrijver Giorgio Bassani is gisteren in een jjcénhuis in Rome overleden. Hij is 84 jaar geworden. In zijn mi-autobiografische werk schreef Bassani veelal over het odse leven in Ferrara, bij Venetië, in de tijd van het fascisme, ij was zelf in de jaren dertig en veertig actief in het verzet en >eft onder dictator Benito Mussolini enige tijd gevangen geze- n, Zijn bekendste werk is 'II giardino dei Finzi-Contini' (1962), het Nederlands verschenen als 'Het groene paradijs van de mi ugdliefdes'. De verfilming ervan door regisseur Vittorio De Si- werd bekroond met de Oscar voor beste buitenlandse film. omponisten/tekstschrijvers gezocht g den Wie altijd al een muzikale ode aan Leiden heeft willen engen, krijgt nu die kans. De Rabobank Cultuurprijs 2000 ordt dit jaar namelijk uitgereikt aan de tekstschrijver/compo st die het beste muziekstuk heeft geschreven met een aan Lei- jn gewijde tekst. De tien beste inzendingen worden op 11 ok- ber in de Leidse Schouwburg ten gehore gebracht door he mde Nederlandse artiesten. De winnaar gaat met tienduizend ,d H ilden naar huis. De Cultuurprijs, die voor de derde maal n ordt uitgereikt, is in het leven geroepen om veelbelovende jnstenaars onder nationale aandacht te brengen. Deelnemers Zo 111 loeten voor 1 juli hun compositie op cd of cassette inleveren j de Vereniging PALM, Vaartweg 32,1217 SV te Hilversum, en deelnameformulier en een wedstrijdreglement zijn verkrijg- larvia de Rabobank in Leiden en Oegstgeest. 'röckener Kecks bij Plato en LVC jgENj Tröckener Kecks is morgen voor twee optredens in Lei- in. De groep, die onlangs een langdurige stilte doorbrak met i nieuwe plaat '>tk', speelt 's middags vanaf vier uur bij de cd- 0 Ges lak Plato aan de Vrouwensteeg 4/6. Die set zal voornamelijk [oestisch zijn. 's Avonds gaan voor het concert in het Leids rijetijdscentrum aan de Breestraat 66 alle stekkers gewoon in et stopcontact. In het voorprogramma speelt de Belgische and De Mens, waarvan de Kecks tot de grootste fans behoren, vd Ge Wereldkinderen' spelen in Nieuwkoop iwKQOPIn het programma 'Wereldkinderen' musiceren vijf nge vluchtelingen van tussen de 10 en 15 jaar samen met vier axofonisten van het Aurelia Saxofoon Kwartet. De kinderen "ej* jn afkomstig uit Irak, Joegoslavië en Ethiopië. Morgenavond iven ze voor jong en oud tussen 19.00 en 20.00 uur een geza- ïenlijk optreden in de hervormde kerk aan het Reychthuisplein Nieuwkoop. Kaarten (2,50 gulden voor kinderen en 10 gulden i Dor volwassenen) zijn verkrijgbaar bij boekhandel Middel- Dop, boekhandel Nieuwkoop en een uur voor aanvang aan de assavan de hervormde kerk. let wordt niks meer met 'De Meisjes' n haag Het Nationale Toneel in Den Haag heeft de pogingen estaakt om alsnog, met een ten dele nieuwe bezetting, een lorstelling van 'De Meisjes' van Jean Genet te presenteren, irder stapten Pleuni Touw en Hugo Metsers op, maar ook met un vervangers Ella van Drumpt en Marthe-Geke Bracht lukt et niet. Hun inspanningen leiden volgens regisseur Johan oesburg niet meer tot het gewenste resultaat. Pleuni Touw en nnemarie Prins hebben 'De Meisjes' veertig jaar geleden sa- ïen op de Arnhemse toneelschool gespeeld. Het leek ze leuk it dit jaar, als vrouwen van in de zestig, nog eens over te doen. [aar de chemie van destijds bleek verdwenen. Touw brak de wrbereidingen af, met haar man Hugo Metsers - die een rouwenrol zou spelen - in haar kielzog. ,ennon-encyclopedie komt in juli uit o lij dnden Voor wie echt alles wil weten over John Lennon kan ch verheugen op de komst van een 'John Lennon Encyclope- ie'. Het meest uitgebreide werk ooit over de ex-Beatle komt in jli uit. Auteur is Bill Harry, die al veertig jaar alles over Lennon irzamelt. Volgens hem is het een positief boekwerk geworden. Nilsson met het vroege repertoire van Queen in Leidse Bacchus leiden fred hoogendoorn Ineens komt voor de Alkmaarse popgroep Nilsson alles op het zelfde moment. De nieuwe sin gle 'Stars', het nieuwe album 'Freddie's garden', optredens met het eigen repertoire en op tredens in de Marlboro Flash backs-serie, waarbij Nilsson zich stort op Queen-repertoire. „Heftig, ja", beaamt Marieke Eelman, boegbeeld van de voormalige Texelse band. Eel man, gitarist Pinie, toetsenist Oscar Bremer, bassist Wilco Witte en drummer Jan Jacob Zegel zijn al zo'n tien jaar bij een. Een prestatie op zich? Eel man: ,,Ach, als je alleen maar oefent in de repetitieruimte en niet of nauwelijks optreedt, ga je over van alles neuzelen. Dat lot is ons bespaard gebleven, gelukkig." Bovendien is er de gezamenlijke drijfveer, de grote liefde voor muziek. Witte: „De liedjes, daar doen we het voor. De pogingen tot het schrijven van het perfecte liedje." De in eigen beheer gemaakte plaat van Vivid, de voorloper van Nilsson, was een vingeroe fening. Het titelloze debuut van Nilsson uit 1998, waarvan er zo'n tienduizend zijn verkocht, was veelbelovend. Met name de toenmalige singles 'Elastic ba by", 'Ben' en 'My brain's down'. Vorig weekend verscheen het tweede album, 'Freddie's Gar den', voorafgegaan door de sin gle 'Stars'. De muziek op de nieuwe cd is net als de voor ganger niet echt te vangen. Er zijn invloeden, voorkeuren, na tuurlijk. Zoals Joni Mitchell, David Bowie, Pretenders. En een stuk doet meteen denken aan iets anders: het punky 'Tree' had op de eerste elpee van Blondie kunnen staan. Nilsson is niet ineens andere muziek gaan maken, maar er is behoorlijke vooruitgang ge boekt. 'Freddie's garden' is avontuurlijker. Eelman: „We houden van muziek waaruit iets te halen valt, waarin iets ge beurt, waarbij je iets voelt. We hebben de afgelopen jaren ont zettend veel gespeeld en daar leer je van. We zijn verder. Los daarvan is er een groot verschil tussen onze twee cd's wat be treft de manier van opnemen. Bij de eerste was het repertoire er al en werd dat eigenlijk vrij sec opgenomen. Voor 'Fred die's garden' gingen we nogal open de studio in. Veel dingen waren nog niet af, nog in ont- Reeds lang voor de uitvinding ook gebrek aan samenhang en [Assenaar In Art Gallery Gérard in Wassenaar is tot zondag een expositie te zien van de Franse schilder lain Gaudin. Gaudin is een kunstenaar die zichzelf realist noemt, maar in zijn aquarellen ook een flinke osis romantiek stopt. De galerie is dagelijks geopend van 13.00 tot 17.00 uur en is gevestigd aan de lijksstraatweg 358. foto pr j raumatische overdosering van )rkest Koninklijke Luchtmacht pi MUZIEK RECENSIE li dy van der spek Op zich geen gek idee van Orkest van de Koninklijke chtmacht, een professioneel Ütair blaasorkest dat de lich- i thui muze tot een belangrijk deel arte? ahaar orkestcultuur heeft ge lakt. Niet minder dan 27 pro- Wimapunten neemt het or- stvoor z'n rekening. Maar na vierde kraker 'Oerend hard' Bennie Joling rijst de vrees ar nog drieëntwintig oerend rd zullen volgen. En op een oases van rust na is dat daarom heeft een ruim vijf- tigkoppig blaasorkest, inclusief slagwerk, pismo/keyboards en elektrische gitaar, in een goed akoestische ruimte als de Stads gehoorzaal nog 'support geluid' nodig? De support (ondersteu ning) is zo overheersend dat or kest in combinatie met zang de halve tijd een grote brij wordt, met veel schurend blikkerig bij geluid. Geen zin, geen woord is van de andere te onderschei den. Menig trommelvlies smeekt z'n baasje minstens tien rijen naar achteren plaats te ne men. Lege stoelen genoeg! Deze traumatische overdose ring betekent nog niet dat de Koninklijke Luchtmacht niet kan spelen. Als het er minder oerend aan toe gaat - en de he mel zij dank gebeurt dat ook hier en daar - hoor je pas hoe het orkest kan swingen, een warme klankkleur kan produce ren. En wat een goede solisten het binnen zijn gelederen heeft. Het programma biedt van al les wat; van zwoele romantiek ('Kronenburgpark'), lekkere ou bolligheid ("Vissen'), hoog smartlapgehalte ('De Zee') tot keiharde meezingers (Studio Sport blok). Hoe 'hard' het orkest ook z'n best doet en hoe gedreven de vocalisten, vijf in getal, ook zin gen en dansen, de broodnodige sfeer komt pas in 'Het kleine cafe aan de haven' binnendrij ven. Ver na de pauze. In het liedje van Frans Halsema "Voor haar' zijn zang en orkest in evenwicht. Brigitte Nijman doet er alles aan om in 'Telkens weer' het Willeke Alberti-imago na te bootsen, heel lief en heel golvend. In 'Tulpen uit Amster dam', gearrangeerd door Rik Elings, gaat het orkest uit z'n dak in diverse dansende, swin gende, tegendraadse en schok kende ritmes. Zonder twijfel kan dit orkest veel, wellicht zonder de 'high-tech' nog veel meer. wikkeling." Witte: ,,Er was een ontspannen, open sfeer tussen de producer, de technicus en ons. We konden alles tegen el kaar zeggen. Dat leidde tot veel geëxperimenteer op een leuke manier." De producer van 'Freddie's garden' werd wegens ziekte, tussentijds, vervangen door de Engelsman Pete Briquette, die eerder werkte met onder meer Nick Cave en Bob Geldof. Ook de Engelse technicus Roy Spong is geen beginneling. Kula Shaker, K's Choice en Oasis lie ten zich al door hem terzijde staan. Eelman: „En toen was het de vraag of zij naar Neder land zouden komen of wij naar Engeland zouden gaan." Nils son ging en belandde in de Cosford Mill Studio van Queen- drummer Roger Taylor. Zo ont stond ook de titel. 'Freddie's garden' is het tuintje waarin Queen-zanger Freddie Mercury rust zocht en thee dronk. En toch, toch is het louter toeval dat Nilsson in de Marl boro Flashbacks-serie optreedt met (het vroege) repertoire van Queen. Witte: „Dat hadden we vorig jaar al bedacht. Waarom Queen? Omdat we allemaal wel iets met die band hebben, om dat het lekkere liedjes zijn en misschien ook wel omdat het niet zo voor de hand ligt." Eelman: „Het was wel enorm wennen, optreden met reper toire van een ander. Het geeft me nog steeds een raar, onge makkelijk gevoel als mensen uit het publiek alles van a tot z meezingen en na afloop klap pen. Je pronkt toch met ander mans veren. Het leuke effect is wel dat we op deze manier een heel ander publiek trekken dan met onze eigen optredens. En daar kunnen we van profiteren, door ze bijvoorbeeld kennis te laten maken met een paar eigen liedjes." Nilsson speelt Queen in de Marlboro Flashbacks-serie op 18 april in Bacchus, Leiden; 19 april, Plan-C, Rotterdam; 20 april, Paradiso, Amsterdam. Andere optredens o.a.: 5 mei, Bevrijdingspop, Haarlem; 5 mei, Bevrijdingsfestival, Utrecht; 6 mei, Bibelot, Dor drecht; 8 juli, Vlietpop, Leid- schendam. leiden ropy van der polsblik te werpen in het in nevelen gehulde Land van de Rijzende Zon. Hij legde contact met Ja panse kunstenaars en wetenschappers en kreeg zo toestemming door het land te reizen. Tijdens zijn omzwervingen legde hij een enorme collec tie voorwerpen, planten, opgezette dieren en kunst aan, die hij na zijn verbanning uit Japan in 1829 onderbracht in zijn huis aan het Rapenburg in Leiden. In het boekje 'Huize Nippon aan de Rijn' heeft Bart Schmitz het levensverhaal van Von Siebold weergegeven als een spannend jon gensboek, waarin liefde, spionage en intriges op exotische plaatsen een hoofdrol spelen. Het boekje maakt deel uit van de serie Leidse verha len, een intitiatief van Leiden Promotie VW, waarin de levens van beroemde Leidenaren wor den belicht. Von Siebold werd vooraf gegaan door De Zangeres zonder Naam en Marinus van der Lubbe. De boekjes zijn bij het Leidse VW- kantoor en bij de Leidse boekhandels te koop. van de hedendaagse logo's ken den steden symbolen waaraan een stad direct kon worden her kend. Hoe gestileerd ook, staat de Eiffeltoren onmiskenbaar voor Parijs. Het Colosseum kan alleen maar Rome betekenen. Leiden wordt herkend aan de Nonnenbrug met het Academie gebouw aan het Rapenburg op de achtergrond. Vaak ook aan de Koornbeurs- brug; een enkele keer aan het Stadhuis met to ren. Ook nieuwe gebouwen kun nen direct het symbool bij uit stek zijn. Het operagebouw van Sydney was nog niet klaar, of de stad had een internatio naal bekend ge zicht gekregen. Hetzelfde geldt voor het nog maar kort gele den gereedgekomen Guggen heim Museum in Bilbao. In de afgelopen decennia zijn het vaak gebouwen van kunst en cultuur die het symbool van een stad zijn geworden. Enige weken geleden kreeg staatssecretaris Rick van der Ploeg het eerste exemplaar van 'Museumarchitectuur als spiegel van de samenleving' aangebo den. Uit essays van verschillen de auteurs blijkt hoe nu musea zich nadrukkelijk in de openba re ruimte manifesteren, zoals vroeger kerken en kathedralen dat al deden. Betekenis, positie en functie van musea zijn in be lang toegenomen. Een opzien barend museum blijkt een be langrijk wapen in de strijd om een volwaardig imago en een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Dat is bepaald een andere stel ling dan die in deze krant van vorige week: 'Musea dragen niets bij aan imago stad'. Met zijn stelling dat musea geen duidelijke rol in het beeld van een stad spelen, kon een Rotterdamse onderzoeker - en auteur van een zojuist versche nen boek over 'Museummarke- ting- het Leidse museale we reldje even fijn provoceren. Hij laakte vooral het gebrek aan een gemeenschappelijke visie van zowel (stads)bestuurders als museumdirecteuren. De Rotter damse onderzoeker zal wel we ten dat volgens collega-onder zoekers de haven van Rotterdam CEES WAAL visie wordt veriveten. Toch is Rotterdam de belangrijkste ha ven van de wereld. Voor de wereld van kunst en cultuur geldt nog sterker dat verscheidenheid en eigenzinnig heid voonuaarden zijn voor in novatie en daarmee voor conti nuïteit in bestaan. Je moet er niet aan den ken dat de Leid se musea geza menlijk in een plannings keurslijf van de bureaucratie geperst worden. Bijvoorbeeld terwille van een modieus muse- ummarketing- verhaal. Na tuurlijk kan er wel wat meer worden samen gewerkt dan nu. Onze stads bestuurders kunnen dat sti muleren, maar met mate. Aan het ima go van 'Leiden Museumstad' kunnen zij beter bijdragen door goed te zorgen voor het eigen museum, het Ste delijk Museum De Lakenhal. Met de aankoop van de voor malige dekenfabriek Scheltema aan de Oude Singel is een grote stap voorwaarts gedaan voor verdere on tivikkelingsmogelijk - heden van De Lakenhal. Het ge bied achter De Lakenhal, de Lammermarkt en omgeving, ligt er desolaat bij. Tussen centraal station en centrale stad is het de ideale plek om beeld en werke lijkheid van Leiden als Muse umstad verder uit te bouwen. Deze plek ligt in reistijd eigen lijk heel dicht bij Schiphol. In ternationaal aantrekkelijke ten toonstellingen zouden hier kun nen worden gehouden. In het Victoria Albert Museum in Londen is vorige week een prachtige tentoonstelling Art Nouveau 1890 - 1914 geopend: een dergelijke tentoonstelling zou moeten kunnen doorreizen naar de nieuwbouwvleugel van De Lakenhal aan de Lammer markt. De nieuwe vleugel kan als 'museumarchitectuur' het ima go van Leiden als museumstad versterken. Het nieuwe symbool waaraan de stad Leiden kan worden herkend, moet echter niet alleen de nieuwe vleugel zijn, maar het totale complex van De Lakenhal, zoals dat in de loop van de eeuwen is ont staan. Een toepasselijker plek voor de presentatie van het derde deel in de reeks Leidse verhalen was niet denkbaar: het SieboldHuis. In het nieuwe Ja panse studiecentrum ontving de directeur van het rijksherbarium P. Baas gistermiddag de laat ste toevoeging aan deze serie: 'Huize Nippon aan de Rijn, Philipp Franz von Siebold', waarin au teur Bart Schmitz de levensloop van de negen- tiende-eeuwse arts en Japankenner boekstaaft. Met dit boekje is Von Siebold aan de eregallerij van beroemde Leidenaren toegevoegd. Philipp Franz von Siebold (1796-1866) werd geboren in het Duitse Würzburg, waar hij stu deerde voor arts. Hij trad in Nederlandse krijgs dienst om zo uitgezonden te worden naar Neder- lands-Indië. Vandaar vertrok hij naar Japan, dat ontoegankelijk voor buitenlanders was. Von Sie bold laeeg bij hoge uitzondering wel de kans een AMSTERDAM van hedendaagse kunst. Ze vult haar collectie geregeld aan met aankopen op de jaarlijkse Kun- stRai en in galeries. De selectie van der tentoonstelling uit de rijk gevulde depots van het Ste delijk verricht de koningin in nauw overleg met Fuchs. Thema wordt Nederlandse kunst van na de Tweede We reldoorlog, volgens Fuchs glo baal daterend vanaf de tijd dat de vorstin zelf naar deze kunst ging kijken. Koningin Beatrix wordt eind dit jaar gastconservator van een tentoonstelling in het Stedelijk Museum. Volgens directeur Ru- di Fuchs is het idee afkomstig van prins Claus, die het opper de toen hij in 1997 in het Stede lijk de tentoonstelling van gast conservator Harry Mufisch opende. De vorstin staat bekend als groot liefhebber en verzamelaar Japanse kunstenaar Tetsuo Harada exposeert beelden in Hortus Botanicus leiden ropy van der pols Als een prehistorisch ei ligt een witte, massieve bol verzonken in een vierkante, granieten plaat. De barsten in het roze materiaal suggereren dat het ei er van een grote hoogte op is gevallen. Groen gras vormt de omlijsting van het kunstwerk. En dat is wel gepast voor een kunstenaar die zich laat inspi reren door de krachten van de natuur. „Vanuit mijn Boeddhis tisch geloof heb ik altijd een groot onzag gehad voor de wis selingen van de seizoenen, voor de vormen van bloemen, bo men en planten. En dat verwerk ik in mijn kunst", vertelt de Ja panse kunstenaar Tetsuo Hara da, wiens kunstwerken vanaf vandaag in de Leidse Hortus Botanicus te zien zijn. Vanuit Parijs, waar hij al 27 jaar woont, toog Harada naar Leiden om geschikte plekjes voor de negentien sculpturen te vinden. Met hulp van zijn vrouw en twee zoons, voor de gelegenheid gehuld in blauwe overalls, werden de massieve kunstwerken de afgelopen week uit de vrachtwagen gehesen en her en der over de Hortus Bota nicus verspreid. „Ik heb de kunstwerken zo proberen te plaatsen dat ze een eenheid vormen met de omringende natuur", legt Harada uit. „Be wust heb ik daarom mijn klei nere beelden uitgezocht, die mooi samengaan met de bloe - men en bomen van de tuin." De massieve kunstwerken van Harada zijn opgetrokken uit marmer en graniet. Soms spiegelglad gepolijst, zodat ze schitteren in het zonlicht, dan weer zo ruw als schuurpapier. En wie dat zelf wil voelen, is van harte uitgenodigd. „Kunst voor mij een soort van toneel spel, waarin het publiek zelf een rol speelt. De beelden zijn niet alleen om naar te kijken, maar ook om aan te raken. Vooral kinderen vinden het vaak leuk om op en rondom de kunstwerken te spelen. En dan is graniet en marmer uitstekend materiaal. Het is geschikt voor de eeuwigheid." Tetsuo Harada heeft zo zijn eigen filosofie over de kunst werken. Zijn beelden, die in ste den overal ter wereld staan, vormen in zijn visie een wereld omspannend netwerk. 'Earth weaving' noemt hij het zelf. „In Bretagne staat bijvoorbeeld een kunstwerk, waaruit een soort buis steekt die onder de grond verdwijnt. En in Parijs komt in een ander kunstwerk zo'n zelf de buis boven de grond, om vervolgens weer onder het aardoppervlak te verdwijnen. Voor mijn kunstwerken in To kyo en New York geldt hetzelf de verhaal. Gezamenlijk vor men ze één groot kunstwerk, waarmee ik de verbondenheid van de landen en volken tot uit drukking wil brengen." Tastbaarder is de relatie die bestaat tussen de botanische tuin van Niitsu-Shi, de geboor teplaats van Harada, en die van Leiden. Want niet alleen staan er nu in beide tuinen kunstwer ken van de Japanse kunstenaar, ook op het persoonlijk vlak be staan er nauwe banden tussen de twee hortussen. In 1998 schonk de hortus van Leiden stekken van de zogenaamde 'Von Siebold-bomen' aan zijn Japanse evenknie. „Von Siebold bracht in 1830 nogal wat plani- materiaal mee uit Japan", legt Carla Teunisse, werkzaam bij de Leidse Hortus, uit. „Een deel daarvan is in de Hortus terecht gekomen en die planten en bo men staan hier tot op de dag van vandaag. Omdat Von Sie bold in een Japan een beroem de figuur is, wilden ze daar dol graag stekjes van hebben." En zo bloeien de nazaten van de Von Siebold-bomen en -plan ten nu weer in het land van herkomst. De beelden van Tetsuo Harada zijn nog tot eind oktober te zien in de Hortus Botanicus (Rapenburg 73), dagelijks van 10.00 tot 18.00 uur.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 21