'Vredesproces Israël-Syrië mislukt'
'James Bond' blijkt maatje
te groot voor Europarlement
^ropa teleurgesteld
r situatie Turkije
Buitenland
Water blijft stijgen
CSU-leider Stoiber ook achter Merkel
Spanningen in Peru lopen steeds verder op
Europarlement zegt
zichzelf de wacht aan
©AG 12 APRIL 2000
•me komeetstaart gevonden
AOSAmerikaanse astronomen hebben van het ruimte-
- Ulysses verrassende gegevens ontvangen die erop wij-
kometenstaarten honderden miljoenen kilometers lang
zijn. Dat is veel langer dan tot dusver werd aangeno-
zijn overtuigende bewijzen dat Ulysses door de staart
N( comeet Hyakutake is gegaan. Die zou wel een miljard ki-
lang zijn.
s heeft Sartre-Beauvoirplein
De Franse filosoof Jean-Paul Sartre en zijn partner,
nat er Simone de Beauvoir, hebben sinds gisteren hun ei-
n in Parijs. Burgemeester Tibéri onthulde het naam-
'lace Sartre-Beauvoir. Aan het plein, voorheen Place
ermain-des-Prés, ligt café Les Deux Magots. De Franse
ialisten, volgelingen van Sartre, waren daar kind aan
rtre en De Beauvoir liggen samen begraven op de Parij-
lafplaats Montparnasse.
nageproces Iran niet openbaar
Het proces in Iran tegen dertien van spionage be-
ïbc ïde joden wordt achter gesloten deuren gehouden. Dat
stitie in de hoofdstad Teheran vanochtend meegedeeld,
en staan officieel terecht wegens 'spionage voor Israël'
tegen de veiligheid van de staat'. De zaak begint mor-
nQ( ie stad Shiraz. Gevreesd wordt dat de beklaagden de
af of levenslang krijgen. Het Europees Joods Congres in
fieg de Europese autoriteiten gisteren stappen te onder-
ij president Khatami van Iran om te verzekeren dat de
entele rechten voor de verdediging van de beklaagden
let| geresPecteerd en zij een eerlijk proces krijgen.
püktmenistan gaat weer verbannen
Turkmenistan heeft de ouderwetse verbanning weer
ingevoerd. De maximale verbanningstijd die Turk-
rechters kunnen opleggen is vijftien jaren. Een voorma-
-premier in Turkmenistan is dat overigens al overko-
j woont als keuterboer op een afgelegen boerderijtje.
lini
rlandse met drugs gepakt in Peru
OOijen 25-jarige Nederlandse is gisteren op de luchthaven
Peruaanse hoofdstad Lima gearresteerd nadat 2,6 kilo
in haar bagage was gevonden. De vrouw stond op het
I ar Amsterdam te vertrekken. In februari werden vier Ne-
L ers in Peru aangehouden die onderdeel vormden van
nlv
anent Zimbabwe ontbonden
Het parlement van Zimbabwe is gisteren ontbonden,
■ïgstermijn is wettelijk verstreken. President Mugabe
>rk(ontbinding bekrachtigd, maar geen datum voor nieuwe
ngen aangekondigd. Het in diepe crisis geraakte land
21 !t nu voorlopig zonder parlement stellen.
2 and wil kernafval importeren
Het Russische ministerie van atoomenergie wil 20.000
lafval importeren om broodnodige harde valuta voor
te verdienen. Het parlement moet dan wel eerst een
992 schrappen die zulke importen verbiedt. Het minis-
jrziet inkomsten van 21 miljard dollar in tien jaar. Het
staat uit gebruikte brandstofstaven uit kerncentrales in
en Azië, aldus minister Jevgeni Adamov.
«recorder in alle cockpits'
ri Iton» In alle verkeersvliegtuigen moet een cockpit-vi-
Cl^rder komen. Volgens de Amerikaanse verkeersveilig-
id is dat nodig om ongelukken beter en sneller te kun-
iar lyseren. De National Transportation Safety Board doet
leveling naar aanleiding van een aantal recente vlieg-
waarvan de oorzaak moeilijk viel te achterhalen. Vlieg-
ijn al verplicht uitgerust met een cockpit-voicerecorder
'luchtgevensrecorder.
t in Luxemburg harde kritiek
PAUL KOOPMAN
stltdent
tuk
teleurgesteld en ook
locheid over de gerin-
ering van de mensen-
tuatie in Turkije. De
ïinister van buiten-
:en, Ismail Cem, kreeg
leze harde kritiek voor
n tijdens de eerste of-
eenkomst tussen zijn
e EU sedert drie jaar.
«ai enkomst had een fees-
akter kunnen dragen,
iropees commissaris
Verheugen, verant-
k voor de uitbreiding
lie, stak daar een stok-
Js Turkije ooit in aan-
vil komen voor officië-
landelingen over het
9iatschap, dan moet de
echtensituatie in het
tisch verbeteren, hield
n Cem in Luxemburg
name de situatie van
lische minderheid in
laat te wensen over,
:U.
ek viel samen met een
|%l dacht van een Turkse
I*je voor de mensen-
organisa-
in artsen die mishan-
willen vaststellen, sys-
II
zaterdag 6 mei en zondag 7 mei 2000 in de
EXTRAN Sporthal te Haarlem
«n bedrijvenpresentatie c.q. banenbeurs,
id voor iedere werkzoekende, schoolverlater,
witcher, herintreder en loopbaanbouwer,
baan in Noord-Holland" brengt vraag en aan-
nen. De bezoeker krijgt een overzicht van het
enorme banenaanbod uit de regio.
Gratis entree!
AFP Agence France P
Geen details bekend over gesprek Barak met Clinton
Volgens drie Israëlische ministers is het vredesproces
met Syrië mislukt. Het heeft geen enkele zin te onder
handelen als Damascus zich zo hard blijft opstellen, zei
den ze kort voor het begin van besprekingen tussen de
Amerikaanse president Clinton en de Israëlische premier
Barak. Het Witte Huis liet vanochtend vroeg weten dat
dat gesprek 'serieus en productief was, maar nadere
mededelingen zijn niet gedaan.
De sfeer tussen Israël en Syrië
is er niet beter op geworden
toen gisteren, terwijl Barak op
weg was naar Washington, be
kend werd dat de Israëlische re
gering al weken geleden de
bouw van tweehonderd extra
woningen op de omstreden Go-
lanhoogvlakte heeft goedge
keurd. Die maatregel zal vol
gens waarnemers zeker de woe
de van Damascus opwekken.
Volgens de Israëlische minis-
JERUZALEM-WASHINGTON AFP-Rtr
De Verenigde Staten lieten gis
teren weten dat Syrië nog niets
te berde heeft gebracht dat de
meningsverschillen met Israël
zou kunnen verkleinen. „Maar
we gaan door om te kijken of er
nog manieren zijn om de kloof
te overbruggen", zei woord
voerder Rubin van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken.
ter Ramon is het besluit „een
uitvloeisel van het mislukken
van de vredesbesprekingen met
Syrië". Omdat onderhandelin
gen met Syrië er volgens hem
niet in zitten, „moeten de in
woners van de Golan het recht
krijgen te wonen en zich eco
nomisch te ontwikkelen".
De Golanhoogte viel in de
oorlog van 1967 in Israëlische
handen en werd in 1981 offici
eel geannexeerd. Syrië wil al
leen vrede met Israël sluiten als
het dit gebied terugkrijgt. Bo
vendien eist Damascus toegang
tot het Meer van Galilea, wat Is
raël weigert, omdat het meer in
40 procent van de Israëlische
waterbehoefte voorziet.
De Israëlische minister van
buitenlandse zaken, Levy, sloot
zich bij Ramon aan met de me
dedeling dat Syrië klaarblijkelijk
niet is geïnteresseerd in vrede,
omdat het tot dusver geen en
kel bevredigend antwoord heeft
gegeven op de belangrijkste
vragen. Minister Peres meent
dat het tijd is voor een adem
pauze. Hij gelooft dat hervat
ting van de gesprekken met Da
mascus op zijn vroegst na de
verkiezingen in de VS „of mis
schien pas na een machtswisse
ling in Syrië" mogelijk is.
Er zijn aanwijzingen dat Isra
el voorlopig zijn aandacht meer
willen richten op onderhande
lingen met de Palestijnen. Die
waren juist bevreesd dat Israël
en Syrië erin zouden slagen
snel een akkoord te sluiten,
waardoor de noodzaak om met
hen tot overeenstemming te
komen minder urgent zou wor
den.
tematisch getreiterd en ver
volgd. Het Europese Hof voor
de Mensenrechten veroordeel
de Ankara tot betaling van
4.500 gulden aan een Koerdi
sche vrouw die jarenlang tever
geefs vroeg om een onderzoek
naar mishandeling en verwon
dingen.
Europa en Turkije herstelden
in december vorig jaar hun
banden, nadat de EU-rege-
ringsleiders Turkije hadden er
kend als volwaardige kandi
daat-lidstaat. Hoewel de EU al
onderhandelt met. landen als
Bulgarije en Roemenië, is van
toetredingsonderhandelingen
met Ankara nog geen sprake.
Diplomaten gaan ervan uit
dat het vele jaren, wellicht de
cennia, kan duren voor Turkije
toetreedt tot de Unie. Behalve
de mensenrechten vormt ook
de deling van het eiland Cyprus
en de gespannen relatie met
EU-lid Griekenland een strui
kelblok voor de Turkse kandi
datuur. Minister Cem zei giste
ren in Luxemburg dat hij de be
noeming van de huidige Griek
se premier Simitis tot formateur
van een ni^uw kabinet 'verwel
komt'. Sedert ruim een jaar
zoeken Turkije en Griekenland
voorzichtig toenadering.
Onderzoek naar afluisterdienst zinloos geacht
STRAATSBURG MARC PEEPERKORN
CORRESPONDENT
Het Europees Parlement waagt
zich niet aan een diepgravend
onderzoek naar mogelijk om
vangrijke spionage door de Ver
enigde Staten en Groot-Brittan-
nië bij Europese burgers en be
drijven. Een meerderheid van
de parlementariërs spreekt over
een 'zinloze exercitie' omdat de
benodigde getuigen - geheim
agenten - niet gedwongen kun
nen worden zich te melden. Ja
mes Bond is dus een maatje te
groot voor pogingen om hem te
ontmaskeren.
Afgelopen maanden ontstond
veel beroering over het spiona-
ge-satellietsysteem Echelon,
waarmee de Britse en Ameri
kaanse veiligheidsdiensten al
jaren dataverkeer onderschep
pen. Een onderzoek uitgevoerd
in opdracht van het parlement,
voedde de verdenking dat Was
hington en Londen niet geïnte
resseerd zijn in informatie over
criminelen of terroristen. Be
drijven in de Europese Unie
zouden worden afgeluisterd,
waardoor zij opdrachten aan
hun Amerikaanse concurrenten
verliezen. Verder bleek dat
standpunten van EU-politici
soms wel erg snel de overzijde
van de oceaan bereikten.
Zowel Londen als Washing
ton ontkent Echelon ooit te
hebben misbruikt. Ruim 160
Europarlementariërs (met na
me Groenen) drongen vorige
maand echter aan op instelling
van een speciale enquêtecom
missie. De leiders van de chris
ten-democratische, socialisti
sche en liberale fracties zullen
dit voorstel binnenkort evenwel
naar de prullenbak verwijzen.
Er komt slechts een 'tijdelijke
commissie' die zonder veel be
voegdheden enkel verkennend
onderzoek moet verrichten.
„Met een enquêtecommissie
zetten we onszelf in het hemd",
verklaart CDA-Europarlemen-
tariër Van Velzen. „Het parle
ment kan simpelweg geen
Amerikaanse getuigen oproe
pen. Als we dat toch doen,
staan we straks voor schut". De
CDA'er verwacht dat de tijdelij
ke commissie vooral 'deskundi
gen' zal uitnodigen. Die moeten
de risico's in kaart brengen van
economische spionage en over
treding van de privacywetge
ving. „Verder zou ik graag wil
len weten of de Amerikaanse
computerprogramma's die wij
gebruiken verborgen sleutels
bevatten die het onderschep
pen van data makkelijker ma
ken."
Europarlementariër Buiten
weg (GroenLinks) is teleurge
steld over de houding van haar
collega's. „Maar het is beter
dan helemaal niets.".
OLASZLiszKA De Hongaarse regering heeft alle sec
toren van de samenleving gisteren opgeroepen de
helpende hand te bieden aan de slachtoffers van de
steeds ernstigere wateroverlast. De rivier de Tisza,
die vanuit Roemenië en Oekraïne het oosten van
Hongarije doorkruist op weg naar Joegoslavië, be
reikte gisteren met een peil van 8,8 meter een re
cordhoogte: twee centimeter meer dan het oude re
cord uit 1888. En nog steeds stijgt het water met
zo'n twee centimeter per uur. Op de foto een over
zicht van een dorp in het noordoosten van het land.
foto reuters laszlo balogh
BERLIJN PETER VAN NUUSENBURG
CORRESPONDENT
De grootste scepticus ontpopte
zich gisteren tot de grootste fan
van Angela Merkel, de kersverse
voorzitter van de Duitse CDU.
Beiers premier Edmund Stoi
ber, tevens leider van de con
servatieve CDU-zusterpartij
CSU, wilde niets meer weten
van de kritiek die de afgelopen
maanden uit München op Mer
kel was afgevuurd.
Angela Merkel was te liberaal,
niet in staat rechts-nationalisti-
sche kiezers te binden en voor
namelijk boven komen drijven
wegens gebrek aan gewicht.
Merkel (45) was voor de Beierse
geestverwanten een 'Jeanne
d'Arc die nog moet leren rij
den'. Die kritiek weerspiegelde
het oordeel van Stoiber, want in
de CSU zegt iemand zelden iets
dat niet eerst door hem is goed
gekeurd.
Maar in Essen, waar de CDU
deze week congresseert,
schaarde Stoiber zich in het
koor van de Merkel-fans. Dat
begon al bij zijn aankomst, toen
hij buiten de congreshal door
Merkel werd begroet. Ze had
maandag een 'fantastische re
de' gehouden. Echt, hij was
diep onder de indruk.
Binnen kreeg Merkel van
Stoiber een rode rugzak. Daarin
zaten een paar rode bokshand-
schoenen ('voor stootkracht te
gen de politieke tegenstander'),
een paraplu in Beiers blauw-wit
('bewijs van betrouwbaarheid
van de zusterpartij) en een bier
pul ('om de stem des volks niet
te vergeten'). Merkel nam het
bijna verlegen in ontvangst.
Stoibers ommezwaai was de
uitdrukking van realiteitszin,
zijn specialiteit. Merkel is
maandag met bijna 96 procent
van de stemmen gekozen tot
CDU-voorzitter, dus is ze voor
lopig onaantastbaar. De chris
ten-democraten moeten weer
in het offensief gaan tegen de
rood/groene regering in de
strijd. Gestook tegen Merkel is
daarbij contraproductief.
Stoiber is uiteraard geen on
voorwaardelijke Merkel-fan. De
CSU-leider heeft eigen ambities
en die laten zich niet rijmen
met Merkels aspiraties. Het on
derwerp is taboe verklaard,
maar hangt als een onweersbui
boven de nu zo zonnige relatie
tussen beide voorzitters: een
van hen zal naar alle waar
schijnlijkheid de uitdager van
kanselier Schroder worden bij
de Bondsdagverkiezingen van
2002. Wie de beste kandidaat is,
is een favoriet thema in de
wandelgangen en bij de borrel.
Het officiële standpunt is dat
de keus pas begin 2002 zal wor
den gemaakt. Tegen die tijd kan
zich nog een derde kandidaat
in de strijd mengen: Friedrich
Merz. De nieuwe voorzitter van
de CDU/CSU-fractie in de
Bondsdag is net als Merkel jong
(44) en ambitieus. Als hij zich
ontwikkelt tot een effectieve
oppositieleider zal hij zich niet
zomaar neerleggen bij een figu
rantenrol.
Fujimori nu officieel op 49,96procent
In Peru loopt de spanning op.
Er komen steeds meer details
naar buiten over mogelijke
fraude bij de zondag gehouden
eerste ronde van de presidents
verkiezingen. Zittend president
Fujimori staat inmiddels offici
eel op 49,96 procent. Nog enke
le honderden van een procent
en hij heeft geen tweede stem
ronde nodig om te blijven zit
ten. Oppositiekandidaat Toledo
eist echter een tweede ronde.
Mogelijk vandaag nog wordt de
officiële uitslag bekend.
.Alejandro Toledo zal geen
ordeverstoringen of geweld lei
den", zei Toledo gisteravond in
de hoofdstad Lima, waar zich
gisteravond 30.000 van zijn
aanhangers verzamelden.
„Maar wij zullen niet aarzelen
om op te komen yoor democra
tie en recht." President Fujimo
ri heeft maandag gezegd dat de
verkiezingen 'zuiver, vrij en eer
lijk' zijn verlopen. „Er waren
kleine incidenten, die niet van
invloed waren op de procedu
re", beweerde hij.
In de voorlopige uitslagen
staat Fujimori op 49,96 procent
en Toledo op 40,39 procent.
Maar Rafael Roncagliolo, hoofd
de particuliere waarne
mersorganisatie Transparencia,
zei gisteren dat de verkiezingen
Gesjoemel wordt snel aangepakt
De oppositionele presidentkandidaat Alejandro Toledo sprak gisteravond tienduizenden van zijn aanhangers
toe in het centrum van Lima. foto afp jaime razuri
werden gekenmerkt door een aan, dat Fujimori zeker onder stemronde. „Ik denk dat er ern-
„ongekende hoeveelheid onre- de 50 procent zou blijven en stige vragen worden opgeroe-
gelmatigheden en vervuiling", dat dus een tweede ronde no- pen als de telling van de stem-
Kiezerspeilingen en officieuze digis. men iets anders aangeeft", al-
tellingen van onafhankelijke Ook de Verenigde Staten dus Witte-Huiswoordvoerder
waarnemers gaven aanvankelijk dringen aan op een tweede Joe Lockhart.
STRAATSBURG MARC PEEPERKORN
CORRESPONDENT
Het Europees parlement wil de
bestrijding van fraude, 'vergis
singen' en vriendjespolitiek in
eigen gelederen nog voor het
einde van zomer op de rails
hebben. Recente perspublica
ties over financieel wangedrag
nopen de parlementariërs tot
spoed. „We moeten eerst ons
eigen huis op orde hebben, al
vorens we anderen misstanden
kunnen verwijten", aldus WD-
Europarlementariër Mulder.
Als extra drukmiddel weigert
het parlement waarschijnlijk
zijn begrotingsboeken over
1998 te sluiten. De parlements-
boekhouder spoorde ook voor
dat jaar talloze malversaties en
doodgewone blunders op, die
de Europese belastingbetaler
geld kosten. De controledienst
zet vraagtekens bij zo'n tien
procent van de uitgaven van
twee miljard gulden per jaar.
Het gaat onder meer om onder
hands verleende opdrachten
die tot schadeclaims leiden en
gebouwen die na verhuizing
leeg staan maar waarvoor nog
steeds huur wordt betaald.
Parlementsrapporteur Kuhne
hekelde gisteren tevens de
„vriendjespolitiek bij benoe
mingen die echt capabele men
sen frustreert". Sommige ge
passeerde ambtenaren hebben
met succes hun grief aan het
Hof van Justitie voorgelegd en
forse financiële genoegdoening
ontvangen. Kuhne wijst verder
op het „ongelooflijk hoge aan
tal diefstallen" van computers,
bureaulampen en stoelen uit
het parlementsgebouw in Brus
sel.
Door de afhandeling van de
begroting 1998 uit te stellen,
dwingt het parlement zichzelf
tot snel handelen. Alle partijen
steunen de plannen om uiter
lijk per 1 september de al jaren
slepende wantoestanden te be
ëindigen.
De Groenen menen dat her
stel van het vertrouwen bij de
burger absoluut voorrang ver
dient. „Het is volslagen hypo
criet om de begroting van de
Europese Commissie onderuit
te halen en over het eigen geld
te doen alsof je neus bloedt",
aldus Buitenweg (GroenLinks).
PvdA'er Van Huiten deelt die
kritiek, maar meent dat de par
lementariërs zich laten ophit
sen door de pers die regelmatig
de misstanden aan het licht
brengt.
