'De Graaf zwengelt zinnige discussie aan'
Meer huizen voor Leidse regio van levensbei ai;
aar* rjgm
Meningen
Klankbord
'Waarneming' Rörsch is th
Column 't Hart is denigre
Laat Vlietland Vlietland b
Wat iedere aspirant
journalist weten moet
WOENSDAG 12 APRIL 2000
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen b
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54, 2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.r
Waar eindigt het waarnemen
en begint de theorie? Die vraag
ontstond bij het doornemen
van de zeven 'waarnemenin-
gen' van A. Rörsch, schrijvende
lezer in het Leidsch Dagblad
van 30 maart over de relatie
C02-gehalte van de atmosfeer,
het klimaat en de zeespiegel.
De tweede 'waarneming' over
een mogelijk dalende zeespie
gel noem ik in ieder geval theo
rie. Een echte waarneming
neem ik over van Peter Prokos-
ch, projectleider van het WNF-
Arctisch programma, zoals hij
weergeeft in het WWF-journaal
van maart 2000: „In Canada en
Alaska heb ik gezien hoe de
boomgrens noordwaarts oprukt.
De lente begint er vroeger en het
permafrost, de tot voor kort al
tijd bevroren ijslaag op de toen
dra, smelt. De miljoenen vogels
die 's zomers op de toendra
broeden, hebben minder ruimte
tot hun beschikking.
Voorlopig wordt hi us
alleen nog maar na \r
buurt van de Noordp er
toename van de c( ia
C02 in de atmosfefft.
maatverandering').
kan erover meepraten
beleid van waterkei >j|
omgezet in water op
kostbare grondoj u
Met een dalende zee* e
dat toch niet nodig j n.
huldig de eigenschtyo
oceanen als comrai ie
vaten, hoe stroperij
werkt.
Overigens is het v
toevallig dat het C02
de atmosfeer is toegi
de industrialiseringsf
menselijke ontwikkel
strialisatie als een
'vulkaan' van onvi
dimensies?
In zijn bijdrage in het Leidsch
Dagblad van 17 maart haalt
Maarten 't Hart weer op de
van hem bekende wijze uit
naar het christendom, zijn be
lijden en het door hem bele
den geloof in het opperwezen.
Ik vraag mij af of hij - niet
dat ik zulks op prijs zou stel
len - op dezelfde denigreren
de wijze zou durven schrijven
over de islam en Moh >ri
Zo ja, zou het Leid s
blad dat dan ook pu i
Of zouden 't Hart en
dan rekening houden iv
aanklacht wegens die ie
of nog erger, met la
Rushdie-achtige toesi a;
In het Leidsch Dagblad las ik
over de vergevorderde plannen
om het natuurgebied Vlietland
om te vormen tot een recreatie
gebied met onder meer een ho
tel met 120 kamers, 102 hotel
bungalows, tennis- en golfba
nen, een evenemententerrein
en wat dies meer zij. Als parti
culier en regelmatig bezoeker
van dit natuurgebied wil ik mijn
stem laten horen tegen de uit
voering van deze plannen.
Het gebied maakt deel uit van
de groene buffer in de dichtbe
volkte provincie Zuid-Holland.
Ik mag aannemen dat men de
groene buffers destijds instelde
om althans een aantal plekken
te behouden, waar rust en res
pect voor de natuur zouden
blijven bestaan. Het is voor mij
dan ook onbegrijpelijk dat de
instanties, die naar mijn me
ning voor de handhaving van
deze waarden moeten zorgen,
zich thans laten inpa j
personen die, met oo j
financieel gewin, va s(
tuurpark een groot
park willen maken. 1
herstelbare schade vL'
gebracht aan natuur
Ondanks de plaats
de bebouwing wil nei
het een duidelijke z;
rust in de rest van h
de oorspronkelijke
van de groene buffel^
kelijk zullen worden
Niet of te weinig
wordt geschonken a e
langen van de gen j.
ons.
Ik maak dan ook
zwaar tegen de uitvt
de plannen en om'
klem de op gang koi
zwarencampagne.
UITGELICHT
Afgelopen zaterdag kwamen
in een ijshal in Utrecht een
paar honderd jongeren bijeen
om een toelatingstest te doen
voor de School voor de Jour
nalis
tiek. Het
goede
nieuws
is dat de
school
niets te
klagen
heeft
over be
lang
stelling
van as-
pirant-
leerlin-
gen en dat ze dit jaar dat gru
welijke lotingsysteem gedeel
telijk terzijde mag schuiven.
Het slechte nieuws is dat het
niveau van de kandidaten
nogal laag wordt aangeslagen.
Wie in Utrecht wil studeren
(het kan ook in Tilburg en
Zwolle) kan loting ontlopen
door met gemiddeld een acht
eindexamen te doen, of door
te slagen voor een selectie-
toets. Die bestaat uit vier on
derdelen: kennis van de actu
aliteit, motivatie en curricu
lum vitae, schrijfvaardigheid
en inzicht in de media.
Over het niveau van de laatste
drie onderdelen kan ik niet
oordelen, maar de meerkeu
zevragen van de actualiteiten-
toets kreeg ik toevallig onder
ogen. Wie het nieuws ook
maar zijdelings heeft gevolgd
kan de vragen moeiteloos be
antwoorden en wanneer dat
in redelijkheid niet lukt, is dat
omdat het systeem van meer
keuzevragen nu eenmaal geen
ruimte laat voor relevante nu
ances.
Er waren veertig vragen, ik
doe een willekeurige greep.
Vraag 1: Uit welke partijen be
staat de paarse coalitie? A)
PvdA, D66, WD. B) PvdA,
CDA, WD. C) PvdA, D66,
CDA. D) PvdA, WD, Groen
Links.
Vraag 20: Wie wonen er in een
verzorgingstehuis? A) Gehan
dicapten. B) Bejaarden. C)
Aidslij-
ders. D)
Vluchte
lingen.
Vraag 35:
Welke
uitspraak
over het
televisie
program
ma Big
Brother
is juist?
A) De ge
schreven
pers negeerde het program
ma. B) De programmaformule
is voor veel geld aan de VS
verkocht. C) Het programma
inspireerde de VARA het pu
blieke bestel te verlaten. D)
Het programma inspireerde
Aad van den Heuvel De Nieu
we Omroep op te richten.
Vraag 1 is wat je noemt vragen
naar de bekende weg, vraag 35
is dat zeker voor het jeugdige
Big Brotherpubliek ook en
vraag 20 is in feite niet juist te
beantwoorden. In de praktijk
wonen in verzorgingstehuizen
al lang niet meer alleen be
jaarden en kunnen zelfs alle
vier de antwoorden goed zijn.
Wat moet je met zo n test?
Wie er voor zakt, hoort inder
daad niet op de school thuis.
Maar wie er voor slaagt, moet
vooral niet denken dat dit het
bewijs is dat het met zijn of
haar kennis van de actualiteit
wel goed zit. Als de samenstel
lers zich tevoren een beeld
hebben gevormd van de para
te kennis van kandidaat-jour
nalisten, dan moeten de leer
lingen in die vier jaar van hun
opleiding aanzienlijk meer le
ren dan ik dacht.
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
«kVolk
x<v
v> V j,
De bevolking van Nederland groeit
nog steeds. Dat gaat nog decennia
lang door. Het Centraal Bureau voor
de Statistiek verwacht dat de bevol
king omstreeks 2030 een maximum
aantal bereikt van 17 18 miljoen,
dan stabiel blijft en vervolgens licht
gaat dalen. Voor de
komende jaren be-
tekent dit dat de OPINIE
woningbehoefte
blijft groeien. De
motoren achter de toenemende wo-
ningvraag zijn de nog steeds doorzet
tende huishouden-verdunning (voor
al dankzij de economische groei) en
de immigratie uit het buitenland.
Er worden thans 80.000 a 90.000
woningen per jaar gebouwd. Dat
bouwvolume zal naar verwachting da
len naar een niveau van circa 60.000
woningen, met name vanaf 2005, als
het huidige VINEX-tijdperk (1995-
2005) achter de rug is.
De Randstad blijft - ondanks en
dankzij de 'volheid' - voor velen een
aantrekkelijke vestigingsplaats. In een
aantal delen van de Randstad (inclu
sief delen van de Leidse regio) heeft
een bewoner binnen
een reistijd van der
tig minuten meer
dan één miljoen ba
nen binnen zijn
Leidenaar Hugo Priemus is
hoogleraar volkshuisvesting
aan de Technische Universiteit
Delft. Op verzoek van deze
krant schreef hij een opinie
over de vraag of er te veel, te
weinig, of precies genoeg
woningen staan in Leiden en
omstreken.
bereik. In Zeeland en het Noorden des
lands is er weliswaar veel ruimte om
te wonen, maar treffen we grote ge
bieden aan waar de bewoner binnen
dertig minuten reizen minder dan
125.000 banen aantreft. Dat scheelt
een factor 10 of meer met de Rand
stad.
Vooral nu het aandeel tweeverdie
ners sterk is gegroeid, is de bereik
baarheid van banen een cruciale fac
tor. Op dit punt scoren de locaties
tussen de grootste steden het hoogst.
De locaties aan de buitenflanken van
het Groene Hart, langs de snelwegen
en spoorwegen, liggen erg gunstig,
doordat vanuit deze plekken meer
werkgelegenheidsconcentraties zijn te
bereiken. De Leidse regio ligt dicht bij
de 'banenmachine' in Amsterdam en
Schiphol maar ook dicht bij Den
Haag, waar een gevarieerd banenpak-
ket is te vinden. Ook in en om Leiden
zelf is de werkgelegenheid omvang
rijk.
Leiden kampt al jaren met een ge
brek aan bouwlocaties. Als de huidige
nieuwbouwlocaties zijn afgebouwd,
dreigt de woningbouw in en om Lei
den sterk in te zakken. Dat lijkt goed
nieuws voor de milieubeweging, maar
de nadelen zijn evident. De Leidse re
gio zal in dat geval bewoners verliezen
aan andere regio's. Omdat het deels
gaat om vragers naar nieuwbouw
(waarvan een zeer groot deel uit dure
koopwoningen bestaat), gaat het om
een selectieve migratie: de hoge-inko-
mensgroepen trekken weg, de lage-in-
komensgroepen verhuizen naar de re
gio. Resultaat: de regio verliest koop
kracht en welvaart. Bovendien neemt
de lange-afstandspendel toe en dat is
zeker niet goed voor het milieu.
Leiden heeft voor de komende jaren
dus wel degelijk woningbouwlocaties
nodig, niet zulke kanjers als Leidsche
Rijn (bij Utrecht) en Ypenburg (bij
Den Haag), maar wel van enig for
maat. Vaak wordt de Grote Polder in
Zoeterwoude genoemd, waar particu
liere ontwikkelingsmaatschappijen al
op grote schaal grond hebben ge-
Leidenaar Thom de Graaf,
fractievoorzitter van D66
in de Tweede Kamer,
stelde vrijdag de
bevoegdheden van de
koningin ter discussie. Hij
wil onder andere dat het
staatshoofd niet langer
betrokken is bij de
vorming van kabinetten
en dat ze zelf geen deel
meer uitmaakt van de
regering. Herziening van
de monarchie: zinnige
discussie of goedkoop
kiezersbejag?
A. Schilder, universitair hoofd
docent staats- en bestuurs
recht in Leiden: „De huidige
constructie bestaat feitelijk van
uit de vorige eeuw. Toen heeft
men op een gegeven moment
gezegd: we willen het koning
schap behouden, maar wel met
een constitutionele basis, zodat
er geen willekeurig beleid meer
gevoerd kan worden. Het
staatshoofd heeft toen een aan
tal taken behouden, maar de
ministers doen sindsdien het
eigenlijke werk, waarbij ze ge
controleerd worden door het
parlement. Ik heb mij de laatste
dagen nogal verbaasd over de
reacties die Thom de Graaf
heeft losgemaakt. 'Heeft hij
niets beters te doen', is de alge
mene teneur, terwijl ik vind dat
hij een zinnige discussie wil
voeren. Met name op het punt
van de kabinetsformatie is er
een gat in ons staatsrecht. Als
de door de koningin aangestel
de formateur knoeiwerk afle
vert, moet zij eigenlijk zelf ver
antwoording afleggen aan de
volksvertegenwoordiging, maar
dat mag niet. Critici van De
Graaf vinden dat het parlement
op dit punt zelf verantwoorde
lijk is, maar dat gaat natuurlijk
ook niet op. In formatietijd zijn
alle fracties immers op zoek
naar zo veel mogelijk macht. Je
kunt van hen dus geen uniform
standpunt verwachten. Dat
probleem kan alleen maar op
gelost worden door het staats
hoofd niet meer deel te laten
nemen aan de regering."
Voorlichter van de gemeente
Alphen aan den Rijn, namens
D66-burgemeester N. Schoof:
Koningin Beatrix doopt het fregat 'Zeven Provinciën' op de Scheldewerf in Vlissingen. Als het aan D66-voorman
Thom de Graaf (inzet) ligt, houdt de koningin zich in de toekomst uitsluitend bezig met dergelijke ceremoniële zaken
en is zij bijvoorbeeld niet langer betrokken bij kabinetsformaties. fotos wfa anp
Als de huidige nieuwbouwlocaties zijn afgebouwd, dreigt de woningbouw in en om Leiden sterk in te zakken. Dat lijkt;
nieuws voor de milieubeweging, maar de nadelen zijn evident. foto hieu
kocht. Dit deel van het Groene Hart
verdient de bescherming die is gege
ven door minister De Boer en door
minister Pronk volop. Deze locatie is
voor woningbouw geen aantrekkelijk
alternatief.
Valkenburg wordt ook vaak ge
noemd. Langzamerhand wordt het
steeds duidelijker dat de functie van
het vliegveld Valkenburg volkomen is
achterhaald. Het huidige ruimtege
bruik van Valkenburg is ondoelmatig.
Hier liggen goede kansen voor een lo
catie-ontwikkeling van formaat, waar
bij de inpassing van de woningbouw
in het landschap de grootste zorgvul
digheid verdient.
Ook de ontsluiting voor openbaar
vervoer verdient aandacht. Veelbelo
vend zijn de plannen voor de light-
railverbinding tussen Gouda, Alphen
aan den Rijn en Leiden - de Rijn Gou
we Lijn - die via Noordwijk en Katwijk
zou kunnen worden doorgetrokken
naar Valkenburg.
Kunnen we dan geen sympathie op
brengen voor de leuze van de milieu
beweging: 'Trek de groene grens?' De
milieubeweging pleit ervoor om
bouwactiviteiten in de bebouwde
kom te concentreren om landschap
pen te sparen. Zeker, dat is een sym
pathieke gedachte. Maar herinnert u
zich nog de rondgang van Leidse wet
houders, jaren geleden, die probeer
den verdichtingsplannen van woning
bouw aan de man te brengen? Het
verzet van de Leidse bevolking was
massaal.
Nu zaten er ook heel wat aanstoot
gevende plannen bij: zelfs delen van
de Leidse Hout moesten worden op
geofferd. Gelukkig heeft het gezonde
verstand gezegevierd. Op enkele open
plekken zijn woningcomplexen ge
bouwd, waar dat kan. Onzinplannen
werden geschrapt.
Voor de komende jaren kunnen
geen substantiële aantallen woningen
in de bebouwde kom van de Leidse
regio worden gebouwd. Het wordt
zelfs een hele opgave om de herstruc
turering van naoorlogse woonwijken
met veel etagebouw zodanig uit te
voeren dat er geen woningvi
treedt. De vernieuwing van i
ken brengt hier naar ver a'(
meer grote woningen, mee 1
zinshuizen met tuin, meei
voor groen. Dat leidt eerdei
dunning dan verdichting.
Al met al is het voor de Lei
van levensbelang dat er in df jja
de decennia nog flink wat v
worden toegevoegd aan de i ;r'
Herstructurering van ra ,0
woonwijken wordt de centra
opgave voor de komende jan
bij moet het dreigende woni
worden beperkt. Valkenbu -
zich aan als de meest logi?
ningbouwlocatie van formaat
Het is te hopen dat de Vij
Ruimtelijke Ordening van
Pronk, die eind dit jaar verse
groene licht voor Valkenhui i
ven, niet alleen voor de bouw J
ningen, maar ook voor de or
met hoogwaardig openbaar v
HUGO PRIEMUS
„De burgemeester wenst zich
niet in deze discussie te men
gen. U vraagt hem weliswaar
om zijn persoonlijke mening,
maar mensen zullen die waar
schijnlijk nooit los zien van zijn
functie."
L. Hospers uit Alphen aan den
Rijn, republikein en PvdA-lid,
in de nieuwsbrief In de roos
van de PvdA-afdeling Alphen:
..Een president heeft buiten het
blikveld van de pers en publici
teit eerst een jeugd waarin hij-
zij wordt gevormd. Vervolgens
kan hij/zij werken aan een poli
tieke/maatschappelijke carrière
om bij gebleken geschiktheid
na democratische verkiezingen
te worden gekozen voor het
hoogste ambt. Mocht hij/zij na
vier jaar hebben gefaald, een
fout beleid hebben gevoerd,
zich laten adviseren door een
gebedsgenezer, onsamenhan
gende verhalen afsteken op het
internationale politieke toneel,
steekpenningen hebben aange
nomen, op beschermde dier
soorten jagen, een vriendin
hebben van wie de familie lid is
geweest van een verschrikkelij
ke dictatuur, een voorliefde'
koesteren voor te snelle auto's
en daarmee ook nog eens regel
matig uit de bocht vliegen, gaan
skiën in een fout land, dan ligt
de macht bij het volk en heeft
het volk de macht om de presi
dent naar huis te sturen. Nu
moet het volk zich verbijten en
als het kritische vragen stelt,
dan wordt het afgepoeierd door
een knorrige minister-presi
dent."
W. Kok, minister-president,
maandag in Het Journaah „Ik
vind het een kenmerk van een
gezonde democratie dat dit
soort discussies gevoerd kan
worden. Daarom heb ik geen
probleem met de actie van de
heer De Graaf. Ik ben het alleen
op dit specifieke punt met hem
oneens."
Woordvoerster van A. van Ei
sen, wethouder in Oegstgeest
namens Progressief Oegst-
geest/GroenLinks: „De heer
Van Eisen is lid van een plaatse
lijke politieke partij en over een
landelijke aangelegenheid heeft
hij u derhalve niets te zeggen.
Dat li om zijn persoonlijke me
ning vraagt, verandert niets aan
de zaak. Dit is zijn standpunt."
H. Dupuis uit Voorschoten, lid
van de Eerste Kamer namens
de WD: „Dit is een beweging
die
vooral
bij D66 speelt en ook wel bij de
PvdA. Ik vind het onzin om
hierover te discussiëren, vooral
ook omdat er zo veel andere,
grote problemen spelen in Ne
derland. Ik denk daarbij aan za
ken als immigratie en integratie
van vreemdelingen. D66 en de
PvdA willen een debat daarover
liever uit de weg gaan en dus
zoeken ze iets anders. Een dis
cussie over de bevoegdheden
van het koningshuis is wat mij
betreft totaal niet aan de orde.
Naar de buitenwacht toe lijkt
het nu alsof ze in Den Haag
niets beters te doen hebben. Op
zich verbaast het mij niets dat
D66 hiermee komt, want met
betrekking tot de onderwerpen
die ik net noemde, heeft die
partij - net als de PvdA trou
wens - altijd al de andere kant
uitgekeken."
W. Visser, docent maatschap
pijleer bij het Rijnlands Ly
ceum in Sassenheim: „Het les
programma maakt het mij on
mogelijk om op dit soort actua
liteiten in te spelen. In de twee
de fase is alles nauwkeurig ge
pland en als ik zijsprongen ga
maken, lopen de leerlingen
achterstand op. Dat is niet al
leen jammer, het gaat volgens
mij ook ten koste van de kwali
teit van het onderwijs en van de
algemene ontwikkeling van de
kinderen. Een aantal van hen is
in de nieuwsvoorziening puur
afhankelijk van het 'plaatselijke
sufferdje', om het zo maar eens
te zeggen. Zelf heb ik gemengde
gevoelens bij de discussie die
De Graaf wil voeren.
Enerzijds past het
natuurlijk niet in een
moderne democratie
dat er een mevrouw
- of straks een me
neer - zomaar aan
het hoofd van een
land staat, zonder
dat daar controle op
kan worden uitgeoe
fend. Aan de andere
kant is er ook nog
zoiets als een emo
tionele binding met
het koningshuis.
Maar ik begrijp dat
de vraag niet is of er
een republiek moet
komen. Mag de ko
ningin alleen nog
lintjes doorknippen
of blijft ze ook be
trokken bij het regeringsbeleid,
daar gaat het om. Het is natuur
lijk uitstekend dat dat wordt
aangekaart. Nu ik er zo over na
denk: ik weet niet echt wat mijn
standpunt is. Stom eigenlijk."
A. van den Akker, secretaris
van Oranjevereniging Noord-
wijk aan Zee: „Als vereniging
hebben wij hier geen gezamen
lijk standpunt over bepaald.
Persoonlijk vind ik niet dat er
iets moet veranderen. Ik ben
natuurlijk niet voor niets lid van
een Oranjevereniging: ik ben
koningsgezind. Alles moet ge
woon blijven zoals het is. Er is
totaal geen aanleiding om het
anders te gaan doen."
