eiden Regio
Veel asbest
bij Rijnland
Er dreigt een oorlog om De Visplaats
tievoerders 'gratis' naar
iden op Koninginnedag
Weerzien met een vroeger buurmeisje
Stop met die onzin
JSPAC 12 APRIL 2000
to in brand gestoken
j. Hen rode Citroën die geparkeerd stond op de Middelste-
itis gisteren volledig uitgebrand. Volgens de politie is er
in het spel en is het vuur met kranten aangestoken. De
jwerd ontdekt door omwonenden. Zij hoorden in alle
te een klap, bemerkten de vlammen en poogden die eerst
igenhandig te blussen voordat de inmiddels gewaar-
vde brandweer de spuit op de auto zette. Dat mocht niet
baten. Een daarnaast geparkeerde Audi liep eveneens flin-
lade op. De daders zijn nog niet achterhaald.
tser raakt gewond
Een 15-jarige jongen is gisteren gewond geraakt aan het
[nadat hij met zijn fiets in botsing was gekomen met een
De jongen, afkomstig uit Denemarken, negeerde op de
laan achter het station een rood stoplicht en fietste de
jurgerweg op. Een 30-jarige automobiliste uit Voorschoten
iem niet meer ontwijken. De jongen klapte tegen het weg-
is per ambulance afgevoerd naar het ziekenhuis.
lerders tegen het ko-
uis kunnen op zaterdag
1 gratis met de trein naar
reizen. Tenminste, daar
t op, gezien de gratis ac-
lurtjes die her en der
verspreid. De trein-
melden dat ze goed
or gratis vervoer naar 'de
itionalistische actiedagen
het kapitalisme'. Er is
én probleem: de kaartjes
et eerste gezicht zien de
artjes voor de Mars op
injes er bedrieglijk echt
e goed kijkt, ziet echter
nepkaartjes gedrukt zijn
nner papier. Bovendien
ken de inkepingen aan
:n- en onderkant van het
is er geen plaats van af-
jevuld en is het vakje dat
id is voor het afstempe-
conducteur niet in
,maar in geel en zwart af-
|woordvoerster van de
indse Spoorwegen rea-
ferrast op de verspreiding
Ie nepkaartjes. Of de
i van plan zijn om
foreiders van deze yerval-
Tgan te pakken?„Daar
[ie of paashaas?
paasdrukte in het voor-
t maakt de politie met
lieke actie het winkelen-
iliek volgende week at-
>p zakkenrollers. Ver
als paashaas hebben
genten het gemunt op
lonnees en tassen die zo-
voor het grijpen liggen,
inten opereren in drukke
straten en op het Cen-
Station. Ze delen ook
s uit met een waarschu
wen zakkenrollers.
kan ik op dit moment nog niks
over zeggen." Of mensen die
proberen met een nepkaartje
gratis te reizen extra zullen
worden gestraft? „Die mensen
zijn niet in het bezit van een
geldig plaatsbewijs en moeten
dus bij de conducteur een
kaartje kopen." Overigens ver
wacht zij niet dat het actievoer
ders daadwerkelijk zal lukken
om met de nepkaartjes te rei
zen. „Een getraind oog ziet di
rect het verschil. En onze men
sen zijn hierover geïnfor
meerd."
De imitatie-treinkaartjes zijn
niet het enige drukwerk dat de
actievoerders momenteel de
wereld insturen. In de Pieters-
wijk bezorgde het comité Mars
op de Oranjes (Comodo) de af
gelopen dagen huis aan huis
een quiz over de Oranjes met
vragen als 'in welk jaar probeer
de de Nederlandse regering in
het geheim de naam van Bern-
hard van de ledenlijst van de
NSDAP te schrappen'. De prijs
uitreiking belooft volgens de
opstellers van de quiz een spec
taculair onderdeel te worden
van de tegen-ceremonie die de
actievoerders op 29 april 'op
een nog nader bekend te ma
ken locatie in Leiden' gaan or
ganiseren^
LEIDEN ROBBERT MINKHORST
Het weerzien met een vroegere
buurtgenote, op een groot
scherm in buurthuis de Pancrat
in Leiden, raakt bij sommigen
een gevoelige snaar. De Zange
res Zonder Naam, Rietje Bey
voor de oudere Leidenaars,
zingt haar afscheidsnummer
'Mijn Leven' en een vrouw
wrijft met haar handen de tra
nen weg.
Voor de meesten die op uit
nodiging van de wijkgroepen
Noord en Oostelijke Binnen
stad dinsdag naar het buurthuis
komen, is Mary Servaas-Bey,
Koningin van het Levenslied,
niet alleen iemand uit de eigen
KOELEMEIJER HOVENIERS BV
De hof van heden
Verkoop
bijzondere snoeivormen
uit eigen kwekerij
Purmerenderweg 43,
1461 DD Z.O.Beemster
Tel. 0299-684010. Fax 0299-684042
buurt. Rietje Bey werd geboren
in de Alexanderstraat en groei
de in die omgeving op. Ze is bo
venal ook een heldin voor de
oudere Leidenaars, die stuk
voor stuk fan blijken van haar
liedjes. Tijdens de documentai
re over de zangeres, geprodu
ceerd door museum De Laken
hal en die daar ook tijdens de
tentoonstelling over haar leven
te zien is, neuriën of deinen
mensen zo nu en dan mee op
het ritme van de muziek.
De wijkgroepen hebben de
dag georganiseerd. „Misschien
zijn er mensen onder u die haar
nog hebben gekend", opent
voorzitter Sjaak van Rijn van
beide wijkgroepen de dag. Het
is een vol programma dat om
half elf begint en eindigt met
een rondleiding in de middag
langs de tentoonstelling in De
Lakenhal. Conservator Ingrid
Moerman van het museum
schetst de omstandigheden
waarin de jonge zangeres op
groeide. „Er was in de jaren '20
een levendige industrie. De fa
brikanten woonden aan de He
regracht, de arbeiders meestal
in kleine huisjes in de buurt van
de fabrieken. De jonge onge
trouwde meisjes werkten
meestal in de textiel. Was je
eenmaal gehuwd, dan ging je
de was voor anderen doen."
Terwijl Mary Bey puberde,
brak de crisis uit. „Het leven
was geen pretje", gaat Moer
man verder. „Moeders verstel
den eindeloos jassen en broe
ken. Van de mensen die werk
loos werden, zochten velen hun
toevlucht in de lompenhandel,
of in het venten van bloemen
en eieren. Soms was er op zon
dag bij het brood een stukje
kaas of vlees." Bey groeide op
in een arbeidersgezin met tien
kinderen.
Haar jeugd komt ook even
aan bod in de documentaire
van De Lakenhal. „Een tijd dat
er niets was", meldt de zange
res aan haar interviewer, „en
m'n vader had nogal een droge
keel." Daar komt ook haar hit
'Ach vaderlief, toe drink niet
meer', de eerste plaat die goud
werd, vandaan. Bey werkte bij
LePoole op de Garenmarkt en
in de wol- en dekenfabriek van
Zaalberg in de Vestestraat. Het
pand staat er nog steeds.
Over het huwelijk met Mary
Bey zegt haar man: „Eerst komt
zij, dan een hele tijd niks en
dan ik. Dat betekende het voor
mij." Zij antwoordt: „In het be
gin was dat wel moeilijk voor
je." Moerman legt later uit dat
De Lakenhal nog heeft gepoogd
een tentoonstelling in te richten
toen de Zangeres Zonder Naam
nog leefde. Bij Madame Tus-
saud is nog gevraagd naar het
wassen beeld van haar, maar
dat bleek zoek. „Ach", fluistert
Hers van de Morskade,
straat en Morsweg en
ving spreken gespierde
de richting van de ge-
:e. Zij zijn namelijk des
Is omdat Leiden voor de
Iste keer in een paai' jaar
splaats wil weghalen. Dat
open stuk op de Morska-
isen de tweede en derde
boot vanaf de Churchill-
vaar (nog) iedereen van
ster kan genieten. Leiden
deze plaats een ligplaats
n voor een woonboot,
idanks het feit dat zoiets
verleden ook meerdere
is geprobeerd maar na
protesten elke keer is af-
t. Duidelijk mag zijn dat
urt nu wederom het be-
irecht van De Visplaats
and en tand verdedigt, zo
laten de bewoners desgevraagd
weten.
De Visplaats is een ontmoe
tingsplek. 's Zomers zwemmen
en dobberen kinderen daar in
rubberbootjes en elk voorjaar is
het leven op en onder water
een boeiend schouwspel. Daar
naast wordt er uiteraard gevist
en kan er in de winter vanaf die
plaats op de Rijn worden ge
schaatst. Door de ideale ligging
in de buurt is het ook een uit
stekende opstapplaats geble
ken voor diverse activiteiten
zoals excursies voor scholen en
zelfs huwelijken. De gemeente
speelde daar onlangs nog op in
door op De Visplaats twee
bankjes tè plaatsen.
En uitgerekend op die plek wil
de gemeente een woonboot
neerleggen. Omwonenden
Nog niet zo lang geleden zijn er door de gemeente twee bankjes neergezet op De Visplaats.
FOTO WIM DIJKMAN
De Blauwe Steen, die al 700 jaar,in
de Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
hebben daar erg veel moeite
mee. Waarom moeten zij wij
ken voor een woonboot waar
mee de gemeente in 'haar
maag zit', vragen zij zich af.
Waarom moet die boot uitgere
kend op De Visplaats komen
ter-wijl er een wachtlijst met
daarop zestig personen bestaat
voor een ligplaats elders in de
stad?
De eigenaar van de woonark
die de gemeente op De Vis
plaats wil laten aanmeren, zou,
volgens omwonenden, een
schriftelijke toezegging van Lei
den hebben gekregen dat hij op
de eerste plek mag gaan liggen
die ontstaat dankzij de nieuwe
woonbootnota 2000. Dit terwijl
hij al als woonbootbewoner
van een ligplaats in Leiden ge
bruik maakt. Volgens dit lig-
plaatsenplan is er plek voor zes
in plaats van vijf woonboten
aan de Morskade. Daar had
toen niemand bezwaar tegen
maar dat wordt volgens de
buurt anders als de gemeente
er voor kiest om niet de be
staande woonboten te her
schikken volgens de nieuwe
normen, maar De Visplaats op
offert.
„Hierdoor gaan natuur, recrea
tiemogelijkheden, uitzicht en
rustpunt voor velen verloren.
De verhoudingen zijn dan
zoek. De gemeente heeft blijk
baar een probleem met één
woonboot en wil dat probleem
snel oplossen ten koste van de
zestig mensen op de wachtlijst
en even zoveel bewoners", zo
schrijft de buurt. „Denkt de ge
meente dat het 'even oplossen'
ten goede zal komen aan de
verstandhouding tussen deze
nieuwe bewoner en de rest van
de buurt? Ja, het ene probleem
zou opgelost zijn. Het veroor
zaakt direct nieuwe problemen.
Bovendien, schuiven met
woonboten is duur. Invoegen is
goedkoper, maar wanneer je
een plan maakt, moet je ook
vooraf begroten wat de kosten
daarvan zijn. Als je dan na rijp
beraad uitvoering gaat geven
aan dat nieuwe plan, moet je
ook de verantwoordelijkheid
voor de financiële consequen
ties nemen. Dus er niet vanuit
gaan dat door het zonder over
leg opheffen van De Visplaats
het probleem van de woonboot
zonder ligplaats is opgelost.
Wanneer je voor jezelf een pro
bleem schept, moet je ook zelf
de consequenties voor het op
lossen van dit probleem ne-
Volgens de gemeente is op 21
maart j.l., de woonschepenver
ordening, vastgesteld. En een
onderdeel daarvan is het lig
plaatsenplan waarvan woon
bootbewoners schriftelijk op de
hoogte zijn gesteld. „Daarop is
toen door niemand gerea
geerd", aldus de voorlichter
van Milieu en Beheer. Toch wil
Leiden graag in gesprek met de
bewoners van de Morskade en
omgeving. „Ook de omwonen
den hebben nu een brief gehad
over de zesde plek en kunnen
daarop reageren. Wij willen
graag ieders mening horen.
Binnen twee weken moeten de
reacties bij de gemeente bin
nen zijn. Vervolgens gaan wij in
gesprek met de bewoners en
dan kijken we wel wat daar uit
komt", aldus de voorlichter.
„Tot die tijd gebeurt er hele
maal niets en ligt de besluitvor
ming stil."
ERIC-JAN BERENDSEN
Ontdekking in voormalige pand Breestraat
De tijdelijke ingebruikname door de gemeeente van het
gebouw van het Hoogheemraadschap van Rijnland
naast Minerva aan de Breestraat wordt aanzienlijk duur
der dan gepland. In het gebouw, dat eind vorig jaar leeg
kwam, zijn grote hoeveelheden asbest aangetroffen. In
het ergste geval is het zelfs mogelijk dat de tijdelijke
huisvesting van een gemeentelijke afdeling in het Rijn
land-gebouw in verband met het asbest moet worden af
geblazen.
Simon van der Reijden, fan, „ze
ligt nu toch al onder de klui
ten."
Van der Reijden houdt van
Bey's muziek. „Ik heb wel
twaalf cassettebanden. Als ik in
de auto zit, draai ik altijd haar
muziek. Mijn vriendin wordt er
gek van. Ik heb haar niet ge
kend. Mijn moeder wel. Die
heeft nog met haar op de fa
briek gewerkt. Toen zong ze al.
Ik kende wel een neefje van
haar." „En een volle nicht",
vult vriendin Dick Vermeer aan,
,',met haar zijn we nog omge
gaan."
Behalve beelden over de Zan
geres Zonder Naam worden
ook oude, unieke opnames van
Leiden vertoond. De Dirk van
Eek-stichting uit Leiden heeft
ze in bezit. Woordvoerder Arjan
Hoenkoop begeleidt een selec
tie daarvan met uitleg. Dat
blijkt nauwelijks nodig. De
meeste straten worden vrijwel
meteen herkend. Zoals de
Oranjegracht, waar het water
helemaal is bedekt met puin en
hout. „Wat een vuilnis",
schampert Van der Reijden.
Nou, beaamt Van Rijn, „de stad
is wel schoner geworden."
Ook de Langegracht ont
breekt niet. De opname laat
beelden zien van het dempen
van de gracht. Zonde zeg, vindt
iemand. Van der Reijden: „Het
was wel een stinkgracht hoor."
„Dit is een flinke tegenvaller",
verzucht milieu-wethouder
Pechtold over het alomtegen
woordige asbest. De gemeente
heeft het pand gekocht met het
uiteindelijke doel het te slopen
in het kader van het Aalmarkt
project. Omdat het nog wel en
kele jaren duurt voordat dat
project daadwerkelijk van de
grond kan komen, wil de ge
meente tijdelijk ambtenaren in
het gebouw onderbrengen. Eén
dezer dagen zou worden beslo
ten of de dienst Cultuur en
Educatie danwel de sector Mi
lieu tijdelijk haar intrek neemt
in het Rijnland-gebouw.
Pechtold hoopt zo snel mo
gelijk antwoord te hebben op
de vraag hoeveel de noodzake
lijke verwijdering van asbest
moet gaan kosten. „En dan
moeten we kijken of het de
moeite waard is om die kosten
te maken voor slechts een paar
jaar gebruik. Zijn de kosten te
hoog, dan kan de uiterste con
sequentie zijn dat we het pand
niet in gebruik nemen. Maar ik
ga daar vooralsnog niet van
uit", aldus Pechtold.
De gemeente heeft inmiddels
aan een extern bureau op
dracht gegeven om de kosten
van de asbestverwijdering zo
precies mogelijk in kaart te
brengen. Milieu-ambtenaar
Van den Berg verwacht over
twee weken meer duidelijkheid
te hebben.
Het asbest in het Rijnland-ge
bouw is in ieder geval goed
voor de zoveelste tegenvaller bij
de gemeentelijke herhuisves
ting. Vorige week maakten de
wethouders Vos en Van Rij be
kend dat de kosten van dit op
55 miljoen gulden begrote pro
ject flink uit de hand zijn gelo
pen. Tot nu toe blijken de wer
kelijke kosten al tien miljoen
hoger te liggen. Een duurder
uitvallende tijdelijke huisves
ting in het Rijnland-gebouw
komt daar nog eens bovenop.
En daarmee is het einde aan
de reeks van overschrijdingen
nog niet in zicht. Waarschuwde
het college vorige week al voor
zichtig dat de verbouwing van
het Grand Café in het stadhuis
niet volledig zal worden gedekt
door de pachtopbrengst, in
middels stellen B en W in ant
woorden aan D66-leider Wel
ling onomwonden dat nu al
duidelijk is dat 'een forse over
schrijding van het beschikbaar
gestelde budget voor het Grand
Café zal optreden'.
De commissie financiën
spreekt morgenavond over de
oplopende kosten van de ge
meentelijke huisvesting.
OPINIE
LEIDEN WIM WEGMAN
Als het bezoek van de koningin aan Leiden een volksfeest is, wat
moet het gemeentebestuur dan nog als er een keer écht crisis
komt?
Sinds Leiden in januari is
uitverkoren als een van de
plaatsen waar Beatrix
Koninginnedag wil vieren,
beloven de stadsbestuurders
het deze keer over een heel
andere boeg te gooien. De tijd
van koekhappen en zaklopen is
voorbij. Daar zijn ze, zoals aan
het definitieve programma is te
zien, niet erg in geslaagd. Goed,
de onderdelen koekhappen en
zaklopen ontbreken inderdaad,
maar voor de rest ademt het
feest toch vooral een sfeer van
oud-Hollandse straatpret. Wat
dat betreft doen ze het in
Katwijk aanmerkelijk beter.
Maar ook de liefhebbers van
dit vertrouwde Oranjevertier
kunnen er nauwelijks van
genieten. Niet live althans, want
op één punt houdt het
stadsbestuur wel degelijk woord
en is het roer stevig omgegooid.
Waren de feesten in
bijvoorbeeld Houten, Utrecht
en Doesburg ontspannen
festijnen waar de ganse
bevolking kon aanschuiven, in
Leiden gaat de boel zeven uur
lang potdicht.
Slechts bewoners en
genodigden mogen de
Pieterswijk in, maar moeten
zich legitimeren met een bont
systeem aan pasjes. Zo
ongeveer elke straat krijgt zijn
eigen identificatiekleur - wat op
zichzelf natuurlijk wel weer
feestelijk staat.
Zelfs de deelnemertjes aan de
vrijmarkt op het Rapenburg,
waar de koningin straks enkele
tientallen meters de benen
strekt, moeten al uren van
tevoren met legitimatie en al
klaar zitten. Mocht de boel
onverhoopt toch uit de hand
lopen dan heeft Leiden altijd
nog de noodverordening,
waarmee het al te wilde
activiteiten aan banden kan
leggen.
Het gemeentebestuur zegt zo
streng te moeten zijn om de
veiligheid te kunnen
waarborgen. De veiligheid van
de Leidenaars wel te verstaan.
Die kan ernstig in het gedrang
komen als al de
honderdduizenden bezoekers
waar de autoriteiten op rekenen
zich in de smalle steegjes
persen, in de hoop een glimp
van hare majesteit op te
vangen. Zoals het college zich
ook ernstig zorgen maakt dat
een woeste menigte
Oranjeliefhebbers de arme
kindertjes op de vrijmarkt met
spulletjes en al onder de voet
loopt in hun klopjacht op de
koninklijke familie.
Onzin natuurlijk. De
voorgaande bezoeken van de
Oranjes aan deze stad verliepen
de afgelopen decennia in een
rustige, ongedwongen sfeer.
Toen ze in Leiden studeerden of
langskwamen om een museum
te openen of een beroemde ere
doctor toe te zwaaien, was dat
geen reden voor grote
volksoplopen. Het is moeilijk in
te zien waarom het nu anders
zal zijn, nu ze naar Leiden
komen om wat turnsters op een
tumblingbaan en zang en dans
op het Pieterskerkhof te
bewonderen. Trouwens, als dat
wél zo is, als de bevolking wel
massaal op hol slaat, waarom
stuurt de gemeente het
staatshoofd dan in hemelsnaam
door al die gevaarlijke, nauwe
De beveiliging van George
Bush in 1989 en Nelson
Mandela in 1999 - twee
internationale bekendheden die
niét elke dag langskomen - was
destijds trouwens aanmerkelijk
ontspannener dan nu met de
koningin. En het publiek bleef
toen keurig achter de
dranghekken in de verder niet
afgesloten binnenstad.
Ondanks de plechtige
bezweringen dat het niet zo is,
is het gemeentebestuur toch
vooral benauwd voor het
Comité Mars op de Oranjes, een
samenraapsel van links-radicale
actiegroepen. Het college is niet
zo zeer bevreesd dat de NOS
straks beelden uitzendt van
onder de voet gelopen
vrijmarkt-kindertjes, maar
eerder dat een met oranje
taartresten besmeurde Beatrix
de wereld rondgaat.
Toegegeven, dat zal geen
reclame zijn voor Leiden. Maar
moet de gemeente daarom nu
het volk buitensluiten van iets
dat ooit is verzonnen als
volksfeest? Zijn een paar vage
actiekreten op het internet en
obscure krantjes voldoende
rechtvaardiging om de
Pieterswijk om te toveren tot
een belegerde veste?
Laat de gemeente al die
kleurige identificatiepasjes maar
aan elkaar nieten tot een
vrolijke slinger, en verder
ophouden met al die onzin.
