'Wat zijn er veel jongens!'
Willeke
zwiert
over het
podium
Cultuur Kunst
Rachel Ann Morgan steelt
de show in Grenzenloosfestival
Het is mooi om iemand te zien vallen''
MAANDAG 10 APRIL 2000
Musical over Dolf van der Linden
wi aardingen Over het leven van de vorig jaar overleden oprich
ter en internationaal gewaardeerde dirigent van het Metropole
Orkest, Dolf van der Linden, wordt een musical gemaakt. Musi
cus/componist Dick Borst en tekstschrijver Chris Bezooijen
hebben hiervoor toestemming en medewerking gekr egen van
de familie. Sinds 1936 werkte Van der Linden bij de Nederland
se Radio Unie als pianist en arrangeur. Na de bevrijding for
meerde hij in korte tijd het 44 man en één harpiste tellende Me
tropole Orkest voor de omroep van Herrijzend Nederland. Alle
omroepverenigingen maakten gebruik van het orkest, dat weke
lijks vier of vijf keer live optrad. Van der Linden begeleidde van
af het begin van het Eurovisie Songfestival vele deelnemers,
waaronder de eerste Nederlandse winnares Teddy Scholten.
Verder was hij onder meer gastdirigent in Wenen, Londen en de
Verenigde Staten. De musical krijgt de titel 'Parklane Serenade',
naar de openingstune van het Metropole Orkest.
Actrice Claire Trevor overleden
mfwport beach De Amerikaanse actrice Claire Trevor, die een
Oscar kreeg voor haar rol in 'Key Largo', is zaterdag overleden.
Ze was 90 of 91 jaar. Trevor speelde in meer dan 60 films. In
'Key Largo' (1948) speelde ze een drankzuchtige, afgeleefde
zangeres van smartlappen. Voor haar rol in twee andere films,
'Dead End' uit 1937 en 'The High and the Mighty' uit 1954,
kreeg ze een Oscarnominatie. Ook was ze te zien in de klassie
ker 'Stagecoach' uit 1939, met John Wayne. Haar laatste grote
rol speelde ze in 1982 in 'Kiss Me Goodbye', waarin ze de poker-
spelende moeder van Sally Field speelde.
Israëlisch orkest speelt Wagner
ifruzalem Het Israëlische symfonieorkest Rishon Letzion is van
plan later dit jaar een orkeststuk van Richard Wagner uit te voe
ren. Het orkest zou daarmee een eind maken aan de informele
boycot van Wagner, de favoriete componist van Adolf Hitler, die
in Israel altijd heeft bestaan. Werk van Wagner werd gespeeld
tijdens nazi-bijeenkomsten en in nazi-concentratiekampen.
Overlevenden van de holocaust hebben geprotesteerd tegen de
voorgenomen uitvoering. De muziek van Wagner roept volgens
hen nog altijd associaties op met de vervolging door de nazi's.
Het Rishon Letzion is van plan om op 27 oktober de Siegfriedi-
dyll uit te voeren, in 1869 door Wagner gecomponeerd ter gele
genheid van de geboorte van zijn zoon Siegfried.
Attenborough wil Sissi-film maken
berlun De Britse filmregisseur Sir Richard Attenborough wil
het leven van de Oostenrijkse keizerin Sissi gaan verfilmen.
Geldschieters uit Duitsland en Nederland zouden al hun steun
hebben toegezegd, zo maakte hij in Berlijn bekend bij de verto
ning van zijn laatste film 'Grey Owl'. Attenborough is onder
meer bekend van zijn films 'Ghandi' en 'Cry Freedom'.
Prijs voor beeldhouwer Mark Manders
amsterdam De beeldhouwer Mark Manders heeft van de Zwit
serse stichting Vordemberge-Gildewart een studietoelage van
40.000 gulden gekregen. Dat heeft prof.dr. A. von Graevenitz
gisteren namens een internationale jury bekendgemaakt. De
stichting is vernoemd naar de naar Nederland geëmigreerde
Duitse kunstenaar Friedrich Vordemberge-Gildewart (1899-
1962), die deel uitmaakte van de groep De Stijl in Amsterdam.
De stichting kende aanmoedigingsprijzen toe aan de beeldend
kunstenaars Erzsebèt Baerveldt (20.000 gulden) en Barbara Vis
ser (10.000 gulden). De jury heeft zich laten adviseren door Ne
derlandse museumdirecteuren, curatoren en kunstcritici.
Doe Maar komt met ouder publiek eindelijk aan spelen toe
Hij was haast vergeten hoe
het voelt om verliefd te
zijn. Verliefd op een podi
um, op een microfoon, op
zijn stuwende basspel, op
zijn eigen repertoire en op
zijn publiek. Henny Vrien-
ten (51) moest zaterdag
nacht eerst twee liedjes
spelen voor hij kon zeggen
hoe het was om weer met
Doe Maar op te treden, en
toen kwam hij nog niet
verder dan: „Het is een on
beschrijfelijk genoegen."
enschede theo hakkert
Het was zaterdag exact midder
nacht, het tijdstip waarop de
99ste dag van de nieuwe eeuw
overging in de honderdste, toen
Doe Maar de tijd zestien jaar te
rugzette. Alsof ze nooit weg wa
ren geweest. Toepasselijk be
gon de groep dan ook met 'Doe
maar net alsof je gek bent'.
Maar natuurlijk was er wel
wat veranderd. Knellende pak
ken en wijkende haargrenzen
bij de musici en in het publiek
vooral veel jonge mannen. Hoe
anders dan vroeger, toen de
groep letterlijk bezweek onder
de eigen populariteit en flauw
vallende meisjes per dozijn
door de EHBO moesten worden
afgevoerd. ,,Wat zijn er veel
jongens!", stelde Ernst Jansz
(51) verbaasd, lachend en met
enige spijt vast. Hij wist ook
hoe het kwam. Door Internet.
Kaartjes konden alleen via de
digitale snelweg worden aange
vraagd en blijkbaar zijn jongens
dan alerter.
Geen dranghekken dus, geen
volle eerstehulppost. Gewoon
heerlijke reggae van een tot de
tanden geïnspireerde groep.
Tien man sterk. Een extra toet
senist, gitarist, percussionist en
drie blazers vulden het basis
kwartet aan. Ruim twee uur
stond Doe Maar te spelen. Een
try-out voor straks al die avon
den Ahoy'. Maar met de gehele
muziekpers aanwezig en NOS-
camera's die flitsen filmden
voor zowel de publieke als
■'i
i.
■f
mè
commerciële omroepen, was
dit meer dan een eerste open
bare oefening.
Ernst Jansz, die met zijn ca
priolen op toetsen, mondhar
monica, accordeon en percus
sie uitgroeide tot de ster van de
avond, lachte vanaf de eerste
tonen. Bij Vrienten duurde het
even voor de strakke blik ver
smolt tot glimlach. Ja, dit zat
goed. Hij kwam ook aan zingen
toe. Vroeger hoefde hij slechts
het intro te spelen en de zaal
zong wel. Nu liet hij, lachend,
de rij met meisjesnamen in
'Eén nacht alleen' aan het pu
bliek over.
En al waren de bakvissen dan
jongens geworden, dat publiek
ging massaal uit het dak bij alle
hits van vroeger. „Bedankt voor
het warme bad", zei Vrienten
npg eens halverwege en hij zet
te weer een van die majestueu
ze reggaedeunen van hem in.
Vijftienhonderd handen de
lucht in.
Vooraf konden de nodige
vraagtekens worden gezet bij de
Doe Maar-reünie. Na zulke uit
eenlopende acts als The Eagles,
Sex Pistols en Velvet Under
ground zou ook Doe Maar nog
eenmaal het bekende kunstje
vertonen teneinde in korte tijd
een fortuin binnen te halen?
Vóór Doe Maar spreekt dat de
groep, in tegenstelling tot deze
'Jan, Jans en de
kinderen' zonder
Jan Kruis verder
DEN HAAG GPD
Het 26ste album van 'Jan, Jans
de kinderen', dat sinds vori-
week in de winkels ligt, is het
n eerste album dat niet geheel
van de hand van geestelijk va-
der Jan Kruis komt. De avontu-
g\ ren van de familie Tromp zijn
grotendeels door de vorig jaar
Topgerichte Studio Jan Kruis ge
schreven en getekend.
Voor tekenaar Jan Kruis was
het na dertig jaar, 25 albums en
in hi drie miljoen verkochte exem-
erki plaren een moeilijke beslissing
om het potlood neer te leggen.
„Ik wilde eigenlijk zelf wel op-
irdig houden met de strip, maar kon
hel het niet over mijn hart verkrij-
om te stoppen. 'Jan, Jans
en de kinderen' moet blijven'
jestaan, vond ik. Ik was daar-
>rbi om erg blij toen de uitgever
voorstelde om een studio op te
terin richten onder mijn naam, waar
scus 'triptekenaars mijn werk zou-
:1 gel den voortzetten. Ik heb met
ssinj Pijn in mijn hart afscheid geno
men, maar het is beter zo."
k\v| Twintig van de 43 strips in al-
)um 26 zijn nog van de hand
fan Jan Kruis. De rest is door de
studio verzorgd. Kruis blijft wel
als adviseur aan de stripstudio
verbonden.
II
Kunstveiling voor
Vtolukken: 75 mille
Een kunstveiling ten bate van
fle slachtoffers van het geweld
up de Molukken heeft zaterdag
uim 75.000 gulden opgebracht,
gei ^aPPer was het bod van 15.000
lulden op een penseeltekening
yan Mariene Dumas. Bijna
londerd kunstenaars hadden
Jelangeloos werk ingeleverd
foor de veiling. Behalve Dumas
varen dat onder anderen Karei
Dick Bruna, Herman
irood en Lucassen. In het Mo-
uks Historisch Museum in
Si1
milingmeester J.P. Glerum. De
ipbrengst gaat naar het Rode
- (ruis.
Groningen In het Nederlands typeerde U2-zanger
Bono Vox (in het midden van de foto)zaterdag
avond de gedrevenheid van fotograaf Anton Cor-
bijn als volgt: „Werk, werk, werk". En op de ope
ning van Corbijns expositie in het Groninger Mu
seum was het druk, druk, druk. Door de enorme
toestroom van belangstellenden verliep die ope
ning enigszins chaotisch. De rondgang die de zan
ger en de fotograaf samen zouden maken werd
daardoor afgelast. Bono ging bij de opening in op
de jarenlange vriendschap tussen hem en de foto
graaf Hij stelde gekscherend vast: „Het is maar
goed dat hij rooms-katholieke Ierse vrienden heeft
die hem een zetje in de goede richting geven". Bo
no Vox is één van de vele artiesten die Corbijn de
afgelopen jaren fotografeerde voor muziektijd
schriften als Oor en New Musical Express. De
overzichtstentoonstelling 'Anton Corbijn - 25 jaar
werk' in het Groninger Museum is t/m 25 juni te
zien. foto anp
muziek recensie
maarten baanders
Festival Crenzenloos, deel 2. Gehoord:
8/4 Laktheater Leiden.
Als er één muziekgroep is die
de grenzen tussen genres en tij
den opheft, dan is het Olla Vog-
ala uit België. Daarmee beant
woordde de groep zaterdag
avond precies aan de opzet van
het Festival Grenzenloos.
Europese, oosterse, oude,
nieuwe instrumenten waren
broederlijk verenigd. Volksmu
ziek, jazz, Renaissancemuziek,
oosterse klanken en nog meer
waren erin verwerkt tot een op
merkelijk vloeiend geheel, als
een egale, aangename saus,
zonder stukjes erin die apart de
aandacht trokken. De violen
zetten bijvoorbeeld een volks-
muziekachtige melodie in en
daar zette de blazersgroep een
jazzy ritme tegenaan: twee vol
komen verschillende muziek
tradities in een natuurlijk aan
doende synthese, waaruit ver
volgens diverse blazerssolo's
losbarstten. Ook de vocalisten
verrasten. Europese en Ooster
se zang vulden elkaar prachtig
aan, alsof de zangers rond het
zelfde thema ieder hun eigen
timbre sponnen. Prettige, direct
aansprekende muziek, die voor
een sfeervol begin van de
avond zorgde!
Het tweede onderdeel, ge
componeerde muziek, was af
standelijker, misschien als ge
volg van programmawijzigin
gen in verband met ziekte van
een medewerker. In 'Persua
sion' bijvoorbeeld, een compo
sitie voor basklarinet en accor
deon van de Canadees Norman
Simons, werden zinspelingen
op jazz zo grillig en fragmenta
risch gecombineerd, dat je je
buiten deze muziek gesloten
voelde. Daardoor reageerde
men ook terughoudend op an
dere onderdelen, hoewel de
kwaliteit toch duidelijk aanwe
zig was.
Rachel Ann Morgan stal de
show met liederen uit haar ge
boorteland Wales. Ze straalde
een voornaam soort heimwee
uit en dat gaf de muziek een
grote gloed. Ook twee werken
van Burkhardt Söll op gedich
ten van Marjolein van Dam
voerde ze prachtig uit. 'Spanish
Dreams' gaf ze met een won
derlijk, licht bezeten timbre in
haar stem een formidabele la
ding die de tekstloze versie voor
Alsof ze nooit
zijn wegge
weest: Ernst
Jansz (links)
en gitarist Jan
Hendriks van
Doe Maar.
foto anp
buitenlandse reünie-acts, een
nieuwe cd heeft gemaakt. Te
gen spreekt dat er zwaar op het
oude repertoire wordt geleund.
Waardoor het zaterdag voor ve
len vooral een nostalgisch
avondje werd. Lekker meebrul-
len met 'Pa', 'Is dit alles',
'Nachtzuster' en in de toegift
'32 jaar', dat naadloos overging
in 'Smoorverliefd'. De Vrijhof
kolkte. Henny Vrienten, hij leek
te
fluit en harp eerder op de
avond miste. In 'Vanaf een
lichthellende bodem' fascineer
de de manier waarop de melo
die meeging met de beweging
van de tekst.
Het optreden van Michael
Vatcher, The Ex and Magpie
Music Dance Company was
moeilijk toegankelijk. Niets
stond vast in deze muziek en
dans. De improvisaties gaven te
weinig houvast. Het was niet
duidelijk wat er tussen de musi
ci gebeurde. De drummer en de
gitaristen brachten een reeks
klanken en geluidseffecten
voort en bleken goed te weten
hoe ze hun instrumenten tot
extremiteiten moesten bren
gen. Maar het bleven geluiden
per stuk, vaak mooi, maar een
ontwikkeling waarin de ene in
val de andere uitlokte, was niet
te onderscheiden.
De dansimprovisaties verras
ten niet. Veel kansen bleven lig
gen. Toen de gitaristen bijvoor
beeld hun instrumenten stof
zuigend over de vloer schoven,
zat daar een prachtig idee in
om bij aan te knopen, maar dat
gebeurde nauwelijks. De dan
sers misten de vindingrijkheid
en alertheid om een pakkende
improvisatie neer te zetten.
muziek recensiei
suzanne barbier
Concert: 'Voor altijd Willeke'. Ge-
zien- 8/4, Stadsgehoorzaal, Leiden.
De meegebrachte aanste
kers bleven zaterdagavond
onaangeroerd. De nieuwe
theatertour van Willeke Al-
berti is geen feest van
meedeinen en zwaaiende 1
armen, al wordt er wel flink
meegezongen met 'De 1
glimlach van een kind'.
'Voor altijd Willeke' is
vooral een sentimental
journey langs het Holland
se lied uit de afgelopen vijf-
tig jaar. Een reis door de
tijd toen ex-echtgenoot
John de Mol nog niet het
amusement bepaalde,
maar grote namen als Wim
Sonneveld, Gerrit den Br Li
ber, Annie M.G. Schmidt 1
en natuurlijk vader Willy 1
Alberti. Omringd door hun
portretten in een moderne 1
huiskamer roept Willeke
herinneringen op aan die
beroemdheden van toen.
„Opdat die niet wordt weg
gespoeld door nieuwe gol- 1
ven entertainers."
Willeke voelt zich be- i
voorrecht dat ze mag zin
gen. En dat is te zien. Vanaf
het openingsnummer
'Toen was geluk heel ge- 1
woon' tol aan de laatste
toegift geeft ze het wat ou
dere publiek het volle
pond. Ze straalt, walst,
zwiert over de bühne bij
'Zomaar een dag' en i|
'Wordt nooit verliefd'. De j
ongecompliceerde vrolijk
heid van die nummers gaat
over in hartstocht wanneer
ze het jazzy 'Diep in mijn
hart' zingt. Maar op haar 1
sterkst is Willeke als de ver
laten echtgenote in 'Het is 1
over'. Heel haar hart stopt
ze in het lied dat Harry
Bahnink en Annie Schmidt
samen schreven. Met enkel
pianobegeleiding van or
kestleider Edwin Schim
scheimer weet ze de zaal
volledig voor zich te win
nen.
„Ik bepaal tegenwoordig
zelf wat ik doe", vertrouwt
ze het publiek toe. En ie
dereen weet dat ze het dan
niet alleen over haar lied
jeskeuze heeft. Haar drie
misgelopen huwelijken zijn
een grote bron voor zelfs-
spot voor de Amsterdamse.
Zo vertelt ze over Fien de la
Mar die zo ongelukkig was
toen haar man wegliep dat
ze van eenhoog sprong.
„Gelukkig heb ik altijd op
de begane grond ge
woond", knipoogt ze dan.
En Johnny Jordaan was
haar favoriete oom omdat
hij „op al haar bruiloften is
geweest."
Willeke is een geslaagde
comedienne in 'Alie Cy
aankalj' dat ze in plat Rot
terdams zingt en publieks
lieveling in de Johnny Jor
daan medley. De 55-jarige
performster kan echt hele
maal niet meer stuk als ze
een moment de sterren
van vroeger vergeet en ge
woon zichzelf is. Dat een
avond Willeke Alberti ab
soluut niet zonder 'Telkens
weer' kan, liet de zaal haar
met een staande ovatie we
ten.
Burcht Literair voelt Arnon Grunberg aan de tand over 'Fantoompijn'
leiden silvan schoonhoven
Leiderdorper Tomas Hendriks wint Prinses Christina Concours
den haag anpwas voor de 16-jarige Misha Sporck uit Til- pianospel. Tweede werd Marina Meerson
burg, gevolgd op een derde plaats door (15, Huizen) met haar viool en Anton Sie
De 14-jarige Tomas Hendriks uit Leider- Arthur Wagenaar (17) uit Amsterdam. (17, Leidschendam) eindigde met zijn
dorp heeft met zijn compositie 'Metemp- In de categorie instrumentaal/ vocaal harp op de derde plaats. Zij en de andere
sychose' zaterdag in Den Haag de eerste werd zaterdag de halve finale gehouden finalisten strijden op 16 april in het Lucent
Prijs gewonnen in het Prinses Christina Hier kwam Dominique Capello (16, Helle- Danstheater in Den Haag om de eerste
Compositie Concours. De tweede prijs voetsluis) als winnaar uit de bus met haar prijs in het Prinses Christina Concours.
Waarom moest iedereen 'Fantoompijn'
aanschaffen? Interviewer Ed van Eeden
bleef schrijver Arnon Grunberg doordrin
gend aankijken, terwijl die met grimassen,
slokjes wijn en het uittrekken van zijn jasje
de intredende stilte rekte. „Van mij hoef je
't niet aan te schaffen," zei hij uiteindelijk.
De volle tuinzaal van sociëteit de Burcht
lachte. Maar schrijver en journalist Van Ee
den liet zijn prooi niet los. Na veel vijven en
zessen kwam er uit dat Grunberg het ro
manpersonage Robert Mehlman uit 'Fan
toompijn' als zijn favoriete romanfiguur
beschouwde. „Het loopt slecht met hem
af," voegde hij daar dreigend aan toe,
„slechter dan met de personages uit andere
boeken. Het is het mooiste om iernand te
beschrijven die op zijn retour is. Het is
mooi om iemand te zien vallen."
'Fantoompijn' gaat over een schrijver op
zijn retour, die zich in de schulden steekt
en uiteindelijk met een Pools-joods kook
boek ('koken na Auschwitz') furore maakt.
Burcht Literair had zaterdag een primeur.
Grunberg (1971) gaf, één dag na verschij
ning, het eerste openbare interview over
zijn nieuwe roman. Recencenten bejubelen
dit als Grunbergs beste en meest volwassen
werk. Ook Van Eede hoefde niet meer van
de kwaliteit van de roman te worden over
tuigd. Toch slaagde hij erin Grunberg tref
zeker aan de tand te voelen. „Mag ik han
den: wie heeft het boek eigenlijk al gelezen?
Een enkele hand in de zaal ging de lucht
in. „U bent ernstig tekort geschoten. Wat
heeft iedereen gedaan vannacht?"
Interviewer Van Eeden zaagde Grunberg
door over de totstandkoming van de ro
man, hoe plot en karakters zich tijdens het
schrijven ontwikkelden. Bovendien wilde
hij weten hoe een dag van de schrijver eruit
zag. „Want je doet van alles en nog wat",
zei hij, doelend op de dertig e-mailtjes die
Grunberg per dag ontvangt en beant
woordt. Bovendien is hij voortdurend ver
wikkeld in allerlei toneel- en filmklussen.
Eerdere carrières als makelaar, acteur en
uitgever zag hij mislukken. Als uitgever pu
bliceerde hij vooral zijn eigen werk, dat hij
aan vrienden gaf of bij mensen door de bus
deed. In New York, zijn woonplaats, werkte
hij als ober in een Italiaans restaurant,
want Grunberg stelt dat een schrijver af er
toe een echt baantje moet hebben.
Naast toneel en romans schrijft hij poë
zie en essays, bijvoorbeeld over de troos
van de slapstick. Grunberg: „Slapstick-ele
menten spelen in 'Fantoompijn' een be
langrijke rol. Je vergroot delen van de wer
kelijkheid uit om te laten zien hoe absur1
distisch die is. Zo laat je de zinloosheid vai
een situatie zien, of van een gesprek."
Absurdistische ontmoetingen komen ii
het dagelijks leven nogal eens op Grun
bergs pad, vooral sinds iedere rare snuite 1
hem per e-mail kan aanspreken. „Absur
distische ontmoetingen ontstaan omdat il
telkens weer 'ja' zeg als vreemde mensei
me op vreemde plaatsen willen ontmoeten
Uit nieuwsgierigheid ga ik daar op in. Zoal'
de zonderling die voorstelde elkaar op eei
hoogwerker te ontmoeten."
Na het kruisverhoor las Grunberg eei
fragment voor en was het de beurt aan d<
zaal om vragen te stellen. De vraag 'heli j<
een diepere boodschap?' beantwoordde hi
ontkennend. „Als ik dat had zou ik een an 1
dere vorm kiezen dan de roman. Dan moe
je plakkaten aan de muur hangen."
