Mugabe 'bereid tot oorlog' met Britten
'Grote Europeaan' Romano
Prodi werd angstige ambtenaar
Buitenland
Britse kritiek op te trage hulpverlening
Vrijlating Serviërs door
Haags tribunaal uitgesteld
Eerste moslim keert
terug in Srebrenica
Kapitein Rutten voorzag
lot moslims in enclave
NDERDAG 6 APRIL 2000
duurmuseum moet mogelijk dicht
rlun Het nog geen halfjaar oude documentatiecentrum over
Berlijnse Muur wordt wegens geldgebrek met sluiting be-
reigd. Het instituut aan de Bemauerstrasse werd op 9 novem-
?r vorig jaar, op de tiende verjaardag van de val van de Muur,
ïïcieel geopend. De Vereniging Berlijnse Muur kreeg 780.000
lark subsidie voor het opzetten van het project, maar dat geld
bijna op. Per jaar is 500.000 mark nodig, maar de landelijke
•gering heeft geen zin nog meer geld in het project te steken,
i Berlijn kampt al met enorme tekorten. Het centrum, niet te
•rwarren met het museum 'Am Checkpoint Charlie' in de
riedrichstrasse, beschouwt zichzelf als wetenschappelijk insti-
jut voor de geschiedenis van de voormalige grensafscheiding.
Merentuin verwerft 'zigeunermuur'
IMG - De dierentuin in het Tsjechische Usti nad Labem mag
ch binnenkort eigenaar noemen van de omstreden muur die
bewoners van drie huizen in de stad moest behoeden voor
:rmeende overlast van de 37 zigeunergezinnen in de flat aan
overkant. De diergaarde, die de muur wil gebruiken als ge-
jdswal, betaalt er zo'n 12.500 gulden voor. Een deel van de
luur zal aan het plaatselijke museum worden geschonken. Het
ïuseum aasde daar al langer op. Het gedeelte zal worden opge-
omen in een tentoonstelling over de Maticnistraat, waar de
luur vorig jaar oktober werd opgetrokken. Na felle protesten
it binnen- en buitenland besloten de autoriteiten in november
muur omver te halen.
ialladur doet mee in race om Parijs
musDe voormalige Franse premier Edouard Balladur wil
ïrgemeester van Parijs worden. Balladur was premier van
)93 tot 1995. Hij is daarmee de vierde politicus van de conser-
itieve RPR van president Chirac die in de race is voor de partij-
Dminatie voor de volgend jaar te houden verkiezingen. De drie
ideren zijn partijcoryfee Séguin, de huidige burgemeester Ti-
;ri en oud-minister voor toerisme De Panafieu. De keus valt in
ni, De enige socialistische kandidaat voor de hoogste post op
:t Parijse stadhuis is tot dusver Bertrand Delanoe, een naaste
ledewerker van premier Lionel Jospin. Voormalig minister van
ïltuur Lang trok zich terug toen hij vorige week bij een wisse-
ïg van posten in het kabinet de portefeuille onderwijs kreeg.
iziëreis Clinton duurste ooit
ashingtonHet bezoek van president Clinton aan Bangladesh,
idia en Pakistan heeft de Amerikaanse belastingbetaler een
ardige duit gekost. De totale rekening van de rondreis door
zië, volgens critici de minst productieve ooit ondernomen
oor een Amerikaans staatshoofd, ligt tussen de 50 en 75 mil-
en dollar. Het leeuwendeel van de kosten kwam uit het ver-
Der van Clinton en zijn entourage. Een luchtvloot van 26 C5-
C17-transportvliegtuigen en meer dan vijftig kleine toestel-
n was nodig om de president, zijn politieke medewerkers en
jn veiligheidsagenten over te laten komen. De geheime dienst
am bovendien nooit eerder vertoonde veiligheidsmaatregelen
egens de spanningen tussen India en Pakistan.
Nederlandse rechters niet welkom'
karta De Indonesische minister van justitie Mahendra vindt
import van rechters uit Nederland ter bestrijding van cor-
iptie ongewenst. Hij noemde dergelijke juridische bijstand gis-
ren 'een vorm van kolonialisme'. Maandag zei een naaste me
iwerker van minister Kwik van economische zaken dat de In-
onesische overheid vergevorderde plannen heeft om rechters
it Nederland te gebruiken in de strijd tegen de corruptie. Indo-
isische rechters zouden te gevoelig zijn voor omkoping. Ook
lorzitter Tandjung van het parlement wil er niets van weten,
ij erkent dat de rechtspraak van onvoldoende kwaliteit is.
or de inzet van buitenlandse magistraten zou het vertrouwen
het eigen rechtssysteem echter alleen maar verder afnemen.
per bod op dierproeven voor cosmetica
De Europese Commissie wil dat er een einde komt aan
lerproeven voor de productie van cosmetica. Op langere ter-
lijn moet ook het testen van cosmetische ingrediënten op die-
n uitgebannen worden. De huidige wetgeving voorziet in een
prbod per 1 juli op de handel in eindproducten waarvoor dier-
:oeven zijn gedaan. Dat zou echter problemen kunnen opleve
rt met de Wereldhandelsorganisatie (WTO), omdat niet-EU-
nden schade zouden kunnen ondervinden. Het uitbannen
i testen van grondstoffen op dieren vraagt meer tijd. Brussel
fenkt aan drie jaar na de inwerkingtreding van het verbod op
lerproeven. Die periode karf uitlopen met twee jaar zolang er
:en alternatieve methode voorhanden is om te controleren of
foffen al dan niet schadelijk zijn.
eroemde parken ernstig bedreigd
ashington Het is ronduit slecht gesteld met beroemde Ame-
;aanse nationale parken als Yellowstone, Great Smokey
'ountains en Everglades. Luchtvervuiling, geluidsoverlast door
iegtuigen, te veel bezoekers, te veel verkeer,onverantwoorde
ateronttrekking en vernieling door toeristen zijn een regel-
;cht gevaar voor deze beschemide gebieden. Dat zegt de Ame-
caanse natuurbeschermingsorganisatie NPCA. Ze stelde een
p-tien van bedreigde parken samen. Yellowstone staat op de
irste plaats, vooral door de duizend vervuilende sneeuwscoo-
rs die er in de winters rondrazén. In nummer twee, het Denali
ational Park in Alaska, spelen zich soortgelijke taferelen af.
et zicht in het Great Smokey Mountains National Park, num-
ler drie op de lijst, wordt vaak vertroebeld door uitlaatgassen.
Dnfatsoenlijke' video mag in Iran
heran Het bezit van videofilms en muziekcassettes die 'de
jenbare zeden bederven' is in Iran niet langer strafbaar, mits
1 uitsluitend bestemd zijn voor persoonlijk gebruik. Het Iraan-
hooggerechtshof heeft dit geoordeeld. De uitspraak wordt
:schouwd als een teken dat de tolerantie in Iran groter wordt,
ielden van paartjes die elkaar omhelsden of kusten werden al
mstootgevend geacht. Voortaan zal het bezit van dergelijk tna-
riaal alleen nog strafbaar zijn als het wordt gebruikt 'ter be-
irdering van bederf en prostitutie' of voor 'commerciële doel-
Bnden'. De uitspraak dateert al van december, maar werd pas
gelopen zondag van kracht. De hervormingsgezinde krant
r-e-Azadegan maakte er maandag als eerste melding van.
ori
osbranden teisteren Griekenland
hene Sinds gisteren woeden op tal yan plaatsen bosbranden
Griekenland. Volgens de autoriteiten zijn de meeste vuren
ingestoken. Het land kampt in de zomer altijd met bosbran-
in, maar in deze tijd van het jaar zijn ze een uitzondering,
achtoffers werden niet gemeld. De brandweer moest onder
leer in actie komen op het eiland Samos in de Egeïsche Zee,
aar sprake was van vijf brandhaarden en de autoriteiten de
oodtoestand afkondigden. Marine en leger werden ingezet om
brandweerlieden van de nodige uitrusting te voorzien. Op
reta moest een dorp worden geëvacueerd. Vijf branden wer-
'n gemeld in de omgeving van Larissa in centraal Griekenland.
t woedden ook branden in de noordelijke regio Pil ion, op het
land Evia, bij Korinthe, op het eiland Ikaria en bij Patras.
ierlijn eert Van der Lubbe toch
Rlun Berlijn gaat met een gedenkbord aan Marinus van der
tbbe herinneren. De Nederlander stak eind februari 1933 uit
Dtest tegen de nazi's de Rijksdag in brand. De plaat komt in
in oude tunnel naar het gebouw. De tekst erop verwijst naar
ït hardnekkige gerucht dat toenmalig voorzitter Göring de
'andstichter persoonlijk door de tunnel naar de Rijksdag
uurde. De nazi zou de brand hebben laten stichten om een
lorwendsel voor de vervolging van politieke tegenstanders in
anden te krijgen. Vanuit Nederland is er kritiek. „Het gaat om
'in volstrekt achterhaalde theorie", zegt Martin Schouten van
2 stichting Een Graf Voor Marinus Van der Lubbe. „Zo maken
van Marinus een handlanger van de nazi's. Dat is een histori-
:he blunder." De stichting wil Van der Lubbe met een steen bij
s Rijksdag herdenken. Berlijn voelt daar echter niets voor.
President Mugabe van Zimbabwe zegt bereid te zijn des
noods oorlog te voeren met Groot-Brittannië over het
voortdurende conflict rond de bezetting van boerderijen
van blanken door militante zwarten. ,,Als Londen op het
oorlogspad is, dan zullen we ons verdedigen. Zonodig
gaan we tërug naar de loopgraven", aldus Mugabe.
die Mugabe eerder deze week
tijdens de Afrikaans-Europese
De opmerkingen van de presi- top in Cairo publiekelijk op de
dent waren direct gericht aan vingers tikte,
het adres van de Britse minister Militante veteranen uit de
van buitenlandse zaken Cook, oorlog in het voormalige Rho-
HARARE Rtr
desië (1972-1980) willen met de
bezettingen van boerderijen
van blanken wraak nemen voor
de stembusnederlaag van presi
dent Robert Mugabe. De Zim
babwaanse kiezers verwierpen
tijdens een referendum een
voorgestelde grondwetswijzi
ging-
Een van die wijzigingen had
het mogelijk gemaakt blanke
boeren te onteigenen zonder
hen daarvoor schadeloos te
stellen. Maar de Zimbabwanen
lieten zich door dat vooruit
zicht niet verleiden voor te
stemmen, omdat Mugabe daar
mee ook meer macht zou heb
ben gekregen.
Inmiddels zijn zeker acht
honderd boerderijen bezet, on
geveer eenvijfde van de com
merciële landbouwbedrijven.
De Zimbabwaanse rechters
noemen de bezettingen illegaal,
maar het regime weigert in te
grijpen.
De al weken door Mugabe
In het Ethiopische Gode drinkt een totaal uitgehongerd kind
GODE ANP-AFP
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Ondanks de aankondiging dat Europa zo
snel mogelijk voedselhulp aan de Hoorn
van Afrika zal geven, zegt de Britse hulpor
ganisatie Oxfam dat de EU vooralsnog niet
vooruit is te branden. De Europese Com
missie heeft dit jaar tot nu toe maar 50.000
ton beloofd, terwijl de Verenigde Staten al
480.000 ton hebben toegezegd.
De unie loopt inmiddels een jaar achter
op schema, zegt Oxfam. Bovendien is Eu
ropa zo traag dat het mogelijk negen maan
den duurt voordat de Europese hulp op de
plek van bestemming is. Dat is uiteraard te
laat. Europees Commissaris voor Ontwik
kelingssamenwerking Nielsen zei dat het
gewapende conflict tussen Ethiopië en Eri
trea een probleem vormt, omdat daardoor
de haven van Masawa niet kan worden ge
bruikt.
georkestreerde commotie rond
de blanke landeigenaren heeft
niet het door hem gewenste re
sultaat opgeleverd. Vooral in de
stad lijkt Mugabes claim dat de
voormalige koloniale heersers
en de blanken de schuld zijn
van de problemen averechts te
werken.
De verdeelde oppositie ver
enigt zich steeds meer. De be
volking gelooft er niets van dat
een paar rijke boeren en de
door Mugabe als 'homoseksue
le kliek' aangeduide groep rond
de Britse premier Blair verant
woordelijk is voor de economi
sche rampspoed die Zimbabwe
overspoelt.
Cook zei in Cairo dat het tijd
wordt dat Mugabe ophoudt
Londen en de blanken in Zim
babwe overal de schuld van te
geven. „Hij is nu zeventien jaar
aan de macht en hij moet zijn
verantwoordelijkheid aanvaar
den voor de huidige economi
sche toestand in Zimbabwe."
heeft gisteren van de Veilig
heidsraad van de Verenigde Na
ties de onmiddellijke vrijlating
geëist van Momcilo Krajisnik.
De Bosnische Serviër werd be
gin deze week aangehouden en
zit nu vast in Scheveningen. Hij
wordt medeverantwoordelijk
gehouden voor de deportatie
en dood van duizenden men
sen tijdens de oorlog in Bosnië
(1992-1995). Krajisnik is de
voormalige rechterhand van de
Bosnisch-Servische leider Ra
dovan Karadzic.
De vrouw van de van oorlogs
misdaden beschuldigde Karad
zic verscheen gisteren op een
bijeenkomst van de Servische
Democratische Partij (SDS) om
de partij een hart onder de riem
te steken voor de gemeentelijke
verkiezingen van het komende
weekeinde. Honderden mensen
juichten haar toe in het natio
nalistische bolwerk Pale bij Sa
rajevo.
den haag/belgrado gpd/afp/ap
De voorwaardelijke vrijlating
van twee Bosnisch-Servische
verdachten door het Joegosla-
vië-Tribunaal is voorlopig van
de baan.
De rechters besloten dinsdag
dat Miroslav Tadic en Simo Za-
ric, beschuldigd van oorlogs
misdaden in noord-Bosnië,
naar huis kunnen terugkeren.
Het duo meldde zich twee jaar
geleden vrijwillig bij het tribu
naal, maar uitzicht op een snel
proces is er niet. Ze zouden gis
termiddag naar Schiphol wor
den gebracht. Maar omdat de
aanklagers beroep hebben aan
getekend, is hun vrijlating op
geschort.
Tadic en Zaric hebben be
loofd voor hun proces terug te
keren. Maar de aanklagers vre
zen dat de twee in Bosnië getui
gen zullen lastig vallen. De
rechters delen die vrees niet.
De Joegoslavische regering
SARAJEVO Rtr
In Srebrenica is de eerste moslimvluchteling teruggekeerd
sinds Bosnische Serviërs er in 1995 duizenden moslims ver
moordden. „Ik wil sterven op mijn eigen grond en worden
begraven naast mijn zoon en moeder", zei Sacir Halilovic
(86) gisteren tegen de plaatselijke pers.
Zijn vrouw zit nog in een opvangcentrum in Tuzla. Dat
ligt in de moslim-Kroatische federatie, een van de twee zelf
standige gebieden binnen Bosnië. Het andere is de Repu-
blika Srpsk'a, waarin Srebrenica ligt.
De vluchtelingenorganisatie Unhcr heeft de internationa
le vredesmacht met klem gevraagd over Halilovic te waken.
FOTO AFP JOEL ROBINE
De haven van Djibouti kan de hoeveelhe
den die verscheept moeten worden, niet
verwerken. Ethiopië heeft dit argument van
de hand gewezen en zegt dat toegang tot
het land absoluut geen probleem is.
De directeur van het VN Wereld Voedsel
Programma WFP, Bertini, reist volgende
week naar het gebied om een huiprogram
ma op poten te zetten. Er zijn al EU-func-
tionarissen aanwezig om de situatie in
kaart te brengen.
den haag anp
Dutchbatter kapitein J. Rutten
voelde het onheil voor de mos
limmannen na de val van Sre
brenica aankomen. Hij getuig
de hierover gisteren voor het
Joegoslavië-Tribunaal in de
zaak tegen generaal Krstic.
Dutchbat nam in 1995 de
moslimvluchtelingen die bij de
Nederlandse basis in Potocari
waren samengestroomd onder
bescherming. Als teken van die
bescherming hadden de Neder
landers een rood lint gespan
nen. „Maar de Serviërs lachten
en liepen over het lint heen",
aldus kapitein Rutten. In de
menigte kwamen Servische mi
litairen een gewonde moslim
tegen. Een van hen maakte een
gebaar langs zijn keel, zoals
wanneer je iemand de keel af
snijdt, vertelde Rutten.
Onder het voorwendsel dat
hij water ging brengen, keek de
kapitein bij het 'Witte Huis'
vlakbij de Nederlandse basis.
Levenslang
voor ex-premier
van Pakistan
KARACHI AFP
De Pakistaanse ex-premier
Nawaz Sharif is vanmorgen we
gens terroristische daden en
luchtpiraterij tot levenslang
veroordeeld. Zijn broer en vijf
hoge medestanders werden
vrijgesproken.
Tegen Sharif was de dood
straf geëist. Hij werd niet schul
dig bevonden aan ontvoering
en poging tot moord. De zeven
aangeklaagden stonden sinds
19 januari terecht.
De aanklacht luidde ook dat
zij in oktober het luchtverkeer
in gevaar "hadden gebracht. De
regering probeerde toen te
voorkomen dat het vliegtuig
van de huidige sterke man, ge
neraal Musharraf, zou landen.
Musharraf was kort daarvoor
door Sharif als opperbevelheb
ber ontslagen. Hij was op de te
rugweg van een buitenlandse
reis. De poging om van Mus
harraf af te komen leidde die
zelfde dag nog tot een staats
greep van de generaal.
BRUSSEL PAUL KOOPMAN
EN MARC PEEPERKORN
De Europese Commissie is zeven maanden
na haar aantreden nog steeds een kasplant
je. Er is niet veel voor nodig om het dage
lijks bestuur van de Europese Unie in een
crisissfeer te brengen. Dat bewees gisteren
het optreden van Romano Prodi's persoon
lijke woordvoerder na een kritisch artikel in
een Duits ochtendblad. Diverse regerings
leiders voelden de behoefte de voorzitter
van de Europese Commissie te hulp te
snellen.
De Frankfurter Allgemeine Zeitung bericht
te eerder deze week dat aan de stoelpoten
van Prodi wordt gezaagd. Het artikel was
oorspronkelijk bedoeld voor de rubriek 'fait
divers', maar belandde door ingrijpen van
een eindredacteur op de voorpagina. 'Ge
bakken lucht', luidde aanvankelijk de reac
tie in Brussel. Diplomaten wezen er op dat
er weliswaar kritiek is op het functioneren
van Prodi, maar geen zinnig mens aan zijn
aftreden denkt. Temeer omdat Europa nog
zijn wonden likt van de smadelijke val van
de vorige commissie-Santer, voorjaar 1999.
Prodi zelf bleek daar anders tegenaan te
kijken. Gisterochtend riep hij zijn bestuurs
college bij elkaar, in 'beperkte samenstel
ling'. Agenda-onderwerp: 'Evaluatie van
onze werkzaamheden en recente kranten
artikelen'. Ambtenaren en tolken moesten
de zaal verlaten. In welke taal de commis
sarissen met elkaar van gedachten wissel
den, was gisteravond nog steeds een raad
sel. Spraken zij in tongen? Woordvoerder
Levi: „Ik neem aan dat iedereen de taal
heeft gesproken waarvan hij dacht dat de
ander hem zou begrijpen."
Door tolken en ambtenaren de zaal uit te
sturen vestigde Prodi een indruk die hij
juist wilde wegnemen, namelijk dat zijn
positie ter discussie staat. Zijn woordvoer
der Levi gaf de bijeenkomst vervolgens tot
overmaat van ramp de allure van een
Hitchcock-thriller. „Ook ik mocht er niet
bij zijn." Stilte. „Er is tweeënhalf uur gedis
cussieerd." Stilte. „Over belangrijke, poli
tieke onderwerpen. Artikelen in de pers."
Ontknoping: „De eenheid van de commis
sie is bevestigd. Maar eh, die werd ook niet
in twijfel getrokken." In de perszaal ver
zuchtte een Britse verslaggever: „Les één
van crisismanagement is toch: als je in een
gat zit, moet je stoppen met spitten, Maar
daar heeft deze man blijkbaar niets van be
grepen."
Prodi kan nog steeds rekenen op de steun
van de lidstaten, hebben de Franse presi
dent Chirac, bondskanselier Schroder en
de Portugese premier Guterres de commis
sievoorzitter deze week verzekerd. Die
steun zou nog geen jaar nadat de vijftien
lidstaten Prodi op het schild hesen, van
zelfsprekend moeten zijn. Dat de drie chefs
volgens woordvoerder Levi geheel eigener
beweging de telefoon hebben gepakt om de
Italiaanse oud-premier een hart onder de
riem te steken, zegt iets over de gewijzigde
verhoudingen in Europa.
De 'grote Europeaan' Prodi is verschrom
peld tot een Brussels ambtenaar die 's och
tends blijkbaar met angst en beven de
kranten openslaat en zijn positie laat ver
dedigen door een woordvoerder die zelf
van toeten noch blazen weet omdat hij een
'zeer belangrijke vergadering' niet mocht
bijwonen. Het valt voor Prodi en zijn zegs
man Levi te hopen dat zij nooit met een
échte crisis worden geconfronteerd.
Hier hielden de Serviërs veel
moslimmannen vast om ze te
ondervragen. Rutten zag in de
tuin een berg paspoorten en
andere bezittingen van de mos
lims liggen. Op dat moment
werd het hem duidelijk dat de
mannen hun spullen waar
schijnlijk nooit meer nodig zou
den hebben.
De Serviërs hadden tijdens
een van de bezoeken van Rut
ten zo veel mannen in het Witte
Huis opgesloten, dat ze zelfs uit
de ramen hingen. Volgens Rut
ten waren de moslims in
doodsangst. „Je kon de dood
ruiken."
De Serviërs joegen ook de
Dutchbatters regelmatig schrik
aan door ze als menselijk schild
te gebruiken of ze te bedreigen.
Rutten vertelde dat ook hij wel
eens een pistool in zijn nek of
mond heeft gehad.
„Wij hielpen min of meer bij
de deportatie van de moslim
mannen. Ik vond dat geen goe
de zaak", aldus Rutten.
VN-agenten uit
Kosovo gepakt
PRISTINA-BELGRADO DPA/Rtr
Servische troepen hebben gis
teren drie politiemannen van
de Verenigde Naties opgepakt.
De agenten staken waarschijn
lijk de administratieve grens
tussen Kosovo en Servië over
en stuitten daar op de Servische
soldaten. Volgens een woord
voerder van het VN-bestuur in
Kosovo gaat het om twee Jorda-
niërs en een Duitser.
Vorige maand werden zeven
Tsjechen van de internationale
vredesmacht KFOR opgepakt
toen ze ook de grens oversta
ken. Na enkele uren kwamen ze
vrij. Over het lot van de nu op
gepakte agenten was vanoch
tend nog geen duidelijkheid.
Elders in Kosovo was het de
afgelopen twee dagen behoor
lijk onrustig. Groepen etnische
Serviërs raakten op tal van
plaatsen slaags met KFOR-mili
tairen. Veel Serviërs vinden dat
KFOR zich te veel richt op het
Servische geweld in Kosovo en
aanvallen door etnische Alba
nezen groten ^°els ongemoeid
laat.
