'Moet ik u nu
terwijl u gewoon
redden,
doorrookt'
TV-
WEER
Microsoft opsplitsen
Van Gaal vindt Nike-bal
WOENSDAG 5 APRIL 2000
T A A
„We hebben het gezond verstand aan onze kant", houdt Bill Gates
vol. Na tien jaar van procedures tegen Microsoft blijft hij optimis
tisch. Voorlopig heeft hij echter vooral het ongelijk aan zijn zijde.
Maandag oordeelde een Amerikaanse rechter dat Microsoft mono
polist is op het gebied van cruciale computersoftware en dat het
bedrijf die positie misbruikt om concurrenten uit te schakelen.
Blijkbaar is er in een eeuw weinig veranderd. Eind 19de eeuw be
leefden de VS de eerste golf van weerzin tegen het machtsbeluste
grootbedrijf. Gedragen door die golf trad de Republikeinse senator
john Sherman naar voren. In 1890 nam het Congres zijn wetsont
werp aan dat nog altijd de basis vormt van de Amerikaanse mede
dingingswetgeving.
Op grond van de Sherman-wet werden in 1911 twee grote kracht
metingen tussen concurrentiewaakhonden en het grootkapitaal
beslecht. Rechters bepaalden dat American Tobacco en Standard
Oil hun monopolistische macht misbruikten en moesten worden
opgesplitst. Dat John D. Rockefellers Standard Oil de octopus in de
oliewereld was geworden, was niet eens het ergste. Rechter Ed
ward White bewonderde zelfs Rockefellers zakelijke genie. Wat hij
echter verwierp, was het misbruik dat Standard Oil maakte van
zijn machtspositie.
Het Microsoft-vonnis is niet principieel anders. Op zichzelf is het
bewonderenswaardig hoe Bill Gates uitgroeide van handige knut
selaar tot boegbeeld van 's werelds machtigste softwarehuis. Wat
hem nu opbreekt, is de manier waarop Microsoft zijn positie uit
buit.
De vraag is hoe aan dat machtsmisbruik paal en perk kan worden
gesteld. Een schikking behoort nog steeds tot de mogelijkheden.
Microsoft kan beloven zijn leven te beteren. Naleving van zo'n toe
zegging is echter lastig te controleren.
Slechts opsplitsing van het softwarehuis in een een aantal zelfstan
dige bedrijven biedt de garantie dat Microsofts macht wordt ge
broken. De concurrentie krijgt dan vrij (er) spel met als verhoopt
gevolg dat prijzen dalen en produkten beter worden. Wellicht dat
gewone pc-gebruikers dan minder vaak gefrustreerd raken omdat,
zoals nu, hun met Microsoft-software draaiende machines zich
onverhoeds gedragen als een dood vogeltje.
Gedreven wetenschapper
Je zou het bijna vergeten metal die stompzinnige, nietszeggende
kost op de buis, maar ze zijn er nog wel degelijk: zeer zinnige, infor
matieve, onderhoudende programma's. Noorderlicht van de VPRO
is zo'n programma. Vijfentwintig minuten boordevol interessante
ontwikkelingen in de wetenschap.
Gisteravond vormde daarop geen uitzondering, met de theorieën
van de Amerikaanse Indiër Vilayanur Ranwchandran, een neuro
loog die de vraag probeert te beantwoorden of er soms een verkla
ring is te vinden voor het feit dat zoveel mensen enorm kunnen ge
nieten van kunst. Of het nu een schilderij van Picasso betreft, een
ets van Rembrandt of een beeldhouwwerk van Moore, miljoenen
mensen vergapen zich eraan en raken soms ontroerd. Waarom?
Nou niet bepaald een vraag om avond na avond van wakker te lig
gen, zo op het eerste gezicht. Vond Vilachandran ook niet. Hij was
vroeger totaal niet geïnteresseerd in kunst. Totdat hij een keer in
zijn geboorteland India was en in vervoering raakte van een paar
beelden. Beelden van een vrouw met weelderig vormen. Overdreven
weelderige vormen, besefte hij, want geen vrouw ter wereld zager
zo mooi uit.
Zo ontwikkelde hij de theorie dat het juist de overdrijving is in de
kunst, die de kunst zo aantrekkelijk maakt voor mensen. Vormen.
Of kleuren, zoals bij Van Gogh. Aantrekkelijker nog dan de werke
lijkheid, denkt Vilachandran. Zelfs zo, dat mannen een beeld van
een vrouw nog mooier vinden dan een echte vrouw. Vanwege de
overdreven vormen. De wetenschapper onderzoekt dat op dit mo
ment door proefpersonen allerlei plaatjes te tonen en tegelijkertijd
allerlei lichaamsfuncties en emoties te meten.
Nee, een bewijs voor zijn stelling had hij nog niet, maar hij was op
de goede weg, vertelde hij vol passie. De Nederlander Tinbergen had
al ontdekt dat het bij meeuwen precies zo werkte. Alle meeuwenkui
kens toonden meer belangstelling voor een namaaksnavel waarin
alle kenmerken van een normale meeuwensnavel sterk waren uit
vergroot, dan voor een echte snavel. Bij mensen zou het precies zo
kunnen werken. Of dat werkelijk zo is lijkt me niet zo wenselijk.
Dan zou de meeste betovering van kunst verloren gaan. Maar mooi
was het kleine portretje wel van deze gedreven wetenschapper (al
had ik graag zijn vrouw nog even in beeld gezien).
Wisselvallig weer
April en temperatuurverschillen
zijn onlosmakelijk met elkaar
verbonden maar gisteren waren
de verschillen zelfs voor een
grasmaand wel heel erg groot.
Halverwege de middag stond
de thermometer in het Wad
dengebied op slechts 5 graden.
Bovendien stond er een storm
achtige noordenwind en viel er
volop regen. In Midsland op
Terschelling werd 20 mm opge
vangen. Uitermate onaange
naam dus. Op hetzelfde mo
ment scheen in het binnenland
op veel plaatsen de zon en was
het in De Bilt 16 en in zuidelijk
Limburg plaatselijk 19 graden.
De tegenstellingen werden ver
oorzaakt doordat ons land zich
in het overgangsgebied bevond
tussen koude luchtmassa's bo
ven de Britse eilanden en de
Noordzee en relatief warme
lucht boven het Europese vas
teland. De grens tussen de twee
luchtsoorten liep precies over
het Waddengebied. In het
grensgebied ontstond een sto
ring die enige tijd voor de kust
lag. Het systeem 'frustreerde'
aanvankelijk het doorstoten
van de koude lucht en na regen
tijdens de ochtendspits (Hoofd
dorp 2 mm) kwam zowaar de
zon nog even tevoorschijn. Dat
resulteerde in een maximum
temperatuur van 12,7 graad op
Valkenburg en 13,6 in Alphen
a/d Rijn. In de late middag viel
het kwik ook bij ons in duigen
en stak een kille noordenwind
op. Aan het begin van de avond
was het nog maar 5-6 graden.
Op dat moment ontstonden in
het oosten van het land enkele
regen en onweersbuien. Mor
gen staat de barometer in ons
land bijna 40 hPa hoger dan
gisteren. Bepalend voor het
weerbeeld is dan ook een hoge-
drukgebied waarvan het zwaar
tepunt zich bij de Engelse
oostkust bevindt. Dankzij het
systeem blijft het droog
weer met geregeld zon. De
wind is zwak tot matig
uit het noordoosten. De
temperatuur daalt in
de late nacht naar
waarden rond het
vriespunt; mor
genmiddag wordt
het 11-12 gra
den. Ook op vrij-
dag is het rustig
en droog weer
met geregeld
zonneschijn. In
de loop van het
weekeinde komt
er weer meer
bewolking.
MENSELIJ:IS
Roker hoopt proces tegen tabaksindustrie mee te maken
Als hij eens flink inhaleerde kreeg hij meer lucht, merkte Wim ter Schegget al jaren ge
leden tot zijn verwondering. ,,Het hoestte lekker schoon. Ik heb nooit kunnen denken
dat het kwam door de toegevoegde ammonium." Ter Schegget is al jaren ziek, maar
vorig jaar klaagde hij de tabaksindustrie en de Staat aan. 'Ik heb niets te verliezen'.
De 55-jarige Wim ter Schegget
uit Vianen is doodziek, van het
roken. Hij zit al geruime tijd in
een rolstoel, met slangetjes in
zijn neus. Dagelijks moet hij al
lerlei medicijnen slikken. Wer
ken is er al lang niet meer bij.
„Elke avond voor het slapen zeg
ik tegen mijn vrouw: Tot mor
gen, hoop ik. Maar als ik dood
ga, dan liefst 's nachts, zodat ik
er niets van merk."
Vorig jaar klaagde hij via het
Amersfoortse advocatenkan
toor Sap, de Witte en Roth de
tabaksindustrie en de Staat aan.
Hij zette die stap eigenlijk als
eerste in Nederland nadat hij in
augustus een kort krantebericht
had gelezen. Daarin stond dat
de producenten doelbewust
stoffen als ammonium aan de
tabak toevoegen om ze versla-
vender te maken. „Toen ben ik
heel kwaad geworden en besef
te ik dat ik jaren was besode
mieterd. Op alle levensmidde
len staat vermeld wat ze bevat
ten. Op elk snoepje staat de
kleurstof. Maar op een pakje si
garetten staat geen enkele toe
voeging, terwijl er van alles in
zit."
Hij zegt echt nooit te hebben
geweten dat roken zo slecht
voor hem zou zijn. „Roken doe
ik al sinds mijn veertiende.
Maar pas toen ik acht jaar gele
den ziek werd, hoorde ik het
werkelijk van de artsen. Die
aanduidingen van teer- en ni
cotine kwamen ook pas in 1981
op de pakjes en toen róókte ik
al twintig jaar. En die gehaltes
zeiden me nog weinig."
Sinds zijn veertiende pafte hij
een pakje sigaretten per dag en
twee pakjes shag weg. Acht jaar
geleden kreeg hij zijn eerste
klachten. „Ik kreeg problemen
met traplopen, met in de auto
stappen. Ik ging steeds meer
hoesten en slijm opgeven. En
natuurlijk werd ik steeds kort-
ademiger."
De artsen constateerden ver
nauwingen in allerlei bloedva
ten in vooral zijn benen. „Een
aantal vaten staat op springen."
En hij bleek een ernstige vorm
van longemfyseem te hebben.
Vier jaar geleden werd dat vast
gesteld en vastgelegd dat het
ten gevolge van het roken was.
„Longartsen zouden dat nu
denk ik niet meer zo snel doen.
Daarmee stellen ze de industrie
indirect aansprakelijk en kun
nen ze zelfs als getuige worden
opgeroepen."
In die eerste ziektefase werd hij
wel tien keer per jaar opgeno
men. „Steeds voor nieuwe ont
stekingen. dan moest ik weer
worden schoongemaakt en
werd ik weer volgestouwd met
prednison." Hij laat zijn lijsten
zien met medicijnen die hij da
gelijks drie, vier keer moet slik
ken. Hij verklaart: „Dit is om
meer lucht te krijgen, dit voor
verwijding van de bloedvaten,
dit om de bloeddruk hoog te
houden en te voorkomen dat er
een bloedvat kan springen."
Hij is voor junk uitgemaakt
door de artsen. „Ik kon niet
stoppen, hè." 'Hoe kunt u mij
uit de o.k. roepen? Moet ik u
redden, terwijl u gewoon door
rookt?', was de reactie van de
artsen. Hij is de ziekenhuizen
en de artsen beu. „Ze doen ook
niets meer voor me, ze kunnen
niets zeggen ze. Het laatst nog
functionerende bloedvat heb
ben ze in het AZU gebruikt om
mijn been in leven te houden.
Geen arts durft me nog aan
mijn vaten te opereren. Ze wil
len niet het risico lopen dat er
een vat springt en ze een lijk op
de operatietafel hebben."
Voor elven 's morgens is hij
geen mens. „Mijn longen ne
men nauwelijks nog zuurstof
op." Toch kan hij er nog altijd
niet echt mee stoppen. „Het
blijft toch trekken. Ik rook er
nog een paar per dag. Het is ge
woon lekker, nog steeds. En ze
vallen me er nog altijd op aan
dat ik gewoon door rook. Die
mensen willen niet inzien dat
we allemaal worden misleid en
belazerd."
Hij is er absoluut van overtuigd
dat ze hem door die toevoegin
gen verslaafd hebben gemaakt.
„We moeten nu met de bewij
zen op tafel komen. Nu gaat het
grote gevecht beginnen." En
dat kan lang duren. Hij hoopt
de uitkomst nog mee te maken.
„Ik heb niets te verliezen. Wat
zou ik ook met die eventuele
schadevergoeding moeten? Ik
doe het voor de mensen die ro
ken en nog gaan roken. Het
liefst zou ik elke dag in mijn rol
stoel voor een klas zitten om te
laten zien: kijk wat ze met je
doen."
Nederlandse banen met
Engelse titels schering en inslag
Generaal Van Gaal leidt zijn troepen in het gevecht om de nieuwe Nike-bal.
Een telefonische peptalk, een
infopakket, een persconferentie
in Barcelona, een videoband en
een T-shirt: Nike heeft kosten
noch moeite gespaard om zijn
nieuwe GEO Merlin voetbal on
der de aandacht te brengen.
Sinds 22 februari wordt Europa
vermoeid met spotjes dat de
nieuwe bal gestolen is uit een
Nederlands Nike-laboratorium.
Een internationale zoektocht
kwam op gang. Vrijwilligers, ge
ronseld bij amateur voetbal
clubs die als dank een nieuwe
bal konden winnen, gingen op
pad. In Nederland inmiddels
1374, als we Nike mogen gelo
ven.Maar gisteren was het zo
ver. In een tv-spot werd bekend
gemaakt dat de bed, dankzij een
Nederlandse vinding perfect
rond, gevonden is. Generaal
Van Gaal stuurde vanuit een
helikopter zijn GEO-force be
staande uit de heren Bierhoff,
Davids, Yorke en Guardiola feil
loos op de vijand af. Het resul
taat laat zich raden. Van Gaals
mannen heroverden de bal.
'Het kwaad' werd uitgescha
keld. Mission fulfilled.
Wie het niet kan geloven of de
spot heeft gemist, kan terecht
op een speciale internetsite van
Nike waar men ook de tv spot
kan aanschouwen.
Miljoenen spendeerde Nike aan
de show. En dat allemaal voor
de introductie van een echt
ronde bal die beter moet reage
ren op de voetbewegingen van
de spelers en preciezer de baan
moet volgen die diezelfde voet
aangeeft. Dat alles om 'het
voetbalspel te beschermen te
gen hen die het spel trachten te
onderdrukken', zoals Nike zelf
meldt, zonder aan te geven wie
men daarmee bedoelt. Bij Euro
2000 wordt met Adidas-ballen
gespeeld. Zou dat het zijn?
GPD*
Kantoorklerk, boekhouder,
speelgoedvertegenwoordiger.
Deze beroepen bestaan nog
wel, maar de namen zijn jam-
mergenoeg in de vergetelheid
weggezakt. Anno 2000 is een
speelgoedvertegenwoordiger bij
een groothandel een sales-ma
nager met kennis van kidsmar-
keting. Missschien wil deze ma
nager wel hogerop en volgt hij
aan het Nederlandse Instituut
voor Career and Development
wel een cursus global marke
ting.
Lees de personeelsavertenties
er maar op na. We verengelsen
angstaanjagend snel. Voorbeel
den te over. Een gezonde Hol
landse omschrijving van wat de
baan precies inhoudt is er haast
niet meer bij. De adviseur die
buurthuizen in een middelgrote
stad doorlicht, is plots een con
sultantvoor non-profit organi
saties. De verffabriek zoekt een
trafficmanager. De uitgeverij
wil iemand die ervaring heeft
met high tech marketing.
Niemand is meer gewoon me
dewerker. Neem Maxima, het
vriendinnetje van onze kroon
prins. Zij gaat in Brussel, waar
Frans en Nederlands de voer
taal zijn, aan de slag als, let
goed op, vice-president global
banking division EU-related re
search van de Deutsche Bank.
Waarom dat Engelse gedoe?
Klinkt dat soms gewichtiger?
Ook op visitekaartjes wemelt
het van de Engelse termen.
Neem Ben Smit, werkzaam bij
de Marechaussee. Op zijn
kaartje staat: Head Public Infor
mation Royal Marechaussee
Aviation District. Of anders
Maarten Schikker van uitgeef-
concern VNU. Hij is Hoofd - dat
is keurig Nederlands - Corpora
te Communications. En Gerrit
Idema van FNV Bondgenoten is
volgens zijn visitekaartje, schrik
niet .....Chairman Shopste
ward's Committee Hoogovens
Staal.
Waarom moet alles in het En
gels? Niemand die het precies
weet. 't Is zo gegroeid, zegt de
één. Engels is nou eenmaal dè
taal in Europa, zegt de ander.
Als het nou nog om een mode
verschijnsel ging, maar dat is
niet zo. Zo langzamerhand is
Engels onze voertaal geworden.
We hebben het er zelf naar ge
maakt. Neem chief executieve
officer Durk Jager van Proctor
&Gamble - luiers en zeeppoe
ders - die de groei van het be
drijf moet versnellen. Hij zegt
zonder blikken of blozen: „De
kernwoorden voor de toekomst
zijn: speed, innovation en
stretch."
Is het nodig dat NCM, credit
management world wide, een
market intelligence manager
vraagt? Waarom wil het Neder
landse bedrijf Crossings Com
munication een web-engineer
Waarom krijgt de Nederlandse
firma Lost Boys een chief finan
cial officerWaarom is een ze
kere Alex van Groningen actief
in corporate finance training*
Wanneer komen de boekhou
ders, kantoorklerken en speel
goedvertegenwoordigers weer
terug? Ze zijn van harte wel
kom.
Gas
Binnenkort kan ikzelf bepalen van wie ik mijn gas wil
hebben. Ik kon al mijn eigen taxi kiezen, als ik uit
het station kom. Als het smoel van taxi nummer één
in de rij me niet aanstaat, pak ik bij wijze van
spreken de volgende. Maar heb ik geen zin om
mijn trommelvliezen re laten lostrillen door de
pestlierrie die uit de luidsprekers van nummer
twee komt, dan loop ik door naar nummer
drie. Ik dien van Netelenbos wel met die
nummer drie te gaan onderhandelen over de
prijs. Dan maar hopen dat de chauffeur mij
verstaat en ik hém, want het Nederlands is
niet meer zó vanzelfsprekend in ons immi
gratielandje. Allemaal theorie natuurlijk,
want mijn korte leven is me lief. Dus stap ik
gewoon in de eerste taxi de beste of ga lopen en
laat hare excellentie Tineke in haar dienstauto
7? de waan.
Pingelen en afdingen kent iedereen al vanuit
vakantiereizen naar de zon. Dan sta je uren te
lullen en te gebaren met als inzet een halsket
tingdie bij thuiskomst altijd van nepzilver
blijkt te zijn. Loze moeite dus. Je kunt het ook
van de positieve kant bekijken: al dat mediter-
HAN MULDER
rane pingelen op vakantie blijkt achteraf een heel goe
de oefening, nu onze samenleving steeds diverser trek
ken vertoont. Maar een taxirit van tien minuten is nog
wat anders dan moeten cijferen, bij wie je het beste te-
rechtkunt voor je gas en elektra.
De notds van Eneco en Nuon (die namen alleen al) en
consorten zijn ondoorgrondelijk voor de normale ge
bruiker. Wat moet die met dat gegoochel rond vast
recht, enkelmeters en energiebelasting? Ooit zorgden
mannen in manchester dal er gas uit de pit kwam en
stroom uit de muur, maar voortaan gaan ze driedelig
door her leven en zijn ze meer geïnteresseerd in Vitesse
of andere takken van gehandicaptensport. En de bur
ger die gewoon gas uit zijn fornuis wil en geen voetbal
heet tegenwoordig 'klant'. De meteropnemer is dood.
Wie wat iveten wil. belle het hoofdkantoor: 40 cent per
minuut. De klant is koning, leve de republiek.
Onderhandelen en nog eens onderhandelen, zo wil het
de tijdgeest. Op de televisie zei een meneer van de
Consumentenbond glimmend van triomf dar ik in de
toekomst minder voor het gas betaal dan de buurman.
Mits ik beter cijfer en reken en pienterder onderhandel
dan hij. We zijn naar een leuke samenleving onder
weg maar ik pas. Ik ben helemaal niet van plan om
fonds Unicef. De prijs wi
Odense, de geboortepla; *>sr
de Deense sprookjesvertive
uitgereikt. Een man, verl'ur
het tinnen soldaatje uit cin!"
sprookje van Andersen,
digde op symbolische wi
zak met gouden munten
Moore. Voormalig 007 s<
geldprijs aan Unicef en i 13
niemand de kinderen vaiie,
reld mag vergeten. Rogei
is sinds 1991 ambassad
Unicef. Hij ontving in 1?
zijn verdiensten voor het
fonds een hoge Britse ko IB*
ke onderscheiding.
IRC
Onbekenden hebben in
renpark in het noordweS
Spanje zes tot acht afgei
HONDEN losgelaten. De
ters wisten binnen een u
dieren te DODEN: vijf an
vier damherten en een k
Een woordvoerder van di
i de plaats Vigo zegt zei
weten dat het om getrair
den ging. Het waren
straathonden op zoek na
sel. Deze honden kwame ;W
het doel te doden". De d
de honden zijn nog niet
alis
kers
begeljal';
zuller
bij
L tie. D
naai, al het zevende ther
naai van de driftig invest
kabelaar, begint komeni
mer. Het is voortgesprotd",
onder anderen de
VE STEWART, de gitaris
The Eurythmics. Het eso
karakter uit zich in de aa
voor lichaam en ziel met
en sexy programmering,
'alles wat de kijker nodi
voor een beter, voller en
ven
FAEL
is een Nederlander. Volg
Zweedse boulevardbladt ncj
34-jarige Nederlander a
zijn achtste levensjaar ii
van de blonde popster,
jaren geleden kocht hij
huis in de buurt van Fat
vlakbij Stockholm. De pi
dat ze de man in de gate
Agnetha Faeltskog, die v
haar vijftigste verjaardaglld
leeft erg teruggetrokken,
gescheiden van ABBA-sl
Ulvaeus en heeft twee ki
de
mijn energie te stoppen in energiebedrijven en wie het
voordeligst is. Er zijn leukere dingen in het leven dan
het vergelijken van de kilowattuurprijs. Een mooi
boek lezen bijvoorbeeld, of liefhebben, in de duinen
fietsen of door Sevilla dwalen. Zo'n mevrouw Jorrits-
nta predikt het paarse geloof van cijferen en vergelij
ken. Wat een energieverspilling en treurnis, terwijl er
narcissen in bloei staan. De BV Nederland heeft geen
ideeën, dus hebben de boekhouders het voor het zeg
gen. Wat een armoe.
Kijk, naast die narcis bloeit warempel nu ook een kro
kus. een paarse nog wel. Mevrouwtje de minister,
staak de eredienst van privatiseren en onderhandelen.
Van klant zus en klant zo. Hoogst zonde van de tijd en
rijd is het enige artikel dat schaars is voor ons, die al
lemaal tot de dood veroordeeld zijn, arm of rijk. Zou u
toch moeten aanspreken. Zolang we niet zo slim zijn
als Bill Gates of zo slecht als Nina Brink blijft een
voordelige kuub gas een armzalige peanut in het ka
der van de eeuwigheid. Beste excellentie, mij krijgt u
niet hoteldebotel. Ik ga liever aan de krokus en de nar
cis dan aan het gas.
Vrouwenurit
is onbegrijpe
De luchthaven Schipl
plaatjes gaan ophang
het gebruik van de da rjfn
urinoirs uit te le
vrouwen weten nameT'
niet hoe zij deze nieu
plaspotten moeten g(
ken' tat
Bij wijze van proef he .p v
luchthaven sinds enk
maanden de beschik!
over drie vrouwenuri
Het gaat om iets hog<
gehangen potten die
overbodig maken. De
luchthaven begint de
week een onderzoek
de wensen en ervarii
van vrouwelijke toilet
zoekers.
De verwachtingen roi
het damesurinoir zijr
hooggespannen. Sch p'
hoopt zowel de wach ,e
bij de we's te bekorte
het waterverbruik te
minderen. Ook probe 'P
luchthaven in te spel e
wensen binnen cultu
waar vrouwen gewei
om staand te plassen
dus een woordvoerst
Na afloop van de pro
juni zal Schiphol besl
of meer van de huidij
1300 wc-potten tot vi
wenurinoir worden o
bouwd.
RICHARD MOOYMAN
tal
shi
arl
jn
b„
Sin
