Festivalorganisatie is een rommeltje
Cultuur Kunst
Gergiev blijft
in Rotterdam
Supremes weer op tournee
Nederlands grootste bios opent morgen Japanse Banieren bij opening SieboldHuis
Om Manga kun je in Japan niet heen
'Hiroshima mon amour': een
aangrijpende haat-liefde verhouding
(OENSDAG 5 APRIL 2000
Klassieke Edisons uitgereikt
iilversum Cecilia Bartoli heeft gisteravond uit handen van Ivo
»liehe de klassieke publieks Edison gekregen voor haar Vivaldi
t vi ilbum. Ze won in een van de dertien catagoriën van de Edison
va Classical Music Awards die in de Rode Hoed in Amsterdam
a verden uitgereikt. De Oeuvre Edison ging naar de zanger
Dietrich Fischer Drieskau. Frank Groothof kreeg de Edison in
ie categorie Nederlands uitvoerend kunstenaar voor zijn uit-
'oering van de 'Thuiskomst' van Odysseus van Monteverdi. De
luz cerstmatinees van Mahler door het Concertgebouw Orkest on-
rdai Ier leiding van Berhard Haitink werden bekroond met de Edi-
'ol ion voor bijzondere uitgaven van historische aard. Enkele van
lotie andere winnaars zijn Berliner Philarmoniker (orkestmuziek),
om 'olish Festival Orchestra (concerten) en Concerto Köln (opera).
Dit jaar worden voor het veertigste jaar Edisons uitgereikt.
ïalve de klassieke, zijn er de populaire- en de jazz-Edisons die
reki >p een ander tijdstip worden overhandigd. foto anp
looi
Musicalsterren krijgen eigen prijzen
Amsterdam Acteurs in musicals krijgen hun eigen prijzenfes-
ijn. De Stichting Musical Awards reikt 18 april in het Circusthe-
iter in Schevingen prijzen uit voor de beste mannelijke en vrou-
velijke hoofd- en bijrollen en veelbelovend mannelijk en vrou-
'f-r velijk talent. Ook is er een oeuvreprijs te vergeven. De stichting
s een initiatief van Joop van den Ende, eigenaar van het Circus-
heater en de man die de musical in Nederland bij een groot
lubliek populair maakte. John Kraaijkamp verbindt zijn naam
an de onderscheidingen. De winnaars krijgen een bronzen
jeeld en 5000 gulden. Aan de oeuvreprijs, de Cubus Oeuvre
iward, is een bedrag van 25.000 gulden verbonden. In elke c
egorie worden drie tot vijf mensen genomineerd, van wie de
;i ïamen op 11 april worden bekendgemaakt. In de jury zitten
i \nne Wil Blankers, Jaques d'Ancona, Hans van Willigenburg en
le directeur van het Theater aan de Parade in Den Bosch. RTL 4
;endt 3 mei een registratie uit van de uitreiking in het Circus-
H heater.
1)1 Thijssen-prijs voor Joke van Leeuwen
>en haag De Theo Thijssen-prijs voor kinder- en jeugdlitera
ir «uur 2000 is toegekend aan Joke van Leeuwen voor haar gehele
Deuvre. Het bestuur van de Stichting P.C. Hooft-prijs voor Let-
111 terkunde kent de driejaarlijkse prijs toe. De jury noemt Joke van
vai Leeuwen „een veelzijdig auteur met een omvangrijk oeuvre dat
ach kenmerkt door een bijzonder samenspel van woord en
ers jeeld". Ook vindt de jury dat Van Leeuwen „met haar voorkeur
5nJ voor onaangepastheid zich bevindt in het voortreffelijke gezel-
c ichap van Annie M.G. Schmidt en Guus Kuijer". De prijs be
staat uit 75.000 gulden voor de auteur en 50.000 gulden dat de
winnaar in overleg met het bestuur van de stichting mag beste-
den aan een literair doel. De Theo Thijssen-prijs is de voortzet-
ting van de Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur en ging
irie jaar geleden naar kinderboekenschrijver Toon Teilegen.
Eerste winnnaar was Annie M.G. Schimidt in 1964. De prijs
tvordt komend najaar uitgereikt in het Letterkundig Museum
Den Haag.
Theatergezelschap Exes eist honorarium van Straattheaterfestival Noordwijk
Theatergroep Exes heeft een deurwaarder afgestuurd op
de Stichting Straattheaterfestival Noordwijk. De Stich
ting is de Vlaamse theatergroep Exes 4000 gulden schul
dig voor een optreden tijdens het festival van vorig jaar.
noordwuk pablo cabenda
In weerwil van talloze beloftes
van organisator Arno Bos wacht
het gezelschap nog steeds op
haar honorarium. Exes is niet
de enige gedupeerde. Theater
groep De Muzen uit Den Bosch
kreeg vorige week, bijna twee
rotterdam anp
Valery Gergiev blijft de komen
de vijf jaar chefdirigent van het
Rotterdams Philharmonisch
Orkest (RPhO). Het verlengen
van zijn dirigentschap tot 2005
hangt samen met de komst van
de nieuwe algemeen directeur
Rob Overman. Gergiev heeft
zelf aangedrongen op de komst
van Overman. Zij hebben in het
verleden veelvuldig samenge
werkt. De afgelopen maanden
was de verhouding tussen de
chefdirigent en het orkest
moeizaam. De geluiden werden
steeds sterker dat Gergiev het
orkest zou verlaten. Hem werd
vooral verweten dat hij te wei
nig in Rotterdam was. Typisch
was wel dat de dirigent bij de
presentatie van het seizoenpro
gramma weer schitterde door
afwezigheid, hoewel zijn komst
wel was aangekondigd. Dit jaar
zal de Maasstad de dirigent
weer slechts mondjesmaat aan
het werk kunnen zien. Vanaf
zaterdag staat een toernee door
Japan op het programma. Begin
juni geeft het orkest een optre
den ter gelegenheid van Expo
2000 in Hannover in het bijzijn
van koningin Beatrix. Op 1 juli
dirigeert Gergiev in Rotterdam
in het kader van Euro2000 met
onder anderen Andrea Borcelli.
Pas in september is Gergiev
weer actief in Rotterdam wan
neer hij leiding geeft aan een
Sjostakovitsj-project. Dit is in
de plaats gekomen van het Ger-
giev-festival.
maanden na de toezegging, de
laatste betaling van 1100 gul
den.
De betalingskwestie speelt al
sinds eind vorig jaar. Acht to
neelgezelschappen die hebben
deelgenomen aan het populaire
zomerfestival op de Noordwijk-
se boulevard wachtten toen
nog op hun geld. Pas in februari
j.l. werd een deel van het reste
rende honorarium uitbetaald.
Bos beweerde toen dat alle ge
zelschappen hun geld hadden
gekregen en de kwestie uit de
wereld was.
Een woordvoerster van Exes
vertelt dat in februari wel be
richt is ontvangen dat het ver
schuldigde bedrag zou worden
overgemaakt, maar dat is niet
gebeurd. „We hebben een aan
tal keren geprobeerd Arno Bos
te spreken te krijgen maar dat is
nooit gelukt. Daarom hebben
we nu besloten een advocaat in
de arm te nemen, die op zijn
beurt een deurwaarder heeft in
geschakeld."
Uit verklaringen van de ver
schillende theatergezelschap
pen blijkt dat de organisatie van
het Noordwijkse Straatheater
festival 'een rommeltje' is. Arno
Bos wijt de nalatigheid in het
geval van De Muzen zelf ook
aan het kwijtraken van stukken.
Hij verzekert het gezelschap
meteen te zullen bellen en de
schold te zullen voldoen. Bos
erkent dat er Financiële proble
men zijn geweest. Er waren
groepen geboekt op basis van
verwachte sponsor- en subsi
diegelden. Die verwachtingen
bleken te hooggespannen. „Dit
jaar boeken we niet op basis
van toezeggingen maar op
grond van de feitelijke financië
le situatie en hebben een inves
teringsplan voor de komende
jaren."
Het is overigens niet de eerste
keer dat het Straattheaterfesti-
new york De nieuwe 'Diana Ross and the Supremes' poseren tijdens tour is een eenmalige gebeurtenis. Zowel Laurence als Payne zijn
een persconferentie in New York waar de zangeressen gisteren hun
plannen voor een nieuwe tour ontvouwden. Van links naar rechts
Lynda Laurence, Diana Ross en Scheme Payne. De 'Diana Ross and
the Supremes 'Return to Love tour' begint op 14 juni en trekt daarna
door de Verenigde Staten om op 5 augustus te eindigen in Las Vegas.
La Ross benadrukte dat er geen sprake was van een reünietournee. De
geen originele leden van de Supremes maar werden aangetrokken na
het vertrek van Ross in 1970.
In eerste instantie was de originele Supreme Mary Wilson nog bena
derd voor de tournee maar volgens de promotor waren financiële me
ningsverschillen onoverbrugbaar.
foto fpa
val financiële problemen heeft.
In 1998 is theaterbureau
Streetwise uit Amsterdam door
de stichting ingehuurd om een
groot deel van de programme
ring te verzorgen. Ook toen
werd de rekening niet voldaan.
Na een rechtszaak kwam het
uiteindelijk tot een schikking
tussen Streetwise en het Noord-
wijks straattheaterfestival.
Bos zegt voor het festival ko
mende zomer geen problemen
te verwachten. „We hebben een
derde van het festival al rond."
Zes nominaties
voor Librisprijs
De jury van de Libris Literatuur
Prijs heeft gisteren de zes geno
mineerden voor de prijs be
kendgemaakt. Zij werden gese
lecteerd uit 168 inzendingen.
De zes zijn: Stephan Enter
(Winterhanden), Kees 't Hart
(De Revue), Erwin Mortier
(Marcel), Thomas Rosenboom
(Publieke werken), Helga Rueb-
samen (Beer is terug) en Peter
Verhelst (Tongkat. Een verha-
lenbordeel). De prijs bestaat uit
een oorkonde en 100.000 gul
den. Hij wordt op 17 mei uitge
reikt in Park Plaza in Amster
dam. De vijf verliezers krijgen
5000 gulden. Vorig jaar won
Harry Mulisch. De nu genomi
neerde Thomas Rosenboom
won de prijs in 1995.
Maarten 't Hart
signeert in De Kier
Ter gelegenheid van de opening
van hun nieuwe vestiging liet
Boekhandel de Kier een specia
le uitgave van een novelle van
Maarten 't Hart te vervaardigen.
Wie dit boekje, 'Kramsvogels'
getiteld, graag uit handen van
de auteur ontvangt, moet aan
staande zaterdag een bezoek
brengen aan deze boekhandel
(Breestraat 161, Leiden). Tussen
14.00 en 15.00 uur is 't Hart bij
De Kier aanwezig om zijn werk
te signeren.
amsterdam gpd
Pal naast de ArenA in Amster
dam wordt morgen de grootste
bioscoop van Nederland in ge
bruik genomen: een complex
van 14 zalen met in totaal 3250
stoelen. Met de bouw was een
bedrag van 50 miljoen gulden
gemoeid. Eigenaar is het van
oorsprong Franse concern Pa-
thé dat in Nederland reeds 12
bioscopen met in totaal 80 za
len in gebruik heeft. Pathé is in
Nederland de grootste biosco
opexploitant met een markt
aandeel van 35 procent en een
dominante positie in de drie
grootste steden. Het bedrijf was
in 1999 goed voor 6,5 miljoen
bezoekers die 200 verschillende
films zagen en daarbij 2000 ku
bieke meter popcorn hebben
verorberd.
De grootste zaal van Pathé
ArenA telt 600 ruim opgestelde
en uiterst comfortabele stoelen,
de op een na grootste zaal heeft
322 stoelen, de andere twaalf
zalen bieden plaats aan tussen
de 118 en 280 bezoekers. Het
vlaggenschip van het concern
blijft de grote zaal van Tu-
schinski in hartje Amsterdam
die ruim 1200 bezoekers kan
bergen en de uitverkoren plek
blijft voor feestelijke filmpre
mières. Hoewel Pathé ArenA
amper tien minuten van het
Amsterdams Centraal Station is
gelegen mikt men met het nieu
we complex eigenlijk niet zo
zeer op bezoek yan Amster
dammers maar op bioscoop-
gangers uit de regio die niet
meer het hoofdstedelijk cen
trum in hoeven om toch uit een
breed aanbod films te kunnen
kiezen. Het is de bedoeling dat
elke tien minuten een nieuwe
voorstelling begint. Om het
centrum van de stad beter te
kunnen bedienen opent de on
derneming eind dit jaar bij Tu-
schinski een nieuw complex dat
13 zalen omvat. Het concern,
dat al megaplexen bezit in
Scheveningen, Groningen en
Rotterdam opent dit jaar nog
een complex in Helmond en la
ter in Rotterdam-Zuid (14 za
len) en Nijmegen (10 of 12 za
len).
Bonsai, aikido, origami. In het kader van vier
eeuwen betrekkingen is 2000 uitgeroepen tot
Japan-jaar. Een uitgelezen moment om een
aantal typische Japanse cultuuruitingen eens
kort onder de loep te nemen.
In aflevering 1: Manga.
Niet veel mensen weten dat, maar Japanners
zijn 's werelds grootste consumenten van
strips. Manga is de verzamelnaam voor dit fe
nomeen waarvoor soms halve boekwinkels
zijn ingeruimd. Bijna veertig procent van alle
verkochte boeken in Japan zijn
stripboeken. Maar strips vind je
ook in kranten, tijdschriften en
magazines. Ja, er zijn zelfs
stripautomaten. Om Manga
kun je in Japan niet heen.
Manga, het moge duidelijk zijn,
is big business in het Land van
de Rijzende Zon. Er gaan mil
jarden in om. Er zijn duizenden
tekenaars die in deze enorme
behoefte voorzien en een aan
tal van hen is even beroemd en
rijk als film- en popsterren. Een
stripboek is overigens niet zo
maar een dun boekje, zoals
hier in het westen dikwijls het
geval is. Een beetje Manga
heeft de omvang van een tele
foonboek. Wekelijks.
Manga dateert al van voor de
oorlog, maar kreeg door de in-
dustralisatie, de verstedelijking,
de massaconsumptie en de
massacultuur zijn huidige
vorm. Het vormt een belangrij
ke bron van ontspanning in de
verder gedisciplineerde maat
schappij. Japanners lezen hun
strips overigens supersnel. Ge
middeld dQen ze vier seconden over een pagi
na. Twintig minuten over een boek van 320
bladzijden.
Manga is ervoor iedereen. Jongens manga is
dikwijls een mengeling van spanning, avon-
foto pr/kunsthal
Een van de zeldzame Manga's in kleur.
tuur en humor. Voor de meisjes ligt de nadruk
meer op het verhaal, op de liefde. De heldenfi
guren hebben vaak westerse trekjes. Door
gaans zijn de eerste pagina's in kleur. Daarna
zijn de tekeningen, van rechts naar links over
de pagina, in zwart-wit.
Manga voor volwassenen is er in allerlei varia
ties. Van religie tot avontuur en van seks tot
geschiedenis. Daarbij gaat het er soms keihard
(geweld en seks) aan toe. Overigens is preten
tieloos vermaak het hoogste doel. Hoewel er
een tendens bestaat tot een meer literair genre,
zit er vandaag de dag nog een hoop wegwerp-
troep tussen.
In het kader van het Japan-jaar organiseerde
de Kunsthal in Rotterdam recentelijk de expo
sitie Manga Manga! De Leidse Stripshop ver
koopt Manga, in een kleine oplage en vooral
aan de liefhebber. „Er zitten mooie dingen bij,
maar vaak is het toch grof', zegt een woord
voerder van de zaak op de Aalmarkt.
De opening van het Siebold
Huis ging gisteren op het Ra
penburg gepaard met het hijsen
van zes banieren, ontworpen
door hier wonende Japanse
kunstenaars. Dat gebeurde op
uitnodiging van de Leidse
Stichting Tegen-Beeld, bekend
van de muurgedichten in de
stad. De afbeeldingen op de ba
nieren, die tot 31 oktober blij
ven hangen, zijn gebaseerd op
traditionele Japanse gedichten.
De tekst daarvan schalde giste
ren over het Rapenburg, per
megafoon gedeclameerd door
één van de ontwerpsters.
Aandachtig toehoorders wa
ren onder anderen de Japanse
ambassadeur Ikeda en minister
van landbouw Brinkhorst die
daarna het SieboldHuis met het
doorknippen van het traditio
nele lint officieel voor geopend
verklaarden. Voorafgaand aan
die plechtigheid vond in Het door de vertegenwoordigers banieren, is tot en met 26 mei
Arsenaal een bijeenkomst van beide landen nog eens ander werk te zien in de voor
plaats waarop het belang van werd onderstreept. Van de kun- malige Universiteitsbibliotheek
het nieuwe Japan-centrum stenaars die 'tekenden' voor de aan het Rapenburg 70.
Een van de banieren aan het Siebold Huis.
foto hielco kuipers
dans recensie
maja landeweer
Voorstelling: 'Hiroshima mon amour'. Re
gie: Margrith Vrenegoor Dans: Anne Af
fourtit en Dries van der Post. Muziek' o.a.
Jacob ter Veldhuis, Dmitri Yanov
Yanovski, Ikuyama Kengyo. Gezien: 31/3,
Stadsschouwburg, Amsterdam. Nog te
zien aldaar: t/m 28/4 (wo. t/m za,).
Zestien uur voor haar vertrek.
Zij is Nevers, een plaatsje in
Frankrijk, hij is Hiroshima. Ne
vers en Hiroshima hebben een
gat in hen geslagen, dat zij
nooit meer zullen dichten. Met
onschuldig opgeslagen ogen
herinnert een Japans kind, ge
projecteerd op de witte muur,
ons aan het door de atoombom
geblakerde landschap van Hiro
shima, waarin zij elkaar ont
moeten. Dat hun kortstondige
liefde zich tegen deze achter
grond afspeelt maakt het on
ontkoombare afscheid van de
Japanner en de Fran^aise nog
schrijnender.
De aangrijpende, dramati-
sche dansvoorstelling 'Hiroshi
ma mon amour' van regisseur
Margrith Vrenegoor in samen
werking met de dansers Anne
Affourtit en Dries van der Post
is geïnspireerd op de gelijkna
mige film uit 1959, waar Mar-
guérite Dumas het scenario
voor schreef. Enkele cruciale
tekstdialogen zijn op band te
horen, met beheerste stem uit
gesproken door Kathenka Wou
denberg en Har Smeets. Zo ge
disciplineerd en mstig als de
gesprekken verlopen, zo emo
tioneel en onbeheerst zijn de
fysieke confrontaties. Indruk
wekkend rake bewegingen ma
ken de emoties die steeds hoger
oplopen bijna levensecht.
De combinatie van prikkelen
de woorden over de precaire
kwestie van de atoombom en
wanhoopsgebaren als haar ver
krampte klauwhanden, bang
om los te laten, die groeven
maken in zijn huid, zorgen voor
een beklemmende spanning.
Het paniekerige, claustrofobi
sche gevoel van twee mensen
die elkaar niet willen laten
gaan, wordt extra benadrukt
door de beperkte, gesloten
ruimte van de voormalige bal
letstudio in de Amsterdamse
Stadsschouwburg, die wordt
gebruikt voor kleinschaliger
producties.
De makers zijn er goed in ge
slaagd met alledaagse beweging
de gecompliceerde haat-liefde
verhouding in al haar facetten
voor de toeschouwer tastbaar te
maken. De passie en het ruwe
verleidingsspel van afstoten en
aantrekken, wegrennen en el
kaar weer in de armen vallen,
ontwikkelt zich steeds meer tot
een machtsstrijd. De pijn die
hun liefde veroorzaakt neemt
de overhand. Zij reageren hun
frustraties aanvankelijk vooral
op zichzelf af, waarbij zij ge
spannen haar armen open en
dicht laat klappen voor haar ge
zicht, terwijl hij letterlijk tegen
de muren opspringt, valt en ge
vangen lijkt in de lijn waarop
hij beweegt.
'Hiroshima mon amour'
vraagt een geconcentreerde
kijkhouding vanwege'de voort
durende zwaarte en regelmati
ge stiltes in de muziek, maar
wanneer je er in opgaat is de
tragiek prachtig. De ijzersterke
uitstraling van danseres Anne
Affourtit komt vooral naar vo
ren in scenes met een meer on
derhuidse spanning, zoals de
razende tangodans, die teder
begint en die met uitstek de
constant aanwezige dualiteit
van tederheid en woede toont.
