Azië'
Homo erectus bereikte pas miljoen jaar geleden
eeste scholen houden COC buiten de deur
Leiden Regio
■fff
Kantonrechter maakt ommetje voor wieldoppen
GERECHT
lAC 4 APRIL 2000
2.1n
ndeli)C Leiden heeft moeite
te vinden om gastles-
nuu ,even_ Bijna alle scholen
iaar eidse regio en de Duin-
eer(]enstreek houden na een
iproep de boot af. Alleen
op het Herbert Visserscbllege in
Nieuw-Vennep en het Rijnlands
Lyceum in Sassenheim is het
COC zonder meer welkom. De
homo-organisatie heeft daarom
de gemeenten om hulp ge
vraagd.
Ondanks de voortschrijdende
emancipatie zijn gastlessen nog
Bolletje geroosterde
broodjes
Finse ronde sesam of volkoren,
geroosterd brood, brodly
Zweedse broodjes of
Duitse Zwieback.
Per pak/zak
van 2.39/2.09 voor/
steeds broodnodig, meent
voorzitter R. Rakers. „Wat wij
horen is dat zeker in de lagere
klassen weer een vijandigheid
jegens homo's hangt. Homo
seksualiteit is een taboe waar
mee de leerlingen elkaar pes
ten. Dat komt mede door het
groeiend percentage allochto
nen. Daarom is het van blijvend
belang om lessen te verzorgen,
waarbij de leerlingen vrij kun
nen praten. Onze ervaring leert
dat het een meerwaarde geeft
als een homoseksueel daarbij
als gespreksleider optreedt."
Om ouders op de hoogte te
houden, biedt het COC Leiden
de scholen aan een artikel in de
schoolkrant te schrijven. Om de
docenten bij de gastlessen te
betrekken organiseert het COC
in het najaar een docentendag.
„Daarbij gaat het om de vraag
hoe je kunt omgaan met een
klas waarin een sfeertje van dis
criminatie hangt, want het gaat
natuurlijk om meer dan homo
seksualiteit alleen. Het gaat om
wat er gebeurt als iemand an
ders is."
Maar vooralsnog laten de
scholen het afweten. „In het
verleden kregen we wel reacties
van de scholen, maar dat wer
den er steeds minder", aldus
Rakers. „Twee jaar geleden be
reikten we een dieptepunt van
twee reacties op 25 aanschrij
vingen. Toen dat bedroevende
resultaat zich vorig jaar her
haalde, hebben we besloten ac
tie te ondernemen."
Van Leiden tot Hillegom gin
gen er brieven uit naar alle ge
meenten. Ook dat levert echter
weinig op. „Gemeenten zijn
niet de baas van de scholen,
maar ze hebben bijna allemaal
beloofd dat ze er wel een briefje
of een telefoontje aan willen
wagen", aldus Rakers. Ook
heeft het COC alle 33 scholen in
de omgeving opgebeld en ge
vraagd naar contactpersonen.
Die zijn vervolgens persoonlijk
aangeschreven. Als we half
april niks hebben gehoord,
gaan we weer bellen", zegt Ra-
kers.
De COC-voorzitter kan
slechts gissen waarom de scho
len niet reageren. „Het schijnt
dat veel scholen het ontzettend
druk hebben, met ondermeer
het nieuwe Studiehuis. Wij
richten ons traditioneel op de
bovenbouw en juist daar is het
druk. Gastlessen zijn tegen
woordig meer iets voor de der
de klas, denk ik. Misschien
komt onze brief wel niet bij de
juiste persoon terecht. Scholen
zijn zulke conglomeraten ge
worden. Als je dan de sec
tormanager van de bovenbouw
aanschrijft en hij kan er niks
mee, verdwijnt zo'n brief waar
schijnlijk meteen in de prullen
bak."
Leidse homofusie in alle stilte
Drie Leidse homo-organisa
ties zijn begin dit jaar in alle
stilte samengegaan onder de
naam COC Leiden. Hetzelfde
doel, een tekort aan vrijwilli
gers en vervagende tegenstel
lingen brachten de leidse
Werkgroep Homoseksualiteit,
Lesbische Vrouwen Leiden en
COC afdeling Leiden tot de fu
sie. De drie organisaties zaten
al in hetzelfde gebouw aan de
Langegracht 65 in Leiden. „Ef
ficiency is de voornaamste
overweging om te fuseren",
verklaart voorzitter R. Rakers.
„En het is logisch voor de bui
tenwacht. Onderlinge ver
schillen, zoals in de jaren ze
ventig, waren er nauwelijks
meer." COC Leiden is nu de
enige belangenvereniging
voor homo's in de Leidse re
gio, die zich in dit geval ook
uitstrekt tot de Duin- en Bol
lenstreek.
Ion o-organisatie vraagt gemeenten om hulp
t de Leidsch Dagblad
me reputatie in wetenschappe
lijke kringen. Hij kan wel een
stootje hebben."
Ook een reeks publicaties, die
volgden op Swishers artikel in
1994, wordt nu irrelevant om
dat de basis onder de theorieën
is weggeslagen. „Door een deel
van de gezaghebbende archeo
logen zijn de beweringen ge
bruikt als basis voor nieuwe be
weringen. Maar al sinds de pu
blicatie in 1994 bestaat twijfel
over de datering van de fossie
len door Swisher. Swishers the
orie is nooit onomstreden ge
weest."
Met het binnenkort te ver
schijnen artikel, dat Langbroek
schreef met hoogleraar prehis
torie Wil Roebroeks, vestigt de
pas dertigjarige onderzoeker in
opleiding in één klap zijn naam
als wetenschapper. Hij geeft toe
nog te moeten wennen aan de
nieuwe status. „Het geeft een
gek gevoel om zo'n autoriteit
als Swisher tegen te spreken. Ik
heb wel honderd keer gedacht:
heb ik het dan toch fout? Maar
tijdens discussies met collega's
van de Leidse onderzoeks
groep, waar ik veel aan heb ge
had, werd mij definitief duide
lijk dat onze conclusies klop
pen."
De aanleiding voor de he
ranalyse kwam opvallend ge
noeg voort uit Langbroeks hob
by. Als amateur-astronoom was
hij al lange tijd bekend met de
mogelijkheden voor datering
die tektieten bieden. „Ik hou
me in mijn vrije tijd bezig met
sterrenkunde en meteorieten
hebben daarbij mijn specifieke
aandacht. Ik wist dat tektieten
konden helpen bij datering van
fossielen. Zo kwam ik op het
idee voor deze heranalyse." I Iet
bleek een ongebruikelijk start
sein voor baanbrekend weten
schappelijk onderzoek. „Veel
archeologen zijn onbekend met
deze materie en weten niet hoe
waardevol tektieten kunnen
zijn. Waarschijnlijk had ik er
ook niet van geweten als ik niet
toevallig bezig was geweest met
sterrenkunde."
ANNO 1900
Woensdag 4 April
N00RDWIJK - Het was gistermiddag omstreeks hal-
féén, toen de sombere klokketonen het oogenblik
aankondigden, dat de uitvaart van mr. F. A.G. graaf
Van Limburg Stirum, ambachtsheer van Noordwijk,
aanstaande was, nadat in den ochtend van denzelf
den dag het stoffelijk overschot in allen eenvoud van
's-Gravenhage naar den huize Offem was overge
bracht. Dat de belangstelling en deelneming groot
zouden zijn, was niet te betwijfelen; honderden dan
ook trotseerden de gure sneeuwbuien om, zich óf
ANNO 1975
langs den weg scharend, óf naar den doodenakker
spoedend, den aanzienlijken ontslapene mede de
laatste eer te bewijzen. Ten teeken van rouw waren
de straatlantaarns met floers omhangen, terwijl
meest alle vensters langs den te volgen weg de gor
dijnen hadden neergelaten.
Voorafgegaan door de harmonie-kapel 'Crescendo'
(waarvan de overledene beschermheer was) met
omfloerste banier, werd de lijkwagen gevolgd door
een tiental koetsen, den vollen gemeenteraad en het
talrijke dienstpersoneel, dat in den overledene een
zoo goed meester verliest.
achtigjn gisteren zomaar in
'en varta over de Maliebaan: de
van9e,|rechter, de officier van
IG PERlen de griffier van het
per pokantongerecht. De drie
6hrf1n onverwacht een wan-
5C l,n ftje naar de auto van een
i op ctfe man uit Dronten. De-
lijk lezèerde namelijk dat het
feen auto was die op 27 fe-
□örig jaar was geflitst we-
sette bp rijden van 67 kilometer
86 r op de Leidse Plesman-
ken leRet model lijkt er wel op,
Je mooie wielen niet",
everijf P de zitting- Hij had
Ito van zijn auto bij zich,
iet karretje zelf wel. En ja,
te je dan als kantonrech-
■Bchorst de zitting voor
^"Inuutjes en laat alle an-
Zjprakeloos achter om zelf
k te gaan naar de ver-
k.
jezorJ weer", zei officier van
lA. Kramer dan ook toen
ienst auw zonnetie door het
iens jdek brak. „Ja, anders
net ook niet gedaan",
rechter E. Weiss met de
'an de geflitste auto in
haar hand. Het was nog een
aardig endje. „Ik had hem wel
dichterbij willen parkeren,
maar dat ging helaas niet", zei
de man uit Dronten.
Eenmaal bij de auto keken de
rechter en de officier direct
naar de wielen. „U zou best ge
lijk kunnen hebben, maar ik zie
het niet", zei de rechter turend
naar de velgen. Wel zag zij een
ander verschil. Op de foto was
op de linkerachterruit een stic
ker te zien die op deze auto
ontbrak. „En u heeft niet voor
vandaag uw kenteken aange
past?" Nee, hij had er alleen
fraudebestendige kentekenpla
ten op laten zetten. Dat be
weerde hij vóór de speurtocht
op de Maliebaan al. Bovendien
was hij op die dag met zijn
vrouw wezen winkelen in Am
sterdam. Met zijn auto was hij
naar Lelystad gereden en van
daaruit was hij met de trein ver
der gegaan. De treinkaartjes en
een kopie van zijn kortingspas
zaten in zijn dossier. Net als
een bonnetje waarop precies
hetzelfde tijdstip stond als op
de foto met de geflitste auto.
„En het is niet de buurvrouw of
de buurman die uit winkelen is
gegaan? Wij denken natuurlijk
altijd aan het slechtste in de
mens. Dat is bij u niet zo?",
vroeg de rechter. „Nee, helaas
niet", zei de man.
Eenmaal terug van het omme
tje was de officier wel over
tuigd. Niet vanwege het verhaal
over het winkelen, maar vanwe
ge de sticker op de achterruit.
„Er zijn op uw auto geen spo
ren te zien dat er een sticker
aanwezig is geweest." De rech
ter was het daar mee eens en
liet de man weten dat hij de 130
gulden voor de bekeuring terug
krijgt. De reiskosten voor zijn
bezoek aan het kantongerecht
mag hij declareren.
Kojak
Een 53-jarige man uit Leid-
schendam krijgt binnenkort
ook zijn bekeuring terugbe
taald. Hij reed in december
1998 ter hoogte van Alkemade
over de vluchtstrqok richting
Schiphol en kreeg daarvoor een
prent van 300 gulden. Hij was
het daar totaal niet mee eens,
omdat hij alleen maar zijn werk
had gedaan.
Wat was het geval? De man
werkt bij een taxatiebureau dat
zich in opdracht van rijkswater
staat inzet bij de berging van
voertuigen die betrokken zijn
bij botsingen. Juist op die be-
Leidse archeologen weerleggen theorie van geoloog Swislier
nzei
pielen van de Javaanse Homo erectus zijn
lortiet ouder dan een miljoen jaar. Tot die
ïoiojclusie komen de Leidse archeologen Wil
t Roebroeks en Marco Langbroek. In het
rvajmende aprilnummer van het Journal of
-enJnan Evolution stellen zij de datering van
beijp Java gevonden Homo erectus-fossielen
zjrug tot circa 800.000 jaar. Onderzoeker
"oei Langbroek werd door zijn hobby
'meiterrenkunde op het juiste spoor gezet.
QlESES
no erectus, voorganger
Archaïsch sapiens en
ie de primitieve voorou
de Homo Sapiens, leef-
twee miljoen jaar gele-
voop het Afrikaanse conti-
de jaren negentig van
entiende eeuw werden
fossiele resten van de
.s,( ;rectus gevonden op Ja-
ijkbaar had onze verre
njler Afrika verlaten en
ireikt. Over de datering
sinds het einde van de
eeuw discussie, maar
eks en Langbroek den-
ouderdom van de Ja-
fossielen definitief te
vastgesteld.
evindingen van de twee
i tegen de beroemde
Swisher, die de Javaan-
lio erectus in 1994 een
ÉÉN van ruim 1,8 miljoen
pjj bedeelde. „Die datering
voor veel opschudding",
^^ngbroek. „Homo erec-
uitbi zo namen wetenschap-
emejt 1994 aan, ruim twee
jaar geleden in Afrika
1 teiln en zou dat continent
genfr miljoen jaar geleden
isl verlaten. Maar door de
itho|g van Swisher ontstond
stoeaan die theorie. Zelfs be
lten n te twijfelen aan Afrika
versats van oorsprong van
rerre voorouders. Mis
was de Javaanse Homo
erectus wel ouder dan de Afri
kaanse."
Maar Swisher zat ernaast.
Langbroek: „De fossielen zijn
gevonden op twee Javaanse
plaatsen. De bodemstructuur is
daar, als gevolg van langdurige
erosie, gecompliceerd - aardla
gen zijn vervormd en liggen
niet meer keurig in chronologi
sche volgorde."
„Je mag zeggen dat Swisher
die complexiteit heeft onder
schat. Voor zijn datering ge
bruikte hij vulkanische elemen
ten, die zich op een gelijke
diepte bevonden als de fossie
len. Maar die vulkanische ele
menten zijn waarschijnlijk veel
ouder dan de fossielen. Het
gaat om elders weggespoeld
materiaal, dat samen met de
fossielen opnieuw is afgezet.
Dat zegt echter niets over de
ouderdom van de Homo erec
tus."
langbroek wist een betere
manier om de leeftijd van de Ja
vaanse Homo erectus vast te
stellen. Hij gebruikte tektieten:
kleine stolsels van gesmolten
materiaal, die ontstaan en weg
geslingerd worden door de in
slag van een planetoïde op aar
de. Ongeveer 800.000 jaar gele
den heeft zo'rt inslag plaatsge
vonden op een plek die bij de
huidige grens van Laos en
Cambodja ligt. „Die inslag
Marco Lang
broek: „Het
geeft een gek
gevoel om zo'n
Swisher tegen te
spreken. Ik heb
keer gedacht:
moet enorm geweest zijn", zegt
Langbroek. „De planetoïde had
een doorsnede van ongeveer
een kilometer. In een straal van
honderden kilometers werd al
les in een klap weggevaagd: die
ren, bomen, gebergte. Tektieten
werden met een enorme kracht
weggeblazen om soms duizend
kilometer verder terecht te ko
men. Tektieten die door deze
inslag werden gevormd en ver
spreid, zijn op vele plaatsen ge
vonden, tot op Madagaskar."
Al die tektieten bleken een
leeftijd van ruim 800.000 jaar te
hebben. Deze ouderdom is vast
te stellen door onderzoek te
doen naar het magnetisch veld.
Langbroek: „In de loop van de
geschiedenis draaide dat veld
enkele malen. Die draaimo-
menten of ompolingen zijn met
diepzeeboringen vrij nauwkeu
rig te dateren. Tektieten en de
fossielen van de Homo erectus
bevinden zich in de Javaanse
aarde tussen twee van zulke
ompoolmomenten, die tussen 1
miljoen en 800.000 jaar geleden
hebben plaatsgevonden. Die
magnetische velden laten zich
niet leiden door erosie en daar
mee hebben wij een prima
middel om ouderdom van de
tektieten en vervolgens ook de
fossielen te bepalen."
En dus, zo stellen beide Leid
se archeologen, bereikte de Ho
mo erectus pas ruim 1 miljoen
jaar geleden het Aziatisch con
tinent. Dat bevestigt de chrono
logie van de ontwikkeling van
de mens, die tot 1994 populair
was maar door Swishers bewe
ringen onzeker werd. Onze
voorouders ontwikkelden tus
sen een en twee miljoen jaar
geleden dankzij veranderende
voedselpatronen grotere herse
nen. En die evolutie verschafte
de Afrikaanse Homo erectus de
verstandelijke capaciteiten die
volstonden om het continent te
verlaten, legt Langebroek uit.
„Onze voorouders werden
flexibeler en hun band met het
leefgebied werd minder sterk.
Sommigen volgden hun intuïtie
en trokken vol opportunisme
naar nieuwe plaatsen. Vele ge
neraties later leidde dat tot de
trek uit Afrika en uiteindelijk
bereikte de Homo erectus
Azië."
Langbroek, die de beroemde
Swisher met het artikel luid en
duidelijk corrigeert, zegt nie
mand onderuit te willen halen.
Toch lijkt de Amerikaanse geo-
chronoloog not amused. Swis
hers eerste reactie op de Leidse
bevindingen werd door de re
dactie van het Journal of Hu-
man Evolution afgekeurd en
een nieuwe reactie is tot dusver
uitgebleven. Na een jaar wach
ten wordt het artikel van Lang
broek en Roebroeks nu zonder
weerwoord van Swisher gepu
bliceerd. „Het is natuurlijk niet
leuk wanneer zo'n belangrijk
onderzoeksresultaat wordt
weerlegd", zegt Langbroek.
„Maar Swisher geniet een enor-
wuste ochtend had de man een
melding gekregen om naar
Schiphol te rijden voor assis
tentie bij de berging van een
vrachtwagen en een auto die
vanwege de ijzel op elkaar wa
ren gebotst. Het verkeer op de
A4 reed stapvoets, waarna de
man 'net als inspecteur Kojak'
een oranje zwaailicht op het
dak van zijn wagen had gezet
en over de vluchtstrook was ge
reden. Alleen de lolly van de in
specteur ontbrak.
De keurig in het pak gestoken
man vond dat hij met de be
keuring 'werd behandeld als de
eerste de beste drugsrunner'.
Bovendien wist hij niet precies
waar het ongeval had plaatsge
vonden. .Achteraf bleek dat op
een bouwweg te zijn bij Schip
hol. Een afrit van een afrit", zo
stelde hij. „Deze boete is wat ik
's nachts als uurloon bij rijks
waterstaat krijg."
De officier en de rechter toon
den begrip. De man hoefde
geen boete te betalen.
connie van uffelen»
LEIDEN - De finales van het schoolbasketbal voor de Leidsch Dagbladbeker, die gisteren in de Vijf Meihal
werden gehouden, hebben een drievoudige zege van de scholengemeenschap Bonaventura-Kijckenborg
opgeleverd. foto archief leidsch dagblad
Vrijdag 4 april
LEIDEN - Als alles volgens plan verloopt, kunnen
nog voor het eind van dit jaar zo'n kleine driedui
zend gezinnen in de Merenwijk een keuze maken uit
zes televisie- en tien FM-radioprogramma's. Die rui
me keuze wordt mogelijk gemaakt door de Stichting
Kabelnet Merenwijk, die in 1973 door particulier
initiatief op poten werd gezet en nu zover is, dat be
gonnen kan worden met de bouw van een 114 meter
hoge antennemast.
De kosten van een aansluiting op de kabeltelevisie
bedragen 7,75 per maand voor de bewoners van
een huurhuis en 3.- per maand voor de bewoners
van een koopwoning. De laatste categorie heeft
reeds een deel van de kosten bij het kopen van het
huis betaald. Nog volgend jaar hoopt de stichting zo
ver te zijn dat alle woningen in de Merenwijk op het
kabelnet zijn aangesloten.
Volgens voorzitter F. de Boer is de kabeltelevisie
in de Merenwijk een unieke zaak om twee redenen.
In de eerste plaats omdat de kosten de laagste zijn
van ons land. (Oegstgeest b.v. 11,84 per m) en in
de tweede plaats omdat het de aanzet is voor het
eerste regionale kabeltelevisienet in Nederland. Die
regionale opzet is mogelijk omdat de stichting met
de gemeente Oegstgeest en Multivisie (een commer
ciële instelling) gezamenlijk een nieuwe stichting
hebben gevormd, waarin de antennemast en het ont
vangststation zijn ondergebracht.
DEN HAAG/BRUSSEL (SP) - De PvdA-fractie in de
Tweede Kamer is van plan de keus van de Ameri
kaanse F-16 als vervanger van de Starf ighter 'er niet
bij te laten zitten'. De Nederlandse Defensie minis
ter Vredeling en zijn collega's uit België, Noorwegen
en Denemarken hebben in Brussel vastgesteld dat
de F-16 jager militairen financieel de Franse Mirage
F-l en de Zweedse Saab Viggen achter zich laat. De
PvdA blijft alle drie de toestellen te duur vinden.
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing een ingevulde cheque (geen
overschrijvingskaart) ter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op te sturen naar liet Ix-idscli
Dagblad, t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 /vb Leiden of door contante betaling aan de balie van het Leidsch
Dagblad aan de Roosevellstraat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
