'Europarlementariërs
slordig met belastinggeld'
'Onze God gaat jou belonen als je trouw bent
Buitenland
iVapenindustrie boycot
laf Smith Wesson
Terre'Blanche meldt zich voor straf
Ook Servië
krijgt brug
/RIJDAG 31 MAART 2000
NAVO ziet goede band met Poetin
Riga* Secretaris-generaal Robertson van de NAVO verwacht een
constructieve samenwerking met de nieuwe president van Rus
land, Vladimir Poetin. Dat zei de chef van het bondgenootschap
gisteren op de laatste dag van zijn bezoek aan Letland. Robert
son prees Poetin voor zijn persoonlijke inzet om de sterk be
koelde relatie tussen Rusland en de alliantie te verbeteren. Mos
kou plaatste de NAVO een jaar geleden uit protest tegen haar
optreden in Kosovo op grote afstand. Inmiddels is er weer enig
overleg. Opmerkingen over een mogelijk NAVO-lidmaatschap
van Letland leken in elk geval niet bij te dragen aan een warme
re band. Moskou tikte Robertson meteen hard op de vingers.
„Aansluiting van de Baltische staten is een bedreiging voor de
veiligheid van Rusland", zei een woordvoerder van Defensie.
Proef met 'vliegende reddingboot'
los angeles De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA
heeft gisteren een geslaagde proefvlucht gemaakt met het pro
totype van een 'vliegende reddingboot'. Die wordt ontwikkeld
voor eventuele evacuatievluchten uit een toekomstig ruimtesta
tion. Het vaartuig voldeed aan de verwachtingen. De onbeman
de X-38 werd op een hoogte van bijna 12.000 meter door een B-
52 bommenwerper losgelaten, en viel bijna 40 seconden voor
een parachute zich ontplooide, waarna het wigvormige toestel
ongeveer 10 minuten later veilig neerplofte in de woestijn. De
;X-38 heeft geen motor en vleugels, en valt door de zwaarte-
I kracht naar de aarde terug. De NASA hoopt over twee jaar een
model op ware grootte te kunnen testen, dat dan daadwerkelijk
vanuit een space shuttle in de ruimte zal worden losgelaten.
Internetaanbieder schikt smaadzaak
londen De Britse internetaanbieder Demon heeft gisteren een
schikking getroffen in een rechtszaak vanwege smaad op inter
net. De zaak kon Demon mogelijk honderdduizenden guldens
kosten, en een precedent scheppen voor soortgelijke rechtsza
ken. Demons moederbedrijf Thus gaat de schadevergoeding be-
talen aan Laurence Godfrey, die Demon had aangeklaagd om
dat er beledigende en smadelijke dingen over hem werden ge-
zegd op een website die via het bedrijf werd aangeboden. Advo
caten noemen de rechtszaak vernieuwend, omdat blijkt dat in
ternetaanbieders wettelijk verantwoordelijk kunnen worden ge-
houden voor materiaal dat door internetgebruikers op hun
homepages en nieuwsgroepen wordt gezet. Thus zal daarom
gaan lobbyen voor een wetsverandering in Groot-Brittannië.
Hindley moet sterven in gevangenis
t onden Het hoogste Britse rechtscollege, the Law Lords, heeft
gisteren geoordeeld dat kindermoordenares Myra Hindley haar
'1 even lang in de gevangenis moet blijven. De 57-jarige Hindley
j ïeeft al eerder vergeefs verzoeken om voorwaardelijke invrij-
ïeidstelling ingediend. De publieke opinie in Groot-Brittannië
s fel tegen vrijlating van Hindley. Met haar partner Ian Brady
creeg ze in 1966 levenslang voor de moord op twee tieners. Bra-
p ly werd bovendien schuldig bevonden aan een derde moord,
^ter bekende het stel nog eens twee kindermoorden. Brady en
-lindley staan bekend als de Moors Murderersze begroeven
ïun slachtoffers in het onheilspellende landschap van Sattle-
vorth Moor bij Manchester. Zij hadden de kinderen seksueel
nisbruikt voor hun dood. Soms maakte het stel ook opnames
'an de doodskreten van de slachtoffers.
n
Communisme onwettig in Bulgarije
1 ofia Het communisme is in strijd met de wet. Dit heeft het
Julgaarse parlement met een meerderheid van 137 tegen zestig
temmen besloten. De voormalige communistische leiding en
egeringspartij worden volgens het wetsontwerp onwettig ver
jaard. De parlementariërs zijn niet mild over de communisten,
rier regime tien jaar geleden na 45 jaar instortte: „De leiders
:ijn verantwoordelijk voor de verwoesting van de traditionele
vaarden van de Europese beschaving, het morele en economi-
che verval van de staat en het voortdurend gebruik door de
taat van terreur." Bovendien hebben ze Bulgarije 'uitverkocht':
Ze hebben de belangen van het land ondergeschikt gemaakt
tan die van een andere staat, de Sovjetunie, tot en met het tota-
verlies van de eigen soevereiniteit."
tassen gedood in hinderlaag
tr MOSKOUIn Tsjetsjenië zijn zeker vier Russische militairen ge
lood toen zij in een hinderlaag liepen die Tsjetsjeense rebellen
ladden opgezet. 27 soldaten worden nog vermist. Het Russi-
che konvooi liep in de val bij het dorp Vedeno, zo'n 40 kilome-
sr ten zuidoosten van de hoofdstad Grozny. Zo'n zestien Rus-
en zijn ongedeerd uit de Tsjetsjeense aanval gekomen. Een
weede konvooi dat het eerste moest redden, liep eveneens in
en hinderlaag. Daarbij raakten 20 militairen gewond.
ïongersnood dreigt voor Afrika
;w york In de Hoorn van Afrika dreigt een omvangrijke hon-
ersnood, die mogelijk zestien miljoen mensen zal treffen. De*
rote droogte in dit deel van Afrika leidt al jaren tot kleinere tot
umanitaire tragedies, maar deskundigen vrezen nu een herha
ng van de massale hongersnood van vijftien jaar geleden. De
N besloten gisteren een gezant te sturen die de benodigde ex-
a hulpverlening in kaart moet brengen. Hij bezoekt Ethiopië,
skljibouti, Kenya en Eritrea. Vooral in.Ethiopië is sprake van gro-
problemen nu regen al maanden nagenoeg uitblijft. Volgens
N e Britse zender BBC sterven in het land al dagelijks kinderen,
ooral in de stad Gode is de situatie ermbarmelijk. Gode ligt in
e zuidoostelijke regio Ogaden, waar de droogte hard toeslaat,
het gebied wonen 1,3 miljoen mensen die afhankelijk zijn
'.an voedselhulp. Circa 95 procent van het vee is intussen dood.
°Gyork*anp-bridge
Amerikaanse wapenindu-
e heeft de afgelopen weken
te druk uitgeoefend op
ïrwapenfabrikant Smith
sson om te stoppen met het
ken van 'veiligere' vuurwa-
ïs. De financiële druk is nu
iterk dat de Amerikaanse
i njtelautoriteiten onderzoeken
;r sprake is van een samen-
ring tegen Smith Wesson,
zei de openbare aanklager
)es'i de staat New York, Eliot
tzer, gisteren tegen The New
?er k Times. Hij was onlangs be-
:0/ eken bij een schikking tus-
Smith Wesson en de
erikaanse overheid. Smith
sson, in Britse handen, be-
fde daarbij een aantal veilig-
dsmaatregelen, nadat een
jbo tal Amerikaanse steden de
Jenfabrikant verantwoorde
had gesteld voor vele vuur-
echten met dodelijke afloop.
Ie schikking belooft Smith
n sson kindersloten op alle
ïwe wapens aan te brengen,
verplicht het handelaren
ecedentenonderzoek te ver
ten naar mogelijke kopers.
\merikaanse wapenindu-
reageerde woedend op de
cessies. Een groothandelaar
eel detailhandelaren weige-
ren nog langer vuurwapens van
de geplaagde fabrikant af te ne
men. De invloedrijke wapen
lobbyisten van de National Rifle
Association verklaarden dat het
'buitenlandse bedrijf de witte
vlag heeft laten wapperen ten
gunste van de regering-Clinton.
Spitzer noemde het onderzoek
van de kartelautoriteiten een
'serieuze zaak'. Zijn collega in
Connecticut, Richard Blument-
hal, zei gehoord te hebben dat
voor de zaken van Smith
Wesson het ergste wordt ge
vreesd. Een woordvoerder van
de wapenfabrikant kon nog
niets zeggen over de financiële
gevolgen. Hij voegde er wel aan
toe dat zijn onderneming er
'flink van langs heeft gekregen'.
„Het lijkt erop dat onze pro
ducten worden geboycot."
Andere wapenfabrikanten drei
gen eveneens onder de druk
van de Amerikaanse overheid te
bezwijken. In oktober vorig jaar
meldden verscheidene Ameri
kaanse media dat Colt zou
stoppen met de productie van
handvuurwapens. Net als
Smith Wesson wil Colt zijn
activiteiten verschuiven naar de
productie van de smart gun. Dit
slimme wapen gaat alleen af als
de rechtmatige eigenaar de
trekker overhaalt.
POTCHEFSTROOMMet partijvlag en gezeten op een zwart
paard meldde de Zuid-Afrikaanse neonazi Eugene Terre
'Blanche zich gisteren om een celstraf van een jaar uit te
zitten. Honderden zwarte Zuid-Afrikanen juichten toen hij
zich overgaf aan de autoriteiten. De blanke extremist is
Familie Elian
krijgt nog tot
dinsdag de tijd
MIAMLHAVANA ANP-Rtr
In de zaak-Elian is de druk de
komende dagen even van de
ketel. De Amerikaanse autori
teiten hadden gedreigd de Cu
baanse jongen vandaag weg te
halen bij zijn familie in Miami,
maar hebben nu besloten daar
tot dinsdag mee te wachten.
Washington wil dat de familie
een verklaring ondertekent
waarin ze belooft Elian over te
dragen als alle juridische mid
delen om hem in de VS te hou
den zijn uitgeput. De famile
weigert dat tot dusver.
Gisteren werden de gesprek
ken tussen de familie van Elian
en de Amerikaanse immigratie
dienst voortgezet. Het overleg
duurde acht uur, maar leverde
niets op. De Amerikaanse rege
ring vindt dat Elian bij zijn va
der in Cuba hoort, zo bevestig
de de Amerikaanse minister Re
no gisteren.
In de discussie heeft zich op
onverwachte wijze nu ook de
Amerikaanse vice-president
Gore gemengd. Hij vindt dat
Elian moet blijven. Ook zijn va
der, stiefmoeder, halfbroer en
grootouders moeten in de VS
komen wonen, aldus de Demo
cratische presidentskandidaat.
Analisten menen dat Gore bij
de presidentsverkiezingen in
november flink moet inleveren
in Florida als Elian wordt terug
gestuurd naar het communisti
sche Cuba. De Cubaanse ge
meenschap in de zuidelijke
staat zal de huidige president
Clinton, en daarmee ook vice-
president Gore, verantwoorde-
veroordeeld voor mishandeling van een zwarte pompbe- pleegde op de vooravond van de eerste democratische ver- lijk houden,
diende. Een tiental volgelingen van Terre'Blanche, sommi- kiezingen in 1994. Daarbij vonden 21 mensen de dood.
gen in uniformen met nazisymbolen, begeleidde hem naar Sommige leden van de AWB hadden in de jaren vooraf- Pagina 2: commentaar
de rechtbank waar hij zich aangaf. Terre'Blanche leidde de gaand aan de verkiezingen willekeurig zwarten vermoord.
Afrikaner Weerstandsbeweging (AWB), die bomaanslagen foto yoav lemmer
brussel paul koopman
correspondent
Voor iedereen zat er wat in het
vat, aan het slot van de twee
daagse Balkan-donorconferen
tie. Zelfs Servië, vanwege Milo
sevic' oorlogen tot dusverre uit
gesloten van hulp, krijgt een
brug.
Ruim vijf miljard gulden
denkt het 'Stabilisatiepact voor
Zuid-Oost Europa' binnenkort
te kunnen besteden aan projec
ten die de lappendeken van
Balkanstaten aan elkaar moeten
knopen, veel meer dan woens
dag nog was geraamd. Grens
overgangen worden verbeterd,
elektriciteitsnetten aan elkaar
gekoppeld en wegen gerepa
reerd. In totaal is daarvoor drie
miljard gulden 'uitgetrokken.
Veel aandacht gaat ook uit naar
'zachtere' bestemmingen, zoals
de bevordering van vrije media,
democratie, goed bestuur, te
rugkeer van vluchtelingen en
herscholing van militairen.
Rapport Europese Rekenkamer lekt uit
Noord-Ierse
politie krijgt
toch een lintje
BELFAST Rtr-ANP
Europarlementariërs gaan laks om met het hun toever
trouwde belastinggeld. Gebrekkige controle en onduide
lijke regels leiden ertoe dat een goede besteding van mi
nimaal 75 miljoen gulden per jaar niet verzekerd is. De
Groenen en de Conservatieven zijn het meest verdacht,
zo blijkt uit een gisteren uitgelekt rapport van de Euro
pese Rekenkamer.
brussel marc peeperkorn
correspondent
De Rekenkamer heeft geen kei
harde bewijzen voor fraude
maar constateert wel dat de
wijze waarop de parlementari
ërs met het geld omspringen
niet door beugel kan. De frac
ties beamen de fouten en belo
ven beterschap. „Het is gênant,
maar het is nog gênanter als we
dit ontkennen", reageerde
GroenLinks-fractieleider Lagen
dijk.
Jaarlijks ontvangen de frac
ties in het Europees parlement
ruim 75 miljoen gulden voor in
formatiecampagnes, politieke
activiteiten en extra personeel.
De Europese Rekenkamer stelt
grote vraagtekens bij de beste
ding hiervan. Budgetten wor
den door elkaar gehusseld, al
naar gelang er geld nodig is. De
controle in de fracties op de
uitgaven, alsook het verplichte
externe toezicht laat te wensen
over. Lagendijk: „Het beeld dat
ontstaat is: het gaat om geld en
over Europa, dus het zal wel
slecht geregeld zijn. Daar moet
echt verandering in komen."
De Rekenkamer neemt onder
meer de Europese christen-de
mocraten op de korrel, die een
deel van het geld gebruiken ter
financiering van de aan hun ge
lieerde Schumanstichting in
Luxemburg, jaarlijks vloeit er
1,5 miljoen gulden geheel bui
ten de boeken en regels om
naar deze club, die inmiddels
over een kapitaal van 22 mil
joen beschikt. De fracties van
christen-democraten, socialis
ten en liberalen, steunen daar
naast hun overkoepelende par
tij-organisaties - respectievelijk
EVP, PES, en ELDR - met drie
miljoen per jaar, hetgeen niet
strookt met de regels.
In een bijgevoegd 'scorebord'
staan de UPE (de Conservatie
ven) en de Groenen bovenaan
als het om de onjuiste beste
ding gaat van de fractiegelden.
De EVP is een goede derde ter
wijl socialisten en liberalen ver
houdingsgewijs goed uit de bus
komen.
Het Rekenkameronderzoek
heeft betrekking op 1998 maar
sindsdien is er niet veel veran
derd. De Europese controleur
beveelt duidelijker regels en
scherpere controle aan.
Sekte drijft volgens schrijver Moses Isegawa op relipop en showtime
beverwuk john oomkes
De hele dag hadden volgelingen van de beweging tot
Herstel van de Tien Geboden gewacht op het beloofde
einde der tijden. Toen dat niet van hogerhand kwam,
riep de leiding van de sekte zelf de apocalyps over haar
in zwart geklede gelovigen af, door de brand in het
houten gebouw te jagen. Op 17 maart legde een laai
end vuur de kerk in Kanungu en daarmee zo'n 330
mensen in de as.
Het drama in Zuidwest-Uganda schokte de wereld met
de vertraging van een slow-motionmachine. Het duurt
even voordat een menselijk drama in Afrika scherp op
het westerse netvlies staat. Zelf ontsprongen 'hoofda
postel Joseph Kibwetere, apostel Domenic Kataribabo,
de assistentes Gredonia Mwerinda en Ursula Komuh-
angi de dans. Volgens de Ugandese politie beladen met
de bezittingen van de hondstrouwe volgelingen, die in
afwachting van het Laatste Oordeel huis en haard had
den verkocht en de opbrengst aan de sekteleiding had
den geschonken.
Op zeker vijf andere plekken zijn afgelopen week hon
derden lichamen aangetroffen van sekteleden die al
eerder op een gewelddadige manier aan hun einde
blijken te zijn gekomen.
Volgens de Ugandees-Nederlandse schrijver Moses
Isegawa is er niets nieuws onder de zon: „Religie heeft
altijd iets met moorden en bloedvergieten te maken.
Denk aan de jihad, de heilige oorlog van de islam. De
Kruistochten. De Inquisitie. In de beschaafde wereld is
de laatste eeuw een scheiding tot stand gekomen tus
sen kerk en staat, maar tot voor kort was het geloof, de
kerk, de aanstichter van veel geweld.
En nog steeds. Denk aan Waco, Texas, aan de hoogop
geleide sekte in California die het heil verwachtte van
een komeet. Dit lijkt de eerste keer te zijn in Uganda,
maar de bestaande geloofsgemeenschappen (protes
tanten, katholieken en islamieten) hebben eind vorige
eeuw, zo rond 1890 en al eerder, bloedige onderlinge
strijd geleverd.
Als je naar de geschiedenis kijkt is er niets verbijste
rend. Het heeft met macht te maken. Binnen een kerk
schrijft de voorganger het gewenste handelen aan de
mensen voor, binnen een sekte zegt de leider wat de
mensen moeten doen. Je hoeft maar een paar sterke
handlangers om je heen te verzamelen om je volgelin
gen te dwingen gif in te nemen of op een andere ma
nier te terroriseren.
In Uganda hangen de meeste christenen en moslims
ook het traditionele, inheemse geloof aan; je bent er lid
De Ugandees-Nederlandse schrijver Moses Isegawa: „Als
de economie slecht is, dan biedt dat religies allerlei kan
sen." foto gpd joop boek
van alletwee. Vrij nieuw is er de snelle opkomst van
nieuwe sekten, waaronder die van het Herstel van de
Tien Geboden. Je kunt ze de vertegenwoordigers van
de pop-religie noemen. Hun succes hebben ze te dan
ken aan het feit dat ze dichter bij de mensen staan,
geen priesters hebben en fanatiek te werk gaan.
Die sektes zijn grotendeels opgekomen na 1986, het
jaar dat Museveni in Uganda orde in Uganda op zaken
stelde. Veel grote Amerikaanse predikers, zoals Jim
Swaggart, kwamen op bezoek. Ugandezen die al in het
buitenland hadden gestudeerd, keerden naar Kampala
terug om er kerken te stichten. Ze brachten hun ere
diensten op tv naar Amerikaans voorbeeld, zorgden
voor beelden van dansende gelovigen, zweepten de
boel op met popmuziek. Ze deden allerlei dingen die
normale priesters niet doen. Zo is de zaak van de
grond gekomen."
Via internet is de informatievoorziening razendsnel
van aard en open. Isegawa vergelijkt de huidige toe
stand in Uganda niet met die in een westers land, maar
zegt dat de kritische pers open en bloot het vertrek van
president Museveni kan eisen zonder dat dat repercus
sies heeft. „Het succes van de nieuwe sekten ligt in het
heil dat ze preken. Ze beloven heel veel aan de men
sen: een medicijn voor aids, alle geld en succes voor
een beter bestaan, wat de mensen maar willen horen.
Ze zijn daardoor heel populair, waar het katholicisme
en het protestantisme aan populariteit inboeten. De
mensen kiezen voor het alternatief, de religie van de ja
ren negentig. Ze herkennen zich in dit geloof, het is
showtime. Het is een Hollywood-achtige religie. Met
popbands, reli-pop. Als je een bijbel bezit, goed kunt
praten, sponsors in Europa of de VS achter je hebt, dan
kun je je eigen gemeenschap opbouwen. Je kunt ge
woon op een'klein kantoortje beginnen.
Als de economie slecht is, zoals in Uganda, dan biedt
dat de religie kansen. Je kunt mensen hoop bieden,
uitzicht op een betere toekomst. 'Onze God gaat jou
belonen als je trouw bent, bidt en je geld geeft aan zijn
dienaren'. De mensen geloven daar onvoorwaardelijk
in. Ze investeren zo als het ware in hun eigen heil. Het
komt ook voor dat volgelingen met een beurs naar Eu
ropa worden gestuurd, dan terugkomen en kunnen be
vestigen dat er een betere toekonst mogelijk is dankzij
de sekte. 'Ja jongens, het kan, het is geweldig'. Boven
dien is de onderlinge band vaak heel sterk, vergelijk
baar met die in een familie."
Vanaf komend najaar is Isegawa maandenlang op pro-
motiereis ten behoeve van de Engelstalige editie van
zijn 'Abessijnse Kronieken'. Hij heeft de stellige over
tuiging dat dat debuut hem op de kaart van de Afri
kaanse literatuur kan zetten, mogelijk op gelijke hoogte
met Ben Okri. „Alleen al daarom is het mooi dat ik
even als schrijver kan terugkeren naar Kampala. Ik ben
daar geboren en getogen, maar gevormd in Europa. Ik
kan letterlijk van een afstand kijken naar wat er in Afri
ka gebeurt."
De Britse koningin Elizabeth zal
op 12 april in Noord-Ierland
toch de hoogste burgerlijke on
derscheiding uitreiken aan het
politiekorps, de Royal Ulster
Constabulary (RUC). Dat meld
den de Britse autoriteiten giste
ren. Vorig jaar november, toen
bekend werd dat het George
Cross zou worden uitgereikt
aan de RUC, ontstond grote
verontwaardiging onder de
Noord-Ierse republikeinen.
Het kruis is de hoogste Britse
niet-militaire onderscheiding
voor heldenmoed in uitzonder
lijk gevaar. In de afgelopen der
tig jaar kwamen meer dan drie
honderd politieagenten in de
provincie om door geweld. Het
is de tweede keer sinds de in
stelling van de onderscheiding
in 1940 dat die aan een groep
wordt toegekend. De eerste
keer was aan de bevolking van
Malta, in 1942, die het Cross in
hun vlag hebben geplaatst.
De Ierse republikeinen zien
de RUC echter als een bondge
noot van de pro-Britse protes
tanten die Noord-Ierland domi
neren. De katholieke republi
keinen willen bij de republiek
Ierland horen. Ze hebben het
overwegend protestantse poli
tiekorps vaak beschuldigd van
discriminatie.
Moslim als
'gek' gevlucht
uit Srebrenica
DEN HAAG ANP
Een moslimman uit Srebrenica
heeft gisteren voor het Joego-
slavië-tribunaal verteld hoe hij
uit de enclave Srebrenica wist
te ontsnappen door zich als gek
voor te doen. De man, die voor
zijn eigen bescherming werd
aangeduid met de schuilnaam
'H', werd gehoord in de zaak te
gen generaal Radislav Krstic.
Zijn vrouw duwde hem al die
tijd in een kruiwagen voort om
Potocari te bereiken, waar bus
sen stonden om de moslims te
deporteren. Voordat H deze
bussen bereikte, werd hij echter
gepakt. Servische militairen
brachten hem naar de basis van
Dutchbat in Potocari, waar hij
onder anderen generaal Mladic
zag. „Hij kwam op me af eri zei
dat ik meteen geslacht moest
worden", aldus H. Tussen
komst van een oude Servische
vriend redde hem naar eigen
zeggen het leven.
Onderzoekers van het tribu
naal verhoren intussen Bosni
sche Serviërs over Srebrenica in
Banja Luka, in samenwerking
met het plaatselijke bestuur.
Dat is uitzonderlijk omdat de
autoriteiten van het Servische
deel van Bosnië doorgaans vij
andig tegenover het tribunaal
staan. Het VN-hof heeft volgens
hen vooroordelen tegen Ser
viërs.
De verhoren in Banja Luka
zijn woensdag begonnen, en
duren minstens een week.
