NAM denkt weer
aan Waddengas
Minister Borst wil werkdruk
kraamzorg verder verlagen
Van Mierlo zweeg over rol
Beatrix bij overplaatsing
Binnenland
D66-top had escalatie affaire-Docters van Leeuwen kunnen voorkomen
billen vragen versoepeling
IMF-begrotingseisen
Zilveren Kruis belegt 'niet risicovol'
De Staatsloterij
in 1999:
meer winnaars
dan ooit.
3AG 31 MAART 2000
ANP Algemeen Nederlands Persbureau CPD Geassocieerde Pers Diensten
(viaan onder het mes
}rg Een vrouwelijke mantelbaviaan wordt in het Tilburgse
•lisabeth Ziekenhuis onder narcose gebracht om te worden
Een operatie die noodzakelijk wordt geacht om-
groep mantelbavianen in safaripark de Beekse Bergen
mag uitbreiden. De operatie is uitgevoerd door gy-
pologen van het ziekenhuis. foto anp ed oudenaardene
ia
f)derzoek alcohol en ongelukken
djiAAG» Minister Netelenbos van verkeer wil bij gewonden
;tr een verkeersongeval nagaan in hoeverre alcohol een rol
nrc gespeeld. Het doen van dergelijk onderzoek bij verkeers-
en acht zij niet zinvol, schrijft zij de Tweede Kamer. Volgens
pwindsvrouwe is nieuw onderzoek nodig om de relatie tus-
alcohol en ongevalsrisico vast te stellen. De huidige wettelij-
Dpiieten voor het alcoholpromillage in het bloed zijn nog
cjis gebaseerd op onderzoek uit de jaren zestig.
Uskracht! krijgt prijs
Het ene moment in opspraak, het andere gelau-
1. Het VPRO programma Waskracht!, dat onlangs in op-
kwam vanwege een Hitlerparodie, krijgt vanavond een
rrjvan de stichting Omroep Allochtonen (Stoa). Volgens een
cfdvoerster heeft de uitverkiezing tot beste productie (juist)
sd te maken met de jongste commotie. De jury had Was-
Afit! al aangewezen, voordat het rumoer rond de Hitlerparo-
De programmamakers Paul Jan van de Wint en
zijn op non-actief gesteld tot eind juni, als hun con-
;n| afloopt. In Waskracht! van 21 maart marcheerde Muntz
:h|eed als Hitier door Wenen. Hij sprak in brallerig Duits zo-
t<amd een menigte toe en joeg enkele orthodoxe joden de
ycjen op het lijf, gewapend met een gasfles met het opschrift
Drfm B.
ok
eitces voor rookvrije werkplek
teL Voor de kantonrechter in Breda dient 10 april een proef-
k^s met als inzet het recht op een rookvrije werkplek. Het
ja Fonds steunt N. Nooijen die van haar werkgever PTT
een rookvrije omgeving eist. Het Astma Fonds wil met het
is de problematiek van roken op de werkplek onder de
cht brengen. Het Astma Fonds krijgt iedere week tien
iten over roken op het werk. „Wij denken dat dat nog maar
ipje van de ijsberg is, want het gaat om Jeden en mensen
is weten te vinden", stelt een woordvoerster van het Ast-
mds vast.
fensie stelt boek over luchtmacht uit
De publicatie van een boek over de rol van de lucht-
it in voormalig Joegoslavië is op last van het ministerie van
isie uitgesteld. Het boek is geschreven door twee historici
Ie Koninklijke Luchtmacht en gaat onder meer over de rol
djuchtmacht rond de val van de moslimenclave Srebrenica
1995. Volgens de woordvoerder van de luchtmacht is in
'°tj overleg met het ministerie besloten het boek nog niet uit
edi'en. Als reden geeft hij op dat het beter is te wachten tot na
M^pport van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocu-
Yqatie (NIOD) dat onderzoek doet naar de val van Srebreni-
ia3et NIOD verwacht halverwege volgend jaar klaar te zijn.
lerj
^jen asiel PKK-voorman
Ba(\AG Murat Karayilan, een vooraanstaand PKK-lid, krijgt
Apolitiek asiel in Nederland. Een verzoek daartoe is gewei-
de Immigratie - en Naturalisatiedienst (IND). Karayi-
Del[ie wordt omschreven als een van de belangrijkste militaire
van de PKK, kan tegen de beslissing in beroep gaan. Het
"jterie van justitie wil de asielweigering door de IND niet
>tigen, omdat het om een individuele zaak gaat. De 46-jari-
an vroeg in november in Nederland asiel. Justitie heeft be-
ti of hij zich schuldig heeft gemaakt aan militaire of ge
acties. Op grond daarvan kan iemand worden uit-
e^en van de status van vluchteling. Op het moment dat Ka-
om asiel vroeg, verbleef hij al enige tijd in Nederland.
ijk)
eAin voor familie Vaatstra
!rklfcwESTEiNDECirca 25 inwoners uit Zwaagwesteinde begin-
^horgen een handtekeningenactie. Ze willen afdwingen dat
:t hhiilie Vaatstra inzage krijgt in het opsporingsdossier van
n Openbaar ministerie over de moord op Marianne Vaatstra in
■oeljorig jaar. Volgens S. van der Ploeg, één van de initiatiefhe-
's v gaat het om een spontane actie. „Voor een buitenstaan-
ter het misschien moeilijk te begrijpen, maar hier wordt nog
van ag over de moord op Marianne gepraat. We vinden dat er
aê4oet gebeyren." De bewoners hebben de toestemming van
h)nilie Vaatstra en het steuncomité Vaatstra voor de actie.
[miste man meldt zich
SteU Een sinds dinsdag vermiste man uit Burum is weer te-
sarjDe 23-jarige man zegt te zijn ontvoerd door Polen en naar
mepuisland te zijn gebracht. De Nederlandse en Poolse poli-
de zaak. Zijn vriendin deed woensdag aangifte
"politie. Direct daarna werd een rechercheteam op de zaak
Tijdens het onderzoek werd duidelijk dat de man zich
Redelijk in het buitenland zou begeven. Gisteravond belde
i zijn familie. Hij zei in goede gezondheid te verkeren en
[fch op bij een politiebureau in het zuiden van Polen ge-
4Hij wist in de loop van donderdag te ontsnappen en de
lang te krijgen over zijn auto en mobiele telefoon. Justi-
Igeen verdere mededelingen doen.
Scherpe kritiek op De Graaf in boek over 'muiterij' binnen justitie
utrecht taco slagter
D66-leider De Graaf en de top van de partij
hadden in 1998 de escalatie van de affaire rond
procureur-generaal Docters van Leeuwen kun
nen voorkomen. De crisis op justitie leidde tot
het onvrijwillig ontslag van 'super-PG' Arthur
Docters van Leeuwen en een politieke afgang
van minister van justitie Sorgdrager. Volgens
Docters had De Graaf hem moeten waarschu
wen dat de zaak politiek uit de hand dreigde te
lopen.
„Waarom heb ik geen signaal gekregen? Dan
had ik de kant van de minister gekozen", aldus
de voormalige voorzitter van het college van pro
cureurs-generaal, lid van D66 en bevriend met
De Graaf, in een vandaag verschenen boek over
het ontstaan van de 'muiterij' op het departe
ment.
In januari 1998 was er een conflict ontstaan
tussen de minister en de PG's over een omstre
den bijbaan van procureur-generaal Steenhuis.
Docters van Leeuwen koos aanvankelijk de kant
van Steenhuis omdat hij eerst de resultaten van
een onderzoek naar de vermeende belangenver
strengeling tussen de bijbaan van Steenhuis bij
het adviesbureau Bakkenist en diens werk als PG
wilde afwachten. Wat hij niet wist, was dat zijn
houding óf het vertrek van de minister óf het ont
slag van Steenhuis als consequentie zou hebben.
In het boek 'Klem in de draaideur' van de jour
nalisten Ad van Liempt (oud-hoofdredacteur van
het tv-programma Nova) en Ger van Westing,
spuit Docters scherpe kritiek op D66-leider De
Graaf. „Als Thom mij ergens in de week had ge
beld en had gezegd 'Het wordt Winnie of Steen
huis', dan was ik direct gestopt".
Behalve Docters, liet ook D66 de minister val
len. Toen Sorgdrager op 27 januari 1998 tijdens
een extra beraad van de D66-top bekendmaakte
dat ze 'ernstig overwoog' af te treden, was er nie
mand van de partij en van de geestverwanten uit
het kabinet die probeerde haar op andere ge
dachten te brengen. Haar collega's vonden het
wel een goed idee en begonnen al na te denken
over haar opvolging. Sorgdrager wilde vertrekken
omdat die dag op een bijeenkomst van hoofdof
ficieren van justitie haar 'de oorlog was ver
klaard' vanwege het ontslag van Docters.
In het boek signaleren de auteurs nog tal van
andere fouten, blunders en streken van ambte
naren die een incident om een bijbaan van een
PG veranderden in een 'vuile oorlog van machts
politiek'. Daarin speelde ook de Directie Voor
lichting van het ministerie van justitie een rol.
De kwestie ontplofte pas goed toen directeur
voorlichting Anne-Marie Stordiau via het NOS-
Joumaal zelf naar buiten bracht dat de PG's over
wogen een kort geding tegen de minister aan te
spannen om daarmee 'leestijd' af te dwingen
Demonstrerende verloskundigen, gisteren op het Binnenhof.
foto cpd rolan de bruin
den haag gpd
De werkdruk in de kraamzorg
kan dit jaar wellicht toch nog
verder omlaag. Minister Borst
van volksgezondheid wil bekij
ken of het aantal bevallingen
dat verloskundigen per jaar
moeten 'doen' om een redelijk
inkomen te verdienen omlaag
kan naar 90. Eerder deze week
besloot zij, na stakingsacties
van verloskundigen, het aantal
bevallingen dat zij moeten be
geleiden terug te brengen van
150 tot 120 per jaar. Het kabinet
trekt de komende jaren ruim
zestig miljoen gulden uit om
het salaris van de verloskundi
gen op peil te houden.
PvdA, GroenLinks en SP
drongen er in de Tweede Ka
mer op aan de werkdruk van de
vroedvrouwen verder te verla
gen. Vrijwel alle fracties verwe
ten Borst veel te laat in actie te
zijn gekomen, omdat in 1994 al
bekend was dat er een crisis in
de verloskunde bestond.
De verlaging van het aantal
bevallingen per jaar is maar een
eerste stap, zei Borst. Zij wacht
op de uitkomsten van een stu
die in oktober alvorens zij ver
dere beslist. Maar zij zei er alles
aan te doen om de verloskundi
gen, die het debat massaal bij
woonden en op het Binnenhof
demonstreerden, verder te ont
lasten. Ook in de toekomst
moeten vrouwen die dat willen
thuis kunnen bevallen, vonden
Kamer en minister.
Zo wil Borst dat verloskundi
gen de administratieve romp
slomp, waar zij soms wel een
derde van hun tijd mee kwijt
zijn, overdragen aan regionale
stafbureaus. Ook komen er 'bij
spijkercursussen' voor vroed
vrouwen die hun diploma in
het buitenland hebben gehaald
en in Nederland aan de slag
willen. De minister wil boven
dien een beroep doen op de ze
venhonderd gediplomeerde
vroedvrouwen die op dit mo
ment hun vak niet uitoefenen.
Daarvoor moet het vak aantrek
kelijker worden, erkende Borst.
Door de maatregelen die zij nu
neemt, stijgt het gemiddelde
praktijkinkomen van een ver
loskundige per 1 juli met van
93.000 gulden tot 133.000 gul
den per jaar.
ff economie stagneert'
den haag gpd
daahliaanse premier Pourier
mogelijkheden meer
begrotingstekort voor
terug te brengen tot
:end 130 miljoen gul-
na zjjals het Internationaal
Fonds (IMF) heeft be
lleen als de Antillen aan
van het IMF voldoen is
hadlnd bereid de geldkraan
xploien te draaien,
rtij, minister-president wil
werd tijdens het komende
iet nj met het IMF proberen
iffenh goedkeuring van het
36 rit krijgen voor een groter
jan (|p de Antilliaanse
ting. „Onze economie stagneert
verder, terwijl ook de armoede
toeneemt op onze eilanden",
zegt Pourier. „We hebben echt
de grens bereikt."
Volgens de Antilliaanse pre
mier heeft zijn kabinet de afge
lopen vier maanden al het mo
gelijke gedaan om het begro
tingstekort zover mogelijk terug
te brengen om aan de eisen van
het IMF te kunnen voldoen.
Maar nu geeft hij toe dat het ge
zamenlijk tekort van de eilan
den na alle bezuinigingsmaat
regelen omgerekend nog altijd
zo'n 200 miljoen gulden be
draagt, zo'n 70 miljoen boven
de grens van het IMF.
Oud-minister Van Mierlo van buitenlandse zaken
heeft in 1996 voor de Tweede Kamer moeten ver
zwijgen dat hij onder druk van koningin Beatrix
in 1994 een ambassadeur heeft overgeplaatst.
Het ging om ambassadeur Roëll in Zuid-Afrika,
die werd teruggeroepen en in Brussel werd be
noemd. Van Mierlo, zo lekte twee jaar later in de
pers uit, weigerde aanvankelijk Roëll uit zijn
standplaats in Zuid-Afrika te verwijderen. De ko
ningin had dit aan Van Mierlo gevraagd omdat ze
niet wilde dat Roëll haar zou begeleiden tijdens
een staatsbezoek aan Zuid-Afrika. Beatrix had
zich enkele keren gestoord aan publicitair optre
den van Roëll. Bovendien had ze zich eraan geër
gerd dat de gehuwde Roëll een korte affaire met
een andere vrouw was aangegaan. Minister Van
Mierlo vond echter dat de ambassadeur in Zuid-
Afrika goed functioneerde.
De hoogste ambtenaar van Buitenlandse Za
ken, secretaris-generaal Van den Berg, besloot
voor het onderzoeksverslag over Steenhuis. In
feite was het alleen Steenhuis die hiermee dreig
de en niet het voltallige college. Bovendien was
het kort geding al kort na de bekendmaking van
tafel. Minister en PG's bereikten een compromis
over de tijd die Steenhuis zou krijgen om het on
derzoeksrapport te kunnen bestuderen.
Maar doordat het kort geding werd gezien als
'muiterij' van de PG's tegen het gezag van de mi
nister en in de media en de Tweede Kamer een
eigen leven ging leiden, liep de affaire daarna
volledig uit de hand. Docters kon het niet meer
rechtbreien en kreeg van de minister zijn congé.
Overigens heeft Stordiau altijd ontkend dat zij
het nieuws over het kort geding naar buiten heeft
gebracht. Maar de auteurs tonen dat klip en klaar
aan. Betrokkenen uit het boek, maar ook op het
Binnenhof hebben zich altijd verbaasd dat de di
recteur voorlichting van justitie na de affaire kon
aanblijven.
'Nauwelijks effecten op natuur'
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) grijpt het
onderzoeksrapport over bodemdaling op Ameland aan
om de dicussie over gasboringen in de Waddenzee vlot
te trekken. Uit het gisteren gepresenteerde onderzoek
blijkt dat de bodemdaling nauwelijks effect heeft op de
natuur van het eiland.
op de hele Waddenzee van toe
passing. Ook stellen de onder
zoekers dat er nog nadere stu
die moet komen vanwege de
naijleffecten van de gasborin
gen", zegt Faber. Die zijn nu
nog niet duidelijk.
De Waddenvereniging ziet in
de uitkomsten de bevestiging
dat gaswinning wel gevolgen
heeft voor de natuur. „Nu
wordt de bodemdaling voor
een groot gedeelte gecompen
seerd door de natuurlijke dyna
miek. Maar als die natuurlijke
dynamiek zijn gang kon gaan,
stond het Waddengebied er
wellicht beter voor", stelt direc
teur H. Revier vast.
Natuurorganisatie It Fryske
Gea sluit zich aan bij de Wad
denvereniging. „Het blijft in
grijpen in een spontaan proces.
De gevolgen van de bodemda-
ameland anp
„Dit rapport zal zeker onder
werp van de Waddengas-dis-
cussie worden. Niemand kan
om deze feiten heen. Het is nu
onze taak de politiek ervan te
overtuigen dat gaswinning geen
nadelige effecten heeft op de
natuur", aldus directeur B.
Ward, directeur van de NAM.
Het onderzoek is twaalf jaar
geleden begonnen. Tot nu toe
is de bodem met 22 centimeter
gedaald. Het onderzoek wijst
uit dat de natuurlijke dynamiek
de bodemdaling voor het groot
ste gedeelte compenseert.
Maar staatssecretaris Faber
(Natuurbeheer) vindt het te
vroeg om de politieke discussie
weer in gang te zetten. „De re
sultaten van het onderzoek op
Ameland-Oost zijn niet zomaar
ling zijn minimaal, maar ze zijn
er wel. Dat zegt voor ons ge
noeg", concludeert directeur U.
Hosper. Burgemeester R. Caze-
mier van Ameland vindt dat de
veiligheid van de natuur op zijn
eiland is gewaarborgd. „Uit dit
onderzoek komt naar voren dat
de bodemdaling tot nu toe geen
gevolgen heeft gehad voor de
natuur. Ik vind gaswinning nu
acceptabel. Maar ik vind wel
dat we de natuur moeten blij
ven volgen. De bodem blijft de
komende jaren nog dalen."
Voorzitter J. de Vlas van de
begeleidingscommissie van het
onderzoek is zelf verbaasd over
de uitkomst. „We hadden ver
wacht dat de effecten groter
zouden zijn. Een bodemdaling
van 22 centimeter is niet niks,
maar het blijkt dat de natuurlij
ke dynamiek veel meer invloed
heeft dan de bodemdaling."
Inmiddels is besloten het on
derzoek voort te zetten. De ver
wachting is dat de bodem nog
ongeveer zes centimeter zal da
len. Tot nu toe heeft het onder
zoek de NAM twee miljoen gul
den gekost.
den haag john oomkeswordt niet genoemd door de Rekenkamer. Ande
re zorgverzekeraars die zich bezighouden met
ziekenfondsverzekeringen, vinden dat bij de bur
ger onterecht het beeld is ontstaan dat er onver
antwoordelijk met premiegelden word omge
gaan. Belangenvereniging Zorgverzekeraars Ne
derland betreurt het dat de Algemene Rekenka
mer weinig begrip heeft voor de wijze waarop
zorgverzekeraars in de gezondheidszorg opere
ren. De Algemene Rekenkamer heeft er bij de
Tweede Kamer op aan gedrongen dat er snel re
gels komen voor de vermogensvorming bij pu
blieke instellingen. De Tweede Kamer overweegt
het beheer van gelden die niet direct nodig zijn
voor de bedrijfsvoering onder te brengen bij het
ministerie van financiën.
Verzekeringsmaatschappij Het Zilveren Kruis be
legt voor ruim honderd miljoen gulden aan over
heidsgeld in aandelen. Ze is daarmee de grootste
onder de (semi-)overheidsinstellingen die vol
gens De Algemene Rekenkamer riskant specule
ren. De directie van Het Zilveren Kruis wilde gis
teren niet reageren op de aantijging, maar
spreekt vandaag nadrukkelijk tegen dat er te veel
risico's zouden worden genomen.
Ziekenfonds Zorg en Zekerheid in Leiden zegt
in een reactie dat ze een onderlinge waarborg
maatschappij is. In een dergelijke organisatie
vorm hebben de aangesloten leden inzage in alle
vormen van financieel beleid. Zorg en Zekerheid
echter op een moment dat Van Mierlo afwezig
was wél tot overplaatsing van de ambassadeur.
Volgens journalist Harry van Wijnen, auteur van
het vandaag verschijnende boek 'Het Geheim
van de Kroon', ontstond er toen een wonderlijk
gesprek tussen de koningin en Van Mierlo, die bij
haar op bezoek was gegaan om te zeggen dat hij
Roëll in Pretoria wilde handhaven.
Nog voordat Van Mierlo kon toelichten waar
om hij had besloten de koningin haar zin niet te
geven,.begon Beatrix hem uitvoerig te bedanken
voor de overplaatsing van Roëll. De overdonder
de bewindsman realiseerde zich op dat moment
dat hij blijkbaar iets had gemist.
Van Mierlo kreeg in 1996 Kamervragen over de
overplaatsing van de ambassadeur. Hij liet toen
weten dat hij Roëll 'om managementsredenen'
een andere standplaats had gegeven. Over de
druk die Beatrix had uitgeoefend repte hij met
geen woord, want ministers dienen nu eenmaal
te zwijgen over de rol van het staatshoofd in het
landbestuur.
Verklaring ouders
vermoorde baby
in strafdossier
LEEUWARDEN GPD
De ouders van de vermoorde
baby uit Appelscha mogen voor
de behandeling van die zaak
voor de rechter een schriftelijke
verklaring afleggen. Die verkla
ring komt in het dossier, zodat
de rechter die bij zijn oordeel
kan betrekken. Het is de eerste
keer dat een slachtofferverla-
ring wordt betrokken bij een
rechtszaak. Ook in de arrondis
sementen Almelo en Dordrecht
zal het schriftelijk opnemen van
slachtofferverklaringen een jaar
lang worden beproefd.
Het horen van slachtoffers is
een wens van Slachtofferhulp.
Spreekrecht op de zitting lijkt
justitie minder gewenst, liet
zou kunnen leiden tot onver
kwikkelijke, emotionele tafere
len in de rechtszaal.
Er is nu gekozen voor een
vragenlijst die aan de slachtof
fers of nabestaanden van
slachtoffers wordt voorgelegd.
De ouders van de vermoorde
baby is gevraagd zo'n lijst in te
vullen.
Volgens een woordvoerster
van de Leeuwarder rechtbank
zal de schriftelijke verklaring
voorlopig alleen in zware straf
zaken worden gebruikt, zoals
bij moord, doodslag en zeden
delicten. Na een jaar bekijkt
justitie of slachtoffers het idee
hebben, dat hun stem nu in het
vonnis is terug te vinden. Als de
slachtoffers het gevoel hebben
voldoende aan bod te komen,
worden de vragenlijsten lande
lijk ingevoerd. Justitie hoopt op
deze manier in de beoordeling
van de emst van strafzaken ook
de gevolgen voor de slachtoffer
een duidelijker plaats te geven.
Het gaat daarbij vooral om
emotionele schade. Voor de af
handeling van financiële scha
de komt het slachtoffer al in
beeld tijdens de zitting.
Nederland heeft vorig jaar weer enthousiast meegespeeld
in de Staatsloterij. De totale inleg in 1999 bedroeg
1,268 miljard gulden. Een absoluut record! En dus werd
er ook een record aan prijzen gewonnen. Want 67% van
de inleg werd aan prijzengeld uitgereikt. En dat is het
hoogste percentage van alle Nederlandse loterijen.
850 miljoen aan prijzen.
In 1999 wonnen miljoenen mensen een prijs, variërend
van een tientje tot 10 miljoen. De Staatsloterij kon in totaal
maar liefst 850 miljoen gulden aan prijzen uitreiken.
In januari werd bovendien de hoogste Jackpot tot nu toe
uitgekeerd: 18,5 miljoen gulden. En op 31 december viel de
Hoofdprijs van 20 miljoen in de Loterij van de Eeuw. Belastingvrij.
Waar ging de inleg verder naar toe?
Door de massale deelname kon ruim 257 miljoen gulden
(20% van de inleg) worden uitbetaald aan de
Staat der Nederlanden. Een bedrag dat uiteindelijk ten
goede komt aan de Nederlandse samenleving.
En 13% van de inleg was nodig om de 13 loterijen
van de Staatsloterij te kunnen organiseren.
Meer informatie?
Informatie over de Staatsloterij kunt u vinden op Internet:
www.staatsloterij.nl
Meer kans, meer geld,
in de Staatsloterij.-
