'Onbeperkt' budget voor
aanpak wachtlijst thuiszorg
Energieverbruik huishoudens kan kwart minder
De nieuwe Midi is weer
overal te koop.
Repareren voor Marokko
Binnenland
Tuinders krijgen meer
tijd voor nieuwe Gaswet
Soberder plan Randstadrail
Officieren getuigen
in proces-Brunswijk
Verstand: Ook na Paars-2
uitbreiding kinderopvang
Schotse minister op Kamp van Zeist
Amsterdam Marokkaanse jon
geren in Amsterdam-West heb
ben in een voormalig schoolge
bouw een reparatiewerkplaats
ingericht waar fietsen, invalide
wagens, computers en andere
zaken worden opgeknapt. Het
gaat om een project waarmee ze
werkervaring kunnen opdoen.
De opgeknapte spullen worden
naar Marokko verscheept. De
jongeren zullen ze daar ter
plaatse verder geschikt maken
en zonodig aanpassen voor de
gebruikers.
FOTO ANP EVERT ELZINGA
DNDERDAG 30 MAART 2000
Icht jaar voor uitlokking prostitutie
iaastricht Een 62-jarige man uit Heerlen is gisteren door de
echtbank in Maastricht tot acht jaar gevangenisstraf veroor-
eeld. Hij gaf volgens de rechters leiding aan een bende die
ainderjarige meisjes tot prostitutie dwong. Ook oordeelde de
echtbank dat de man zich schuldig heeft gemaakt aan ontucht
iet minderjarige jongens. De meisjes werden geronseld via
ortscholen in Heerlen. De man zette voor de werving van de
scort-girls jeugdige handlangers in, die tot vier jaar cel werden
eroordeeld. De bende maakte gebruik van de 'loverboy-me-
ïode': de meisjes werden verliefd en vervolgens tot prostitutie
edwongen.
rachtlijst voor het (voortgezet) speciaal onderwijs, ruim hon-
'a erd minder dan vorig jaar. Het gaat om kinderen met zintuige-
jke en verstandelijke handicaps, lichamelijke stoornissen en
rnstige gedragsstoornissen. Meer dan de helft van de leerlin-
en heeft gedragsproblemen. In de loop van dit schooljaar zul-
n zo'n 150 leerlingen nog een plaats krijgen in het speciaal on-
erwijs. De overigen worden aan het begin van het nieuwe
hooljaar geplaatst. Dit staat in een onderzoek van de onder-
ijsinspectie dat gisteren door staatssecretaris Adelmund naar
e Tweede Kamer is gestuurd.
rakezen gepakt voor mensensmokkel
roningenDe vreemdelingendienst van de politie in Gronin-
speciaal onderwijs daalt
ietermeer In januari 2000 stonden er 736 leerlingen op een
ideijen heeft samen met de Koninklijke Marechaussee een groep
akese vluchtelingen aangehouden die zeker vijftig Irakezen en
3 ^fghanen ons land hebben binnengesmokkeld. De illegalen
erden onder soms mensonterende omstandigheden via een
rï issenstation in Italië per bestelbusje naar Nederland geleid.
1 legin dit jaar hield een mobiele eenheid van de marechaussee
;n door de smokkelaars gecharterd VW-busje aan, waarin liefst
inentwintig personen bleken te zitten.
'olitie arresteert bende autodieven
asterdam De politie heeft vorige week vijf mensen
rd die ervan worden verdacht van het stelen van peperdure
ito's uit showrooms in heel Nederland. Tijdens de inbraken
erden veel vernielingen gepleegd en andere, vaak dure perso-
enauto's uit de showroom gebruikt om de gevels er uit te ram-
len. Door het ontstane gat gingen de dieven er vervolgens met
e gestolen bolides vandoor. In de eerste twee maanden van dit
ar zijn op deze wijze alleen al zestig auto's gestolen.
liljoenenfraudeur krijgt vier jaar cel
)tterdam De rechtbank in Rotterdam heeft gisteren een 56-
rige man veroordeeld tot vier jaar celstraf wegens fraude. De
an keerde stelselmatig met behulp van vervalste facturen de
:rkoop en inkoop binnen zijn kantoorboekhandel om. Hij
;ed net alsof hij goederen inkocht in Nederland en weer ver-
jcht in vooral Frankrijk. In werkelijkheid gebeurde het omge
urde. De fiscus werd voor vijftig miljoen gulden benadeeld.
Beloning voor drugsjutters'
aeland Strandjutters die harddrugs vinden, moeten beloond
orden. Daarom moet de Wet op de strandvonderij worden
iranderd. Dat bepleit burgemeester R. Cazemier van Ameland,
oordat drugs illegaal zijn, krijgen strandjutters volgens de 150
ar oude wet geen vindersloon - normaal twee procent. Ruim
ree weken geleden werden op Ameland en Vlieland pakketjes
et cocaïne gevonden. De vinders leverden de harddrugs in bij
politie.
Intsnapte xtc-verdachte vast
recht Een verdachte in een omvangrijke xtc-zaak die vorige
eek in Maastricht uit een politieauto ontsnapte, is opnieuw
pgepakt. De politie heeft de man, een 37-jarige inwoner van
ulemborg, in Utrecht aangehouden. De man ontsnapte vorige
eek uit de politieauto toen rechercheurs hem naar het Huis
in Bewaring in Maastricht wilden brengen. In verband met de
c-zaak hield de politie de afgelopen maanden zestien mensen
in. Ook zijn vijf laboratoria ontmanteld. Daarin lag grondstof
ii voor tientallen miljoenen guldens pillen te draaien.
Ivertreding Vogelwet in Vondelpark
isterdam Het Amsterdamse stadsdeel Oud-Zuid moet 1.500
ilden overmaken op de rekening van Vogelbescherming Ne-
irland in verband met een overtreding van de Vogelwet in het
indelpark. Vorig jaar mei constateerden de politie en de Alge-
ene Inspectiedienst dat in het Vondelpark tijdens het broed-
izoen bagger- en onderhoudswerkzaamheden werden uitge-
erd. Hierbij werden nesten vernield en vogels gestoord, waar-
ider beschermde soorten zoals waterhoentjes en koolmeesjes.
rrestatie na doden medepatiënte
^sterdam De politie in Amsterdam heeft in een psychiatri-
he instelling een 64-jarige man gearresteerd die ervan wordt
rdacht een 77-medepatiënte om het leven te hebben ge
acht. De instelling staat in de wijk Sloten. De man is aange-
tuden in de nacht van dinsdag op woensdag. Op welke wijze
man de vrouw heeft omgebracht, is nog niet duidelijk.
loeren bestrijden erosie met bloemen
ermond Boeren gaan de erosie in het Zuid-Limburgse heu-
llandschap bestrijden met bloemen. Een combinatie van ha-
gerst, facelia, boekweit, korenbloem en klaproosweek moet
ider meer de overlast van modder na overvloedige regen te-
ngaan. Het heuvelland in Limburg wordt al jaren aangetast
lor ernstige vormen van erosie. Vooral na stortbuien spoelt
ichtbare aarde van de akkers, waarna in de dalen woningen
der een laag smurrie komen.
cties crisisdiensten van de baan
recht De acties bij de crisisdiensten van de RIAGG's zijn de-
litief van de baan nu de leden van Abvakabo FNV en CFO gis-
avond hebben ingestemd met het eerder bereikte akkoord,
crisisdienstwerkers dreigden begin dit jaar met acties uit on-
:de over de lage toeslagen voor onregelmatig werk. Op de val-
ip gingen zij gisteren akkoord.
Actie Rijnsburgse en Woubrugse kwekers
den haag peter van egmond
janneke de jonge
De vrije gasmarkt begint voor
95 procent van de glastuinders
pas in 2004. Dat is het gevolg
van een amendement van
Tweede-Kamerlid Blaauw
(WD), waarvoor gisteren een
meerderheid in de Tweede Ka
mer ontstond door steun van
het CDA. Niet tot volle tevre
denheid van de tuinders overi
gens. Die hadden liever min
stens nog een jaar extra respijt
gekregen om zich voor te berei
den op de nieuwe gaswet waar
door zij met veel hogere kosten
worden geconfronteerd.
De discussie over de nieuwe
gaswet werd gisteren gevolgd
door boze tuinders uit de Bol
lenstreek en het Westland. On
der meer uit Rijnsburg was een
groep van 25 tuinders met
spandoeken naar Den Haag ge
togen. Tuinbouworganisatie
WLTO had zoveel mogelijk le
den opgetrommeld om tijdens
de debatten, gisteren en van
daag, de 240 plekken op de pu
blieke tribune van de Tweede
Kamer te bezetten. Die was tij
dens het debat gisteren dan ook
afgeladen vol.
Voorzitter W. van Delft van
WLTO-Rijnsburg en omstreken,
voor de aanvang van het debat:
„Wij vragen begrip voor de
tuinbouw. Dat ontbreekt tot nu
toe. Beleidsmakers hebben niet
echt door wat de gaswet voor
gevolgen heeft voor de sector."
Door de liberalisering van de
gasmarkt komen de tuinders
voor hogere kosten te staan.
Plannen om de gaswet in 2002
in te voeren, zijn voor hen on
acceptabel. De tuinders willen
tot 2005 de tijd hebben, of lie
ver nog tot 2007. Dan kunnen
ze zich voorbereiden op de ho
gere gasprijzen, bijvoorbeeld
door hun stookpatroon aan te
passen. Een kamermeerderheid
kwam ze gisteren enigszins te
gemoet door de nieuwe gaswet
uit te stellen tot 2004.
Voor de kwekers is dat niet
voldoende. Vanochtend bij de
voortzetting van het debat over
de gaswet brachten tientallen
kwekers uit Roelofarendsveen
en Woubrugge een bezoek aan
de Tweede Kamer. „Die gaswet
moet er helemaal niet komen",
zei P. Noordam uit Woubrugge.
„Het valt niet mee om er van
daag tussenuit te gaan, maar
het moet gewoon. Ik kan niet
zeggen mijn buurman gaat
wel." Mocht de nieuwe gaswet
er wel komen, dan vindt hij dat
de kwekers een langere periode
dan tot 2004 moeten krijgen om
maatregelen te nemen.
Den Haag en Rotterdam heb
ben minister Netelenbos gis
teren een soberder opzet voor
Randstadrail aangeboden.
Vandaag moet uit nieuw over
leg blijken of Netelenbos vindt
dat hiermee nu inderdaad vol
doende is bezuinigd. Enkele
weken geleden vroegen de
twee stadsgewesten nog 1,8
miljard gulden rijkssubsidie
voor him Randstadrail-ideeën.
Dat schoot Netelenbos in het
verkeerde keelgat. Zij eiste in
harde bewoordingen vóór
april een plan dat niet meer
zou kosten dan de beschikba
re 1,2 miljard gulden.
De verkeerswethouders
Meijer (Den Haag) en Van den
Muijsenberg (Rotterdam)
houden vast aan hun wens
om de bestaande Sprinterlijn
uit Zoetermeer door te trek
ken naar het Haagse stadscen
trum. Ook moet de langs Pijn-
acker lopende Hofpleinlijn via
een nieuwe tunnel gaan eindi
gen op Rotterdam CS. Juist dit
doorrijden naar de binnenste
den maakt Randstadrail tot
een kostbaar project.
In het nieuwe plan zijn al
lerlei zaken geschrapt, zodat
het goedkoper wordt. Zo ver
valt in Den Haag een duur via
duct naar de binnenstad en
worden enkele overwegen op
de Hofpleinlijn en de Sprin
terlijn voorlopig nog niet door
viaducten of tunnels vervan
gen. Rotterdam is inmiddels
bereid de tunnelaanleg naar
CS voor een groot deel uit ei
gen zak te betalen. De nu in
gediende versie van Randst
adrail voldoet volgens de twee
stadsgewesten aan de voor
waarden die Netelenbos heeft
gesteld rond haar maximale
bijdrage van 1,2 miljard gul
den.
amsterdam anp
De Haarlemse officieren van
justitie Van Veen en Van Strae-
len moeten maandag bij het ge
rechtshof in Amsterdam uitleg
komen geven over de afspraken
die zij zouden hebben gemaakt
met getuigen in de strafzaak te
gen Ronnie Brunswijk. De ge
tuigen wezen de vroegere Suri-
naame rebellenleider aan als de
drijvende kracht achter een co
caïnelijn tussen Suriname en
Nederland. Brunswijk heeft vol
gens justitie in totaal 61 kilo co
caïne naar Nederland laten
brengen, verspreid over drie
transporten in 1996 en 1997. De
drugs kwamen via Schiphol de
grens over.
De rechtbank in Haarlem ver
oordeelde Brunswijk vorig jaar
tot acht jaar cel. Intussen loopt
hij vrij rond in zijn vaderland.
Het Amsterdamse hof behan
delt de zaak in hoger beroep.
Ook daar zal Brunswijk schitte
ren door afwezigheid. Vanuit
Suriname liet hij vorig jaar we
ten dat hij met de hele zaak
niets te maken heeft.
Een vrouwelijke koerier werd
in maart 1996 op Schiphol aan
gehouden met bijna 53 kilo co
caïne in haar bagage. Zij kreeg
zes jaar cel en noemde in een
later stadium Brunswijk - die
destijds met haar meevloog -
als haar opdrachtgever. Justitie
bood haar bescherming, omdat
de vrouw zou zijn bedreigd.
De verdediging heeft van
meet af aan vraagtekens ge
plaatst bij de betrouwbaarheid
van de getuigenis van de vrouw
en een aantal anderen. Er zou
den met de drugskoerier af
spraken zijn gemaakt om haar
tot het afleggen van een belas
tende verklaring te bewegen,
maar justitie heeft dat ontkend.
Angst voor represailles van de
zijde van Brunswijk speelde de
getuigen tijdens het proces in
Haarlem zichtbaar parten. Eén
getuige trok zijn belastende ver
klaring in, hetgeen hem op een
proces-verbaal wegens mein
eed kwam te staan. De vrouw
en mogelijk een aantal anderen
zullen hun beschuldigingen
aan het adres van Brunswijk op
de vervolgzitting (17 april) moe
ten herhalen. Brunswijk heeft
advocaat D. Moszkowicz ver
ruild voor diens vakbroeder G.
Spong.
Staatssecretaris Vliegenthart komt zorgsector ruim tegemoet
Staatssecretaris Vliegenthart van volksgezondheid is be
reid extra geld bovenop de 1,3 miljard gulden beschik
baar te stellen dat nodig is om de wachüijsten in de
thuiszorg weg te werken. Voorwaarde is wel dat het geld
daadwerkelijk wordt omgezet in extra zorg. De verzeke
raars denken echter dat het nog lang duurt voordat de
wachtlijsten zullen krimpen.
Ondanks eerder genomen
maatregelen, zijn de wachtlijs
ten onder het bewind van Vlie
genthart nog niet geslonken.
Het kabinet stelde al 1,3 miljard
gulden beschikbaar over een
periode van vier jaar. De zorg
verzekeraars kunnen dit geld
nu versneld inzetten om ge
vraagde zorg te leveren. Is dat
niet voldoende om aan de vraag
naar zorg te voldoen, dan komt
er meer op tafel. Absolute voor
waarde is dat elke cent wordt
gebruikt voor meer zorg. Daar
op moeten de zorgkantoren
toezien. „Het interesseert mij
niet zo veel hoeveel het kost, als
het maar voor extra zorg wordt
gebruikt", aldus de bewinds
vrouw.
Sinds vorig jaar krijgen de
problemen extra aandacht om
dat mensen op de wachtlijst
naar de rechter stappen. De
rechter vindt dat ziektekosten
verzekeraars de plicht hebben
hun op tijd te helpen. De verze
keraars wijzen op hun beurt
naar het krappe budget dat zij
van de overheid krijgen. Aan
die situatie is volgens Vliegen
thart nu een einde gekomen:
„Zij krijgen nu de ruimte te
doen wat nodig is en kunnen
niet meer zeggen 'we hebben
geen geld om voldoende zorg te
leveren'."
Volgens een enquête onder
de instellingen wachten nu tus
sen de 53.000 en 57.662 men
sen op een plaats in verpleeg
huis, verzorgingshuis of hulp
van de thuiszorg. Verleden jaar
waren dat er 55.000. Het zijn
geen harde cijfers, aldus Vlie-
genhart, en er mogen dan ook
geen harde conclusies aan wor
den verbonden. Zij gaat ervan
uit dat het er in werkelijkheid
minder zijn, omdat er nog
steeds dubbeltellingen voorko
men. Met ingang van volgend
jaar moet er een goede regista-
tie zijn.
De Landelijke Vereniging
Thuiszorg is tevreden met de
nu gemaakte afspraken. „Een
doorbraak", vindt voorzitter F.
Clevers. Nu kan er zorg worden
geleverd op basis van de feitelij
ke behoefte. Hij wees er wel op
dat de wachtlijsten nu niet een,
twee, drie verdwijnen. Die zijn
in vijf zes jaar tijd opge
bouwd.
Ook particuliere thuiszorgbu
reaus zijn in staat bij te dragen
aan het wegwerken van de
wachtlijsten in de thuiszorg, al
dus directeur A. Treffers van
Branchebelang Thuiszorg Ne
derland (BTN). Tot nu toe mo
gen zorgverzekeraars alleen za
ken doen met erkende thuis
zorginstellingen. Maar die kun
nen particuliere bureaus die
(nog) geen erkénning hebben
als een soort onderaannemer
inhuren, aldus Treffers. Op die
manier zouden ook de perso
neelstekorten bij de erkende in
stellingen op korte termijn kun
nen worden aangevuld.
Staatssecretaris Verstand van
sociale zaken wil dat ook na
2002 de kinderopvang fors
wordt uitgebreid. Ook moet er
blijvend worden geïnvesteerd
in verlofregelingen. Op die ma
nier kan het percentage vrou
wen met een baan in 2010 stij
gen tot 65 procent tegen 51
procent nu. Dit staat in de nota
'Van vrouwenstrijd naar van
zelfsprekendheid' over het
Emancipatiebeleid. Verstand
heeft de nota gisteren naar de
Tweede Kamer gestuurd. In de
nota worden op basis van we
tenschappelijke verkenningen
van trends, risico's en kansen
voor het emancipatieproces in
deze eeuw richtingen voor het
beleid aangegeven.
In de huidige kabinetsperio
de is een toename van het aan
tal kinderopvangplaatsen voor
zien van circa 90.000 tot
160.000 in 2002. Tegenover in
vesteringen in extra kinderop
vang en betaald verlof staan
ook extra baten. De stijging van
het aantal werkende vrouwen
brengt een geringer beroep op
inkomensafhankelijke regelin
gen en kostwinnersvoorzienin
gen met zich mee. Daardoor
zullen de belasting- en premie
opbrengsten aanzienlijk toene
men.
De afgelopen decennia is de
verdeling van arbeid en zorg
over mannen en vrouwen even
wichtiger geworden, stelt de be
windsvrouw. Maar de verschil
len zijn nog steeds aanzienlijk.
Mannen hebben doorgaans een
volledige baan en doen als het
werk het toelaat, daarnaast wat
aan zorg. Vrouwen combineren
een deeltijdbaan met zorgtaken
of leggen zich volledig toe op
huishouden en zorg.
kamp van zeist De Schotse minister van jus
titie, Jim Wallace, en zijn Nederlandse colle
ga Benk Korthals namen gisteren een kijkje in
de tijdelijke rechtszaal van het Kamp van
Zeist. Op 3 mei begint hier het proces tegen
de twee Libiërs die worden verdacht van de
aanslag op het Amerikaanse toestel boven
Lockerbie in 1988. Hierbij kwamen 270 men
sen het leven; 259 inzittenden (merendeels
Amerikanen) en elf inwoners van het Schotse
stadje Lockerbie. De twee verdachten zitten
sinds vorig jaar april vast in het Kamp van
Zeist. De rechtszaal, een voormalige school
van de vliegbasis Soesterberg, is de afgelo
pen maanden geschikt gemaakt voor het Loc-
kerbie-proces. Schotland en de Verenigde
Staten geven ongeveer 330 miljoen gulden
uit aan het proces. Voor de bewaking van de
Libiërs worden 140 Schotse politiemensen
ingeschakeld.
FOTO GPD ROBIN UTRECHT
GRONINGEN HANSSONDERS
Het energieverbruik van huishoudens
in Nederland kan wel met 25 procent
dalen. Dat is even veel als het totale
energieverbruik in de provincie
Noord-Holland. De besparing kan
worden bereikt door minder gebruik
van verwarming, energiezuiniger elek
trische apparaten en een meer milieu
bewust aankoopgedrag. De Groningse
milieudeskundige Henk Moll zegt dat
vooruitlopend op de presentatie van
onderzoeksgegevens van de universi
teit van Groningen. Er wordt morgen
over gepraat op het Nationaal Sympo
sium Klimaatverandering in Door-
werth.
Hoewel verreweg de meeste mensen bij
navraag aangeven bewust zuiniger met
energie te willen omspringen, is een
daadwerkelijke gedragsverandering
moeilijker. „De mensen staan niet te
trappelen", zegt Moll. „Ze hebben wel
andere zorgen aan hun hoofd." Hij
doelt daarbij vooral op gebrek aan tijd
in de tweeverdienershuishoudens en
het aankoopgedrag van milieuzuiniger
apparaten zoals koelkasten en wasma
chines. „Ze verschuilen zich dan vaak
achter smoezen dat de winkel geen zui
nige apparaten in voorraad had. Maar
efficiënter huishouden wordt ook niet
meer bijgebracht. Vroeger was 'het
huishouden' een vak dat werd geleerd
op een heuse school, de huishoud
school. Die heb je niet meer, dus ieder
een doet maar wat."
In het onderzoek wordt een onder
scheid gemaakt tussen direct en indi
rect verbruik van energie. Op het eerste
hebben de mensen direct invloed, zoals
op de hoogte van de thermostaat van
de verwarming of het gebruik van de
auto. Het indirecte verbruik slaat meer
op de industrie. Het energieverbruik in
fabrieken en bedrijven terugdringen is
allereerst een taak van de overheid,
maar door een bewust aankoopgedrag
kunnen consumenten ook hierop in
vloed uitoefenen. „Dat laatste is echter
veel minder bekend", zegt milieuwe
tenschapper Henk Moll. „Daar is nog
een wereld te winnen."
Het hele jaar door kastomaten'willen
eten is een energieverslindende ge
woonte. Want die zijn in het seizoen en
dan uit de volle grond in Italië veel
energiezuiniger te telen. „Zelf als je de
milieubelasting door het transport
meerekent", heeft de Moll onderzocht.
Dat laatste gaat echter niet op voor de
sperzieboontjes die velen met kerst op
hun bord willen hebben. Het overvlie
gen van die groente uit Ethiopië kost
veel energie en veroorzaakt luchtvervui-
ling.
De productie van vlees vreet echter ver
reweg de meeste energie. Een varken
verorbert vijf tot tien maal zijn uiteinde
lijk slagersgewicht aan voer. En dat voer
wordt voor een belangrijk deel met be
hulp van veel kunstmest verkregen en
daarbij wordt veel aardgas verstookt.
„Je kunt het ook een beetje uit de prijs
opmaken", zegt Moll. „Een ons vlees is
ongeveer even duur als een kilo brood."
Ook een nadere bezinning op het ge
bruik van kleding zou tot energiebespa
ring en minder vervuiling kunnen lei
den. De was bijvoorbeeld kost veel
stroom en gas. Als we daarvoor zuiniger
apparaten gebruiken en langer met kle
ding doen (en dus minder kleren kopen)
kunnen we ook daarmee zo'n drie pro
cent energie besparen. „Onze kleding
kasten puilen werkelijk uit", zegt Moll,
„terwijl de mensen geen idee hebben
hoeveel energieverbruik er bij de pro
ductie daarvan komt kijken."
Kortom, minder vlees eten, zuiniger zijn
met kleren, minder vaak kleren kopen
en het gebruik van hoogrendementske
tels voor de centrale verwarming en an
dere energiezuiniger apparaten in het
huishouden; dat alles kan bijdragen tot
minder verspilling van energie en een
vermindering van de vervuiling, aldus
Moll.
De nieuwe Midi is uit. Ook deze
maand weer vol met onderwerpen
die u na aan het hart liggen. Zoals
gezondheid, financiële zaken, mode,
korte trips, relaties, vakanties en
lekker maar verantwoord eten.
Midi is speciaal geschreven voor
vrouwen die verder zijn in het leven.
Voor vrouwen zoals u.
Midi. Midden in het leven.
