ooptraining is tegenwoordig geen vies woord meer
Sport/Schrijvende Lezers
Beïnvloedt C02 klimaat, of regelt klimaat C02-gehalte?
én dag rust, is dat nou te veel gevraagd?
Actiegroepen kunnen beter
bij riooloverstort protesteren
ONDERDAG 30 MAART 2000
ob Druppers en Theo Joosten, atleten in het voetbal
i de moeder aller sporten naar het voetbal. Cees Kop-
klaar is looptrainer bij RKC, Harry Dost bij FC Twente,
hetzelfde rijtje horen Rob Druppers (37), en Theo
□sten (51) thuis. Druppers is conditietrainer bij FC
trecht, zijn nationaal record op de 800 meter viert deze
mer het derde lustrum. 1.43,56 - Keulen, augustus
85. Joosten, looptrainer bij NEC, zag z'n pupil Marko
>ers vaak in duel gaan met die tijd, maar nooit verbete-
n. Druppers: „Ik ben meer en meer voetbalmens ge
erden." Joosten: ..Mijn hart ligt nog altijd bij de atle-
aa k."
h,u
[ECHT PIM VAN ESSCHOTEN
|b Druppers pikt ze er uit, de
ete :tballers met een atietiekach-
grond. „Brayton Biekman,
^igen uit het tweede bij ons.
had me niks gezegd, ik zag
i. Dennis Bergkamp ook.
tar het is niet zonder meer
een voetballer moet an-
rs lopen. De atleet maakt
te passen, met hoge kniehef-
In het voetbal kan dat niet,
ben je de bal kwijt."
heo Joosten: „Hoe voetbal-
bewegen, daar let ik altijd
Startsnelheid, wendbaar-
Looptechniek ook wel,
_jar anders dan ik naar Marko
Bers kijk. In het voetbal zie je
Bns iemand die niet snel is,
nar juist wel snel met de bal.
ton Janssen is een mooi
ziö>rbeeld."
joms ziet Joosten 'grappige
ar Hgen'. „Bij het lopen blijken
e pjnmige voetballers over wei-
lichaamscoördinatie te be-
en likken. Maar een bal over
m irtig meter leggen ze zo dood
hun schoen. Daar heb je
in z|draaid veel coördinatie voor
lepiPë-
inkechniek
g0pm Jan Wouters. Hopeloze
ptechniek. Wat zou Rob
jppers doen als er morgen
rnl er zo'n voetballertje kwam
menwandelen? „Ik zou wei-
j doen. Zolang het herri niet
4 >erkt. Je kunt zo iemand wel
iller maken op de eerste me
ters. Maar niet anders leren lo
pen, die tijd kun je efficiënter
besteden aan z'n voorzetof
koptechniek. En ach, moet je de
techniek van Michael Johnson
veranderen? Of die van Emiel
Zatopek, met die gedrongen
houding? Die kon toch ook aar
dig rennen."
Niks aan doen, zegt ook Joos
ten. Maar gevraagd naar de mo
torische vaardigheden en lenig
heid bij de jeugd in het alge
meen, zegt hij: „Dat is schrik
ken. Neem zoiets als kracht. De
jeugd gaaf al vroeg de fitness
ruimte in. Zo'n sportschool ziet
er mooi uit, lekker muziekje er
bij. Maar ze slaan wel een paar
stappen over. Want als ik de
jeugd hier bij NEC laat hinke
len, zie je dat ze niet erg hoog
kunnen opspringen. Terwijl ze
toch heel wat kilo's kunnen
drukken. Hoe ga je nu beter
voetballen?"
Waardering
Druppers en Joosten kwamen
tien jaar geleden vanuit de atle
tiek in het voetbal terecht. In
navolging van Cees Koppelaar,
die het Ajax van Cruijff en Keij-
zer begin jaren zeventig onder
wierp aan duurloopjes en inter
vallen. Ze moesten weinig van
hem hebben, de vedetten. Te
genwoordig wordt zijn werk bij
RKC beter gewaardeerd.
Druppers ziet de mentaliteit,
de cultuur onder voetballers
veranderen. De professionalise
ring in het voetbal neemt hij bij
FC Utrecht heel duidelijk waar.
Oud-atleet Rob Druppers geeft looptraining bij FC Utrecht.
„Toen ik hier kwam, stond er
niet meer dan wat oud ijzer.
Een hok, waar nooit iemand
kwam. Nu zie je veel jongens
voor en na de training in de fit
nessruimte. Ik heb alles nieuw
mogen aanschaffen. Voor reva
lidatie van geblesseerde spelers
ook."
Druppers merkt het ook in de
gretigheid waarmee spelers
hem vragen over voeding of vi
tamines stellen. Michael Mols
was de eerste bij FC Utrecht,
die als individu de extra waarde
zag van de aanwezigheid van
Druppers. „Na zijn problemen
bij FC Twente wilde hij extra
trainen op startsnelheid en
wendbaarheid. Nu zijn er meer
jongens die om extra training
vragen, een goed teken."
„Het leuke," zegt Joosten, „is
dat juist de toppers naar je toe
komen. Die zijn geïnteresseerd,
willen beter worden." Voor
Joosten is het de vraag of de
mentaliteit verandert. „Hel
moet gewoon. Anders redden
we het niet. Voetbal is een
mondiale sport, maar fysiolo
gisch staat het nog in de kin
derschoenen. Technisch en tac
tisch staat het Nederlands voet
bal op hoog peil, maar als het
fysiologisch niet beter wordt,
gaan we het afleggen tegen lan
den als Nigeria."
Watjes
„Wij creëren watjes. Voetballer
tjes worden gehaald en ge
bracht met de auto. En met het
geld wordt het steeds erger. Als
of het nog de enige motivatie
foto gpd mark prins
is." Joosten ziet atleten keihard
trainen, omdat ze het zélf wil
len. „Bij voetballers draai je je
om en ze doen iets anders."
Toch heeft hij na negen jaar
NEC wel de voldoening dat
looptraining geen vies woord
meer is. „Als ik ze vertel dat ze
zo'n tien tot twaalf kilometer
per wedstrijd lopen, begrijpen
ze ook wel dat het er gewoon
bij hoort." Joostens hart ligt
nog steeds bij de aüetiek, maar
hij ziet de charme van het voet
bal. „Het onvoorspelbare, de
gekke momenten die een wed
strijd beslissen. Ik zit in twee
mooie werelden."
Druppers komt van een gou
den generatie atleten: Elly van
Hulst, Nelli Cooman, Ria Stal
man, Han Kulker. „Wat is er
met die mensen gebeurd? Die
hadden natuurlijk betrokken
moeten worden bij de aüetiek.
Ik heb wel eens gesprekken ge
had met de KNAU en wat din
gen aangeboden. Henk Kraaij-
enhof en Erik de Bruin zijn
moeilijke mensen, maar de
KNAU had juist met die men
sen moeten samenwerken."
Hij is meer en meer een voet
balmens geworden. „Mooie ra
ces over 800 meter zie ik gok
steeds minder. Ik heb de angst
dat de baanatletiek de kant uit
gaat van het wielrennen op de
baan. Het niveau van de aüe
tiek in Nederland werkt ook
niet mee. Geen reden om af te
geven op andere sporten. Maar
aüeten meten zichzelf soms een
status aan, dat je denkt nou..."
Druppers wordt bij elke trai
ning en warming up betrokken,
verzorgt de revalidatie en heeft
een stem in de technische staf.
Als ik zeg dat een speler condi
tioneel nog niet aan een voet
ballen toe is, speelt-ie ook
niet."
Inzichten
Joosten staat op afstand, werkt
maar vijftien uur per week voor
NEC. Zijn hoofdbaan is aüetiek-
trainer, in dienst van het 'atie-
tiekbedrijf Global Sports van
Jos Hermens. De inzichten die
Joosten meebrengt, worden bij
NEC nog niet altijd overgeno
men. „Ik heb wel een stem in
het geheel, maar soms is het
moeilijk voor een trainer. Een
speler die slechts voor 90 pro
cent fit is, moet bij NEC vaak
toch spelen."
„Voetbal betekent een forse
belasting van de spieren, vooral
in de kuiten en achillespezen.
De kans op herhaling van een
blessure is juist daar groot. Ik
probeer ze het belang daarvan
te laten inzien, maar die risico's
worden wel genomen. Een
voetbaltrainer wordt beoor
deeld op het resultaat. Ik heb
daar heel erg aan moeten wen
nen."
Druppers zet bij een warming
up voor een wedstrijd pionnen
uit, laat spelers twee-aan-twee
sprinten. „Dat is nogal ingesla
gen. De spelers vonden het
eerst nogal zwaar, nu zijn ze er
aan gewend. En sinds lange tijd
hebben we nauwelijks nog
spierblessures. Ik voer dat terug
op de warming up en het vele
preventieve werk dat we doen
in het krachthonk. De uitge
breide warming up is toch het
ondergeschoven kindje in het
voetbal."
Joosten ziet dat in het voetbal
te weinig wordt nagedacht over
fysieke aspecten. „De individu
ele benadering, ook zoiets. Een
middenvelder moet eigenlijk
anders trainen dan een spits of
back. Maar het bestaat in het
voetbal niet, dat een spits hon
derd meter voorop loopt. Het is
een code, dat doe je niet.
Druppers: „In het voetbal zijn
de dingen vaak zo anders en
dan lijkt het minder professio
neel. Maar steeds meer zaken
die in de atletiek gewoon zijn,
komen nu ook in het voetbal.
Een planning over vele jaren
bijvoorbeeld. Een club als FC
Utrecht is afhankelijk van z'n
eigen jeugd. Dat begint steeds
meer vruchten af te werpen.
Joosten: „Lange termijn?
Vaak wordt nog gezegd dat het
niet kan gezien het program
ma." Hij kan zich wel eens on
begrepen voelen, maar de
waardering is er. „Een eigen
parkeerplaats bij het stadion,
een kostuum, de betaling. Bij
de aüetiek is alleen het eerste
kopje koffie gratis." Voor Joos
ten blijven het twee mooie we
relden. „Je kunt in de atletiek
vierde worden en geweldig
hebben gepresteerd. In voetbal
telt alleen de winst."
SCHRIJVENDE LEZERS
IMde pagina Schrijvende Le-
van 17 maart constateren
|luijendijk en H. Verduyn te
int een onzorgvuldigheid in
betoog van de geofysicus
ere (LD 19 februari) over de
Itie tussen temperatuurstij-
fe op aarde, ten gevolge van
hoging van het koolzuurge-
ie in de atmosfeer, en moge
stijging van de zeespiegel,
re 'vergat' dat smeltend
landijs - aan Zuidpool en in Si
berië - het oceaanvolume wél
zou kunnen veranderen.
Toch haalt deze onzorgvul
digheid niet het gehele betoog
onderuit. Er is geen sluitend
bewijs voor het ontstaan van
een broeikaseffect met als ge
volg zeespiegelstijging. Het is
een theorie die door een aantal
waarnemingen worden onder
steund. Maar er zijn ook waar
nemingen waarmee deze theo
rie kan worden aangevochten;
en Broere noemt er enige van.
Deze week verscheen in Na
tuur en Techniek (68ste jaar
gang 2000) opnieuw een twijfel-
verhaal van de in angelsaksi-
sche landen zeer bekende we-
tenschapsjournalistist Nigel
Calder: Regelt C02 het klimaat
of is het andersom? Hierbij wü
ik op dit artikel de aandacht
vestigen want het is in wezen
ook de achtergrond van het be
toog van Broere. Wordt bij de
interpretatie van de waargeno
men C02-stijging niet al te ge
makkelijk uitgegaan van de
door de industriële activiteiten
veroorzaakte? Of moeten oor
zaak en gevolg worden omge
draaid: stijgt het C02-gehalte in
de atmosfeer vooral omdat het
klimaat, door andere oorzaken,
gaat goed met Nederland. Maar het
log beter. In het Leidsch Dagblad van
laart las ik twee artikelen over de op-
it van de 24-uurs economie: 'Lof voor
iurlandse economie' en 'Toenemende
ïgstelling voor kinderopvang voor dag
cht'.
24-uurs economie mag misschien de
tart doen toenemen, maar hoe zit het
het welzijn van de mensen die 'de BV
rland' draaiende moeten houden? In
tijd van flexibilisering van arbeid, ho-
Tkdruk en reorganisaties is het op on
matige tijden moeten werken mijns
niet bevorderlijk voor de gemoeds
van de gemiddelde werknemer. En
>egint al zo'n schaars artikel te worden
s wésterse, jachtige bestaan.
veel beroepen is ploegendienst onver
iS dijk. Niemand zal twijfelen aan het
fan nachtdiensten draaien in een zie-
Echter, in andere sectoren van de
nleving zou de noodzaak van onregel-
werken ter discussie moeten staan,
bijvoorbeeld de verruimde openingstijden
van winkels, nog meer koopzondagen et
cetera. Kunnen wij niet één dag zonder
funshopping?
Laten we die dag gebruiken om voor de
afwisseling eens 100 procent energie te
stoppen in ons privéleven, in plaats van in
ons werk buitenshuis. Om sociale contac
ten te onderhouden met familie en vrien
den, die - het is niet te geloven! - deze dag
ook vrij zijn. Een gemeenschappelijke dag
rust voor ontspanning en bezinning.
Natuurlijk kan in een 24-uurs economie
de daarbij passende kinderopvang niet
achterblijven. Volgens het artikel zijn, in
navolging van kinderdagverblijf 'Dientje' in
Den Haag, in andere steden ook 24-uurs
crèches geopend. Handig voor de multi
functionele, flexibele moeder. Handig voor
het bedrijf waar steeds makkelijker een be
roep op de werknemer kan worden gedaan
om langer of onregelmatiger te werken.
In Amerika gaat men nog een stapje ver
der. Als de ouders onregelmatige diensten
draaien, draaien de kinderen gewoon onre
gelmatig mee. Met als argument dat zij el
kaar anders helemaal zo weinig zien.
Wat ik mis in deze jubel-artikelen over de
24-uurs tredmolen, is de vraagstelling wat
de kinderen er zélf van vinden (voor zover
zij al oud genoeg zijn om hierover te kun
nen praten). 'Wat vind je leuker: thuis sla
pen of in de crèche?' 'Wat vind je ervan als
pappa of mamma je 's avonds laat op de
crèche uit je bed haalt en meeneemt naar
huis?' Kweken we nu multifunctionele,
flexibele kleuters? Waar blijft hun broodno
dige regelmaat en rust? Goed voor kleine
mensen en, denk ik, heel veel grote men
sen.
En als we dan toch nog met een bumout
bij de psycholoog op de sofa terecht ko
men, krijgen wij van onze baas een thera
peutisch weekend aangeboden: een bezoek
aan een congres over onthaasting in Pa
rijs... met de TGV.
verandert? De volgende waar
nemingen zijn relevant.
1. Het C02-gehalte van de at
mosfeer stijgt gedurende de
laatste honderd jaar onmisken
baar. Aangezien door deze stij
ging meer warmte van de zon
in de aard-atmosfeer wordt op
genomen, zal ook de tempera
tuur van tenminste een gedeel
te van het aardopppervlak (60%
water) stijgen.
2. Maar gaat het landijs daar
door verdwijnen? Het zal niet
smelten. Daarvoor is de tempe
ratuur aan de polen te laag. De
scheve stand van de aardas zal
dat nog wel enige tienduizen
den jaren zo houden. Het kan
hoogstens verdampen. Maar
dat zal het zeewater elders door
de temperatuurstijging ook
doen. De dampspanning in de
atmosfeer zal toenemen. Met
méér water in de atmosfeer ligt
het dus meer voor de hand te
veronderstellen, dat het water
dat in de oceanen verdampt,
aan de polen als sneeuw naars-
laat. Dus dat we het omgekeer
de effect kunnen veiwachten;
een dalende zeespiegel en stij
gend Antartisch en Siberisch ijs.
3. Opmerkelijk was echter de
waarneming tien jaar geleden,
dat het zuidpoolijs aan de ran
den toch afbrokkelde. Door de
temperatuurstijging van het
zeewater waar de gletschers op
uit komen? „Nee", zeiden de
mineralogen en geologen. Ijs
bestaat in tenminste tien ver
schillende kristalvormen. Zo nu
en dan herkristaliseert het,
waarbij in ijsmassa's breuken
ontstaan. Zoals het metaal tin
zich ook gedraagt, maar dan bij
10 graden Celsius. Waardoor
menigeen zijn kostbare antieke
tinnen kannetjes en bekers in
poeder uiteen heeft zien vallen.
Over tijden van enige honderd
duizenden jaren zijn delen van
het poolijs waarschijnlijk vaker
geherkristalliseerd, met het ge
volg dat perioden met meer en
minder ijs elkaar afwisselden.
4. C02 lijkt er dus in principe
niet aan te pas te komen. Maar
op de geologische tijdschaal is
ook de hoeveelheid C02 in de
atmosfeer aan hoge schomme
lingen onderhevig geweest, tien
maal groter dan waar we in de
ze eeuw over spreken. Dat moet
een effect op de temperatuur
hebben gehad. Maar merk
waardig genoeg gingen aan de
koude (ijstijd-)perioden op aar
de, juist perioden met zeer ho
ge C02-gehaltes vooraf. Dit
wijst er tenminste op dat dit
hoge C02-gehalte een ijstijd
niet heeft weten te voorkomen,
of volgens de redenering onder
2 juist heeft ingeluid. We moe
ten echter erg voorzichtig zijn
met het leggen van dit soort
verbanden. Ze zijn waarschijn
lijk erg ingewikkeld.
5. Het C02 dat de mensheid
nu produceert, is afkomstig van
fossiele brandstof. En die is
ontstaan over perioden van
miljoenen jaren uit, jawel, ook
weer C02, die door planten
werd verwerkt. Ook hier is spra
ke van een cyclus. Meer C02 in
de atmosfeer zal de vegetatie
bevorderen. Maar de cyclus
wordt pas op een zeer lange
tijdschaal gesloten. En hierop
baseren eigenlijk de rampvoor
spellers hun opvatting: het kan
voor de stabiliteit van het kli
maat niet goed zijn, dat de fos
siele brandstof die miljoenen
jaren nodig had om te worden
gevormd, in een periode van
een paar eeuwen door de mens
weer wordt teruggebracht in
zijn eerdere vorm. Maar is het
effect nu stijging, of juist daling
van de zeespiegel? (zie 2).
6. Of moeten we, zoals de
sceptici zeggen, de potentiële
klimaatveranderingen aan heel
andere oorzaken toeschrijven?
Waar kwam bijvoorbeeld de
C02 van vlak voor de ijstijd
vandaan, toen er nog geen fos
siele brandstof werd verstookt?
Gigantische bosbranden, ver
oorzaakt door blikseminslag?
(De aarde wordt daar enige dui
zenden keren per dag door ge
troffen). Of uit vulkanen?
7. Zeker is dat er zeer veel gro
tere bronnen van C02 op aarde
zijn dan nu opgeslagen in fos
siele brandstof. In krijtrotsen en
koraalriffen. Maar het meest
wellicht nog in de diepte van de
oceanen, waar onder de hoge
druk, veel C02 is opgelost en
die door opwoeling vrij kan ko
men.
In dit opzicht is illustratief
een natuurramp die zich enige
jaren geleden in Afrika voltrok.
Mensen en dieren kwamen in
een gebied door verstikking om
het leven. De oorzaak bleek
C02 te zijn, zeer waarschijnlijk
vrijgekomen door de spontane"
opwoeling van het water in een
diep aangrenzend meer. Zo
kan, door de verlegging van
zeestromen (El Nino bijvoor
beeld) ook het diepzee-C02
vrijkomen, met veel ernstiger
gevolgen dan de verbranding
van fossiele brandstof. De echte
doemdenkers schrijven de he
dendaagse, waargenomen ver
anderingen in zeestromen ook
toe aan de kleine veranderin
gen die door menselijke activi
teiten worden ingezet. We kun
nen dat niet volledig uitsluiten,
maar de geofysica leert ons wel
dat we erg voorzichtig moeten
zijn met het verwisselen van
oorzaak en gevolg.
Een demonstrant verstoort de opening van het Wereld Waterforum in
het Congresgebouw in Den Haag. foto anp hans steinmeier
De dierenbeschermingsorgani
satie Animal Peace voerde actie
bij de openingvan het Wereld
Water Forum in Den Haag. Vol
gens Animal Peace verspilt de
veehouderij jaarlijks 1,2 miljard
liter water.
Dit lijkt heel veel, maar de
Nederlandse burger gebruikt
per dag 130 liter water, waarvan
een derde gedeelte door de wc
wordt gespoeld. Er wordt ieder
jaar - ook door die actievoer
ders - in totaal 16.000 liter
drinkwater per persoon door
het toilet gespoeld. Totaal in
Nederland jaarlijks 256 miljard
liter kostbaar drinkwater. Die
1,2 miljard is daarbij een peu
lenschil.
Bovendien wordt alle opge
vangen regenwater via het riool
afgevoerd, waardoor bij hevige
regenval de riooloverstorten
ongezuiverd rioolwater lozen.
Dus door verspilling van de Ne
derlandse burgers ontstaat wa
tervervuiling en verdroging.
Als Iedere Nederlander het
regenwater zou opvangen en
daarmee de wc zou doosrspoe
len en de auto zou wassen zou
een ernstig probleem op vrij
simpele wijze worden opgelost
Dat de diverse actiegroepen
zeer selectief omgaan met hun
bezorgdheid ten aanzien van
het milieu is erg vreemd. Ik zit
nog steeds te wachten op een
actie waarbij actievoerders
zichzelf vastketenen aan een ri
ooloverstort. Of een actiegroep
die de raadsvergadering van
een gemeente, die verantwoor
delijk is voor de riooloverstor
ten, verstoort door met hun
blote billen door de raadszaal te
rennen.
