Meeste files staan
op snelweg A2
'Oorlog voorkom je maar op eigen kosten'
Binnenland
t-CID'er Langendoen
it rectificatie van NRC
Spoor IJzeren Rijn deels onbruikbaar
Vera vraagt vrijheid voor varkens
SBS onderzoekt invloed
Jerry Springer op jeugd
Redding voor miljoen
oude kranten in zicht
'Optreden tegen vrouwenmishandeling'
>ebat Twentestad uitgesteld
n haag Het debat over de samenvoeging van Enschede,
voo engelo en Bome tot Twentestad in de Eerste Kamer is voor de
rde keer uitgesteld. De nieuwe minister van binnenlandse za-
l-Q ;n De Vries wil wat uitstel om zich goed te kunnen voorberei-
;n op de felomstreden gemeentelijke herindeling in Twente,
imiddels voelt vrijwel de gehele Senaat niets meer voor het
an dat in februari 1999 door de Tweede Kamer werd goedge
keurd. Peper wilde hoe dan ook de herindeling doorvoeren,
aar volgens bronnen rond het kabinet denkt de Vries erover
"i! ventestad te schrappen om zo de weg vrij te maken voor een
intal kleinere herindeling waartegen veel minder weerstand is.
lont voor Dieren wil minder nertsen
«Sn haag» De actiegroep Bont voor Dieren wil dat minister
inkhorst van landbouw een maximum stelt aan het aantal
kwi artsen in Nederland. Zij vindt het niet genoeg dat de minister
Ptf een nieuwe nertsenfokkerijen ontmoedigt. Het aantal nert-
nbedrijven neemt de laatste jaren al af, zo berekent de Bont
or Dieren: van 236 in 1991 tot 192 fokkerijen vorig jaar. Daar-
aai tegen is het aantal fokdieren en het gemiddeld aantal jongen
ak gegroeid. Het aantal fokteven is in bijna tien jaar toegeno-
en van 543.000 tot 575.000 dieren. De Kamer nam vorig jaar
'£in motie aan om de fok te verbieden. Vrijdag besloot het kabi-
!t nieuwe fokkerijen uit te sluiten van een overgangstermijn
het ooit tot een verbod komt. De Tweede Kamer vergadert
orgen over nertsen.
ieijn wil Oininio weer huren
isterdam Het pand van vooormalig spiritueel centrum Oini-
aan de Prins Hendrikkade in Amsterdam geniet grote be-
igstelling onder potentiële huurders. Volgens eigenaar Wo-
ïgcorporatie Het Oosten hebben zich meer dan 25 belang-
0 s llenden gemeld, onder wie Oininio-oprichter Ronald-Jan
lijn. „En net als alle andere kandidaten nemen we hem seri-
aldus woordvoerster Van Mechelen van Het Oosten,
lem kennende laat hij niet los. En wij gooien de deur niet
:ht." Het kapitale pand van Oininio staat sinds januari leeg,
dat Oininio (voorheen Oibibio) failliet was verklaard. De in-
ïtaris van de winkel van het spiritueel centrum werd afgelo-
n weekeinde onder grote belangstelling voor een prikje ver-
cht.
is: Jaar cel wegens oplichting kerk-
k
rdrecht Voor de rechtbank in Dordrecht is gisteren een jaar
waarvan zes maanden voorwaardelijk, geëist tegen een 57-
ge Dordtenaar. De man wordt ervan verdacht leden van de
i-gereformeerde gemeente in Urk en Oud-Beijerland voor
ie tot vijf ton te hebben opgelicht. Volgens justitie wist hij dat
binnen de oud-gereformeerde gemeenschap gebruikelijk is
h om principiële reden niet te verzekeren tegen ziektekosten,
volgens heeft hij zich bij een vrouw uit Oud-Beijerland voor
laan als zieke weduwnaar met zeven kinderen. De vrouw
k zich zijn lot aan en regelde geld voor hem, onder meer bij
'-gereformeerde kennissen in Urk.
rabant wil geen kievitsei
bosch Het Brabantse provinciebestuur wil het rapen van
612|ritseieren voortaan verbieden. De nieuwe Flora- en fauna
die volgend jaar van kracht wordt, biedt daartoe de moge
heid. Dit jaar is net als in 1999 in Noord-Brabant het zoge-
imde eerste kievitsei gevonden. De kievit is in Brabant de be-
grijkste weidevogel en bovendien een nuttige insecteneter.
college wil de vogel met het verbod beter beschermen.
rienden Bouterse voor de rechter
Het Haagse openbaar ministerie zal binnenkort de
inaamse topmilitairen Rozendaal en Esajas in staat van be-
uldiging stellen wegens cocaïnehandel. Beiden zijn bevriend
ex-legerleider Bouterse. Zij behoorden tot de zestien mili-
en die op 25 februari 1980 samen met Bouterse een staats-
ep pleegden. Rozendaal zou er op het vliegveld Zanderij voor
)ben gezorgd dat partijen cocaïne ongestoord werden door-
iten. Naast Rozendaal en Esajas worden nog drie andere
nnen, die lid zouden zijn van het kartel, in staat van beschul-
ing gesteld.
roenFront! hervat acties
naar» Ongeveer twintig leden van de actiegroep Groen-
nt! hebben gisteren het Projectbureau-oost Betuweroute in
enaar geblokkeerd. De politie greep niet in. GroenFront! be-
ligde de actie aan het eind van de middag uit eigen bewe-
De voordeur van het regiokantoor, aan de achterzijde van
NS-station Zevenaar, werd geblokkeerd met vaatjes die wa-
volgestort met beton. Ook andere in- en uitgangen waren
lokkeerd, terwijl enkele actievoerders zich op het dak van
pand verschansten en daar spandoeken tegen de aanleg van
;oederenspoorlijn uitrolden.
id-Kamerlid Kessel overleden
haag» Voormalig KVP-Kamerlid Annie Kessel is zaterdag op
arige leeftijd in haar woonplaats Breda overleden. Kessel
m in 1963 voor de Katholieke Volkspartij (KVP) in de Twee
kamer. Ze maakte naam in de zogeheten Nacht van Schmel-
(14 oktober 1966), die leidde tot de val van het kabinet-Cals.
sel stemde samen met drie fractiegenoten, later bekend als
[roep-Aarden, tegen een motie van haar eigen fractievoorzit-
De val van het kabinet-Cals, waarin de christelijke partijen
en ARP en de PvdA samenwerkten, luidde voor de PvdA
lange periode van oppositie in. De sociaal geëngageerde
iel stapte later over naai' de Politieke Partij Radicalen (PPR),
van de partijen die is opgêgaan in GroenLinks. In 1971 ver-
je de landelijke politiek.
jolitieman Langendoen
at NRC Handelsblad op de
agina een rectificatie
t. Volgens de voormalig
an de Criminele Inlichtin-
enst (CID) Kennemerland
artikel dat de krant enkele
geleden publiceerde
dend omdat bewust in-
tie is achtergehouden.
NRC meldde eind februari
ch in het dossier van de
lakte Haarlemse IRT-in-
De Limburger een
ibericht van de Binnen-
Veiligheidsdienst (BVD)
dt. Volgens dit document
de een 'doorgaans be-
bare bron' dat Langen-
zijn voormalig onderge-
e Van Vondel en enkele
ïanten zelf honderden
men met drugsinvoer
in verdiend. De bron
een 30-jarige Haarlem-
lit het criminele circuit,
1997 in Haarlem-Noord
geliquideerd. Volgens
ndoen heeft NRC-jouma-
aenen bewust informatie
BVD-bericht niet in het
Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensli
nt zou informatie hebben weggelaten
Toename opstoppingen vooral buiten de Randstad
Het aantal files in Nederland is het afgelopen jaar geste
gen met negentien procent. Het totaal aantal wegver-
stoppingen bedroeg vorig jaar ruim 29.000. De stijging
komt volgens Verkeer en Waterstaat vooral door de toe
name van het aantal kleine files op drukke verkeersaders
buiten de Randstad. Op autosnelweg A2 staat het ver
keer het vaakst vast. De snelweg tussen Amsterdam,
Utrecht en het zuiden van het land komt dertien keer
voor op de gisteren gepubliceerde Top 50. De A12 tussen
Den Haag, Utrecht en Arnhem staat er zeven keer in. De
A9 en A4 (beide drie vermeldingen) zijn in dit veld 'klei
ne jongens'.
zijn
den haag hans jacobs
haags redacteur
De files zijn niet alleen in aantal
toegenomen, ze zijn over het al
gemeen ook 'zwaarder' gewor
den. De zogehoemde filezwaar-
te geeft een betrouwbaarder
beeld over knelpunten dan het
aantal files. De groei van de file-
zwaarte (met tien procent)
komt volgens het ministerie
omdat vooral in de Randstad
een aantal wegen 'vol' zit. Een
kleine toename in het aantal
auto's leidt daar automatisch
tot een fikse stijging van het
aantal opstoppingen. De file-
zwaarte wordt berekend door
per filemelding de duur vari de
file te vermenigvuldigen met de
lengte van de file en na optel
ling weer te geven in kilometer
minuten. Op basis daarvan is
ook de Top 50 samengesteld.
De openstelling van de brug
bij Vianen heeft er toe geleid
dat de A2 haar eerste plaats op
de ranglijst van dagelijkse auto
ellende is kwijtgeraakt aan het
Coenplein (ten noorden van de
Coentunnel, waar de Amster
damse ringsnelweg en de A8 sa
menkomen). Daar zijn 256 files
gemeten, met een totale gemid
delde lengte van 923 kilometer.
De tweede plaats (Culemborg-
Everdingen) en derde plaats
(Oudenrijn-Nieuwegein)
nog wel voor de A2.
In de Haarlemse regio is de
A9 met drie vermeldingen de
grote boosdoener. Het stuk tus
sen Haarlem-Zuid en Badhoe
vedorp staat op de vijfde plaats
(232 files met een totale lengte
van 926 kilometer). Op de 25ste
plaats staat met 112 files het
stuk Rottepolderplein en Haar
lem-Zuid, eveneens in de rich
ting van Amstelveen en aan de
andere kant tussen het knoop
punt Badhoevedorp en Bad
hoevedorp 176 files in richting
van Alkmaar (28ste).
De A4 ter hoogte van Hoog-
made is goed voor een 29ste
plaats, met 112 files in de rich
ting van Amsterdam, gevolgd
door het stuk tussen de brug
over de Oude Rijn bij Leider
dorp in de richting Den Haag:
211 files met een totale lengte
van 799 kilometer. De A4 zorgt
ook tussen Sloten en knoop
punt Nieuwe Meer voor 'lang
zaam rijdend en stilstaand ver
keer'.
De Top 50 is te vinden op in
ternet, www.minvenw.nl onder
'persberichten'.
roermond Het oude spoor van de IJzeren Rijn, de
voormalige railvérbinding tussen de Antwerpse ha
ven en het Duitse Ruhrgebied, is op veel trajectge
deelten onbruikbaar geworden. Het zal nog maan
den duren voor er dagelijks vijftien goederentreinen
kunnen rijden als daartoe formeel wordt besloten.
Ook het veertien kilometer lange enkelsporige tra
ject van de IJzeren Rijn tussen Roermond en Dahl-
heim in Duitsland ligt al negen jaar te roesten. De
Tweede Kamer heeft minister Netelenbos van ver
keer opheldering gevraagd over het gisteren met
België gesloten akkoord over het herstel van de goe
derenspoorweg. Een netelige kwestie is of de treinen
door het natuurgebied De Meinweg bij Roermond
mogen rijden. Een milieuonderzoek, dat in maart
2001 klaar is, moet uitwijzen of dat kan. De Tweede
Kamer vreest dat het onderzoek een schijnvertoning
wordt en dat de goederentreinen over enkele jaren
het natuurgebied hoe dan ook zullen doorsnijden.
Netelenbos bestrijdt dat en zegt dat wel degelijk se
rieus wordt bekeken of er geen onherstelbare schade
wordt toegebracht aan het natuurgebied. Als dat zo
zou zijn, wordt een andere route gekozen.
foto anp bas rutten
'Bonnetjesjournalist' Dick Berts wijkt geen duimbreed bij de Raad van State
den haag gpd
Stel, zegt de staatsraad tegen journalist
Dick Berts, dat een minister een diner
heeft met twee staatshoofden en ge
heimhouding een voorwaarde is om
een oorlog tussen hun landen te voor
komen. Blijft Berts dan toch vragen
om de declaraties en de onderliggende
bonnetjes van die minister?
Maar natuurlijk, zegt Berts. Want als
die minister een oorlog wil voorkomen
betaalt hij dat diner maar van zijn vas
te maandelijkse onkostenvergoeding.
Daarover hoeft hij immers geen ver
antwoording af te leggen. Wordt dat
geld ook eens anders gebruikt dan als
welkome aanvulling op het ministerië
le inkomen.
Berts stond gisteren opnieuw tegen
over de minister van binnenlandse za
ken, nadat de Raad van State eerder
had bepaald dat deze wel zijn declara
ties moest tonen, maar niet de origine
le rekeningen. Daarmee liep de Raad
vooruit op het hoger beroep tegen het
vonnis van de Alkmaarse rechtbank,
die eerder toegaf aan de eis van Berts
dat de minister al zijn bonnetjes moet
overleggen.
De minister heette toen nog Peper,
maar Berts is nog steeds dezelfde. Al
eerder lukte het hem bónnetjes van
burgemeester en wethouders in zijn
woonplaats Den Helder boven water
te krijgen en te bewijzen dat de Hel-
derse bestuurders het er te goed van
namen op kosten van de gemeente.
Achter zijn verzoeken tot openbaar
making hebben zich inmiddels tal van
media geschaard. Het kabinet betrekt
de zaak op élle ministers en verzet zich
tot het uiterste.
Zonder bonnetjes, betoogt Berts tij
dens het hoger beroep, is het onmoge
lijk te controleren wat de minister met
onze belastinggelden doet. Dat Peper
regelmatig zijn vrouw meenam blijkt
uit facturen, niet uit declaraties of to
taaloverzichten van zijn uitgaven. „En
als op het declaratieformulier 'avond
maaltijd met EU-ambassadeurs' staat,
blijkt alleen uit de bon dat het niet
ging om twaalf pannekoeken met ran
ja voor het verjaarsdagsfeest van een
van zijn kinderen", zo houdt Berts de
Raad van State voor.
Landsadvocaat Daalder ziet het an
ders: de Wet Openbaarheid van Be
stuur, waarop Berts zich baseert, gaat
over informatie van bestuurlijke aard.
„Informatie over dranken, spijzen, tijd
en locaties, die uit de bonnen af te lei
den is, kan bezwaarlijk worden aange
duid als informatie van bestuurlijke
aard", zegt hij. Nog afgezien van de
aantasting van de privacy van de mi
nister en zijn gesprekspartners. ,,A1 die
details behoren tot de persoonlijke le
venssfeer." Openbaarmaking betekent
een aantasting van het functioneren
van het bestuur, betoogt Daalder.
Voorzitter Boukema van de afdeling
bestuursrechtspraak, na tien jaar in de
Raad met zijn laatste zaak bezig, fronst
de wenkbrauwen. Want op welk priva
cybelang kan een minister zich beroe
pen bij uitgaven die hij uit hoofde van
zijn functie doet? „We zullen dat afwe
gen tegen het belang van openbaar
heid", houdt hij Daalder voor.
Uitspraak over zes weken.
Programma mogelijk naar later tijdstip
amsterdam gpd
SBS-directeur Fons van Wester-
loo wil onafhankelijke weten
schappers inschakelen om te
onderzoeken wat de invloed
van het praatprogramma van
Jerry Springer is op het gedrag
van jongeren. Het Amerikaanse
programma, dat al vijf jaar door
het commerciële station in de
vooravond wordt uitgezonden
(met 's avonds laat een herha
ling) is de laatste tijd onder
werp van een maatschappelijke
discussie omdat het jongeren
gewelddadig zou maken.
Als uit het onderzoek zou
blijken dat Springer werkelijk
een negatieve invloed heeft, is
Van Westerloo bereid het pro
gramma naar een later tijdstip
te verplaatsten, zo liet hij giste
ren weten op Radio I. Van Wes
terloo deed deze uitspraak tij
dens een discussie over de op
roep van CDA-fractieleider De
Hoop Scheffer om program
ma's vooraf te laten testen door
het Commissariaat voor de Me
dia op hun mogelijke geweld
dadige of pornografische karak
ter.
Het is niet de bedoeling om
ook spraakmakende program
ma's als De BUS of het binnen
kort uit te zenden Geboeid (een
datingprogramma waarin vijf
mensen aan elkaar worden ge
ketend) in het onderzoek te be
trekken.
artikel opgenomen, onder meer
dat de BVD de beweringen
nooit heeft onderzocht en niet
instaat voor de juistheid ervan.
Inmiddels heeft een andere
Haarlemse ex-CID'er, Mettes,
afstand gedaan van belastende
verklaringen over Van Vondel
en Langéndoen. De man werd
door de rijksrecherche gehoord
over de handel en wandel van
het koningskoppel. Volgens
Mettes heeft rijksrechercheur
Koster hem in de mond gelegd
dat de situatie nog veel ernsti
ger was dan de rijksrecherche
had ontdekt. Koster kwam eer
der in opspraak in de affaire-
Lancee. Toenmalig politiechef
Lancee op Schiermonnikoog
beschuldigde de rijksrecher
cheur ervan met een proces
verbaal van het verhoor van
zijn dochter te hebben ge
knoeid. De politie Groningen
zette grote vraagtekens bij de
handelwijze van Koster maar
het openbaar ministerie zag af
van vervolging.
Rechtbankpresident Mendlik
doet in de zaak tegen NRC
Handelsblad 4 april uitspraak.
utrecht Nep-zeug Vera heeft uiteraard ruimschoots genoeg aan de paar vierkante meter waarop ze haar bestaan doorbrengt tijdens de toemee
van de organisatie Compassion In World Farming (CIWF) door Nederland. Onder meer door aan het publiek te laten zien in wat voor hokje een
varken in de bio-industrie zijn korte bestaan moet doorbrengen, hoopt de organisatie te bereiken dat er meer aandacht voor de leefomstandighe
den van de beesten komt. Vrijheid voor Varkens is het motto van de toemee die gisteren in Utrecht van start ging. foto anp marcel antonisse
den haag gpd
Vorige maand werd een 24-jarige Drentse
het slachtoffer. Zij werd vermoord door
haar vriend en in een rioolput gedumpt.
Maar ze is niet de enige. Jaarlijks worden
in Nederland zestig vrouwen vermoord
door hun man. Bijna altijd gaat daar een
jarenlange geschiedenis van mishande
lingen aan vooraf. Hulpdiensten zijn vaak
wel op de hoogte, maar kunnen of willen
niets doen. Volgens PvdA-Kamerlid Van
der Hoek, voorzitter van de werkgroep
Huiselijk Geweld, moeten hulpverleners
de handen ineenslaan. „Alleen praten is
niet genoeg."
De landelijke werkgroep Huiselijk Geweld,
waarin politiek, justitie, hulpverleners en
politie zijn vertegenwoordigd, stelde een
manifest op waarin ze pleit voor een stevi
ge en structurele aanpak van vrouwenmis
handeling. Dit wordt op 5 april aangebo
den aan de ministers van sociale zaken,
justitie, volksgezondheid en binnenlandse
zaken. „Vooral de coördinatie van mishan
delingszaken laat vaak te wensen over",
zegt Van der Hoek. „Verschillende instan
ties weten van de mishandelingen, maar
niemand werkt echt samen om het pro
bleem op te lossen."
Het Kamerlid wijst op de politie, die vaak
wel op de hoogte is van de situatie, maar
niets wil of kan doen. „Als je al tien keer
een auto naar dat adres hebt gestuurd, laat
je het er de elfde keer vaak bij zitten", zegt
officier van justitie Brughuis, die zelf ook
bij de politie zat. „Dat is geen onwil, maar
gebrek aan tijd en kennis. Want politie
mensen zijn nauwelijks opgeleid om met
dit soort ruzies om te gaan." Het is volgens
de officier dan ook belangrijk dat er in de
basisopleiding meer aandacht wordt be
steed aan gewelddadige relaties. „Maar ook
de top van de,politie moet het nut van het
ingrijpen inzien. Ze beschouwen het nu
nog te vaak als een privé-kwestie."
Brughuis, die ook lid is van de werkgroep
Huiselijk Geweld, pleit verder voor een uit
breiding van de wettelijke mogelijkheden
om de dader vast te houden en te vervol
gen. Een van de mogelijkheden is het pre
ventief opsluiten van de man. „Het is be
langrijk dat de spanning in het gezin wordt
weggenomen", zegt zij. „Mishandelingen
vinden vaak plaats in het heetst van de
strijd en het is verstandig de man dan even
af te laten koelen in de politiecel. Niet om
hem te pesten, maar om de veiligheid van
beide partijen te kunnen waarborgen."
Naast het preventief opsluiten moet huise
lijk geweld ook strafbaar worden gesteld,
vindt ze. „Nu kunnen we de dader alleen
maar vervolgen als hij op heterdaad wordt
betrapt of zijn vrouw echt heeft bedreigd."
De werkgroep wil verder grootschalige pro
jecten voor dadertherapie opzetten. Enkele
gemeenten in Nederland werken al succes
vol met dit concept. „Het is belangrijk dat
we de spiraal van geweld doorbreken", zegt
het Kamerlid. „Vaak wordt dit gedrag van
generatie op generatie doorgegeven en we
ten de mannen niet beter. Je zou ook de
vrouw in de therapie kunnen betrekken,
want het is vaak een probleem van beide
partners."
Van der Hoek geeft toe dat de structurele
aanpak van geweld binnen relaties welis
waar miljoenen gaat kosten, maar tegelij
kertijd ook veel geld bespaart. „Denk alleen
maar eens aan de kosten van ziekenhuisbe
handelingen en de tussenkomst van de po
litie. Bovendien win je er veel levens mee
en dat is nu eenmaal niet in geld uit te
drukken."
den haag gpd
Een krant van een week oud
gaat nog wel, qua papier. Maar
na een jaar is de houdbaar
heidsdatum flink overschreden.
Het papier wordt al geel. En na
vijftig jaar... „Dan is het papier
niet alleen geel, maar begint het
soms ook te verkruimelen. Het
gaat erg slecht met onze oude
kranten", zegt Barbara de Goe
deren van de Koninklijke Bi
bliotheek (KB) in Den Haag,
waar in een groot depot dui
zenden jaargangen oude en
nieuwe kranten worden be
waard.
De KB tekende maandag een
contract met het bedrijf Micro-
format Systems uit Lisse. In de
studio's tussen de langzaam
ontluikende bloembollen wor
den de komende maanden
twee miljoen krantenpagina's
op microfilm gezet. En daarmee
gered voor het nageslacht.
Want als nog langer was ge
wacht, waren er hele jaargan
gen tot stof vergaan.
Over welke kranten hebben
we het eigenlijk precies? De
Goederen: „Het gaat om lande
lijk verschijnende bladen, on
der meer uit de Tweede We
reldoorlog. Het Nationale Dag
blad van de NSB zit er bijvoor
beeld bij. Dat is nu eenmaal
verschenen en dus wordt het
hier bewaard."
Andere titels die worden ge
red, zijn onder meer het Finan-
cieele Dagblad, het Dagblad
Scheepvaart en het Reformato
risch Dagblad. Het topsegment
van landelijke bladen, waaron
der bijvoorbeeld het Algemeen
Handelsblad, is al eerder ge
daan. Bij eventuele hiaten in de
collectie wordt een beroep ge
daan op andere bibliotheken en
collecties.
De conservering van kranten
en tijdschriften maakt deel uit
van het grote project Metamor-
foze, dat is gericht op het 'ver
filmen' van allerlei gedrukt ma
teriaal - ook boeken - dat in
slechte staat verkeert. De naam
is ontleend aan de roman van
Couperus, waarvan de eerste
druk (1897) ook in staat van
ontbinding verkeert.
De oude kranten vormen een
steeds belangrijker bron voor
historici. Onderzoekers gebrui
ken tegenwoordig behalve offi
ciële bronnen als overheidsar
chieven ook vaak kranten en
tijdschriften om hun beeld van
het verleden te complemente
ren.
Na de twee miljoen pagina's
van dit contract wachten nog
duizenden banden met inge
bonden regionale kranten. Hoe
dat precies gaat lopen, is nog
niet bekend. Barbara de Goede
ren: „We hebben subsidie aan
gevraagd in het kader van het
Kunstenplan 2001-2004. Ko
mende zomer neemt staatsse
cretaris Van der Ploeg (cultuur)
een besluit."
