'Grenzenloos': Leids
festival met pretenties
Het eeuwige buitenbeentje
Cultuur Kunst
leichönberg Ensemble eist
'i )orgaan voorstellingen
Oegstgeestse schrijfster van 'Koosje' publiceert tweede roman
Extra geld voor internationaal cultuurbeleid
'De zwaaimeester zorgt ervoor dat
we tegelijk beginnen en stoppen'
'wee ton voor Casablanca-filmposter
inden Een affiche van de legendarische film 'Casablanca' is
f steren bij veilinghuis Christie's in Londen voor bijna 200.000
I ïlden over de toonbank gegaan. Volgens Christie's, dat de
aarde van het stuk papier op 55.000 gulden had geschat, is dit
en Europees record. Een Amerikaanse verzamelaar deed tele-
inisch het hoogste bod op de poster, die een niet nader om-
nk hreven 'still' uit de film met Humphrey Bogart en Ingrid Berg
s' ïann afbeeldt. De koper bezit al vijftig andere posters van Ca-
iblanca.
W3 exas, Bush en Soulwax op Werchter
e erchter De organisatoren van Rock Werchter, het voormalige
s*f opfestival Torhout-Werchter, hebben hun programma voor dit
l'j ar zo goed als rond. Op vrijdag 30 juni spelen Wheat, Muse,
de ine Inch Nails en Oasis. Deze lijst wordt nog aangevuld met
1 v :n dansact. Een dag later spelen Groove Armada, Bush, Macy
ray, Live, Eurythmics en Texas, dat nog wordt aangevuld met
lu rie andere namen. Op de slotdag zondag spelen de Heideroos-
1 d s, Asian Dub Foundation, Anouk, Soulwax, Counting Crows,
iul Weller, Pearl Jam en The Cure. In de Pyramid Marquee
:eP leien op vrijdag Flaming Lips, Death in Vegas, Luke Slater en
iurent Gamier. Op zaterdag treden Gorki, Dead Man Ray, Ho-
ce Andy, Kelis, Lai's, Suzanne Vega en Arid aan. Op 2 juli is het
I» beurt aan Sandy Dillon, An Pierle, Travis en Moby. Hier wor-
;n nog vier namen aan toegevoegd. De telefonische voorver-
iop is vandaag begonnen.
^/Inesco vraagt steun Bolsjoitheater
dskou Volgens de culturele organisatie van de Verenigde Na-
s, Unesco, moet er wereldwijde steun komen voor het met
t h rval bedreigde Bolsjoitheater in de Russische hoofdstad Mos-
iu. Het theater, dat vandaag 224 jaar bestaat, is dringend toe
de n renovatie, maar er is geen geld voor. Directeur Vladimir Va-
r li jev vroeg begin deze maand culturele organisaties in de hele
bes creld om financiële ondersteuning. Vandaag worden in veel
eaters benefietvoorstellingen gehouden. Om het Bolsjoithea-
rod r in goede staat te brengen en het aan te passen aan de eisen
w n de huidige tijd is bijna een half miljard gulden nodig,
mi
Iperettekoor zoekt zangers
nol iSENHEiMBadkamerzangers die hun zangkwaliteiten verder
ite. Hen ontwikkelen, kunnen vrijblijvend een bezoek brengen
;evv n een repetitieavond van het operettekoor Cameleon in Sas-
e g nheim. Het mannenkoor, dat al meer dan dertien jaar bestaat,
e v eft diverse opera- en operettewerken op het repertoire staan,
„1 mede musicalliedjes, requiems en luisterliedjes. Kennis van
do ïziek of het notenschrift is niet nodig. De repetities zijn weke-
aads op woensdagavond vanaf 20.00 tot 22.15 uur in de gerefor-
nt 'erde kerk van Sassenheim aan de Julianalaan. Meer informa-
e ri bij Bert Verdoes, telefoonnummer 0252 - 374238.
;rdf
Jee itercultureel kinderfestival
ma sterdam De negende editie van het interculturele Al Farabi
j te iderfestival wordt gehouden van 5 tot en met 16 april in veer-
pai n theaters in Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Rotterdam
n Zaanstad. Het thema dit jaar is 'Heel lang geleden...'. Het fes
tal, dat zich richt op kinderen van 6 tot 12 jaar omvat theater,
ps en muziek uit alle windstreken.
rody van der pols
Waar de meeste literaire debuten stof
vangen in de kasten van boekhandels,
daar ging 'Koosje, een dinsdagkind'
van de Oegstgeeste schrijfster Merlyn
Frank zeveneneenhalfduizend keer
over de toonbank. Bij verschijning van
haar eersteling in 1998 was de aan
dacht van de media en het publiek
overweldigend voor het levensverhaal
van Koosje, de moeder van Merlyn
Frank, die haar en haar broertje in
1943, vanuit de trein naar Westerbork,
'weggaf aan vreemden. Onlangs ver
scheen haar tweede roman Vliegende
kiep', waarin de ontwikkeling van een
meisje van 13 tot een jonge vrouw
wordt geschetst. Op 8 april signeert de
schrijfster tussen 12.00 en 14.00 uur
haar werk in de Rijnlandse boekhandel
in haar woonplaats.
De lezer maakt in "Vliegende kiep'
kennis met een opgroeiend meisje dat
worstelt met verlatingskramp en bin
dingsangst. Ze balanceert tussen willo
ze vervreemding en een sluimerend
verlangen naar identiteit.
Het is een autobiografisch verhaal
dat Merlyn Frank vertelt, waarmee de
band met haar ^debuut 'Koosje' onmis
kenbaar is. Want in haar eerste boek
vertelt de schrijfster hoe haar ouders
in '43 werden gedeporteerd - en uit
eindelijk omkwamen in het vernieti
gingskamp Sobibor - en hoe zij en
haar broertje werden 'weggegeven'
aan vreemden.
Vliegende kiep' gaat verder waar
'Koosje' ophoudt. In deze nieuwe ro
man beschrijft Merlyn Frank het op
groeiende meisje dat worstelt met de
gebeurtenissen die achter haar liggen
en de psychische ontwrichting die
daar het gevolg van is.
Merlyn Frank signeert op 8 april
tussen 12.00 en 14.00 uur in de Rijn
landse boekhandel, Lange Voort
35/37 In Oegstgeest.
Jazz, geïmproviseerde muziek en wereldmuziek gecombineerd met poëzie en dans
Zat! ERDAM ANP
D
rdf Schönberg Ensemble eist
no de Nationale Reisopera dat
:rdaeen geschrapte serie voor-
longen, alsnog op de plan-
brengt. De muziekorgani-
die inmiddels een advo-
n de arm heeft genomen
de eis kracht bij te zetten,
is (huldigt de opera van con-
ter breuk,
is ii it ensemble was ingehuurd
de muziek bij twaalf voor-
:r ingen van 'The Turn of the
lingiv' van Benjamin Britten,
oorstellingen zouden in fie
ri en maart 2001 plaatsvin-
Het ensemble denkt dat de
sidii a de voorstellingen wegens
'ebrek heeft geschrapt,
i zij e daardoor zou de organi-
een financieel tekort sane-
dat wordt achtergelaten
door vertrekkend intendant
Louwrens Langevoort.
Het Schönberg Ensemble, dat
onder leiding van Reinbert de
Leeuw Zou aantreden, zit nu
met een gat in zijn programma.
„Wij hebben er tweeënhalve
maand voor vrijgehouden. Het
geeft geen pas de voorstellingen
zo laat af te blazen", aldus een
woordvoerster van het ensem
ble'. „Als je bezuinigt, moet je
dat doen bij het programmeren
voor een nieuwe periode en
niet geplande voorstellingen af
gelasten."
Volgens de zegsvrouw heb
ben gesprekken met de Natio
nale Reisopera niets opgele
verd. „We hebben geprobeerd
creatieve oplossingen te vinden
in bijvoorbeeld een minder
groot decor. Maar het was ge
richt aan dovemansoren."
Muziekstukken waar door
gaans niet veel mensen op
afkomen onder de aan
dacht brengen van het gro
te publiek. Dat is bedoe
ling het festival 'Grenzen
loos'. Gesteund door het
succes van de eerste editie,
in 1997, gaat het muziek
festival waarin jazz, geïm
proviseerde muziek en we
reldmuziek worden ge
combineerd met poëzie en
experimentele dans 7 en 8
april op herhaling in het
Leidse LAKtheater.
leiden lesley grieten
De organisatie van de eerste
editie was in handen van een
'gelegenheidsformatie' van Hot
House, Cultureel Centrum X en
Made in Leiden. Dit jaar wordt
Grenzenloos georganiseerd
door de Stichting Samenwer
kende Podia Leiden (Stampod)
waarbij inmiddels negen Leidse
culturele podia zijn aangeslo
ten. Grenzenloos is daarmee
uitgegroeid tot een festival van
formaat.
De genre- en grensoverschrij
dende muziek staat tegenwoor
dig veel meer in de picture dan
enkele jaren geleden, vertelt
Thea Pieterse van Hot House.
„In de jaren veertig en vijftig
was het vooral de Europese jazz
die in de belangstelling stond.
In de jaren zestig kwamen de
Amerikanen naar Europa.
Daarna was de opkomst van
Zuid-Afrikaanse muziek en de
laatste jaren staat de wereldmu
ziek zeer in de belangstelling."
Trigon brengt een synthese van traditionele Moldavische muziek, jazz en collectieve improvisatie, gelar
deerd met een flinke dosis instrumentale humor. foto pr
Mezzosopraan Rachel Ann Morgan speelt harp en zingt in de uitvoe
ring van The Singing Garden. foto jan swinkels
Door de toenemende vraag is
er in Nederland een groot aan
tal festivals waar muziekgroe
pen uit alle windstreken zich
kunnen presenteren. Volgens
Pieterse neemt Grenzenloos
daarin, samen met bijvoorbeeld
Crossing Border, een aparte po
sitie in. „Wij programmeren
echt avontuurlijk. Wij zoeken
naar topgroepen. Maar niet
omdat we dan zeker weten dat
we een uitverkochte zaal heb
ben. Ons criterium is dat ze iets
spannends en anders moeten
brengen dan we gewend zijn."
Componist Burkhardt Söll
van Made in Leiden is blij met
de aandacht voor experimenten
in de muziek Al is dat voor
hem niets nieuws. „In de jaren
zeventig werd er al volop geëx
perimenteerd in Paradiso in
Amsterdam. Daarna is het
doorgedrongen tot de rest van
Nederland."
De muziek van Soil is op za
terdag 8 april te horen in The
Singing Garden, een ode aan de
Hortus Botanicus. Het door de
plantengroei geïnspireerde mu
ziekstuk voor sopraan, mezzo-
sporaan, piano, cello en fluit
ging vorig jaar in de oranjerie
van de Hortus in première en is
daarna ook met veel succes in
Berlijn opgevoerd.
De formatie Olla Vogala be
looft een ander hoogtepunt te
worden van het Grenzenloos-
festival. Deze 20 muzikanten en
zangers uit België brengen een
mix van Arabische liederen, ori
ginele Vlaamse volksmelodiën
en Franse ballades vermengd
met experimentele jazz. Mees-
terdrummer Michael Vatcher
improviseert samen met vier le
den van de Nederlandse punk
band The Ex. Vier dansers van
The Magic Dance Company
improviseren op hun beurt
weer met dans.
„Grenzenloos is een festival
met prententies. Het past goed
in het rijtje van het Leids Caba
ret Festival en de Leidse Blues-
en Jazzweek," zegt Pieterse.
„Dit festival heeft alle potentie
in zich om uit te groeien tot een
festival met een landelijke uit
straling."
Programma: vrijdag 7 april:
Joshua Samson Audible Li-
festream, Componisten van
Nu en Trigon (Moldavië). Za
terdag 8 april: Olla Vogala, The
Singing Garden, Michael Vat
cher, The Ex en Magpie Music
Dance Company. Kaarten zijn
verkrijgbaar bij het IAKtliea-
ter en kosten 25 gulden per
dag, een passepartout kost 38
gulden. Meer informatie:
www.dsl.nl/grenzenloos
zoetermeer gpd
Het Nederlands Openluchtmu
seum, Bezoekersprogramma
2000, Poetry International,
Stichting 'Moderne Dans en
beweging en Stichting Planet
jr. Productions krijgen subsidie
voor internationale projecten.
De staatssecretarissen Van der
Ploeg en Benschop willen hier-
mee het internationaal cul- meer gebruikt voor de ten-
tuurbeleid een extra impuls ge- toonstelling 'De Amerikaanse
ven. Droom' in het Nederlands
De instellingen maken geza- Openlucht Museum,
menlijk aanspraak op een sub- Daarnaast gaat er geld naar
sidiebedrag, van een miljoen een project van Poetry Intema-
gulden. Het geld wordt onder tional, bedoeld om poëzie toe
gankelijk te maken voor een jecten te laten werken. De
internationaal publiek De Stichting Planet jr. Productions
Stichting Moderne Dans en ontvangt een ton voor het We-
Beweging/Springdance krijgt reld Kinder Festival. In dit fes
een ton om jonge beginnende tival zijn optredens van groe-
dansers en choreografen met pen jongeren en een circus te
ervaren kunstenaars aan pro- zien. Hierbij wordt samenge
werkt met scholen, instellingen
voor kunsteducatie, muziek-
en dansscholen.
Voor het Bezoekersprogram
ma 2000 is 750.000 gulden uit
getrokken. Via dit programma
kunnen buitenlandse verte
genwoordigers uit diverse cul
turele disciplines kennismaken
met het Nederlandse cultuur
aanbod.
plek
riiap1 Leiden en de regio bestaat grote belangstelling
heleoor de amateuristische kunstbeoefening. 'Heilig
kke uur' volgt stad- en regiogenoten die musiceren,
zingen, dansen, toneelspelen, schilderen,
e ov. 0graferen 0f 0p andere wijze actief zijn. Vandaag
re~k het gezelligheidskoor Kattuks Volk.
ke v(
n gemeenteraadslid tot tim
eid 2 man, van ingenieur tot
zeg vrouw - elke maandag-
d.I id vinden ze elkaar in het
,or d duw van de Katwijkse
1st thaven. Daar zingen ze in
ai lligheidskoor 'Kattuks
,ts re - evergreens als Danny
eent Op de woelige baren en De
van Arnemuiden. Het
litieuft niet mooi te klinken, als
en 2( laar enthousiast en uit vol-
ruw 'tst wordt meegezongen, is
judei notto van het koor.
ergrc uks Volk werd ongeveer
j De )aar geleden in het leven
in epen. De toenmalige initi-
■kenj nemer Dirk Arend van
d( n riep in een advertentie
Roz !ers en zangeressen op' om
te en aa" te sluiten. Uitgangs-
rerinwas het zingen van liedjes
elijkt net de zee te maken heb-
le be zonder verdere pretenties,
olen: i initiatief voorzag kenne
ls ge een behoefte want tij
de eerste bijeenkomst
nen ruim dertig zangers
en zangeressen opdagen", ver
telt de huidige voorzitter Johan
Houwaart. „Een aantal mensen
zocht wat muziek bij elkaar en
nog geen twee weken later
stonden we te zingen in het
jachthavengebouwtje. Via
mond-tot-mondreclame kwa
men er steeds meer mensen
bij, totdat er gewoonweg niet
meer in de oefenruimte pasten.
Er werd een wachtlijst opge
steld waarop al snel dertig na
men prijkten."
Het koor wilde in eerste instan
tie geen optredens verzorgen.
„Dat was absoluut ons doel
niet", zegt Houwaart. „We zijn
overstag gegaan toen verzor
gingshuis De Wilbert vroeg of
we tijdens een feestavond voor
de vrijwilligèrs wilden zingen.
Dat werd een succes, hoewel
we niet kunnen tippen aan een
echt geoefend koor. Blijkbaar
maakt het enthousiasme waar
mee we zingen het gebrek aan
zoetgevooisde stemmen goed."
Kattuks Volk oefent. „Het hoeft niet mooi te klinken, als er maar enthousiast en uit volle borst wordt mee
gezongen." foto henk bouwman
„Bij een deel van de koorleden
ontstond wel behoefte aan
meer structuur", vervolgt
Houwaart. „Een aantal leden
wilde een echt shantykoor vor
men. Zuiver en meerstemmig
zibgen, met dirigent en zonder
vrouwen. Anderen wilden geen
uren oefenen op één muziek
stuk. Acht mannen zijn toen
opgestapt en vormen nu de
kern van shantykoor 'Voor de
Mast'.
Kattuks Volk ontkwam er ook
niet aan de gang van zaken
rond het koor beter te organi
seren. De aanvragen voor op
tredens zijn toegenomen en
vaak wordt een vergoeding uit
gekeerd. „Je krijgt dan ineens
met allelei vragen te maken als:
waar moet.het geld heen en
hoe zit het met aansprakelijk
heid? Het vrijblijvende is er nu
wel af. Sinds kort zijn we een
vereniging met alles erop en
eraan", aldus de voorzitter.
In het koor gaat het er nog net
zo spontaan aan toe. „Maar,
we hebben nu wel een zwaai
meester die ervoor zorgt dat we
tegelijk beginnen en stoppen.
Dat is wat ons betreft de enige
concessie die we doen."
Het koor blijft intussen onver-
mindert populair want er is
nog steeds een wachtlijst. Er
zijn leden uit de hele Duin- en
Bollenstreek aangeschoven en
het koor wordt begeleid door
tien muzikanten. Zolang men
sen onze liederen willen horen,
blijven we zingen over de zee."
Kattuks Volk treedt zaterdag 29
april (Koninginnedag) op op de
Katwijkse boulevard.
MARIAN KRIJGSMAN
lan Dury (1942-2000)
lan Dury, de man die de we
reld verblijdde met onder
meer 'Sex And Drugs And
Rock 'n Roll' en 'Hit Me With
Your Rhythm Stick', heeft dan
toch verloren. Z'n agent maak
te gisteren bekend dat de Brit
se popzanger en aanvoerder
van TTie Blockheads op 57-ja-
rige leeftijd z'n laatste adem
had uitgeblazen.
Hij werd geveld door kanker,
z'n grootste vijand sinds gerui
me tijd, maar tegelijkertijd ook
een zeer belangrijke brandstof
voor z'n denk- en doe-tank.
Want juist sinds Dury wist dat
hij het moest opnemen tegen
deze moeilijk verslaanbare op
ponent, demonstreerde hij
veel meer energie en creativi
teit dan nog van deze 'typische
jaren-zeventig-held' mocht
worden verwacht. Z'n jongste
(en dus ook laatste) krachttoer,
het album 'Mr Love Pants'
(1997) oogstte bij wie er kennis
van nam louter lof. Groot was
de afgelopen jaren zijn inzet
voor Unicef en andere wereld
verbeterende organisaties.
Lange tijd mikte lan Dury,
vanaf z'n zevende door polio
aan de linkerzijde van z'n li
chaam verlamd, op een carri
ère als kunstschilder. Totdat
hij op 29-jarige leeftijd voor
zichzelf de conclusie trok dat
hij in die hoedanigheid toch
over te weinig talent beschikte
en zich overgaf aan z'n andere
grote liefde, de rock 'n roll. Kil-
bum Highroads was z'n eer
ste band. Toen al, ruim voor
dat The Sex Pistols met hun
punkevangelie de wereld ver
overden, was z'n oor getooid
met een veiligheidsspeld.
Het Kilburn-avontuur liep
lan Dury. foto epa
spaak, maar eind 1977 was lan
Dury terug met aan zijn zijde
z'n, naar zal blijken, muzikale
talisman Chaz Jankei. Samen
zetten ze de schouders onder
een nieuwe formatie, The
Blockheads, die met 'Sex And
Drugs And Rock 'n Roll' met
een de roos trof. Waarbij Dury
z'n licharhelijke handicap om*
boog in een voornaam wapen
bij het verwerven van de pu
blieke gunst: het onooglijke
mannetje doorspekte z'n tek
sten en optredens met een do
sis humor die hem in de hoog
tijdagen van de strakke punk
en new wave tot een zeer inne
mend buitenbeentje maakte.
Z'n breuk met producer, gita-
rist en pianist Jankei luidde
ook het einde van Dury's
hoogtijdagen in. Met 'Spasti-
cus Autisticus' scoorde hij in
het najaar van 1981 nog een
behoorlijk internationaal sin
glesucces, maar daarna was
het gedaan met z'n hitgevoe
ligheid.
Zonder Jankei bleef hij met
The Blockheads wel toeren,
het meest ver van huis en van
lieverlee steeds meer in het
'golden oldies-circuit'. Daar
naast haakte Dury gretig in op
de kansen die hem als acteur
(voor overwegend bijrollen)
werden geboden en toonde
hij, zeker nadat bij hem kanker
was geconstateerd, een groei
ende actieve interesse in het
leed van de kansarmen dezer
aarde.
De hereniging met alle Block
heads (inclusief Chaz Jankei)
leverde wel een heel leuke
langspeler op in de vorm van
'Mr Love Pants', maar geen
nieuwe bestseller. Dury bleef
niettemin zonnig gestemd,
vanwege de hervonden leut
met z'n oude makkers en het
besef dat hij als amuserend
buitenbeentje voor talloze
mensen veel heeft mogen be
tekenen.
LOUIS DU MOULIN
