'Het winkelcentrum, dat was van mij'
Zoetsappig operaatje
'Kreng' inspireert niet
Leiden Regio
E
^Vitaal Leids Barok Ensemble heeft geen capriolen nodig
Niets spectaculairs aan
Bach Cantate nr 144
Uitvoering 2000 van Excelsior
Maandag 27 maart 2000
11
Loes Miinninghojf sinds eind zestiger jaren een constante factor in de Oegstgeestse detailhandel
fketvan welke krant was u ook weer? Het
„Beeidsch Dagblad. Oh, daar heb ik altijd ru
ide Je mee." De galerie van Loes Münninghoff
1 Iwordt naar haar smaak niet vaak genoeg
zigtjefrequenteerd door de krant. Maar soit, ze
t er de persoon niet naar om er te lang
ver te klagen. Ze stapt er met net zo'n flair
iverheen als dat ze door haar galerie Lange
[oort loopt.
oes Münninghoff houdt niet van gezeur,
oes Münninghoff neemt geen blad voor
j ^Je mond, maar wil ook niet schofferen. En
Ll3s ze het gevoel heeft dat ze dat toch doet,
bigt al snel de vriendelijke doch zacht
wingende aanbeveling 'Ach, schrijft u dat
-«aar niet op'. Als Loes Münninghoff iets
lln je vraagt, durf je geen nee te zeggen,
^nenminste, dat zei die bevriende professor
ie een keer een expositie in haar galerie
pende. En die ondernemer die een tijd ge-
krutden tegen haar wens een winkel wilde
a dcpenen in de Lange Voort kan dat beamen,
weiatuurlijk kwam er eerst ruzie van. „Maar
ie winkel is er mooi niet gekomen. Ik ga
de bg steeds heel goed met hem om hoor.
Groter hing hij in zijn winkel zelfs een groot
lambrd met daarop: Ik heb mijn nek gebroken
Tqrer twee vrouwen." Zij was dus de ene.
ir, cMaar wie die andere ook al weer was...
odeiod, ik weet het niet meer. Een dame van
;ehefe gemeenteraad of zo."
n is het. Burgemeesters komen en gaan,
nenfethouders idem dito maar Loes Mün-
milnghoff blijft altijd bestaan. „Hoe oud? Zet
.reekmaar dat ik de zeventig gepasseerd ben."
ionai s till going strong. Sinds eind zestiger ja-
nadin is ze een constante factor in de Oegst-
aleqester detailhandel, onvermijdbaar waak-
er van en belangenbehartigster voor de
id isiddenstand aan de Lange Voort in Oegst-
Wesest. En men zegt dat ze het talent heeft
plaai alomtegenwoordig te zijn.
man|>rig jaar vertrok ze als voorzitter van de
d zifnkeliersvereniging De Lange Voort. In
de >rtig jaar heeft ze haar stempel gedrukt op
lo v\k winkelcentrum. Want het was in die
indajgen dat Oegstgeest groter groeide en de
le - inkeliers in de De Kempenaerstraat de
is efennen voor een nieuw winkelcentrum
etn de Lange Voort met lichte huiver tege-
ior'soet zagen. Een angst voor gebrek aan ne-
ril CQg maakte de overstap voor heel wat win-
boo<liers te groot. „En dat terwijl we in de De
de impenaerstraat toen drie bakkers had-
[muijn. Pas toen mijn man en ik verhuisden
rest^t onze meubelzaak Caspari van de De
ir vtmpenaerstraat, durfden anderen het ook
n."
e pattoet u 's horen. Toen ik hier voor het
bezctst kwam vond ik het een beetje achter
met t dorp. Nee dat klinkt niet erg aardig,
griirijf dat maar niet op. Ik wist niet waar ik
lis oiterechtkwam. Ik wist niet eens wat de
aria ddenstand was. Maar mijn man, die ei-
t manlijk uit een fabrikantenfamilie kw^m*
Duijd een passie voor moderne meubelen'eri
jen 4de pér se zo'n winkel hebben. Ja, dan
;1 merk je dat je vanzelf in de middéhstand revc
in spmt." En het was ook helemaal niet haar
;n. Dm om in het bestuur van de vereniging te
de rfen zitten. „Maar toen hier het winkelcen-
regenm begon, was er helemaal niks. Ik had
laastjar één ding voor ogen en dat was: dat
istenfikelcentrum moet draaien."
ileggl draaien deed het. Uiteindelijk heeft ze
1 hetïer dan de helft van de winkels verhuurd,
fficietorgd dat het overdekte gedeelte van het
s herjikelcentrum er kwam, en het winkelcen-
Als ze zegt 'moetje 's
horen', dan kan je niet
anders dan luisteren. En ze
mag dan wel vorig jaar het
voorzitterschap van de
winkeliersvereniging Lange
Voort hebben opgegeven,
laat niemand denken dat
Loes Münninghoff niets
meer in te brengen heeft in
Oegstgeest. Ze
organiseerde
schaaksimultanen,
rolstoelmarathons. En
honderden Tour de
France-wielrenners
volgden haar spoor. Maar
de vrouw waar menig
ondernemer over
gestruikeld is, deed het
nooit voor de macht, nooit
voor de kick, alleen voor
het algemeen nut. „Ik had
altijd maar één ding voor
ogen. Dat winkelcentrum
moest draaien."
foto hielco kuipers
trum groot gebracht. Hoe ze dat steeds
weer voor elkaar bokste? Ze stond altijd op
één lijn met de eigenaar van de panden. De
Winkelbelegging Nederland. Maar beslis
singen leidden weieens tot botsingen. Zoals
bijvoorbeeld in '92 toen ze protesteerde te
gen de komst van een bakkerskraam aan de
Lange Voort. Dat 'er een meneer met een
kraam komt met spullen waarvan al twaalf
verkooppunten in het dorp zijn', was on-
feeriijkè'concurrentie. Endeandere wihkè-
liers schaarden zich eensgezind achter haar
brede rug. De kraam is er overigens wel ge
komen aan de Lijtweg.
„Maar ik heb nooit blunders gemaakt en ik
heb nooit gas teruggenomen. Want ik wijk
niet af van wat ik in mijn hoofd heb. Wat ik
dan wel ergerlijk vind, is dat je soms hard
moest zijn voor winkeliers. Winkeliers den
ken natuurlijk vanuit hun eigen belang. En
dat begrijp ik volkomen. Maar hun belang
is niet altijd het beste voor het centrum.
Soms past een winkel niet in het totaal
beeld en moet je hard zijn. Ik heb daar wel
eens van wakker gelegen, ja. Maar al met al
heb ik het winkelcentrum altijd geholpen."
En niet alleen dat maar eigenlijk ook heel
Oegstgeest. En ook al werd ze weieens
meer dan eens gekscherend (of was het in
sinuerend?) de loco-burgemeester van
Oegstgeest genoemd. Of de vrouw met het
güóötste netwerk van de regio. Dat Oegst
geest van haar zou zijn, is een te boude uit
spraak. Die wil ze wel even nuanceren.
„Het winkelcentrum, dat was van mij."
In het kamertje in de galerie aan de Lijtweg
die ze sinds anderhalfjaar runt, loopt ze
even een lijst na van haar wapenfeiten.
Dingetjes die ze anders misschien vergeet.
Tijdens de Tour de France '98 wist ze hon
derden wielrenners uit de hele wereld door
haar Lange Voort te loodsen. „De wielren
ners moesten worden gewogen in de Leid-
se Groenoordhallen. En niemand wist waar
je de goede weegschalen vandaan moest
halen. Ik heb me aangemeld bij de organi
satie en de directeur van de VVV zei nog:
'Mevrouw Münninghoff, u bent onze enige
redding.' Ik heb gezegd, ik ga gewoon naar
de fabrikant en huur vijf van die dingen.
Die zei vervolgens: 'Mevrouw, dat kan niet.
Die dingen zijn veel te kostbaar'. Toen zei
ik: Moet u 's goed luisteren. U zet voor mij
die weegschalen neer, dan krijgt u een spot
op tv. Meteen akkoord!" Het feit dat die
spot daarna nog geregeld moest worden
was een kleine overkomelijkheid.
Net zoals het onderbrengen van 25 Cana
dese oudstrijders die in 1995 vijftig jaar be
vrijding in Oegstgeest kwamen vieren: peu-
leschil. Kerstmarkten, schaaksimultanen,
rolstoelmarathons en tentoonstellingen zo
als die expositie 'Beeld en Ruimte' van zo'n
twintig jaar geleden. De lijst van sponsors
was net zo indrukwekkend als die met de
deelnemende kunstenaars. Diverse musea
gaven werk in bruikleen voor de expositie
in het centrum en het grasveld aan de Iris
laan. Een kleine greep aan exposanten: de
beeldhouwers Kees Verkade, Ab Steqnvoor-
den, Charlotte van Pallandit, Mari Andries-
sen en Jan Wolkers. „Die was t&njjvéris erg
lastig. Voordat je die Wolkers van zijn ei
land afkrijgt." En dus kwam er een grote
expositie waarvoor mevrouw Münninghoff
nog persoonlijk subsidie bij het Rijk wist
los te peuteren. Ook zoiets. „Die moet de
gemeente eigenlijk voor je aanvragen, maar
ik kende de directeur van de Raad voor de
Kunst. Nou zegt-ie: 'Wat wil je hebben?'. Ik
zeg: 50.000." En 50.000 heeft ze gekregen.
Want Loes Münninghoff is een overtuigen
de mix van daadkracht en connecties. Ze
komt uit een milieu en beweegt zich dien
tengevolge in kringen. De Münninghoff-fa-
milie uit Bilthoven was niet minvermo
gend. Haar vader was een leraar die schil
derde, haar moeder Fran^aise. En die door
tastendheid dan, had ze die vroeger al?
Ach, ze weet het niet. Ze hielp wel, samen
met haar zus, rond 1940 de inwoners van
De Bilt evacueren en bracht hen onder bij
de inwoners van Bilthoven. „Men vreesde
dat de Duitsers het fort in De Bilt zouden
willen gebruiken voor oorlogsdoeleinden,
met alle nare gevolgen van dien. Bij ieder
een in het dorp aangebeld en gevraagd of
ze iemand onderdak wilden verlenen. Maar
God, dat is allemaal al zo lang geleden en
helemaal niet interessant, toch?"
Nu kwakkelt ze een beetje met haar ge
zondheid. Het bridgen wordt minder. En
als ze in haar galerie is, werkt ze in het alge
meen niet langer dan tien minuten achter
elkaar. De concentratie gaat een beetje
achteruit. Op jonge leeftijd werd ze getrof
fen door een hersenontsteking. En specia
listen waren het met elkaar eens dat ze niet
lang te leven zou hebben. Zeven keer is ze
geopereerd. Daarna moest ze weer leren
praten, leren lopen, alles.
„Als een baby was ik." En dan snel erachter
aan. „Maar ik ben goed genezen hoor. Zo
dat niemand het kan zien. Al moet ik nog
wel medicijnen slikken." Maar een klein
beetje twijfel en onrust begeleiden die laat
ste onthulling. „Als u dat zo opschrijft,
denken ze vast dat ik niet meer mee kan."
Ze heeft tijdens haar herstel enorme steun
gehad aan haar man. Hij zat in een Duits
kamp en kwam zo nu en dan 'opknappen'
bij zijn ouders in Bilthoven. „Daar heb ik
hem ook ontmoet in '48. We hebben onze
meubelzaak bijna veertig jaar samen ge
rund. Maar vier jaar geleden is hij overle
den. Zijn aorta zei knap, zomaar. Da's eng
hoor"
Zij woont boven haar galerie en daarboven
woont weer een familie waar iemand cello
speelt. „Ik luister daar wel eens naar want
dat is mijn lievelingsinstrument. Mijn man
kon trouwens prachtig zingen. De galerie is
ook een beetje bedoeld als afleiding en om
in de running te blijven. Ik ben nu hele
maal alleen en moet me een beetje bezig
houden, hè." Maar ze put nog steeds uit
datzelfde netwerk. Elke maand heeft ze een
nieuwe expositie. En iedereen die iemand
is in de regio heeft wel eens een opening
verzorgd in de galerie van Loes Münning
hoff.
Voormalig hoofdredacteur van het Leidsch
Dagblad Han Mulder, de Leidse wethouder
van cultuur Alexander Pechtold, en ook die
burgemeester van Leiderdorp, kom hoe
heet die ook alweer. O, juist ja Zonnevylle.
„En die hoofredacteur van jullie, die woont
.toch ook.higr.in de bmirt?" Misschien .moet
ze die ook maar eens bellen."
„Mensen zeggen wel geps: 'Met uw.organi
satorische gave had u' schatrijk kunnen
worden'. Ach, ik hoef niet zo nodig rijk te
worden. Ik kan doen wat ik wil. Ze moeten
zich maar niet teveel met mij bemoeien."
En ze verzinkt in privégedachten die 'toch
niet interessant zijn'. Een medewerkster
van de galerie vraagt of de verslaggever nog
thee blieft. Met suiker? Ja met suiker. En de
Münninghoffstrijdlust borrelt weer op.
„Suiker, wie neemt er nou suiker in zijn
thee?"
evanjprt: Leids Barok Ensemble, concertmeester Roe-
een m m v Lucia Swarts, cello. Gehoord 25/3,
9. 'J Lokhorstkerk, Leiden.
or or Leids Barok Ensemble entertaint op
P helog niveau. Hoe geestig eigentijds de
jke Projecteerde tekst bij de superpro-
Immatische muziek van Carlo Farinis
priccio Stravagante' ook is, het en-
HHible heeft dit soort capriolen hele-
"^|al niet nodig. In de muziek zelf zie je
0 /an alles passeren, en je kan zonder
Bt zélf invullen wat je maar wilt. De
lie begeesterde uitvoeringspraktijk
t niet alleen geen zweem van verve
ling toe maar kan zonder probleem
wedijveren met professionele uitvoerin
gen. Dat de bekende Leidse cellist Lucia
Swarts zich laat strikken voor maar liefst
twee celloconcerten op één avond is dan
ook voorstelbaar en nog eens extra ver
rukkelijk.
Het 'Concerto con Violoncello obliga-
to' van Giovanni Platti werd zaterdag
voor 't eerst in Nederland uitgevoerd,
één van de 28 celloconcerten die Platti
in de eerste helft van de 18e eeuw
schreef. Een vrij kort vierdelig stuk met
een krachüg Adagio e marcato waarin
een stoere introductie van de 'eerste'
tweede viool. In het plechtstatige Largho
speelt het orkest met een grote souples
se in op het prachtige spel van Swarts.
Zelfs met slechts twee violen, een cello
en het klavecimbel heeft Swarts nog
steeds een wolk van energie om zich
heen. De bevlogen contrabassist fun
geert in het flitsende Presto als het zout
in de pap.
Nog meer ingespeeld is Swarts in Leo
nardo Leo's concert in d. Ze maakt
moeiteloos een dijk van een toon, speelt
met een grote innerlijke kracht. Alsof zij
afstand neemt van haar fysieke spel om
geconcentreerd naar het samenspel van
orkest en solo instrument te luisteren.
In het Amoroso blijkt het Leids Barok
Ensemble ook gevoel te hebben voor
een verheven, intieme liefde. IJzersterk
boeiend cellospel in het Presto met
grappige naaperijen van de strijkers.
Roelof Balk is helemaal in zijn sas als
Locatelli en Vivaldi aan het woord ko
men. Prettig rumoerige, door en door vi
tale muziek die de concertmeester zeer
na aan 't hart ligt. En met hem het hele
ensemble. Eerste en tweede viool spelen
'kamerbreed' dezelfde partij in Vivaldi's
Allegro. Dit a-klein concert heeft niets
mineurigs. Ook zonder Lucia Swarts is
het klankidioom flamboyant. Ook al is
het 'hard' in het Leids Barok Ensemble
wel eens té hard en het 'zacht' té zacht,
het doet geen afbreuk. Hier spreekt de
ziel van dit Ensemble en die is nu een
maal onstuitbaar.
733I
muziek recensie
li dy van der spek
latedienst 'Nimm, was dein 1st' door
(ctkoor en orkest o.l.v. Richard Ram,
Paula de Wit, sopraan, Wilanne
mezzosopraan, Hans van Dijk, te-
Voorganger ds A. Alblas, organist
lienst Joop Brons. Gehoord: 26/3,
Pieterskerk, Leiden.
schreef voor de eredienst
liefst driehonderd canta-
in een tijdsbestek van 28
Artistieke en
gisch/religieuze overwegin-
maar soms ook praktische
tandigheden bepalen de
tuur. Was er bijvoorbeeld
zeker moment geen bas
handen, dan schreef Bach
cantate zonder bas-aria.
aal zijn de cantates in vier
pen te verdelen: de solo-
te, de koraalcantate, de
ate waarin het koraal geen
peelt, en de cantate met
ngevoegde koralen,
ate nr 144 'Nimm was dein
nd gehe hin!' behoort tot
atste groep. Een vrij korte
te met één koor, één so-
- en altaria, een recitatief
r) en twee koralen. Wei
geen bas voorhanden! Een
ctkoor met veel bekende
hten uit andere koren on
der leiding van Richard Ram,
een klein strijkersensemble in
clusief enkele blazers en een
pittig orgeltje staan deze maand
voor de uitvoering.
Niets is echt spectaculair aan nr
144. Een bezetting met weinig
formele diversiteit, met wel
haast vanzelfsprekende paro
dietechniek (zangpartijen van
een reeds bestaande composi
tie getoonzet op een nieuwe
tekst), sobere aria's. De uitvoe
ring is navenant. Een beslist
kundig 'bij elkaar geraapt' koor
zingt transparant en betekenis
vol, met aangename tenor- en
felle sopraanstemmen. Het or
kest is uiterst bescheiden maar
detoneert niet; speelt homo
geen en ondersteunend. De ho
boïst heeft het hier en daar
moeilijk met een goede toon-
vorming voor en in de sopraan-
aria. Tenor Hans van Dijk en
sopraan Paula de Wit boeien
matig, zingen bovendien niet
altijd haarzuiver.
Met groot inlevingsvermogen
vertolkt de mezzosopraan Wi
lanne Hoek haar aria 'Murre
(klaag) nicht, lieber Christ'. Ze
heeft een klein stemvolume, in
de laagte bepaald te klein. Maar
in het middenregister is haar
timbre warm en innemend.
noordwuk Fanfarekorps Excelsior gaf zaterdag de 'Uitvoering 2000' in de Northgohal in Noordwijk. Het
korps speelde gevarieerde werken onder leiding van Sjef Weijers, Bertus van Schie leidde de drumband.
De majorettes en de minirettes maakten het feest compleet. foto taco van der eb
jeugdtheater recensie
paulien koopmans
Voorstelling: 'Kreng', door Xynix. Ge
zien: 26/3, LAKtheater, Leiden.
Traditionele opera's zijn saai.
Je neemt een simpel verhaal
met een vleugje liefde en be
drog. De plek is Italië, het land
met de meest verliefde en
wanhopige mensen. De kos
tuums met jurken als slag
roomtaarten komen regelrecht
uit oma's verkleedkist. Je voegt
daarbij een flinke dosis ouder
wetse klassieke muziek. En
voila, je hebt een opera. De ge
middelde bezoeker is vijfen
zestig plus. Maar gisteren zat
het LAKtheater vol jonge kin
deren voor de opera 'Kreng'
van Xynix.
Het stuk is een korte bewer
king van 'De getemde feeks'
van William Shakespeare. Kort,
omdat het oorspronkelijke
stuk van drie uur is verknipt
tot een operaatje van één uur.
In 'Kreng' worden alle cliché-
beelden van opera in stand ge
houden en zelfs benadrukt.
Een Italiaanse mama heeft
twee dochters die elkaar voort
durend in de haren vliegen. De
snoezige Bianca is haar lieve
lingetje; Katharina is het dwar
se zusje (het kreng). De moe
der looft een bruidsschat uit
voor Katherina in de hoop dat
ze zo snel mogelijk het huis
uitgaat. Wie met haar trouwt
krijgt een zilveren huis, een
gouden jas en meer dan zestig
piano's. De gelukkige is Pe-
truchio. Hij weet haar te tem
men, waarna ze nog lang en
gelukkig leven.
Doordat alle standaardingredi-
enten voor een opera zo over
duidelijk aanwezig zijn, lijkt
'Kreng' bijna een parodie.
Maar daarvoor is de voorstel
ling weer niet scherp genoeg.
En ook de humor ontbreekt.
Het is niet helemaal duidelijk
wat Xynix inhoudelijk met de
voorstelling wil. Als het gaat
om een bewerking van het ver
haal dan hadden ze deze zoet
sappige opera beter in een wat
moderner jasje kunnen steken.
Maar in het programmaboekje
geven ze een andere reden:
Xynix wil dat kinderen door de
voorstelling zin krijgen om te
gaan zingen of een muziekin
strument te bespelen. Dat lijkt
tamelijk idealistisch, want be
halve de wonderschone win-
terscène met cello en rain-
sticks is 'Kreng' niet echt inspi
rerend.
