Burnout? Ik bepaal mijn eigen werkdruk'
Happy hour hoort niet thuis in discotheek of caf'
Meningen
Journalistiek wantrouwen
rond de dorpspomp
'Tank' bij krakersrellen was niet meer dan een bulldozer
Klankbord
Hoe behouden we al h
moois voor de toeristea
Toeristen komen al lef
als Leiden schoner wo
WOENSDAG 22 MAART 2000
945
De pagina 'Meningen' staat open voor alle lezers. Bij uw brief gaarne vermelding van onderwerp en publicatiedatum van het artikel waarop u reageert. De redactie kan brieven bewerken, bekorten of weigeren. Alleen brie
met een volledige adressering komen voor plaatsing in aanmerking. Bijdragen sturen naar: Leidsch Dagblad, postbus 54,2300 AB Leiden, of faxen naar: 071 - 5321921, of e-mailen naar: redactie.ld@damiate.hdc.nl
UITGELICHT
Wie zich afvraagt waarom het
nodig is dat journalisten poli
tici met gepast wantrouwen
tegemoet treden, werd deze
week op zijn wenken bediend
door Klaas de Vries, de meest
regenteske van alle Haagse
bewindslieden. Hij had het
druk op het
ministerie van
sociale zaken
en er was
niets dat hem
bewoog naar
een andere
functie om te
zien, zo meld
de hij voor de
camera. Dus
hij zou de
journalisten
dankbaar zijn
als zij hem
buiten dit
soort spelle
tjes wilden
houden. Zoals we inmiddels
allemaal weten, wordt de man
onze nieuwe minister van bin
nenlandse zaken.
Sprak hij de waarheid, dan
wijst zijn plotselinge omme
zwaai op een weinig standvas
tig karakter. Als hij loog dan is
eens te meer het (voor) óór
deel bevestigd dat politici het
omwille van de zaak met de
waarheid niet zo nauw ne
men. Toegegeven, het stan-
daardantwoord 'geen com
mentaar' is ook onbevredi
gend voor nieuwsgierige ver
slaggevers en lezers, maar on
der de gegeven omstandighe
den toch het beste.
Dat journalisten in hun wan
trouwen jegens politici ook
kunnen ontsporen, bewijst
het verloop van de affaire Pe
per. Op 10 november, daags
na de eerste publicaties in het
Algemeen Dagblad, schreef ik
in Uitgelicht: „De lezer en de
aangeklaagde mogen ver
wachten dat de krant (anonie
me) beschuldigingen concre
tiseert en met aanvullende in
formatie komt. Het kan niet
anders of Bram Peper óf AD-
hoofdredacteur Peter van Dijk
valt straks hard op zijn ge
zicht. Het zou mij niet verba
zen als dat Peter van Dijk
wordt."
'Daar zat je dus goed fout
mee', zei een collega gisteren,
maar ik ben nog altijd niet
overtuigd. Het rapport van de
onderzoekscom
missie legt een op
zijn minst onge
bruikelijke cul
tuur van declare
ren bloot, maar
het niet in het
rapport opgeno
men verweer van
Peper is op veel
punten ijzersterk.
De uitkomst van
een ongetwijfeld
slepende juridi
sche procedure
kan nog altijd in
het voordeel van
Peper uitvallen
en in het nadeel van een ge
meenteraad die geen heldere
regels stelde en er voor koos
op dit punt te slapen.
Dat journalisten deze zaak op
de agenda hebben gezet is pri
ma en ook hun taak, maar dat
toon en maatvoering van de
berichtgeving het effect sor
teerden dat Peper al publieke
lijk is veroordeeld voordat de
onderste steen boven is, stemt
tot bezinning.
In de aan nieuws en hypes ge
wijde aflevering van het NPS-
televisieprogramma Het Scha
duwkabinet gaven alle aanwe
zige televsiecollega's toe met
de regelmaat van de klok een
paar dagen wild achter een
zaak aan te rennen, zonder
aan verdieping toe te komen.
Als journalisten de pretentie
willen houden aan waarheids
vinding te doeri, dan zijn te
rughoudendheid en analyse in
ingewikkelde kwesties als deze
een beter antwoord dan het
lukraak publiceren van alles
wat rondde dorpspomp te
berde wordt gebracht
TON VAN BRUSSEL
HOOFDREDACTIE
In het Leidsch Dagblad van 18
maart schrijft tv-recensent Wil
Buys onder het kopje 'Vroeger
was het erger', over televisie-re
portages toen en nu. Wat in elk
geval niet beter is geworden in
de afgelopen decennia, is de
kennis van militaire zaken.
Toen het krakersgeweld in de
Vondelstraat losbarstte, had
men een bulldozer nodig om de
door hen opgeworpen barrica
des opzij te schuiven. Men
heeft toen een bulldozer van
het leger ingezet, omdat alleen
deze de bestuurder de nodige
bescherming bood tegen de
nietsontziende agressie van de
Amsterdamse stadsguerrilla.
Deze bulldozer bestond uit
het onderstel vari een tank, dus
een stalen romp op rupsban
den, waarvan de geschutstoren
was verwijderd. Daardoor bleef
een soort tractor over die men
voor allerlei civiele doeleinden
kon aanwenden, bijvoorbeéld
als landbouwtrekker (hetgeen
elders ter wereld veelvuldig ge-
beurtk Door de krakers en hun
trawanten werd het voertuig
even consequent als onterecht
een 'tank' genoemd, omdat dat
demagogisch zo 'lekker lag'.
Ook Radio Stad, de spreek
buis van onmaatschappelijk en
anarchistisch Amsterdam, 'ver
giste' zich niet eenmaal en had
het uitsluitend over een 'tank'.
Deze woordkeus, gebaseerd
op drie gelijke delen opruiing,
domheid en kwade trouw, was
belangrijker dan het misschien
lijkt. Hierdoor werd immers ge
suggereerd dat het leger werd
ingezet tegen de eigen burgers,
zoals we dat van dictatoriale
staten gewend zijn (Rusland,
China, Indonesië, en bijna heel
Zuid Amerika).
Iedereen die de televisie-uit
zending destijds heeft geyolgd,
kan getuigen dat het om een
ontwapende tank ging, uitge
rust als bulldozer. Als bewape
ning was er nog geen klapper
pistool aan boord.
Het is jammer dat zoi
ren na dato, een tv-rei
van een bonafide kwi
krant wederom in dit
trapte.
Overigens waren de
men van de brandende
het kader van weer andf
kersonlusten, nog indrin
dan die van de bulldoze
dit terzijde.
H.J.
Naar aanleiding van de zogenoemde
'bieroorlog', die afgelopen weken op
De Grent in Noordwijk woedde, is mij
gevraagd wat ik van
het fenomeen 'hap-
py hour' vind. ilPINIF
Het systeem van UrlÊWÊL
'happy hour' is, als
hotels toegepast. Het is bedoeld om
hotelgasten naar de hotelbar te lokken
op een tijdstip, meestal vlak voor.het
diner, waarop er nor-
maal gesproken geen
mens in de hotelbar
te vinden is. De gas
ten kunnen dan een
ik goed ben geïnformeerd, uit Ameri
ka overgewaaid en wordt intussen
over de hele wereld voornamelijk in
Gerard Duijndam is voormalig
horeca-ondernemer (De Stip)
op De Grent in Noordwijk. Hij
is gemeenteraadslid namens
Noordwijks Belang. Op verzoek
van deze krant schreef hij een
opinie over het in Noordwijk
momenteel veelbesproken
'happy hour'.
uur lang voor de halve prijs drankjes
nuttigen.
Een tijdje geleden is een aantal dis
cotheken op De Grent in Noordwijk
ook met een happy hour begonnen.
Een discotheek begon ermee op een
weekendavond van zes tot zeven uur
en de andere zaken volgden spoedig
maar dan op een ander moment van
de dag namelijk om tien uur 's a-
vonds. Het gevolg was dat een andere
zaak weer op dat tijdstip geen klant
meer overhield en op een gegeven
moment met het gratis verstrekken
van drank begon.
Ik ben van mening dat als je daar
aan begint het eind zoek is. Niemand
is hiermee gebaat. Dde klanten niet -
omdat ze in korte tijd veel te veel alco
hol nuttigen - en de uitbaters ook niet
want het kost best veel geld. Ik vraag
me ook af of je de sfeer in je zaak hier
mee verhoogt. Daarbij komt nog dat
de overheid in samenwerking met de
Nederlandse Horeca Bond de laatste
jaren een alcoholmatigingsbeleid
heeft ingevoerd, waarbij iedere hore
caondernemer z'n eigen verantwoor
delijkheid moet tonen.
Ik neem aan dat de discotheken op
De Grent het happy hour hebben in
gevoerd omdat zij op een bepaald
moment van de dag meer klanten in
hun zaak willen hebben. Ik ben van
mening dat er andere, meer creatieve
re methoden zijn om meer klanten
naar je zaak te krijgen. Je moet je,
denk ik, eerst afvragen waarom er op
dat moment van de dag geen of wei
nig klanten in je zaak zijn. Ligt het aan
de sfeer, muziek, barkeepers of aan
- W
Happy hour in bar/dancing De Bob in Noordwijk.
andere zaken. Ik ben ervan overtuigd
dat horecaklanten die op halve drank-
prijzen afkomen niet de klanten zijn
die je wenst. Zij komen voornamelijk
op goedkope drank af en niet zozeer
op gezelligheid.
De jaren dat ik zelf een horecazaak
op De Grent exploiteerde, waren er
genoeg momenten van de dag dat er
weinig klanten waren. Maar juist op
die paar klanten probeerde je zuinig
te zijn. We zorgden voor hapjes en we
organiseerden altijd wel iets. Die klan
ten spraken hier heel positief met an
dere mensen over en na verloop van
tijd waren er nog maar weinig rustige
momenten over. Op tijd een 'drankje
van het huis' werkte altijd goed.
Ik blijf van mening dat een happy
hour niet thuis hoort in een disco
theek of café-bar. Zorg ervoor dat die
klanten die naar jouw zaak komen
omdat ze in jouw zaak gezelligheid
vinden, blijven komen door goodwill
te kweken. Daar komen ook andere
mensen op af.
FOTO TACO VAN$
Laat de horecaondernemers At p
Grent met elkaar werken in plaai co
tegen elkaar. Laat ze gezamenlij) i ti
beren op stillere momenten mi
zellige mensen naar De Grent
gen. Dat kost natuurlijk ook
maar zeker niet meer dan wi
happy hour of een uur gratis di
kost.
Gezelligheid kent geen
hour)-tijd!
phe
Mediatycoon Joop van
den Ende maakte vorige
week bekend dat hij zich
wegens gezondheids
problemen terugtrekt uit
zijn bedrijf Endemol. Hij
heeft last van een
burnout. Hoe raakt
iemand 'opgebrand'? Wat
zijn de symptomen? En is
het niet gewoon een
modegril: wat is er
gebeurd met de oude,
vertrouwde depressie?
D. van Dierendonck, universi
tair docent Arbeids- en Orga
nisatiepsychologie in Leiden
en 'burnout-specialist': „Ik heb
nog niet zo lang geleden onder
zoek gedaan naar burnouts,
dus ik weet er wel iets vanaf.
Het is lastig om een burnout te
definiëren, want het komt voor
in veel verschillende vormen en
gradaties. In het algemeen kun
je zeggen dat mensen met een
burnout uitputtingsverschijnse
len vertonen, zich afstandelijk
gaan opstellen op hun werkplek
en er niet het gevoel hebben
iets bij te dragen. Dat is ook het
verschil met een depressie.
Daarbij is sprake van algemene
somberheid, terwijl een
burnout specifiek betrekking
heeft op de arbeidsomgeving.
Het is in zoverre een recent ver
schijnsel, dat de maatschappij
tegenwoordig steeds hogere ei
sen stelt aan individuen. Men
sen ervaren hun werk steeds
minder als een uitdaging en
merken ook dat hun autonomie
afbrokkelt. Daar gaan ze uitein
delijk aan onderdoor."
Een voormalig burnout-pati-
ent, op de website www.xs4all-
.nl/—Ioutre: „Er bestaan ver
schillende gradaties van
burnout. Naast een aantal alge
mene klachten bén ik gelukkig
op tijd emotioneel en fysiek in
gezakt, waardoor verder func
tioneren niet meer aan de orde
was en waardoor voorkomen is
dat het tot een zware burnout
heeft geleid."
M. Hagendoorn, manager Per
soneel Organisatie bij GAK
Groep Leiden: „Voor zover ik
het me kan herinneren, hebben
Joop van den Ende maakte donderdag bekend dat hij om gezondheidsredenen terugtreedt uit de directie van Endemol. Hij heeft last van een
bumout. FOTO GPD JEROEN POORTVLIET
we hier in de afgelopen drie
jaar één geval van bumout ge
had. Dus nee, ik merk er eigen
lijk niets van. Terwijl er bij het
GAK de laatste tijd wel veel is
veranderd. Er is flink gereorga
niseerd. Of mijn collega's op de
afdeling uitkeringen een toena
me van cliënten met bumout
opmerken, zou ik u niet kun
nen zeggen. Ik verbind u even
door."
Dhr. Koetsier, hoofd Medische
Dienst bij GAK Groep Leiden:
„Helaas, er zijn geen precieze
cijfers over burnout. Ziektemel
dingen worden bij ons alleen
maar uitgesplitst naar psychi
sche en lichamelijke klachten.
Momenteel is eenderde van de
ziektegevallen van psychische
aard en dat is eigenlijk al jaren
zo. Of daar de laatste tijd meer
burnout-patiënten bij zitten,
zou ik echt niet weten. Verder
kan ik er echt niets over zeg
gen."
J. Sedelaar, huisarts in Lisse:
„Als u mij vraagt of er een toe
name van het aantal gevallen
van burnout is, dan is mijn ant
woord ja en nee. Het probleem
is dat bumout vroeger niet als
zodanig werd herkend werd.
Sinds eTeen omschrijving van
bestaat, is dus ook het aantal
geconstateerde gevallen ge
groeid. In de 26 jaar dat ik huis
arts ben, heb ik gezien hoe
overspannen patiënten steeds
langer nodig hadden om te her
stellen. Sinds kort rangschikken
we de zware gevallen onder de
noemer burnout. Ik denk dat de
verharding en de verzakelijking
van de samenleving de belang
rijkste oorzaak is. Het wordt
steeds moeilijker voor mensen
om zich staande te houden.
Met name in het onderwijs is
dat een groot probleem. Uit die
hoek komen de meeste-
burnout-gevallen. En vanaf een
jaar of vijftig moet men er vol
gens mij sowieso zeer bedacht
op zijn. Leeftijd speelt zeker een
rol bij de vatbaarheid."
P. Paul, onderwijzer op de RK
basisschool Gerardus in Oude
Wetering: „Dit is zeker iets wat
veel voorkomt in het onderwijs.
Met name in de laatste tien tot
vijftien jaar is het aan de orde
van de dag. Sinds die tijd moe
ten leraren namelijk steeds
meer andere taken vervullen,
naast het voor de klas staan.
Bovendien heerst er tegen
woordig een soort 'vergadercul
tuur'. Vroeger werden op direc
tieniveau beslissingen geno
men en daar schikte men zich
dan naar. Nu moet alles be
sproken worden met de werk-
waar ontzettend veel
tijd in gaat zitten. Op zich is dat
geen slechte ontwikkeling, al
leen blijkt het vaak niet echt ef
fectief te zijn. De agenda raakt
overvol, met als gevolg dat het
werk vaak erg plichtmatig ge
daan wordt en men in het ui
terste geval zelfs overspannen
raakt. Gelukkig hebben we hier
een aantal hard werkende men
sen, die allemaal hun uiterste
best doen. Maar het water staat
ons wel aan de lippen.
W. van Rhenen, bedrijfsarts bij
Arbonet en gespecialiseerd in
stressmanagement: „Burnout
is iets dat de laatste jaren steeds
meer voorkomt. Wij noemen
het altijd een glijdende schaal.
Eerst functioneert iemand
goed. Vervolgens komen er ne
gatieve stressklachten en gelei
delijk raakt een werknemer to
taal uitgeput. Hij of zij zet ech
ter door, totdat de arbeidsvaar
digheden in het gedrang ko
men. Gebrek aan rustmomen
ten is absoluut de oorzaak van
dit verschijnsel. In de 24-uurs-
economie van vandaag de dag
nemen mensen hun werk zelfs
mee naar huis, in de vorm van
een laptop en mobiele telefoon.
Tel daar overige activiteiten zo
als het huishouden en hobby's
bij op en je krijgt een overvol
programma. Ik zie geen snelle
verandering in deze situatie,
ook al is het inmiddels duidelijk
dat psychische problemen een
van de grootste problemen op
de arbeidsmarkt zijn geworden.
Als bedrijfsartsen proberen wij
bij directies aan te dringen op
meer rustmomenten en betere
verdeling van het werk. Maar
ook werknemers moeten meer
aan zichzelf denken. Het is bij
voorbeeld normaal noch ge
zond om door te werken als je
eigenlijk pauze hebt."
P. Frijters van Frijters Mind
Tuning in Waddinxveen, op
zijn website www.paniek.nl:
Mind Tuning is 's werelds snel
ste methode tegen angst, onze
kerheid, fobie en bumout. Via
personal coaching help ik 95
procent van de mensen in min
der dan vijf sessies van hun
klachten af. In tegenstelling tot
wat deskundigen beweren,
hoeft een bumout niet langer te
duren dan hooguit twee maan
den! Nu duurt het meestal
maanden tot jaren. De reden
hiervan is dat men over het al
gemeen gevangen wordt in het
net van de reguliere aanpak.
Artsen schrijven doorgaans rust
voor, maar dat verergert de si
tuatie alleen maar."
Woordvoerster van Zilveren
Kruis Verzekeringsmaatschap
pij in Noordwijk: „Als iemand
met een bumout zijn of haar
huisarts consulteert, dan ver
goeden wij dat gewoon. Of het
bezoek aan een psycholoog of
andere specialist ook wordt be
taald, hangt af van het type
ziektekostenverzekering.
F. Meyer, bloemist te Itijns-
burg: „Het fenomeen bumout
is mij vreemd. Van werkdruk
heb ik sowieso geen last. Als
kleine zelfstandige bepaal ik
mijn eigen werkdruk."
MAARTEN DEKKER
Een prima plan van het drie
manschap, dat zich inzet
voorde toekomst van het toe
risme in de regio. Klerks, Van
Woerkom en Van Zuylen van
Nijevelt vinden dat gemeen
ten en bedrijfsleven zich aan
potentiële toeristen moeten
verkopen. De nadmk wordt
gelegd op het prachtige duin
en kustgebied, de bollenvel
den, het plassengebied en
dergelijke.
De grote vraag 'Wat doen
we ermee?' kan echter niet
los worden gezien van een
andere heel belangrijke vraag:
'Hoe behouden wij dit alles'?
De enorme expansiedrift van
makelaars, speculanten,
bouwondernemingen, ban
ken, gemeenten, politiek en
anderen doet het ergste vre
zen voor het behoud van zo
veel moois in de regio.
Zeer bezorgd moeten wij
zijn met de wetenschap dat
in een tijdsbestek van een
jaar of vijf een oppervlakte ter
grootte van de provincie
Utrecht is volgebouwd met
huizen en bedrijven. En er is
nog geen eind in zicht
grondhonger en bomN DE
om het bijpassend pi
model/plan een halt ti
roepen, tenzij - of totda
geen polders meer zijn.
Vliegveld Valkenburg,
zijn prachtige natuur
heent wil men beboi
Rond meren en plassen
of wil men duur boi
Prachtige boerderijen
drijven die het landscha
ren verdwijnen. Weg pc
Met begerige ogen woi
gekeken en voorzichtij
fluister d over de bolli
den. En ga zo maar dooi
Straks kunnen de bef
toeristen vanaf de duii
de boulevards de zee
nu al overvolle stranden
Draaien zij zich om
zij enkel huizen en l
met misschien hier
een enkele tulp in de tui
Einde toerisme, eindi ntgi
der-plan/model. Einde
lands pracht.
H. Veil uur
Leidei ond
Graag wil ik reageren op de
oproep van Klerks, Van Zuy
len van Nijevelt en Van Woer
kom om Leiden te promoten,
in de hoop dat wat meer toe
risten de stad bezoeken. Ik
ben het met het drietal eens
dat Leiden en omstreken wat
heeft te bieden. Maar als een
toerist Leiden binnenkomt, is
het feest al over. Hij breekt
namelijk zijn nek of benen
over de fietsen bij het station
die over en op elkaar liggen,
zowel voor als achter het sta
tion. Op de stoep kun je haast
niet lopen. Onder de Rijns-
burgerwegtunnel idem dito,
om nog maar te zwijgen over
die vieze hal van het station.
En loop eens op een vrij
dagmorgen door de Steen
straat en de Breestraat. Lek
ker tussen de omver geschop
te vuilnisdozen en -za
die de vuilnisman 's mil
pas komt ophalen. H( uple
fris. Zo kan ik nog wel
doorgaan. Wat bijvoor
te denken van de pal iar i
plaatsen bij Molen De Vi n de
Al]
Nee, als Leiden toe it) te
wil lokken, probeer he eun
voor elkaar te krijgen d [t
ze komen, ze een schoni
Leiden netjes
ruimd? Leuk om in L
hofjes en dergelijke te
bekijken? Nou, even ni is w
vind Leiden een vieze
Als daar extra aandach [ft 's
besteed zou worden, zo pers
misschien meer mensei )e b
den bezoeken. lebt
pde
A. F
OegstÉtrur
tra,
