'Geluk en gezondheid heb je in eigen hand'
ligbad om lekker te luieren De kelder ingezet als extra woonruimte
Trends
IAG 13 MAART 2000
REDACTIE MARGOT KLOMPMAKER EN SASKIA STOELINGA *023-!
Therapeute Marianna Kortenbach over positieve voeding lichaam en geest
ar schrijven een mis-
wam psychotherapeu-
ina Kortenbach uit
k pas na vallen en op-
het inzicht wat haar
gelukkig maakte. De
rsteling zag ze terug
oot deel van haar cli-
[et is me inmiddels
geworden dat veel
en lichamelijke pro-
oortvloeien uit een
:elfbeeld en een ver-
ïdingspatroon."
ing heeft ze neerge-
k-ee onlangs versche
en, 'Het zevenvoudige
je Ware Zelf en 'Vol-
voeding en natuurge-
ie'. Biologische voe-
ivenswijsheid zijn
—jen die voor haar onlos-
W met elkaar verbonden
"jndaagse men3 is ver
braakt van zichzelf',
rianna. ,,We lopen
te stressen, beulen
en verkeerd, en vergif
lichaam met tabak en
•n tot overmaat van
:lt een aantal mensen
nog eens structureel
ig. Ze lijden onder een
i gebrek aan zelfver-
schuldgevoelens, on-
verdriet, angsten en
Geen wonder dat op
ven moment de stop
slaan. Het lichaam laat
[en, of iemand stort
ie moeilijkste dingen
mens is zichzelf te ac-
lief te hebben, stelt
Ons hele leven ho-
tak niks anders dan dat
toeten aanpassen en
oed doen. Daar heb ik
eel onder geleden,
ds ik heb ontdekt wie
ijk ben - onder al die
iditionering die je van
opgedrongen krijgt -
igelijkse bestaan veel
prettiger geworden. De
geluk ligt echt in je
in anderen. Die kun-
a an vuling op je
ijn, niet een invul-
wordt geboren met
ïrlijk vermogen om
:e zijn. Voor dit vermo-
llerlei namen bedacht,
of je innerlijke stem.
iet handelen vanuit je
Als je dat doet, neem
goede beslissingen.
ot I2(i
JAM
lies
Dan weet je dat het juist is wat
je doet."
Je intuitie uit zich in de vorm
van een soort innerlijke stem of
ondefinieerbaar gevoel. „Let
maar eens op je eerste gevoel of
gedachte bij een gebeurtenis.
Vaak duurt die niet langer dan
een korte flits, voordat je ver
stand er weer overheen walst.
Kinderen drijven heel erg op
hun intuitie, maar leren dat
gaandeweg af, omdat hen
wordt voorgehouden dat ze
hun verstand moeten gebrui
ken. Tegen de tijd dat je vol
wassen bent vertrouwen de
meeste mensen alleen maar op
hun ratio. Maar je kunt die in
nerlijke stem of dat gevoel weer
leren ontdekken."
Achterbank
Luisteren naar je innerlijke
stem als levenskompas en jezelf
liefhebben, zijn volgens Mari
anna Kortenbach de basisvoor
waarden voor duurzaam geluk.
„Houden van jezelf met al je te
kortkomingen of vervelende
dingen is ontzettend moeilijk,
maar verschrikkelijk belangrijk.
Wie je werkelijk bent leert nie
mand je. Dat moet je zelf ont
dekken. Want alles in onze
maatschappij draait om wat je
presteert, niet om wie je wezen
lijk bent. Opvoeding, onderwijs,
samenleving, iedereen hamert
op uiterlijkheden en pompt
kennis van buitenaf in je. Wat
er in jou leeft, wordt niet ge
vraagd."
„Wie een negatief beeld van
zichzelf heeft, kan niet echt ge
lukkig zijn. Dan ga je geluk bui
ten je zelf zoeken in je partner,
je kinderen of je mooie huis.
Dat zijn zaken die wel kunnen
bijdragen aan je gevoel van ge
lukkig zijn, maar die niet de
kern vormen."
„We kennen vaak alleen tijde
lijk geluk. Geluk dat van buiten
af komt, dat een ander je be
zorgt. Prachtig"hoor, maar de
schaduwkant is dat je het ook
kwijt kunt raken. Het enige
duurzame bereik je als je vrede
vindt in jezelf. Als je die een
maal hebt gevonden is je pijn
om relaties die stuk lopen min
der schrijnend. Je kunt verlie
zen beter dragen, omdat je ba
sis sterk is."
„In mijn boek noem ik een aan
tal zaken die leiden tot je ware
Zelf en het vinden van duur-
Marianna Kortenbach: „Alles in onze maatschappij draait om watje
presteert, niet om wie je wezenlijk bent. Opvoeding, onderwijs, sa
menleving, iedereen hamert op uiterlijkheden en pompt kennis van
buitenaf in je. Wat er in jou leeft, wordt niet gevraagd."
FOTO LIDY KOOMAN
zaam geluk. Zoals een goede
gezondheid, ontspanning en
meditatie, prettige sociale con
tacten, bewust leven in het hier
en nu, zinvol werk, zelfkennis
en het stellen van grenzen."
„Zolang je jezelf niet echt kent
zit je op de achterbank van je
levensauto en rijd je mee. Aan
het stuur zitten je subpersonen.
Personages die je hebt ontwik
keld om te overleven, te beha
gen, iets te krijgen, aardig ge
vonden te worden. Iedereen
kent ze wel: de drammer die
ons altijd opjaagt om door te
gaan, de criticus die ons af
kraakt, de perfectionist die wil
dat we alles goed doen, de be-
hager (hebben vooral vrouwen)
die het iedereen naar de zin wil
maken en constant over eigen
grenzen heengaat. Wie zich
steeds minder identificeert met
die subpersonen komt steeds
dichter bij zijn ware kern. Dan
bestuur je zélf je levensauto en
rijden je subpersonen mee.
Dan krijg je meer het gevoel te
leven in plaats van te overle
ven."
„Ook heel belangrijk is je be
wust te zijn van de waarde van
alles wat je hebt en daarvan te
genieten. Het zijn vaak de
kleinste dingetjes. Bewust leven
in het hier en nu is een kunst."
Maar positief met je zelf om
gaan is slechts één kant van het
verhaal. Om uitgebalanceerd in
het leven te staan is het volgens
Marianna ook van groot belang
volwaardige voeding (biologi
sche producten, weinig vlees,
veel vis, olijfolie) te consume
ren. „We redden het niet meer
met het eten dat we in de su
permarkt kopen. Het is te ver
armd. Er zitten te weinig voe
dingsstoffen in. Bovendien zijn
we lichamelijk en geestelijk uit
balans en hebben iets extra's
nodig. Een multivitaminepre-
paraat is geen overbodige luxe.
Dat blijkt ook uit onderzoek
van TNO. Selenium bijvoor
beeld is erg belangrijk. Dat zit
in ons land onvoldoende in de
grond, maar selenium kan wel
beschermen tegen het ontstaan
van kanker. Ook anti-oxidanten
moet je aanvullend slikken. An
ders komen er te veel vrije radi
calen in ons lichaam die cellen
kunnen beschadigen. Maar let
op wat je neemt. Laat je advise
ren door een goede drogist. Vi
taminepreparaten zijn big busi
ness en vaak onnodig duur."
In haar boek gaat ze uitgebreid
in op het belang van volwaardi
ge voeding, de effecten van
vlees en zuivel, het gebruik van
aanvullende vitamines en
mineralen, natuurlijke reme
dies bij ziekten, en de impact
van roken en alcoholgebruik.
Volgens Marianna grijpen nieu
we welvaartsziekten om zich
heen, onder meer door de com
binatie van onvolwaardige voe
ding (suiker en witmeelproduc-
ten), het gebruik van antibioti
ca, en langdurige stress. Ziektes
als systematische Candida (een
soort schimmelaandoening die
het afweersysteem aantast),
voedselallergieën, hypoglyke-
mie (het uit balans raken van je
bloedsuikerspiegel) en het
post-viraalsyndroom (waaruit
o.a. chronische vermoeidheid
voortkomt). Het lichaam raakt
ernstig ontregeld en er ontstaan
uiteenlopende klachten, zoals
chronische moeheid, spierpijn,
spijsverteringsproblemen of
chronische infecties. Bij hypog-
lykemie kunnen er als gevolg
van glucosetekort in de herse
nen ook nog allerlei angsten en
fobieën optreden.
In haar visie op het verband
tussen voeding en psychisch
welbevinden heeft zij een me
destander gevonden in de or
thomoleculair voedingsdeskun
dige Ruud Nieuwenhuis uit
Den Haag. „Ik beschouw hem
als een pionier op het gebied
van de relatie tussen nieuwe
welvaartsziekten en voeding.
Hij heeft mijn ervaringen in
•mijn praktijk als therapeute
met wetenschappelijk onder
zoek onderbouwd."
Via Nieuwenhuis leerde Mari
anna dat een tekort aan een mi
nuscuul stofje enorme gevolgen
kan hebben en soms uitmondt
in psychiatrische ziektebeelden,
zoals pseudo-schizofrenie. Ma
rianne: „De Canadese psychia
ter Hoffer constateerde dit al
eerder en. gaf deze groep pati
ënten met succes vitamine B3
in de vorm van nicotinamide."
Bolwerk
Marianna heeft mede namens
Ruud Nieuwenhuis de grote
psychiatrische ziekenhuizen in
Nederland aangeschreven met
het voorstel om hun patiënten
te testen op onder meer hypog-
lykemie, en om schizofrenen
dagelijks vitamine B3 in de
vorm van nicotinamide te ge
ven, zodat eventuele pseudo-
schizofrenie kan worden opge
spoord. „Ik weet zeker dat een
aantal mensen na een aange
past dieet en voedingssuppletie
zo naar huis kan. Dat is niet al
leen fantastisch voor hen, maar
ook voor mensen die echt op
vang nodig hebben en nu
noodgedwongen op straat
rondzwerven omdat er geen
plek voor ze is."
Veel enthousiaste reacties heeft
ze tot nu toe niet gekregen. „Ik
ben gewaarschuwd dat zo'n op
roep tot nul komma niks zou
leiden. De psychiatrie is een
vrijwel onneembaar bolwerk.
Maar toch moet ik deze feiten
onder de aandacht brengen. Ik
heb inmiddels ook politici aan
geschreven. Zo veel mensen lij
den zonder dat het nodig is."
(Marianna Kortenbach: 'Het ze
venvoudige pad naar je Ware
Zelf, 28 gulden. ISBN 90-
805042-1-1, "Volwaardige voe
ding en natuurgeneeskunde',
21 gulden, ISBN 90-805042-2-x,
verkrijgbaar bij de boekhandel
of te bestellen bij Marianna
Kortenbach, Postbus 299, 2160
AG Lisse)
MARGOT KLOMPMAKER
Design voor krappe beurs
Je bent jong en je wilt design.
Maar wie voor het eerst achter
een eigen naambordje woont,
behelpt zich vaak met afdan
kertjes van thuis en meevaller
tjes uit de opruiming. Want
het prijskaartje dat aan modi
euze meubelen hangt, is
meestal veel te hoog. Tom de
Wulf van Belgo Chrom trok
zich de wensen van jonge
mensen met bescheiden mid
delen aan en ontwikkelde sa
men met het designteam van
zijn bedrijf de Screw-collectie,
jeugdige meubelen voor een -
in verhouding - kleine prijs.
Voor een bedrag van bijna
Controle fietszitje
7000 gulden omvat dit pro
gramma een eettafel met gla
zen blad in twee maatvoerin
gen, vier stoelen (met hoes in
grijze of geblokte jeansstof),
een driedeurs dressoir, een sa
lontafel met glazen blad (maar
zonder bankstel), een multi
functioneel rek voor kijk-en-
luisterapparatuur en een bij
passende spiegel. Het metal-
paint uiterlijk is heel trendyen
kan bij salontafel en dressoir
worden gecombineerd met
een tweede kleur (asgrijs of
donkerblauw). Info: 0032-
3760.1626.
De Stichting Consument
Veiligheid is een actie begon
nen, waarbij fietszitjes gratis
bij alle winkels van Halfords
op veiligheidseisen worden
gecontroleerd. De actie maakt
deel Aait van de campagne
'Veilig op Pad', die ervoor
moet zorgen dat het kroost
veiliger wordt vervoerd. De
gratis controle van zitjes ach
ter op de fiets is volgens Con
sument Veiligheid hard no
dig, want vanwege onder
meer een verkeerde bevesti
ging raken de voeten en en-
Woonbeurs
Voor de twaalfde keer kan
men zich in Eindhoven op de
beurs 'Wonen Leven in Stijl'
- die eind deze maand vier da
gen lang in het Beursgebouw
wordt gehouden - weer verga
pen aan mooie dingen voor de
mensen. Er zijn vele topcol
lecties met primeurs en novi
teiten op het gebied van inte
rieur, design, architectuur en
lifestyle te zien, maar daar
naast ook kunst en antiek. In
de rechter arcade van het ge-
kels van peuters vaak tussen
de spaken bekneld. Daarvoor
worden jaarlijks 4400 kinde
ren van nul tot vier jaar bij de
Spoedeisende Afdeling van
een ziekenhuis behandeld en
dat aantal stijgt fors. Ouders
kunnen tot en met mei bij
Halfords terecht om de fiets
zitjes te laten controleren.
Naast de bevestiging wordt
ook gekeken of de jasbescher-
mers, spaakbescherming en
gordels van het zitje in orde
zijn.
bouw is de ruimte gevuld met
'Young Design' van niet alleen
gevestigde maar ook begin
nende ontwerpers. In de lin
ker arcade ligt het accent op
'Lifestyle' met sieraden, mode.
lichaamsverzorging en
sprookjesreizen. Wonen Le
ven in Stijl 2000, Beursge
bouw, Lardinoisstraat 8, Eind
hoven, za 25 maart t/m di 28
maart van 13-22 u. Toegangs
prijs f 17,50, met kortingskaart
f 15, kinderen 4-12 jr f 12,50.
entn van vandaag heeft
indere functie dan de
in vroeger, waarin het
er week werd g
:n geboend. Het is eeft
geworden, waarin we
d de ledematen ont-
In veel badkamers
het middelpunt, in
a Bo limten vaak letterlijk,
wel speciale voorzie-
lor de toe- en afvoer
adwater, maar dat is
bouw meestal geen
verbouwing van
ande badkamer kan
ngen bij voorbeeld
in door de vloer g
te verhogen en hierin
ndien het bad iets te
inken. Dat werkt ver
zeker als men een ex-
ad wil waarin men
aan de kin is onder-
Id if
uitstap is bij diepe
tuurlijk wel lastiger,
ijn er ook met een
zitgedeelte (praktisch
eren) dat tevens een
rede vormt. Sommige
iden hebben als optie
rondom als grijp-
UUi i er in vele maten en
Een bad om languit
hen liggen, is stan-
'Oüljsen 170 en 195 cm
grootste maten kan
joed met z'n tweeën
rD Jden. De afvoerstop zit
""tal in het midden. De
variëren van rond de
bijna 55 cm.
toegepaste materia-
gbaden zijn nog
stlM ëmailleerd) plaatstaal
en kunststof. Baden van kunst
stof kunnen over het algemeen
in elke gewenste vorm worden
gegoten. Bij plaatstalen kuipen
is modelleren lastiger, maaf
dank zij research en moderne
techniek is men ook met dit
materiaal tot heel wat meer in
staat dan vroeger. Er duiken
daarnaast andere materialen
op. Zo werd op de Beurs 'Baden
in Holland' de fraaie houten
"kuip Woodline gepresenteerd.
De ergonomisch gevormde lat-
tenbodem maakt dat men er
heel ontspannen in kan liggen.
Voor lekken hoeft men niet
bang te zijn. De nieuwste tech
nieken uit de scheepvaart zijn
FOTO GPD
hierbij toegepast.
Een uitgesproken trend is ook
de ouderwetse badkuip zonder
ombouw op nostalgische leeu-
wenpoten of moderne design
voeten. Een bad mét ombouw
maakt het mogelijk kranen op
de badrand te monteren en toe
voerleidingen keurig te camou
fleren. Maar er zijn tegenwoor
dig prachtige, door bekende de
signers ontworpen, vrijstaande
kraanarmaturen die op de vloer
worden gemonteerd. Of men
kiest bij een ombouwloze kuip
voor een zuil om leidingen en
kraanaansluiting in weg te wer
ken.
THEA WAMELINK
Om bestaande woningen groter
te maken, worden de laatste ja
ren steeds vaker kelders aange
legd. De nieuwe ruimte doen
dan dienst als wijnkelder, op
bergruimte, speelplaats voor de
kinderen, werkkamer of zelfs
zwembad. Klinkt handig, maar
er komt meer bij kijken dan een
gat in de grond graven en wat
beton storten.
Voor een grotere ruimte waarin
iemand ook rechtop kan staan,
is een diep gat in de grond ver
eist. Voordeligste en eenvou
digste is om eerst een kelder
aan te leggen en er dan een
huis op te bouwen. Eigenaars
van een bestaande woning zijn
daarmee niet geholpen. Zij la
ten achter of voor het huis een
gat graven, om er vervolgens
een stenen of betonnen kelder
in te plaatsen.
Een gemetselde stenen exem
plaar is echter zelden water
dicht en daarom alleen geschikt
als de hoogste grondwaterstand
continu beneden de keldervloer
ligt. In Nederland komt zoiets
niet vaak voor. Vandaar dat
doorgaans voor betonnen kel
ders wordt gekozen: die zijn
makkelijker waterafstotend te
maken. Populair zijn de in een
fabriek geproduceerde zoge
noemde prefab kelders. „Veel
van onze klanten leggen eerst
een kelder bij het huis aan om
er vervolgens een serre of gara
ge op te bouwen", zegt mededi
recteur Rens Sterk van Sterk Be
ton uit Alkmaar. Dit bedrijf ver
koopt jaarlijks ruwweg tussen
de zeshonderd en zevenhon
derd prefab kelders en de vraag
Een kelder aanleggen is geen doe-het-zelfklus.
neemt volgens Sterk vooral de
laatste jaren toe.
De in de fabriek gemaakte
exemplaren zijn leverbaar in
standaardmaten vanaf onge
veer ruim twee meter breed,
twee meter lang en bijna ander
halve meter hoog. Deze klein
tjes komen ruwweg op een klei
ne vijfduizend gulden. Aan een
betonnen bak van zes meter
lang, een kleine drie meter
breed en ruim twee meter hoog
hangt gewoonlijk een prijs
kaartje van om en nabij de tien
duizend gulden. Daarnaast be
staat er ook keuze uit een pre
fab kelder op maat, maar die is
kostbaarder dan een exemplaar
met standaardafmetingen.
Veel meer dan-produceren en
afleveren van de betonnen bak
doen de meeste fabrikanten
van prefab kelders overigens
niet. Naast de aanschaf van het
exemplaar, moet de portemon
nee ook worden getrokken voor
het huren van een kraan die de
bak van de vrachtwagen naar
het gat in de grond hijst. Ook
dit loopt in de duizenden gul
dens. Bovendien is in de mees
te gevallen een aannemer ver
eist. Weliswaar kan de klusser
zelf een flink gat graven, maar
in gebieden met een hoge
grondwaterstand is voor de
plaatsing eerst zogenoemde
bronbemaling vereist. Daarbij
wordt grondwater rondom de
kuil weggepompt. Vervolgens
wordt de kelder in het gat gehe
sen en gevuld met water waar
door de bak niet gaat drijven.
Is de kelder eenmaal verankerd,
dan is het tijd om het water er
uit te pompen. Lastig is overi
gens dat de grondwaterstand
door het jaar en per jaar vari
eert. Die stand bepaalt ook de
dikte van de betonnen vloer. Bij
de gemeente kunnen ze echter
vertellen hoe hoog het grond
water kan komen. Een gang
naar de gemeente is sowieso
verstandig, omdat voor de aan
leg van een kelder gewoonlijk
een bouwvergunning moet
worden aangevraagd bij de af
deling Bouw- en Woningtoe
zicht.
Naast de grondwaterstand is
het ook belangrijk om te ach
terhalen op wat voor soort fun
dering het huis staat. Wordt er
direct op zand gebouwd, dan is
er een fundering op staal. Wan
neer vervolgens de kuil vlak
naast de woning komt, bestaat
de kans dat er zand onder de
fundering in het gat loopt en
het huis verzakt. Dit is onder
meer op te lossen door een
paar extra heipalen te slaan of
een zogenoemde damwand bij
de fundering te plaatsen. Kort
om, bij prefab kelders moeten
doe-het-zelvers de hulp inroe
pen van vaklieden.
Voor liefhebbers die de ruimte
en het geld hebben om bijvoor
beeld een fors zwembad onder
de grond te maken, is het zoge
noemde Alfon-systeem bedacht
door de gelijknamige fabrikant
uit het Drentse Nieuw-Amster-
dam. „Wij maken eerst'een be
tonnen vloer in de kuil en
plaatsen er dan holle schil-
wandjes op, die we vervolgens
met beton vol storten: lastig
transport van een grote bak
wordt daarmee voorkomen",
zegt de verkoopleider van deze
onderneming. „Waar de afme
tingen van prefab kelders eindi
gen, daar beginnen wij mee."
Prefab of met holle schilwan-
den; beide systemen zijn eigen
lijk alleen toe te passen bij kel
ders die achter, voor of naast
een huis worden ingegraven.
Extra ruimte ónder het huis
creëren, is nog gecompliceerder
en kostbaarder. Bovendien zijn
er weinig aannemers die dit
karwei aandurven. „Ik maak al
leen in Den Haag kelders onder
woningen en daar is veel vraag
naar, want luijn orderporte
feuille is voor de komende jaren
al volgeboekt", vertelt de direc
teur van het Haagse bouwbe
drijf Van Wees.
„Gemiddeld werken we met
vier man zes weken aan een
klus, waarbij we een gat in de
gevel maken en vervolgens met
een transportband het /.and on
der het huis weghalen. De vloer
wordt dus niet opengebroken.
Is de kuil diep genoeg, dan
brengen we de mallen ofwel
elementen via de gevelopenin
gen in de kuil aan, waarin we
vervolgens het beton storten.
Voordelig is het allemaal niet,
want het complete karwei kost
minimaal 50.000 gulden. Daar
staat tegenover dat een kelder
niet alleen extra woonruimte
oplevert: ook de verkoopwaar
de van een huis neemt toe."
ALEX VAN HOOF
23456789 101
Jticale regel dient een woord van vier een van vijf en
!s letters te worden ingevuld. Het woord van vijf
laat uit de letters van het voorgaande woord plus 1
van zes letters bestaat uit de vijf letters van het
Ie woord plus 1Als de hele puzzel juist is ingevuld,
letters in de vet omlijnde kolom een woord,
liefde van Julia - radiobedrijf;
ant - wijkplaats - reistas;
d - rivier in Frankrijk - rode verfstof;
roofvogel - woest;
rm - toverkunst - zinkerts;
rument - ondergrondse - buitenrand;
rkernij - tropische vrucht - grootte;
- sluitmiddel - het gekochte;
estingmuur - beeldraadsel - onderwereld;
- opstandeling - opstandig
HEINZ
Oplossing van maandag:
Horizontaal: 1. Spin; 4. sits; 7. aaien;
9. op; 11. ren; 12. ra; 13. elp; 15. uit;
16. reis; 28. stee; 19. ooi; 20. staf;
22. pots; 25. tel; 27. fel; 28. ar;
29. som; 31. re; 32. jofel; 34. taak;
35. tast.
Verticaal: 1Stoer; 2. ia; 3. nar; 4. sen;
5. in; 5. state; 8. Ier; 10. pleiter;
12. riester; 14. pi; 15. ut; 17. sof;
18. sip; 20. start; 21. al; 23. of;
24. sleet; 26. sof; 29. sok; 30. met;
32. ja; 33. la.
