Vette vis, wijn en veel bewegen
Slimme kunsthand laat straks niks meer vallen
Gevaarlijk
of niet (2)
Gezondheid
MAANDAG 13 MAART 2000
3A<
Moet de vrouw met de kraambedpsychose (zie de vori
ge column) tegen haar zin worden opgenomen? Wan
neer moet daartoe overgegaan worden? Een gedwon
gen opneming in een psychiatrisch ziekenhuis of een
psychogeriatrisch verpleeghuis is een ingrijpende ge
beurtenis, want het maakt inbreuk op de fundamentele
rechten van de mens. Een opname in de psychiatrie
heeft nog steeds een stigmatiserende werking, het ge
zegde in Nederland is nog altijd eens een gek, altijd
een gek'. Daarom moet er precies en terughoudend
omgegaan worden met de mogelijkheid mensen tegen
hun zin in op te nemen.
Het is de bedoeling van de BOPZ de burgers te be
schermen tegen ongewenst en onjuist ingrijpen van
hulpverleners en daarmee hun autonomie te waarbor
gen. Dat het recht op zelfbeschikking in de BOPZ hoog
in het vaandel staat, blijkt onder andere uit de formele
toestemming die een patiënt moet geven wanneer hem
een opname in een psychiatrisch ziekenhuis wordt
voorgelegd, het zogenoemde bereidheidcriterium.
Onder de KZ-wet kon een tegenstribbelende patiënt
nog met zachte dwang de ambulance in geduwd wor
den, op weg naar een inrichting ver weg in de bossen,
maar onder de BOPZ geldt 'geen ja is nee'. Officieel
geldt dus 'wie zwijgt stemt niet toe'. In de dagelijkse
praktijk blijkt echter dat veel mensen, die geen ja zeg
gen toch worden opgenomen zonder dwangmaatregel.
De BOPZ schuift kennelijk vanzelf weer op in de rich
ting van de oude KZ-wet.
De laatste tijd is steeds vaker het geluid te horen dat de
BOPZ zijn doel voorbij is geschoten. Hulpverleners
zouden zich achter de wt en het zelfbeschikkingsrecht
van de patiënt verschuilen, wordt er gezegd. Zij zouden
het gevaar dat mensen lopen of veroorzaken zo inter
preteren, dat er bijna niets onder valt, en er geen maat
regelen getroffen hoeven worden.
Zodoende zou aan zorgbehoeftige mensen de zorg, die
zij nodig hebben, worden onthouden en gaan zij vol
gend sommige politici kapot aan het recht om over
zichzelf te beschikken, de paradox van de autonomie,
zoals het wel wordt genoemd. Ik probeer mij daarbij
iets voor te stellen: hulpverleners die willens en wetens
geen zorg bieden waar hulp wel gewenst is. Het lukt mij
niet. Het is wel duidelijk dat veel hulpverleners last
hebben van een conflict van plichten. Zij moeten zich
aan de wet houden, maar willen tegelijkertijd ook een
goed hulpverlener zijn. Dat gaat niet altijd samen.
Door het vermeende falen van de hulpverlening zou
den sommige mensen in het zwerfcircuit belanden en
daardoor in een steeds verder proces van geestelijke en
lichamelijke aftakeling terechtkomen: de psychotische
zwervers, in de politiek ook wel de 'verkommerden en
verloederden' genoemd. Er is onderzoek gedaan om na
te gaan of er een verband bestaat tussen het ontstaan -
en toename - van deze groep en de werking van de
BOPZ: anders gezegd of er mensen zijn, die door het
gebruik van procedures en begrippen die overeenkom
stig de wet gebruikt dienen te worden tussen de wal en
het schip terechtkomen.
Dat verband is niet ondubbelzinnig aangetoond. De
suggestie dat mensen minder gemakkelijk gedwongen
opgenomen kunnen worden en dat daardoor het aan
tal verkommerden en verloederden toeneemt, is onjuist
en misleidend. Het aantal gedwongen opnames is in de
randstad sinds de invoering van de BOPZ fors toegeno
men, in Amsterdam bijvoorbeeld van 600 naar 1000.
Die trend werd overigens onder
l Krankzinnigenwet al zichtbaar. Waar-
jMHk |i schijnlijk zijn er andere maatschappe
lijke factoren, zoals gebrek aan barm
hartigheid en tolerantie, aan te wijzen
voor de toename van de verkomme
ring en de verloedering in de samen
leving. (wordt vervolgd)
WOUTER VAN EWIJK, psychiater
Studie naar nieuwe slaappil
verstandelijk gehandicapten
Verstandelijk gehandicapte kin
deren met chronische slaap
problemen kunnen baat heb
ben bij gebruik van een pil met
de stof melatonine. Dat blijkt
uit de eerste resultaten van een
onderzoek door arts verstande
lijk gehandicapten W. Braam,
werkzaam bij De Hartenberg in
Ede. en neuroloog W. Smits van
het Gelderse Valleiziekenhuis.
De studie naar slaapstoornissen
is eind vorig jaar begonnen. De
onderzoekers bekijken de effec
ten van melatonine bij honderd
meest jonge gehandicapten,
omdat slaapproblemen bij hen
het meest voorkomen. Inmid
dels is dat al gebeurd bij tien
kinderen. „De eerste ervaringen
zijn zeer hoopgevend", zegt
Braam.
Hij wil nog geen al te stellige
conclusies trekken. „We kun
nen het effect van melatonine
pas bewijzen als we het onder
zoeksresultaat van honderd
verstandelijk gehandicapten
presenteren."
Melatonine is een stof die in de
hersenen wordt gemaakt om in
slaap te kunnen vallen. Nor
maal start dat proces vroeg in
de avond.
De theorie van Braam en Smits
is dat de vorming van melatoni
ne bij een groot aantal verstan
delijk gehandicapten 's avonds
te laat of onvoldoende op gang
komt, waardoor slaapproble
men ontstaan. Gebruik van een
tablet melatonine zou in dat ge
val beter zijn dan een regulier
slaapmiddel, zoals dat nu vaak
door huisartsen wordt voorge
schreven. „Mede omdat mela
tonine 's morgens geen suf ma
kende nawerking heeft", zegt
Braam. „Ook zijn er aanwijzin
gen dat een behandeling met
melatonine een gunstige in
vloed heeft op het gedrag over-
dag."
Nederland telt ongeveer onge
veer 120.000 mensen met een
verstandelijke beperking. Slaap
stoornissen komen vaak voor
en worden volgens de twee art
sen als probleem onderschat.
Melatonine is niet als erkend
geneesmiddel geregistreerd,
maar mag op voorschrift van
een arts wel door een apotheek
worden gemaakt. „Maar de
werking als slaapmiddel zal
eerst voldoende onderzocht
moeten zijn voordat een huis
arts dit kan voorschrijven", zegt
Braam.
REDACTIE: MARGOT KLOMPMAKER EN SASKIA STOELINGA 02
Jar enlang gezondheidsonderzoek Zutphen werpt vruchten af
Studie depressie
Veertig jaar geleden gaven bij
na 900 mannen van middelba
re leeftijd uit Zutphen zich op
voor een gezondheidsonder
zoek, waarbij geregeld zou
worden gecontroleerd wat hun
voedings- en leefpatroon was.
De bedoeling van de studie
was met name te onderzoeken
welke risicofactoren een rol
spelen bij het ontstaan van
hart- en vaatziekten. Het on
derzoek, later uitgebreid met
nog eens 500 proefpersonen,
is nog steeds gaande. Inmid
dels zijn de wetenschappers al
heel wat wijzer geworden.
„We zijn nu veertig jaar bezig
en gaan vrolijk door met de vol
gende ronde. Nog steeds leren
we veel en vinden we nieuwe
dingen. Maar het harde bewijs
is nu wel geleverd: wie een tot
twee keer in de week vette vis
eet, af en toe een glas rode wijn
en regelmatig thee drinkt, en
veel beweegt, heeft een grote
kans dat hij of zij nooit een
hartinfarct krijgt", zegt Daan
Kromhout, professor, doctor en
ingenieur, en leider van het on
derzoek.
In mei 1960 werkten 878 man
nen uit Zutphen, toen in de
leeftijd tussen de 40 en 59 jaar,
voor de eerste keer mee aan
een groot bevolkingsonderzoek
naar hart- en vaatziekten. Het
was het begin van een zeer in
tensieve speurtocht naar risico
factoren voor hart- en vaatziek
ten en het verband tussen voe
ding en gezondheid.
Elk jaar, tot 1973, werden de
mannen jaarlijks medisch on
derzocht. Elke vijf jaar vertel
den ze aan de onderzoekers wat
en hoeveel ze aten, of en hoe
veel ze rookten en hoe ze 'be
wogen'. Vanaf 1985 werden de
onderzoeken elke vijfjaar her
haald. De onderzoeksgroep
werd toen met 500 leeftijdgeno
ten uitgebreid. Van deze in to
taal dus bijna 1400 mannen zijn
er nu nog zo'n 250 in leven. De
oudste van hen is intussen 99
jaar. Onder deze groep wordt
deze maanden (van maart tot
mei) het zoveelste vervolgon
derzoek gehouden.
De Zutphen-studie, die overi
gens deel uitmaakt van een
groot internationaal onderzoek,
staat onder leiding van Daan
Kromhout. Het nieuwste ver
volgonderzoek wordt gecoördi
neerd door dr. Sandra Kalmijn.
Zowel Kromhout als Kalmijn,
beiden epidemioloog, zijn ver
bonden aan het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Mi
lieuhygiëne in Bilthoven.
Kromhout en Kalmijn: „We
hebben twee spectaculaire be
vindingen nu van alle kanten
DE
De afdelingen psychiatrie van het AMC/De Meeren en dt
zoeken patiënten die aan een depressie lijden en geen b;
hebben bij een anti-depressivum. Zij kunnen meedoen a
een studie naar de rol van het schildklierhormoon T3. je,
dereen met een depressie kan worden geholpen met een
depressivum. De studie wil nagaan of in die gevallen een j
binatie van een antidepressivum met het schildklierhornr
T3 wel effectief is. Wie zich wil aanmelden voor het ond< s q
moet tussen de 18 en 65 jaar zijn en geen antidepressiva n
bruiken. De behandeling duurt 3 maanden. Meer inform
tel. 020 - 566 6964.
Internationale studie
Wetenschappers Sandra Kalmijn en Daan Kromhout aan de rode wijn en paling.
bevestigd gezien. De eerste is
dat vis gezond is, vooral vette
vis. Mannen die één tot twee
keer per week vis eten, hebben
een 50 procent lagere kans om
te sterven aan een hartinfarct.
De zogenaamde N-3 vetzuren
zitten in alle soorten vis, vooral
in de vette: ze zitten niet in
vlees. Zalm, haring, makreel en
paling zijn dus nog beter dan
de 'magere' vissoorten als ka
beljauw en schol. Vooral in vet
te vis zitten die super meervou
dig onverzadigde vetzuren, die
positief uitwerken op je ge
zondheid. De bereiding van de
vis is niet van doorslaggevende
betekenis, hoewel het beter is
om te stoven of in olie te bra
den dan te bakken in frituurvet
of boter. We weten nu ook dat
er een gunstig verband is tus
sen het eten van vis en de zoge
naamde cognitieve functies: je
geheugen, je concentratiever
mogen, je taal- en rekenbegrip
gaan er beter door 'werken'. Je
dementeert minder gauw. Dat
alles betekent trouwens niet dat
je vier, vijf keer per week vis
moet eten, hoor. Eén tot twee
keer per week is voldoende."
Kromhout en de zijnen kwa
men tot nog een tweede be
langrijke ontdekking: ons li
chaam is gebaat bij zogenaam
de flavonoiden, een stof die van
belang is voor de cholesterol-
stofwisseling. Flavonoiden gaan
oxidatie van cholesterol tegen,
hetgeen betekent dat vetopho
ping in de aderwanden ('ader
verkalking') wordt tegengegaan.
Het onderzoek heeft aan het
licht gebracht dat voeding die
rijk is aan flavonoiden de kans
om te sterven aan een hartin
farct drie keer zo klein maakt.
Waar zitten flavonoiden in? Kr
omhout en Kalmijn: „Die stof
komt vooral voor in thee, zowel
in zwarte als in groene thee, in
appels, in rode wijn en in ui.
Heel recent weten we dat flavo
noiden ook veel voorkomen in
chocola. Het specifieke vet dat
in chocola zit is niet choleste-
rolverhogend. Chocola - met
mate uiteraard - is dus eigenlijk
een heel aardig, gezond pro
duct."
Roken, het cholesterolgehalte
en de bloeddruk hebben (zoals
reeds langer bekend is) een ho
ge 'voorspellende waarde' bij
het bepalen van de kans of ie
mand aan hart- of vaatziekte zal
overlijden. De Nederlander is
overigens de afgelopen decen
nia steeds minder gaan roken.
Bij de start van de Zutphen-stu
die in 1960 rookte gemiddeld
nog 75 procent van de 878
mannen en nu nog maar twin
tig procent van de 250 mannen
die nog in leven zijn.
Het aantal voedingsmiddelen
(en daarmee ook het aantal
cholesterolrijke middelen) nam
de afgelopen veertig jaar enorm
toe: van zo'n 250 in 1960 tot
zo'n 1000 verschillende voe
dingsmiddelen nu. We zijn in
de loop der jaren minder
brood, aardappelen, peulvruch
ten, groenten, eieren en melk
gaan gebruiken en naar ver
houding meer fruit, nootjes, al
cohol, koekjes en snoep. De
trend van 'zoetjes eh zoutjes' is
niet al te best, onderstrepen Kr
omhout en Kalmijn nog maar
eens. Veel bewegen daarente
gen is letterlijk van levensbe
lang. „Mensen die altijd inactief
zijn gebleven, veel zitten en veel
autorijden, hebben een twee
keer zo grote kans om eerder te
sterven. Vooral op oudere leef
tijd is het ongelooflijk belang
rijk om lichamelijk actief te blij
ven: veel wandelen, fietsen of
tuinieren is al voldoende. Je
hoeft echt niet fanatiek te gaan
squashen."
De komende weken krijgen de
deelnemers aan de Zutphen-
studie, die nu allemaal tussen
de 80 en 99 jaar zijn, drie keer
bezoek aan huis. Ze moeten
een aantal testjes doen om hun
lichamelijke functies, hun ge
heugen en concentratievermo
gen te controleren en ze vullen
een vragenlijst in over gezond
heid, lichamelijke activiteiten,
eet-, drink- en rookgewoonten,
sociale contacten en hun 'ge
moedstoestand'. Een diëtiste
praat uitgebreid met de man
nen over hun voeding en een
medisch analiste polst bloed
druk, hartfrequentie en ge
wicht.
Sandra Kalmijn: „Zo krijgen we
een steeds completer beeld van
de gezondheid van middelbare
mensen tot op zeer hoge leef
tijd. De gegevens dragen bij aan
een betere kwaliteit van leven
van de mensen persoonlijk en
aan een betere gezondheids
zorg in het algemeen."
NIKO HOFFER
jelir
led
forr
De 'Zutphen-studie' naar de relatie tussen voeding en g
heid vormt een onderdeel van een groot internationaal!] ers.
kingsonderzoek in zeven landen. Vanaf 1960 zijn in tota<
na 13.000 mannen intensief'gevolgd' in de Verenigde St
Finland, Italië, Griekenland, voormalig Joegoslavië, Japa >g.
Nederland. aku
Voor Nederland viel de keuze op Zutphen, omdat die sta jelp
goede afspiegeling bleek te bieden van de doorsnee-bevi tie:
van ons land. De stad kende bovendien weinig immigrat )S-Ji
de onderzoekers 'gokten' erop dat de deelnemers het lar etwe
ge onderzoek 'trouw' zouden blijven. Dat is ook gebeurd ctua
wel niemand heeft tussentijds zijn medewerking opgeze issei
Vier van de zeven landen zijn intussen gestopt: alleen Fi 0gra
Italië en Nederland gaan onverdroten door met het ondt n hl
dat 'miljoenen kost, maar miljarden uitspaart'.
De studie is al die jaren alleen gericht geweest op manni
omhout en Kalmijn: „Daar is een heel eenvoudige verkl; pen v
voor. Hartinfarcten kwamen vooral voor bij mannen vai non.
delbare leeftijd. Vrouwen hebben er veel minder last vai eder
eerbiedig gezegd: zij krijgen zo'n infarct gemiddeld tienj
later."
Dik en winterkou
ibul.
Dik geboren, dik' gebleven. Dat heeft niet alleen met de j
te maken, maar volgens een Engelse en Amerikaanse on n de
zoeker ook met het seizoen waarin iemand het levenslichter
David Phillips en Jim Young hebben onderzoek w
het gewicht bij 1750 mannen en vrouwen, die tussen 19 skkin
1930 in het Engelse graafschap Hertfordshire ter wereld n.
men. Zware baby's die in de eerste zes maanden van he delij
werden geboren, bleken een grotere kans te hebben op Grc
gewicht, dan dikke baby's die in de maanden juli tot en leers
december het levenslicht zagen. Dat verband bleek echt neril
wel uitsluitend op te gaan na koude wintermaanden. AD i. Sa
zware baby's die in de maanden januari tot juli waren g >uwc
na een koude december- of januarimaand (met een ten rtrol
tuur die onder de 4 graden bleef), hadden een grotere fc r alle
ter overgewicht te hebben, vergeleken met baby's die ra
zachte winter of in de tweede helft van het jaar waren gi erf v
ren. Het lijkt er dus op, aldus de onderzoekers, dat de vv
kou niet alleen invloed heeft op het gewicht van de bore
maai' ook op dat in zijn latere leven. Een verklaring hien ad (z
hebben ze niet.
rie F
Antimigrainemiddelen
Migraine; wordt veroorzaakt door verwijding van bloedv icht I
het hoofd. Antimigrainemiddelen zoals ergotamine en s gen.
triptan (Imigran) vernauwen de bloedvaten in het hoofd nde.
waardoor de hoofdpijn verdwijnt. Helaas vernauwen de
middelen niet alleen de bloedvaten in het hoofd, maar'
ze ook andere bloedvaten vernauwen zoals kransslagadi
bloedvaten die het hart van zuurstof voorzien. Dat kan I
tot pijn op de borst en in uitzonderlijke gevallen zelfs tol
hartinfarct. Uit onderzoek van drs. Maassen van den Bri
blijkt dat antimigrainemiddelen niet geschikt zijn voor
sen met hart en vaatziekten.
Onderzoekers en orthopedisch
specialisten van de universiteit
van het Engelse Oxford hebben
een 'intelligente' kunsthand
ontwikkeld, waarvan men
claimt dat het de 'vernuftigste
en meest geavanceerde' ter we
reld is.Als je een hand verliest,
zie dan maar eens de kwaliteit
en het niveau van je algemene
dagelijkse levensverrichtingen
op hetzelfde peil als voorheen
te houden. Dat lukt je niet,
want de vereiste technologie
om het verlies van je hand te
compenseren schiet tot op he
den te kort. Maar als het aan
ons ligt, verandert dat", zegt dr.
Peter Kyberd, hoofd van het
onderzoeksteam van het Ortho-
paedisch Onderzoeks Centrum
van de universiteit van Oxford.
Kyberd is al jaren bezig met het
construeren van kunstledema
ten die de functies van onze na
tuurlijke armen, benen en han
den zo dicht mogelijk benade
ren. Hij was er al mee bezig
toen hij nog als 'graduate' ver
bonden was aan de universiteit
van Southampton.
„Nieuwe materialen, minuscule
sensoren, micro-motortjes en
actuatoren, micro-elektronica,
superchips en noem maar op,
zij vormen de fundamenten
voor de hedendaagse technolo
gie, onder anderen voor de or
thopedische kant daarvan", al
dus Kyberd. „Dus wat nu in het
gunstigste geval een beweegba-
Kruiswoord-min-een
Niet het gevraagde woord invullen, maar een woord dat bestaat uit de
letters van het gevraagde woord in dezelfde volgorde min 1 letter. (B.v.
Omschrijving "dierenverblijf" Antwoord zou zijn "stal", maar ingevuld
moet worden "sta"of "tal". Welke van die twee het moet worden, moet
blijken uit de kruisende woorden.)
Horizontaal: 1. Verspieder; 4. puntige top; 7 met naald en draad werken;
9. wolpluisje; 11. zuiver; 12. spinnen weefsel; 13. jonge leeuw; 15. snaak;
16. stad in Frankrijk; 18. handvat; 19. fraai; 20. boete; 22. ineens; 25. na
komeling; 27. fout; 28. insect; 29. sprakeloos; 31. kippenloop;
32. armoedig; 34. genotmiddel; 35. sneetje geroosterd brood.
Verticaal: 1Beroep; 2. langs; 3 akelig; 4. teken; 5. Engelse jenever;
6. deel van een kruisweg; 8. roofvogel; 10. kleverig wondheelmiddel;
12. geestelijke; 14. dikke boterham; 15. energie; 17. materie; 18. vogel;
20. deel v.e. vliegtuig; 21. tuimeling; 23. handwarmer; 24. snel verslijtend;
26 rustbank; 29. teug; 30. groeistof; 32. vruchtengelei; 33. jong schaap.
re, metalen klauw met een re
gelbare grijpkracht is, moet
straks een zelfdenkende kunst
hand zijn. Die zowel een ei als
een kinderhand en desnoods
een stoeptegel kan vastpakken
met dezelfde, bijna neurologi
sche vanzelfsprekendheid als
natuurlijke handen."
Kyberd en zijn team ontwikkel
den een kunsthand die op een
veel natuurlijker manier voor
werpen kan vastpakken door
daarvan de aard (breekbaar
heid, vorm en gewicht) direct
bij het eerste contact vast te
stellen. De kunsthand, de 'In
telligente Oxford Hand' ge
noemd, heeft twee vingers en
een duim die bij elkaar onge
veer een pond wegen. De be
weegbare onderdelen daarvan
(de 'gewrichten') worden aan
gestuurd door een aantal mi
croprocessoren (chips) die wor
den gevoed door op of in de
onderarm geplaatste elektro
den.
„Als de onderdelen van een
hand gekromd of gestrekt wor
den, dan beweegt een hele me
nigte spierfibrillen in de onder
arm mee", zegt Kyberd. „Want
daar bevinden zich de meeste
trek- en strekspieren die de
functies van een hand bedie
nen. Die spieren reageren nog
precies zo, ook als de hand er
door een ongeval niet meer is.
De elektrische signaaltjes van
die spierreacties worden door
Oplossing van zaterdag:
HORIZONTAAL: 1. Pit;
3. leb; 6. on; 9. no;
10. gnoe; 12. arts,
14. trasi; 16. nihiliste;
19. ne; 20. or;
21. collectie; 26. lunet;
27. poos; 29. noen; 31.
re; 32. as; 33. irl; 34. put.
VERTICAAL: 1Pogen;
2. Inn; 4. ent; 5. bosje;
7. Peri; 8. nasi;
11. Othello; 13. risotto;
15. al; 17. Ino; 18. tri;
21. Capri; 22. lust; 23. en;
24. cent; 25. ernst;
28. oer; 30. eau.
ontwikkeld, dat zich ra
teert als een bepaald g ontll
dat wordt meteen viad |va^1
foons doorgegeven na; ae
centrale microprocess var
regelt direct een wat vz uus-
grip"
Sinds begin dit jaar tra
Kyberd een aantal proi 3es-
nen die ooit een hand var
in het gebruik van 'zijn rere'
De eerste resultaten beoster;
veel voor de toekomst,
nature gebruiken wij o
om j
Peter Kyberd en de door hem ontwikkelde kunsthand.
de elektroden gedetecteerd en
naar een versterker gevoerd.
Die regelt vervolgens de aan de
signaaltjes verbonden bewegin
gen van de kunsthand."
HEINZ
„Om te voorkomen dat een
eenmaal vastgepakt voorwerp
tussen de vingers en de duim
wegglipt en op de grond stuk-
valt, zijn die delen van de vin
gers en de duim die normaliter
contact met een voorwerp ma
ken, voorzien van micro-micro
foons. Bij dreigend wegglippen
wordt altijd wrijvingsenergie
den merendeels zonde ense
na te denken", legt Kyl e
„Bij het eerste contactl"'
dus weten we direct wa
vastgepakt, soms zelfs
onze ogen daarbij te g(
Op die manier wordt
tisch de noodzakelijke
weging en de daaraan
den kracht vastgesteld
gepast. Wij denken dat
de huidige technologie porta
termijn, pakweg nog t wee
ook realiseerbaar is bij
kunsthand."
In samenwerking met NH-n
zoekers in Schotland e porta
den wordt sinds enkelf t wee
den ook gezocht naart S-Joti
singen om ook polsgev
en zelfs het elleboogge porta;
'intelligent' te maken, lenzi
mensen die bij een on| IIH-ni
alleen een hand maar lorta;
onderarm kwijtraakten twee
REi
T
S-Jot
NH-n
