Joden 'half tevredei
homo's demonstrer
Van Vreeswijk hoortsteeds luider afscheidingsgeroff
Israël zint op list voor bewaren sabbatsrust tijdens pausbezG
'tl
Geloof Samenleving
MAANDAG 13 MAART 2000
DAI
VANDAAG
Hongerkuristenaressen noemde men ze wel:
I 3 wouwen die zichzelf nauwelijks meer gunden
viaart dan een hostie en wat water. Tegenwoordig
denken we eerder aan anorexia. Deze vrouwen
werden echter niet gedreven door een slankheidsideaal,
maar door hun liefde voor God. Door versterving deden ze
boete voor hun zonden. De heiligengeschiedenis kent er
velen, maar vandaag wordt de eerste van deze honger-
kunstenaressen herdacht: Euphrasia (340-410) een bloed
verwante van de keizer van Byzantium, die al vroeg toe
trad tot een kloostergemeenschap in Egypte. Of ze echt zo
weinig at is niet met zekerheid te zeggen. Vasten betekent
in de strikte zin niet meer dan één maaltijd per dag. Het
kan goed zijn dat dit de wijze was waarop Euphrasia haar
boete gestalte gaf. Minder spectaculair dan de aanduiding
hongerkunstenares doet vermoeden, maar goed genoeg
om een taaie trend te zetten.
Pax Christi vraagt kardinaal uitstel
UTRECHT/wiTTEM De rooms-katholieke vredesbeweging Pax
Christi wil het tweede bezoek van de Japanse kardinaal Shiray-
anagi tegenhouden. Pax Christi verwijst in een brief aan de kar
dinaal naar de 'oplopende spanningen' rond het komende be
zoek van de Japanse keizer in mei. Shirayanagi maakte tijdens
zijn eerste bezoek in 1997 diepe indruk op de slachtoffers van
de Japanse bezetting van Nederlands-lndië. Shirayanagi knielde
toen bij het Indisch Monument in Den Haag. De vredesbewe
ging heeft de kardinaal het advies gegeven het bezoek uit te stel
len. Eerst moeten de consequenties van het bezoek van de kei
zer worden afgewacht, aldus Pax Christi.
Hoofd Wereldraad naar Indonesië
geneve Secretaris-generaal Konrad Raiser van de Wereldraad
van Kerken bezoekt van 17 tot 25 maart Indonesië. Hij heeft
daar ontmoetingen met onder anderen president Wahid, kerk
leiders uit de Molukken en Irian Jaya en vertegenwoordigers
van de Chinese gemeenschap. De Wereldraad wil met het be
zoek informatie vergaren voor zijn initiatieven om geweld te
voorkomen en een vreedzame oplossing te bevorderen. Vooraf
gaand aan zijn reis naar Indonesië bezoekt Raiser van 11 tot 17
maart de Filipijnen. Daar onmoet hij vertegenwoordigers van
lidkerken en van de Nationale Raad van Kerken. Op het zuidelij
ke eiland Mindanao oriënteert hij zich op pogingen tot verzoe
ning tussen christenen en moslims. Moslimrebellen strijden
daar al twintig jaar voor een onafhankelijke staat.
Geen monument voor 'nazi-priester'
Bratislava De onthulling van een gedenkteken voor de nazi
priester Jozef Tiso in de Slowaakse stad Zilina is na internatio
nale protesten uitgesteld. 'Provocaties van zogenaamde demo
craten' zijn volgens burgemeester Jan Slota de reden voor het
uitstel. Het gedenkteken zou op 14 maart worden onthuld, de
verjaardag van de stichting van de 'eerste Slowaakse staat' in
1939. Tiso, een rooms-katholieke priester leidde in opdracht
van de nazi's een marionettenregering. De door hem uitgevaar
digde 'jodencodex' gold als een van de felste antisemitische
wetten. Tiso werd in 1946 als oorlogsmisdadiger ter dood ver
oordeeld.
Dogmaticus Ambaum overleden
roermond De rooms-katholieke theoloog J. Ambaum is don
derdag op 50-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Kerkrade over
leden. Hij was al enige tijd ziek. Dat heeft het bisdom Roer
mond bekendgemaakt. Ambaum was van 1991 tot 1994 presi
dent van het Internationaal academisch instituut voor studies
over huwelijk en gezin (MEDO) te Kerkrade. In 1990 werd hij
hoogleraar dogmatiek aan dit pauselijk instituut, dat een jaar
eerder door de toenmalige bisschop Gijsen van Roermond op
verzoek van paus Johannes Paulus II werd opgericht. De RK-
Kerk moet meer doen om het uiteenvallen van huwelijken te
voorkomen, zei Ambaum in 1992 in een interview. Hij dacht
daarbij aan een betere voorbereiding „zodat jonge mensen niet
onbesuisd het huwelijk invliegen."
Vlaming hoofd Oud-Katholieken
utrecht De theoloog en pastoor dr. J. Vercammen is zaterdag
gekozen tot hoofd van de Oud-Katholieke Kerk in Nederland.
De 47-jarige Vlaming volgt mgr. A. Glazemaker op, die begin fe
bruari na achttien jaar aftrad. Als aartsbisschop van Utrecht is
Vercammen automatisch voorzitter van de Unie van Utrecht,
het internationale samenwerkingsverband van alle Oud-Katho
lieke Kerken in de wereld. Vercammen, in 1979 tot rooms-ka-
tholiek priester gewijd, is rector van het Oud-Katholiek Semina
rie te Utrecht en pastoor van Eindhoven. Hij is gehuwd, heeft
drie kinderen en woont nog in Brecht bij Antwerpen.
Synodevoorzitter ziet scheuring Nederlandse Hervormde kerk naderbijkomen
putten/katwuk anp
De scheuring in de Nederland
se Hervormde Kerk over het sa
mengaan met gereformeerden
en lutheranen lijkt nauwelijks te
voorkomen. „Het Samen-op-
Wegproces snijdt de band door
met de kerk der vaderen die
God in ons midden heeft ge
plant", zei de Katwijkse domi
nee W. van Vlastuin tot de 1500
aanwezigen op de derde bezin
ningsdag van het Comité tot
Behoud' van de Nederlandse
Hervormde Kerk, zaterdag in
Putten.
In de rechterflank van de
Hervormde Kerk is men vrese
lijk bang voor afscheiding, zei
ds. R. van Kooten. Die vrees
heeft tot de verkeerde stelling
geleid, dat afscheiding nooit
zou mogen. „Laten we bidden
dat de Heere zo'n scheuring
voorkomt. Hij is machtig. Hij
kan de zaken anders doen
gaan", zei Van Kooten. Toen de
remonstrantse opvattingen in
de 17e eeuw de leer van de va
derlandse kerk dreigden te wor
den, zeiden de voorvaderen:
'Dan scheiden we ons af, aldus
de predikant uit Soest. Hij
noemde het voorbarig in het
openbaar over afscheiding te
spreken. „Wij moeten wachten
hoe God Zijn kerk leidt."
Maar, zo vervolgde hij, het
kan toch niet „dat we nu in en
kele decennia accepteren wat
onze voorvaderen, onder drei
ging van de brandstapel, voor
God en hun geweten niet heb
ben aanvaard, namelijk een an
dere dein de gereformeerde
leer."
De hervormde synodevoor
zitter, ds. B. van Vreeswijk, zei
in een reactie dat hij op de be
zinningsdag 'steeds nadrukke
lijker afscheidingsgeroffel' had
gehoord. Hij verwees naar de
opmerking dat de Hervormde
Kerk er nog is zolang er nog één
hervormde gemeente is. „Dat is
afgescheiden denken", aldus
Van Vreeswijk.
Hij noemde het droef dat Van
Kooten een gebed in de sfeer
van demagogie had getrokken.
Als de indruk wordt gewekt dat
iemand ontrouw aan God is als
hij wel ruimte voor Samen op
Weg ziet, dan wordt de integri
teit van die persoon aangetast,
zei de synodevoorzitter.
Het Comité werd vier jaar ge
leden opgericht om de Neder
landse Hervormde Kerk voort te
zetten als die met de Gerefor
meerde en Lutherse Kerken fu
seert. Dit is volgens het comité
principieel en juridisch moge
lijk. De kerkorde van de nieuw
Gemengde reacties op pauselijk 'mea culpa
te vormen kerk is in
de belijdenisgeschrift!
Hervormde Kerk.
In een oproep aan i
sprak de bijeenkom! )est£
schokt te zijn dat de h
synodevergadering ii mpe
ber 1999 de principiè |jge!
ren tegen het Samen inds
proces niet had
„Wij willen geen revolok n
scheiding, maar trou
aan het fundament d; js aa
Zijn kerk heeft gegevi jj aa
de oproep. [mat
terst
,cht.
;n hi
/laai
Je
ferv
nee,
tgem
zelfs
odec
ar, s;
nzu
Paus Johannes Paulus II houdt de evangeliën omhoog tijdens de bijzondere eucharistieviering in de Sint Pie-
ter, waar hij vergiffenis vroeg voor de zonden van de 'kinderen van de kerk'.
FOTO REUTERS
rome rtr/afp/dpa/anp
vervolg van voorpagina
Paus Johannes Paulus II heeft
zondag als eerste paus in de ge
schiedenis een omvangrijke
schuldbelijdenis uitgesproken
voor de historische zonden van
de Rooms-Katholieke Kerk. Hij
vroeg onder meer vergiffenis
voor wat de 'kinderen van de
kerk' joden, ketters, vrouwen en
indianen hebben aangedaan.
De 79-jarige kerkleider zei
'diep bedroefd' te zijn over het
leed dat rooms-katholieken de
joden in de loop van de ge
schiedenis hebben aangedaan.
De RK-Kerk moet zich verplich
ten tot een „oprechte broeder
schap met het volk van het ver
bond", benadrukte hij tijdens
de speciale eucharistieviering
in de Sint Pieter in Rome.
De Israëlische opperrabbijn
van Israël, Meir Lau, betreurde
het dat de paus met geen
woord repte over de holocaust
en de oorlogspaus Pius XII, dié
ervan wordt beschuldigd in de
Tweede Wereldoorlog te weinig
tegen de jodenvervolging te
hebben gedaan. Lau, die het
mea culpa wel toejuichte, zei te
hopen dat de paus een meer
specifieke schuldbelijdenis zal
uitspreken tijdens zijn komen
de bezoek aan Israël.
Tijdens de ceremonie, waar
aan ook zeven vooraanstaande
kardinalen deelnamen, werd
zeven keer schuld beleden voor
de fouten die de RK-Kerk in
tweeduizend jaar heeft ge
maakt. Zo vroeg de paus verge
ving voor de verdeeldheid on
der christenen, voor het ge
bruik van geweld 'in dienst van
de waarheid' en voor de 'soms
vijandige houding' tegenover
aanhangers van andere gods
diensten.
De uitdrukking 'in diénst van
de waarheid' wordt vaak ge
bruikt als verwijzing naar de
behandeling van ketters tijdens
de Inquisitie, de kruistochten
en de gedwongen bekeringen
van inheemse volken. De paus
beleed ook schuld voor de
schendingen van de waardig
heid van vrouwen, discrimina
tie en rassenhaat.
Bij de schuldbelijdenis ging
het om berouw over de zonden
van de 'zonen en dochters' van
de kerk, niet om de verant
woordelijkheid van de kerk als
instituut. Voor de Sint Pieter in
de Italiaanse stad Bologna de
monstreerden enkele tientallen
homoseksuelen, omdat de paus
geen vergiffenis vroeg voor de
houding van de RK-Kerk ten
opzichte van homoseksuelen.
De secretaris-generaal van de
Nederlandse Hervormde Kerk,
dr. B. Plaisier, noemde de
schuldbelijdenis een heel be
langrijk moment. Die maakt
volgens hem duidelijk dat de
kerk een menselijk en feilbaar
instituut is, dat verkeerde be
slissingen kan nemen en onheil
voor mensen kan betekenen.
Impliciet vroeg de paus God
ook om vergeving voor wat
rooms-katholieken de protes
tanten hebben aangedaan door
hen te vervolgen, achter te stel
len en te doden. „Het is van
groot belang dat de paus als lei
der van de kerk uitspreekt dat
het verkeerd is geweest", zei
Plaisier. Hij sprak de
dat er tussen room
ken en protestanten
ruimte' komt om
echt
reld 5
hu
over het geloof te spr
moet de Rooms
Kerk zich afvragen ofvJ
van de vrouw wel ii
stemming is met \vv
zondag heeft beleden
Plaisier wees erop,
torische fouten van <Wv
gedeeltelijk te make *jr
met de geschiedeni
protestantse kerken.
1517 delen wij in we
was ten aanzien va
beeld moslims, heks p - -
ven." De protestani g
hebben daar vergevii
vraagd.
De Nederlandse bi
sluiten zich van harte
pauselijke schuil
Maar ze hebben ond f„,
i iet n
niet gesproken over
zaak zelf een mea o
spreken voor de fou
Nederlandse RK-Ke
verleden heeft gemaa jT j~
dinaal Simonis.
Hij benadrukte dal
landse bisschoppen
verklaring hebben i
waarin ze schuld bel moe'|
de jodenvervolging
Tweede Wereldoorlo
hebben zij dat mea
haald. Simonis gaal
dat de paus tijdens
staande bezoek aan
holocaust met nann
men. Tot ontevrede
onder meer het Cem '^"q
matie en Documenl
(CIDI) deed de kerl at 0Q
niet' „per
jeruzalem rtr
Israël zint op een list om tijdens het komende
pausbezoek aan het Heilige Land de sabbatsrust
van zijn militairen niet in gevaar te brengen. De
legerhelikopter die de paus tijdens de sabbat zal
vervoeren, wordt mogelijk tijdelijk bij de politie
ondergebracht. Voor de politie gelden minder
strikte regels voor het onderhouden van de jood
se rustdag.
De Blackhawk-helikopter van de Israëlische
luchtmacht zou dan in politiekleuren overge
schilderd moeten worden. De dienstdoende pilo
ten worden voor een dag formeel onderdeel van
de politiereserve. „De politie valt in een andere
categorie dan het leger wat flexibiliteit op de sab
bat betreft", aldus een regeringsfunctionaris.
„Voor de rabbijnen zou dit te verteren moeten
zijn." De regering Studèert volgens hem nog op
andere opties.
Het leger staakt gewoonlijk zijn routinewerk
zaamheden op de sabbat, die duurt van zonson
dergang op vrijdag, tot het invallen van de avond
op zaterdag. Politiewerk kan echter zo worden
gedefinieerd, dat het in de categorie redden van
levens valt. In dat geval geldt volgens de joodse
wet het verbod op werken en reizen niet.
Johannes Paulus II overnacht tijdens zijn be
zoek aan Israël en de Palestijnse Gebieden van 21
tot en met 26 maart in Jeruzalem. Op de bewuste
sabbat (25 maart) vliegt de rooms-katholieke
kerkleider per helikopter naar Nazareth. Ultra
orthodoxe joden hebben de gewraakte vliegreis
aangegrepen voor een oproep tot verzet tegen
het pausbezoek.
De vooraanstaande orthodoxe rabbijn David
Rosen zei niet te verwachten, dat iet
voorgestelde list trapt. „De waarheid i f
gering gewoon een compromis probi
den om de ultra-orthodoxen tevredei
zodat ze daar geen last meer van hebb
De ultra-orthodoxen proberen ten k
paus hun achterban te behagen, me
Ze hebben in het verleden volgens
woord vuil gemaakt aan de inzet vai
op de sabbat bij bezoeken van and
hoofden of aan voetbalwedstrijden o[
rustdag.
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Finland:
Wolkenvelden en in het noorden
kans op enkele sneeuwbuien.
Temperatuur 's middags van -5
in het noorden tot -2 in het zui
den.
Denemarken:
Wisselend bewolkt en "enkele
buien. Zaterdag geruime tijd re
gen en toenemende wind. Mid-
dagtemperatuur oplopend naar
8 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wolkenvelden en geregeld re
gen. In het zuiden meeste kans
op zon. Maxima ongeveer 12
graden.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en vooral zater
dag regen. Vrijdag meeste kans
op wat zon. Maxima ongeveer
12 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Afwisselend zon en wolkenvel
den. Vrijdag waarschijnlijk
droog, zaterdag kans op een
buitje. Maxima 13 graden.
Zuid-Frankrijk:
Droog en flink veel zon. Mistral
neemt weer langzaam af. Maxi
ma tussen 16 en 21-graden.
Spanje:
Vrij zonnig. In het zuidwesten
enkele wolkenvelden. Maxima
uiteenlopend van 21 graden bij
Barcelona tot bijna 30 in Sevil-
la.
Portugal:
Flinke zonnige perioden, maar
in de zuidelijke helft soms ook
wat wolkenvelden. Maxima on
geveer 25 graden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Vrij zonnig. Maxima ongeveer
20 graden.
Marokko:
Westkust: perioden met zon
Maxima van 27 graden in Agadir
tot 35 in Tanger.
Tunesië:
Perioden met zon en droog.
Middagtemperatuur oplopend
naar 25 graden op zaterdag.
Madeira:
Geregeld zon, maar ook enkele
wolkenvelden. Maxima rond 21
graden.
Canarische Eilanden:
Perioden met zon, maar ook en
kele wolkenvelden. Maxima tus
sen 23 en 28 graden.
Duitsland:
Wisselend bewolkt en een enke
le bui. Zaterdag perioden met
regen en vooral in het noorden
een stevige wind. Maxima tus
sen 10 en 15 graden.
Oostenrijk:
Wolkenvelden en zaterdag in
het noorden en in het oosten
enige regen, vanaf 1500 meter
sneeuw. In het zuiden geregeld
zon en meest droog. Maxima 10
tot 15 graden.
Zwitserland:
Vooral in het noorden wolken
velden en later kans op wat re
gen. In het zuiden perioden met
zon en droog. Zacht met maxi
ma tussen 14 en 16 graden.
Polen:
Vrijdag wat zon, maar ook enke
le winterse buien. Zaterdag be
wolkt, geruime tijd regen en een
stevige wind. Middagtempera
tuur fors dalend naar 2 tot 5
graden.
Tsjechië en Slowakije:
Vrijdag wat zon, maar ook enke
le winterse buien. Zaterdag be
wolkt, geruime tijd regen en in
de bergen een stevige wind.
Middagtemperatuur 5 tot 10
graden.
Hongarije:
Wisselend bewolkt en enkele
buien. Vrijdagmiddag meeste
kans op zon. Middagtempera
tuur ongeveer 10 graden.
Italië:
Flinke perioden met zon en
droog. Maxima tussen 15 en 20%
graden.
Corsica en Sardinië:
Vrij zonnig. Maxima rond 18
graden.
Griekenland en Kreta:
Flinke perioden met zon, droog
en weinig wind. Later op vrijdag
in het noorden meer wolkenvel
den. Maxima tussen 15 en 17
graden.
Malta:
Perioden met zon. Maxima rond
17 graden.
Turkije en Cyprus:
Flinke perioden met zon. Zater
dag wat meer wolken en kans op
een bui. Maxima tussen 14 gra
den en 18 graden.
Weerrapporten 13 maart 07 uur:
DINSDAG 14 MAART 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 06.56 Zon onder 18.41
Maan op 11.52 Maan onder03.28
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 09.50 22.46 09.23 22.19
Laag 04 56 17.30 04.37 17.11
wind temp neersl
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Vlissingen
Maastricht
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berli|n
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Cyprus
Dublin
19.
WJ 'M* ■%L{r'r
101
L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
Innsbruck
Istanbul
Klagenfurt
onbewolkt w.s. 0 15 2 0.0
zwaar bew zl -3 -12 0.0
licht bew. w.s.0 14 -1 0.0
zwaar bew no 4 12 7 0.0
26 18 0.0
19 11 0.4
15 1 0.0
cCD,
bewolkt
filü. onweer
V warmtefront
SS*
regen
sneeuw
f koufront
opklaringen
hagel
lagedruk
mist
windrichting
H hogedruk
zonnig
19 temperatuur
mnn luchtdruk in
--lOOO- hect0 pasca)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128 030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
W.F
REDACTIE
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R I M van der Veer, chefredactie
Duin- en Bollenstreek
W.F Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX
Advertenties: 071-53235
Familieberichten: 023- 53'
023- 5320 216
Redactie: 071- 5321 921
Hoofdredactie: 071- 5315 1 me
ADVERTENTIE
Maandag t/m vrijdag
071- 5356 230
RUBRIEKSADVERTE dan
Maandag t/m vrijdag van 8.3 ten
071-5143 545
ABONNEMENT!
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per half jaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtig»
het automatisch afschrijven
abonnements- geld, ontvangen perto
betaling. ngwr
VERZENDING PERI
Voor abonnementen die per pot [rej..
worden verzonden geldt een lo
aan portokosten per verschijnd®11
LEIDSCH DAGBLAD OP O
Voor mensen die moeilijk lea ese
hebben of blind zijn (of een a f
leeshandicap hebben), is eer JU
van het regionale nieuws uit' had
Dagblad op geluidscassette b
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken l«
Split
Stockholm
Warschau
Bangkok
Buenos Aires onbewolkt no 3
Casablanca 'w.s. 0
Johannesburg licht bew. w.s. 0
Los Angeles
New Orleans
New York
28 22 0.0
20 14 0.0
23 13 0.0
21 12 0.0
17 7 0.0
9 4 6.0
K
Auteursrechten voort*
Dagbladuitgeverij 0 die ei
lanci
e.hdc.nl
ieve
uitdi
enke
noet
ter in
N H I Z
op
2 0 0.0 Tel Aviv
-2 -10 0.0 Tokyo
8 3 0.0 Toronto
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag. It
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezon
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag. u
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst
licht tx
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111.
eind
cd S
zang
eiger
Ze
oie j
zin
ulial
is e
Dat
Een
ie z;
als o|
eriest
nde
er z
hsen
de t
Mai
