Corus IJmuiden
N
Rimpelvervager
236
ZATERDAG 11 MAART 2000
Brits-Nederlands staalconcern moet volgens topman steeds beter presteren
ee, Van der Velden heeft 'absoluut
geen spijt' van de fusie vorig jaar tus
sen Koninklijke Hoogovens en het
veel grotere British Steel. Ook niet nu het Corus fi
nancieel niet echt voor de wind gaat. Voornaamste
reden: het dure Engelse pond. Terwijl Hoogovens
in de negen maanden voor de officiële fusie in ok
tober 1999 nog een behoorlijke winst behaalde, be
landde British Steel zwaar in de verliezen.
„We zouden die fusie nu weer doen", stelt een
zelfverzekerde Van der Velden, lid van de raad van
bestuur van het nieuwe concern. Hij licht de Co-
rus-strategie toe in het voor miljoenen gerestau
reerde Dudokhuis op het Hoogovens-terrein, vroe
ger ook wel bekend als de 'Gouden Vleugel'. Zijn
uitvalsbasis is tegenwoordig het nieuwe Corus-
hoofdkantoor in Londen.
De slechte resultaten van British Steel voedden
geruchten dat er vele duizenden arbeidsplaatsen
bij het concern zouden verdwijnen. Het toch al
slecht gewaardeerde aandeel ging verder onderuit.
Aan wat voor ongewis avontuur was Hoogovens in
J hemelsnaam begonnen?
M Van der Velden- erkent dat er grote problemen
ontstaan als het pond zo duur blijft. „Het zet onze
0*1 continuïteit in Groot-Brittannië onder druk omdat
J we lastig kunnen exporteren. Maar het pond is een
probleem van dit moment. Je kunt pas over vijf of
tien jaar beoordelen of de fusie echt een succes is."
Als 'dramatisch' wil hij de situatie aan de overzij
de van de Noordzee niet kenschetsen. „We zullen
ons wel moeten beraden op maatregelen voor het
geval dit langer zo blijft." Topman Fokko van Duy-
ne heeft eerder al gesuggereerd dat de klappen dan
vooral in het Verenigd Koninkrijk zullen vallen.
Maar Van der Velden beklemtoont dat het valuta
probleem nu een zaak is die het hele concern aan
gaat, en niet alleen de Britse tak.
Dat Corus heeft aangekondigd dat er 2.000
3.000 arbeidsplaatsen zullen verdwijnen, is niet zo
dramatisch als het lijkt, zo zegt Rauke Henstra,
managing-director van Corus Iron. „Bij Corus wer-
ng,J ken 66.000 mensen. Bij een eerste beoordeling van
boif de synergie-effecten zijn we inderdaad uitgekomen
n eE| op 2.000 a 3.000 banen minder. Dat is maar 3,5
procent. Binnen een paar jaar tijd is dat niks. Het
zou ook onlogisch zijn om dingen dubbel te blij
ven doen."
De vakbonden sloegen eind vorig jaar niettemin
groot alarm. De nieuwe top zou bij belangrijke be
sluiten de werknemers buitenspel zetten en er
zouden wellicht toch gedwongeij ontslagen vallen.
IHet gonsde van de wilde geruchten. De Centrale
Ondernemingsraad weigerde zelfs aan de reorga
nisatieplannen mee te werken vanwege het gebrek
aan informatie. Na een overleg begin januari tus
sen de Corus-top en de bonden, die met acties
hadden gedreigd, was de kou grotendeels uit de
lucht.
Emoties
De commotie heeft Van der Velden enigszins ver
baasd. „We hebben herbevestigd wat we eerder
hebben afgesproken, namelijk dat er geen ge
dwongen ontslagen zullen vallen. Natuurlijk hou
den wij ons aan onze afspraken. De onzekerheid
was niet terecht, maar dat kwam door de emoties.
Daar hadden we meer aandacht aan moeten be
steden. De vakverenigingen hebben die signalen
opgepakt."
Hij trekt ook zelf het boetekleed aan. „In die
Ëtische periode hebben we niet altijd intensief
rleg gevoerd met de bonden. Ook zijn we niet
- «.ujd duidelijk geweest." Inmiddels zijn veel Co-
rus-managers begonnen de interne communicatie
te verbeteren. De heren zijn blij dat er geen acties
komen. „De lucht is opgeklaard en er is weer ver-
trouwen", aldus Henstra.
De onrust heeft ook te maken met het verdwij
nen van het 'familie-gevoel' bij het personeel van
hoogovens, zo denkt het tweetal. „Je kunt zeggen:
i aten we deze gezellige Hoogovens-familie zo hou-
|den", aldus Van der Velden, zelf al een kwart eeuw
Jwerkzaam bij Hoogovens. „Maar dan moeten we
I De
groot
sluite
[zoud
je.
De rust lijkt weergekeerd bij Corus IJmuiden. Na
maanden vol geruchten over verlies aan arbeidsplaatsen
en dreigende acties hebben de vakbonden en de
ondernemingsraad hun vertrouwen uitgesproken in de
leiding. Het knusse Hoogovens-gevoel en het predikaat
'Koninklijk' zullen echter verdwijnen, zo waarschuwt
Aad van der Velden, een van de Corus-topmannen. Maar
IJmuiden is en blijft volgens hem wel een van de
paradepaardjes van het Brits-Nederlandse staal- en
aluminiumconcern.
Corus-topman Aad van der Velden (rechts) licht in het Dudokhuis de
strategie voor de komende jaren toe. Op de achtergrond luistert Rauke
Henstra, managing director bij Corus Iron, aandachtig mee.
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER POPPE DE BOER
later concluderen dat we de verkeerde weg zijn op
gegaan. Dan zit die lieve familie in het moeras."
De tijden van Hoogovens komen niet meer te
rug. De naamsverandering tot Corus is radicaal
doorgevoerd. Zelfs het vertrouwde Hoogovens
Schaaktoernooi werd omgedoopt tot Corus Chess
Tournament. En ook zal Hoogovens het predikaat
'Koninklijk' verliezen. Van der Velden, laconiek:
„We zullen dat in de nabije toekomst moeten te
ruggeven aan Hare Majesteit."
Een deel van de werknemers heeft het gevoel te
worden 'geregeerd' vanuit Londen, maar volgens
Van der Velden is daarvan geen sprake. De verant
woordelijkheden worden juist zo laag mogelijk in
de organisatie gelegd. „De afzonderlijke business
units bepalen zelf hun strategie. Wij willen ieder
een de maximale ruimte geven om het beste resul
taat te bereiken. Daar geloven we heilig in."
Deze 'Nederlandse' management-stijl doet op
gang binnen het gehele Corus-concern, zegt Van
der Velden. Het klassieke beeld dat de Britten zeer
hiërarchisch werken klopt volgens hem niet meer.
Maar er zijn wel degelijk cultuurverschillen. „De
Nederlandse openheid en directheid noemt men
in andere landen gewoon botheid. Je moet je be
zwaren op een andere manier formuleren." Zo
heeft Van der Velden vanwege de regionale gevoe
ligheden geleerd om te spreken over 'Groot-Brit-
tannïe' in plaats van Engeland. Het merendeel van
de Corus-fabrieken staat namelijk in Wales.
De Corus-top houdt goed in de gaten hoe de
stemming binnen het bedrijf is over de fusie. „We
hebben ontdekt dat taal en taalgebruik een niet te
onderschatten probleem is", aldus Van der Velden.
De onderneming is daarom begonnen met het ge
ven van cursussen Engels. De Britse topman John
Bryant was zelf de eerste die zich aanmeldde, ver
telt Van der Velden met plezier. „Ook de Britten
moeten leren duidelijk Engels te spreken. En geen
Schots, of wat voor dialect dan ook."
Van der Velden beklemtoont dat veel lopende re
organisaties en bezuinigingen in IJmuiden het re
sultaat zijn van eerder door Hoogovens besloten
maatregelen. „Zij hebben niets te maken met de
fusie." Zo moet er veel geld worden bespaard bij
de inkoop en zal het bedrijf efficiënter gaan wer
ken. „We presteerden redelijk goed, zeker in ver
houding tot onze directe concurrenten. Maar toch
waren extra maatregelen nodig."
De zoektocht naar een strategische partner werd
volgens Van der Velden noodzakelijker door onder
meer de lage beurskoers van Hoogovens. De beleg
ger keerde zich af van de sector die als geheel on
voldoende presteerde, aldus Van der Velden. „Dat
leverde het risico op van een ongewenste overna
me. Je bent als het ware te goedkoop. Ook werd
door de onderwaardering van de aandelen de fi
nanciering steeds moeilijker. Daarbij kwam nog de
concentratie aan de kant van onze klanten en con
currenten, waardoor onze positie verslechterde."
Begin vorig jaar was er een eerste gesprek met
British Steel. Daarna ging het uitermate snel. Sinds
oktober is het Brits-Nederlandse concern een feit.
Vanaf 2002 moet de fusie jaarlijks alleen al 660 mil
joen gulden opleveren aan voordelen en besparin
gen. „Je kunt beter een alliantie aangaan als je
sterk bent, dan kan je die zelf vormgeven. Je kunt
ook tien tot vijftien jaar wachten, maar dan heb je
geen vrije keuze meer. Dan wordt er over je be
slist."
De fusie begint vruchten af te werpen, meldt hij
trots. „Wij merkten dat Hoogovens voor bepaalde
afnemers niet meer de eerste keuze was als het
ging om gezamenlijke ontwikkelingen. Het is ver
bazingwekkend zoals dat gaat, maar we worden nu
wel weer door de automobielindustrie benaderd
over ontwikkelingen over vijf jaar. Vooral omdat
we meer bieden dan alleen staal en kunnen advise
ren over het gebruik van andere materialen. We
hebben hiervoor voldoende researchmogelijkhe
den in huis." Het past allemaal in de strategie van
Corus om meer toegevoegde waarde te leveren.
Minder bulkgoederen, meer op maat gemaakte
hoogwaardige producten. Dat is ook de reden
waarom Corus niet in de afdeling Lange Producten
heeft geïnvesteerd, aldus Van der Velden. Deze af
deling waar beton- en smeedstaal wordt gemaakt,
gaat tot groot ongenoegen van werknemers en
bonden stapsgewijs dicht. Hierbij komen 590 ar
beidsplaatsen te vervallen.
„We hadden een electro-oven kunnen toevoe
gen om Lange Producten open te houden, maar
daarvan staan er al 150 tot 200 in landen die veel
harder in prijs kunnen concurreren dan wij. Het
zou ook haaks staan op de gedachte om meer bij
zondere producten te maken. We zitten hier nu
eenmaal met hoge kosten. Dat moet je compense
ren door uit te blinken op een aantal terreinen, an
ders red je het niet."
Van de 590 man die door de sluiting van Lange
Producten moeten worden overgeplaatst, hebben
er al 150 een andere plek binnen Corus IJmuiden
gekregen, meldt Henstra. „Eenderde van het pro
bleem is al opgelost. Dat is positief. Er zal altijd een
restprobleem blijven, maar dat zal betrekkelijk
klein zijn. En dat lossen we ook op."
Hypermodern
Toekomst ziet Corus zeer zeker in de hypermoder
ne gietwalsinstallatie in IJmuiden, waarin alles bij
elkaar zo'n miljard gulden is geïnvesteerd. Van der
Velden: „Dat is een unieke machine, die nergens
op de wereld zo geavanceerd is als bij ons. We on
derscheiden ons daarmee van de concurrentie.
Deze installaties leveren in IJmuiden ook 350 ar
beidsplaatsen op." De installatie draait sinds eind
januari op proef, vult Henstra aani „Het gaat rede
lijk, maar natuurlijk zijn er aanloopproblemen. De
kwaliteit die eraf komt, is in elk geVal goed. Wat we
nu proefwalsen en gieten hoeft niet naar de
schroot, maar zijn producten die nu al verkoop
baar zijn."
De opbrengsten binnen de staal- en aluminium-
industrie blijven altijd onder druk staan. Zo wordt
Corus geconfronteerd met concentraties bij auto
fabrikanten die grote gevolgen hebben. Een voor
beeld. Renault nam onlangs een flink aandeel in
het noodlijdende Nissan. Van der Velden: „Ik werd
letterlijk een dag later opgetrommeld met de vraag:
wat doen we aan de prijzen? Ze leggen de inkoop
contracten naast elkaar. Dat is bikkelhard."
Concurrerende Amerikaanse autofabrikanten
hebben plannen voor een gezamenlijke internetsi
te met de bedoeling de prijzen van toeleveranciers
nog verder te'drukken. Hoe de opkomst van inter
net en e-commerce precies uitpakt, is voor Van der
Velden nog onduidelijk. „Er wordt veel gefanta
seerd en er worden veel luchtkastelen gebouwd.
Maar we moeten wel heel alert zijn op dit punt."
Want zijns inziens zal de keten van toeleveranciers
fundamenteel veranderen.
Met lede ogen moet de Corus-topman aanzien
hoe de beurskoersen van internet- en communica
tiebedrijven sterk blijven stijgen, terwijl de beleg
ger het Corus-aandeel laat vallen. „Die onderwaar
dering geldt voor de hele industrie. Maar je moet je
niet laten obsederen door de korte termijn. Al die
verwachtingen rond internet en e-commerce moe
ten nog wel gerealiseerd worden", klinkt het nuch
ter. Voor Corus is er maar één remedie. „We moe
ten beter presteren."
Corus IJmuiden is nog steeds het best draaiende
en gezondste staalbedrijf van Europa, meent Van
der Velden. „We scoren goed op het gebied van
productie en efficiëncy." Maar, zo waarschuwt hij,
de branchegenoten zitten bepaald niet stil. „Er zijn
zeker concurrenten waar we nog wat van kunnen
leren. We moeten continu bezig blijven met verbe
teringen."
PIETER VAN H0VE
RICHARD M00YMAN
Onze Taal
Ik geef toe dat ik maar weinig naar
de televisie kijk. Daardoor zal het
wel komen dat ik het weinige dat ik
zie, meestal niet begrijp. Of dat het,
zoals vorige week, zo'n diepe in
druk op mij maakt. Ik heb namelijk
vorige week eens televisiereclame
gezien. Jazeker, en daar zit ik nu
nog over na te denken. Het ging om
een nieuw product waar ik nog
nooit van gehoord had: een rimpel-
vervager. Zo heet het. Het zit in een
potje of in een tube, dat weet ik niet
meer, maar 't lijkt me van geen be-
lang.
Een rimpelvervager! Kijk, dan spring ik op
uit mijn zetel en ik roep: Dat is wat wij
nodig hebben! Eindelijk! Laten we meteen
een grote pot rimpelvervager kopen, een
gezinspot rimpelvervager! Of liever nog een
vat, of anders twaalf flacons, zodat ook be
zoekers een likje kunnen krijgen, want u
moet weten dat er bij ons wel eens gerim
peld bezoek over de vloer komt. Maar zeker
ook wij zelf zijn verre van rimpelloos, zodat
een tube in de badkamer, een op de wc,
een flacon in de keuken en een spuitbus op
de slaapkamer bepaald geen overdaad is.
En voor het geval je eens een hele zaterdag
in de garage aan het klussen bent, ook
maar een tube rimpelvervager voor in de
garage.
Kwestie van de zaken grondig aan te pak
ken. En zolang er nog geen tubes buik-
verdoezelaar zijn, kaalhoofdigheidsverber-
ger, hangborstverhoger, spataderwisser,
kontverduisteraar of onderkinverdelger, zo
lang zullen we onze prioriteit leggen bij de
rimpelvervager. Je moet toch ergens begin
nen. Als u binnenkort de indruk hebt dat
wij er anders uitzien, minder kreukelig zal
ik maar zeggen, misschien zelfs wel ietsje
jeugdiger, dan weet u hoe het komt. En in
het woordenboek van Van Dale is nog wel
ruimte tussen de 'rimpelbuisobstakelbevei-
liger' en de 'rimpelzaadwolfsmelk' voor het
woord 'rimpelvervager'.
U denkt wellicht dat ik die 'rimpelbuisob-
stakelbeveiliger' en die 'rimpelzaad
wolfsmelk' ter plekke verzin, maar nee, die
staan in het woordenboek en de rimpelver
vager niet. Zoek het maar na. 't Is ergens
tussen 'rimboe' en 'rimram'. Het procédé is
overigens oud, vooral bij beroepsschilders,
maar men noemde het vroeger: plamuren.
Wat ik zo waardeer in de rimpelvervager,
is, behalve natuurlijk de verhoopte ze
genrijke uitwerking op mijn voorkomen, de
directheid van het woord. Voor hetzelfde
geld, of eigenlijk meestal voor iets meer
geld, was het een 'wrinkle-dissipator' of
een 'line-dispeller' geweest, of een 'der-
ideur' of Joost mag het weten wat voor
smerig smeerseltje waar je puisten van
krijgt, of haaruitval, of diarree, of erg v^n
gaat stinken, of wat de rijvaardigheid beïn
vloed. Of alleen maar 'nuit gravement A la
santé'. Ik heb eens een middeltje gehad, de
naam ben ik gelukkig vergeten, maar het
was tegen de jeuk. want daar had ik toen
last van, en als je de bijsluiter goed las en
alle bijwerkingen die konden optreden, dan
ontdekte je dat een van de bijwerkingen
wel eens kon zijn dat je er jeuk van kreeg.
Die dingen komen voor, maar de mensen
lezen de bijsluiters niet. Ze zijn te goed van
vertrouwen. Nu heb ik de bijsluiter van de
rimpelvervager evenmin gelezen, maar het
spul werd aangeprezen door een dame die
er rimpelloos uitzag en waar ik meteen ge
weldig veel vertrouwen in had. En verder
natuurlijk die naam. Het woord 'rimpelver
vager' boezemt vertrouwen in; zoiets moet
goed zijn.
Zingend zal ik elke dag of tweemaal daags
een ferme kwak op al mijn minder vlak
ke delen smeren, en als er eens bezoek is,
zet ik bij de borrel en de zoutjes de flacon
op tafel en ik zeg: tast toe mensen, een
beetje rimpelvervager, niet om 't een of an
der, maar dat gaat er altijd wel op. En niet
zo zuinig. En op één been kan je niet staan.
Kom, we nemen d'r nog een. Van die din
gen, want ik ben best een goeie gastheer en
zie niet graag dat mijn gasten zich onge
makkelijk zouden voelen in mijn ongerim
pelde aanwezigheid. Kijk, zolang de gast
heer er zelf nog als een overjarige stofdoek
uitziet, kan men zich rustig op z'n gemak
voelen; maar heb je het uitzicht op mijn ge
polijst gelaat, mijn gladde handen, nou,
dan wil je wel een likje.
En schijnbaar achteloos zal ik dan vragen:
'Laatst nog iets bijzonders op tv gezien?'
JOOP VAN DER HORST
universitair docent Nederlands
