Gelijkheid in verscheidenheid Het Gesprek van de Dag Zorg en markt li HUH Inkijk-reclame Inwoner 'bombardeer Schoorl met rechtszak t Toveren met tijd op Huishoudbeurs Smoezen ii ZATERDAG 11 MAART 2000 -£ COMMENTAAR Je zou het bij al het geklaag wel eens vergeten, maar Nederland heeft nog altijd een prima zorgstelsel. Uit een deze week versche nen rapport van de OESO blijkt dat Nederlanders gemiddeld heel oud worden, terwijl we middenmoters zijn bij de uitgaven aan de zorg. Al moet daar eerlijkheidshalve wel bij worden gezegd dat Ne derland in verhouding tot andere Europese landen een relatief jonge en daarmee (nog) weinig mankerende bevolking heeft. Maar het aardigste aan het rapport is dat ook de OESO geen oplos sing heeft voor hét dilemma van de zorg: hoe houd je de kosten in de hand. Zo constateert de OESO dat Nederland relatief weinig huisartsen en specialisten telt. Geheel in de geest van de vrije markt bepleit de OESO dat er meer medici komen en dat verzeke raars meer vrijheid moeten krijgen om zorg in te kopen. De wet van vraag en aanbod zal er vervolgens voor zorgen dat medische hulp goedkoper wordt, denken de onderzoekers. Dat is de theorie, maar de praktijk is tot nu toe altijd anders ge weest. Meer artsen betekent meer patiënten. Meer specialisten be tekent meer ingrepen. Uitgerekend het land waar de markt vraag en aanbod in de zorg regelt, de Verenigde Staten, gaat eenzaam aan kop met de zorguitgaven. In Nederland wordt marktwerking in de zorg sluipend ingevoerd. Naast het collectieve stelsel met zijn strakke vraag- en aanbodre- gels komt in rap tempo een particulier circuit op gang waar men sen en bedrijven op eigen kosten de zorg inkopen die ze willen hebben maar niet (kunnen) krijgen. Dat is precies het OESO-re- cept van meer medici en meer vrijheid bij inkoop van de zorg. Maar tegelijkertijd betekent het ook per saldo een stijging van de zorguitgaven in plaats van een daling. Een andere vraag is of deze (niet tegen te houden) ontwikkeling op zichzelf een drama is. Of mensen hun geld willen uitgeven aan de wintersport, een dure auto of extra goede zorg, is een keuze die ze zelf moeten kunnen maken. De crux zit hem in het woordje 'extra'. Extra goede zorg kan een eigen keuze zijn, goede zorg hoort voor iedereen gegarandeerd te zijn. En wat dat betreft, zo heeft de OE SO deze week weer laten zien, scoort Nederland gelukkig nog altijd heel goed. De camera aan het sterfbed Wat voorafging: vorige week ontwaakte Wil uiteen koortsdroom, zocht afleiding en (her)ontdekte de Nederlandse soap. Goudkust, Onderweg naar Morgen, Goede tijden, slechte tijden, Westenwind. Het blijkt een volwassen genre, maar verrassend en hilarisch is de parodie op het genre, Hertenkamp, een keer per week op maandag avond te zien bij de VPRO. Nieuw is ook de real-life soap. Het leven zelf, maar dan voor de tele visie ontwikkeld. Je hebt ze in afleveringen, zoals Portiek Vier van NOVA's voorloper NOS-Laat over het leven van de bewoners in een portiekflat in armlastig Moskou. Meer recent zag half Nederland Big Brother. En tussendoor was er de dit-was- mijn-leven-variant. Oud-Fokker-topman Frans Swartouw, die zich met de dood in de ogen liet interviewen door Paul Witteman. En afgelopen week was er Dirk Kuin, presentatoren eindredacteur van Opsporing Verzocht, die vorig jaar november aan het einde van een uitzending liet weten voorlopig niet meer tegen de misdaad te kunnen vechten, omdat hij de strijd aanging met kanker. De EO zocht hem in januari twee keer op, toen Dirk wist dat hij zijn strijd ging verliezen. De eerste keer om een man te registreren die in de bloei van zijn carrière en zijn leven nooit aan doodgaan had ge dacht en er nu aan ging geloven. De tiveede keer toen het op een week na zover was. Geloven bleek niet zijn sterkste kant, hoe eenvoudig de EO-intervie- wer het ook voor hem maakte. ,,Ik ben mijn hele leven niet gelovig geweest. Dat zou dan nu een gelegenheidsbekering zijn. Daar geloof ik niet in", zei Dirk vastberaden. Op zijn sterfbed probeerde de EO -er het nog een keer, maar het bleef'nee'. Zijn halve leven was ie voor de camera. Tot de dood erop volgde. Dapper? Ik weet het niet. On troerend Zeker. De eindstand: de soap, onschuldig, de real life soap: gênant, de pa rodie: met ster aan kop. De beste Nederlandse inzen ding is inmiddels al gekozen. Dit motto is bedacht door klas Atheneum 4A van het Niels Stensen College in Utrecht. Meerdere klassen van deze scholengemeenschap deden mee aan de wedstrijd, maar het motto van A4A bracht volgens de Nederlandse jury het best onder woorden welke waarden de scholieren voor Europa be langrijk vinden. De leerlingen bedachten het motto 'Samen werking en gelijkheid in ver scheidenheid'. In de verklaring die zij er in het Engels en Ne derlands moesten bijvoegen, schrijven de leerlingen van de klas dat alle inwoners van Euro pa gelijkwaardig zijn, ongeacht hun afkomst. 'We leren van el- kaars culturen door samen te werken. Door elkaar beter te le ren kennen, zullen de mensen elkaar beter accepteren'. Op de tweede plaats eindigde klas 5A van het Rudolf Mees In stituut in Rotterdam. Deze scholieren vonden een woord speling. Zij introduceerden het begrip 'Eumanity', een samen trekking van de engelse woor den 'Europe' en 'humanity" (menselijkheid), waarvan de uitspraak hetzelfde klinkt als 'humanity'. In het Nederlands omschreven de Rotterdamse leerlingen hun motto als 'Euro pa, humaan in vele typen'. Een handicap hiervan is dat 'Euma nity' niet te vertalen in is alle ta len van de Europese Unie, iets wat met het winnende motto Scholieren bedenken 'zin voor Europa De Europese Unie bestaat al geruime tijd, maar heeft nog altijd geen motto, geen leus die in een paar woorden vertelt waar de vijf tien landen gezamenlijk voor staan. Maar daar komt snel verande ring in, nu scholieren uit heel Europa ruim tweeduizend suggesties hebben aangedragen. Dat deden zij in het kader van de actie 'Een Zin voor Europa', die werd georganiseerd door een groot aantal kranten in Europa. Voor de deelnemende scholieren, bij elkaar meer dan 80.000 in getal, breken nu spannende tijden aan. Interna tionale jury's gaan zich buigen over de motto's die zij hebben be dacht. Op de jaarlijkse Dag van Europa, 4 mei, wordt uiteindelijk de leus gekozen die voortaan het Europese briefpapier zal sieren. uiteindelijk wel de bedoeling is. Derde werd klas V51 van het Euro-College in Maastricht met het motto 'I hope. You hope. New hope. Europe!' Het winnende Nederlandse motto moet het nu in een inter nationale competitie opnemen tegen de vondsten van leerlin gen uit alle andere EU-landen. Van de meer dan 2000 ingezon den motto's zijn er nu 150 gese lecteerd, tien voor elk land. In april zullen er hiervan 143 moe ten afvallen tijdens een volgen de jurering door het Europese Media Panel. Dit bestaat uit journalisten van alle kranten die hebben meegewerkt aan de organisatie. De beste zeven motto's worden weer voorgelegd aan de 'Grand Jury', die wordt gevormd door prominenten uit alle vijftien landen. Hieronder bevinden zich voormalige kopstukken uit de Europese politiek, zoals Jac ques Delors (Frankrijk), Mario Soares (Portugal), Felipe Gon zales (Spanje) en Ruud Lubbers (Nederland). Ook zijn andere beroemdheden aanwezig, zoals de Belgische astronaut Dirk Fri- mout. Zij bepalen begin mei wat het winnende motto wordt, dat officieel door de Europese Unie zal worden gevoerd. Als prijs voor de uitverkiezing mag de schoolklas van het Niels Stensen College op 4 mei naar de presentatie van het winnen de motto in Brussel. Docent Canton, die de deelnemende klassen begeleidde, is opgeto gen over de overwinning. De scholieren hebben volgens hem veel plezier beleefd aan het denkwerk. „We zijn er bij aller lei vakken mee bezig geweest, zoals Nederlands, Frans, Engels en geschiedenis. Eerst hebben alle leerlingen in de klas infor matie over Europa opgezocht. Daarvoor hebben we onder meer gebruik gemaakt van de informatie op de website van de organisatie. Daar hebben de leerlingen onder meer voor beelden van motto's in allerlei landen bekeken." Vervolgens, zo vertelt Canton, heeft elke leerling zijn eigen motto be dacht. Daarover is toen een harde strijd ontbrand in het klaslokaal. Canton: „Elke leer ling presenteerde zijn motto en vervolgens is per klas het beste gekozen en ingezonden voor de wedstrijd." Het aantal inzendingen voor 'A Motto for Europe' verschilde sterk in de deelnemende lan den. Meer dan de helft komt uit Frankrijk, het land waar het idee voor de wedstrijd is gebo ren. Verder was duidelijk zicht baar dat scholieren in Zuid-Eu- ropese landen eerder warm lie pen voor Europa dan hun leef tijdgenoten in het noorden van het continent. De minste inzen dingen kwamen uit Denemar ken en Nederland. In Denemar ken heeft dit volgens de organi satie overduidelijk te maken met de anti-Europese senti menten. Aanvankelijk bestond de indruk dat ook de Neder landse scholieren hiermee be smet waren, maar uit contacten met scholen is duidelijk gewor den dat het veelbesproken Stu diehuis de oorzaak is voor de matige belangstelling. De wed strijd vond plaats op het mo ment dat de meeste scholen overbelast waren door de in voering van het nieuwe studie systeem. Docenten voelden er weinig voor in die periode tijd in te ruimen voor de wedstrijd. De Utrechtse docent Canton begrijpt niets van deze opstel ling. „De wedstrijd paste juist exact binnen de doelstellingen en de werkwijze van het Studie huis. De leerlingen moesten zelf op zoek naar informatie en gingen met elkaar aan de slag om tot resultaat te komen. En de competitie was ook nog eens in allerlei vakken in te passen. Mooier kon het niet." Alle informatie over de wed strijd en de ingestuurde motto's is op Internet te vinden via ww- w.rotterdamsdagblad.nl Hollandse vi Pokémonkai w niet aan te sl< i* eh ijk De Nederlandse versie: van kaartspel Pokémon is n :n te slepen nadat die 24 f sta is uitgekomen. De Ned se distributeur zegt te v kaarten te hebben best! waardoor de eerste zen yR< van 5 miljoen vorige m vei een keer was uitverkoö dc Pas eind april komt eri ve nieuwe zending van de e z ver in België. DistributfD Bruinsma zegt de vraagvr aan te kunnen. Hij ven dit jaar tientallen miljo Pokémonkaarten te ve: van de Nederlandse ve ac er dan nog in de kaarte og< worden gehandeld, kanen Bruinsma niet zeggen, m i ge Pokémonkaarten wi 11a; op scholen voor twintij elt en meer per stuk verha na Het strategisch kaartsp w rig jaar november in Ni arn land geïntroduceerd. 0 het een Engelse versie! if< werden de kaarten doo jeugd grotendeels voor püR handel gebruikt. Voori en zeldzame kaarten werd sch geld geboden. Bruinsm lar wacht door de komstv nat Nederlandse versie dat ver werkelijk een spelerspi :hti zal ontstaan. „Dat pub site; het spel moeten gaan\ en c en onderhouden en di andere waarde aan de^] toekennen." Pas dan zal ook duidel idai den of Pokémon daadi m een rage is. Bruinsmai mi in elk geval dit jaar een lie drijfsomzet die is verat Der digd ten opzichte van\ jaar. 0 ANP»(BEF MENSELIJK De vroegere arts van Elvis Pres ley toert rond met een tentoon stelling van de medicijnen die The King slikte net voor zijn dood in 1977. Dokter NICHOPO- LOUS trekt veel publiek met het restant van de pillen en poeders, die de zanger wellicht het leven hebben gekost, meldt het Britse showbizzpersbureau WENN. Ni- chopolous raakte na de dood van Presley zijn bevoegdheid als arts kwijt omdat hij te veel medicij nen zou hebben voorgeschreven. Hij vertelt dat de geneesmidde len migraineaanvallen, voor hoofdsholteontsteking en spijs verteringsproblemen van het idool moesten tegengaan. Ze werden twee dagen voor de dood van Presley verstrekt. The King gebruikte bovendien ook veelvul dig pillen tegen slapeloze nach ten. Na de dood van Elvis gingen geruchten dat hij zou zijn gestor ven aan een overdosis drugs of medicijnen. Hij stierf door een hartstilstand in zijn huis in Mem phis, Tennessee. Februari erg natte maand Februari is gemiddeld over het land een bijzonder natte maand geweest. Er viel om streeks 92 mm (voorlopig cijfer) en dat is twee keer zoveel als normaal. Vrijwel net zo nat was februari in 1995, 1990 en 1950 (gebaseerd op het landelijk ge middelde). Aanmerkelijk meer viel er in 1970, 1946 en in 1937. In 1946 viel er in het oosten in twee dagen tijd dik 100 mm hetgeen leidde tot overstromin gen in Gelderland en Overijssel. Wat dat betreft is er dus niets nieuws onder de zon. Gemid deld viel er in 1946 139, in Beekbergen zowaar 247 mm. In onze regio kwam Hoofddorp de afgelopen maand uit op 106 mm, Aalsmeer en Hazerswoude 104, Santpoort-Noord 100, Haarlem en Valkenburg 99, Schiphol 97 en Nieuw-Vennep 89 mm. Een depressie, koer send over Denemarken naar het zuidoosten, drukt vandaag een stempel op het weerbeeld. Tot in de middag overheerst de bewolking en aanvankelijk valt er nog wat (mot) regen. Later op de dag is het droog en laat de zon zich nu en dan zien. De wind waait uit het westen tot noordwesten en is meest matig en aan de kust vrij krachtig. Morgen is het rustig weer dank zij een langzaam uitdijend ho- gedrukgebied boven de Britse eilanden. In onze regio blijft het waarschijnlijk droog met naast wolkenvelden ook ruimte voor geregeld zon. In de loop van de middag komt er meer bewol king. Vanuit het westen komt een zwakke storing dichterbij. De temperatuur bereikt zowel vanmiddag als morgenmiddag waarden omstreeks de 10 gra den. Ook na het weekeinde is het voorlopig rustig en meest droog weer. In het tempera- tuurverloop komt weinig veran dering. Gisterochtend even wat vorst in de Bloemendaalse dui nen; overdag steeg de tempera tuur bij een aanvankelijk flets schijnende zon tot 7-8 graden. In de late middag werd het miezerig. De nattigheid ging vooraf aan een front dat de voorste begrenzing vormde van een nieuwe hoeveelheid zachte lucht. JAN VISSER cast Het lijkt erop alsof de muur is opengescheurd van dit gebouw in Auckland in Nieuw Zeeland, zodat je de mensen binnen aan het werk kunt zien. In werkelijkheid gaat het om een groot aanplakbiljet, met reclame voor een bank. Twee van de personen die het net hebben opgeplakt, laten zich links aan touwen naar beneden zakken. foto reuters De gemeente Schoorl wil dat er een einde komt aan de juridi sche strijd van inwoner A. van Wonderen. De Schoorlse miljo nair heeft 48 rechtszaken tegen de gemeente aangespannen over zijn tuin en het einde is vooralsnog niet in zicht. „We staan met onze rug tegen de muur, onze burgers ergeren zich groen en geel en het kost ons handenvol geld", zegt ge meentesecretaris C. Schoonak- ker. Van Wonderen is 45 keer in het ongelijk gesteld, maar heeft aangekondigd dat hij per se zijn gelijk wil halen. De gemeente moet zich telkens weer gedegen voorbereiden voor de rechtszit tingen. Schoorl was in 1999 ruim 80.000 gulden kwijt aan een advocaat. Bovendien is een ambtenaar de helft van zijn tijd bezig met alle juridische aspec ten. „We kunnen Van Wonde ren niet zijn gang laten gaan en andere burgers dwingen tot het afbreken van illegale aan bouw", aldus Schoonakker. De strijd tussen de gemeente en Van Wonderen begon in 1993. De miljonair kreeg toen toe stemming een grote woning te bouwen aan de Duinweg. Sindsdien wordt Schoorl voort durend geconfronteerd gen interpretaties of ai lï gen van de bouwvergu het bestemmingsplan meentelijk verordeninj Zo plaatste Van Wondi Q' der toestemming dakk |ju een carport en een mu zijn grondgebied. Ook illegale wegen aan opi rein en kapte hij zondi stemming een strookt gemeente kwamen da< ontelbare aanvragen onder meer voor enk matige duinen en wal ïi ie van Volgens de Vereniging derlandse Gemeenten vaker voor dat inwone ze manier hun gemee: pe stuur tot wanhoop dri n(j( enige oplossing - eeng sprek - is in deze kwei i optie. Van Wonderen ld gens Schoonakker a" derhandelen over z< niet onderhandelbaar feite wil hij tien a mogen. Als de gemeei re° dingen toestaat, zegtl te laat ik de overige vijfe )0r( len", aldus de gerneeu tails. j Peer Mancini opende gisteren de 55e Huishoudbeurs. Thema dit jaar is 'Toveren met je Tijd'. De moderne huisvrouw heeft meer te doen dan stofzuigen en ramen zemen. Hoe combineer je een baan, kinderen en het huishouden en hou je ook nog tijd over voor sociale contacten. De Huishoudbeurs biedt uit komst, waar naast de traditio nele handwerksetjes ook steeds meer aandacht komt voor mo derne techniek als mobiele tele foons en internet. Trendwatcher Marseille gaf gis teren haar analyse over het toe komstige huishouden. Noodza kelijke en vervelende dingen willen huisvrouwen en -man nen in steeds minder tijd doen of nog liever; ze besteden het uit. „Het kind naar de crèche en de hond naar de uitlaatservice en dan oppassen dat je het niet verkeerd om doet", zei Marseil le. Moderne huishouders worden aardig op weg geholpen om tijd over te houden. Zo staat op de beurs de 'Robomow'. Een stof zuiger die zonder enige mens kracht het huis probleemloos van stof ontdoet. Boodschap pen zullen we steeds meer via internet doen, verwacht Mar seille. Zo houden we meer tijd over voor de 'funshopping'. Was dit traditioneel het terrein van vrouwen, ook mannen schijnen steeds meer voor de lol te willen winkelen. De trend wordt gezet door on geveer tweeënhalf procent van de mensen, de zogenoemde 'innovators', legt Marseille uit. De rest hobbelt er achteraan. De groep die echt achter loopt lijkt overigens weer verdacht veel op de trendsetters. Voorlo pig zijn de trendsetters nog op zoek naar meer efficiency.Als zij het toppunt hebben bereikt is de hond waarschijnlijk inge ruild voor een elektronische hond die je uitlaat als het jou uitkomt", aldus Marseille. Het toppunt van een trend be tekent ook meteen het omslag punt. Als we alles superefficiënt hebben ingedeeld willen we weer terug naar ouderwets on handig. Wassen op de hand zal er wel niet meer van komen, maar wel een eigen moestuin en kippen. Ook het grote gezin komt weer terug, meent Mar seille, en de traditionele huis vrouw is alweer in aantocht. De stands met handwerksetjes en naaimachines konden giste ren nog niet op al te veel be langstelling rekenen. Een ge ruststellende gedachte voor de mensen met brei- en borduur- ad Even serieus. Ik kan niet blijven zeuren over telefoons die rinkelen tijdens het schrijven of over afwezige dochters. Daar heb ik u de vorige week al mee lastiggevallen. Aan het werk nu. Ons onderwerp is: de smoes. Aanleiding tot dat onderwerp: de column, alweer een paar weken geleden, van zater dagcollega Frank Snoeks. Hij bracht op zijn vaste sportpagina de schaats- ter Renate Groenewold ter sprake die bij een of ander kampioenschap onder maats presteerde. Haar excuus, smoes zo u wilt: de nacht voor de wedstrijd was ze uit haar slaap gehouden door een blonde snollebol aie op de gang van het hotel met twee mannen in de weer was geweest. Frank schrijft dat vooral het woord blond hem opgevallen was. Ik was eerder verbaasd over snollebol, een woord dat ik nog niet kende. Een aardige variant van lellebel. En behorend tot de reeks: uk- kepuk, happetap, hittepetit, hoezepoes, ie- nemien en reutemeteut. JOOST PRINSEN Nu dan die smoes zelf. Even gebeld met onze jongste die psychologie studeert. Volgens haar hebben we hier te naken met attributie. Dat zijn zaken waar je succes offalen, meestal dat laatste, aan Toeschrijft. Een neefje van die at tributie is de zelf-handicap. Ik vertaal maar even letterlijk want al die termen zijn in het Engels. Voorbeeld van zelf-handicap, je indekken is misschien een betere vertaling: ik ben verkou den, dus zal ik straks wel niet goed schaatsen. Oftewel: ik zal wel niet goed schaatsen, want er was een snollebol op de gang. Voordeel van deze aanpak: als je toch goed schaatst, ben je nog beter dan je al dacht -Ondanks een snollebollende blondine heb ik toch gewon nen" - en schaats je slecht dan heeft een ander het gedaan. Ik heb ten minste nog nooit een sportvrouw horen zeggen:Logisch dat ik niet gewonnen heb. Ik heb zelfde hele nacht liggen snollebollen." Van zo'n sportster zou ik trou wens meteen supporter worden. Nadeel van de zelf-handicap is natuurlijk dat je je wel be schermt tegen nederlagen. Maar je beschermt je ook tegen succes. Een aardige variant is volgens mijn psycholo gen-dochter het publiekelijk aankondigen van de handicap: „Hetzal morgen wel niets worden want vannacht zal de hele nacht een blonde snollebol op de gang met twee heren in de weer zijn," Van die variant weet ik uit mijn eigen beroep een waar gebeurd voorbeeld. Een bevriend collega speelde ooit erg matig een rol voor de televisie. „Dat kwam, omdat ik de tekst niet goed kende", zei hij later. En op mijn verbaasde blik bekende hij: „Toen ik voelde dat ik de rol niet zou redden, heb ik met opzet de tekstkennis laten versloffen. Zodat ik naar waarheid iets zou hebben om de schuld aan te geven. "Als we dat voorbeeld op zijn Groene - wolds uitwerken dan krijgen we: Renate belt de dag voor de wedstrijd naar de escortservice: „Kunt u komende nacht misschien een blonde medewerkster met twee heren naar het hotel sturen?'' Dan zou de smoes pas echt van ni veau zijn! Internet-lie bejaarde lijk in vrie S Schok na schok kreeg| Tasker, een 28-jarigej diende uit Engeland, ken nadat hij in de VS ij di riveerd om te trouwe g vrouw die hij via intei leren kennen. Niet all zijn aanstaande niet dertiger te zijn van df ze hem had gee-maili een 65-jarige, ook ble am voormalige huisgenö itie 70-jarige alcoholist pen jaar in de vrieskis is d garage te hebben doe ik is Tasker kon zijn verli nema Faye Shumate, in de gevangenis, wa^E vorige week vastzit o| W king van het verdonï van een lijk en het va van menselijke restei een meevaller was da ioe er niet van wordt ven ex-huisgenoot, vanw gesteld dat hij een na dood is gestorven, te vermoord. De Britse tabloids hel ondertussen enthous verhaal gestort, al zijl niet in geslaagd de oi Tasker te pakken te k Taskers moeder heef van ruim 1.300 guide foto van haar zoon al Enkele kranten wiste den dat het lijk van d ön] baas „tussen de zaklfcj_ erwten en patat" lag de politie lag alleen de vrieskist.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 2