Geloof Samenleving
Koe voor het Offerfeest
V
Witte en zwarte kerlr
praten over 'slaverni
Voor vergiffenis is het bijna een millennium te lat
ZATERDAG 11 MAART 2000
VANDAAG
11
12
1253, San Gimignano: een klein middeleeuws
stadje, gebouwd op een heuvel in het mooie
Italiaanse Toscane. Er gebeurde nooit iets bij
zonders. Totdat zomaar ineens alle klokken
gingen galmen. Engelen kwamen uit hemel naar beneden
om de kerkklokken te luiden. Een blinde jongen werd op
slag ziende. En van de bovenkamer van een klein huisje
kwam een stroom kleine zachtrode bloemetjes de straat
opzetten. De zee van bloemen kroop de stadsmuren op.
Het bewijs is nog te bewonderen, want de bloemetjes
groeien er nog steeds. Ze worden viooltjes van Santa Fina
genoemd, naar de heilige Serafina die op die gedenkwaar
dige dag in 1253 op 15-jarige leeftijd stierf. De bewoners
van San Gimignano kenden haar bij leven nauwelijks. Ze
was een normaal klein meisje, totdat ze verlamd raakte.
Nabestaanden vertelden dat ze er zelf voor koos om in er
barmelijke en eenzame omstandigheden de ziekten die
haar teisterden te doorstaan. Ze kreeg religieuze visioenen,
die ze aan de blinde jongen die haar verzorgde beschreef.
Deze tekenen van God, haar onzelfzuchtigheid en lijdens
weg bezorgden haar een heiligenstatus. Vandaag wordt
Serafina herdacht.
De Romeinse keizer Constantijn, de man die de
christelijke gemeenschap een legitieme plek gaf
in de Romeinse samenleving en die van Euro
pa, was zelf geen christen. Pas op z'n sterfbed,
zegt men, heeft hij zich laten dopen. Maar dan wel door
een ketterse Ariaan in plaats van een aan Rome getrouw
katholiek. Dus ook al heeft hij veel voor het christendom
betekend, hij kan niet worden heiligverklaard. Hoogst
waarschijnlijk zou hij dat ook beneden zijn stand hebben
gevonden. Constantijn afficheerde zich ais een God. Na
hem kwamen echter andere Constantijnen, die wel voor
een aureool in aanmerking kwamen. En die worden van
daag herdacht Koning Constantijn van Cornwall (zesde
eeuw) was de eerste Schotse martelaar voor het christelijk
geloof. Hij stierf niet als koning, maar als monnik die het
slachtoffer werd van zeerovers. Constantijn van Rusland
(veertiende eeuw) stierf letterlijk in het christelijk harnas.
Hij spendeerde bijna zijn hele volwassen leven met oorlog
voeren tegen Tataren om het "enige ware geloof te ver
spreiden.
Lijst martelaren in de maak
zeist De rooms-katholieke Nationale Raad voor Liturgie (NRL)
werkt in opdracht van de bisschoppen aan een overzicht van
Nederlandse martelaren van de 20-ste eeuw. De inventarisatie
en beoordeling van mogelijke kandidaten zal minimaal twee
jaar duren, aldus secretaris E. de Jong van de NRL. Hij beperkt
zijn onderzoek vooralsnog tot rooms-katholieken die omwille
van hun geloof zijn gestorven. De Jong heeft alle bisdommen,
ordes en congregaties gevraagd met namen te komen van gees
telijken en leken die in aanmerking komen voor het predikaat
martelaar. De moderne Nederlandse geloofsgetuigen worden
opgenomen in een aangepaste versie van het Vaticaanse boek
van martelaren.
Winnaars geven prijzen door
leiden Een school voor christen- en moslimkinderen in Bethle
hem, Unicef en een project voor straatkinderen hebben geprofi
teerd van de door de Leidse Raad van Kerken en Diaconaal
Centrum De Bakkerij georganiseerde prijsvraag Een wereld van
verschil. De prijzen - respectievelijk 3000, 2000 en 1000 gulden -
werden door de winnaars doorgegeven aan goede doelen. Me
vrouw H. Zwaan-Groothuis uit Leiderdorp kreeg tijdens een bij
eenkomst in gebouw De Waag in Leiden de eerste prijs, een
groep jongeren van de Bevrijdingskerk de tweede en mevrouw
A. Blom-Reincke uit Leiden de derde prijs.
Commandant bij Baptistengemeente
alphen aan den run Territoriaal commandant R. Schurink van
het Leger des Heils spreekt zondagavond bij de Baptistenge
meente in Alphen aan den Rijn. In 1992 kreeg Schurink de taak
om in Rusland het Leger des Heils, sinds het begin van het
communistische bewind verboden, weer op poten te zetten. De
dienst van de baptisten wordt gehouden in de aula van het
Groene Hart Lyceum aan de Henry Dunantweg 1 en begitn om
half zeven.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Aangenomen: naar Springfield
(Canada), W. Pieters te Genemui-
den, die bedankte voor Grand Ra-
GEREFORMEERDE KERKEN
(VRIJGEMAAKT)
Beroepen: te Doetinchem en
Doesburg, J.J. Drijfhout, kandi
daat te Kampen.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
IN NEDERLAND
Beroepen: te Urk en te Veenen-
daal, J. Roos te Opheusden, die
bedankte voor Beek-Uddel.
EVANGELISCH-LUTHERSE KERK
Beroepen: te Weesp, R.H. de
Vos, proponent uit Amsterdam-
Z0, die dit beroep heeft aangeno-
Jakarta Indonesische jongetjes 'keuren' een koe op een veemarkt in schapen en geiten worden geofferd aan God. De aanschaf van een
de buurt van de hoofdstad Jakarta. Moslims over de hele wereld be- koe is overigens een hele uitgave. De dieren moeten op deze Indone-
reiden zich voor op het Offerfeest, de dag waarop herdacht wordt dat sische markt tussen de duizend en twaalfhonderd gulden kosten,
aartsvader Abraham bereid was zijn zoon Izaak te offeren. Koeien, foto ap
amersfoort anp
De Raad van Kerken en het
platform van migrantenkerken
SKIN hebben besloten naar
nieuwe wegen te zoeken om op
basis van gelijkwaardigheid sa
men te werken. Dat is de uit
komst van een gesprek over de
betrokkenheid van de blanke
kerken bij de slavernij en het
kolonialisme.
Coördinator K. Ferriër van
SKIN (Samen Kerk in Neder
land) zei blij te zijn met de uit
nodiging van de raad om over
'belangrijke en delicate' onder
werpen te praten. De blanke
kerken moeten hun verleden
onder ogen zien, de gevolgen
van de slavernij voor het heden
erkennen, maar niet in dat ver
leden vast blijven zitten. „De
samenleving wijst ons op de
noodzaak om als broeders en
zusters op een nieuwe manier
met elkaar om te gaan", zei Fer
riër.
De migrantenkerken willen
volgens haar in november een
gemeenschappelijke kerkdienst
houden, waarin het thema sla
vernij centraal staat. Behalve de
Raad van Kerken worden ook
de Samen-op-Wegkerken en de
Evangelische Alliantie voor de
viering worden uitgenodigd. De
precieze vorm van de dienst,
die door de IKON wordt uitge
zonden, is nog niet bekend.
Vice-voorzitter ds. R. Polanen
van SKIN riep de Nederlandse
kerken in 1998 op tot een
schuldbelijdenis voor hun be
trokkenheid bij de slavenhan
del. Ferriër heeft daar donder-
1 va
niet opnieuw op n
drongen. Het zou goed
de kerken ooit schuld
voor de slavernij, m h;
hoeft volgens haar nie
dit jaar. „Het is niet ie
zomaar doet. Als het
moet het op een goedi
gebeuren", benadrukte
Een kerkelijke schul ar
nis kan volgens algen
cretaris ds. I. Bakker
Raad van Kerken voo
uit de bezinning op he
aal verleden. Maar
moeten volgens haar
hun huiswerk doen. Ar
staat het risico dat di
doening een loos en
gebaar wordt waar nier
zit te wachten.
Het onderwerp
komt tijdens een van
mende vergaderingen
Raad van Kerken aan
zei Bakker. Ook
proberen het thema vin
beeld een gesprekshai
toegankelijk te maken
plaatselijke raden van
Bakker wees op het bf
persoonlijke relaties,
mensen hun fouten ki
kennen. Dan pas is vi 'en'
mogelijk. Ook Ferriër»1
heil in ontmoetingen i
vlak.
De blanke kerken
zich in het verleden wt
ne schaal beziggehot
dor]
led
oo""TEtp
hun koloniaal verledi
dat was volgens Bal
niet voldoende. De ui
aan SKIN komt voort i
dachte om iets met |jCL
den te doen, zei ze.
Het boek Exodus wordt deze week uitgelezen.
Opnieuw verhaalt Tenach in het bijbelstuk met
de naam Pekoedé van de bouw van de tabernakel
en alles wat daarbij hoort. In het stuk van vorige
week, Exodus 35:1 tot en met 38:20, kwamen de
zelfde zaken aan de orde. Het is geen bijbeltekst
die sterk tot de verbeelding spreekt, juist vanwe
ge de herhaling van wat we eerder lazen. Boven
dien kunnen we ons zo weinig kunnen voorstel
len bij een heiligdom. Zelfs de
katholieke kerken zijn in Ne
derland geen plekken meer
waar de bezoeker ontzag
wordt afgedwongen, laat
staan heilig ontzag. De demo-
cratisering is zozeer in onze
botten gaan zitten dat het
maken van een plek waar de
Z relatie tussen de mens en het
Hogere hiërarchisch is, een
moeilijke zaak wordt.
U Wat opvalt bij het begin van
Pekoedé is de minutieuze op-
Lü gave van de bedragen die
voor het maken van de taber-
Inakel zijn gebruikt. Aan goud
29 talenten en 730 sjekel, of-
<tewel 87.730 sjekel. Aan zilver
100 talenten en 1775 sjekel,
oftewel 301.775 sjekel. Aan
koper 70 talenten en 2.400
sjekel, oftewel 212.400 sjekel.
Blijkbaar houdt de Hemel van
een nauwkeurige boekhou-
ding als het om geld van de
gemeenschap gaat. De leiders
van de gemeenschap moeten
g zich verantwoorden voor de
besteding van publiek geld.
Bij het huidige 'gezeur' over
declaraties van politici kan het geen kwaad erop
te wijzen, dat zelfs in de bijbel een dergelijke ver
antwoording is te vinden. Het lijkt misschien
pietluttig om publiekelijk verantwoording te
moeten afleggen over de aanschaf van tijdschrif
ten en inktpatronen, het huren van een jacquet
en bezoeken aan restaurants.
Maar iedere politicus die zich al
te zeer belaagd voelt door jour
nalisten en publiek, kan zijn
voorbeeld nemen aan Mozes.
De tabernakel, het draagbare
heiligdom, wordt gebouwd als
een soort taakstraf voor het
joodse volk. Toen Mozes te lang
op de berg Sinaï bleef om de
voorschriften van God in de ste
nen tafelen te beitelen, bracht
het volk al zijn goud naar Mozes
broer Aron en liet er een gouden
kalf van smelten. De dag erna
werd om dit afgodsbeeld ge
danst. God ontstak erover in
blinde woede en wilde het jood
se volk vernietigen. Maar Mozes
houdt een pleidooi ten gunste
van het volk, God laat zich ver
murwen en geeft opdracht het tabernakel te bou
wen. Alle benodigdheden voor het tabernakel
worden gemaakt. Als alles klaar is, een jaar later,
richt Mozes het tabernakel op. En als het er dan
staat, keert de Aanwezigheid van God terug naar
het joodsé volk.
„De wolk (waarin God zich bevindt) bedekte de
Tent van Samenkomst en de Aanwezigheid van
God vulde de tabernakel (Exodus 40:34). Het volk
heeft iets gedaan en God en volk kunnen weer
met elkaar verkeren. De verzoening heeft ge
werkt.
Komt er een verzoening tussen de katholieke
kerk en allen die te lijden hebben gehad onder de
katholieke kerk? De paus wil het. In de verklaring
die zondag openbaar wordt gemaakt, belijdt de
paus schuld aan onder andere de misdaden tij
dens de kruistochten, de vervolging en verbran
ding van heksen, het antisemitisme, de slavernij,
de inquisitie.
De vraag die mij en andere jo
den dezer dagen wordt voorge
legd is, of deze erkenning van
schuld genoeg is. Iets is beter
dan niets, is het eerste ant
woord. Het kan geen kwaad om
toe te geven dat er in het verle
den fouten zijn gemaakt. Maar
namens wie geeft de paus de
misdaden toe? Enkele jaren ge
leden werd een verklaring uit
gegeven over de bijdrage die
katholieken hadden geleverd
aan het antisemitisme en de jo
denvervolging. Let wel, katho
lieken. Niet de katholieke kerk,
want die is onfeilbaar.
Joden over de hele wereld wa
ren teleurgesteld. Dat mensen,
en dus ook katholieken, feilbaar
zijn is joden wel bekend. Maar pas als de katho
lieke kerk zou hebben toegegeven dat ook zij
heeft gedwaald, zou dat een echte aardverschui
ving zijn geweest.
Het is goed schoon schip te willen maken en een
nieuwe start te ambiëren. Maar er ligt een diepe
kloof tussen de opvatting van de katholieke kerk
(het christendom) over wat mogelijk is aan ver
giffenis en verzoening en de opvatting van het jo
dendom. Volgens het jodendom moet er een on
derscheid gemaakt worden tussen de relatie God
en mens en de relatie tussen mensen. Wat een
mens fout doet in zijn relatie tot God, kan alleen
WEEROVERZICHT BUITENLAND
Weersvooruitzicht HWS
Geldig tot en met zaterdag.
Finland:
Geregeld zon en slechts een en
kele sneeuwbui. Middagtempe-
ratuur ongeveer -4 graden.
Denemarken:
Zaterdag enkele buien. Zondag
perioden met zon en nog een
laatste bui. Middagtemperatuur
ongeveer 6 graden.
Engeland, Schotland, Wales, Ier
land:
Wolkenvelden en soms wat re
gen. Zowel zaterdag als zondag
echter ook zon. Maxima ongeveer
12 graden.
België en Luxemburg:
Wolkenvelden en zaterdag kans
op een bui. Zondag wat meer zon
en meest droog. Maxima onge
veer 12 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Afwisselend zon en wolkenvel
den. Nagenoeg geen neerslag.
Maxima ongeveer 13 graden.
Zuid-Frankrijk:
Droog en veel zon. Maxima tus
sen 17 en 23 graden.
Spanje:
Vrij zonnig. Maxima uiteenlo
pend van 21 graden bij Barcelo
na tot bijna 30 in Sevilla.
Portugal:
Flinke zonnige perioden. Maxi
ma ongeveer 25 graden.
Mallorca, Ibiza, Menorca:
Vrij zonnig. Maxima ongeveer 20
graden.
Marokko:
Westkust: perioden met zon
Maxima van 30 graden in Agadir
tot 36 in Tanger.
Madeira:
Geregeld zon, maar ook enkele
wolkenvelden. Maxima rond 21
graden.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon. maar
ook enkele wolkenvelden. Maxi
ma tussen 23 en 28 graden.
Duitsland:
Zaterdag enkele buien en vooral
in het noorden een stevige wind.
Zondag minder wind, minder
buien en meer ruimte voor de
zon. Maxima tussen 8 en 14 gra
den.
Oostenrijk:
Wolkenvelden en in het noorden
Elke daq een beetje vakantie
"Nu ben ik nog op Tenerife,
maar morgen ziet u mij alweer
vanuit Florida. Kijk morgen
middag maar om 16.45 uur naar
Vakantie-TV op SBS6."
VAKANTIEWINKELS
en in het oosten enige regen,
vanaf 1500 meter sneeuw. In
het zuiden geregeld zon en
meest droog. Maxima 14 tot 18
graden.
Zwitserland:
Vooral in het noorden wolkenvel
den en kans op wat regen, boven
1500 meter sneeuw. In het zui
den perioden met zon en droog.
Zacht met maxima tussen 15 en
20 graden, in het zuiden lokaal
nog warmer.
Polen:
Zaterdag enige tijd regen, maar
ook zon. Zondag droger en vanuit
het noorden perioden met zon.
Middagtemperatuur 3 tot 6 gra
den.
Tsjechië en Slowakije:
Zaterdag bewolkt, geruime tijd
regen en in de bergen een stevi
ge wind. Zondag droger en meer
zon. Middagtemperatuur 5 tot
10 graden.
Hongarije:
Wisselend bewolkt en enkele
buien. Middagtemperatuur onge
veer 13 graden.
Italië:
Flinke perioden met zon en
droog. Maxima tussen 15 en 20
graden.
Corsica en Sardinië:
Vrij zonnig. Maxima rond 18 gra
den.
Griekenland en Kreta:
Perioden met zon en op beide
dagen droog. Maxima tussen 15
en 18 graden.
Malta:
Perioden met zon. Maxima rond
17 graden.
Turkije en Cyprus:
Flinke perioden met zon, maar
zaterdag tijdelijk wat meer wol
ken en kans op een bui. Maxima
tussen 14 graden en 18 graden.
Weerrapporten 10 maart 16 uur:
ZONDAG 12 MAART 2000
Zon- en maanstanden
Zon op 07 .01 Zon onder 18.38
Maan op 10.17 Maan onder01.05
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.46 20.16 07.19 «19 49
Laag 03.09 15.35 02.50 15.16
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 08.35 21.20 08.08 20.53
Laag 04.06 16.25 03.47 16.06
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Barcelona
Boedapest
Bordeaux
Cyprus
Dublin
Frankfurt
Klagenfurt
Kopenhagen
Las Palmas onbewolkt
1 0.0
1 0.1
1 0.4
2 1.0
1 0.0
1 0.0
1 0.8
7 0.0
God vergeven. Wat een mens fout doet|
latie tot een andere mens kan slechts di'
mens vergeven. Bovendien kan niemai
fenis vragen voor wat een ander geda;
kan niemand vergiffenis geven voor vi
der is aangedaan.
De slachtingen die de kruisvaarders helj
gericht onder joden en moslims, zijn ee
tussen die kruisvaarders en die joden ec
iims. Voor vergiffenis is het bijna een m
te laat. Hetzelfde geldt voor de heksen,t
offers van de inquisitie, de slavernij end
vervolgingen. De daders en de slachtoffi
dood, zij kunnen het niet meer met elka f
sen.
De paus kan dus, volgens de joodse opi
slechts voor zichzelf spreken. Voor zich
persoon en voor zichzelf als hoogst ven
delijke in de katholieke kerk. Maar dien
hij niet te kiezen. Hij vraagt zelfs geenv I
voor de andere pausen, zoals paus Piui
tijdens de Tweede Wereldoorlog zweejj
Joden vernietiging.
Is de boetedoening van de paus zinlooi
maar zinvoller is waarschijnlijk een nao
beschrijving van wat er is gebeurd. Dat|
herinnering vast. Wat dat betreft is Pek
aanwijzing. Als er niet zo'n nauwkeu
was geweest van het bouwen van het til
zouden we het hele ding glad vergeten!
Pekoedé geeft nog een aanwijzing: dadl
fectiever dan woorden als het gaat om»
ning. In de kelders van het Vaticaan ligf
talrijke geroofde joodse ceremoniële vt
en religieuze boeken, met een enorme!
-culturele waarde. De katholieke kerk!
willen laten zien wat ze heeft, laat staai
heeft overwogen het terug te geven. Als
paus werkelijk om vergiffenis en verzoe 1 vo
moeten de catacomben van het Vatica.
i
L O F 0
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
W warmtefront
J koufront
lagedruk
windrichting hogedruk
19 temperatuur
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356 356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr.18 00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-512
DIRECTIE
B.M. Essenberg,
W.M.J. Bouterse (adjunct)
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor,
T. van Brussel (adjunct)
L.F. Klein Schiphorst (adjunct)
redactie
A. Maandag, chef eindredactie algemeen
T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en
Veenstreek
D.C. van der Plas, chef eindredactie regio
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
W. Spierdijk, chef sportredactie
E. Straatsma, chef redactie Regio Leiden
R.I.M. van der Veer, chef redactie
Duin- en Bollenstreek
W.F. Wegman, chef redactie Leiden
TELEFAX]
Advertenties: 071 - 5323 5q
Familieberichten: 023- 53
023- 5320 216
Redactie: 071-5321 921 i
Hoofdredactie: 071- 5315J
ADVERTENTII
Maandag t/m vrijdag v:
071- 5356 230
RUBRIEKSADVER1S|
Maandag t/m vrijdag v;
071- 5143 545
ABONNEMENT
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per halfjaar (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtigiii
het automatisch afschrijven vanH
abonnements- geld, ontvang
betaling.
VERZENDING PERl
Voor abonnementen die per pfl
worden verzonden geldt een td
aan portokosten per verschijnt
LEIDSCH DAGBLAD 0P(J
Voor mensen die moeilijk Ie;
hebben of blind zijn (of een ai
leeshandicap hebben), is e«
van het regionale ni
Dagblad op geluidscassette bi
informatie 0486-486486
(Centrum voor Gesproken Le
K
nMHMMHHHI
E N H U I Zl
ONGEVALLENDIENST
Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag.
Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezof
feestdagen).
Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendienst
INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: tel. 071-5178178.
Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth: tel. 071-5454545.
Rijnland Ziekenhuis, vesiiging Rijnoord: tel. 0172-463131.
