McCain en Bradley geven op
raël stuurt aan op
perkt vredesplan
Buitenland
John McCain liep vooral stuk op zijn eigen woede
China erkent
megasmokkel
Kohl schrijft toch memoires
'Garages rijkswacht Charleroi tijdens
Euro 2000 gevangenis voor hooligans'
Politieke mijlpaal vredesbesprekingen Sri Lanka
~P
lAG 10 MAART 2000
>rse regering weg om gascentrales
De centrum-rechtse minderheidsregering van Noorwe-
ren gevallen. Premier Bondevik kondigde het aftre-
ïan nadat het parlement, de Storting, tegen de wil van de
ie omstreden plannen aanvaardde voor de bouw van de
gasgestookte elektriciteitscentrales in het land. De rege-
s gekant tegen de plannen wegens de schadelijke invloed
eC02-uitstoot op het milieu. De oppositie daarentegen
et de bouw van gascentrales voorkomen dat elektriciteit
jorteerd moet worden die op een nog minder milieuvrien-
e manier is geproduceerd. Bondevik, een lutheraanse
ter, leidde sinds eind 1997 een regering die slechts over 42
e 165 zetels beschikte in de Storting. Het kabinet-Bondevik
eerste in de Noorse geschiedenis dat aftreedt om een mi-
robleem.
Buitenen staakt strijd in Brussel
l. Paul van Buitenen, de Nederlandse ambtenaar die vo-
r de aanstoot gaf tot het vertrek van de vorige Europese
nissie, gaat weg uit Brussel. Hij heeft in Luxemburg een
ie als financieel medewerker in dienst van dezelfde com-
e aanvaard. Van Buitenen stapt al op 1 april over. Hij zal
aan ook alle publiciteit mijden en geen interviews meer
„Ik heb beloofd mij koest te houden. Ik wil een nieuwe
maken in Luxemburg en mij aan mijn gezin wijden", zei
iteren. Van Buitenen is budgetbeheerder bij de gebouwen
van de commissie, maar was sinds zijn verkiezing in de
ler het meest actief als lid van de ondernemingsraad bij de
nissie.
lochet mijdt inauguratie Lagos
iCO De Chileense ex-dictator Pinochet is gisteren van zijn
rbewaakte woning in Santiago vertrokken naar een land
en noordwesten van de hoofdstad. De oud-dictator is niet
lan morgen de inauguratie van de socialistische president
do Lagos bij te wonen, zei een woordvoerster van de Pino-
stichting. De 84-jarige generaal keerde afgelopen vrijdag in
terug. Hij had 16 maanden vastgezeten in Engeland op
1 van een uitleveringsverzoek van Spanje, maar mocht uit-
Blijk om gezondheidsredenen gaan. Woensdag onderging
het in het Militair Hospitaal van Santiago een medisch on-
ekvan ruim een uur. Artsen schreven hem rust voor en
er bezoek. Zijn bloedsuikergehalte was aan de hoge kant,
de artsen.
getting partijkantoor Kiev voorbij
De bezetting van het partijbureau van de Oekraïnse com-
stische partij is voorbij. De elf nationalistische jongeren
^steren het gebouw in het centrum van de hoofdstad Kiev
indrongen, hebben zich even na middernacht aan de poli-
ergegeven. De jongeren joegen de partij medewerkers weg
ga ergoten het gebouw met benzine. Zij dreigden het in
1 te steken als de partij niet zou worden verboden. De jon-
i zeiden lid te zijn van een splintergroep die zich Onafhan-
Oekraïne noemt en pleit voor de 'dekolonisatie' van Oe-
e. De groep wil dat Oekraïne de banden met Rusland volle-
irbreekt en lid wordt van de NAVO. Ook wil zij dat Kiev uit
jOS, het Gemenebest van Onafhankelijke Staten stapt,
3 n de meerderheid van de voormalige Sovjet-republieken is
itallen doden bij rellen Molukken
n Zeker dertig mensen zijn de afgelopen twee dagen ge
in gevechten tussen christenen en moslims op het Moluk-
nd Halmahera. Tientallen anderen raakten gewond. Dat
het Indonesische persbureau Antara. De gevechten laai-
oensdag op na een aantal weken van relatieve rust. Het
elijk gelegen Halmahera, het grootste eiland van de Mo-
is het afgelopen jaar vaker decor geweest van slachtpar-
ssen de twee religieuze groeperingen. De bloedige strijd
christenen en moslims op de Molukken heeft het afgelo-
lar volgens officiële instanties aan meer dan 1.700 mensen
ren gekost. Mensenrechtenorganisaties beweren echter
duizenden doden zijn gevallen.
nd in Tuvalu doodt 19 mensen
nd« Een brand in een internaat in Tuvalu heeft aan zeker
:n meisjes en een lerares het leven gekost. Volgens het
onderzoek is een kaars de oorzaak van de brand op de ar-
in de Stille Oceaan. Een meisje had hem tegen de regels
ikt om te kunnen lezen. Een radiostation op de archipel
de deuren van de slaapzaal waar de brand woedde wa-
sloten. Negentien meisjes slaagden er toch in naar buiten
nen door een deur te forceren, maar achttien anderen ver
den levend. De lerares kwam om toen zij de leerlingen
erde te redden. Het eiland Vaitipu, waar de brand plaats-
leeft geen brandweer. Op de eilanden van Tuvalu, een ar-
ruim duizend kilometer ten noorden van Fiji, wonen on-
10.000 mensen.
:tsjeen onder doden in Moskou
Ui Onder de vier omgekomen passagiers van een Rus-
vliegtuig dat gisteren bij Moskou neerstortte, waren drie
zoeksjournalisten. De vierde passagier was een Tsjetsjeen,
left in Rusland de speculaties over mogelijke sabotage
evoed. Het 24 jaar oude vliegtuig, een Yak 40, zou naar
liegen, maar verongelukte op Moskou's belangrijkste
ild Sheremetyevo-1 tijdens het opstijgen. Ook de vijf be-
ingsleden kwamen om. De journalisten onthulden veel
culaire misdaden en corruptiepraktijken. De Tsjetsjeen
ja Bazjajev, directeur van een oliemaatschappij en lid van
isische zakenelite. Bazjajev was volgens de Russische Fe-
Veiligheidsdienst door Tsjetsjeense separatisten onder
ezet om hun oorlog te helpen financieren. Hij was in dit
ld dikwijls met de dood bedreigd, aldus een FSB-woord-
ming Palestina in ruil voor grond
ad bloemendaal
De Democraat Bill Bradley en de Republikein lohn McCain hebben zich gisteren offi
cieel teruggetrokken als kandidaten voor de opvolging van president Clinton. Beiden
vinden dat langer doorgaan in de race om het Witte Huis zinloos is en slechts hun ge
loofwaardigheid en imago zal schaden. Bradley en McCain leden afgelopen dinsdag
een beslissende nederlaag bij de voorverkiezingen in vijftien Amerikaanse staten.
presidentsverkiezingen van no
vember."
Bradley sprak de hoop uit dat
de thema's die hij had aange
sneden in zijn campagne, nu
door Gore zouden worden ver
woord en verdedigd. Hij doelde
daarbij vooral op zijn plannen
aangaande hervorming van de
gezondheidszorg, bestrijding
van de armoede, bevordering
washington john wanders
correspondent
„Nu is de tijd aangebroken voor
eenheid in de partij", zei Brad
ley in zijn afscheidsspeech in
West Orange (New Jersey). De
oud-senator van New Jersey,
die geen enkele voorverkiezing
won, sprak formeel zijn steun
uit voor de kandidatuur van
zijn partijgenoot Al Gore. „Dit
land heeft Democratisch leider
schap nodig." Bradley merkte
verder op dat Gore's campagne
van de afgelopen maanden
geen schoonheidsprijs verdien
de en dat de waarheid door het
team van de vice-president fre
quent werd verdraaid. „Ik hoop
dat hij een betere campagne
voert in de aanloop naar de
van de integratie van etnische
minderheden en beperking van
het vuurwapenbezit.
McCain was in zijn afscheids
speech in Sedona (Arizona)
korter van stof. En in tegenstel
ling tot Bradley sprak hij niet
expliciet zijn steun uit voor de
kandidatuur van zijn voormali
ge opponent George W. Bush.
McCain wil naar verluidt eerst
concrete toezeggingen van de
winnaar aan Republikeinse zij
de, alvorens hij zijn eigen sup
porters oproept bij de verkie
zingen in november op Bush te
stemmen. Die toezeggingen
gelden speciaal de door McCa
in veelvuldig bepleite hervor
ming van de financiering van
verkiezingscampagnes. Dit is
een gevoelig punt, want Bush
heeft veel nieuw geld nodig nu
de bodem van zijn verkiezings-
kas in zicht is.
McCain houdt zich formeel
nog op de achtergrond beschik
baar voor de Republikeinse no
minatie, mocht Bush voor de
partij om wat voor reden dan
ook alsnog ongeschikt blijken
als presidentskandidaat. Nie
mand in politiek Washington
gaat ervan uit dat dit laatste
scenario werkelijkheid zal wor
den.
Cindy McCain steunt haar man tijdens zijn speech waarin hij het einde van zijn campagne aankondigt.
FOTO AP» STEPHAN SAVOIA
washington john wanders
correspondent
De Republikeinse senator John McCain was ontegen
zeglijk de smaakmaker van dit voorseizoen in de vier
jaarlijkse wedloop om het Witte Huis. Amerika had in
tientallen jaren niet meer zo'n spannende tweestrijd
meegemaakt om een partijnominatie. Gisteren gooide
McCain de handdoek in de ring. Zijn gevecht tegen
partijgenoot George W. Bush is nu geschiedenis.
Het was vanaf het begin een ongelijke strijd. McCain
voerde met een kleine groep medewerkers en beschei
den financiële middelen de campagne van een klassie
ke 'underdog'. Noodgedwongen stak hij zijn tijd, geld
en energie in een beperkt aantal regio's. Zijn tegen
stander daarentegen opereerde verspreid door alle vijf
tig staten van de VS en liet daarbij het hele Republi
keinse partijapparaat voor zich werken. Bush had bo
vendien zeventig miljoen dollar om uit te geven aan
propagandamateriaal dat Amerika moest overtuigen
van het ongelijk van John McCain.
De omvang van de verkiezingskas en de mate waarin
een kandidaat de steun geniet van het partijestablish
ment, bepalen in de VS doorgaans wie de nominatie
wint. Zo ook dit verkiezingsjaar. Toch kreeg Bush het
nog behoorlijk benauwd toen McCain op 1 februari
met een spectaculair verschil de eerste 'primary' won,
de cruciale voorverkiezing in New Hampshire. Een
nieuwe nederlaag voor Bush, drie weken later, in de
belangrijke staat Michigan kwam als een schok voor^-
het Republikeinse establishment.
McCain kreeg na New Hampshire vleugels, plus de bij
behorende aandacht van de media. Meest bedreigend
voor Bush - en indirect ook voor de Democratische
presidentskandidaat Al Gore - was dat McCain als eni
ge van de vier kandidaten het kiezersvolk wist te beroe
ren op een wijze zoals alleen de besten dat kunnen.
McCain had de potentie van een Kennedy. Hij had ko
mend najaar kunnen uitgroeien tot het sterkste wapen
van de Republikeinse partij sinds president Ronald
Zijn aanhangers kwamen uit alle windrichtingen en
vertegenwoordigden uiteenlopende politieke overtui
gingen, Democraten, Republikeinen, niet-partijgebon-
den kiezers. Ze dweepten met McCain vanwege zijn
heldhaftige en principiële opstelling tijdens een jaren
lang verblijf in een Noord-Vietnamees krijgsgevange
nenkamp. Ze waardeerden zijn openhartigheid en
rechtlijnigheid en zijn boodschap dat hij als president
het politieke establishment omver zou werpen en korte
metten zou maken met het wijdverbreide gesjoemel
rond de financiering van verkiezingscampagnes.
Dit was nou eens niet iemand die het kiezersvolk al
leen maar stroop om de mond smeerde. Dit was een
man die zei wat hij vond. Een kandidaat die onpopu
laire dingen durfde te zeggen. McCain wist waar zijn
kracht lag en bezwoer op elke campagnebijeenkomst
dat hij als president 'altijd de waarheid' zou vertellen,
ongeacht de consequenties.
Dat openhartigheid in strategisch opzicht niet altijd
handig is, leerde McCain in de weken die volgden op
zijn succes in New Hampshire. Bush, die in New
Hampshire ruw wakker schrok uit de droom dat hij de
Republikeinse nominatie al op zak had, ontdekte snel
hoe hij zijn opponent eenvoudig op de kast kon krij
gen. Een enkele schop onder de gordel was voldoende
om McCain aan te zetten tot ongecontroleerd gedrag.
Bush gaf op de avond van zijn eerste verkiezingsneder
laag het startsein voor een 'negatieve campagne' vol
lasterpraatjes over McCain.
McCain reageerde furieus op de continue stroom valse
aantijgingen van medewerkers, aanhangers en anonie
me sponsors van Bush. Hij begon op zijn beurt vrese
lijke dingen te roepen over Bush. Hij vergeleek de gou
verneur met Bill Clinton, wat in Republikeinse ogen de
ergst denkbare scheldnaam is. Hij kwalificeerde Bush'
advocaten van christelijk rechts, de aartsconservatieve
dominees Pat Robertson en Jerry Falwell, als 'kwaad
aardig'. „John McCain voert een boze campagne",
constateerde Bush tevreden.
Het doorlopende gehakketak leidde de aandacht af van
de oorspronkelijke boodschap waarmee McCain
scoorde in New Hampshire. Het negativisme dat de
boventoon ging voeren, had nauwelijks gevolgen voor
Bush. Diens achterban werd er niet door afgeschrikt.
De achterban van McCain knapte er echter op af. Mc
Cains agressie trof hem als een boemerang. Het gebak
kelei haalde de glans van zijn campagne. Het maakte
deze 'nobele kruisridder' in de ogen van het publiek tot
een zoveelste politicus die hun belangen als kiezers
ondergeschikt maakte aan een hinderlijk procedurede
bat. McCain bleek in South Carolina bovendien een
slecht verliezer. Steeds openlijker vertaalde zijn frustra
tie zich in rauwe woede, niet direct een eigenschap die
veel Amerikanen willen terugzien in hun president.
Met zijn harde oordeel over Robertson en Falwell, nota
bene uitgesproken in hun thuisstaat Virginia, joeg hij
miljoenen religieuze Republikeinse kiezers tegen zich
in het harnas. Dit mobiliseerde de aanhang van Bush.
McCains kracht was dat hij brede groepen kiezers aan
sprak, zijn zwakte dat daaronder te weinig traditionele
Republikeinen zaten. En zonder die achterban geen
Republikeinse nominatie. McCain hoopte een bres te
slaan richting gematigde Republikeinen die zich even
eens zorgen maken over de onevenredig grote invloed
die christelijk rechts uitoefent op hun partij. Maar de
gehoopte doorbraak bleef uit, mede omdat McCain
zich van zijn apropos liet brengen.
VS opgeschrikt
door nieuwe
moorden
baltimore ap
Een dag na een viervoudige
moord in Memphis is Ameri
ka gisteren opnieuw opge
schrikt door een vergelijk
baar incident. In Baltimore
ontvoerde de 31-jarige Jo
seph Palczynski zijn ex-
vriendin. Hij doodde daarbij
drie mensen. Later verwond
de hij nog eens drie andere
personen, van wie een over
leed. In beide gevallen had
de dader problemen met zijn
partner. Palczynski dwong
zijn ex Tracy Whitehead on
der bedreiging met een wa
pen met hem mee te gaan.
Daarbij doodde hij twee van
haar vrienden, bij wie zij toe
vlucht had gevonden. Ook
een buurman die Whitehead
te hulp wilde komen, moest
dat met de dood bekopen.
Palczynski ging er daarna
met zijn ex vandoor. Onder
weg opende hij het vuur op
auto's, waarbij drie mensen
gewond raakten. Een van
hen overleed later.
De twee werden later in
een motel opgespoord. Whi
tehead wist te ontkomen aan
haar ontvoerder, maar die
was op zijn beurt de politie
te slim af. Palczynski was
gisteren nog voortvluchtig,
maar had vermoedelijk geen
wapens meer bij zich.
Whitehead vertelde de po
litie dat Palczynski haar had
geslagen en met de dood
had bedreigd toen zij hem
vrijdag probeerde te verla
ten. Zij diende een aanklacht
tegen hem in en hij werd ge
arresteerd, maar was op
borgtocht vrijgelaten. De
man had een psychiatrisch
verleden en was eerder ver
oordeeld wegens geweldple
ging en aanranding.
peking anp
Voor het eerst heeft een hoge
Chinese functionaris erkend
dat Peking een omvangrijk on
derzoek is begonnen naar de
grootste smokkelzaak ooit in de
Volksrepubliek. De kwestie
draait om de illegale invoer van
brandstof, tabak, auto's en an
dere goederen. Daarmee zou
circa 20 miljard gulden zijn ge
moeid.
Het schandaal leidde volgens
verscheidene media al tot ar
restaties van provinciale amb
tenaren en van de vrouw van
een lid van het politbureau, het
beleidsorgaan van de Chinese
communistische partij. Justitie
in de betrokken provincie Fuji-
an bevestigde gisteren dat een
groot onderzoeksteam naar de
havenstad Xiamen is getogen
om de zaak te onderzoeken.
De hoofdverdachte, de eige
naar van de onderneming
Yuanhua, vluchtte eerder het
land uit. Hij zou vorige maand
in Myanmar zijn gearresteerd.
Andere verdachten zijn nog
steeds voortvluchtig.
De publieke erkenning van
het schandaal, waarover Aziati
sche en Australische kranten al
maanden geleden berichtten,
komt op het moment dat de
politieke leiding van China een
grootschalige anticorruptie-
campagne houdt. Peking be
schouwt de enorme corruptie
in China als een bedreiging
voor de gewenste politieke en
economische stabiliteit.
tijnse president Arafat laat
steeds duidelijker blijken dat hij
koste wat kost in september
een staat wil uitroepen.
Het plan laat de toekomst
van veertig procent van de
Westoever, de status van Jeru
zalem en het lot van de Pales
tijnse vluchtelingen in het on
gewisse. Het zijn drie kwesties
waarover de partijen het diep
gaand oneens zijn. Barak is van
mening dat het minder moeilijk
is daarvoor een oplossing te be
reiken als de onderhandelingen
worden gevoerd tussen twee
soevereine staten, schrijft
Ha'aretz.
Het is niet duidelijk of Israël
het plan al heeft voorgelegd aan
de Palestijnen, maar volgens de
krant moet Arafat er in ieder ge
val lucht van hebben gekregen
in zijn gesprekken met Barak,
eerder deze week. Hoe de Pa
lestijnen officieel op de voor
stellen zullen reageren, moet
echter worden afgewacht.
FOTO -AP» JAN BAUER
brussel anp
De garages van de rijkswachtkazerne in
Charleroi worden binnenkort verbouwd
om er minstens duizend voetbalhooli
gans in onder te kunnen brengen. De
verbouwing gebeurt volgens de Belgi
sche krant De Morgen op verzoek van zo
wel rijkswacht als politie, die problemen
verwachten tijdens Euro 2000. Op 17 juni
wordt in de Waalse stad de wedstrijd
Duitsland-Engeland gespeeld. Volgens
rijkswachtmajoor Rompen komen er niet
minder dan 20.000 Engelse supporters.
Dat is twee keer zoveel als aanvankelijk
voorzien. Slechts.4.800 van hen mogen
het stadion binnen. Van de 30.000 zit
plaatsen die het Stade du Pays de Char
leroi telt, is zestien procent gereserveerd
voor de strijdende landen. Hoe groot het
Duitse supporterslegioen zal zijn, blijft
volgens Rompen voorlopig gissen.
Duizenden supporters zullen volgens
Rompen op de zwarte markt een kaartje
moeten bemachtigen of buiten moeten
blijven. „Dat wordt ons grootste pro
bleem." De Engelsen zullen op straat
rondlopen. De burgemeester heeft al een
alcoholverbod afgekondigd, maar Rom
pen is op zijn hoede. De rijkswacht zet
volgens hem in op 'onmiddellijke repres
sie: zero tolerance voor elke orderver
stoorder', zegt Rompen in De Morgen
van vandaag.
Woordvoerster Cleemput van de rijks
wacht zei dat de verbouwing nog een
voorstel is en de beslissing daarvoor niet
de verantwoordelijkheid van de rijks
wacht is maar van de daartoe bevoegde
overheidsdienst, de Regie der Gebou
wen. Volgens haar is het de bedoeling
om er 500 mensen onder te brengen.
„De Regie zal zo'n verbouwing alleen
goedkeuren wanneer het verbouwde ook
na EURO 2000 een functie kan hebben."
berlun opa
De vroegere Duitse bondskanselier Helmut Kohl gaat toch zijn
memoires schrijven. Hij was oorspronkelijk niet van plan zijn visie
op zijn regeerperiode (1982-1998) te geven, maar is van gedachten
veranderd om 'vervalsers' van de geschiedenis voor te zijn. Kohl is
in opspraak geraakt doordat hij heeft toegegeven dat hij als bonds
kanselier 2 miljoen mark heeft aangenomen die niet in de boek
houding van zijn partij, de christen-democratische CDU, zijn ver
antwoord. De partij neemt het hem vooral kwalijk dat hij de na
men van de geldgevers weigert te noemen. Op een persconferentie
gisteren herhaalde hij dat hij dat niet zal doen. Verder maakte hij
bekend wie op zijn verzoek de door hoge boetes geplaagde CDU
uit de brand willen helpen. Kohl is een eigen steunfonds begon
nen, dat binnenkort zeven miljoen gulden aan de partij geeft. De
ex-kanselier en zijn vrouw geven zelf 700.000 mark. De rest komt
vooral van rijke ondernemers.
colombo anp
Voor het eerst hebben de twee
belangrijkste politieke partijen
van Sri Lanka direct met elkaar
gesproken over een vredesrege
ling die een einde moet maken
aan de bloedige burgeroorlog.
President Kumaratunga sprak
gisteren twee uur met leider
Wickremesinghe van de groot
ste oppositiepartij.
Het Aziatische eiland wordt al
sinds 1983 geteisterd door de
strijd tussen de Bevrijdingstij
gers van Tamil Eelam (LTTE) en
de regeringtroepen. De LTTE
strijdt voor een onafhankelijke
Tamilstaat in het noorden en
oosten van van Sri Lanka. Zeker
60.000 mensen zijn tot dusver
gedood door de gewelddadig
heden.
Noorwegen kondigde on
langs aan te willen bemiddelen
in het conflict. De LTTE wil pas
over een eventuele regeling
praten als de Volksalliantie (PA)
van Kumaratunga en de Ver
enigde Nationale Partij (UNP)
van Wickremesinghe het met
elkaar eens zijn over een geza
menlijke vredesstrategie.
De regering, gesteund door
enkele gematigde Tamil-partij-
en, is bereid door een grond
wetswijziging regionale autono
mie toe te staan, ook als een re
gionaal bestuur uit overwegend
Tamils bestaat. De vooral hin
doeïstische Tamils vormen een
minderheid op Sri Lanka, waar
de boeddhistische Singalezen
het bestuurlijke en maatschap
pelijke leven domineren.
Met haar voorstel komt het
staatshoofd voor een deel tege
moet aan de eisen van de mili
tante Tamil-strijders. De UNP
wil verder gaan. Behalve de af
kalving van de presidentiële
macht, eist deze partij dat
voortaan de premier de rege
ring gaat leiden.
