wereldtitel
Gemser
met
Postma bedankt
Stayers zijn enige
zekerheid in het
team van Mueller
Sport
Nagano het op één na
slechtste WK afstanden
figurantenrol voor
lationaal shorttrack
ids toernooi kwelling voor Van den Doel
Bloedtest ISU zorgt
voor onnodige paniek
Tot het uiterste
-SAI
NDAG 6 MAART 2000
Ids Postma wordt na zijn gouden race gefeliciteerd door zijn coach Henk Gemser.
wereldtitel op de 1500 meter
won, ook al in een rechtstreeks
duel met Söndral. De zege
kwam toen op een andere ma
nier tot stand en had boven
dien een andere lading.
Postma redde toen een dra
matisch seizoen, dat na een val
op het EK allround en geen
deelname aan het WK allround
louter tegenslagen had gekend.
Postma: „Vorig jaar heb ik heel
erg moeten knokken, deze keer
ging het schaatsen heel lekker
en heel goed. Ik heb na een pe
riode van stilstand weer duide
lijk vooruitgang geboekt."
Het ontbrak Postma dit sei-
foto ANP
zoen aan een hoofdprijs. Hij
werd derde op het EK allround,
tweede op het WK allround en
in Nagano groeide het vertrou
wen. De boer uit Deersum
maakte een opgewekte en zelf
verzekerde indruk. Het geloof
dat er in Japan een gouden me
daille op hem lag te wachten,
Peter Mueller speelde op het
WK afstanden in Nagano al zijn
troeven uit, maar hij kon uitein
delijk alleen vertrouwen op de
zekerheid die Gianni Romme
biedt. De alleenheerser op de
lange afstanden won, na het
goud op de 5000 meter, giste
ren ook de wereldtitel op de
tien kilometer. Beide keren
volgde ploegmaat Bob de Jong
in zijn spoor en dat leverde
twee zilveren plakken op. Muel
ler's fameuze sprinters lieten
het echter een week na het WK
sprint in Seoel opnieuw afwe
ten. De 'drie musketiers' ver
overden geen hoofdprijs.
Het 'dreamteam' van Peter
Mueller haalde afgelopen week
einde zeven van de negen Ne
derlandse medailles binnen. De
Amerikaanse coach had echter
met al zijn wapens veel hoger
ingezet. Jan Bos, die op drie af
standen aan de start verscheen,
kon de beoogde wereldtitel niet
bemachtigen. De allrounder op
de sprint, van wie het meest
werd verwacht, presteerde goed
maar kon niet echt opgetogen
zijn met een vijfde plaats op de
500 meter, een zilveren plak op
de 1000 meter en brons op de
1500 meter.
Bos was nog het dichtst bij
het goud op de 1000 meter, zijn
favoriete afstand. Maar hij mis
te de hoogste trede van het po
dium met een achterstand van
slechts twee-honderdste van
een seconde op de Noor Adne
Söndral. Jakko-Jan Leeuwangh
en Erben Wennemars konden
de hooggespannen verwachtin
gen met klasseringen tussen de
zesde en de tiende plaats al he
lemaal niet inlossen.
Na het teleurstellende WK
sprint, waar de drie musketiers
vorige week geen medailles
wonnen, heeft het team beslo
ten volgend seizoen op hoogte
in Calgary en Salt Lake City
langdurig op snelheid en explo
siviteit te trainen. Romme („Sa
men uit, samen thuis") sluit
zich aan bij de sprinters.
De stayers Romme en De
Jong schikken zich in het be
lang van de sprinters. Het duo
heeft een goed seizoen achter
de rug, met de aantekening dat
De Jong het verschil met Rom
me niet heeft kunnen verklei
nen. De diesel uit Leimuiden
had verwacht de 10.000 meter
te kunnen winnen, maar kwam
bedrogen uit. De Jong gaf elke
ronde ongeveer een halve se
conde toe op de ontspannen
schaatsende Romme, die fi
nishte in een zeer knappe tijd
van 13.12,27 minuten. De ach
terstand van De Jong bedroeg
uiteindelijk negen seconden.
De twee ploeggenoten kregen
op de tien kilometer overigens
beiden een waarschuwing, om
dat ze de bochten te scherp
aansneden. Carl Verheijen, de
derde Nederlander, werd elfde.
De Jong (23) trad in Nagano
niet uit de schaduw van Rom
me, maar Mueller heeft veel
meer in petto voor hem. De
coach zal De Jong zwaardere
krachttrainingen voorschrijven
en wil hem ook enthousiast
maken voor het allrounden. De
Jong stelt zich echter ten doel
eerst Romme op de lange af
standen te verslaan voordat hij
zich aan een dergelijk avontuur
waagt.
„Ik ben wat nuchterder dan
Mueller", zei De Jong. „Hij had
gezegd dat we onder de dertien
minuten konden rijden, maar
dat komt - door zijn positieve
Amerikaanse instelling."
Zijn naamgenoot Tonny de
Jong, de enige vrouw in de
ploeg van SpaarSelect, droeg
onverwacht een steentje bij aan
de medaille-oogst. Na een vier
de plaats op de 3000 meter van
vrijdag, won ze zaterdag brons
op de vijf kilometer achter Gun-
da Niemann en Claudia Pechs-
tein. De Jong sloot, voordat ze
drie maanden naar haar huis in
Canada gaat, haar slechte sei
zoen dus in juichstemming af.
Ze nam in haar rit Carien Klei-
beuker mee naar een vierde
plaats op de 5000 meter. De 21 -
jarige WK-debutante uit Eind
hoven, die Barbara de Loor vier
plaatsen achter haar liet, besef
te nauwelijks wat haar was
overkomen.
Voor Nederland is het WK af
standen in Nagano statistisch
gezien uitgelopen op een toer
nooi dat op de historische rang
lijst laag staat genoteerd. Sinds
1996 wordt het toernooi geor
ganiseerd, alleen in 1998 was de
oogst slechter dan dit jaar: zes
medailles. In Nagano behaal
den Nederlanders negen me
dailles, net als in 1996 overi
gens. Maar toen waren er vijf
gouden medailles, tegen drie
nu.
Het beste toernooi op de
ranglijst is de editie van vorig
jaar, waar Nederland in Hee
renveen maar liefst vijftien me
dailles wegkaapte (vijf goud,
drie zilver, zeven brons). In de
M-wave kregen Gianni Romme
tweemaal en Ids Postma één
maal goud omgehangen. Jan
Bos, Marianne Timmer en Bob
de Jong (2) grepen zilver, Bos
en Tonny de Jong mochten
brons in ontvangst nemen. In
1998 behaalde Nederland het
kleinste aantal gouden medail
les, namelijk twee. Het record is
vijf, gedeeld tussen 1996 en
1999. In 1997 waren dertien
stukken eremetaal weggelegd
voor Nederland.
x HAAG PETER VAN DER HULST
0(
de ividueel halen de Neder-
le dse shorttrackers zo nu en
lilt internationale successen,
Vai ar als team is er voor de
eg van bondscoach Wilf
itrij leilly niet meer dan een fi-
i, tx antenrol weggelegd. De
b uwen en mannen moesten
en i zaterdag tijdens de we
ipa Ikampioenschappen voor
ike denteams in Den Haag te-
ma den stellen met een zeven-
ess en laatste plaats. De we-
e V Ititels gingen naar China
bre >uwen) en Canada (man-
idii i).
oop ondscoach Wilf O'Reilly
vo vaart goede herinneringen
arci het olympische jaar 1998.
Ttigds de beginjaren (1980)
S het shorttrack, waarin een
;voeninante positie voor Ne-
Hi land was weggelegd, speel-
nun le nationale ploeg eindelijk
einïr een rol van betekenis,
zijn re Versteeg en de inmid-
aar langdurig aan haar rug
aan wetste Ellen Wiegers wa-
er I de exponenten van een
i he Jwe generatie. In korte tijd
opi en zij door O'Reilly klaar -
Hf :oomd voor het grote werk,
or tr die basis bleek al snel te
oend-
ouv m de nationale top te ver-
i-Hf Jen besteedde O'Reilly de
en lopen twee jaren vooral
>f df tijd aan de opleiding van
iwe talenten. De toppers
;sten maar even met min-
/er genoegen nemen. Op De
Lau )of waren de gevolgen van
ome koerswijziging merkbaar,
den jeugdige nieuwkomers
i de ben nog te weinig ervaring
,nge de internationale concur-
)5st< ie te verontrusten, terwijl
i vet erlands beste rijders door
udhi erminderde faciliteiten en
:amj lacht internationaal een
)tred op de plaats hebben ge-
o dj kt. „Breedtesport gaat ten
e van de top", beaamde
[illy.
in excuus had de bonds-
yp» :h in Den Haag. Een aan-
5 etalenteerde shorttrackers
blesseerd. Naast Wiegers -
is twijfelachtig of zij ooit
op het hoogste niveau te-
?ft N eert - kon de bondscoach
chei i beroep doen op Cees
nd 2 irmans (gebroken sleutel-
tient i) en de met een knie-
r voi ;suur tobbende Danielle
één »ndijk. Maureen de Lange
jijst, 1 buiten de selectie gela-
n 6, De nummer drie van het
3ssui an vorig jaar is na een en-
ie do reuk nog niet op haar ou-
iveau. O'Reilly: „Ik mis al
toppers. Het is hetzelfde
op de langebaan Ritsma
VISl Dstma ontbreken."
rijders die wel voor Ne-
f ind uitkwamen konden
ig potten breken. Bij de
wen wist alleen Melanle
Wange in haar race op de
meter een laatste plaats
)orkomen. En dat terwijl
p het rechte eind ook nog
Ze verspeelde daarmee
ov( loedelijk enkele punten
CP haar team. Anouk Wie-
bleef door een diskwalifï-
helemaal zonder punten.
Ier o
Op de 500 meter ging het niet
veel beter. Wiegers el en De
Lange kende een slechte start.
Op de afsluitende 3000 meter
slaagden de vrouwen er niet
in om de laatste plaats in het
klassement te verlaten, laat
staan zich te plaatsen voor de
relay waaraan de beste vier
teams mochten meedoen.
Alexander Velzeboer zorgde
bij de mannen voor het enige
lichtpuntje. Hij bewees dat de
Nederlanders met afdoende
faciliteiten tot goede prestaties
kunnen komen. Velzeboer
verbleef op eigen kosten drie
maanden in Calgary om op
het snelle ijs van de Olympic
Oval te trainen. Als enige sloot
hij op de 1000 meter een race
af met een tweede plaats.
Kopman Dave Versteeg had
de pech dat hij op 500 meter
een zware heat lootte. Het
mannenteam was daarom
hetzelfde lot als de vrouwen
beschoren.
Voor de mannenploeg is het
te hopen dat de prestatie af
doende is om in aanmerking
te komen voor steun van NOC
*NSF. De Nederlandse aflos-
singsploeg moest zich plaat
sen voor de WK individueel
dat vrijdag in Sheffield- begint.
Dat lukte niet omdat het team
als laagst gekwalificeerde zijn
startplek aan gastland Enge
land moest afstaan. De vrou
wen voldeden wel aan de eis.
De steun van de sportkoe
pel kan de ploeg in de aanloop
naar de Spelen van Salt Lake
City goed gebruiken. O'Reilly
wil komend jaar twee kern
ploegen (vrouwen en man
nen) vormen met elk zes of
acht rijders. Maar niet alleen
het NOC*NSF, ook de schaats
bond moet over de brug ko
men. „Ik wil ze dan elke dag
op het ijs zien. Punt." Tot nu
toe kon O'Reilly maar drie
keer in de week in Zoetermeer
training geverr: „Ik ben aange
steld als bondscoach, maar
moet vechten om de facilitei
ten."
De afgelopen zomer was de
bondscoach zo boos over het
gebrek aan medewerking dat
hij overwoog te stoppen. Door
het bestuur gedane beloftes
werden naar zijn mening niet
nagekomen. Die problemen
zijn daarna uitgepraat.
Desondanks blijft O'Reilly
optimistisch gestemd. „Vol
gend jaar wordt hier in Den
Haag het EK gehouden en ik
krijg dan mensen op het podi
um. Dat is niet optimistisch,
dat heeft te maken met een
winnaarsmentaliteit. Het is
mijn taak om de shorttrackers
dat te leren." Krijgt O'Reilly
voldoende mogelijkheden,
dan is hij tot veel in staat. Dat
bewees hij in 1998. Anke Jan-
nie Landman, Ellen Wiegers
(een gedeelde podiumplaats)
en Dave Versteeg pakten zilver
tijdens het EK. De Lissenaar
reed in dat jaar ook nog eens
een wereldrecord op de 500
meter en werd op die afstand
zesde tijdens de Spelep van
Nagano.
't M;
over
i. Zijn
jnkel
et bl
wijl
n dei
mees
es bi
Veer
l ruin
bal,
vijf
zicht
de df;
iat k<
ingrijl
le to[
ende
as aai
van
j^Jan den Doel heeft na de
ronde teleurgesteld het
Noteboom schaaktoer-
'erlaten. De Leidse Inter-
aal Meester verloor in de
ronde van Merijn van
ipeelde remise in de der-
I ide tegen LSG'er Pieter
an en had er toen 'ge-
geen zin meer in'. „Na
nden werd het een kwel-
us stopte ik ermee", al-
e Leidenaar, vooraf be-
vd als een van de groot-
ïshebbers voor de eerste
an 2500 gulden. Winnaar
ïiteindelijk de Fransman
in Bauer, met 5,5 punten
ronden.
zestigste Daniël Note-
oernooi kende een re-
mtal van 150 deelnemers
A-groep en 170 in de B-
Er waren onder anderen
rs uit Georgië, Letland,
ne, Frankrijk, Duitsland
kj d-Afrika. Na het terugtre-
n Erik van den Doel werd
Ise schaak-eer aan de top
igd door een grote af-
jing van het Leidsch
Ie" sul 8enootschap. de c'ub
driedaagse toernooi or-
ïrde. Stefan van Blitters-
eon Konings, Eelco Kui-
i Riii 'n Smeets en de 13-jarige
:rwich stonden ronden-
>og op de ranglijst.
»ndel wee ronden was reeds
yital kanshebbers onder-
laan. Behalve Van den
'erloren ook de Georgi-
leester Dgebuadze en de
ander Herman Grooten
rtij. Op zaterdag werden
:sters Karei van der Wei-
rmen Jonkman (verloor
lomas Willemze) en de
Bosniër Cekro naar het rijtje
achtervolgers teruggeworpen.
Met de laatste twee zondagse
ronden in het vooruitzicht, was
nog een handvol schakers in
beeld voor het Noteboom-ere-
metaal. Onder hen Leidenaar
Thomas Willemze. Hij verloor
gisterochtend van GM Bauer en
viel uiteindelijk terug naar een
gedeelde tiende plaats met een
prestatierating van 2500. Ook
Manuel Bosboom verloor in de
vijfde ronde (van IM Dgebuad
ze) en viel buiten de prijzen.
Bij aanvang van de laatste
ronde waren er nog vier kans
hebbers: Jiauer met vijf punten
en Nederlands jeugdkampioen
Joost Berkvens, de Let Fridman
en de Duitser Kohlweijer met
4,5 punt. Grootmeester Bauer
bood na slechts zes zetten re
mise aan en verzekerde zich op
die manier van de al of niet ge
deelde eerste prijs, wat vreemd
genoeg door kanshebber
Kohweüjer met beide handen
werd geaccepteerd. Berkvens
tegen Fridman maakte ook re
mise, waarna er zich nog een
viertaJi bij hen aansloot. Bauer
bleek toen de tevreden onge
deelde winnaar.
Beste LSG'er werd Eelco Kui
pers (gedeeld tweede met 5
punten) die in de slotronde
Mare Erwich versloeg. Thomas
Willemze die de jeugdprijs won,
behaalde 4,5 punt,,net als Jan
Smeets en Leon Konings van
het LSG. De schoonheidsprijs
voor de mooiste partij ging naar
Merijn van Delft, omdat hij Van
den Doel overrompelde in een
koningsaanval. De beste vrouw
was Petra Schuurman (3,5
punt). LSG'er Quirinus van
Dorp won met een fraaie score
van zes punten uit zes partijen
in de B-groep.
De door de Internationale
Schaats Unie (ISU) dit seizoen
met veel elan ingevoerde
bloedtesten hebben op het
laatste kampioenschap van
het seizoen onder de schaat
sers en de coaches verwarring
gezaaid. De onduidelijkheid
over inhoudelijke betekenis
van de gemeten waarden he-
matocriet en jonge bloedcel
len, leidden tot een vorm van
collectieve paniek bij het WK-
afstanden in Nagano.
Een te hoge hematocriet-
waarde wordt in de publieke
opinie gelijkgeschakeld aan
het gebruik van het verboden
preparaat EPO. De onwetend
heid en daardoor ontstane
schrikreactie bij schaatsster
Marianne Timmer heeft veel
onnodige ophef veroorzaakt.
Het valt de medische commis
sie van de ISU in de eerste
plaats aan te rekenen dat ken
nelijk over de bloedtesten niet
goed is gecommuniceerd. Het
feit dat de ISU niet heeft ge
reageerd op de kritiek van
Timmer pleit ook niet voor de
organisatie.
De ISU streeft er naar om in
de komende jaren een bloed-
profiel van alle schaatsers sa
men te stellen aan de hand
van regelmatige testresultaten.
De daartoe aangeschafte ap
paratuur is in staat om naast
de hematocrietwaarde ook de
aanmaak van jonge bloedcel
len, mogelijk gestimuleerd
door het toedienen van EPO,
in kaart te brengen. De com
binatie van de twee waarden
zou op termijn kunnen leiden
tot het uitvaardigen van een
startverbod vanwege gezond
heidsredenen.
Een startverbod is nog niet
aan de orde, tenzij de medi
sche commissie van de ISU
overtuigende aanwijzingen
heeft. Het feit dat Marianne
Timmer het gevoel had dat zij
in de beklaagdenbank stond,
getuigt niet van zorgvuldig
heid van de ISU. Die onzorg
vuldigheid kwam ook tot ui
ting in de procedure die de
ISU hanteerde, waardoor de
schaatsster lang in onzeker
heid verkeerde en haar voor
bereiding op de 500 meter da
nig werd verstoord.
De slordige uitvoering van
de procedure pleit de schaat
sers overigens niet vrij, want
het is naïef te veronderstellen
dat deze tak van sport schoon
zou zijn. Het is echter onwaar
schijnlijk, en zeker niet aan
toonbaar, dat Timmer doping
zou hebben gebruikt. De ge
meten waarden waren daartoe
niet overtuigend genoeg.
Het is de verantwoordelijk
heid van de ISU om de sport
zo schoon mogelijk te hou
den. Daartoe dient een slui
tende en betrouwbare proce
dure gevolgd te worden. Zover
is het echter nog lang niet.
Als van de ISU betrouw
baarheid en geloofwaardig
heid mag worden verwacht,
dan zit daar voor de schaat
sers de verplichting aan vast
dat zij zich op een volwassen
manier opstellen. Uiteindelijk
hebben de sporters zelf om
bloedtesten gevraagd en daar
om zullen zij ook de conse
quenties moeten aanvaarden.
was volop aanwezig. „De pres
taties in het begin van het sei
zoen waren nodig om hier te
winnen", legde Postma uit. „Ei
genlijk wist ik vooraf al dat het
moest lukken."
Gemser verlaat de KNSB en
tracht de komende maanden
orde te scheppen in zijn voor
alsnog vage toekomstplannen.
De 59-jarige coach uit Oude-
haske was door het CIOS in
Heerenveen vanaf 1995 gedeta
cheerd bij de bond. Gemser, die
zaterdag straalde aan de zijde
van Postma. maakt volgend jaar
gebruik van de VUT-regeling.
In alle onduidelijkheid rond
Gemser, valt ook niet helemaal
uit te sluiten dat hij bij een an
dere ploeg als coach aan de slag
gaat. Gemser kan er weinig over
zeggen, net zo min als Postma
dat kan. De schaatser zal de ko
mende weken met zijn zaak
waarnemer Patrick Wouters
van den Oudenweijer zijn toe
komstplannen doornemen. De
wereld ligt voor hem open, ze
ker met het jongste WK-goud
op zak en de volgende Winter
spelen over twee jaar op de ka
lender.
Maar op korte termijn keert
Postma terug op de boerderij
tussen Sneek en Leeuwarden.
En hij is van plan ook nog een
paar dagen met zijn snowboard
naar de Alpen te gaan. „Dat is
pas cool", zei hij met een grijns
en een twinkeling in de ogen.
„Maar het lijkt me ook heel leuk
om eerst even helemaal niets te
doen."
NAGANO Bart Veldkamp (links) en de Noor Lasse Saestre zijn kapot na hun 10 kilometerrace in Nagano. Op 9200 meter leek Veldkamp defi
nitief verslagen te zijn, maar de schaatsbelg sprak in de M-wave zijn laatste reserves aan. In het gevecht om de ritwinst stortten beide schaat
sers zich over de finish en kwamen in de boarding terecht. Saetre won met één honderdste van een seconde verschil en werd in de eindstand
vierde. Veldkamp moest zich met de vijfde plek tevreden stellen. foto ap
Met een wereldtitel en een schouderklopje voor Henk
Gemser sloot Ids Postma zaterdag in Nagano de succes
volle samenwerking met zijn coach af. De schaatser tri
omfeerde op het WK afstanden op zijn geliefde nummer,
de 1500 meter. Postma, niet bepaald een uitvoerig spre
ker, had aan die prestatie, en het eenvoudige gebaar na
afloop, genoeg om zijn dankbaarheid over te brengen.
Ids Hylke Postma, van 28 de
cember 1973, is een ondoor
grondelijk mens. In de achter
liggende vijf jaren liet hij op
sommige momenten zelfs zijn
coach Henk Gemser gissen
naar wat er werkelijk door zijn
hoofd spookte. Maar de prater
en de zwijger begrepen elkaar
ten minste. Na de 1500 meter
race eindigde hun relatie in vol
strekte harmonie, op een bank
je aan het einde van de bocht.
Gemser zwaait af als kernploeg-
coach bij de schaatsbond
KNSB. Zonder poespas, wel
met een wereldtitel.
Met een zinderende race te
gen zijn inmiddels traditionele
rivaal, de Noor Adne Söndral,
zorgde Postma voor een Neder
lands hoogtepunt op het WK
afstanden in Nagano. Postma
moest aanvankelijk de man, die
hem twee jaar terug op de
Olympische Spelen in een
rechtstreeks duel had versla
gen, laten gaan. Maar in de
laatste binnenbocht gleed Post
ma hem toch nog voorbij.
Postma zette de klok stil op
1.47,98 minuten. Söndral, die
een paar misslagen maakte,
volgde op meer dan een halve
seconde, vlak voor nummer
drie Jan Bos. Jakko-Jan Leeuw
angh, de wereldrecordhouder,
moest een sterk begin bekopen
met een matige slotronde. De
schaatser uit Alkmaar werd
'slechts' zesde (1.49,47), een
veel mindere prestatie dan
waarop hij had gehoopt.
Voor Postma was zijn zege
een mooie revanche op zijn
Olympische nederlaag tegen
Söndral, ook al maakte hij daar
geen ophef over. In de kleedka
mer verwees hij daar even sub
tiel naar, toen hij droog tegen
Gemser opmerkte dat 'het an
ders ging dan toen'.
„We hadden van te voren af
gesproken dat het niet allemaal
in het begin hoefde te gebeu
ren", vertelde Postma. „We
hadden van de race van Jakko-
Jan Leeuwangh geleerd dat het
tweede deel goed moest zijn.
Daar was ik bewust mee bezig.
Na de eerste volle ronde dacht
ik: het gaat lukken. Ik moest
aansluiten, erop en erover."
Postma herhaalde de presta
tie van vorig jaar, toen hij in
Heerenveen voor het eerst de
