kunstmatig eiland in zee om de kust te beschermen
Waar moet het naar toe met de zorg?'
Leiden Regio
Thuiszorg: drukte door millenniumwisseling
jJDAG 3 MAART 2000 972
in
De keuze voor een tweede,
meer landinwaarts gelegen wa
terkering maakte Katwijk des
tijds weloverwogen omdat het
niet nog meer oude glorie wilde
verwoesten. De Duitsers had
den bij de bouw van de Atlanti-
kwall al behoorlijk huisgehou
den in het dorp. Een kleine 600
woningen en bedrijven werden
plat gegooid voor het verdedi
gingswerk langs de kust. Bijna
moest ook het Witte Kerkje te
gen de vlakte, maar dat kon
door slechts het bovenste deel
af te toppen worden gered. Na
de oorlog zette Katwijk vaart
achter de wederopbouw van de
kaalgeslagen boulevard.
Stormramp
Kort nadat het gebied enigszins
was opgebouwd, werd de kust
getroffen door de stormramp
van 1953. Als gevolg daarvan
werd de waterkering aan de Ne
derlandse kust herzien, wat re
sulteerde in de Deltawet. Mini
maal acht, maar liever tien me
ter boven NAP werd de nieuwe
norm en daar voldeed Katwijk
niet aan. De uiteinden van de
Katwijkse boulevard hadden
wel de vereiste hoogte maar het
centrum aan zee bij het Witte
Kerkje en de winkels bij lange
na niet. Bij Hotel Noordzee lijkt
de branding zelfs bijna naar
binnen te rollen. Maar nog een
keer de slopersbal over het ge
bied dat net was opgebouwd,
was voor Katwijk uit den boze.
De gemeente zette in op een
tweede waterkering verderop in
het dorp die het achterland te
gen overstromingen moest be
schermen en kreeg haar zin.
Een paar honderd meter ver
derop in het dorp werden hoger
gelegen gebieden met elkaar
verbonden en zo had Katwijk
zijn tweede waterkering die wel
aan de vereiste hoogte voldeed.
„Wat dat betreft zorgen de Kat-
wijkers dus beter voor hun ach
terland dan voor zichzelf',
merkt Van der Plas op.
Voor die tweede meer inlands
gelegen waterkering moesten
ook behoorlijk wat huizen te
gen de vlakte, zoals het gebied
aan het uiteinde van het Prins
Hendrikkanaal. Voor de ge
meente was dit een minder in
grijpende beslissing omdat dat
gebied toch al gesaneerd moest
worden. Toch stuit de Katwijkse
wethouder tegenwoordig nog
weieens op onbegrip bij de in
woners over deze keuze.
„Waarom moesten die mooie
oude huisjes nu verdwijnen,
hoor je dan. Maar dat is omdat
ze de voorgeschiedenis niet
kennen. Het was destijds kiezen
of delen. Of de hele boulevard
De waterkerende functie van de kust mag niet verder worden aangetast en dat staat plannen om iets van de boulevards te maken in de weg. foto mark lamers
en het oude centrum aan zee
tegen de vlakte of een paar ge
bieden verderop in het dorp."
Verontrustend
De afronding van dit project is
met de bouw van de huizen aan
het Prins Hendrikkanaal nog
maar nauwelijks in zicht of de
provincies en waterkerende in
stanties beginnen zich weer te
roeren. Want, legt H. van der
Hoek van het Hoogheemraad
schap Rijnland uit, die zwakke
plekken in de zeewering zijn
met het oog op de zeespie
gelstijging, naar verwachting
zo'n 60 centimeter de komende
eeuw, en de bodemdaling ver
ontrustend. „Dan kun je den
ken ach, die huidige veilig
heidsnorm is zo hoog. Die is
gebaseerd op een superstorm
die eens in de tienduizend jaar
plaats heeft, dus dat kunnen we
wel opvangen. Maar je ziet het
in Limburg, daar hebben we nu
in een paar jaar tijd twee keer
iets meegemaakt wat volgens
de kansbereking slechts een
keer in de 150 jaar kan voorko
men. Ik hoop dan altijd maar
dat die eerste keer aan het ein
de van die 150 jaar zat en die
tweede keer aan het begin van
de komende 150 jaar. Maar of
dat echt zo is, moet je afwach
ten. En dan rest de vraag; kun je
dat wel maken."
Van der Hoek geeft zelf het ant
woord al. „De huidige gedach-
tengang is, dat alle mensen - en
dus ook de Katwijkers die tus
sen de zee en de tweede water
kering wonen en werken - recht
hebben op bescherming. Hoe
dat vervolgens moet, is een
vraag die het komende jaar
centraal staat. De provincies
Noord- en Zuid Holland heb
ben eind vorig jaar tezamen het
startsein gegeven voor de 'Visie
Hollandse Kust 2050'. Alle be
langhebbenden waaronder het
Hoogheemraadschap Rijnland,
de instantie die verantwoorde
lijk is voor de zeewering in deze
regio, mogen het komende jaar
hun ideeën op tafel leggen over
de bescherming van het land.
Die ideeën kunnen varieren
tussen alle bouwsels in de zee-
reep verwijderen, opdat ze de
waterkerende werking niet nog
meer verzwakken, tot rigoreus
de duinen, boulevards en ach
terliggende gebieden fors ver
hogen, een muur bouwen in de
zeereep, een eiland voor de
kust aanleggen zodat dat het
water keert of een Hondsbos-
sche zeewering; noem het maar
op. De bedoeling is dus een op
lossing te bedenken voor de
veiligheid van de mensen die
dicht aan zee zitten. We willen
dus de norm die we hebben,
een kleine tien meter, over de
gehele linie rechttrekken."
Parkeergarages
De Noordwijkse wethouder
voor toerisme H. van Nes houdt
in ieder geval al rekening met
een strenger beleid in de toe
komst. In de Noordwijkse plan
nen voor de boulevard zijn on
der andere ondergrondse par
keergarages onder het Vuurto
renplein en de Parallelboule
vard opgenomen en dat staat
lijnrecht tegenover de opvattin
gen van het Hoogheemraad
schap dat tegen graven op die
locaties is. Maar, meent Van
Nes, nu is er nog een mogelijk
heid dat we het voor elkaar krij
gen. „Straks als het nieuwe be
leid is vastgesteld, kunnen we
het hoogstwaarschijnlijk wel
vergeten. Er is dus haast gebo
den met alles wat we nog willen
graven in de kuststrook. Noord-
wijk moet nu snel handelen."
Veel hoop geeft Van der Hoek
Noordwijk voor die tijd echter
ook niet. „Uiteraard zullen we
elke aanvraag voor graafwerk
zaamheden in behandeling ne
men. Maai' ons beleid is er een
van 'flexibele zeeverdediging'.
Dat betekent dat de zee geeft en
de zee neemt, met zo min mo
gelijk bemoeienis van ons men
sen. Vanuit die optiek mogen er
buiten het hoogseizoen in prin
cipe geen obstakels op het
strand of duinen blijven staan
vanwege de afslag. Je kunt wel
denken, we verankeren de boel
en wat kan er dan gebeuren
met zo'n enorm blok beton.
Maar dan reken je buiten de
wind en/of het water om. Dat
gaat dan in onnatuurlijke stro
mingen om het bouwwerk heen
en dat blok beton zal dan wel
blijven liggen, maar de boel
daaromheen niet. En dat ver
zwakt de zeewering."
laatste Jaren stegen
ns toeristische
^jtedingen met 20
ïrtigjcent. Een spectaculaire
s5i, maar de branche
Matt alarm. De verouderde
jlerlandse badplaatsen
moeten aan het werk,
anders missen zij de boot.
In de serie 'Groeten uit...'
een inventarisatie van de
kansen, belangen en
obstakels in Katwijk en
Noordwijk.
door WIM KOEVOET en MARIJN KRAMP
■evard.
ior elke badplaats het
moeten zijn - de
Een plek waar toe-
en inwoners zich graag
zien en vermaken. Helaas
(en veel Nederlandse kust-
:sen een aantrekkelijke
(evard. Zo ook Katwijk en
dwijk. Daar worden po-
tn gedaan de flaneerstrook
kalefateren. Maar niet tot
:s genoegen. Want de plan
boor het toeristische cen-
staan op gespannen voet
le waterkerende functie
le boulevard. Aftoppen van
linen, bouwen in de zee-
ondergrondse parkeerga-
aan zee, het is een gruwel
ogen van het Hoogheem-
ichap Rijnland. Dergelijke
:pen verzwakken de zeewe-
Het schap wil die juist ver
met tegenovergestelde
legelen.
idelgebied
atwijkse Boulevard oogt
;eftfch J^611 vijftig- De stijl van
'jederopbouw. Een lange rij
in van drie verdiepingen
onderbroken door de
:oren, het witte kerkje g
nd Andreas, de serre van
estaurant en wat uithang-
^ee®jes van Pensi°ns- De on"
lemers, verenigd in de Kat-
Vereniging voor Indu
strie en Handel (KVIH), willen
meer leven op de asfaltstrook
langs de zee. Door de Boule
vard ter hoogte van het cen
trum te ondertunnelen willen
zij een wandelgebied creëren
met terrasjes, winkels en een
pleintje voor. evenementen. Om
auto's toch nog ergens de ruim
te te geven zien de onderne
mers ook graag een parkeerga
rage onder het strandplein ter
hoogte van Hotel Noordzee.
Wethouder J. van der Plas, on
der andere verantwoordelijk
voor het toerisme, geeft de on
dernemers weinig hoop op rea
lisatie van deze droom. Niet
omdat hij geen tunnel wil, inte
gendeel. „Hoe"meer blik onder
de grond, hoe beter, is mijn op
vatting." Maar omdat er niet
gegraven mag worden in de
zeereep. De Boulevard maakt
onderdeel uit van de waterke
ring en zeker in Katwijk is gra
ven op zo'n plek uit den boze.
„De waterkering direct aan de
zee, de zeereep dus, is bij het
centrum al veel te laag. Op be
paalde stukken blijft de hoogte
van de zeewering meters onder
de vastgestelde veiligheidsnor
men. Een paar honderd meter
verderop in het dorp ligt wel de
vereiste hoogte voor de be
scherming van het achterland.
Maar. aan zee niet."
1
Leidse huisarts op zoek naar een plekje in een verpleeghuis
jaar lang verzorgde een 83-jarige Leidenaar zijn
verlamde echtgenote. Helpen met aankle-
eten koken, wassen: alles deed de man het liefst
I Totdat zijn 80-jarige vrouw een doorligwond kreeg
materpleegzorg nodig had. Thuiszorg had onvoldoende
z.ovSoneel en de verpleeghuizen hadden geen plek. Huis-
k^J Hugo Boender kreeg van de Inspecteur voor de Ge-
dheidszorg in Rijswijk te horen dat hij dan maar via
i 'netwerk' iets moest regelen. Uiteindelijk werd er
de hoogbejaarde dame na veel bellen een plekje ge
ilden in Leidschendam. Drie weken voor haar o verlij -
CONNIE VAN UFFELEN
Degon allemaal in maart
tijdens een vakantie in
enrijk. Daar vond de Leide-
zijn vrouw plotseling be-
eloos op het toilet. Ver-
delijk had ze een lichte
eninfarct gehad. Kort daar-
ikte zijn echtgenote weer
eaar. Ze kreeg medicijnen
mmaal terug in Nederland
in het Rijnlandziekenhuis'
ïersenscan gemaakt. Daar-
as echter niets te zien.
na ging het langzaam
afwaarts. Mevrouw raakte
eltelijk verlamd en kreeg
e, waardoor haar echtge-
niet meer met haar kon
:n. Ze werd uiterst hulpbe-
end. Ze had onder meer
ipeciaal bed, een toiletstoel
;n tdllift nodig. De verzor-
van zijn vrouw viel niet
IJL maar meneer wilde graag
zelf doen. Een half jaar ge
kreeg mevrouw echter
eidsioorligwond (decubitus).
Ze ging nog verder achteruit en
het Regionaal Indicatie Orgaan
(RIO) regelde een anti-doorlig-
matras. Daarnaast oordeelde
het RIO dat er verpleeghulp
moest komen, maar Thuiszorg
Groot Rijnland meldde huisarts
Hugo Boender dat er niet ge
noeg personeel was. „Ik heb
meneer toen uitgelegd hoe hij
de wond moet verzorgen", zegt
Boender. „Dat heeft hij gedaan,
maar de wond werd steeds gro
ter en mevrouw kreeg pijn. In
december ging het zo slecht
met die wond dat ik voorstelde
haar op te laten nemen in een
verpleeghuis."
Boender nam contact op met
collega verpleeghuisartsen en
het maatschappelijk werk in
verpleeghuizen. Hij kreeg ech
ter te horen dat er geen bedden
waren. „Elke week hebben ver
pleeghuizen een noodbed voor
dit 'soort situaties, maar die wa
ren al vergeven. De maatschap
pelijk werker belde mij later te
rug en zei: 'Er is zo'n tekort, het
is verschrikkelijk'. Uiteindelijk,
vlak voor de jaarwisseling, werd
de zieke dame in verpleeghuis
Prinsenhof in Leidschendam
opgenomen. Daar overleed ze
ruim drie weken later.
Haar zus: „Die verplaatsing uit
huis heeft haar geen goed ge
daan. Vanaf de eerste dag dat
ze er was, heeft ze niet meer ge
geten. Ik denk dat ze heeft ge
dacht: voor mij hoeft het niet
meer. Het spreekwoord luidt
niet voor niks: 'oude bomen
moetje niet verplanten'. Mijn
zwager moest er wél iedere dag
naar toe. Ze heeft toen vloeiba
re voeding gekregen. Begrijp
me goed, de verzorging in Prin
senhof was prima, hoor. Daar
lag het niet aan."
Maar ze kan er nog steeds niet
over uit dat het allemaal op de
ze manier is verlopen. „Thuis
zorg zei: 'er is geen zorg'. De
manier waarop dat ging, was zo
wrang." Haar zwager: „Je kunt
ook zeggen: 'Sorry, maar we
hebben geen zorg'. Nou, dan zit
je..." „Mijn zwager is altijd lid
geweest van de kruisvereni
ging", zegt zij. „Hij heeft zijn le
ven lang voor kruiszorg betaald
en zeven jaar lang voor zijn ei
gen vrouw gezorgd. Dat moeten
ze dan wel belonen."
Ook huisarts Boender windt
zich er nog verschrikkelijk over
op. „Ik dacht: mijn hemel, waar
moet dat naar toe met de zorg
in Nederland. Als we met zijn
allen 2 miljard uitgeven aan een
kerstdiner, maar mensen niet
de zorg kunnen krijgen die ze
'Geld schijnt niet het probleem te zijn, alle materialen zijn er, maar ge
brek aan personeel, dat is het'. foto mark lamers
nodig hebben. Geld schijnt niet
het probleem te zijn, alle mate
rialen zijn er, maar gebrek aan
personeel is het probleem. Per
soneel kan bij de privaatzorg
beter verdienen."
Boender belde de Inspecteur
voor de Gezondheidszorg in
Rijswijk om deze zaak te mel
den. „Daar werd gezegd dat ik
gebruik moest maken van mijn
netwerk als arts." Boender
schrok daarvan. Hij is nog geen
halfjaar huisarts in Leiden en
interpreteert deze opmerking
dan ook als een 'niet goed func
tioneren'.
Hij vindt dat het niet zo moet
zijn dat mensen sneller hulp
krijgen door het netwerk van
hun arts. „Ik ben geen mana-
irbereidingen voor de millenniumwis-
ng zijn er de oorzaak van dat de pati-
e van huisarts Boender geen thuiszorg
ft ontvangen, zo laat Thuiszorg Groot
iland weten. „In de periode voor de
itdagen hebben een aantal intramurale
ellingen, zoals ziekenhuizen, gezegd
n nieuwe mensen op te nemen. Er zijn
t zoveel mogelijk mensen naar huis ge-
urd. Dat heeft gezorgd voor extra druk
de thuiszorg. Wat niet wegneemt dat
een triest geval is", zegt Groot Rijn
land-woordvoerster M. de Ruyter.
Thuiszorg Groot Rijnland noemt het
'schrijnend' dat de dame hierdoor tussen
wal en schip is gevallen. Was er twee
maanden eerder een beroep gedaan op
thuiszorg dan had mevrouw die wel gekre
gen. „Mischien niet van vandaag op mor
gen, maar wel binnen een week", zegt De
Ruyter. Voor verpleging hanteert Groot
Rijnland volgens De Ruyter namelijk 'op
zich geen wachtlijst', maar het kan wel
voorkomen dat mensen enkele dagen
moeten wachten.
Meneer heeft in het begin wel hulp gehad,
maar wilde zijn vrouw liever zo lang mo
gelijk zelf verzorgen. De Ruyter: „Mensen
houden dat vol tot op het laatste moment,
als hulp heel hard nodig is." Dat die er op
dat moment niet kwam, is volgens De
Ruyter een 'ongelukkige samenloop van
omstandigheden'. Zij vindt het te prijzen
dat huisarts Boender niet op het voorstel
voor 'terminale thuiszorg' is ingegaan. De
ze zorg wordt direct ingezet als iemand in
zijn laatste levensfase is. „Dat is de enige
'escape-route', maar niet de bedoeling."
De Inspectie voor de Gezondheidszorg
Zuid-Holland heeft niet gereageerd.
ger, maar arts. Dit is een bizarre
situatie. Uren aan de telefoon
hangen gaat ten koste van zorg
aan andere patiënten. Ik vind
dat je je tijd moet kunnen ge
bruiken om dokter te zijn." Bo
vendien noemt hij het 'jammer'
dat mevrouw uiteindelijk moest
worden opgenomen. „Ze had
thuis verpleegd moeten wor
den."
„Thuiszorg zei: 'Kunt u er geen
terminale thuiszorg van maken,
want dan kunnen we wel wat
regelen'. Ik vind het heel begrij-
pelijk dat ze dat zeggen. Zij pro
beren ook alles te doen om
hulp te vinden. Maar terminale
thuiszorg was niet aan de orde.
Achteraf kun je denken, had ik
dat maar gedaan. Maar dat is
onterecht gebruik maken van
deze zorg." Extra pijnlijk is dat
thuiszorg eind januari - na het
overlijden van de dame - belde
met de mededeling dat er ie
mand kon komen.
Boender laat het er niet bij zit
ten. Samen met de andere huis
artsen in zijn huisartsengroep
(Leiden kent vijf groepen huis
artsen) heeft hij afgesproken dit
soort zaken voortaan te melden
bij de Inspecteur voor de Volks
gezondheid. „We willen daar
mee bereiken dat er vanuit
huisartsenland heel veel wan
toestanden worden aangemeld,
zodat er eens wat gehoor komt.
In de hoop dat er dan meer aan
de bel wordt getrokken bij het
ministerie."
Leidsch DagbladAltCIIIlüY R\
ANNO 1900
Zaterdag 3 Maart
LEIDEN - Met leedwezen werd door B. en Ws. ken
nis genomen van het adres van dr. D. De Loos, waar
bij deze zich genoopt ziet, na 35 jaren de gemeente
te hebben gediend, om redenen van gezondheid ont
slag te vragen uit zijn betrekkingen van Directeur der
Hoogere Burgerschool voor jongens en leeraar in de
scheikunde aan het Gymnasium, alhier. Evenmin als
bij de Commissie van Toezicht en den Inspecteur
van het Middelbaar onderwijs, Curatoren van het
Gymnasium en den Inspecteur der Gymnasia, be
staat bij B. en Ws. bezwaar het gevraagde ontslag
met ingang van 1 Mei a.s. te verleenen.
Zij geven mitsdien in overweging aan dr. De Loos,
met ingang van bedoelden datum, op de meest eer
volle wijze ontslag te verleenen, onder dankbetui
ging voor de gewichtige diensten bij de oprichting 1
der Hoogere Burgerschool en sedert gedurende vele
jaren aan de gemeente bewezen.
SASSENHEIM - Naar de verschillende godsdiensti-
te gezindten bestond de bevolking der gemeente
assenheim op 31 Dec. 1899 uit 604 Ned. Her
vormden, 350 Chr. Gereformeerden, 995 Roomsch-
Katholieken, 2 Remonstranten, 1 Waalsch Hervorm
de en 5, die tot geen gezindte behooren.
ANNO 1975
LEIDEN - Drie minu
ten voor tijd ging
Lugdunum gister
middag tegen DHC
de fout in en boog
de ploeg uit Delft de
gelijke stand om
naar een 3-2 over
winning. Koos Be-
kooy van Lugdunum
mist een unieke kans
op een doelpunt.
Aangespeeld door
Koos van Es heeft hij
een leeg doel voor
zich. Het schot van
Bekooy zal echter
hoog over gaan.
Maandag 3 maart
ALPHEN AAN DEN RIJN - Het actiecomité, dat geld
inzamelt voor de restauratie en verbouwing van de
Adventskerk in Alphen heeft zeker geen reden voor
klagen. Ongeveer 14.000 is er thans binnenge
stroomd. De kerkeveiling van de afgelopen zaterdag
bracht 10.000; de rommelmarkt van de week
daarvoor leverde 4.000 op. Vooral zaterdag ont
brak het in gebouw Nabij dikwijls niet aan humor,
waarbij de geroutineerde veilingmeesters Van Ruiten
en Verdel uit Lisse een belangrijke rol speelden. Zo
wisten zij voor een zeer oude kruiwagen, die nog
dienst heeft gedaan bij de bouw van de Adventskerk
in 1906, een bedrag van 145 loste krijgen. Een
kaas van 20 kilo bracht maar liefst 250 op, een
Perzisch vloerkleed niet minder dan 13.000. Om
het half uur luidden de kerkklokken zaterdagavond
in Nabij. Dat betekende voor de kopers een extra
premie.
HAZERSWOUDE - De Hazerswoudse KVP-bestuur-
ders zijn van mening dat er héél wat moet gebeuren.
Mr. Remmerswaal, voorzitter van die afdeling en
fractieleider in de gemeenteraad, kan, zo wordt in
een circulaire aan de leden meegedeeld, alle dingen
niet alléén. De raadsfractie heeft assistentie nodig;
met name jongeren zouden in dezen medewerking
moeten gaan verlenen.
OEGSTGEEST- Twee katten van mevrouw J. J.
Moorman hebben leuke successen geboekt tijdens
de kat-expo, die dit weekend onder auspiciën van de
Nederlandse Kattenfokkers-vereniging in het Con
gresgebouw is gehouden. Twee zelf gefokte siame
zen van cattery van Poelgeest vielen in de hoogste
prijzen. Ch. Merry-Go-Round van Poelgeest, een lila-
point, behaalde haar eerste internationale kampi
oenschap. Haar dochter Adinda van Poelgeest, een
chocolate-point, werd Nederlands kampioen.
